Pytanie1. Scharakteryzuj społeczno-ekonomiczne warunki kształtowania się nowoczesnego samorządu.

Zaczątki samorządu istniały we wszystkich epokach. Samorząd jako pojecie prawne został utworzony wówczas, gdy zostały spełnione 3 przesłanki:

• Kiedy stosunek panującego w państwie absolutnym do poddanych ze stosunku władzy zaczął zmieniać się w stosunek prawny

• Gdy jednostka fizyczna poza prawami prywatnymi nabyła określone prawa publiczne

• Gdy powstające państwo konstytucyjne (praworządne) na mocy swej ustawodawczej władzy zorganizowało związki gminne dla swoich celów i włączyło je jako jednostki publiczno-prawne w swój organizm

Po spełnieniu tych przesłanek rozwijać się samorząd .

Przełomowe znaczenie dla powstania samorządu społecznego miał upadek państwa feudalnego a wraz z nim zniesienie społeczeństwa stanowego. Powstało społeczeństwo obywatelskie. Zapoczątkowało to początek demokracji obywatelskiej w której wszyscy ludzie są wolni , równi i są podmiotem władzy. Francja swoje przywileje przekazała w drodze dziedziczenia. 80% to chłopi, którzy nie stanowili o swoim losie - nie byli wolni. Przełomowym momentem była rewolucja francuska - 1789 r. Główną rolę odgrywali mieszczanie. Głoszono takie hasła jak „wolność”. „równość”. Także swój wpływ miała rewolucja amerykańska - 1776 r. a w szczególności deklaracja niepodległości T. Jeffersona - „ wszyscy ludzie zostali stworzeni równi ...”. Idee tych dwóch rewolucji odbiły się w Polsce

i miały wpływ na Konstytucję Majową- Konstytucja ta nadała wolność mieszczan. Był to wkład Polski w rozwój społeczeństw demokratycznych. Jednak dopiero konstytucja Księstwa Warszawskiego 22VII 1807 r. - nadała wolność ludziom była pierwszym krokiem w stronę tworzenia demokracji obywatelskiej, zniosła ona poddaństwo i była początkiem rządów prawa. System feudalny na wsi w PL trwał bardzo długo. Gospodarka hamowała postęp kultury, gospodarki itp. W połowie. XIX w. w Europie wykształciło się społeczeństwo obywatelskie/ okres wiosny ludów/. W tej części kontynentu zapanowały rządy prawa oparte na konstytucji, odbywały się wybory w których uczestniczyło społeczeństwo .W ustroju demokracji obywatelskiej pozycja zależała od walorów osobistych jednostki w społeczeństwie i statusu ekonomicznego zdobytego pracą. Ludzie sukcesu gospodarczego uzyskali pełną nobilitację społeczną - a najbogatsi z nich zdominowali szlachtę spychając ich na margines życia politycznego i gospodarczego. Ważną rolę odegrała liberalna doktryna ekonomiczna głosząca wolność ekonomiczną i konkurencję jako główne siły napędowe gospodarki- społeczeństwa / Adam Smith/ .Państwo miało zapewnić porządek wewnętrzny, chronić własność prywatną, nie ingerowało w gospodarkę. Zrównanie prawa całego społeczeństwa sprawiło, że można było tworzyć samorząd. W myśl tej doktryny sukces ekonomiczny staje się przedsiębiorstwem, który maksymalizuje koszty własne / kosztem proletariatu /. Przeobrażenia w strukturze klasowej społeczeństwa - powstały konflikty, zaczęły tworzyć się związki zawodowe, spółdzielnie itp. Państwo nie ingerowało w sprawy gospodarki więc przedsiębiorczy zysk maksymalizowali kosztem proletariatu. Kapitalizm wyzwolił inwencje twórczą wśród ludzi, zniósł feudalizm, sprzyjało to powstaniu społeczeństwa obywatelskiego.

Pytanie 2. Przedstaw proces kształtowania samorządu we Francji, Prusach i Anglii.

I. FRANCJA

Początkowo rewolucja francuska uznawała prawa naturalne gmin. W efekcie stwierdzono, że gmina posiada swą własną prywatną sferę działania i w tym względzie stoi ona w podobnym stosunku do państwa jak pojedynczy człowiek do swych prywatnych spraw.

Ważny akt prawny to francuska ustawa komunalna z 14.12.1789r. Ustawa nie ograniczyła zakresu działania gminy do załatwienia wyłącznie prywatnych spraw, lecz zobowiązywała do realizowania zadań należących do administracji państwowej do których wykonania gmina uzyskała stosowną delegację . Władzę lokalną traktowano jako czwartą władze w państwie. Jedną z ważniejszych zasad mających wpływ na ustawodawstwo gminne było przyjęcie wyborów urzędników gminnych i rozdział organów obradujących, podwykonawczych. Ustawa komunalna nadała gminom francuskim wiejskim i miejskim tę samą organizację, tę samą zasadę wyboru urzędników gminnych i rozdziału organów obradujących podwykonawczych. Zasada wyboru i rozdziału wniosła istotny wkład w rozwój samorządu.

Konstytuanta francuska z jednej strony uznawała gminę jako jednostkę prawną, a z drugiej strony jako organ administracyjny /zasada dualizmu /. Posiadała prawa własne i wyłączne ale traktowana była też jako okręg administracyjny.

Sytuacja polityczna we Francji zmienia się w wielkim tempie. Związane to było z rządem Napoleona Bonaparte. Okres ten to rozkwit Francji. Napoleon przeprowadził liczne reformy wewnętrzne - reformy sądownictwa, administracji lokalnej i kodyfikacji prawa.

Napoleon I Bonaparte wprowadził też zmiany w organizację samorządu lokalnego. Reforma administracyjna Napoleona została wprowadzona 17.02.1800r. Ustawa ta zrywała z kolegialnością i wybieralnością organów administracyjnych. Wprowadzono zasadę jednoosobowości, urzędnicy byli nominowani na wszystkich szczeblach. Prawo wyboru powróciło w 1884r. Cała administracja francuska została oparta na kilku fundamentalnych zasadach: na zasadzie centralizmu, biurokratyzmu, podziału resortowego, hierarchiczności struktur, oraz szeroko rozumianej zasadzie jednoosobowości (zaleta -szybkie podejmowanie decyzji , wady - brak weryfikacji, pochopne podejmowanie decyzji ).

Model napoleoński szybko rozszerzył się w Europie (wybieranie, powoływanie urzędników do samorządu i odwoływanie z samorządu). Wyróżnić można było:

-Departament -na czele prefekt, powołany przez I konsula później cesarza -podlegała mu administracja wojskowa i szkolna. W departamencie funkcjonowała: -Rada Departamentu, zwoływana w ciągu roku na 2 tygodnie- nie odgrywała dużej roli.

-Okręg - na czele pod prefekt - powoływany przez prefekta

-Gmina - na czele - mer - powoływany przez prefekta - urzędnik stanu cywilnego, zarządzał administracją gminy. W gminie była także Rada Gminy zwoływana w ciągu roku na 2 tygodnie- nie odgrywała dużej roli. Majątek gminy był pod nadzorem prefekta. Władze gminy nie były suwerenne.

Model napoleoński zachował się aż do końca XIX w. Napoleon pozostawił gminy w stosunku zupełnej wzniosłości od władzy centralnej wprowadzając zasadę nominacji całego aparatu gminnego. Gminy stały się zwykłymi okręgami administracyjnymi zachowując osobowość prawną jedynie w dziedzinie prawa prywatnego.

Gminy prawo do wyborów swych organów otrzymały 05.04.1804r.

II. PRUSY

Początek XIX w - rozwój nowoczesnego samorządu .Jednym z elementów prowadzących do szybkiej odbudowy państwa było ustawodawstwo samorządowe. 19 XI 1808 r. Ordynacja miejska - dzieło ministra Von Stein./ czyt. Sztejna/

Modele nowoczesnego samorządu miejskiego oparł na -złożyło się na to dzieło :

- wspomnienia historii rozwoju niemieckich korporacyjnych miast średniowiecznych,

- ustawa komunalna francuska

- rozwój stosunków angielskich

- teorie wolności gminy będące wyrazem rewolucji przeciw absolutnej władzy państwowej . Ordynacja miejska 1808 r. uznała wyłącznie gminę miejską jako istotę polityczną i nadała jej nowoczesny ustrój reprezentacyjny. Myślą przewodnią Von Stein było zorganizowanie gminy w duchu samodzielności społecznej. Miało to na celu pociągnięcie obywateli miast do udziału w organizacji miast

System pruski w przeciwieństwie do systemu francuskiego /napoleońskiego/ dążył do pozyskania i do współpracy obywateli a więc stawiał cele polityczne.

Organami gminy miejskiej była Rada Miejska - pochodziła z wyborów tajnych bezpośrednich.

Dużą rolę odegrał MAGISTRAT - łączył czynnik fachowy jak i obywatelski.

W skład wchodzili urzędnicy opłacani - zawodowi - przedstawiciele społeczeństwa.

Kadencja urzędników zawodowych trwałą 12lat a powoływanych 6 lat.

Organami gminy miejskiej po 1808 r. były rada gminna i kolegialnie zorganizowany magistral. W skład magistratu wchodzili przedstawiciele obywateli zamieszkujących dany teren i fachowi urzędnicy. Stosunek prawny magistratu do rady miejskiej oparto na ścisłym podziale funkcji i wzajemnej niezawisłości. Burmistrz był tylko przewodniczącym magistratu.

Na mocy ustaw z 1872 i 1891utworzono gminy wiejskie przy czym gminy te zrównano na prawach z gminami miejskimi.

Ordynacja miejska nakładała na obywateli obowiązek :

- uczestnictwa w wyborach

- obowiązek przyjmowania stanowiska- urzędu z wyboru.

III.ANGLIA

Podstawę samorządu angielskiego stanowiła sprzeczność historyczna dwóch elementów: -

- centralnej władzy królów normandzkich i istniejących na zajętych przez nich obszarach związków terytorialnych anglosaskich takich jak hrabstwa, sieciny, parafie, inkorpolownie miasta.

W efekcie królowie normandzcy utrzymywali ten porządek . Antagonizm istniejący pomiędzy władzą centralną / królem normandzkim a związkiem terytorialnym anglossasów doprowadził do wytworzenia się pojęcia KING IN PARLAMENT - czyli koncentracja władzy ustawodawczej w parlamencie oraz do przelania wykonywania ustaw na lokalne związki terytorialne. Wewnątrz tych związków terytorialnych stanął URZĄD SĘDZIEGO POKOJU- właściwy od k. XVII w . URZĄD SĘDZIEGO POKOJU pochodził z nominacji królewskiej i był bezpłatnym urzędem honorowym. Główną kwalifikacją była materialna niezależność-niezawisłość. Wywodzili się z wielkiej własności ziemskiej. Sędziowie zaczęli nabywać coraz szersze kompetencje, Sędziowie Pokoju posiedli niemal całkowitą władzę adm. i sądowniczą na szczeblu lokalnym. Nakładali podatki. Podlegali kontroli wyższych sądów a nie parlamentu byli politycznie niezawiśli i zachowywali dominującą pozycje aż do trzeciego dziesięciolecia XIX w.

XIX w nastąpiła zmiana organów zarządu lokalnego.

1835 r Pierwszy akt- reforma ustroju miast municypalnych

Drugi akt - wybieralne rady komunalne

1888 - reforma samorządowa - ustawa o samorządzie lokalnym.

Władze w samorządzie miejskim wybierane są przez rady. Na czele mer - nie dominuje nad radami -organizowanie pracy rady

Pytanie 3 Przedstaw definicję samorządu

Termin pojęcia naukowego „samorząd” pojawił się dopiero w XIX w. w niemieckiej nauce prawniczej. Do tego właśnie przyczynił się Rudolf von Gneist. Właśnie on zupełnie dowolnie przeniósł pojęcie angielski selfgovernment na zupełnie odmienneinstytucje pruskie nazywając je selbstverwaltung. Opierał się on na prawach badaczy angielskich. Pojęcie samorządu to local government. Samorząd jest to działalność administracyjna o charakterze terytorialnym lub specjalnym, wykonywana samodzielnie przez związki publiczno- prawne obdarzone władzą na podstawie i w granicach ustaw państwowych.

Pytanie 4 Scharakteryzuj reprezentowane w nauce prawa administracyjnego teorie samorządu.

TEORIE SAMORZĄDU

NATURALISTYCZNA - jest najstarszą teorią. Kształtowała się w XVIII -XIX w. Opiera się na naturalnym działaniu samorządu gminy. Zrodziła się we francuskim prawie. Podstawą teorii naturalistycznej jest nauka o „povoir municypal" która jest w rzeczywistości nauką o czwartej władzy przysługującej gminie.

Na jej mocy gmina posiada:

• samoistne prawo bytu a także prawo zupełnej swobody w znacznym zakresie działania

• prawo zarządzania swoimi sprawami bez ingerencji państwa.

Wg tej teorii samorząd przeciwstawia się państwu jako czynnik od niego niezależny. Zgodnie z teorią o wolności gmin wynikającej z naturalnego prawa komuny gmina jest starsza od państwa, to państwo od gminy może wywodzić swe prawa.

Gmina jako związek nie utworzony przez państwo jest nietykalny dla państwa. Konstytucja ta opiera się na założeniu o istnieniu odrębnej osobowości gminnej , stojącej poza państwowym porządkiem prawnym oraz na pojęciu, że istota samorządu polega na załatwieniu spraw wynikających z natury jednostki. Przedstawiciele OTTO Von Gierke, Fritz Fleiner - przedstawiciele koncepcji naturalistycznej uważali że to państwo wywodzi prawo od gmin ponieważ gmina jest starsza od państwa.

PAŃSTWOWA samorządu - zakłada, że państwo wykonuje władzę bezpośrednio przez własne organy, ale może cześć swojej władzy przekazać miejscowemu społeczeństwu jako odrębnemu podmiotowi prawnemu wchodzącemu w stosunki prawne z państwem. Według tej teorii istota samorządu polega na wykonywaniu praw zwierzchnich odstąpionych przez państwo korporacjom samorządowym jako ich własne prawo. Przedstawiciele tej teorii to Maurice Haurion, Nikołaj Korkunow, Rudolf Herman Herrnvitt. W nauce polskiej przedstawicielem teorii państwowej był Jerzy Panejko. Dopatrywał się on między samorządem a administracja państwową (centralną) różnicy jedynie formalnej której należy szukać w systemie organizacyjnym władz. Samorząd wg . Panejki jest „oparty na przepisach ustawy zdecentralizowaną administracją państwową wykonywaną przez lokalne organy ,niepodległe hierarchicznie innym organom i samodzielne w granicach ustawy i ogólnego porządku prawnego.

POLITYCZNA - dopatruje się w urządzeniach samorządowych nie tyle rozwiązali prawnych ile pewnej myśli politycznej. Istotę samorządu widzi się tutaj albo w udziale społeczeństwa w administracji publicznej albo w osobowym składzie organów samorządowych (honorowi urzędnicy).

Przedstawiciele: Rudolf von Gneist ~ identyfikował samorząd z administracją państwową wykonywaną przy pomocy honorowych urzędników podkreślając niezależność urzędników samorządowych jako istotny sprawdzian samorządności. Dla niego istota pojęcia leżała w honorowości czyli bezpłatności pełnienia urzędu. Bigo - uważał, że samorząd to odrębna osoba prawna , związek osób. Panejko uważał, że samorząd jest organem państwowym.

Jerzy Panejko i T. Bigo przeprowadzili analizę prawa samorządowego.

Byli oni zgodni co do :

- form strukturalnych

- środków działania .

PYT. 5 WYMIEŃ I OMÓW KLASYFIKACJĘ SAMORZĄDU

I klasyfikacja

Podział na samorząd terytorialny i nie terytorialny :

• Terytorialny - to takie związki publicznoprawne np. gminy w których działalność wykonywana jest wyłącznie w obrębie granic terytorialnych danego związku.

• Nie terytorialny - związki których działalność publicznoprawna opiera się na innym kryterium niż obszar.

II klasyfikacja

• Samorząd powszechny - to szersze ujecie samorządu terytorialnego .Takie ujęcie oznacza zasadniczy brak kryterium materialnego czyli powszechność spraw samorządu.

• Samorząd specjalny to samorząd nie terytorialny dotyczy tylko pewnej kategorii spraw lub osób a więc nie jest działalnością powszechną.

W ramach samorządu powszechnego możemy wyróżnić :

• Związki osobowe tzw. personalne -tworzące samorząd zawodowy

• Związki ekonomiczne - tworzące samorząd gospodarczy

III klasyfikacja

• Samorząd zakładowy - nie jest oparty na przymusowym członkostwie

• Samorząd korporacyjny opiera się na przymusowym związkach osób.

Członkostwo w tego typu organizacjach jest nie zależne od woli bezpośrednio

zainteresowanych osób.

Samorząd korporacyjny - wykonuje kompetencje publiczno -prawne - administracyjne.

Podział samorządu korporacyjnego :

• Samorząd terytorialny

• Samorząd specjalny - gospodarczy , -

IV klasyfikacja

• Samorząd ogólno - społeczny - wyraża się w systemie przedstawicielskich organów władzy państwowej

• Samorząd grupowo- społeczny - wyraża się w funkcjonowaniu różnych samorządowych organizacji społecznych. Samorząd ten nie ma charakteru powszechnego i w związku z tym nie jest konieczne jego istnienie pełnienia przezeń funkcji administracyjno - państwowej np. samorząd spółdzielczy .

PYT. 6 PRZEDSTAW DEFINICJĘ SAMORZĄDU GOSPODARCZEGO.

/ def. Juliana Huberta /

Samorząd gospodarczy to związek /samorząd/ zorganizowany na zasadach przedstawicielstwa, wspólnych, kolektywnych i osobistych interesów osób należących do określonego stanu gospodarczego / lub zawodu./

Samorząd gospodarczy różni się od samorządu terytorialnego tym. że ten ostatni łączy, organizuje ogół mieszkańców danego obszaru bez względu na interes osobisty a samorząd gospodarczy zrzesza określone kategorie osób biorąc pod przede wszystkim pod uwagę ich kwalifikacje i odpowiadające im interesy życiowe. Samorząd gospodarczy ma także charakter nie terytorialnych publicznoprawnych związków przymusowych występujących jako związki ekonomiczne.

PYT. 7 SCHARAKTERYZUJ GENEZĘ SAMORZĄDU GOSPODARCZEGO

Zwiastunem stowarzyszeń w dziedzinie gospodarczej były cechy rzemieślnicze. Ich początki sięgają X wieku, powstały na Zachodzie Europy. Geneza cechów była do końca nie jasna.

Ich powstanie dopatruje się już , od czasu organizacji zawodowych pracujących przy dworach. Cechy powstały, aby reprezentować interesy klasowe osób ich tworzących.

W Północnych Włoszech w Pawi / obszar Lombardii / zaczęły działać organizacje ministeria, czyli organizacje rzemieślnicze. Nieco późnej podobne związki rzemieślnicze powstały w Mediolanie w Wenecji. W Polsce początek organizacji cechowych datuje się na XIII w. Struktura organizacyjna w Polsce nie różniła się od struktury na zach. Europy.

W Polsce cechy rzemieślnicze były przymusowe - obecnie nie są przymusowe.

W XII wieku cechy powstały we Francji i Anglii. W Polsce początki przypadają na wiek XIII. Nastąpił rozwój rzemiosła (przyniesionego głównie przez kolonizację niemiecką). W Wielkopolsce w XIV wieku powstały pierwsze rzemieślnicze zorganizowane oparte na statutach zatwierdzanych przez władze miasta. Najstarsze statuty pochodzą z XIV wieku

- garbarzy, szewców, krawców wielkopolskich. Tworzono także cechy łączne, zrzeszające kilka zawodów. Cechy były zhierarchizowane. Najniżej w hierarchii stali terminarze, czeladnicy, kolejno mistrzowie. Cechy określały wielkość produkcji i ceny wyrobów. Rządziły w oparciu o statuty nadane na zgromadzeniu cechowym zatwierdzone przez władze miasta. Wybór władz cechu, cechmistrza należało przedstawić burmistrzowi. Czeladnicy odbywali wędrówki czeladnicze po kraju. Powstawały związki czeladnicze (partacze - to ci rzemieślnicy, którzy nie spełniali wymogów formalnych, aby wstąpić do cechu). Sądy cechowe rozpatrywały sprawy o przewinienia, nie przestrzeganie statutu. Sądy miejskie rozstrzygały odwołania od orzeczeń sądów cechowych. Związki czeladnicze organizowały kasy chorych. Izby gospodarcze początek wiąże się z powstaniem reprezentacji interesów handlu.

PYT. 8 SCHARAKTERYZUJ PROCES KSZTAŁTOWANIA SIĘ SAMORZĄDU GOSPODARCZEGO W II RZECZYPOSPOLITEJ

Samorząd gospodarczy początkowo w Polsce nie rozwijał się .

17 III 1921 r konstytucja art. 68 poświecony był powstaniu samorządu gospodarczemu, obok samorządu terytorialnego . Osobna ustawa powołała samorząd gospodarczy w postaci izb rzemieślniczych .

Początkowo samorząd gospodarczy działała w oparciu o przepisy zaborców czyli o charakterze regionalnym .

Ziemie zachodnie : Wielkopolska

Izby rzemieślnicze powstały w Polsce niepodległej z zarządzaniem komisarycznym Naczelnej Rady Ludowej

09.05.1919 r - rozwiązano Niemiecką władzę Izby Rzemieślniczej w Poznaniu a na ich miejsce powołano Komisarza Izby - Ludwika Miklaszewskiego na czele .

Zadaniem jego było zorganizowanie wyborów do Poznańskiej Izby Rzemieślniczej .

I - e wybory do Poznańskiej Izby Rzemieślniczej odbyły się 19.10.1919 r.

Przeprowadzone zostały wg ordynacji wyborczej pochodzącej z okresu panowania Prus - miały charakter pośredni za pośrednictwem cech i uprawnionych .

01.06.1920 r. odbyło się pierwsze posiedzenie .

Poznańska Izba Rzemieślnicza powstała 09.03.1920 r

Bydgoska Izba Rzemieślnicza powstała w II 1920

Grudziądzka Izba Rzemieślnicza 1920

Katowicka Izba Rzemieślnicza 1922

W zaborze austriackim i rosyjskim izby nie działały . Działały tylko na obszarze Wielkopolski .

Samorząd Rolniczy podobnie jak samorząd rzemieślniczy rozwijał się w zachodniej części odradzającego się kraju . W okresie powstania wielkopolskiego reaktywowano Izbę Rolniczą w Poznaniu . Dekret Naczelnej Rady Ludowej 13 .01.1919 r - powołano Zarząd Komisaryczny Izby Rolniczej - na czele Chłapowski .

- Rozporządzenie Ministra byłej dzielnicy pruskiej z 24 II1920 r dotyczyło Izb Rolniczych

w Poznaniu

• Dekret ministra byłej dzielnicy pruskiej z 25.02.1920 r dotyczył Izby Rolniczej w Poznaniu

• rozporządzenie ministra byłej dzielnicy pruskiej z 09.03. 1921 dotyczył izb rolniczych w Wielkopolsce i izby pomorskiej.

W Polsce Izby Rolnicze rozwijały się słabo .

I Wielkopolska Izba Rolnicza - funkcjonowała najdłużej i najlepiej

II Pomorska Izba Rolnicza - siedziba w Toruniu

III Śląska Izba Rolnicza - siedziba w Katowicach - Izba ta utworzona została w 1925 r na podstawie autonomicznej ustawy sejmu śląskiego - podlegała Wojewodzie Śląskiemu .

05. 1922 w sejmie został złożony rządowy Projekt Ustawy o Izbach Rolniczych jednak parlament negatywnie ustosunkował się do tego projektu ( kolidowało to ze zróżnicowaniem Izb w całym kraju ) .

Samorząd przemysłu i handlu .

Funkcjonowanie na obszarach :

Lwowska Izba Przemysłowo - Handlowa

Krakowska Izba Przemysłowo - Handlowa w Brodach

Poznańska Izba Przemysłowo - Handlowa

Toruńska Izba Przemysłowo - Handlowa

Bydgoska Izba Przemysłowo - Handlowa

Katowicka Izba Przemysłowo - Handlowa

Zadaniem było uruchomienie tych izb i stworzenie nowych izb na obszarach Polski .

Dążono też do utworzenia izb na obszarze Śląska Cieszyńskiego - OPAWA .

1919 r utworzono Izbę Przemysłowo - Handlową w Bielsku

1922 w Katowicach.

Nie było samorządu gospodarczego na obszarze byłego zaboru rosyjskiego.

Podstawą działania izb przemysłowo - handlowych na ziemiach zachodnich Polski było rozporządzenie Ministra byłej dzielnicy pruskiej z 25.09.1919 r.

Ministerstwo byłej dzielnicy pruskiej ( twór administracji pruskiej ) działało na obszarze Wielkopolski i Pomorzu w latach 1919 -1922 .

Samorząd ten rozwijał się początkowo o przepisy o charakterze regionalnym .

1927 -28 wydano 3 rozporządzenia określające zmiany samorządowe .

1) I Rozporządzenie Prezydenta - 07.06.1927 o prawie przemysłowym - podstawa do utworzenia Izb Rzemieślniczych - zostało zastąpione rozporządzeniem z 27.10.1933 - o izbach rzemieślniczych i ich związki

2) II Rozporządzenie Prezydenta - 15.07.1927 o izbach przemysłowo - handlowych - rozporządzenie modyfikowano w 1932 , 1933 i w 1934 r

2) III Rozporządzenie Prezydenta - 22.03.1928 - o izbach rolniczych - zastąpiono Rozp. Prezydenta z 27.10.1932 r

Wszystkie w/w regulacje prawne traktowały izby jako instytucje samorządu gospodarczego

i osoby publiczno - prawne powołane w celu reprezentowania gospodarczych i zawodowych interesów organizowanych w korporację środowisk .

obszar całego państwa został podzielony na okręgi poszczególnych izb :

1/ izba przemysłowo - handlowa

2/ izba rzemieślnicza

3/ izba rolnicza

O utworzeniu izb i siedzib , wielkości okręgów i wszelkich zmian z tym związanych decydowali : minister przemysłu i handlu oraz minister rolnictwa w przypadku funkcjonowania izb rolniczych.

PYT 11. SCHARAKTERYZUJ ZADANIA IZB PRZEMYSŁOWO -HANDLOWYCH W OKRESIE MIĘDZYWOJENNYM

Zadania izb przemysłowo - handlowych od rzemieślniczych minimalnie różniły się np. szkolnictwem

Zadanie prowadzili rejestry handlowe

• Zgłaszanie wniosków i udzielenie władzom uwag i spostrzeżeń na ich żądanie lub z własnej inicjatywy.

• Wyrażanie opinii o projektach ustaw i ważniejszych rozporządzeń i współdziałanie z władzami na ich zadanie przy ich opracowywaniu, jak i przedstawianie rządowi własnych projektów i propozycji zmian z zakresu ustawodawstwa dotyczącego przemysłu , handlu oraz rzemiosła.

• Popieranie przemysłu handlu i rzemiosła poprzez tworzenie i utrzymywanie odpowiednich instytucji i urządzeń

• Zakładanie, prowadzenie i popieranie we .współpracy z władzami oświatowymi szkół zawodowych i dokształcających

• Wyznaczanie osób do wydawania opinii i stwierdzania stanu faktycznego wymagającego znajomości tematu i wiarygodności

• Delegowanie przedstawicieli do utworzonych przez władze organów doradczych mających znaczenie dla dziedzin reprezentowanych przez izby

• Proponowanie kandydatów na stanowiska sędziów handlowych i członków komisji podatkowych.

• Wydawanie władzom opinii i zaświadczeń o zwyczajach handlowych i rzemieślniczych

• Tworzenie sadów polubownych do rozstrzygania wynikających ze stosunków przemysłowych handlowych i rzemieślniczych

Zbieranie i przekazywanie ministrowi przemysłu i handlu danych statystycznych odpowiadających zakresowi pracy izb

PYT 12. WYMIEŃ I SCHARAKTERYZUJ ORGANY SAMORZĄDOWE IZB PRZEMYSŁOWO - HANDLOWYCH

Organami samorządu byli :

- zebranie plenarne

- prezydium - na czele prezes

- sekcje izby

Sekcje :

- przemysłowa - wchodziły do niej przemysł i górnictwo

- handlowa - przedsiębiorstwa handlowe, przewozowe , ubezpieczeniowe , finansowe ,

transportowe itp.

Wszyscy radcy wchodzący w skład sekcji izby wchodzili w skład sekcji handlowej ; przemysłowej

ZEBRANIE PLENARNE - najwyższy organ, zwoływany w trybie zwyczajnym raz na kwartał , w trybie nadzwyczajnym na wniosek- żądanie min. Przemysłu i handlu, na żądanie 1/3 radców lub z woli Prezesa Izb

Zadania ZP :

- przygotowanie wniosków i prezentowanie spostrzeżeń w sprawach gospodarczych okręgu

izb

- przedstawienie organom państwowym projektów z zakresu ustawodawstwa związanymi ze

sprawami gospodarczymi

- uchwalenie wewnętrznych aktów prawnych regulujących działalność organów izby

- podejmowanie decyzji w sprawach majątkowych izb takich jak : uchwalanie i podział

budżetu , zaciąganie zobowiązań finansowych itp.

PREZYDIUM - 5 osób / prezes Prezydium - kierował pracami, zebrania plenarnego, Prezydium i 4 wiceprezesów/ powoływany na 5-letnią kadencję . Zadania koncentrowały się wokół kwestii zebrania plenarnego - pomiędzy posiedzeniami zajmowano się tymi sprawami . Wykonywał uchwały izby i czuwał nad wydawanymi przepisami.

Prezes kierował pracami Prezydium Zebrania plenarnego , reprezentował izbę na zewnątrz .

Sekcje -uchwały sekcji nie miały większego znaczenia -charakter opiniodawczy

BIURO IZBY - na czele której stał dyrektor , kierował pracą administracyjną Izby nie będąc organem samorządowym. Był przełożonym personelu.

Dyrektor powoływany przez Ministra P i H na wniosek prezesa , któremu dyrektor podlegał .

Zadania - organizowanie części administracyjnej izby.

NADZÓR- sprawował minister przemysłu i handlu, który miał prawo wyznaczyć przedstawiciela mającego prawo zakwestionować uchwały Izby - moc zawieszająca.

Nadzór nad Izbami Rolniczymi miał Wojewoda i Min. Rolnictwa .

PYT 13. SCHARAKTERYZUJ ZASADY PRZEPROWADZANIA WYBORÓW DO IZB PRZEMYSŁOWO-HANDLOWYCH W OKRESIE MIĘDZYWOJENNYM

W skład Izb Przemysłowo - Handlowych można było wejść przez wybory, mianowanie ministra przemysłu i handlu oraz z kooptacji.

Wszyscy radcy posiadali te same prawa.

Liczbę radców określały statuty tj. 30 - 80 osób w zależności od wielkości izby.

Wyłanianie radców z wyborów ;

Radcy z wyborów w 2/5 swej liczby wyłaniani byli przez ogół osób, którym przysługiwało czynne prawo wyborcze, a w 3/5 przez zrzeszenia gospodarcze. Liczba radców z nominacji wynosiła 1/10 liczby radców z wyboru, natomiast z kooptacji nie mogła przekroczyć 1/10 liczby radców z wyboru.

Kadencja radców 6 lat a od 1932 r 5 lat.

Czynne prawo wyborcze przysługiwało:

po opłaceniu państwowego podatku przemysłowego,

1/ osobom fizycznym bez różnicy płci, które w okręgu izby posiadały przedsiębiorstwo

przemysłowo -handlowe,

2/ przedsiębiorstwom przemysłowym i handlowym istniejącym w okręgu izby jako osoby

prawne lub w innej formie spółki albo przedsiębiorcom państwowym, samorządowym i

korporacji publicznych

3/ przedsiębiorcom przemysłowym i handlowym wymienionym w pkt 2, które posiadały filie

na obszarze danej izby.

Każda z w/w osób korzystała z 1 głosu, chyba , że statut stanowił inaczej.

Jednostce prawnej przysługiwało od 1 do 7 głosów w zależności od potencjału a jednostce fizycznej 1 głos .

Osoby korzystające z czynnego prawa wyborczego powinny mieć ukończone 25 lat, posiadać obywatelstwo polskie i pełnię praw publicznych. Bierne prawo wyborcze posiadały osoby po ukończeniu 30 lat życia uprawnione do czynnego prawa wyborczego do izb.

Nie posiadały czynnego i biernego prawa wyborczego osoby które ;

- upadli dłużnicy

- byli skazani za przestępstwo prawomocnym wyrokiem sądowym .

Wybory do izb zarządzał Minister Przemysłu. Z pośród 2 urzędników powoływał komisarza wyborczego, który powoływał główną komisję wyborczą i główną komisję miejscową.

I tura :

Jako pierwsze odbywały się wybory ogólne, z którego wybierano 2/5 radców- uczestniczyli

wszyscy dysponujący czynnym prawem wyborczym

Jako druga część wybierano do zrzeszeń gospodarczych. Zrzeszenie powinno działać

3 lata przed wyborami

II tura

Wybory w ramach zebrania plenarnego izby.

Minister Przemysłu i Handlu wybierał nominanta. Nominantem nie mogła być osoba funkcjonująca w służbie państwowej za wyjątkiem nauczycieli, profesorów i kierowników przedsiębiorstw państwowych.

III grupa

Z kooptacji - Komisarz wyborczy zwoływał na posiedzenie radców wybranych, powołanych i oni decydowali o kolejnym dobraniu radców. Osoby do kooptacji powinny posiadać bierne prawo wyborcze, ale jeśli ktoś powołał się na zasługi wobec państwa przepis ten można było

ominąć .

PYT 14.IZBY PRZEMYSŁOWO-HANDLOWYCH PO II WOJNIE ŚWIATOWEJ - FUNKCJONOWANIE I PRZYCZYNY ROZWIĄZANIA

W czasie wojny samorząd gospodarczy został zlikwidowany. Po wojnie podjęto próbę jego reaktywowania izb na podstawie prawnej ; instrukcji wydziału grup operacyjnych resortu gospodarki narodowej i finansowej PKWN nr 1 z IX 1944 r pt. Wytyczne organizacyjne dla przemysłu w Polsce w sprawie organizacji przemysłu i izb przemysłowo - handlowych opierających swoją działalność na podstawie przepisów z 1927 r.

W instrukcji stwierdzono , że izby przemysłowo - handlowe są jednostkami p -h i reprezentacją interesów ale prywatnego handlu i przemysłu .

Instrukcja wprowadziła nową strukture kierowania sektorem przemysłowym w Polsce - nakazano powoływanie przez Wojewódzkie Rady Narodowe i Powiatowe Rady Narodowe wydziałów przemysłowych , których zadaniem było kierowanie całokształtem na swoim terenie . Wydziały te mialy nadzór - sprawdzania, kontrolowania finansów firm , kontroli działań strategicznych . Na początku panstwowe władzy deklarowały poparcie dla drobnego rzemiosła jednak w praktyce działania odbiegały od deklaracji.

Po wojnie utworzono 14 izb przemysłowo - handlowych ( od VII 1945 r Kraków odbywały się regularne spotkania )

Opierano się na ustawodawstwie przedwojennym na Rozporządzeniu z 1927r. Po wojnie nowelizowano Instrukcję wydziału Grup Operacyjnych Resortu Gospodarki Narodowej i Finansów PKWN z. września 1944r. pod tytułem „Wytyczne organizacyjne dla Przemysłu i izb przem. -handl . Opierających swoją działalność na podstawie przepisów /. 1927r.

Stwierdzono w niej że izby pozostają w samorządzie gospodarczym , ale dotyczą tylko prywatnego przemysłu i handlu prezentacji interesów. W pierwszych latach po wojnie izby ułatwiły organizowanie życia przemysłu. Były źródłem informacji dla władz państwa Do roku 1950 samorząd dogorywał.

Najlepiej działała Izba Poznańska - działała od II 1945 r - powstało biuro

Podjęto działania propagandowe , które prowadzili do powstania ekspozytury poznańskiej m. innymi w Częstochowie . Zadaniem ekspozytur było skłonienie , zachęcenie kupców wielkopolskich do powrotu do Wielkoplski .

W VI 1945 - spotkanie Prezydium Izby Poznańskiej

15 X 1945 r. zebranie plenarne Izby Poznańskiej ( uczestniczyło 2 6 osób z pośród 60 - część zginęła w czasie II wojny światowej )

Izba ta miała duży wpływ na rozwój środowiska w Wielkopolsce oraz rozwój szkolnictwa zawodowego ( 3 - letnia szkoła inżynierska - protoplast Politechniki Poznańskiej ) .

Z inicjatywy izby władze państwowe wydały o reaktywowaniu targów poznańskich . Izba dążyła do koordynowania działań środowiska rzemieślniczego w Wielkopolsce . Pod wpływem Izby utworzono w :

XII 1945 r. ekspozyturę w Gorzowie Wlkp. , a w 1946 w ....... .

- Ustawa z 03.01.1946 r. o przejęciu na własność państwa podstawowych gałęzi przemysłu ( nacjonalizacja ) - była pierwszym krokiem mającym na celu do podporządkowania życia gospodarczego administracji państwowej .

Regulacja cen , reglamentacja zaopatrzenia , reglamentacja towaru , zbyt , domiary cen doprowadziły do upadku prywatnej gałęzi przemysłu i handlu .

• dwie ustawy z 02.06.1947 r zapoczątkowały tzw. „ Bitwę o handel”

a) I ustawa „o zwalczaniu drożyzny i nadmiernych zysków w obrocie handlowym „

b ) II ustawa „o zwalczaniach na prowadzenie przedsiębiorstw handlowych

i zawodowe wykonywanie czynności handlowych .

Działaniu władz państwowych na tym polu sprzyjała sytuacja kraju - nierównowaga podaży i popytu , nasilała się inflacja. Winą obarczali prywatnych handlowców i spekulantów itp..

Wprowadzono restrykcje w stosunku do prywatnego handlu :

• pismo skierowane do władz Izb Przemysłowo- Handlowych przez Ministra Przemysłu i Handlu - zażądano bardziej racjonalnego kształtowania budżetu izb

• 1950 r. podjęto decyzję o zapowiedzi likwidacji izb , ostatecznie 07.03. 1950 r. zawarto w ustawie o centralnym urzędzie drobnej wytwórczości Zarządzenie przewodniczącego Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego z 28 IV 1950 r. w sprawie likwidacji izb przemysłowo - handlowych.

• z dniem 1 VII 1950 r. rozpoczęli pracę likwidatorzy izb .

• Proces likwidacji trwał do połowy 1951 r.

Dobra będące samorządu gospodarczego izb przemysłowo - handlowych nieodpłatnie przekazano :

• organizacjom społecznym

• WRN

• zrzeszeniom gospodarczym

• urzędom centralnym .

Izby dopiero pojawiły się od 1989 r - są o charakterze stowarzyszeniowym .

Etapy zmierzające do likwidacji izb:

• W 1947 r. stwierdzono że Izby powinny opierać swoją działalność wyłącznie na swoich własnych środkach finansowych.

• W 1950 uchwalono stosowne akty prawne które ostatecznie zlikwidowały Izby tj. Ustawa z 7 marca 1950 o centralnym Urzędzie Drobnej Wytwórczości - zawarto artykuł w którym izby przemysłowo handlowe zostaną zlikwidowane.

Zarządzenie Przewodniczącego Państwowego Komitetu Planowania Gospodarczego z 23 kwietnia 1950r. w sprawie likwidacji Izb przemysłowo-handlowych.

PYT. 15. ROZWIĄZYWANIE IZB ROLNICZYCH PO II WOJNIE ŚWIATOWEJ

/kiedy nastąpiło i z jakich przyczyn /

Po drugiej wojnie światowej w 1945r. powstały ponownie izby rolnicze. Najlepiej rozwinęły się za zachodzie kraju. Wojewódzka Izba Rolnicza w Poznaniu rozpoczęła działalność w marcu 1945r.Na czele dyrektor, wkrótce powstały wydziały izb rolniczych , odbudowywani strukturę izb. Odtworzono przedwojenne wydziały oświaty rolniczej, produkcji i inne. Nastąpiły także pewne zmiany:. W terenie postanowiono zorganizować Delegatury, w powiatach jako Powiatowe Biura Rolne, których zadaniem była opieka nad zagospodarowaniem terenu po działaniach wojennych, doradztwo fachowe i wykonywanie prac zleconych przez adm. państwowa. W Wielkopolsce powstało 27 biur powiatowych a 12 na ziemi lubuskiej. Pozostałe izby rozwijały się nierównomiernie. Najlepiej rozwijała się izba rolnicza w Wielkopolsce w pozostałych regionach jak w warszawskim czy białostockim nie uzyskały takiego sukcesu, wręcz przeciwnie miały złą opinię .

W XII 1944 r. Utworzono Związek Samopomocy Chłopskiej w Lublinie - dążył on do likwidacji Izb Rolniczych.

W III 1946 r. II kongres Związku Samopomocy Chłopskiej ponownie dążył do likwidacji Izb Rolniczych.

I 1946 Związku Samopomocy Chłopskiej stwierdził, że izby rolnicze reprezentują interesy obszarników i w związku z czym należy je zlikwidować/ wątek polityczny/ .

Związek ten dążył do przejęcia kompetencji izby rolnej i przyjąć charakter publiczno -prawny.

Samorząd rolniczy został zlikwidowany dekretem Rady Ministrów z 26.08.1946r. o zniesieniu izb rolniczych. Była to decyzja polityczna. Przyczynił się do zlikwidowania Izb Rolniczych Uważał że zadania i środki izb powinny przejść na związek. Na mocy tego dekretu kompetencje izb przekazano na rzecz związku . Związek ten przejął również majątek izb rolniczych. Pozostałe zadania przejęte przeniesiono na Wojewódzkie Władze Org. Ogólnej zgodnie z rozporządzeniem RM 17 X 1946 r.

W 1956r. zaczęto powracać do pomysłu powstania Izb, jednak rządy Gomółki biegły raczej w kierunku centralnego sterownia. • W Latach 1980-81.poczyniono kroki formalne - pomysł reaktywowania izb rolnych pochodził w Wydziału Rolnictwa w Poznaniu. Przygotowano nawet projekt ustawy ale stan wojenny przyczynił się do odłożenia pomysłu. W 1989r. kolejny pomysł powrotu były to stowarzyszenia, które w swojej nazwie miały człon Izba. W 1995r. uchwalono ustawę o izbę rolnych. Zaczęto tworzyć izby o charakterze powszechnym. - tego nie mówił

PYT.16. OMÓW FUNKCJONOWANIE IZB RZEMIEŚLNICZYCH W OKRESIE PRL - po II wojnie światowej

OKRES POWOJENNY - izby rzem . kontynuowały swoją działalność .Proces likwidacji ominął te izby . Na początku okresu PRL cechy prowadziły swoją działalność na podstawie ustawy z 19 VII 1932 r o izbach rzemieślniczych i ich związku .

Ustawę tą znowelizowano na podstawie dekretu 21 IV 1948 r o zmianie ustawy o izbach rzemieślniczych i ich związku .

Zmiana polegała na :

• dekret nakładał na izby rzemieślnicze obowiązek kontrolowania cechów ( finansów , rachunkowości , działalności strategicznych ) .

• dekret ten był konsekwencją dekretu z 03.04.1948 r o zmianie prawa przemysłowego .

• dekret ten wprowadził w Polsce przymus cechowy .

Po wojnie funkcjonowało 14 izby rzemieślniczych . Izby rzemieślnicze zostały zrzeszone w związki .

Początek Związków Rzemieślniczych - 13 XII 1946 r

Mankamentem funkcjonowania było powołanie przez władze centralne władz do izb rzemieślniczych a nie przez wybieranie .Były to organizacje o charakterze fasadowym .

Modyfikacja przepisów :

• ustawa 11 IX 1956 r o izbach rzemieślniczych i związku izb rzemieślniczych

( uchyliła ustawę przedwojenną ) przepisy te zdecydowały o podporządkowaniu administracji państwowej w jeszcze większym stopniu .

I forma podporządkowania administracji państwowej :

• Przewodniczący Komitetu Drobnej Wytwórczości ( przedstawiciel adm. państwowej ) sprawował kontrolę izb rzemieślniczych

II forma

• sprawowanie kontroli przez WRN / finansowanie itp. )III forma

• podporządkowanie nadzorowi ze strony związku izb rzemieślniczych

Ustawa z dnia 08.04.1972 r o wykonywaniu i organizacji rzemiosła ( zlikwidowano związek izb rzemieślniczych - utworzono Centralny Związek Rzemiosła - pozostałe było bez zmian )

Uchwała RM z dnia 20 IX 1977 r. - karta praw i obowiązków rzemieślnika - w karcie tej potwierdzono prawa rzemieślników do :

• ubezpieczenia rzemieślników i ich rodzin

• w dziedzinie oświaty , kultury , wypoczynku ( prawa socjalne )

• do pomocy kredytowe państwa .

Ustawa o rzemiośle 22 III 1989 r.

( 13 grudnia 1946r. powołano związek Izb Rzem . podstawą funkcjonowania była ustawa z lipca 1939r. o Izbach Rzem. i ich związkach. Nowelizacja tej ustawy w kwietniu 1948r. Dekret ten nakładał na Izby obowiązek kontrolowania cechów. Dekret drugi z 3 kwietnia 1948r. o częściowej zmianie prawa przemysłowego uprowadził przymus cechowy. Poważny mankamentem działania t* i cechów był fakt, że role przeprowadzono wyborów do tych organizacji. Praktyka ta podważała samorządowy wymiar działalności Izb. Wprowadzono ustawę z 11 września 1956r. o Izbach Rzem . i związku Izb Rzem ., która uchyliła przedwojenny akt. Izby miały jeszcze większy nadzór administracyjny. Ogólną kontrole nad działalnością Izb miał Przewodniczący Komitetu Drobnej Wytwórczości, który sprawował ogólną kontrole. Pewne kompetencje nadzoru miały Wojewódzkie Rady Narodowe. - notatki z ubiegłego roku )

PYT. 17. ORGANIZACJE I PODSTAWY PRAWNE SAMORZĄDU GOSPODARCZEGO W III RZECZYPOSPOLITEJ

Ogólnie sam. gosp. po 89r charakteryzować się miał: decentralizacją, zmianami nic tylko w sam. gosp. ale zaczęły powstawać izby i sam. gospodarcze, oraz najważniejsze akty prawne byty dziełem poprzednich rządzących. Zasada pełnej dobrowolności zrzeszania się była we wszystkich aktach prawnych Podstawowe regulacje prawne funkcjonowania sam. gosp.

• Ustawa z 23 grudnia 1988r. o działał, gosp. (zm. w 99r.)

• Ustawa z 22- marca 1989r. o rzemiośle

• Ustawa z 30 maja 1989r. o izbach gosp. i sam. zawodowym niektórych zawodów.

W art. 2 zapisano że izba gosp. jest organizacja sam. gosp. reprezentującą interesy gospodarcze zrzeszonej w niej podmiotów. IG były jednostkami sam. gosp. Ale nie gwarantowały wykonywania kompetencji samorządu. Najważniejsze mankamenty tej ustawy:

• Wprowadzenie zasady dobrowolności przynależności do

• Sposób powoływania izb w trybie inicjatywy założycielskiej bezpośrednio zainteresowanych

• Forma uzyskania osobowości prawnej poprzez wpis do rejestru izb gosp. prowadzonych przez sąd rejestrowy

• Oparcie majątku na składkach członkowskich darowiznach spadkach zapisach oraz z własnej działalności.

Takie uregulowania podstaw prawnych nie zapewnia form samorządności. Niedoskonałość tych 4 regulacji sprawiła, że uchwalono jednolitą nowelę ustawy. Po 1989r. ciąg dalszy. W 1991 r podjęto próby przygotowania ustawy. O samorządzie gospodarczym. Pojawiły się dwa projekty ustawy: poselski oraz senacki. Ostatecznie w kwietniu 1996r. ogłoszono ustawę. Jednolity tekst został wniesiony pod obrady plenarne. W sumie zgłoszono 214 poprawek. W roku 2000 pojawiła się nowa próba zmiany przez posłów. Od 1999r. powstały wojewódzkie sejmiki gospodarcze, które zrzeszają izby. Struktura ta może przynosić pewne korzyści ale nie jest w stanic wpłynąć na życic publiczne. Jedynym rozwiązaniem byłoby powołanie samorządu gospodarczego który miałby charakter publiczno-prawny

PYT. 18.SCHARAKTERYZUJ STRUKTURĘ ORGANIZACYJNĄ

SAMORZĄDU RZEMIEŚLNICZEGO w Polsce

Ustawa z 22.03.1989 r o samorządzie rzemieślniczym .W ustawie stwierdzono , że organizacje samorządu rzemieślniczego tworzone są z :

• inicjatywy członków na zasadzie dobrowolności

• w trybie inicjatywy założycielskiej

• maja charakter prywatny

• nie są organizacją publiczno -prawnymi , stały się stowarzyszeniami .

Powstało 26 izb rzemieślniczych . Są to społeczno -zawodowe organizacje samorządu rzemieślniczego . Posiadają osobowość prawną .

Zadaniem izb rzemieślniczych jest :

- Reprezentowanie zrzeszonych organów wobec :

a) organów administracji państwowej

b) organów administracji samorządowej oraz innych organów

- udzielanie organizacjom będącym członkom izb , pomocy instruktażowej , doraźnej w zakresie :

1. prawnym , podatkowym , instruktażowym , ekonomicznym , finansowym itp.

- organizowanie kursów , seminarium i szkoleń

• czuwanie nad szkoleniem uczniów w zakładach rzemieślniczych i otaczanie ich opieką oraz utrzymywanie współpracy z terenowymi organami administracji państwowej stopnia wojewódzkiego w zakresie szkolenia w zasadniczych szkołach zawodowych i ośrodkach dokształcania zawodowego

• przeprowadzanie egzaminów czeladniczych i mistrzowskich , działania mające na celu

podnoszenie kwalifikacji zawodowych rzemieślników

- organizowanie i prowadzenie działalności społeczno - wychowawczej , socjalnej , kulturalnej i oświatowej

• powoływanie rzeczoznawców i wyznaczanie ich do opinii w sprawach dot. rzemiosła

W samorządzie rzemieślniczym występują 3 szczeble :

• związki rzemieślnicze - funkcjonują na szczeblu krajowym

• izby rzemieślnicze - zrzeszają cechy i rzemiosła

• cechy

Członkiem izb rzemieślniczych w Polsce mogą być :

• cechy rzemieślnicze

• spółdzielnie rzemieślnicze,

• inne osoby prawne ( fundacje , stowarzyszenia , których celem jest wspieranie rzemiosła )

• rzemieślnicy nie należący do cechów ( osoby prywatne ) .

Warunkiem przyjęcia do Izby Rzemieślniczych jest złożenie pisemnej deklaracji do Rady Izby .

Rada Izby ma 1 m-c na wydanie decyzji i 2 tyg. od wydania na przekazanie informacji .

Od decyzji negatywnej osoba może się odwołać do Walnego Zgromadzenia . Z cechu można być wykluczonym lub wykreślonym - patrz zeszyt .

Likwidacja izb rzemieślniczych :

• mogą być zlikwidowane w trybie inicjatywy założycielskiej , tak jak rozwiązują się stowarzyszenia .

Rozwiązanie izb rzemieślniczych może nastąpić wskutek zgodnych uchwał Walnego Zgromadzenia Przedstawicielskiego - zapadały większością ¾ głosów na dwóch kolejno po sobie następujących Walnych Zgromadzeniach w odstępie co najmniej 2 tyg. Samorząd rzemieślniczy to nie tylko izby rzemieślnicze są to też :

Cechy :

cechy rzemieślnicze zrzeszają się na zasadzie dobrowolności członków

Zadania cechów :

• Utrwalanie więzi środowiskowych, postaw zgodnych z zasadami etyki i godności zawodu ,

• Prowadzenie na rzecz członków działalności społeczno - organizacyjnej oświatowej i gospodarczej

- Reprezentowanie interesów członków wobec organów administracji i sądów

Członkiem cechu może być osoba fizyczna czyli rzemieślnik.

Organy samorządowe cechów rzemieślniczych :

• walne zgromadzenie członków,

• zarząd,

• komisja rewizyjna,

• sąd cechowy.

Wyższą instancja nad Izbami rzemieślniczymi jest organ zrzeszający te Izby czyli Krajowy Związek Rzemiosła Polskiego. Gdy następuje krajowy zjazd delegatów możemy wówczas mówić o kongresie rzemiosła

• Z kolei te cechy na zasadzie całkowitej dobrowolności zrzeszają się w drugiej wyższej instancji czyli Izbach rzemieślniczych.

PYT 19/ SCHARAKTERYZUJ ORGANY SAMORZĄDOWE IZB RZEMIEŚLNICZYCH.

Organy to:

- Walne Zgromadzenie Przedstawicieli,

- Rada,

- Odwoławczy Sąd Rzemieślniczy,

- Komisja Rewizyjna.

Kadencja organów samorządowych izb rzemieślniczych trwa 4 lata.

Walne zgromadzenie przedstawicieli jest najwyższym organem izb rzemieślniczych. Zwoływane jest przez radę raz w roku. Rada może zwołać nadzwyczajne walne zgromadzenie przedstawicieli z własnej inicjatywy oraz na żądanie 1/3 zrzeszonych organizacji lub Związku Rzemiosła Polskiego. Przedstawicielami na walne zgromadzenie przedstawicieli są członkowie organizacji zrzeszonych w izbie wybrani przez te organizacje. Do wyłącznej właściwości walnego zgromadzenia przedstawicieli należy m.in.:

• ustalanie kierunków rozwoju rzemiosła i zrzeszonych organizacji na okresy roczne i wieloletnie

• uchwalenie statutu izby i jego zmian

• podejmowanie uchwał w sprawie utworzenia regionów , ich łączenia i likwidacji

• wybieranie prezesa izby w głosowaniu tajnym spośród nieograniczonej liczby kandydatów oraz jego odwoływanie

• wybieranie przewodniczącego komisji rewizyjnej i odwoławczego sądu rzemieślniczego w głosowaniu tajnym spośród 5 osób wybranych w regionach

• udzielanie absolutorium prezesowi izby i członkom rady

• uchwalanie zasad gospodarki finansowej izby

• ustalanie zasad wysokości składek na wykonywanie zadań izby

• podejmowanie uchwał w sprawie rozwiązywania izby.

Każdą zrzeszoną w izbie organizację reprezentuje 2 przedstawicieli - i każdy ma 1 głos

( np. spółdzielnia przewodniczący + delegat ) Rada składa się z 16 radców wybranych spośród przedstawicieli . Czasami w radzie jest 17 radców.

Walne zgromadzenie przedstawicieli jest zdolne do podejmowania uchwał, jeżeli uczestniczy w nim co najmniej 50% przedstawicieli.

Rada w okresach między walnymi zgromadzeniami przedstawicieli jest najwyższym organem izby i posiada funkcje zarządzające i wykonawcze. Do zakresu działania rady należy m.in. :

- uchwalanie rocznych planów gospodarczo- finansowych,

- podejmowanie uchwał w sprawach nabycia nieruchomości,

- składanie walnemu zgromadzeniu sprawozdań ze swojej działalności,

- podejmowanie uchwał w przedmiocie przyjmowania, wykreślania i wykluczania członków, - zatwierdzanie struktury organizacyjnej izby,

- podejmowania uchwał w sprawach zatrudnienia dyrektora izby i zastępcy dyrektora

w głosowaniu tajnym .

Rada wybiera ze swojego grona 5 osób Prezesa i 4 zastępców . Posiedzenia odbywały się

2 x w kwartale .

Odwoławczy sąd rzemieślniczy rozpatruje odwołania od orzeczeń i postanowień sądów cechowych. Od orzeczenia lub postanowienia sądu nie przysługują środki odwoławcze. Sąd składa się z 5 członków wybranych w regionach przez walne zgromadzenie przedstawicieli. Kandydaci do sądu powinni mieć za sobą co najmniej 3-letni okres działalności samorządowej.

Komisja rewizyjna składa się z 5 członków (przewodniczącego i 4 członków) wybranych w regionach i zaaprobowanych przez walne zgromadzenie przedstawicieli. Zadaniem komisji rewizyjnej jest kontrolowanie całokształtu działalności izby, a w szczególności:

- okresowe badanie ksiąg i dokumentów finansowych,

- badanie rocznych sprawozdań finansowych,

- składanie sprawozdań walnemu zgromadzeniu przedstawicieli,

- przedkładanie walnemu zgromadzeniu przedstawicieli wniosków w przedmiocie udzielenia absolutorium prezesowi izby i członkom rady.

Biuro izby - stanowią komórki organizacyjne - są to wydziały i samodzielnie komórki pracy. Na czele dyrektor . Podlega mu pion administracyjny , a nie pion samorządowy . Biuro Załatwia sprawy administracyjne .

PYT. 20 WYMIEŃ PODSTAWOWE ZADANIA IZB ROLNICZYCH-

Zadania izb rolnych:

1. Przedstawicielstwo i obrona interesów rolnictwa

2. Samodzielne przedsiębranie środków w zakresie wszechstronnego popierania

rolnictwa

3. Wykonywanie czynności powierzonych izbom rolniczym w zakresie narzuconym

przez ustawy i rozporządzenia oraz współdziałanie z władzami państwowymi

i samorządowymi we wszystkich sprawach dotyczących rolnictwa

ad.2

Zakładanie i utrzymywanie szkół rolniczych oraz szerzenie oświaty rolniczej pozaszkolnej

Pierwsze szkoły dwu-zimowe rolnicze - zajęcia trwały od IX do III następnego roku kalendarzowego ( praktyka odbywała się u rodziców, była kontrolowana przez inspektorów, prowadzono dzienniczki) .Szkoły były bardzo tanie.

System kształcenia :

- przedmioty przyrodnicze

- przedmioty ogólno-kształcące

-wiedza o Polsce współczesnej

Druga szkoła Mleczarska powstała we Wrześni 1 V 1920 r , potem dwuletnia szkoła rolnicza itd. W Wielkopolsce funkcjonowało 28 szkół .

Uwagę poświęcono oświacie poza szkolnej np. przysposobienie rolnicze młodzieży.

Inne osiągnięcia :

• Organizowanie wystaw i pokazów rolnych

• Organizowanie doświadczalnictwa we wszystkich gałęziach produkcji rolnej

• Udzielanie porad i pomocy fachowej w sprawach rolnych

• Organizowanie melioracji rolnych, hodowli a w szczególności kwalifikacje zwierząt zarodowych i prowadzenie ksiąg tych zwierząt itp.

• Kwalifikowanie nasion i ziemiopłodów wprowadzonych do obrotu handlowego jako materiał uszlachetniony

• Organizowanie lecznictwa zwierząt domowych

• Badanie opłacalności poszczególnych gałęzi produkcji rolnej i określanie kosztów produkcji.

• Współdziałanie w zaspokajaniu potrzeb rolnictwa w zakresie kredytu.

• Współdziałanie w organizowaniu ubezpieczeń w rolnictwie

• Opieka nad gospodarstwami powstałymi w wyniku przebudowy ustroju rolnego

PYT 21 / WYMIEŃ I SCHARAKTERYZUJ ORGANY SAMORZĄDOWE IZBY ROLNEJ

Organy samorządowe izb rolniczych

1. Walne zgromadzenie

2. Komisja Rewizyjna

3. Zarząd

4. Rady Powiatowe od 2002 r

1. Walne zgromadzenie - kadencja 4 lata

Najwyższy organ, zwoływany w trybie zwyczajnym 2 razy w roku ( w izbach rzemieślniczych 1 raz w roku ) , w trybie nadzwyczajnym na wniosek- , na żądanie 1/3 ogólnej liczby członków lub przez komisję rewizyjną .

Do wyłącznej właściwości walnego zgromadzenia należą :

- uchwalanie statutu

- wybór i odwołanie zarządu oraz członków komisji rewizyjnej

- uchwalanie budżetu

-rozpatrywanie i zatwierdzanie sprawozdań zarządu i komisji rewizyjnej

- podejmowanie uchwał w sprawach majątku izby

- uchwalanie wysokości składki członkowskiej.

W. Z. powołuje spośród swoich członków :

- komisje problemowe , których skład może być rozszerzony o ekspertów nie będących

członkami Walnego Zgromadzenia , z tym że osoby te nie mogą stanowić więcej niż 50 % składu komisji . W W.Z. bez prawa głosu mogą uczestniczyć przedstawiciele samorządu województwa . rolnicy indywidualni .

Zarząd : - organ wykonawczy

Wybierany spośród członków Walnego Zgromadzenia. Składa się z 5 osób ( prezes , wiceprezes i 3 członków ).

Zarząd wybiera się na I posiedzeniu . W ciągu 3 miesięcy należy wybrać zarząd .

Do najważniejszych uprawnień zarządu należy :

-przygotowanie projektów uchwał Walnego Zgromadzenia

-opracowanie projektów budżetu i planu finansowego

-podejmowanie uchwał w sprawach zaciągania kredytów i innych zobowiązań finansowych .

Zarząd swoje zadania realizuje przy pomocy biura.

Biuro

Na czele biura dyrektor , który w stosunku do pracowników biura jest kierownikiem zakładu pracy w rozumieniu przepisów kodeksu pracy .

Komisja Rewizyjna -

5 osób - na czele przewodniczący wybierany spośród członków walnego zgromadzenia.

Do głównych zadań należą:

• Kontrola wykonania uchwał WZ

• Kontrola działalności finansowej izb

• Przedstawienie wniosków o udzielenie lub nie udzielenie zarządowi absolutorium.

Rada powiatu : Wybory 2002

- działa na obszarze powiatu

- pracami kieruje jej przewodniczący

Zadania Rady powiatu :

- sporządzanie analiz i opinii

-przedstawianie zarządowi wniosków oraz dokonywanie ocen z zakresu rolnictwa rozwoju wsi i rynków rolnych

PYT 22 OMÓW ZASADY PRZEPROWADZENIA WYBORÓW DO IZB ROLNICZYCH

Członkowie mają czynne i bierne prawo wyborcze.

Członkowie WZ wybierani są w wyborach pośrednich 2-stopniowych i przeprowadzanych w głosowaniu tajnym . W okręgach wyborczych obejmujących obszar gminy do 4 tys. ha 1 przedstawiciel do Rady Powiatu , powyżej 4 tys. ha 2 przedstawicieli do Rady Powiatu .

Wybrana Rada Powiatu zbiera się na I posiedzeniu w trakcie którego wybiera przewodniczącego Rady oraz delegata na Walne Zgromadzenie Izby Rolniczej .Wybory do Rady Powiatowej przeprowadzają komisje wyborcze , wojewódzkie oraz okręgowe .Komisje wojewódzkie - skład 11 osób ( osoby wybrane przez ustępujące Walne Zgromadzenie ).

Komisja Okręgowa - 5-7 osób powołane przez komisje wojewódzką . O wynikach powiadomiony zostaje zarząd. Zarząd izby stary jest zobowiązany zwołać I posiedzenie nie później niż w terminie 21 dni od momentu przeprowadzenia wyborów a Walne Zgromadzenie - 42 dni od momentu przeprowadzenia wyborów .

PYT. 26. Scharakteryzuj modele funkcjonowania izb gospodarczych w UE.

Modele funkcjonowania w UE izb gospodarczych

• Francuski zwany kontynentalny z obligatoryjną przynależnością do izby. Wybrały ten model Francja, Grecja, Włochy, Luksemburg, Holandia, Hiszpania, Austria oraz Szwajcaria i Słowacja, Niemcy .

• Anglosaski - dobrowolna przynależność do izby. Funkcjonują na podstawie prawa prywatnego stowarzyszenia . Obowiązuje w Wielkiej Brytanii, Danii, Finlandii. Szwecji. Belgii, Portugalii, Cypr, Łotwa , Malta , Litwa , Estonia, w Czechach .

Stopień zrzeszenia nie przekracza 10%.

Przykładem organizacji reprezentujących interesy podmiotów gospodarczych a działających w reżimie prawa prywatnego to Brytyjskie Izby Handlowe. Nie wykonują zadań publicznych, reprezentują one wyłącznie swoich członków. Mogą dobrowolnie się zrzeszać wg. podziału terytorialnego .Na szczeblu krajowym jest stowarzyszenie Brytyjskich Izba Handlowych.Skupia 6 izb regionalnych i działa w interesie 126 tys. przedsiębiorców z różnych sektorów i o różnym potencjale. Departament Polityki pośredniczy pomiędzy środowiskiem przedsiębiorców a członkami. Zajmuje się również badaniem ankietowym rządu , lobbingu oraz kontaktami z mediami .

Finansowanie: budżety oparte na :

• składkach członkowskich

• dofinansowaniu izb pośrednio i bezpośrednio. Bezpośrednio to zwracanie przedsiębiorcom przez państwo kosztów związanych z udziałem w targach, wystawach, sympozjach. Pośrednio- poprzez zamówienia rządowe tylko dla członków izb. Zwrotu dokonuje Deparetament Handlu i Przemysłu .

Izby w Anglii nadal mają charakter prywatny , nie mają kompetencji o charakterze publiczno -prawnym . Są o charakterze stowarzyszeniowym .

Niemiecki Samorząd Gospodarczy ( model francuski ) - 1808 ordynacja miejska ( genez)

1848 ustawa w Niemczech wydana została ustawa - samorząd uzyskał charakter publiczno -prawny , 1861 Berlin - powołano Izby P-H . 1943 r - likwidacja izb P-H .

1949 r. Zrzeszenie Przemysłu i Handlu

1956 - uchwalona została Federalna Ustawa o Izbach P-H .

W ustawie ujęta - podkreślono publiczno -prawny charakter i obligatoryjny - obowiązkowy . Ustawa , ta istnieje do dnia dzisiejszego . W Niemczech istneją 82 izby P-H o charakterze regionalnym - zrzesza 3mln 200 tys. przedsiębiorstw . Izby reprezentują interesy członków wobec władz lokalnych i regionalnych .

Centralną organizacją działającą jest Niemiecka Izba P-H - nie posiada ona kompetencji do kierowania izbami , ale odgrywa ważną rolę gdy jest przedstawicielme izb w całym kraju albo w ich interesie działa .

Każdy członek dysponuje 1 głosem .

Niemiecka Izba P-H wypowiada się w sprawach międzynarodowych , dokonuje analizy i dane odnośnie działalności gospodarczej . Współdecyduje o kwestaich działalności gospodarczej , na której bazują rządy .

Kluczową pozycję zajmują Regionalne Izby P-H , gdyż znajdują się najbliżej przedsiębiorstw. Współpracują z władzami gminy . Zajmują stanowisko w sprawach komunalnych , planach budżetowych rozwoju miast i przedsięzwięć infrastrukturalnych w sprawach budowlnych , ochrony środowiska . Wspierają swoich członków . Wydają własne broszurki , czasopisma , ulotki . Podstawą działania tych izb są obowiązkowe składki opłacane co roku . Od 1993 r składki skladają się z części zasadniczej i elementu części ruchomej - związana jest ona z osiągnięciem przez firmę zysku . Nadzór -Minister Gospodarki albo Krajowy lub Federalny . Władzw z wyboru ( kadencja różna - zgodna ze statutem ) Organy to : Zebranie Plenarne , Prezydium (5-10 osób) - na czele Prezydium Izby Drektor Generalny jako organ samorządowy . Zadania w zeszycie .

PYT 27 GENEZA I ROZWÓJ SAMORZĄDU ZAWODOWEGO

Rozwój samorządu zawodowego związany jest z rozwojem społeczeństwa obywatelskiego w połowie XIX wieku. Samorząd zawodowy chroni pewne profesje ze względu na dobro społeczne, wymagających najwyższych kwalifikacji zawodowych i etycznych. Kwestie współdziałania z władzami rządowymi i samorządowym , krzewienie etyki sumienności zawodowej, godności . Jest to współdziałanie z władzami samorządowymi i rządowymi .

-Pierwsze izby zawodowe zaczęły funkcjonować w Prusach i Austrii i były to

- izby adwokackie:

Ustawodawstwo austryjackie :

1849 r. ustawa o ustroju adwokackim , o tworzeniu izb adwokackich

6.07.lipiec 1868r. ordynacja adwokacka w oparciu o którą zaczęto tworzyć w/w izby.

W lipcu 1888r. pojawiają się Izby adwokackie w Niemczech.

• Izby notarialne - pierwsze w Austrii w 25 .07.1871r. stworzono podstawy funkcjonowania izb notarialnych.

• Izby lekarskie - 1888r. w Niemczech. W 1889r. Izba lekarska w Poznaniu.

W 1891r. w Austrii , 1893 Kraków , Lwów .

PYT 28 / SAMORZĄD ZAWODOWY W II RP

Samorząd zawodowy posiadał jasno określone podstawy organizacyjne i traktowany był jako związek publicznoprawny. Państwu powinno zależeć aby związki te podnosiły morale należących do nich osób i wykonywać zadania administracyjne. W okresie międzywojennym brak zgody co do miejsca i roli samorządu zawodowego w strukturze ustrojowej państwa. Konstytucja marcowa nie wymieniała samorządu zawodowego. Konstytucja kwietniowa - stwierdzała że samorząd zawodowy jest elementem samorządu gospodarczego. Jednak należy oddzielnie traktować te samorządy. Nie było jednomyślności co do samorządu zawodowego .

Podstawy prawne funkcjonowania poszczególnych izb:

• Samorząd adwokacki: do 1933r.- nie było jednolitego ustawodawstwa dla całego kraju.

• W zaborze rosyjskim powstał dekret w sprawie statutu tymczasowego palestry państwa polskiego z 1918r. - tworzono izby adwokackie z adwokatów i aplikantów skupione w Radzie Naczelnej Adw.

• W zaborze pruskim obowiązywał ustawa pruska z 1878r a w skład izb adwokackich wchodził również notariusz.

• W zaborze austryjackim 1868 r. obowiązywała ordynacja adwokacka

Ustawa jednolita dla całej Polski została powołana rozporządzeniem Prezydenta

z 27 października 1932r. prawo o ustroju adwokackim- zastąpiona w maju 1938r. ustawą o ustroju adwokackim ( celem sam. adw. jest strzeżenie godności stanu adwokata oraz reprezentowanie interesów zawodowych) . Izby działały na szczeblu regionalnym -7 izb i krajowym Naczelna Władza Adwokacka .

• Samorząd notarialny Ujednolicony w latach 30 tych . Rozporządzenie Prezydenta z I933r. prawo o notariacie. Działały tylko Okręgowe Izby Notarialne .

• Samorząd lekarski - działał w oparciu o ustawę z grudnia 1921r. o ustroju i zakresie działalności izb lekarskich - zastąpiono w 1943 r ustawą o izbach lekarskich .

Dwa szczeble :

- Krajowa Izba Lekarska - kadencja 3 lata od 1934 r. 5 lat .

• okręgowe izby

I szczebel - Krajowa Izba Lekarska

Organy:

• Rada - organ uchwałodawczy czynne prawo wyborcze miały te osoby ,które co najmniej na 30 dni przed wyborami uzyskały prawo wykonywania zawodu.

• Zarząd : organ wykonawczy liczył od 6-12 członków na czele prezes

• Sąd dyscyplinarny: liczył od 12 do 18 członków. Orzekał w składach 3 osobowych. Lekarze źle wykonujący swoje obowiązki mogli być ukarani karą upomnienia, nagany, utratą biernego i czynnego prawa wyborczego, karą finansową oraz pozbawieniem prawa wykonywania zawodu tub jego zawieszeniem.

• Komisja rewizyjna - sprawowała nadzór nad Izbą lekarską]

- Sąd dyscyplinarny

Drugi szczebel -Okręgowe Izby

Organy :

Naczelna Izba lekarska - składała się z osób wybranych w wyborach okręgowych.(na 400 członków 1 delegat i 1 zastępca.) Mogła ingerować w Izby okręgowe zatwierdzała budżety izb , rozpatrywała odwołania izb okręgowych, rozstrzyganie sporów pomiędzy izbami i lekarzami ustalanie zasad etyki lekarskiej.

• Sąd dyscyplinarny - zasiadali zawodowi sędziowie ( 18 członków w tym 4 z sądów powszechnych )

Nadzór - Minister Opieki Społecznej

Izby Lekarsko - Dentystyczne 1938 r - ustawa o izbach Izbach Lekarsko - Dentystycznych

( 4 izby ) - okregowe Poznań , Kraków , W-wa , Wolno .

Izba Aptekarska 06. 1939 r - ustawa - nie rozpoczęła działalności .

Po wojnie Powrócono :

Adwokatura - dekre 24.02.1945 r - o tymczasowych przepisach uzupełniających praw w ustroju adwokatury . Umożliwiały one powoływanie tymczasowych władz adwokackich - nastapiła weryfikacja adwokatów - nowe prawo 1950 r doprowadziło do upadku samorządu adwokackiego .

Notariat - 24.01.1946 r - o przenoszeniu i zwalnianiu notariuszy oraz powierzeniu pełnienia obowiązków w okresie przejściowym sędziom i prokuratorom . Był to krok w stronę likwidacji niezależnych notariuszy . Od 1951 r. notariusze stali się adkministracją .

Samorząd Zawodowy Lekarzy , Lekarzy - Dentystów , Aptekarzy - dekret z 1946 r. działał w oparciu o dekret w organizowaniu samorządu j.w. Na mocy tego aktu prawnego Minister Zdrowia miał prawo powoływania w/w izb . Nie przeprowadzono wyborów . W 1950 r . izby zlikwidowano .

PYT. 29 PRZEDSTAW DEFINICJE SAMORZĄDU ZAWODOWEGO

Samorząd zawodowy to organizacyjna forma zrzeszania się osób wykonujących ten sam zawód której zadaniem jest między innymi reprezentowanie ich interesów wobec władz państwowych, doskonalenie zawodowe i czuwanie nad etyką wykonywania zawodu oraz ochrona socjalna tychże osób oraz realizowanie szeregu zadań typowych dla związków publicznoprawnych. Należy podkreślić , że właściwe publiczno - prawny zakres działań samorządu zawodowego decyduje o jego istocie i wyróżnia go z pośród organizacji o charakterze typowo zrzeszeniowym .

Samorząd zawodowy ma charakter nie terytorialnych publiczno - prawnych przymusowych

występujących jako związki personalne.

Samorząd zawodowy- opiera się wyłącznie na związku zawodowych osób ( lekarze itp. )

PYT. 30 OMOW ZAKRES ZADAN WYKONYWANYCH PRZEZ SAMORZĄD ZAWODOWY III RP

Państwo na rzecz samorządu przekazało zadania :

• Reprezentowanie interesów określonego zawodu wobec władz państwowych

( relacja partnerska w stosunku do władz państwowych - opiniowanie projektów

ustaw , aktów prawnych w danej profesji itp. - zgłaszanie wniosków , uwag ,

spostrzeżeń

• nadzór nad należytym wykonywaniem zawodu dot. m. innymi reglamentowania

dostępu do danej profesji i prowadzenie rejestru osób posiadających prawo

wykonywania zwodu ( charakter działania publiczno - prawny ; nadzór ze strony ....

Prerogatywy - dysponowanie prawem zezwalającym na wykonywanie

określonego zawodu ; warunki określa korporacja samorządu a nie administracja ;

decentralizacja zadań administracyjnych na rzecz samorządu zawodowego )

• są to kompetencje kształtowania zasad i czuwanie nad etyką wykonywania zawodu

dyscyplinarnego ( ustalanie zasad etyki zawodowej oraz ich respektowanie przez sądy

.....)

• organizowanie i prowadzenie sądownictwa

• doskonalenie zawodowe i określenie programów kształtowania w danym zawodzie

( korporacje samorządowe powinny dbać o jakość przez swoich członków

i usług - organizowanie szkoleń zawodowych . Jest to profesja zaufania

zawodowego . )

PYT. 34 ORGANY OKRĘGOWEJ IZBY LEKARSKIEJ I SCHARAKTERYZUJ JEDEN Z NICH

Okręgowy Zjazd Lekarzy Okręgowa Komisja Rewizyjna Okręgowy Sąd Lekarski

Okręgowy Rzecznik Odpowiedzialności Zawodowej Okręgowa Rada Lekarska - kieruje działalnością izby w okresie pomiędzy okręgowymi zjazdami a w szczególności: Przyznaje prawo wykonywania zawodu lekarza, lekarza stomatologa albo ograniczone prawo wykonywanie zawodu lekarza i lekarza stomatologa.

> Prowadzi okręgowy rejestr lekarzy

> Wykonuje zadania samorządu lekarskiego

> Wykonuje uchwały okręgowego zjazdu lekarzy

> Sporządza sprawozdania z wykonania budżetu

> Składa przed okręgowym zjazdem lekarzy roczne i kadencyjne sprawozdania z własnej działalności

> Prowadzi bieżące sprawy izby

> Wykonuje zadania zlecone przez Naczelną Radę Lekarską

PYT 35. WYMIEŃ ORGANY NACZELNEJ IZBY LEKARSKIEJ

I SCHARAKTERYZUJ JEDEN Z NICH.

Najwyższą władzą samorządu lekarzy jest Krajowy Zjazd Lekarzy.

Organami Naczelnej Izby Lekarskiej są:

1. Naczelna Rada Lekarska

2. Naczelna Komisja Rewizyjna

3. Naczelny Sąd Lekarski

4. Naczelny Rzecznik Odpowiedzialności Zawodowej

Krajowy Zjazd Lekarzy zwołuje Naczelna Rada Lekarska co 4 lata.

Nadzwyczajny Krajowy Zjazd Lekarzy zwołuje Naczelna Rada Lekarska :

• z własnej inicjatywy

• na wniosek Naczelnej Komisji Rewizyjnej

• na wniosek co najmniej 1/3 okręgowych rad lekarskich.

Nadzwyczajny Zjazd powinien być zwołany w ciągu 3 miesięcy od dnia wpływu wniosku o zwołanie zjazdu i obraduje nad sprawami dla których został zwołany.

Krajowy Zjazd Lekarzy w szczególności:

• uchwala zasady etyki i deontologii zawodowej

• uchwala program działalności samorządu lekarzy

• rozpatruje i zatwierdza sprawozdania NRL,NKR,NSL,NROZ i jego zastępców

• uchwala regulaminy naczelnych organów izby

• ustala liczbę członków organów izby i zastępców NROZ

• wybiera prezesa i członków NRL, członków NKR, członków NSL oraz NROZ i jego zastępców

• ustala zasady podziału składki członkowskiej

NACZELNA RADA LEKARSKA

W skład Naczelnej Rady Lekarskiej wchodzą prezes NRL i członkowie wybrani przez Krajowy Zjazd Lekarzy oraz przewodniczący okręgowych rad lekarskich. Naczelna Rada Lekarska wybiera spośród swoich członków Prezydium. Prezydium stanowią: Prezes oraz wybrani przez Radę wiceprezesi, sekretarz i skarbnik, członkowie. Prezydium działa w imieniu Rady w sprawach określonych jej uchwałą. Naczelna Rada Lekarska kieruje działalnością samorządu lekarzy w okresie między Krajowymi Zjazdami Lekarzy a w szczególności:

• wykonuje uchwały Krajowego Zjazdu Lekarzy

• czuwa nad prawidłową realizacją zadań samorządu lekarzy

• koordynuje i nadzoruje działalność okręgowych rad lekarskich

• reprezentuje zawód lekarza wobec organów państwowych oraz organizacji politycznych i społecznych

• uchwala ramowe regulaminy organizacji i tryb działania organów okręgowych izb lekarskich

• uchwala regulamin wyborów do organów samorządu lekarzy oraz tryb odwoływania tych organów i ich członków

• określa zasady podejmowania uchwał przez organy samorządu lekarzy

• uchwala zasady gospodarki finansowej samorządu lekarzy

• określa wysokość składki członkowskiej

• wybiera prezesa NRL oraz Naczelnego Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej jeżeli ich mandat wygasł w czasie kadencji

• rozpatruje odwołania do uchwał okręgowych rad lekarskich

• analizuje i opiniuje kierunki rozwoju ochrony zdrowia ludności

• negocjuje warunki pracy i płacy lekarzy

• uchwala budżet NRL oraz rozpatruje sprawozdania z jego wykonania

PYT 36. OMÓW PRAWA I OBOWIĄZKI CZŁONKÓW SAMORZĄDU LEKARSKIEGO.

Członkowie samorządu lekarzy obowiązani są przestrzegać:

• zasad etyki i deontologii ( deontologia lekarska to postępowanie zgodne z zasadami zawodowymi) oraz innych przepisów związanych z wykonywaniem zawodu lekarza

• uchwał władz i organów samorządu lekarzy.

Członkowie samorządu lekarzy mają prawo:

Wybierać i być wybieranymi do organów samorządu lekarzy, korzystać z pomocy izb lekarskich w zakresie rozwijania kwalifikacji zawodowych oraz zapewnienia właściwych warunków wykonywania zawodu, korzystać z ochrony i pomocy prawnej organów izb lekarskich, korzystać ze świadczeń instytucji izb lekarskich i działalności samopomocowej.

PYT. 37/ ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZAWODOWA LEKARZY - orzekanie w sprawach dyscyplinarnych

Członkowie samorządu lekarzy podlegają odp. zawodowej przed sądami lekarskimi za postępowanie sprzeczne z zasadami etyki i deonlologii zawodowej oraz za naruszenie przepisów o wykonywaniu zawodu lekarza. Sąd lekarski może orzekać następujące kary: upomnienie, nagana, zawieszenie prawa wykonywania zawodu lekarz na okres od pół roku do 3 lat Oraz pozbawienie prawa wykonywania zawodu. W tych 2 ostatnich przypadkach lekarzowi ukaranemu prze Naczelny Sąd Lekarski II instancji przysługuje prawo wniesienia Odwołania do Sadu Najwyższego w terminie 14 dni. Sprawy odpowiedzialności zawodowej lekarzy rozpatrują okręgowe sady lekarskie oraz Naczelny Sad Lekarski. Kary nagany i zawieszenia prawa wykonywania zawodu powodują za sobą utratę prawa wybieralności do organów izb lekarskich do czasu usunięcia z rejestru wzmianki o ukaraniu. Lekarz zawieszony w czynnościach zawodowych nie może wykonywać praktyki lekarskiej w żadnej formie. Nie można wszczynać postępowania w przedmiocie odpowiedzialności zawodowej jeżeli od chwili popełnienia czynu upłynęły 3 lata. Jeżeli czyn zawiera znamiona przestępstwa przedawnienie odpowiedzialności zawodowej następuje nie wcześniej niż przedawnienie karne. Karalność przewinienia ustaje jeżeli od czas jego przewinienia minęło 5 lat. Naczelna Izba Lekarska prowadzi rejestr ukaranych. Usuniecie z rejestru wzmianki o ukaraniu następuje z urzędu po upływie 3 lat od daty uprawomocnienia się orzeczenia o " ukaraniu karą upomnienia lub nagany lub 5 lat od odbycia kary zawieszenia prawa wykonywania zawodu

PYT. 38 PRZEDSTAW DEFINICJĘ SPÓŁDZIELNI

Spółdzielnia jest dobrowolnym stowarzyszeniem o nieograniczonej liczbie osób zmiennym składzie osobowym i zmiennym funduszu udziałowym, który w interesie swoich członków prowadzi wspólną działalność gospodarczą oraz może prowadzić działalność społeczna, i kulturalnooświatową.

Spółdzielnia to samorząd stowarzyszeniowy grup społecznych nie jest jednolity pod względem teoretyczno -poznawczym , jest to zespołowe działanie o określonym celu gospodarczym .

Spółdzielnia jest to dobrowolne zrzeszenie osób powołane do zaspokojenia potrzeb swych członków przez prowadzenie zespołowego przedsiębiorstwa przy solidarnym współdziałaniu członków z równymi prawami.

PYT. 39/ SCHARAKTERYZUJ PODSTAWOWE CECHY SPÓŁDZIELNI

• Dobrowolne współdziałanie samych zainteresowanych bez elementu wyzysku

czyli idea samopomocy

• Podwójny charakter: instytucja gospodarcza i zrzeszenie osób

• Demokracja wewnętrzna czyli samorządność wewnątrz spółdzielcza

• Niekapitalistyczny charakter

• Określony ład organizacyjny wynikający ze specyficznych zasad działania

PYT.40 OMÓW PRZEDSPÓŁDZIELCZE FORMY WSPÓŁDZIAŁANIA O TYPIE POMOCY WZAJEMNEJ

Formy współdziałania istniały od najdawniejszych działań ludzkich. Wczesne formy zrzeszania dzierżawców, rzemieślników w Egipcie , żydowskie stowarzyszenia pasterskie,

i gminy nad Morzem Martwym o charakterze wspólnot , Rzymskie Kolegia , Greckie Stowarzyszenia Rzemieślnicze. W Europie Zachodniej takich przykładów było bardzo dużo. MIR - wieś rosyjska to wspólna własność ale uprawiana indywidualnie. Była ona jednak pod nadzorem instytucji społecznej . W skład MIR wchodzili dorośli mężczyźni danej wsi. Mir przydzielał ziemię dla rodzin, odpowiadał za dostawę produktów i świadczenie pracy na cele publiczne.

ZADRUGA - południowosłowiańskie wielkie stowarzyszenia skupiające nawet 100 rodzin oparte na zasadzie patriarchatu .Członkowie władali całością i czasem mieszkali w jednej zagrodzie . Funkcjonowały one do II wojny światowej .

Markgenosseschaften - wspólnoty wiejskie w Szwajcarii o wysokim stopniu autonomii Organizowały indywidualną uprawę wspólnych gruntów.

Fruitieres we Francji zrzeszały po kilkanaście gospodarstw hodujących bydło w celu sprzedaży produktów po lepszych cenach takich jak ser i mleko .

W Polsce funkcjonowały

Banki pobożne - działały w miastach - udzielały kredytów konsumpcyjnych najuboższym mieszkańcom (biednym) a także udzielały kredytów inwestycyjnych (produkcyjnych) kramarzom

Tłoki - działy na wsi - ta forma samopomocy wzajemnej opierała się głównie na pomocy sąsiedzkiej w pracach polowych.

Kasy pieniężne i magazyny zbożowe .

Straż nocna - dla ochrony mienia przed złodziejami

Gwarectwa( górnicy ) - powstały w grupach zawodowych narażonych na wypadki losowe organizacje zrzeszające górników na Śląsku oraz Maszoperie - zrzeszenia rybaków na Kaszubach .

Najlepszą organizacją tego typu była Hrubieszowskie Tow. Rolnicze Ratowania się Wspólnie w Nieszczęściach (Hrubieszowskie Tow. Rolnicze do nieszczęśliwych wypadków )powstałe w 1816r. z inicjatywy Stanisława Staszica. Własną ziemie przekazał 329 chłopom pod warunkiem przestrzegania zasad towarzystwa .

(Z własnych dóbr nadał tytułem wieczystej dzierżawy działki dla 329 chłopów. Podstawą Tow. była instytucja o charakterze filantropijnym. Odpowiadali za wspólne płacenie podatków Dochody ze wspólnej działalności (lasów, łąk i karczm) szły dla banku który udziela! pożyczek inwestycyjnych

Pierwsza spółdzielnia powstała w 1844r. w Anglii w Manchesterze. Jako spółdzielnia spożywców założona przez 28 tkaczy .

PYT. 41/ SCHARAKTERYZUJ SPOŁECZNE I IDEOLOGICZNE PRZESŁANKI POWSTANIA SPÓŁDZIELCZOŚCI

Społeczne ;

1. wolność osobista

2. wolność zrzeszania się

3. rozwój oświaty ludowej

4. rosnąca świadomość klasowa

5) Czynnik o charakterze narodowościowym - chęć obrony przed dyskryminacją ekonomiczną , społeczną narodów nie mających własnej tożsamości narodowej .

Ideologiczne:

I socjalizm utopijny (1820-44) Anglia Robert Owen - okres ten nazywamy owenowski .

Wizje socjalizmu utopijnego dzielimy na 3 grupy :

• socjalizm państwowy,

• socjalizm zrzeszeniowy o element centralistycznych

• socjalizm kooperatywistyczny Przedstawiciele Robert Owen i K. Fourie . K. Fourie w

• pracach rysował wizje lepszego rozwoju społeczeństwa . Podstawową komórką tego ustroju miały być osiedla oparte na zrzeszeniach zwane falangami. Falangi miały być samowystarczalne , organizować pracę , konsumpcję Fourie był zwolennikiem podziału sprawiedliwego ale nie eligetarnego . Zysk osiągnięty należy dzielić od kapitału własnego przez członków w proporcji do włożonej pracy i talentu.

• Falanster - życie Falangi miało być szczegółowo zapalane w osiedlu w którym powinien znajdować się pałac zwanym Falansterem.

• Robert Owen w fabrykach prowadzonych przez siebie wprowadził dużo reform m. innymi socjalnych , społecznych . Tworzył komuny wytwórcze z demokratycznym podziałem pracy .

• Robert Owen krytykował kapitalistyczny podziału. Wprowadził w życie normy wspólnoty wytwórczej ,uspołeczniony system produkcji, podziałów i wymiany.

Spółdzielnia nawiązuje do idei socjalizmu utopijnego , podzieliła się ona na 2 nurty ideologiczne ( została ona zaakceptowana przez partię robotników ) :

• nurt -spółdzielczość klasowa - przedstawiciele popierali gwałtowne - rewolucyjne zmiany stosunków społecznych gospodarczego politycznych ( Marks , Engels )

• nurt - spółdzielczość neutralna - zwolennicy nie mieli własnej ideologii nie umieli wskazać roli spółdzielni gospodarczego społeczeństwie .

Inny przedstawiciel K. Gide ( czyt. Żid) - sformułował dzieło ideologii wyznaczającej cele ruchu spółdzielczego PANKOOPERATYZM . Koncepcja, która nazywa się PANKOOPERATYZM zdaniem Gide polega ona na przerodzeniu się solidaryzmu w kooperatyzm , a więc współdziałanie ludzi dla realizacji jakiegoś celu . Celem strategicznym była budowa Rzeczpospolitej Spółdzielczości , święć trzecia droga między socjalizmem a kapitalizmem . Ustrój miał być oparty na zrzeszeniach spółdzielczych .

Gide stworzył teorie 3 etapów :

I etap dokonać podboju gospodarki handlowej

II etap dokonać podboju gospodarki przemysłu

III etap dokonać podboju rolnictwa .

II Na rozwój spółdzielczości wpłynęły również idee liberalizm ekonomiczny i politycznego .

Pojęcie współpracy związane jest z pojęciem działania skierowanego przede wszystkim na ekonomiczną sferę jednostek . Nie ma tu aspektu moralnego jak chcieli socjaliści , lecz jedynie jest aspekt pragmatyczny , w związku z czym pojęcie kooperacji ma różne znaczenie tj. :

W teorii liberalno - kooperacyjnej jest to współdziałanie jednostek dla realizacji ich ekonomii interesów , a dla teorii socjalistyczno - kooperacyjnych to współdziałanie dla realizacji ogólnej idei ( równość , braterstwo ).

Aksjonatamii teorii spółdzielczej nawiązującej do koncepcji liberalnych są wolność jednostek prawo do dysponowania własnością prywatną będąca wyrazem jednostki człowieka . Konsekwencją przyjęcia tej teorii było odrzucenie pojęcia własności grupowej jako niezależnej formy własności istniejącej poza własnością indywidualną . Przedstawicielem tego nurtu ideologicznego jest H. Schulze - twierdził ,że zadaniem spółdzielni jest ochrona indywidualnych interesów słabych ekonomicznie jednostek a nie przekształcanie stosunków społecznych . Twierdził , że spółdzielcza forma nie może być oparta na gospodarce abstrakcyjnej idei uniwersalna realistycznie lecz musi stać na stanowisku , że ekonomiczny interes jednostek jest przewodnim motywem działania wszystkich ludzi . Dobro pojedynczego spółdzielca ma być celem spółdzielczości .

III Solidaryzm chrześcijański jako inspiracja teorii spółdzielczej

Konsekwencją przyjęcia przez spółdzielczości doktryny kościoła jest :

• z jednej strony traktowanie spółdzielczości jako ruchu społecznego

• z drugiej strony położenie nacisku na moralny aspekt pracy i współdziałania .

W teorii spółdzielczości mieszczących się w tym nurcie praca i współdziałanie nie miały na celu dochodzenia do własności przy maksymalizacji zysku , lecz budowanie nowego rodzaju więzi społecznej przez zaspakajanie indywidualnych potrzeb osób zrzeszających się w spółdzielni .

W tych teoriach podkreślamy , że spółdzielnia nie może negować własności

prywatnej ..Akceptacja własności prywatnej .

F.W. Raiffeisen - klasyk teorii spółdzielczości nurtu solidaryzmu chrześcijańskiego . Opowiadał się on za zrzeszeniami spółdzielczymi o niewielkiej ilości osób , darzącym się zaufaniem , dobrze się znających .Wg niego spółdzielnie powinny być organizowane na bazie wspólnot ( przede wszystkim terytorialnej i wspólnej pracy ). Celem spółdzielczości powinna być współpraca ludzi znajdujących się w podobnej sytuacji ekonomicznej a istotą tej współpracy wzajemna pomoc .

Cechy spółdzielczości Raiffeisena :

1. organizowanie udziałów członkowskich (zmniejszanie roli dewidendy )

2. oszczędna gospodarka ( funkcje kierownicze pełnione honorowo )

3. ograniczony teren działania

4. odpowiedzialność wszystkich członków za zobowiązania spółdzielni

5. udzielanie pożyczek wyłącznie na cele produkcyjne .

Liberalizmu gospodarczego (wolność jednostki prawo do dysponowania własnością) Solidaryzm chrześcijański -moralne aspekty pracy, nowe więzi społ.

PYT. 42 OMÓW ZASADY SÓŁDZIELCZE

Kongres 1995 r.

1. Zasada dobrowolnego i otwartego członkostwa - wynika z niej , że spółdzielnie są organizacjami dobrowolnymi , otwartymi dla wszystkich osób , które są zdolne do korzystania z tych usług oraz są zdolne do odpowiedzialności,

2. Zasada demokratycznej kontroli członkowskiej - wynika z niej ,że spółdzielnie są organami kontrolowanymi przez swoich członków , którzy aktywnie powinni uczestniczyć w określeniu polityki społecznej , decyzji w ruchu spółdzielczości

W ruchu spółdzielczości istnieje zasada 1 członek 1 głos .

3. Zasada ekonomicznego uczestnictwa członków - wynika , że członkowie uczestniczą

w sposób sprawiedliwy , w tworzeniu kapitału swojej spółdzielni i demokratycznie

go kontrolują . Co najmniej część kapitału jest wspólną własnością spółdzielni .

Jeżeli członkowie otrzymują rekompensatę od kapitału wniesionego jest

ona zazwyczaj ograniczona . Zyski - nadwyżki finansowe mogą być przeznaczone

na rozwój spółdzielni , na członków itp.

4. Zasada autonomii i niezależności - wynika , że spółdzielnie są autonomicznymi organizacjami wzajemnej pomocy kontrolowanej przez swoich członków .

5. Zasada kształcenia , szkolenia i informacji . Spółdzielnie powinny zapewniać kształcenie, szkolenie swoim członkom .

6. Zasada współpracy miedzy spółdzielniami - spółdzielnie powinny współpracować na płaszczyźnie lokalnym, regionalnym , krajowym i międzynarodowym.

7. Zasada lokalności - troski o społeczność lokalną -pracują na rzecz społeczeństwa lokalnego .

Obecnie te zasady obowiązują .

PYT. 43/ SCHARAKTERYZUJ TRYB ZAKŁADANIA I REJESTRACJA SPÓŁDZELNI

Założyciele spółdzielni :

1. uchwalają statut potwierdzając przyjęcie statutu przez złożenie pod nim swoich podpisów

2. I zebranie - dokonuje się na nim (wyłonienia) wyboru zarządu i Rady Nadzorczej jednak nie jest to obowiązkowe gdyż można powołać Komisję organizacyjną 3 osobową , która pilotuje zakładanie spółdzielni

3. aby założyć spółdzielnię musi wystąpić o nią min 10 osób fizycznych, albo 3 osoby prawne lub 5 osób fizycznych w celu założenia spółdzielni rolniczej .

4. w celu zarejestrowania spółdzielni należy złożyć wniosek , protokół z posiedzenia statut (wniosek powinien zawierać następujące elementy: nazwa siedziba spółdzielni • wysokość wpisowego kapitału • tryb powoływania i odwoływania • podział zysków) w sądzie rejestrowym.

5. osobowość prawną rozpocząć można po dokonaniu wpisu do krajowego rejestru sądowego

PYT. 44 OMÓW ZASADY CZŁONKOSTWA W SPÓŁDZIELNI

Członkiem spółdzielni może zostać zarówno osoba fizyczna, jak i osoba prawna. Osoba fizyczna musi posiadać pełną zdolność do czynności prawnych , która odpowiada wymogom zawartym w statucie . Statut może określić przypadki członkostwa osób o ograniczonej lub nie posiadającej zdolności do czynności prawnej . Mogą być one reprezentowane przez osoby - ustawowego przedstawiciela. Pełnoprawnym członkiem spółdzielni to przyjęcie w poczet członków przez organ, który określa statut .Warunkiem przyjęcia to : deklaracja pisemna pod rygorem nieważności , w tym ilość proponowanego udziału . Organ ma czas 1 miesiąca na załatwienie wniosku dotyczącego przyjęcia na członka do spółdzielni i 2 tygodnie na poinformowanie go o przyjęciu bądź odmowie . Członek ma prawo w ciągu 14 dni odwołać się od decyzji odmownej . Wszelkie zmiany powinny być w formie pisemnej . Członek powinien zostać poinformowany o statucie spółdzielni że np. uczestniczy w pokrywaniu strat spółdzielni oraz o zasadach wykluczenia /. funkcji członka spółdzielni.

Członek ma obowiązek :

• uiszczenia wpisowego

• wniesienia wymaganych udziałów

• uczestniczy w pokrywaniu strat do wysokości wniesionych wkładów

Członek może być wykluczony z członkostwa spółdzielni - własnej winy

Lub wykreślony gdy to nie jest z naszej winy , ale nie może ta osoba funkcjonować w tej spółdzielni ( musi złożyć wniosek pisemny ) .Decyzję podejmuje Rada Nadzorcza lub Walne Zgromadzenie - zależy jak jest wpisane - ustalone w statucie.

PYT. 46 SCHARAKTERYZUJ PODSTAWY GOSPODARKI FINANSOWEJ SPÓŁDZIELNI

Spółdzielnia prowadzi działalność gospodarczą na zasadach rachunku ekonomicznego przy zapewnieniu korzyści członkom spółdzielni . Zysk spółdzielnio pomniejszeniu o podatek dochodowy stanowi nadwyżkę bilansowa . Nadwyżka bilansowa podlega podziałowi na podstawie uchwały Walnego Zgromadzenia , 5 % nadwyżki przeznacza się na zwiększenie funduszu zasobowego . W/ g ustawy w każdej spółdzielni muszą być stworzone 2 fundusze :

1. Udziałowy - powstaje z opłat udziałów członkowskich i odpisów na udziały członkowskie z podziału nadwyżki bilansowej

2. zasobowy - powstaje z opłat przez członków wpisowego oraz części nadwyżki bilansowej .

Spółdzielnia finansuje swoją działalność głównie ze składek swoich członków . wkładów a także wpisowego. Ewentualne nadwyżki bilansowe spółdzielni stanowią zysk. O jego podziale decyduje walne zgromadzenie.

PYT. 47 ŁĄCZENIE SIĘ I PODZIAŁ SPÓŁDZIELNI

POŁĄCZENIE - Spółdzielnia może w każdym czasie połączyć się z inną spółdzielnią na podstawie uchwał Walnych Zgromadzeń łączących się spółdzielni i podjętych większością 2/3 głosów. Uchwała o połączeniu powinna zawierać:

1) oznaczenie spółdzielni przejmującej

2) przyjęcie statutu będącego podstawą dalszego funkcjonowania spółdzielni

3) datę połączenia.

Podstawę finansową stanowi raport sprawozdanie finansowe sporządzone na dzień łączenia,

łączących się spółdzielni . Informację połączeniu należy podać do krajowego rejestr PODZIAŁ spółdzielni - na podstawie uchwały WZ podjętego zwykłą większością głosów i wtedy .Uchwala o podziale powinna zawierać:

1. oznaczenie dotychczasowej spółdzielni i powstałej w wyniku podziału

2. lista członków lub grup członków przechodzących do nowej spółdzielni

3. zatwierdzenie sprawozdania finansowego i planu podziału składników majątkowych

4. data podziału spółdzielni

Członkowie nowi niezwłocznie powinni uchwalić nowy statut i dokonać wyboru zarządu nowej spółdzielni, oraz zarejestrować w ciągu 14 dni w Krajowym Rejestrze Sądowym , a dotychczasowy zarząd spółdzielni dokonać w KRS wpisu o podziale.

PYT. 48 LIKWIDACJA SPÓŁDZIELNI

Spółdzielnia przechodzi w stan likwidacji w 3 wypadkach:

1. z upływem okresu , na który w myśl statutu spółdzielnię utworzono .

Po upływie czasu na jaki została powołana

2. Wskutek zmniejszenia się liczby członków przewidzianych w statucie lub w ustawie , jeżeli spółdzielnia w ciągu roku nie odbuduje stanu członkowskiego .

3. W skutek zgodnych uchwał WZ zapadłych większością 3/4 głosów na 2 kolejno wypadających po sobie WZ w odstępie co najmniej 2 tygodni .

O likwidacji zarząd musi zawiadomić : KRS i Związek Rewizyjny .

Jeżeli likwidatorzy nic wystąpią z tą inicjatywą to Związek Rewizyjny w którym ta spółdzielnia jest zrzeszona może podjąć uchwałę o postawieniu spółdzielni w stan likwidacji w trzech przypadkach :

a)Jeżeli działalność spółdzielni wykazuje rażące i uporczywe naruszanie prawa lub statutu

b)Gdy spółdzielnia została zarejestrowana z naruszeniem prawa

c)Gdy spółdzielnia od co najmniej roku nie prowadzi działalności gospodarczej.

Związek rewizyjny zgłasza do rejestru otwarcie do likwidacji spółdzielni .

Likwidatorem mogą byćczłonkowie ostatniego zarządu , osoby fizyczne i prawne spółdz. mogą być członkowie spółdz. lub osoby prawne.

Umowę powinien likwidatorem zawiera Rada Spółdzielni .

Czynności podjęte przez likwidatora :

a) Zgłosić do rejestru sądowego wniosek wpisanie otwarcia do rejestru likwidacji spółdzielni , jeżeli nie dokonał Związek Rewizyjny

2. Powiadomić związek rewizyjny oraz Krajową Radę Spółdz.

3. Poinformować banki finansujące spółdzielnie o otwarciu likwidacji spółdzielni

4. Ogłosić w monitorze spółdz. zawiadomienie o otwarciu stanu likwidacji i wezwać wierzycieli do zgłoszenia ( składania )wierzytelności w ciągu 3 miesięcy

5. Przystąpić do sporządzenia sprawozdania finansowego na dzień otwarcia likwidacji

oraz listę zobowiązań spółdzielni .

6. Powinien sporządzić sprawozdanie plan finansowy likwidacji i plan zaspokojenia zobowiązań spółdzielni .

Likwidator powinien przedstawić WZ sprawozdanie finansowe na dzień zamknięcia likwidacji spółdzielni oraz, złożyć wniosek o wykreślenie z rejestru i ogłoszenie przez Sąd Rejestrowy o likwidacji spółdzielni. Jeżeli nie ma Walnego Zgromadzenia sprawozdanie powinno być przedstawione i zatwierdzone przez Związek Rewizyjny .

PYT. 49/ KRAJOWY SAMORZĄD SPÓŁDZIELCZY- druk

Najwyższym organem samorządu spółdzielczego jest Kongres Spółdzielczości . Zwołuje go co 4 lata Krajowa Rada Spółdzielcza, która określa liczbę zasady i tryb wyboru delegatów na Kongres, który dokonuje oceny stanu spółdzielczości w RP oraz warunków i możliwości jej rozwoju, uchwala statut Krajowej Rady Spółdzielczej, zasad finansowania jej działalności przez organizacje spółdzielcze, dokonuje wyboru członków Rady oraz określa zasady ich odwoływania. Naczelnym organem samorządu, spółdzielczego, jest Krajowa Rada Spółdzielcza Do jej zadań należy:

a)Reprezentowanie ruchu spółdzielczego w kraju i za granicą

b)Współdziałanie z naczelnymi organami państwowymi w sprawach dotyczących ruchu spółdzielczego

c)Inicjowanie i opiniowanie aktów prawnych dol. spółdz.

d)Badanie i ocena form. warunków kierunków i wyników działalności ruchu spółdz. i przedstawianie informacji i wniosków naczelnym organom państwowym

e)Inicjowanie i rozwijanie współpracy międzyspółdzielczej i szerzenie idei spółdzielczego współdziałania

Wydatki Krajowej Rady Spółdzielczej pokrywa się ze składek organizacji spółdzielczych wg. zasad określonych przez Kongres oraz innych dochodów i darowizn

7

---