"USTRÓJ SAMORZĄDU GOSPODARCZEGO, ZAWODOWEGO

I SPÓŁDZIELCZEGO”

Dr Robert Kmieciak

Zagadnienia egzaminacyjne - zakres pytań, które obowiązują

Scharakteryzuj społeczno-ekonomiczne warunki kształtowania się nowoczesnego samorządu Geneza samorządu

Zalążki samorządu istniały na wszystkich etapach dziejów państwowych. Samorząd jako pojęcie prawne powstało wówczas gdy zostały spełnione trzy przesłanki:

1. kiedy stosunek panującego w państwie absolutnym do poddanych ze stosunku władzy, zaczął zmieniać się w stosunek prawny

2. kiedy jednostka fizyczna poza prawami prywatnymi zaczęła także nabywać prawa publiczne

3. kiedy powstające państwo konstytucyjne, państwo praworządne na mocy

swej ustawodawczej władzy zorganizowało związki gminne dla swoich celów i

włączyło je jako jednostki publiczno-prawne w swój organizm.

Jest to chwila powstania nowożytnego samorządu.

Te trzy przesłanki zostały zrealizowane - przełomowe zdarzenie do

utworzenia samorządu to:

- 1789 r. - Wielka Rewolucja Francuska - upadek państwa feudalnego, zmiana stosunków społecznych, początek demokracji obywatelskiej

- 1776 r. - Rewolucja Amerykańska - przyniosła niepodległość Stanów

Zjednoczonym - Deklaracja Niepodległości.

Te dwie rewolucje przyczyniły się do kształtowania samorządu.

- 1791 r. - w Polsce Konstytucja 3 Maja - wolność otrzymali mieszczanie ale chłopi nie

- 22.07.1807 r. - Konstytucja Napoleona Bonaparte - dopiero ta konstytucja zrównała wszystkie klasy. Ale po upadku Napoleona zapisy konstytucji poszyły w niepamięć i dalej utrzymywał się system feudalny. Opóźniało to rozwój gospodarki i kapitalizmu. Dystans pomiędzy Polską a krajami europejskimi powiększał się. W Rosji - enklawa - autorytarny system samodzierżawia.

Pozycja jednostki w społeczeństwie w ustroju demokracji obywatelskiej zależała od jej walorów osobistych i statusu ekonomicznego zdobytego własną pracą. Najbogatsi z nich zepchnęli szlachtę na plan dalszy - rozwijała się nowa klasa - mieszczaństwo. Ważną rolę w powstawaniu wolnego ale i silnego zróżnicowanego społeczeństwa obywatelskiego odegrała - liberalna doktryna ekonomiczna, która powstała w Anglii, autorstwa A. Smitha -sukces staje się udziałem tego kto optymalizuje koszty i minimalizuje zyski. Doktryna ekonomiczna ograniczała rolę państwa do ochrony konstytucyjnego obowiązku, państwo miało pełnić role stróża nocnego, nie ingerowało w stosunki gospodarcze. 3 funkcje państwa - obrona granic (obrona zewn.) obrona przed przestępczością (obrona wewn.) utrzymanie aparatu państwa (administracja, wojsko, policja).

W feudalizmie samorząd nie mógł się rozwijać bo obywatele nie mieli żadnych praw, dopiero później gdy ludzie mieli swoje prawa - samorząd rozwijał się.

Przedstaw proces kształtowania się samorządu we Francji, Prusach i Anglii

Kształtowanie się samorządu we Francji, Prusach i Anglii

Francja - początkowo rewolucja francuska uznała prawa naturalne gmin. W efekcie stwierdzono, że gmina posiada swą własną prywatną sferę działania i że w tym względzie stoi ona w podobnym stosunku do państwa, jak pojedynczy człowiek odnośnie do swych prywatnych spraw. Francuska ustawa komunalna - z 14.12.1789 r. nie ograniczała zakresu działania gminy do załatwiania jej własnych spraw, lecz zobowiązywała ją także do realizowania zadań należących właściwie do administracji państwowej. W ustawie tej nadano wszystkim gminom tą samą organizację -struktura ich była identyczna. Jedną z ważniejszych zasad mających wpływ na nowoczesne ustawodawstwo gminne było przyjęcie ogólnej zasady wyborów urzędników gminnych i rozdział organów obradujących od wykonawczych. Konstytuanta biorąc za podstawę teorię prawa natury z jednej strony uznała w gminie osobną jednostkę prawną i przyznała jej własne przyrodzone prawa, z drugiej zaś strony traktowała gminy jako okręgi administracyjne państwa. Sytuacja samorządu we Francji zaczęła się zmieniać w okresie Napoleona Bonaparte. Okres rządów jego charakteryzował się licznymi reformami administracyjnymi, kluczowe znaczenie miała ustawa administracyjna z 17.02.1800 r. która zrywa z kolegialnością i obieralnością organów administracji. Cała administracja została oparta na kilku fundamentalnych zasadach: centralizm, biurokratyzm, podział resortowy, hierarchiczność struktur, szeroko stosowana zasada jednoosobowości która wyposażała w kompetencje władzy pojedyncze osoby. Zalety - szybkość w podejmowaniu decyzji, odpowiedzialność osobowa Wady - brak konsultacji, nadmierna arbitralność Podział strukturalny Francji - departamenty na czele z prefektami, okręgi, kantony, gminy Departament:

- prefekt był powoływany przez konsula później cesarza

- rady departamentalne - rola ich była ograniczona

Okręgi - podprefekt

Gmina:

- mer - pochodził z nominacji a nie z wyboru, powoływany przez prefekta

- rada gminna - do 10 do 36 osób

Napoleon Bonaparte postawił gminy francuskie w stosunku zupełnej zawisłości od władzy centralnej zaprowadzając nominację całego organizmu gminnego. Gminy stały się zwykłymi okręgami administracyjnymi zachowując swoją osobowość prawną tylko w dziedzinie prawa prywatnego. Majątek gminy traktowano jako część majątku państwowego, a cały zarząd stał pod naczelnym kierownictwem prefekta.

W wieku XIX prawo wyboru swych organów gmina uzyskała dopiero w wyniku ustawy z 5.04.1884 r.J

Reasumując:

I okres porewolucyjny - przedstawicielstwo

II okres Napoleon i później - gminy stały się jednostkami zdekoncentrowanej

administracji państwa.

Prusy - początek XIX w. kryzys polityczny, gospodarczy po wojnie z

Napoleonem. Wynikiem reform odrodzenia państwa Pruskiego - Ordynacja

Miejska z 19.11.1808 r. dzieło ministra K.von Stein - fundamentalny akt

prawny.

Na koncepcję Stepnowską złożyło się:

-wspomnienie historyczne o rozwoju Niemieckich korporacyjnych miast średniowiecznych

-francuska ustawa komunalna z 1791 r.

-rozwój stosunków angielskich

-teoria wolności gminy będąca wyrazem reakcji przeciw absolutnej władzy

państwowej.

Ordynacja Miejska uznała gminę miejską jako swoistą istotę, byt polityczny i

nadała jej nowoczesny ustrój reprezentacyjny.

Myślą przewodnią von Steina było zorganizowanie gmina w duchu

samodzielności społecznej. Miało to na celu pociągnięcie obywateli miast do

udziału w administracji publicznej.

System Pruski w przeciwieństwie do francuskiego dążył do udziału urzędów

administracyjnych.

Organizacja gminy miejskiej w myśl ordynacji:

Stein oparł na zasadzie reprezentacji. Rada Miejska pochodziła z wyborów. Magistrat był uważany za ideał administracji - składał się z urzędników zawodowych, oraz honorowych członków jako przedstawiciele obywateli. Ordynacja Miejska nakładała do obywateli obowiązek udziału w wyborach, oraz honorowych urzędów miejskich. Stosunek prawny magistratu do Rady Miejskiej oparto pod wpływem teorii o podziale administracyjnym na ścisłym podziale funkcji i wzajemnej niezawisłości. Burmistrz przewodniczący magistratu, Rada Miejska - wybierała dla siebie swojego przewodniczącego. Prawo nadzoru rządowego nad działalnością gminy zredukowała do minimum, prawo nadzoru ograniczało się tylko do wglądu w dokumenty, do rozstrzygania zażaleń w sprawach gminy, do zatwierdzania nowych statutów i wyboru członków magistratu. Gmina wiejska powstała w wyniku ustawy z 1782 r.

Anglia - podstawą systemu angielskiego stanowiła sprzeczność historyczna dwóch elementów

-centralnej władzy królów normandzkich,

-istniejących na zajętych przez nich obszarach związku terytorialnych anglosaskich: hrabstwa parafie, sieciny, inkorporowane miasta.

Antagonizm miedzy centralną władzą państwową a decentralistycznym dążeniem jednostek terytorialnych trwający kilka stuleci doprowadził do powstania KING In PARLIAMENT czyli do koncentracji władzy ustawodawczej w parlamencie oraz przelania wykonywania ustaw na lokalne związki terytorialne. Wewnątrz tych związków stanął urząd Sędziego Pokoju właściwy od końca XVII w. podmiot zarządu publicznego, lokalnego na tych terenach. Urząd Sędziego Pokoju - pochodzi z nominacji, był bezpłatnym urzędem honorowym a główną kwalifikacją do jego wykonywania była materialna niezawisłość -CENDED GENTRY. Posiadali ona na obszar hrabstw całkowitą władzę sądową i administracyjną, podlegali oni kontroli prawnej wyższych sadów a nie parlamentowi. Sędziowie Pokoju - główna postać zarządu w Anglii aż do początku XIX w. kiedy wprowadzono zasadę przedstawicielstwa. Najważniejsze ustawy:

1835 r. - reforma ustroju miast municypalnych - na bazie tej reformy wybierano rady komunalne

1888 r. - dotycząca samorządu lokalnego - wprowadzono Rady Hrabstw - na czele stał MAYOR

Przedstaw definicję samorządu

Termin samorząd pojawił się w XIX w. w niemieckiej nauce prawnej, do rozpowszechnienia się tego zjawiska przyczynił się R. von Gneist, który zupełnie dowolnie przeniósł pojęcie Selfgovernment (forma rządu państwa z parlamentem na czele w Anglii) na całkiem odmienne instytucje pruskie nazywając je Selbstverwaltung (samodzielny zarząd w Niemczech). Techniczno prawne pojęcie samorządu we Francji Local Gowernment (władza lokalna - Pouvoir Municipal)

Termin pojęcia nowoczesnego samorządu pojawił się w XIX w. W Niemieckiej nauce prawniczej, przyczynił się wybitny prawnik niemiecki R. Von Gneist, który przeniósł na instytucje pruskie z angielskiego Selfgoverment- jako Selbstverwaltung, czyli tyle co samodzielny zarząd, w Angli jest formą rządu ich państwa z parlamentem na czele, nie jest to pojęcie lokalne, czyli źle przetłumaczone, opierał się na tłumaczeniu. W połowie XIX w. Local Goverment to jest właściwe określenie samorządu. Pouvoiv municipal - władza lokalna we Francji. Samorząd wg Jerzego Panejko - jest opartą na przepisach ustawy zdecentralizowaną administracją państwową, wykonywaną przez lokalne organy, niepodległe hierarchicznie innym organom i samodzielne w granicach ustawy i ogólnego porządku prawnego. Samorząd jest działalnością administracyjną państwa o charakterze lokalnym lub specjalnym wykonywaną samodzielnie przez związki publiczno­prawne obdarzone władzą na podstawie i w granicach ustaw państwowych.

Scharakteryzuj zaprezentowane w nauce prawa administracyjnego teoria samorządu: naturalistyczna, państwowa, polityczna

Trzy teorie samorządu: naturalistyczna, państwowa, polityczna Teoria naturalistyczna - odegrała dużą rolę w kształtowaniu samorządu, u podstaw legła ideologia rewolucji francuskiej oraz doktryna prawa natury. Podstawą tej teorii jest nauka o paweir manucipa - czwarta władza, która jest w rzeczywistości nauką o czwairtej~władzy.Na mocy czwartej władzy gmina posiada:

-samoistne prawo bytu, a zatem także prawo zupełnej swobody w oznaczonym zakresie działania

-prawo zarządzania swymi sprawami bez ingerencji państwa •

Wg teorii naturalistycznej samorząd przeciwstawia się państwu jako czynnik

od niego niezależny, zgodnie z tą teorią o wolności gminy wprowadzonej z

naturalnego prawa - gmina jest starsza od państwa, to państwo od gminy

wywodzi swe prawa.

Gmina jako związek jest nietykalna przez państwo. Konstrukcja ta opiera się

na założeniu o istnieniu odrębnej osobowości gminnej stojącej poza

państwowym porządkiem prawnym oraz za przyjęciu iż istota samorządu

polega na załatwianiu spraw wynikających z natury jednostki.

Przedstawiciele teorii naturalistycznej: Otto von Gierkę, Fritz Flenel

Teoria państwowa - zrodziła się na bazie krytyki teorii naturalistycznej, ukształtowała się na bazie niemieckiej, zakładała że państwo wykonuje władzę bezpośrednio przez własne organy, ale może część swej władzy przekazać miejscowemu społeczeństwu jako odrębnemu podmiotowi prawnemu wchodzącemu w stosunki prawne z państwem. Wg tej teorii istota samorządu polega na wykonywaniu praw zwierzchnia odstąpionych przez państwo korporacją samorządowym jako ich własne prawo. Przedstawiciele teorii państwowej - Marice Mauriou, Mikołaj Korkunow, Rudolf Herman Merrnritt. W nauce polskiej przedstawicielem tego kierunku jest J. Panejko - dopatrywał się on różnicy pomiędzy samorządem a administracją państwową - różnicy jedynie formalnej, której należy szukać w systemie organizacyjnym władz. Samorząd-wg niego jest oparty na przepisach ustawy-zdecentralizowaną administracją. Samorząd wg niego jest oparty na przepisach ustawy zdecentralizowaną administracją państwową, wykonywaną przez lokalne organy niepodległe hierarchii innym organom i samodzielnie e granicach ustawy i ogólnego porządku prawnego.

Teoria polityczna - dopatruje się w urządzeniach samorządach nie tyle rozwiązań prawnych ile pewnej myśli politycznej. Istotą samorządu widzi się tutaj albo w osobowym składzie organów samorządowych (honorowi urzędnicy) albo w udziale społeczeństwa w administracji publicznej. Główni przedstawiciele tej teorii- Rudolf von Gneist - identyfikował samorząd z administracją państwową wykonywaną przy pomocy honorowych urzędników, podkreślając niezależność urzędników samorządowych jako istotny sprawdzian samorządu. Dla Gneista istota pojęcia leżała w bezpłatności czy honorowości urzędników samorządowych. J.Paneko i T. Bigot jako sztandarowi przedstawiciele teorii państwowej samorządu byli zgodni co do 2 teorii: formy strukturalnej i formy działania. Uważają, że samorząd stanowi formę administracji zdecentralizowanej i że polega na jej wykonywaniu. Odmienne podejście prezentowali w stosunku do kryterium podmiotu i co się z tym wiąże do problemu osobowości prawnej podmiotu. Rozbieżności te sprowadzały się do: czy samorząd należy traktować jak osobę prawną czy też jak organ państwa.

-T.Bigo uważał, że podmiotem samorządu jest zawsze osoba prawna, w konsekwencji twierdził że samorząd jest decentralizacją administracji publicznej, której samodzielnymi podmiotami są korporacje powołane do tego przez ustawy

J.Panejko - samorząd jest organem państwa

Wymień i omów klasyfikację samorządu 4 Klasyfikacje samorządu

samorząd terytorialnyi i nieterytorialny

samorząd terytorialny - to taki związek publiczno-prawny np. gminy w

których działalność wykonywana jest wyłącznie w obrębie granic

terytorialnych danego związku.

samorząd nieterytorialny - związki których działalność publiczno-prawna

oparta jest na innym kryterium niż obszar

Samorząd powszechny i samorząd specjalny

samorząd powszechny - starsze ujęcie samorządu terytorialnego, oznacza

zasadniczy brak kryterium materialnego a więc powszechności spraw

samorządowych

samorząd specjalny - to samorząd nieterytorialny, dotyczy tylko pewnej

kategorii spraw lub osób a więc nie jest działalnością powszechną. W ramach

samorządu specjalnego możemy wyróżnić związki osobowe (personalne)

tworzące samorząd zawodowy oraz związki ekonomiczne tworzące samorząd

gospodarczy

samorząd zakładowy i samorząd korporacyjny

Samorząd zakładowy - grupa obywateli stanowiąca podstawę tworzenia samorządu zakładowego nie jest związana osobnym stosunkiem członkowstwa - nie ma zasady powszechności np. sam. akademicki Samorząd korporacyjny - opiera się na przymusowych związkach osób. Członkowstwo jest niezależne od woli osób wchodzących w skład tego typu jednostki. Mają osobowość prawną i wykonują określone zadania publiczne administracyjne. Dzielimy na terytorialny i specjalny (gospodarczy i zawodowy)

samorząd ogólnospołeczny i samorząd grup społecznych Samorząd ogólnospołeczny - wyraża się w systemie przedstawicielskich organów władzy państwowej.

Samorząd grup społecznych - wyraża się on w funkcjonowaniu różnych samorządowych organizacji społecznych. Samorząd ten nie ma charakteru powszechnego i w związku z tym nie jest konieczny dla jego istnienia pełnienia funkcji administracji publicznej

Przedstaw definicję samorządu gospodarczego

Samorząd gospodarczy

Samorząd - decentralizacja zarządzania państwem jt działalność

administracyjna, państwowa o charakterze terytorialnym lub specjalnym wykonywana samodzielnie przez związki publiczno-prawne obdarzone władzą

na podstawie i w granicach ustaw państwowych

Samorząd specjalny a wiec również gospodarczy

Jest nowszą formą administracji państwowej, ponieważ odbiega od ¹ podstawowej i przez wiele lat jedynej terytorialnej zasady administracji w żadnym razie zaś nie jest to gorsza forma administracji publicznej

Samorząd gospodarczy - def. Juliana Huberta - stwierdził, że pod pojęciem samorządu gospodarczego rozumie się związek zorganizowany na zasadach przedstawicielstwa wspólnych kolektywnych i osobistych interesów osób należących do określonego stanu gospodarczego. Samorząd gospodarczy różni się od samorządu terytorialnego tym, że gdy ten ostatni łączy, organizuje wszystkich mieszkańców danego terenu bez względu na interesy osobiste to samorząd gospodarczy zrzesza określone kategoria" osób biorąc pod uwagę przede wszystkim ich kwalifikacje i odpowiadające im interesy życiowe, kryterium zamieszkania - chociaż istotne w tym przypadku znajduje się na drugim planie. Innymi słowy samorząd gospodarczy - ma charakter nieterytorialny, publiczno-prawny związków przymusowych występujących jako związki ekonomiczne.

Scharakteryzuj genezę samorządu gospodarczego Geneza samorządu gospodarczego

Zwiastunem stowarzyszeń w dziedzinie gospodarczej były cechy rzemieślnicze, ich początek na Zach. Europy sięgają X w. powstały po to aby reprezentować interesy rzemieślników. W X i XI w. w pół. Włoszech - teren Lombardii - powstały tzw. ministeria - organizacje rzemieślnicze. Nieco potnie} powstają inne związki rzemieślnicze w Mediolanie i Wenecji. Początek organizacji cechowych w Polsce przypadają na wiek XIII w Wielkopolsce w XIV w. było zorganizowane w cechach. Najstarsze struktury i większe zmiany w XV w. np. statuty kuśnierzy poznańskich, szewców, krawców. W cechach mogli być zorganizowani rzemieślnicy jednej działalności, tworzono także cechy łączne, cechy były zhierarchizowane, na szczycie znajdowali się mistrzowie, czeladnicy, uczniowie, zwani terminatorami. Cech łączne działały dynamicznie w 1947 r, utworzona cech łączny 13 rzemiosł w Kórniku. Poza cechami takimi działały cech narodowe, żydowskie, chrześcijańskie. Każdy cech rządził się w oparciu o własny statut, gwarantowany przez władze miasta, w statutach określano najważniejsze kwestie.

Sadownictwo cechowe

Podlegali mistrzowie w sporach między sobą, rozpatrywano skargi niezadowolonych klientów - nie rozpatrywali spraw ważnych i karnych

Geneza Izb Gospodarczych

Początek Izb Gospodarczych łączy się z powstaniem reprezentacji interesów handlu z krajem w którym rozpoczęły swoje urzędowanie - pierwowzorem Izb Handlowych była Hiszpania. Już w IX w. w Barcelonie utworzono związek kupiecki pod nazwą „Consulado del Mar" zajmujący się handlem morskim. W oparciu o ten związek w większych miastach Hiszpanii powstały „kolegia kupieckie" które miały charakter półurzędowy. Dotyczyły one m.in. rozstrzygnięcia spraw handlowych, wykonywania policji portowej i rzecznej, zakładania szkół handlowych a także przedkładania władzy opinii i wniosków w sprawie rozwoju handlu i rodzącego się przemysłu. Pod wpływem hiszpańskich korporacji kupieckich utworzono w 1485 r. w Antwerpii pierwszą w Europie Izbę Handlową. Dalszy rozwój Izb Handlowych związany jest jednak z obszarem Francji. W Marsylii powołano radę dla strzeżenia spraw handlowych jako zaczątek dla powstałej tamże w 1650 r. pierwszej francuskiej Izby Handlowej. W 1701 r. utworzono 20 Izb Handl. We wszystkich większy miastach Francji. Były one stowarzyszeniami. Rewolucja francuska 1871 r. sprawiła ze działalność Izb Handl. spowolniała, jednak już od czasów Napoleona Bonaparte - rozwijały się dalej, utworzono Paryską Izbę Handl. - która została utworzona w 1802 r. na podstawie Dekretu Napoleona Bonaparte -działała od 1803 r.

Doświadczenia francuskie miały wpływ na dalszy rozwój Izb Handl. w innych państwach. Doświadczenia francuskie legły u podstaw tworzenia niemieckich izb handlowych.

W 1830 r. utworzono w Prowincji Retskiej dla miasta Elberfeid i Barmen pierwszą niemiecką Izbę Handlową.

W 1848 r. zostało wydane zarządzenie królewskie w sprawie tworzenia Izb Handlowych

W 1861 r. 13 maja w Berlinie utworzono zrzeszenie niemieckiego przemysłu i handlu w połowie XIX w. wykształciły się w Europie pod wpływem różnego doświadczenia historycznego poszczególnych państw dwie odmienne formy instytucjonalizacji więzi ekonomicznej wśród społeczności przedsiębiorców: obligatoryjna i dobrowolna. Odpowiednio do tego pojawiły się dwa modele izb gospodarczych.

I model samorządowy - o obligatoryjnym charakterze członkowstwa zwany francuskim lub kontynentalnym

II model stowarzyszeniowy - o dobrowolnym charakterze członkostwa zwany anglosaskim, izby tego typu były stowarzyszeniami

Samorząd gospodarczy - sensu stricte rozwinął w XIX w . - rozwój klasy mieszczaństwa

Scharakteryzuj proces kształtowania się samorządu gospodarczego w II RP

Samorząd Gospodarczy w II RP

Dwa okresy - I okres 1927-28 przepisy zaborcze, II okres lata 30-te Bezpośrednio po odzyskaniu niepodległości jedyną izbą rzemieślniczą działającą w Polsce była izba Poznańska. Powstanie izby należy łączyć z zarządzaniem komisariatu naczelnego. Rady ludowe z 1919 r. na mocy którego zostały rozwiązane władze niemieckie izby oraz powołano polskiego komisarza - Ludwig Miklaszewski - przygotowywał on wybory do Izby. Wybory 19.10.1919 r. przeprowadzono w oparciu o ordynację wyborczą pochodzącej z okresu panowania pruskiego, pośrednie głosowanie za pośrednictwem cechów i uprawnionych stowarzyszeń. W innych rejonach kraju Samorząd Gospodarczy rozwijał się powoli. Izba Bydgoska powstała w pół. części woj. Bydgoskiego - zarządzeniem Wojewody Bydgoskiego z 9.03.1920 r. później powstała Izba Rzemieśl. W Grudziądzu i w Katowicach w 1922 r.

Scharakteryzuj zadania izb przemysłowo-handlowych Zadana Izby Przemysłowo-Handlowei

- zgłaszanie wniosków i udzielanie władzom uwag i spostrzeżeń na ich żądanie lub z własnej inicjatywy

- wyrażenie opinii o projektach ustaw i ważniejszych rozporządzeń i współdziałanie z władzami na ich żądanie przy ich opracowywaniu, jak i przedstawianie rządowi własnych projektów i propozycji zmian z zakresu ustawodawstwa dotyczącego przemysłu, handlu oraz rzemiosła

-popieranie przemysłu i handlu oraz rzemiosła poprzez tworzenie i utrzymywanie odpowiednich instytucji i urządzeń np. instytutów badawczych, muzeów, wystaw, targów, biur informacyjnych i innych

-zakładanie i prowadzenie i popieranie we współpracy z władzami oświatowymi szkół zawodowych i dokształcających wydawanie z własnej inicjatywy lub na żądanie władz oświatowych opinii o potrzebach programach w ramach szkolnictwa zawodowego i dokształcającego

- wyznaczanie osób powołanych do wydawania opinii i stwierdzania stanu

faktycznego oraz innych działań wymagających wiarygodności i znajomości

rzeczy

- delegowanie przedstawicieli do utworzonych przez władze organów

doradczych mających znaczenie dla dziedzin reprezentowanych przez izby

- proponowanie kandydatów na stanowiska sędziów handlowych i członków komisji podatkowych

- wydawanie władzom opinii i zaświadczeń o zwyczajach handlowych i rzemieślniczych

-tworzenie sądów polubownych do rozstrzygania sporów wynikających ze stosunków przemysłowych handlowych i rzemieślniczych zbieranie i przekazywanie ministrowi przemysłu i handlu danych statysty cznych-od powiadających zakresowi pracy izb

- prowadzenie rejestru przedsiębiorstw funkcjonujących w obrębie izb handlowych

Wymień i scharakteryzuj organy samorządu izb przemysłowo-handlowych

Organy samorządu izb przemysłowo-handlowych

Struktura organizacyjna samorządu gospodarskiego

1. zebranie plenarne

2. prezydium na czele z prezesem

3. sekcje

zebranie plenarne - organ uchwałodawczy izb przemysłowo-handlowych w trybie zwyczajnym i trycie nadzwyczajnym (na wniosek radców, z woli prezesa izby na wniosek ministra) Kompetencje

- przygotowywanie wniosku i prezentowanie spostrzeżeń w sprawach gospodarczych

- przedstawianie władzy państwowym projektów z zakresu ustawodawstwa z zakresu problematyki gospodarczej

- uchwalanie wewnętrznych aktów prawnych regulujących działalność

- podejmowanie decyzji w sprawach majątkowych izby - uchwalanie i podział budżetu

prezydium na czele z prezesem - organ wykonawczy, prezydium izby:

prezes i 4 vice-prezesów. Zadania - zastępstwo na zebraniach plenarnych w czasie jego sesji. Na czele stał prezes - czuwał nad zgodnym z prawem działaniu izby, nad wykonywaniem uchwał, zebranie plenarne reprezentował na zewnątrz.

sekcie - sekcje handlowe i sekcje przemysłowe, sekcje handlowe -handlowcy, firmy przewozowe, ubezpieczeniowe, transportowe. Sekcje przemysłowe - przemysł i górnictwo

Kompetencje:

- stanowisko wobec spraw które miały być przedmiotem obrad zebrania plenarnego

- kierowały wnioski dotyczące grup na zebrania plenarne

- stanowiska w sprawach przekazanych przez prezesa izb Na czele sekcji stał jeden z vice-prezesów izb.

Biuro - organ statutowy, zajmował się organizowaniem działalności izb, na czele biura stał dyrektor - kierownik zakładu pracy w myśl przepisów kodeksu pracy, był powoływany na wniosek prezesa izby, służbowo podlegał prezesowi izb.

Scharakteryzuj zasady przeprowadzania wyborów do izb przemysłowo-handlowych

Wybór władz izb Przemysłowo Handlowych

W skład zebrania plenarnego można było wejść poprzez wybory (30-80), mianowanie przez ministra przemysłu i handlu oraz z kooptacji. Wszyscy

posiadali te same prawa. Rady z wyborów w 25 swej liczby wyłaniani byli

przez ogół osób którym przysługiwało czynne prawo wyborcze a 3/5 przez

zrzeszenia gospodarcze. Liczba radców z nominacji wynosiła 1/10 liczby

radców z wyboru natomiast z kooptacji nie mogła przekroczyć 1/10 liczby-

radców z wyboru. Kadencja trwała 6 lat od roku 1936 kadencja trwała 5 lat.

Czynne prawo wyborcze przysługiwało po opłaceniu państwowego podatku

przemysłowego

I. osobom fizycznym bez różnicy płci, które w okręgu izby posiadały

przedsiębiorstwa przemysłowe lub handlowe albo samoistnie trudniły się

handlem lub przemysłem

II. przedsiębiorstwa przemysłowe i handlowe istniejące w okręgu izby jako

osoby prawne lub w innej formie spółkowej oraz przedsiębiorstw

państwowych, samorządowych i korporacji publicznych.

III. przedsiębiorstwa wymienione w I i II, które posiadały w okręgu izby

swoją firmę. Obowiązywała zasada, że wszyscy członkowie mają l głos, ale

można było wprowadzić prularne prawo głosu.

Izba Rzemieślnicza - osoba fizyczna - l głos, osoba prawna - 2-7 głosów.

Osoby korzystające z czynnego prawa wyborczego powinny mieć 25 lat,

posiadać obywatelstwo polskie i pełnię praw publicznych. Bierne prawo

wyborcze posiadały osoby po ukończeniu 30 lat uprawnione do czynnego

prawa wyborczego do izb.

Wybory do Izby

Wybory zarządzał minister przemysłu i handlu z pośród swoich urzędników

wyznaczał on komisarza wyborczego, który powoływał głównie komisję

wyborczą i komisję miejscową. Po skończeniu wyborów ogólnych odbywały

się wybory przy zrzeszeniach gospodarczych, którym przysługiwało prawo

radców do Izb.

Minister przemysłu i handlu miał prawo powoływania radców z nominacji -

nie mogły tu być osoby pełniące funkcję w służbie państwowej.

Kooptacje - Komisarz wyborczy zwoływał posiedzenie radców z wyboru i

radców z nominacji przemysłu i handlu - decydowali oni czy dokooptować

kogoś do składu list - mogły być dokooptowane osoby zasłużone. Tak

konstytuowano skład zebrania plenarnego.

Rozwiązanie izb rolniczych po II wojnie światowej - kiedy nastąpiło i z jakich przyczyn Związek Samopomocy Chłopskiej

Grudzień 1944 r. w czasie obrad Kongresu Chłopskiego przystąpili do ataki na Izby Rolnicze. II Kongres w marcu 1946 r. postanowienia zjazdowe poprzedzone memoriałem ZSCH skierowanym do prezesa Rady Ministrów. Zadania ZSCH - obejmują zakres działalności Izb Rolniczych wobec zmian struktury agrarnej stwierdzono, że Izby są niepotrzebne. 22.08.1946 r. dekret Rady Ministrów o zmianie Izb Rolniczych. Na mocy dekretu większość uprawnień przejął ZSCH. Procedura likwidacyjna postępowała szybko 28.11.1946 r. Izby Wielkopolską przejął ZSCH

Samorząd Rolniczy

-1956 r. - pomysł reaktywowania w Poznaniu - dyskusja - działania partyjne

-1980-81 r. kolejne dyskusje środowiska poznańskiego KW PZPR i ZSR -

podjęto debatę

Projekt ustawy o Izbach Rolniczych

- 1983 r. szef ZSR R.Malinowski

- 1989 r. w różnych częściach kraju zaczęły funkcjonować izby rolnicze, miały charakter stowarzyszeniowy, przygotowywały grunt pod reform e samorządową

-14.12.1995 r. - została uchwalona ustawa o izbach rolniczych -wprowadziła powszechne członkowstwa w samorządzie rolniczym

W marcu 1945 roku pojawiły się izby rolnicze, rozwijały się w zachodnich terenach Polski.

Wojewódzka Izba Rolnicza w Poznaniu- St. Młyńczykowski. Izby powoływały Powiatowe biura rolne w terenie, w Wielkopolsce było 12, na ziemi lubuskiej 7. Izba Poznańska odnosiła duże sukcesy po II wojnie światowej np. sprawne przeprowadzenie akcji sierpniowej. Nie wszystkie izby rozwijały się jednakowo, więc opinia o izbach rolniczych była nie najlepsza. Polska zmierzała do rządów centralistycznych więc dlatego nie traktowano ich poważnie. Pierwsze sympotomy świadczące o rychłej likwidacji izb rolniczych miały miejsce już w grudniu 1944r. kiedy to powołano Związek Samopomocy Chłopskiej, który postulował likwidacje izb. Na kongresie ZSCH stwierdzono, że izby muszą być zlikwidowane i przejęte przez związki samopomocy chłopskiej. Władze ZSCH wystosowały memoriał do E. Osóbki - Morawskiego w którym była mowa o tym, że izby popierały obszarników, a więc wobec zmian agrarnych należy je zlikwidować, a cały majątek przekazać ZSCH oraz Wojewódzkim Urzędom Ziemskim. Kluczowy akt prawny 26.08.1946 dekret rady ministrów o zniesienie izb rolniczych. Większość uprawnień izb przejął związek samopomocy chłopskiej (stowarzyszenia). Pozostałe zadania izb przeszły na wojewódzkie władze , ogólne władze przejęły nadzór nad hodowcami i szkolnictwem rolniczym. Do 1946 roku wszystkie izby zostały rozwiązane. 28.11.1946 r. Wojewódzka Izba w Poznaniu została przekazana ZSCH.

Organizowanie i podstawy prawne samorządu gospodarczego w III RP

Podstawowe akty prawne są dziełem schodzących w latach 80 ze sceny

politycznej. We wszystkich tych ustawach jest zapis o dobrowolności , zrzeszania się, wolności zrzeszania się

23.12.1988 - I ustawa o działalności gospodarczej J 22.03.1989 - II ustawa o rzemiośle j 30.05.1989 - III ustawa o samorządzie zawodowym niektórych podmiotów

gospodarczych, - o izbach gospodarczych

Mankamenty ustawy o izbach gospodarczych

-wprowadzenie zasady dobrowolnej przynależności do izb gospodarczych

-sposób powoływania Izb Gosp. w trybie inicjatywy założycielskiej samych zainteresowanych

-forma uzyskania osobowości prawnej poprzez wpis do Rejestru Izb Gosp. przez krajowy Rejestr Sądowy

-oparcie majątku izb gospod, na składkach członkowskich, spadkach,

darowiznach, zapisach oraz dochodach z własnej działalności.

Lata 90 - dyskusja o nowej ustawie o samorządzie gospod.

1991 r. - wniosek o odrzucenie ustawy

1993 r. - II projekt ustawy o samorządzie gospodarczym

1995 r. - projekt ustawy o izbach przem.-handl.

1996/97 r. - kompromisowy projekt ustawy o samorządach gospodarczych,

szczególnie razi pomieszanie problematyki z funkcjonowaniem dobrowolnych

zrzeszeń przeds. Utworzonych do reprezentowania ich partykularnych

interesów z interesami państwa. Nadanie stowarz. gospod, a więc związków

o charakterze prywatnym atrybutu powszechności jest całkowicie niezasadne,

ponieważ ich organizacja wewn, status prawny jak i pozycja w strukturze

administracji nie ma wiele wspólnego z rzeczywistym samorządem

gospodarczym. Takie uregulowania tej sprawy prowadzą do przyznania

stowarzyszeniom gospodarczym rangi samorządu gospodarczego. Izby

Przem.Handl., Izby Handlowe, Izby Turystyczne itd. Z których statutów

wynika że są jednostkami samorządu gospodarczego - jednostkami

samorządu gospodarczego nie SA.

Kolejny mankament - wyolbrzymienie zbyd dużej liczby jednostek

samorządu gospodarczego. Problem nazewnictwa - zastrzeżenie nazwy

„Izba" dla jednostek samorządu. Oparcie dochodu na składkach nie jest to

pewne źródło kształtowania budżetu.

Scharakteryzuj struktury organizacyjne samorządu rzemieślniczego w Polsce

Są obecnie 3 szczeble:

-Cechy

-Spółdzielnie rzemieślnicze

-Izby rzemieślnicze

-Związek Rzemiosła Polskiego

-Inne jednostki tworzone przez organizacje wymienione w pkt 1-4

Scharakteryzuj organy samorządowe izb rzemieślniczych l) Walne Zgromadzenie Przedstawicieli, 2) Rada, 3) Odwoławczy Sąd Rzemieślniczy, 4)Komisja Rewizyjna. Wlane Zgromadzenie przedstawicieli - jest najwyższym organem izb rzemieślniczych. Zwoływane przez radę raz w roku. Rada może zwoływać nadzwyczajne walne zgromadzenie przedstawicieli z własnej inicjatywy oraz na żądanie 1/3 zrzeszonych organizacji lub Związku Rzemiosła Polskiego. Przedstawicielami na walne zgromadzenie przedstawicieli są członkowie organizacji zrzeszonych w izbie wybrani przez te organizacje. Do właściwości WZP należy

-ustalanie kierunków rozwoju rzemiosła i zrzeszonych organizacji na okresy roczne i wieloletnie

-uchwalanie stanu izby i jego zmian

-podejmowanie uchwał w sprawie utworzenia regionów, ich łączenia i likwidacji

-wybieranie prezesa izby w głosowaniu tajnym spośród nieograniczonej liczby kandydatów oraz jego odwoływanie

-wybieranie przewodniczącego komisji rewizyjnej i odwoławczego sądu rzemieślniczego w głosowaniu tajnym spośród 5 osób wybranych w regionach

-udzielanie absolutorium prezesowi izby i członkom rady

-uchwalanie zasad gospodarki finansowej izby

-podejmowanie uchwał w sprawie rozwiązywania izby

Walne zgromadzenie przedstawicieli jest zdolne do podejmowania uchwał,

jeżeli uczestniczy w nim co najmniej 50% przedstawicieli

Rada - w okresach między walnymi zgromadzeniami przedstawicieli jest najwyższym organem izby i posiada funkcje zarządzające i wykonawcze. Rada składa się najczęściej z 16 osób wybieranych spośród przedstawicieli. Rada wybiera ze swojego grona 5 z-ców prezesa. Posiadzenie odbywa się dwa razy w kwartale. Do zakresu działania rady należy

-uchwalanie rocznych planów gospodarczo-finansowych

-podejmowanie uchwał w sprawie nabycia nieruchomości

-składania walnemu zgromadzeniu sprawozdań ze swojej działalności

-podejmowanie uchwał w przedmiocie przyjmowania, wykreślania i wykluczania członków

-zatwierdzanie struktury organizacyjnej izby

-podejmowanie uchwał w sprawach zatrudnienia dyrektora izby i zastępcy dyrektora w głosowaniu tajnym.

Odwoławczy sad rzemieślniczy - rozpatruje odwołania od orzeczeń i postanowień sądów cechowych. Od orzeczenia lub postanowienia sądu nie przysługują środki odwoławcze. Sąd składa się z pięciu członków wybranych w regionach i zaaprobowanych przez walne zgromadzenie przedstawicieli. Kandydaci do sądu powinni posiadać co najmniej 3 letni okres działalności samorządowej.

Komisja rewizyjna - składa się z pięciu członków wybranych w regionach zaaprobowanych przez walne zgromadzenie przedstawicieli. Zadaniem komisji rewizyjnej jest kontrolowanie całokształtu działalności izby, a w szczególności:

-okresowe badanie ksiąg i dokumentów finansowych

- badanie rocznych sprawozdań finansowych

- składanie sprawozdań walnemu zgromadzeniu przedstawicieli

-przedkładanie walnemu zgromadzeniu przedstawicieli wniosków w przedmiocie udzielania absolutorium prezesowi izby i członkom rady

Biuro -zajmuje się działalnością administracyjną, tworzy wydział i samodzielne stanowisko pracy. Na czele biura stoi dyrektor - przełożony pracowników etatowych.

Wymień i scharakteryzuj organy samorządu izb rolniczych

Organami izby są: walne zgromadzenie, komisja rewizyjna, zarząd, rady powiatowe izby

Walne zgromadzenie- jest najwyższym organem izby. Kadencja walnego zgromadzenia trwa 4 lata, licząc od dnia wyborów. Zarząd zwołuje W.Z. co najmniej dwa razy w roku. Zarząd zwołuje również w.z. na wniosek komisji rewizyjnej albo na wniosek co najmniej 1/3 ogólnej liczby członków w.z. Do wyłącznej właściwości w.z. należy:

uchwalanie i zmiana statutu

wybór i odwoływanie, w głosowaniu tajnym, zarządu, poszczególnych jego członków oraz komisji rewizyjnej i poszczególnych jej członków,

uchwalanie regulaminu obrad

uchwalanie regulaminów pracy zarządu i komisji rewizyjnej

rozpatrywanie i zatwierdzanie sprawozdań zarządu i komisji rewizyjnej

podejmowanie uchwał w sprawie absolutorium dla zarządu

uchwalanie budżetu

podejmowanie uchwał w sprawie wysokości składki członkowskiej Zarząd- wybierany jest spośród członków walnego zgromadzenia izby. W skład zarządu wchodzą: prezes, wiceprezes, i 3 członkowie. Zarząd wybierany jest na pierwszym posiedzeniu nowo wybranego zgromadzenia, nie później jednak niż w ciągu 3 miesięcy od dnia wyborów i działa do czasu wyboru nowego zarządu. Do właściwości zarządu należą wszystkie sprawy izby nie zastrzeżone ustawą lub statutem dla innych organów a w szczególności:

przygotowywanie projektów uchwał walnego zgromadzenia

opracowywanie projektów budżetu, wraz z planem finansowym

przedstawianie walnemu zgromadzeniu do zatwierdzenia rocznych sprawozdań z działalności statutowej i finansowej

ustalanie zasad wynagradzania pracowników biura izby oraz ustalanie wysokości wynagrodzenia dyrektora biura Uchwały zarządu zapadają większością głosów, w obecności co najmniej połowy jego składu. W przypadku równej liczby głosów rozstrzyga głos prezesa. Zarząd realizuje swoje zadania przy pomocy biura. Biurem kieruje dyrektor, który w stosunku do pracowników biura wykonuje czynności z zakresu prawa pracy. Dyrektora biura powołuje i odwołuje zarząd.

Rada powiatowa- izby działa na obszarze powiatu. Pracami rady powiatowej kieruje jej przewodniczący. Do zadań rady powiatowej izby należy

sporządzanie analiz i opinii, przedstawianie wniosków oraz dokonywanie ocen z zakresu rolnictwa, rozwoju wsi i rynków rolnych i przedstawianie ich zarządowi izby

wydawanie opinii w sprawach zgłoszonych przez zarząd lub walne zgromadzenie izby.

realizacja innych obowiązków określonych w statucie izby

Komisja rewizyjna- składa się z 5-ciu osób wybranych spośród członków walnego zgromadzenia. Do zadań komisji rewizyjnej należy w szczególności:

kontrola wykonywania uchwał walnego zgromadzenia

kontrola działalności finansowej izby

przedstawianie w.z. wniosków o udzielenie bądź odmowę udzielenia absolutorium zarządowi oraz wniosków wraz z uzasadnieniem o odwołanie zarządu lub poszczególnych jego członków Członek komisji rewizyjnej nie może być jednocześnie członkiem zarządu. Uchwały komisji rewizyjnej zapadają większością głosów, w obecności co najmniej połowy jej składu. W przypadku równej liczby głosów rozstrzyga głos przewodniczącego.

Omów zasady przeprowadzania wyborów do izb rolniczych

Czynne i bierne prawo wyborcze w wyborach do walnego zgromadzenia mają członkowie izby. Członkowie WZ są wybierani spośród członków izby w wyborach pośrednich, dwustopniowych, przeprowadzanych w głosowaniu tajnym. Członkowie WZ wybierani są wg zasad:

w okręgu wyborczym obejmującym obszar jednej gminy wybiera się członków rady powiatowej izby, z tym że:

-w okręgu wyborczym, w którym powierzchnia użytków rolnych nie przekracza 4 tyś. ha, wybiera się jednego członka tej rady

-w okręgu wyborczym, w którym powierzchnia użytków rolnych przekracza 4 tyś. ha, wybiera się dwóch członków tej rady

-na pierwszym posiedzeniu rada powiatowa izby wybiera spośród swoich członków większością głosów przewodniczącego oraz delegata na walne zgromadzenie i niezwłocznie zgłasza ich wybór ustępującemu zarządowi izby. Wybory do w.z. zarządza, w drodze uchwały, Krajowa Rada Izb Rolniczych najpóźniej na 30 dni przed upływem kadencji w.z. Datę wyborów wyznacza się na dzień wolny od pracy przypadający w ciągu 60 dni po upływie kadencji w.z. izby. Pierwsze posiedzenie nowo wybranego w.z. zwołuje ustępujący zarząd, nie później niż w terminie 42 dni od dnia wyborów do rad powiatowych izby. Do czasu wyboru przewodniczącego obrady pierwszego posiedzenia w.z. prowadzi najstarszy wiekiem członek w.z. obecny na posiedzeniu.

Omów zasady członkowstwa w izbach rolniczych

Członkami samorządu rolniczego z mocy prawa są:

- osoby fizyczne i prawne, będące podatnikami podatku w rozumieniu przepisów o podatku rolnym,

- osoby fizyczne i prawne, będące podatnikami podatku dochodowego z działów specjalnych produkcji rolnej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych i podatku dochodowego od osób prawnych,

- członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych posiadający w tych spółdz. wkłady gruntowe

Członkami izb są w/w osoby płacące podatek na terenie działania izby, oraz osoby będące członkami rolniczych spółdz. produkcyjnych mających siedzibę na terenie działania izby.

Scharakteryzuj modele funkcjonowania izb gospodarczych w Unii Europejskiej

W Unii Europejskiej występują 2 modele samorządów gospodarczych. Model francuski zw. kontynentalnym - zakłada obligatoryjną przynależność do I. Gospod. Wybrały go m.i.n. Francja, Niemcy, Grecja, Luksemburg, Holandia, Hiszpania, Austria, Szwajcaria, Włochy Model anglosaski - dobrowolna przynależność do Izb Gospod. Funkcjonują w reżimie prawa prywatnego - stowarzyszenia. Występują w W.Brytanii, Irlandii, Belgii, Portugalii, Danii, Szwecja, Norwegii, Finlandia, Czechach, Węgry, Estonia, Łotwa, Litwa, Cypr, Malta

Reprezentatywność Izb Gospod, nie przekracza 10%. Przykładem organizacji reprezentujących podmiotów pracy są Brytyjskie Izby Gospodarcze - na szczeblu krajowym Bryt. Izba Gosp. skupiająca 60 regionalnych, które działają w interesie 126 tyś. przedsiębiorców różnych sektorów i o różnym potencjale. Główna role odgrywa Departament Polityki, który pośredniczy pomiędzy środowiskiem przedsiębiorców a członkami rządu, bada ankiety członków izb, zajmuje się lobbingiem na rzecz środowiska, a także kontaktem z mediami. System finansowania- tylko składki członkowskie, dofinansowanie odbywa się drogą pośrednią i bezpośrednią. Izby Niemieckie - I Izbą handlową była izba w prowincji Reńskiej 1830 r.-opierała się na doświadczeniach francuskich. 11.02.1848 r, wydano rozporządzenie o zaprowadzeniu Izb Handlowych. W 13.05.1861 r. w Berlinie utworzono zrzeszenie niemieckiego Przemysłu i Handlu, W okresie Hitlera nie było miejsca dla samorządu gospodarczego. 1.04.1943 rozporządzenie o zlikwidowaniu Izb Handlowych. 30.08.1949 r. reaktywowano Zrzeszenie Niemieckiego Przem.i Handlu. Kolejnym krokiem było - obowiązuje do dziś - Ustawa Federalna o Izbach Przem.Handl. W 18.12.1956 r. sprecyzowano charakter i zadania Izb oraz obligatoryjny charakter członkostwa. Dziś 82 Izby regionalne funkcjonują, które skupiają 3 min 200 tyś przedsiębiorców - centralną organizacją jest Zrzeszenie Niemieckich Izb Przemys.Handlowych - od 2001 r. działa pod nazwą Zrzeszenie Niemieckich Izb Przem.Handl. - reprezentuje interesy wszystkich niemieckich przedsiębiorców. Zadnia Izby - współdecydowanie o najważniejszych, ustawowych kwestiach związanych z działalnością gospodarczą.

Regionalne Izby Przemysłowo-Handlowe - 82 Izby, najistotniejszy element struktury, bardzo bliska współpraca z władzami gminnymi, zajmują stanowisko w konkretnych planach budżetowych, w sprawie wysokości składek, od działalności gospodarczych a także planów budowlanych rozwoju miast oraz ochrony środowiska. Izby wydają biuletyny, informacje, broszury. Ważną sferą aktywności są zadania publiczno-administracyjna

- wpisy do rejestru handlowego przez Sądy Grockie,

- wydawanie świadectw pochodzenia towarów, przygotowywanie umów handlowych

-uwierzytelnianie rachunków handlowych i innych zaświadczeń związanych z zagranicznym obrotem gospodarczym

-sądownictwo arbitrażowe

-organizacje systemu kształcenia zawodowego

-egzaminy częściowe i końcowe potwierdzające nabyte informacje IPH- są organami demokratycznymi, władze pochodzą z wyboru. Zebranie plenarne uchwala statut, preliminarz. Organem wykonawczym jest prezydium na czele z prezydentem, kadencja organów jest zróżnicowana w zależności od terenu. Organem samorządowym IPH jest Dyrektor Generalny, który organizuje działalność administracyjną. Izby Gospodarcze - 5800 osób opierają swoje budżety na obowiązkowych składkach, oraz z zysku przedsiębiorstw, zadania zlecone przez państwo, wydawanie świadectw, arbitraż. Izby Gospodarcze w Europie

Ponadnarodowe organizacje samorządu

-Zrzeszenie Europejskich Izb Handlowych i Przemysłowych z siedzibą w Brukseli utworzone w 1958 r. jest to uznany rzecznik małych i średnich przeds. Wobec instytucji wspólnotowych i największą organizacją biznesu europejskiego. W sumie funkcjonuje 1300 lokalnych izb Przem.Hand. wchodzących w skład 34 organizacji narodowych. Zadania:

-reprezentowanie interesów i opinii izb oraz działających w ich ramach przeds. Wobec instytucji wspólnotowych

-pogłębianie i wzmacnianie współpracy pomiędzy izbami

-prowadzenie dworactwa i usług wobec przeds. Europejskich

-planowanie wspólnych przedsięwzięć gospodarczych.

Geneza i rozwój samorządu zawodowego 1848

Samorząd Zawodowy pojawił się ok. XIX w. (Wiosna Ludów), miał na celu ochronę tych zawodów, które ze względu na dobro społeczne wymagają najwyższych kwalifikacji zawodowych i etycznych. Od początku istnienia SZ zwracana uwagę na realizację czterech zadań:

1..Izby Samorządu Zawodowego miały stanowić przedstawiciela zawodu i miały bronić jego interesów

2.współdziałanie z władzami rządowymi i samorządowymi

3.krzewienie i strzeżenie etyki, godności i sumienności zawodowej

4.sądownictwo dyscyplinarne i polubowne.

Izby adwokackie - 6.07.1868 r. w Austrii - uchwalona Ordynację Adwokacją, w 1878 Izby Adwokackie powstały w Niemczech Izby Notarialne - Austrio-Węgry 25.07.1815 - ustawa Izby lekarskie - utworzone w Niemczech, ustawa z 1868 r. Izbę lekarską w Poznaniu utworzono 1889, w 1891 r. tworzy się izby lekarskie w Austrii II RP - w okresie międzywojennym Samorząd Zawodowy posiadał jeszcze podstawy organizacyjne i był traktowany jako związek publiczno-prawny. Nie było zgody co do miejsca SZ w strukturze organizacyjnej państwa. Organizacje SZ były traktowane jako element samorządu gospodarczego. W okresie międzywojennym stworzono podstawy prawne 5 samorządów zawodowych: izby adwokackie, izby notarialne, izby lekarskie, izby lekarsko-dentystyczny oraz izby aptekarskie

Samorząd zawodowy w II RP

Na ziemiach Polskich rozwój nastąpił w okresie II RP. Samorząd zawodowy był związkiem publiczne- prawnym z jasno określonymi podstawami. Państwu zależało aby reprezentujący interesy swojego środowiska sam. Zawodowy wykonywał prawidłowo powierzone mu zadania oraz cechował się wysokim morale i kwalif. Polscy administracjoniści w okresie II RP nie mogli zdecydować się na miejsce sam.zawodowego, często używano zamiennie sam. zawodowy i sam. gospodarczy. Nawet często używano i rozumiano sam. zawód. Jako sam. gospod. Grzybowski uznał, że nie ma przyczyn aby rozdzielać sam. zawód, i sam. gosp. Humaniecki uważał wręcz odwrotnie. Rozdzielne traktowanie sam. zawód, i sam. gospod,

-reprezentują różne środowiska, które spełniają różne role w społeczeństwie

-w Polsce w okresie II RP stworzono podstawy prawne do funkcjonowania:

Izby adwokackie. Izby aptekarskie, Izby lekarskie, lekarsko - dentystyczne i notarialne

Przedstaw definicję samorządu zawodowego

Jest to organizacyjna forma zrzeszania się osób wykonujących ten sam zawód, której celem jest m.in. reprezentowanie ich interesów wobec władz państwowych, doskonalenie zawodowe i czuwanie nad etyką wykonywania zawodu oraz ochrona socjalna tychże osób, a także realizowanie szeregu zadań typowych dla związków publiczno-prawnych. Właśnie publiczno-prawny zakres działań samorządu zawodowego decyduje o jego istocie i wyróżnia go spośród organizacji o charakterze typowo zrzeszeniowym.

Podobieństwa i różnicepomiędzy samorządem zawodowym a samorządem terytorialnym:

Podobieństwa - zasadnicza analogia wypływa z faktu, że uboje należą do samorządu korporacyjnego (s.korporacyjny - s.specjalny - obejmuje on pewne osoby zrzeszone w samorządzie ze względu na wykonywaną profesję) Różnice - gdy samorząd terytorialny łączy organizacje danego terytorium bez względu na ich interesy osobiste do samorząd zawodowy zrzesza pewną kategorię oso© biorąc pod uwagę ich kwalifikacje i interesy życiowe. Samorząd zawodowy ma charakter nieterytorialny publiczne prawnych związków przymusowych występujących jako związki personalne.

Omów zakres zadań wykonywanych przez samorząd zawodowy

Zadania publiczne przekazane samorządowi zawodowemu - 5 grup

- 1-reprezentowanie interesów określonych zawodów wobec określonych władz państwowych

. 2-nadzór nad należytym wykonywaniem zawodów dotyczących reglamentowania dostępu do określonej profesji i prowadzenie rejestru posiadanych członków

- 3-kształtowanie zasad i czuwanie nad etyką wykonywania zawodu

- 4-organizowanie i prowadzenie sądownictwa dyscyplinarnego , 5-doskonalenie zawodowe i określanie programów kształcenia w danym zawodzie

-opiniowanie aktów prawnych dotyczących danej profesji

-zgłaszanie spostrzeżeń

-nadzór nad wykonywaniem zawodu

-dysponowanie prawem pozwalającym na wykonywanie zawodu

-ustalanie zasad deontologii zawodowej oraz ich sprawowanie zgodnie z prawem

-dbają o jakość świadczonych usług przez swoich członków - szkolenia

Wymień organy okręgowej izby lekarskiej i scharakteryzuj jeden z nich (mogą być wszystkie)

okręgowy zjazd lekarzy, okręgowa rada lekarska, okręgowa komisja rewizyjna, okręgowy sąd lekarski, okręgowy rzecznik odpowiedzialności zawodowej

Okręgowy zjazd lekarzy - jest najwyższą władzą okręgowej izby lekarskiej. W zjeździe uczestniczą członkowie okręgowych izb lekarskich poprzez swoich delegatów, a także z głosem doradczym nie będący delegatami członkowie ustępujących organów okręgowej izby lekarskiej. Delegatów wybiera się na zebraniach zwołanych w poszczególnych rejonach, obejmujących części obszaru działania izby. Zasady podziału izby na rejony ustala okręgowa rada lekarska. Mandat delegata trwa 4 lata. Okręgowa rada lekarska co roku zwołuje okręgowy zjazd lekarzy, a co 4 lata zjazd sprawozdawczo- wyborczy .Nadzwyczajny okręgowy zjazd lekarzy zwołuje okręgowa rada lekarska ; z własnej inicjatywy, na wniosek Naczelnej Rady Lekarskiej, na wniosek okręgowej komisji rewizyjnej, na wniosek co najmniej 1/3 członków okręgowej izby lekarskiej. Okręgowy zjazd lekarzy w szczególności:

-podejmuje uchwały w sprawach objętych zakresem działania izby

-ustala zasady gospodarki finansowej izby oraz uchwala budżet izby

-rozpatruje i zatwierdza roczne i kadencyjne sprawozdania okręgowej izby lekarskiej, okręgowej komisji rewizyjnej, okręgowego sądu lekarskiego i okręgowego rzecznika odpowiedzialności zawodowej

-ustala organizację organów izby i tryb ich działania

-ustala liczbę członków organów izby i zastępców okręgowego rzecznika odpowiedzialności zawodowej

-dokonuje wyboru delegatów na Krajowy zjazd lekarzy

-dokonuje wyboru przewodniczącego i członków okręgowej rady lekarskiej, członków okręgowej komisji rewizyjnej, członków okręgowego sądu lekarskiego oraz okręgowego rzecznika odpowiedzialności zawodowej i jego zastępców

Okręgowa rada lekarska - wybiera spośród swoich członków prezydium, które stanowią przewodniczący oraz wybrani przez radę jego zastępcy, sekretarz, skarbnik i członkowie. Okręgowa rada lekarska kieruje działalnością izby w okresie pomiędzy okręgowymi zjazdami lekarzy a w szczególności:

-przyznaje prawo wykonywania zawodu lekarza, lekarza stomatologa albo ograniczone prawo wykonywania zawodu lekarza, lekarza stomatologa

-prowadzi okręgowy rejestr lekarzy

-sprawuje nadzór nad działalnością okręgowych komisji rewizyjnych

-zgłasza wniosek o udzielenie absolutorium Naczelnej Radzie Lekarskiej

Naczelny Sad Lekarski

-rozpatruje sprawy z zakresu odpowiedzialności zawodowej lekarzy

-składa Naczelnej Radzie Lekarskiej okresowe informacje o stanie spraw z zakresu odpowiedzialności zawodowej

-składa sprawozdania działalności Krajowemu Zjazdowi Lekarzy Naczelny rzecznik odpowiedzialności zawodowej - prowadzi postępowanie w sprawach odpowiedzialności zawodowej lekarzy

Omów prawa i obowiązki członków samorządu lekarskiego

Członkowie samorządu lekarzy obowiązani są przestrzegać:

-zasad etyki i deontologii oraz innych przepisów związanych z wykonywaniem zawodu lekarza

-uchwał władz i organów samorządu lekarzy Członkowie samorządu lekarzy mają prawo:

-wybierać i być wybieranymi do organów samorządu lekarzy

-korzystać z pomocy izb lekarskich w zakresie rozwijania kwalifikacji zawodowych oraz zapewnienia właściwych warunków wykonywania zawodu

-korzystać z ochrony i pomocy prawnej organów izb lekarskich

-korzystać ze świadczeń instytucji izb lekarskich i działalności samopomocowej

Odpowiedzialność zawodowa lekarzy (orzekanie w sprawach dyscyplinarnych)

członkowie samorządu lekarzy podlegają odpowiedzialności zawodowej przed sądami lekarskimi za postępowanie sprzeczne z zasadami etyki i deontologii zawodowej oraz za naruszenie przepisów o wykonywaniu zawodu lekarza. Sprawy odpowiedzialności zawodowej lekarzy rozpatrują okręgowe sądy lekarskie i Naczelny Sąd Lekarski. Kary: upomnienie, nagana, zawieszenie prawa wykonywania zawodu na okres od 6 m-cy do 3 lat, pozbawienie prawa wykonywania zawodu. Kary , nagany i zawieszenia prawa wykonywania zawodu pociągają za sobą utratę prawa wybieralności do organów izb lekarskich do czasu usunięcia z rejestru wzmianki o ukaraniu. Lekarz zawieszony w czynnościach zawodowych nie może wykonywać praktyki lekarskiej w żadnej formie. Naczelna Rada Lekarska prowadzi rejestr ukaranych.

Przedstaw definicję spółdzielni

Def. - Sp-nia jest dobrowolnym zrzeszeniem nieograniczonym liczbą osób o zmiennym składzie osób i zmiennym funduszu udziałowym, która w interesie swoich członków prowadzi wspólną działalność gospodarczą. Sp-nia może prowadzić działalność społeczną i oświatowo-kulturalną.

Def. Ekonomiczna

Sp-nia jest zespołem działania o określonym celu gospodarczym Def. Socjologiczna

S-nia jest dobrowolnym zrzeszeniem osób powołanych do zaspokajania potrzeb swych członków przez wprowadzenie zespołowego przedsiębiorstwa przy solidarnym współdziałaniu członków korzystających z równych praw

Def. Prawnicza

Najbardziej konstytutywnym elementem sp-ni jest idea współdziałania, przeciwstawiana egoizmowi dominującemu w świecie współczesnego biznesu.

W większości języków znaczenie sp-ni opiera się na łacińskim słowie cooperatio jt współdziałanie świadome będące zaprzeczeniem współdziałania wymuszonego collaboratio.

Scharakteryzuj podstawowe cechy spółdzielni

-dobrowolne współdziałanie samych zainteresowanych bez elementów wyzysku

-podwójny charakter instytucji gospodarczej i zrzeszenia osób

-jt demokracyjna, samorządność wewnątrz spółdzielcza

-niekapitalistyczny charakter

-określony ład organizacyjny wynikający ze specyficznych zasad działania

Dobrowolne współdziałanie samych zainteresowanych bez elementów wyzysku, będące przeciwieństwem przymusowego współdziałania oraz samopomoc wzajemna. Właśnie idea samopomocy wzajemnej i demokracji wewnątrz -spółdzielczej jako kolejnej cechy spółdzielni wyznacza cele spółdzielni. Spółdzielnie nie mają kapitalistycznego charakteru z tego wynika postulat nie ograniczania dopływu i odpływu członków. Kolejna cecha to podwójny charakter spółdzielni tzw. bimodalny charakter tzn., że są jednostkami gospodarczymi o typie przedsiębiorstw, a jednocześnie są związkami osób czyli stowarzyszeniami. Dotyczy to także zakresu działania:

gospodarczy, kultrualno-oświatowy i wychowawczy. Ostatnia cechą jest ich określony ład organizacyjny wynikający ze specyficznych zasad działania

Omów przedspółdzielcze formy współdziałania o typie pomocy wzajemnej

Jako pierwsze formy współdziałania wymienia się w Starożytności: zrzeszenia dzierżawców i rzemieślników w Egipcie, Żydowskie zrzeszenia pasterskie i gminy o charakterze wspólnot nad Morzem Martwym, greckie stowarzyszenia rzemieślników oraz rzymskie kolegia rzemieślnicze MIR -ziemia stanowiła wspólną własność, ale była uprawiana indywidualnie pod nadzorem społecznym przez MIR. Należeli wszyscy dorośli mężczyźni z danej wsi. Mir przydzielał grunty, sprawował kontrolę oraz był odpowiedzialny za dostarczanie produktów i świadczenie pracy na cele publiczne.

ZADRUGA - południowosłowiańska rodzina nawet do 100 osób i zarządzana na zasadzie paternalistycznej przez starszyznę. Ważne decyzje podejmowane były wspólnie, władali majątkiem, bydłem, mieszkali często w jednej zagrodzie; pośredniczyła między wspólnotą a władzami. MARKGENOSSENSCHAFTEN - szwajcarskie wspólnoty wiejskie o dużej autonomii, funkcjonowały w oparciu o struktury demokratyczne, posiadały wspólną własność, ale ziemie uprawiane były indywidualnie przez członków. Władze wybierane w trybie demokratycznym. FRUITIERES - zrzeszenia rolne w Szwajcarii i Francji na obszarze Jury. Zrzeszały po kilkanaście gospodarstw zajmujących się hodowlą bydła mlecznego w celu produkcji serów i ich sprzedaży. Na ziemiach polskich ; BANKI POBOŻNE - w miastach średniowiecznej Polski udzielały kredytów konsumpcyjnych ubogim i produkcyjnych dla kramarzy i rzemieślników. Na wsi -TŁOKI - formy współdziałania pomocy sąsiedzkiej w pracach polowych. KASY PIENIĘŻNE - magazyny zbożowe. STRAŻ NOCNA DO OCHRONY. GWARECTWA - obstawiały górników. MASZOPERIE KASZUBSKIE - organizacje zawodowe rybaków morskich. W 1816 roku powstało HRUBIESZOWSKIE TOWARZYSTWO ROLNICZE RATOWANIA SIĘ WSPÓLNIE W NIESZCZĘŚCIACH - utworzone przez Stanisława Staszica, który przekazał 12 tyś ha własnej ziemi, ale pod warunkiem realizowania statutu towarzystwa. Solidarnie członkowie dbali o świadczenia. Część majątku zagospodarowana zespołowo - lasy, karczmy. Dochody przeznaczane dla Banku Towarzystwa, który udzielał kredytów na cele produkcyjne. Na czele stała Rada, zarządzana przez Wójta Dzielnicowego. Cechy: ograniczanie stanu posiadania ziemi, zespołowe prowadzenie określonego rodzaju działalności gospodarczej, zespołowe realizowanie opieki społecznej z funduszu pochodzącego ze wspólnych gospodarstw, działalności oświatowej. Pierwsza spółdzielnia powstała w Anglii w 1844r. w Rochdale.

Scharakteryzuj, społeczne i ideologiczne przesłanki powstania ruchu spółdzielczego Przesłanki społeczne:

-wolność osobista - zniesienie poddaństwa chłopów

-wolność zrzeszania się

-rozwój oświaty ludowej

-rodząca się świadomość klasowa

-czynnik o charakterze narodowym - chęć samoobrony przed dyskryminacją społeczną narodów nie mających bytu społecznego

Przesłanki ideologiczne:

-nurt socjalizmu utopijnego -w Anglii lata 1820-1844, pierwsze stowarzyszenia wspierające spółdzielczość socjalizm zrzeszeniowy i socjalizm koopreatywistyczny zakładał, że przyszłe społeczeństwo będzie oparte na małych zrzeszeniach przedstawiciel to - K.Fourier - wizja lepszego ustroju, osiedla zwane falangami - zwolennik socjalizmu sprawiedliwego. Dochód dzielony sprawiedliwie w

zależności od kapitalizmu, pracy i talentu.

Inny przedstawiciel to R. Owen - wprowadził wiele reform socjalnych i

społecznych (idea asocjacji). Wśród socjalistów nastąpił podział ze względu

na wizje kapitalizmu - nurt rewolucyjny i neutralny. Penkooperatyzm - K.Gide.

3 kierunki oddziaływania socjalizmu utopijnego

1. poddawali krytyce kapitalistyczny sposób gospodarowania wskazując marnotrawstwo

2. czynnik etyczny - nędza jednych i bogactwo drugich

3. uspołeczniony sposób produkcji, podziałów i wymiany jako warunek nowych stosunków społecznych

-liberalizm ekonomiczny i społeczny - współpraca to działanie skierowane na ekonomiczną sferę życia jednostki. W teorii liberalnej wspólnota działa dla realizacji ekonomicznych interesów. Aksjomatami koncepcji liberalnych są wolność jednostki i prawo do dysponowania własnością prywatną. Konsekwencją tej teorii jest odrzucanie pojęcia własności grupowej jako niezależnej formy własności. Uznano, że to co własność grupowa jest czasowo oddane do wspólnej działalności. H.Schulze

- twierdził, że zadaniem spółdzielczości jest ochrona indywidualnych interesów słabych ekonomicznie jednostek, a nie przekształcanie stosunków społecznych. Spółdzielcza forma działania nie może być oparta na abstrakcyjnej idei uniwersalnej, lecz musi stać na stanowisku, że ekonomiczny interes jednostki jest przewodnim motywem działania.

-solidaryzm chrześcijański - traktowanie spółdzielczości jako ruchu społecznego, a z drugiej strony położenie nacisku na moralny aspekt pracy i współdziałania. Praca i współdziałanie nie mają na celu dochodzenia do własności czy też maksymalnego zysku lecz budowanie nowego rodzaju więzi społecznej przez indywidualne zaspokajanie potrzeb członków zrzeszających się w spółdzielni. Prekursorem był F. Raiffeisen, który opowiadał się za zrzeszeniami nie wielkiej liczby osób dobrze się znających i darzących się zaufaniem. Celem winna być współpraca ludzi znajdujących się w podobnej sytuacji, a istota wzajemna pomoc.

Omów zasady spółdzielcze

ZASADY PARYSKIE - 1937. Zasady obligatoryjne - otwartego członkostwa, demokratycznego zarządu, podziału zysków nie wg wniesionych kapitałów, lecz w stosunku do udziału w obrotach i usługach spółdzielni (tzw. Zasada zwrotu zakupów) i ograniczonego oprocentowania udziałów. Zasady fakultatywne - neutralność polityczna, narodowościowa i religijna, wyeliminowanie z handlu spółdzielczego kredytu konsumpcyjnego (tzw. Zasada sprzedaży za gotówkę), pracy kształceniowej (oświatowej czy społeczno-wychowawczej) - tych zasad nie uwzględniono w ZASADACH WIEDEŃSKICH(1966R.) W 1995r. na kongresie w Manchesterze - 7 ZASAD MANCHESTERSKICH:

1.zasada dobrowolnego i otwartego członkostwa.

2.zasada demokratycznych kontroli członkowskich - sp-nie są demokratyczną organizacją kontrolowaną przez swoich członków, którzy mogą aktywnie uczestniczyć w kształtowaniu polityki sp-ni.

3.ekonomiczne uczestnictwo członków - w sposób sprawiedliwy uczestniczą w tworzeniu kapitału spółdzielni i demokratycznie go kontrolują, con. część tego kapitału jest wspólną własnością sp-ni.

4.autonomia i niezależność - są autonomicznymi organizacjami wzajemnej pomocy.

5.kształcenie, szkolenie i informacja.

6.współpraca między spółdzielniami -sp-nie powinny współpracować na

wszystkich szczeblach

7.lokalność, troska o społeczność lokalną -pracują na rzecz rozwoju

lokalnego

Określono tu też wartości: samopomoc, demokracja, równość,

sprawiedliwość i solidarność.

Scharakteryzuj tryb zakładania i rejestrowania spółdzielni

Sp-nie tworzymy przez zawiązanie komitetu założycielskiego, który uchwala statut i przyjmie go poprzez złożenie podpisów pod nim. Należy wybrać Zarząd i Radę lub Komisję organizacyjną- 3 osoby. Liczba założycieli nie może być mniejsza niż 10 osób - sp-nia osób fizycznych, 3 osoby - sp-nia osób prawnych, 5 osób - sp-niach produkcji osób rolnych. Od 2001r. istnieje wymóg rejestracji spółdzielni w Sądzie Rejestrowym. Spółdzielnia nabywa osobowość prawną z chwilą wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego. Do wniosku załącza się 2 odpisy statutu i odpis dokumentu potwierdzającego wybór władz. Złożenie deklaracji w formie pisemnej: Imię i nazwisko, adres spółdzielni, nazwa, informacja dotycząca udziałów.

Omów zasady członkowstwa w spółdzielni

Członkiem spółdzielni może być każda osoba fizyczna o pełnej zdolności do czynności prawnej, która odpowiada wymogom określonym w statucie. Statut może dopuszczać wyjątki co do osób o ograniczonej zdolności do czynności prawnej lub osób pozbawionych tej zdolności, ale nie mogą te osoby zajmować stanowisk kierowniczych. Członkostwo nabywa się poprzez złożenie deklaracji pisemnej o wpisowym o ilości udziału Prawa i obowiązki członków spółdzielni:

-ma prawo korzystać ze świadczeń spółdz, w zakresie określonym w statucie

-członek jest zobowiązany do wniesienia wpisowego oraz zadeklarowanych udziałów stosownie do statutu

-członek uczestniczy w pokrywaniu strat do wysokości zadeklarowanych udziałów, wnoszenie wkładów gruntowych

-wystąpić ze spółdzielni może na pisemny wniosek

-ze spółdzielni można zostać wykluczonym wówczas gdy dalsze pozostawanie w niej nie jest do pogodzenia ze zapisami w statucie, z winy członka -wykreślenie następuje wówczas gdy dany członek nie uczestniczy w działaniach spółdzielni nie ze swojej winy

Wymień organy spółdzielni i scharakteryzuj jeden z nich Walne Zgromadzenie, Rada Nadzorcza, Zarząd, Zebrania Grup Członkowskich (w spółdzielniach, w których walne zgromadzenie jest zastąpione przez zebranie przedstawicieli) Walne Zgromadzenie iest najwyższym organem spółdzielni. Do wyłącznej właściwości należy:

-uchwalanie kierunków rozwoju działalności gospodarczej oraz społecznej i kulturalnej,

-rozpatrywanie sprawozdań rady, zatwierdzanie sprawozdań rocznych i sprawozdań finansowych oraz podejmowanie uchwał co do wniosków członków spółdzielni, rady lub zarządu w tych sprawach i udzielanie absolutorium członkom zarządu,

-rozpatrywanie wniosków wynikających z przedstawionego protokołu polustracyjnego z działalności spółdzielni oraz podejmowanie uchwał w tym zakresie,

-podejmowanie uchwał w sprawie podziału nadwyżki bilansowej ( dochodu ogólnego ) lub sposobu pokrycia strat,

-podejmowanie uchwał w sprawie połączenia się spółdzielni, podziału spółdzielni oraz likwidacji,

-uchwalanie zmian statutu

Walne zgromadzenie zwołuje zarząd przynajmniej raz w roku w ciągu 6 m-cy po upływie roku obrachunkowego. Zarząd zwołuje walne zgromadzenie także na żądanie rady lub 1/10 członków. Uchwały podejmowane są zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy uprawnionych do głosowania, chyba że ustawa lub statut stanowią inaczej.

Rada nadzorcza - sprawuje kontrolę i nadzór nad działalnością sp-ni. Składa się co najmniej z trzech członków wybranych stosownie do postanowień statutu przez walne zgromadzenie, zebranie przedstawicieli lub zebrania grup członkowskich. Do rady mogą być wybierani wyłącznie członkowie sp-ni. Kadencję rady określa statut. Do zakresu działania rady należy m.in.:

-nadzór i kontrola działalności sp-ni,

-podejmowanie uchwał w sprawie nabycia i obciążenia nieruchomości oraz nabycia zakładu lub innej jednostki organizacyjnej,

-zatwierdzanie struktury organizacyjnej sp-ni

Statu może przewidywać wybór przez radę jej prezydium z zadaniem

organizowania pracy rady.

Zarząd - kieruje działalności sp-ni oraz reprezentuje ją na zewn. Skład i liczbę jego członków określa statut. Statut może przewidywać zarząd jednoosobowy, którym jest prezes i ustalać wymagania, jakie powinna spełniać osoba wchodząca w skład zarządu lub prezes w zarządzie jednoosobowym. Członków zarządu wybiera i odwołuje stosownie do postanowień statutu rada lub walne zgromadzenie. Walne zgromadzenie może odwoływać tych członków zarządu, którymi nie udzieliło absolutorium, niezależnie od tego, który organ wybiera członków zarządu. Zarząd jednoosobowy nie może dokonywać czynności w sprawach wynikających ze stosunku członkostwa. Czynności takie są dokonywane przez radę nadzorczą, chyba, że statut przewiduje właściwość walnego zgromadzenia.

Zebrania grup członkowskich - w sp-niach w których walne zgromadzenie zostaje zastąpione przez zebranie przedstawicieli organami tych sp-ni. Do ich uprawnień należy:

-wybieranie i odwoływanie przedstawicieli na zebranie przedstawicieli

-wybieranie i odwoływanie członków rady sp-ni, jeśli statut tak stanowi

-rozpatrywanie spraw, które mają być przedmiotem obrad najbliższego zebrania przedstawicieli i zgłaszanie swoich wniosków w tych sprawach

-rozpatrywanie okresowych sprawozdań rady i zarządu

-wyrażanie swojej opinii i zgłaszanie do właściwych organów wniosków w sprawach sp-ni a zwłaszcza we wspólnych sprawach członków wchodzących w skład zebrania grupy.

Scharakteryzuj podstawy gospodarki finansowej spółdzielni

Spółdzielnia prowadzi działalność gospodarczą na zasadzie rachunku ekonomicznego przy zapewnieniu korzyści członkom spółdzielni. Zysk spółdzielni po pomniejszeniu o podatek dochodowy stanowi nadwyżkę bilansową. Nadwyżka ta podlega podziałowi na podstawie uchwały Walnego Zgromadzenia. Co najmniej 5% przeznacza się na fundusz zasobowy. Pozostała część przeznaczana jest na cele spółdzielcze. W ramach spółdzielni działają 2 fundusze:

-udziałowy - powstaje z wkładu udziałów, podziału nadwyżki bilansowej

-zasobowy - powstaje z wpisowego członków i części nadwyżki bilansowej

Łączenie się i podział spółdzielni Łączenie - spółdzielnia może w każdym czasie połączyć się z inną spółdzielnią na podstawie zgodnych uchwał Walnego Zgromadzenia podjętych większością 2/3 głosów. Uchwały te powinny zawierać:

-oznaczenie spółdzielni przejmującej

-przyjęcie statutu stanowiącego podstawę dalszej działalności spółdzielni

-data połączenia

Podstawę rachunkową połączenia stanowi sprawozdanie finansowe łączących się spółdzielni sporządzone na dzień powstania. Zarząd nowej spółdzielni powinien niezwłocznie zgłosić do Krajowego Rejestru Sądowego o połączeniu Dzielenie- Spółdzielnia może się podzielić na podstawie uchwały Walnego Zgromadzenia większością 2/3 głosów, w ten sposób, że z wydzielonej części starej spółdzielni powstaje nowa spółdzielnia. Uchwała powinna zawierać:

-oznaczenie dotychczasowej spółdzielni i powstającej w wyniku podziału

-listę członków przechodzących do nowej spółdzielni

-zatwierdzenie sprawozdania finansowego spółdzielni i planu podziału składników majątkowych

-data podziału spółdzielni

Członkowie nowej spółdzielni powinni uchwalić nowy statut oraz wybrać

Zarząd spółdzielni w ciągu 14 dni

Likwidacja spółdzielni- spółdzielnia przechodzi w stan likwidacji w 3

przypadkach:

1 z upływem czasu na który została powołana

2 wskutek zmniejszenia się liczby członków poniżej wskazanej w statucie

3 wskutek zgodnych uchwał Walnego Zgromadzenia zapadłych większością 2/3 głosów na 2 kolejnych po sobie następujących walnych zgromadzeniach w odstępie co najmniej 2 tygodni. Zarząd spółdzielni czy likwidator musi zgłosić do Krajowego Rejestru Sądowego likwidację spółdzielni, jeśli tego nie zrobi to zrobić to musi Związek Rewizyjny

Likwidacja spółdzielni

Likwidacja spółdzielni- spółdzielnia przechodzi w stan likwidacji w 3 przypadkach:

1 z upływem czasu na który została powołana

2 wskutek zmniejszenia się liczby członków poniżej wskazanej w statucie

3 wskutek zgodnych uchwał Walnego Zgromadzenia zapadłych większością 2/3 głosów na 2 kolejnych po sobie następujących walnych zgromadzeniach w odstępie co najmniej 2 tygodni. Zarząd spółdzielni czy likwidator musi zgłosić do Krajowego Rejestru Sądowego likwidację spółdzielni, jeśli tego nie zrobi to zrobić to musi Związek Rewizyjny

3

---