Konspekt zajęć z przedmiotu
Polska polityka zagraniczna w XX wieku
Prowadzący zajęcia: |
mgr Lucyna Czechowska |
Kontakt: |
lc@doktorant.umk.pl |
Termin: |
15.12 |
Miejsce: |
s. 31 |
Temat zajęć: |
Stosunki polsko-francuskie |
Pytania faktograficzne: |
1. Jakie stanowisko wobec niepodległości Polski przyjęła strona francuska podczas I wojny światowej oraz podczas Konferencji w Wersalu? (- Francja do 1870 czyli wojny z Prusami wspierała sprawę polską, ale później priorytetem odebranie Alzacji i Lotaryngii oraz sojusz antyniemiecki z Rosją. Już po rewolucji bolszewickiej, kiedy zerwała kontakty z Rosją mogła otwarcie wspierać sprawę polską; - latem w 1917 zaczęły się tworzyć we Francji i USA oddziały polskie, „błękitna armia” Hallera, powróciła do Polski 1919; - Powstanie Wielkopolskie w wyniku zwycięstwa granice powstańcze włączono do układu z 11.11.1919, a Armię Wielkopolską uznano za wojsko sprzymierzone co postulował francuski marszałek Ferdinad Foch; - Misja Międzysojusznicza państw alianckich miała dopilnować przestrzegania rozejmu, Niemcy rozmowy zerwali, ale Francja zapewniła o zbrojnej interwencji, jeśli by pogwałcili; - główny sojusznik w Wersalu; choć czasem musiała ulegać Anglosasom (Gdańsk, Górny Śląsk) Dmowski utworzył tam Komitet Narodowy Polski, który zachód uważał za reprezentanta Polski działał od 1917 do VIII 1919. Polska jednocześnie siła antyniemiecka i antyradziecka - izolowanie rewolucji.)
2. Jaki był stosunek Francji do polskiej polityki wschodniej okresu międzywojennego? (Nie chciała niepodległej Ukrainy ani Polski na wschód od linii Bugu, popierała Rosję i białych generałów. Chciała aby Piłsudski pomógł Denikinowi, zamiast robić ofensywę kijowską (decyzja przyjęta z rezerwą, francuscy oficerowie wycofani z frontu, na konferencji w Spa skrytykowane posunięcie). Ogólnie Zachód mało przychylny w czasie wojny polsko-bolszewickiej, opinia publiczna naiwnie wierzyła, że tam realizują ideały socjalistyczne. Zaangażowanie w negocjacje polsko-bolszewickie, ale mimo polskich ustępstw się zbrojnie nie włączyła. Nie była zadowolona także z polskiej polityki faktów dokonanych w Wilnie. Miała wahania wobec Polski, bo nie dałaby rady obalić bolszewizmu w Rosji, i nadzieje, że biali zwyciężą. Po klęskach Kołczaka i Denikina, oraz wycofaniu się EB z polityki interwencji w Rosji, bardziej za Polską, jednocześnie penetracja francuskiego kapitału - miała jej zastąpić Rosję. Izolowanie rewolucji - bariera ochronna, od jesieni 1919 większa pomoc wojskowa - misja gen. Henrysa szkoliła i reorganizowała polskie wojsko, w 1920 było w Polsce wojsko francuskie i oficerowie - 3 tys., w chwili ofensywy kijowskiej wstrzymali, ale przy klęskach znów wysłali.)
3. Jakie były postanowienia traktatu sojuszniczego z Francją z 1921 roku oraz jakie miał on znaczenie na tle innych sojuszy zawieranych przez Paryż? (Francja miała być gwarantem polskiej niepodległości, ale już wówczas w tajnej klauzuli zastrzegła sobie, że w sytuacji zagrożenia pomoc francuska nie musi oznaczać wysłania wojsk. Przymierze polityczne + tajny układ wojskowy 12 II 1921, w lutym 1922 umowy gospodarcze - szerokie możliwości ekspansji francuskiego kapitału (ich zawarcie było warunkiem wejścia w życie sojuszu). Dla Francji miał być przeciw Niemcom, wpływem Anglii i Rosją, dla Polski N i R. Układ przewidywał wzajemną pomoc w razie niemieckiego ataku oraz militarną i materialną pomoc Francji dla Polski, jeśli ta zostałaby zaatakowana przez Rosją radziecką (ZSRR od 1922 r.) Układ ten stwierdzał obowiązek wzajemnych konsultacji w sprawie problemów międzynarodowych dotyczących obu stron, przewidywał współpracę gospodarczą oraz pomoc w przypadku niesprowokowanej agresji. Układ miał wejść po podpisaniu umowy gospodarczej. Dwa dni później podpisana została tajna konwencja wojskowa przewidująca wzajemną pomoc w momencie agresji ze strony niemieckiej. Również w przypadku agresji Związku Sowieckiego, Francja zobowiązała się udzielić Polsce pomocy, ochraniając wzajemną komunikację i dostarczając materiałów oraz personelu technicznego. Układy spotkały się z przychylnym przyjęciem ze strony Polski. Francja obawiała się jednak zbytniego zaangażowania względem Rosji.
Dziś, po bez mała osiemdziesięciu laty, można rzec, że sojusz Polski z Francją był rodzajem straszaka na Niemcy, który nie miał pokrycia w rzeczywistości. Nie było między Polską a Francją rzeczywistej współpracy wojskowej ani wywiadowczej. Sprzęt, który Polska wówczas kupowała, był w większości przestarzały, pochodził z zapasów z czasów I wojny, czego przykładem mogą być czołgi Renault FT-17. Ponadto służby wywiadowcze nie wymieniały się do końca lat 30. informacjami mimo oficjalnego sojuszu. Raczej straszak, społeczeństwo pacyfistycznie nastawione, )
Był to okres zawierania całego systemu francuskich sojuszy, aby utrzymać system wersalski, sojusze z Polską, Czechosłowacją, Jugosławią, Rumunią, w 1935 z ZSRR (ale nie wszedł w życie). Rozpadł się między 1935-39.
Mała Entanta - system sojuszów między Czechosłowacją, Królestwem SHS (od 1929 Jugosławia) i Rumunią, zawartych 1920-21; popierana przez Francję, dążyła do zachowania układu polit. i granic ustalonych po I wojnie świat., i aby Habsburgowie nie wrócili na tron Austrii lub Węgier, wymierzona gł. przeciw Węgrom; załamała się w 2. poł. lat 30., rozpadła 1938.) (także przeciw Węgrom i Bułgarii), W owym czasie każde z państw Małej Ententy miało silnego sąsiada, przeciw któremu pomoc obu partnerów byłaby pożądana, jednak takiej pomocy układy wzajemne nie przewidywały. Jugosławia obawiała się zagrożenia ze strony Włoch, Czechosłowacja - Niemiec, a Rumunia - ZSRR. Tymczasem zaś z każdym z tych potencjalnych agresorów przeciw jednemu z partnerów bloku obaj jego sojusznicy nie mieli spraw spornych: Czechosłowacja i Rumunia z Włochami, Jugosławia i Rumunia z Niemcami, a Czechosłowacja i Jugosławia z ZSRR.
wzdłuż europejskiej granicy Rosji tzw. kordon sanitarny. Francja nie mogła liczyć na bolszewicką Rosję, że przeciwstawi się rewanżyzmowi Niemiec, więc szukała sojuszników wśród nowych państw na wschodzie, w tym w Polsce. Polska odrzuciła propozycje tzn. Paktu Wschodniego proponowanego przez Francję nawiązanie do Locarno - miał związać w traktacie wielostronnym Niemcy, Francję, Polskę, ZSRR i Czechosłowację. Sygnatariuszami miały być Związek Sowiecki, Niemcy, Polska, Czechosłowacja i kraje nadbałtyckie a swoistym gwarantem Francja. Pakt ten budził uzasadnione obawy strony polskiej co do „dobrych intencji” Związku Sowieckiego i Niemiec.)
4. Jak wyglądały stosunki polsko-francuskie tuż przed wybuchem oraz podczas II wojny światowej? (Zajęcie przez Polskę części Śląska Cieszyńskiego przyczyniło się do znacznego pogorszenia stosunków francusko-polskich. W administracji francuskiej dochodziło do głosów, mówiących o konieczności zerwania sojuszu. Z owymi opiniami współgrał raport ambasadora Noëla, który stwierdzał, że Polska przestała być już francuskim sojusznikiem. Dowodził, że konflikt polsko-niemiecki jest nieunikniony a wmieszanie się Francji w ów spór, jest nieopłacalne. Postulował zmianę formuły sojuszu na enigmatyczny „pakt o przyjaźni i konsultacji”. Pewną nadzieją okazały się gwarancje Wielkiej Brytanii, która miała przyjść z pomocą zarówno w razie niesprowokowanej agresji Niemiec jak i jej zagrożenia. 13 kwietnia do gwarancji brytyjskich przyłączyła się Francja. Francuskie gwarancje bynajmniej nie wynikały ze zmiany postrzegania pozycji Polski przez administrację francuską, a z podporządkowania polityce brytyjskiej i prób stworzenia przez oba mocarstwa wspólnego frontu.19 maja podpisana została przez Francję konwencja militarna, która stwierdzała, że w przypadku niemieckiego ataku na Polskę w pierwszej kolejności francuskie siły powietrzne miały rozpocząć działanie. Wojsko zobowiązane było rozpocząć ofensywę trzeciego dnia po mobilizacji. W przypadku mobilizacji głównych sił niemieckich przeciwko Polsce, Francja rozpoczęłaby ofensywę w piętnaście dni po mobilizacji. Polska miała się zobowiązać do prowadzenia wojny obronnej, a w przypadku agresji niemieckiej na Francję, do walki z jak największą liczbą niemieckich dywizji. Konsekwencją konwencji militarnej stało się podpisanie 27 maja porozumienia lotniczego. Gwarancje francuskie były sprawą kontrowersyjną. Dowództwo francuskie zdawało sobie sprawę, że nie będzie w stanie skutecznie i szybko pomóc Polsce. Już we wrześniu 1938 sztab informował, że niemożliwym będzie sforsowanie linii Zygfryda. Alianci przyznawali, że w pierwszej fazie wojny będą mogły sobie pozwolić wyłącznie na prowadzenie wojny gospodarczej.
31 III 1939 gwarancje brytyjskie do których przyłączyli się Francuzi, polsko-francuski sojusz osłabiony w Locarno i wzmocniony w 1936 po wkroczeniu wojsk niemieckich do Nadrenii. 19 V 1939 podpisano protokół wojskowy, w którym Francuzi zobowiązali się odciążenia napadniętej Polski ofensywą swych głównych sił począwszy od 15 dnia wojny (ranga obniżona różną interpretacją). Nie chcieli umierać za Gdańsk (czy serio tak całe społeczeństwo?), kilka godzin dłużej niż Anglicy wahali się 3 IX 1939 z wypowiedzeniem ultimatum Hitlerowi. Nie dotrzymała zobowiązań. Przyjęła polski rząd emigracyjny uformowany 30 IX 1939 przez Sikorskiego. Na podstawie umowy z 9 IX 1939 roku zaczęto tworzyć we Francji polskie jednostki wojskowe, w Coetquidan w Bretanii. 1 Dywizja Grenadierów, 2 Dywizja Strzelców Pieszych, 10 Brygada Kawalerii Pancernej, lotnicy wzięli udział w kampanii francuskiej V-VI 1940, miała 84 tyś, Samodzielna Brygada Strzelców Podhalańskich.)
5. Jakie były próby powojennego odnowienia sojuszu politycznego z 1921 roku? Jak wyglądały stosunki polsko-francuskie w pierwszych latach po zakończeniu II wojny światowej? (Pierwszy okres współpraca, najlepsze relacje ze wszystkich państw zachodnich, tradycja przyjaźni i wspólnego wroga - Niemiec, podobne podejście do systemu bezpieczeństwa w Europie. Jako pierwsze państwo uznała nowe władze (dzień po ich ukonstytuowaniu V 1945 TRJN) i zaczęła współpracę. Inna była jej polityka w okupowanych Niemczech przez pewien czas, niż pozostałych aliantów, np. zakazywali antypolskiej działalności. PRL chciał mieć sojusze z obu stron, już mieli ZSRR, Czechosłowację i Jugosławę od Francji chcieli rozszerzać ten słowiański blok. Francja życzliwa wobec polskiej granicy zachodniej, a Polska poparła żądania terytorialne Francji (Zagłębie Saary, umiędzynarodowienie Ruhry). Na nocy umowy francuskie placówki konsularne sprawowały opiekę nad Polakami w Ameryce Południowej, aż do 1948-49, W latach 1945-47 toczyły się ożywione negocjacje w sprawie odnowienia sojuszu. Pomysł był francuski, w 1945 uznali, że on dalej obowiązuje, ale można by go podpisać na nowo. Aby uniknąć podejrzeń i oskarżeń o to, że Francja via Polskę żegluje w stronę Moskwy, chcieli, aby Francja najpierw taki traktat zawarła z WB, a później z Polską. Później projekt polski X 1945 - Chromeckiego, rozbudowany, nawiązujący do tego z 1921 roku oraz do układów z 1944 francusko-radzieckiego i polsko-radzieckiego, konsultacje polityki zagranicznej, udzielanie sobie pomocy na wypadek agresji ze strony Niemiec, wzajemne gwarancje granic. Za daleko idący dla Paryża. Od kwietnia 1946 negocjacje o deklarację o przyjaźni i współpracy, inicjatywa Paryża, bardzo ogólna, nic nie gwarantowała, miała być wstępem, mówiła o potrzebie ustalenia granic Niemiec, ale bez jasnego poparcia dla Odry i Nysy, o ciągłym istnieniu sojuszu z 1921 roku, VII 1946 strona polska zaproponowała inną formułę mówiła o stabilizacji granicy na wschodzie oraz ustaleniu na zachodzie, za odważnie dla Francji. Wznowiono w II 1947 rozmowy, nowy projekt polski marzec 1947 „Traktatu przymierza i pomocy wzajemnej” - gwarancje na wypadek wojny z Niemcami, lub ich państwami sprzymierzonymi, konsultacje kiedy Niemcy zaczną stanowić zagrożenie, miał zastąpić układ z 1921. Kwestia radziecka - ZSRR nie poprał żądań terytorialnych Francji, ona więc nie chciała dawać swoich gwarancji wobec już wytyczonej granicy polskiej, nie podpisała także układu z Czechosłowacją. W VII 1947 okrojony projekt francuski bez klauzuli o pomocy wojskowej oraz sprzymierzeńcach Niemiec, miał zastępować wszystkie umowy, co niekorzystne dla Warszawy bo niższy rangą i postanowieniami niż ten z 1939, oraz miał tez iść w parze ze sprawami gospodarczo-finansowymi (odszkodowania za nacjonalizację mienia francuskiego). Dlaczego dobre kontakty zmieniły się w 1947 - zima wojna się rozpoczyna. Jeszcze próby polskie jesienią, ale XI bezterminowo zawieszone negocjacje. Koniec niezależności od Anglosasów w sprawach niemieckich. 1949-52 liczne małostkowe spory z obu stron. Polska ostro krytykowała pomysł utworzenia Europejskiej Wspólnoty Obronnej z udziałem RFN, i złożyła w przeddzień debaty ratyfikacyjnej propozycję zawarcia układu polsko-francuskiego przymierza i pomocy wzajemnej VIII 1954, potępiała udział RFN w UZE i NATO.)
6. Jakie zmiany we francuskiej polityce zagranicznej przyniosła V Republika? Od jakiego francuskiego prezydenta ją datujemy? Jakie znaczenie miała ta zmiana dla Polski? (Około 60-tych wraz z procesem dekolonizacji znaczenie Francji i WB spada. 1958 zmiana konstytucji - system prezydencki, de Gaulle wraca do władzy. Ciągłość wyznaczonej wówczas przez niego racji stanu do 1989 roku. De Gaulle uważał, że Polska jest istotna, że musi wyrazić zgodę na zjednoczenie Niemiec, że jednocześnie musi istnieć system który ochroni Europę przez ekspansjonizmem Berlina, granice zewnętrzne Niemiec muszą być utrzymane, publicznie uznał granice na Nysie i Odrze, przejściowe ochłodzenie po 1963 Układ Elizejski z Niemcami, 1966 wyszła ze struktur wojskowych NATO, coraz lepsze relacje ze Wschodem, 1967 de Gaulle był w Polsce z wizytą, dał sygnał do Bonn, że nawet Paryż nie popiera ich rewizjonistycznej polityki. De Gaulle prowadził politykę „wielkości Francji”, zaczął od wycofania się z kolonii, bardzo trudne negocjacje z Algierią, nie udało mu się zrobić czegoś na kształt Commonwealthu, lepszy wizerunek Francji w Trzecim Świecie, dążył do pełnej niepodległości oraz równowagi w systemie międzynarodowym. Zaprzeczył hegemonii USA w NATO - chciał dyrektoratu 3 WB, FR, USA. Własna broń jądrowa - II 1960, 1966 - wyjście z wojskowych struktur NATO. Nastawienie na gospodarczą integracje zachodnioeuropejską, ale bez polityki, suwerenność Francji ponad wszystko. Blokował wejście do EWG WB - koń trojański, Europa Zachodnia niezalzna od obu Bloków i hegemonów, czynnikiem równowagi światowej. Chciała być tego mentorem, w 1962 odrzucono projekt politycznej integracji tzw. plan Foucheta.
Od 1964 roku polityka otwarcia na Wschód - choć dalej antykomunista, przysłużył się sprawie odprężenia, detente, entente i cooperation - jego cele. Wizyta w Moskwie, Polsce, Rumuni. Po naszej interwencji w Czechosłowacji, ta polityka się załamała.)
7. Jak wyglądały stosunki bilateralne w latach 70-tych? (XI 1970 podpisano Deklarację o przyjaźni i współpracy polsko-francuskiej, wizyta premiera w Polsce. Postanowienia - regularne konsultacje na aktualne problemy międz., w szczególności europejskie. Pierwszy taki powojenny dokument Francji z krajem komunistycznym. 1972 Gierek w Paryżu u Pompidou - deklaracja o przyjaźni i współpracy między PRL a Republiką Francuską X 1972 - powoływał się na tradycje wielowiekowe, wspólny cel w odprężeniu, zasady ich polityki określała - nie uciekanie się do siły, poszanowanie suwerenności, równouprawnienie, nienaruszalność granic i nieingerencja w sprawy wewnętrzne, konsultacje raz w roku na szczeblu MSZ lub ich orzedstawicieli, a w razie czego w trybie pilnym. 10-letni układ o rozwoju współpracy gospodarczej, przemysłowej, naukowej i technicznej. D'Estaing w Polsce VI 1975 - Karta zasad przyjaznej współpracy” dodali zasady Aktu Końcowego z KBWE. Deklaracja o zasadach i środkach rozwoju współpracy kulturalnej i naukowej informacji oraz stosunków międzyludzkich” modelowy wzór stosunków Wschód-Zachód. Prywatne wizyty d-Estaing, Ośrodek Kultury Polskiej w Paryżu i vice versa.)
8. Kiedy został powołany i jaką funkcję spełnia Trójkąt Weimarski? (29 sierpnia 1991 r. ministrowie spraw zagranicznych Niemiec, Francji i Polski - Hans-Dietrich Genscher, Roland Dumas, Krzysztof Skubiszewski - uzgodnili na spotkaniu w Weimarze, rodzinnym mieście Goethego, zasady trójstronnej współpracy w ramach Trójkąta Weimarskiego, jako coroczne forum trójstronnych konsultacji politycznych. Inicjatywa Paryża. Nadrzędnym celem współpracy w ramach Trójkąta Weimarskiego było przezwyciężenie podziału Europy i wprowadzenie młodych demokracji państw Europy Środkowowschodniej, w tym głównie Polski, do wspólnoty państw europejskich, a tym samym kontynuowanie dzieła budowy silnej, pozbawionej linii podziałów Europy. Miał zakotwiczyć Polskę w zachodnich strukturach bezpieczeństwa NATO i UZE a następnie w UE. Gdy wraz z akcesją Polski do NATO i UE cel ten został zrealizowany, koniecznością stała się redefinicja zadań współpracy weimarskiej. W rozszerzonej UE Trójkąt Weimarski pełni rolę forum konsultacji i wypracowywania wspólnych stanowisk w kluczowych sprawach polityki europejskiej. Ostatnie spotkanie szefów dyplomacji Trójkąta Weimarskiego odbyło się 17.06.2008 r. w Paryżu z udziałem ministrów R.Sikorskiego, B.Kouchnera i F-W. Steinmeiera. - rozmowy koncentrowały się wokół problematyki unijnej (traktat konstytucyjny, partnerstwo wschodnie). Uzupełnienie współpracy politycznej w ramach Trójkąta Weimarskiego stanowią tzw. „Regionalne Trójkąty Weimarskie" na szczeblu miast i regionów. Przykłady stanowią tutaj m.in. współpraca Województwa Śląskiego, Północnej Nadrenii-Westfalii i Nord-Pas de Calais (od 2001 r.), współpraca Mazowsza, Brandenburgii i Ill-de-France (od 2004 r.) oraz Europejskie Forum Samorządowe, czyli inicjatywa spotkań trzech miast partnerskich: Poznania, Rennes i Hanoweru (od 2007 r.). Kontakty te zawiązują się w celu wzmacniania struktur społeczeństwa obywatelskiego oraz wspierania rozwoju społeczno-gospodarczego, np. poprzez wymianę doświadczeń w wykorzystywaniu funduszy unijnych. Do trójstronnych przedsięwzięć kulturalnych należą TRIALOG (polsko-francusko-niemieckie spotkania pisarzy i intelektualistów) oraz Rajd Kulturalny TRIDEM, organizowany przez resorty kultury krajów Trójkąta Weimarskiego z udziałem 100 młodych uczestników z trzech państw (ostatnio w maju 2005 r.). Polsko-Niemiecka Współpraca Młodzieży i Niemiecko-Francuski Jugendwerk realizują trójstronne programy wymiany młodzieży. Na początku nawet duże zainteresowanie, a później jego osłabienie. Mniej regularne spotkania msz, odstąpiono od publikowania wspólnych komunikatów, nie realizowano postanowień. Dodano jednakże spotkania MO, komisji spraw zagranicznych parlamentów, MF, konsultacje poszczególnych departamentów MSZ i spotkania na szczycie - pierwszy w 1998 w Poznaniu Kohl, Kwaśniewski, Chirac. Misją Trójkąta stabilizacja Europy, szczególnie na wschodzie kontynentu. Koncepcja małych trójkątów weimarskich - decentralizacji struktury i spotkań społeczeństw. W trójstronnym formacie rozwijają się również kontakty regionalne i kulturalne, w tym młodzieżowe.)
9. Jaki był stosunek Paryża do polskich aspiracji euroatlantyckich? (Głównie liczono na Niemcy poparcie Francji drugorzędne, bo tam rządził Mitterrand, który doszedł do władzy z poparcie komunistów. Kwestia szybkiego członkostwa nie cieszyła się sympatią elit i społeczeństwa francuskiego. W latach 70. i 80. Raczej hamowała dalszą europejską integracje, ale wobec tempa zjednoczenia Niemiec w latach 90. zmiana i duży nacisk na pogłębianie związków. Nie chciała zbyt samodzielnych Niemiec, z góry założyła, że państwa środkowo-europejskie wybiorą ścisłą współpracę z Niemcami, więc ich szybkie wejście umocniłoby Berlin w UE jeszcze bardziej. Nie była to jednak jakaś niechęć do samej Polski, bo msz Francji Dumas ułatwił Mazowieckiemu zawarcie umowy handlowej z EWG, przyczynił się do powołania PHARE i EBOiR. Popierała także nasze stanowisko odnośnie granicy zachodniej podczas rozmów „2+4”, ale datę samego wejścia przesuwali w przyszłość. Jako alternatywę w 1989 zaproponowano utworzenie konfederacji europejskiej (WE, ZSRR, kraje Europy Śr. i Wsch.) Lata 1992-93 ogólne ochłodzenie sympatii dla wejścia na Zachodzie. Blokowali wraz z Włochami i Portugalią układ stowarzyszeniowy, wszedł dopiero w 1994. Domagali się tych samych środków dla państw śródziemnomorskich co dla stowarzyszonej z UE Europy Śr-Wsch., równoważenie działań na kierunku wschodnim i południowym. Obawy przed zalaniem rynku unijnego tanią produkcją rolną z nowych państw. Zmiana na stanowisku - Chirac uważał poszerzenie za niezbędne pod warunkiem reformy instytucjonalnej, więc poparcie choć mało realnego przełożenia, bo zajmowani się polityką wewnętrzną. Jej poparcie przyspieszyło negocjacje. Ważną rolę odegrały spotkania w ramach Trójkąta Weimarskiego. W Nicei zaproponowała Polsce mniej głosów niż Hiszpanii, która jest tak samo ludna. Dużo inwestycji francuskich w Polsce. Ogólnie dobra opinia o Polakach, a wcale nie historia, tylko, że sobie dobrze radzimy z integracją. Błąd polityczny, że się tym za mało przejmowała, bez własnej spójnej polityki dla tego regionu.
Chciała, aby pierwsza na liście do UE i NATO była Słowenia po największy PKB.) |
Pytania problemowe: |
1. Kiedy i w jaki sposób Francja zawiodła Polskę jako sojusznik? (Układ w Locarno Niemcy zaproponowały zagwarantowanie swoich zachodnich granic - ukoronowaniem układ w Locarno X.1925 - z udziałem WB, Francji, Belgii, Włoch i Niemiec. Polski nie zaproszono, Skrzyński przybył, ale nasze stanowisko reprezentowała Francja. Granice Francji i Belgii zagwarantowane zostały przez Włochy i WB, Polska i Czechosłowacja nie miały tego, ich granice gwarantowały tylko traktaty arbitrażowe, czyli wszelkie spory przed Ligę Narodów, nie wykluczały wojny ale ograniczyły do kilku wypadków (obrona w przypadku napadu, w razie naruszenia demilitaryzacji Renu i w przypadkach przewidzianych przez Status Ligii Narodów). Dodatkowo podpisała Francja z Polską i osobno z Pragą układy uzupełniające, które nie weszły w skład traktatów lokarnieńskich, - układ o wzajemnej pomocy, gdyby Niemcy zaatakowały lub rozpoczęły wojnę zgodnie z przepisami LN. Działała na rzecz odwrócenia uwagi Niemiec z granicy zachodniej na tereny wschodnie. Zachowanie Francji w obliczu agresji Rzeszy wobec Polski Jeszcze 29.VIII namawiali nas, aby odwołać powszechną mobilizację.)
2. Jak na stosunki bilateralne wpłynęła postawa i polityka ministra J. Becka? (Postawa antyfrancuska, bo się na nich zawiódł. Po śmierci Piłsudskiego realizował jego testament, ale pewne modyfikacje, nie chciał być wasalem Francji, choć chciał dalej sojuszu. NP. na konferencji rozbrojeniowej w Genewie 1933 Polska nie poparła pomysłu rozbrojeniowego Francji. Byli też w szoku, że ich nie poinformowano o negocjacjach w sprawie deklaracji o niestosowaniu przemocy z 1934. Francja patrzyła niechętnie na pakty i z ZSRR i Rzeszą, wolała Polskę zagrożoną odtąd musiała się z Polską bardziej liczyć. Pakt z Niemcami miał ukształtować partnerski sojusz z Francją. Podejrzenia, że Polska jest cichym sojusznikiem Berlina. Beck był postrzegany przez administrację francuską jako osoba zależna od Piłsudskiego i wykonująca jego polecenia)
3. Czy ogłoszone niedawno partnerstwo strategiczne Paryża i Warszawy ma rację bytu? (relacje z USA, rolnicy, relacje wewnątrz UE, EPS. Stosunki polsko-francuskie, chociażby ze względu na położenie geopolityczne i interesy obu państw, siłą rzeczy pozostaną w tle relacji Berlin-Warszawa. Francja jest jednak tym partnerem, którego poparcia na forum NATO i Unii Europejskiej Polska powinna aktywnie szukać. Kluczowym aspektem współpracy powinna zatem stać się kooperacja w sprawach bezpieczeństwa podczas polskiej prezydencji w Radzie UE w drugiej połowie 2011 roku. Polska i Francja miałyby wówczas okazję wzmocnić unijną politykę bezpieczeństwa i obrony. Projektem wartym aktywnej roli nowego Prezydenta RP jest dyskusja wokół idei powołania wspólnej europejskiej armii. Ponadto Warszawa wraz z Paryżem powinny zostać motorami napędowymi zmian we współpracy na linii NATO-UE.
Francja. Stosunki z Francją, która na przestrzeni ostatnich dwóch dekad niezmiennie była wymieniana, jako drugi, po RFN, najważniejszy polski partner w Europie Zachodniej, dopiero w 2008 zostały podniesione do rangi strategicznego partnerstwa. Choć przesłanki do wzmocnionej współpracy tj. duże zaangażowanie francuskiego kapitału w Polsce, współpraca w ramach Trójkąta Weimarskiego czy tradycyjna sympatia istniały już wcześniej, dużo bardziej realne były strategiczne rozbieżności pomiędzy państwami, dotyczące m. in.: interwencji w Iraku, podziału głosów w Radzie, zapisów odnośnie chrześcijańskich tradycji w Konstytucji dla Europy czy otwarcia francuskiego rynku dla polskich pracowników. Dopiero prezydentura Nicolasa Sarkozy'ego dała impuls, aby ustanowić „(...) uprzywilejowany dialog polityczny na szczeblu głów państw i szefów rządów, poświęcony kwestiom międzynarodowym i europejskim” celem wypracowywania wspólnych stanowisk i inicjatyw. Przyszła kooperacja partnerów ma ogniskować się przede wszystkim wokół: rozwoju Europejskiej Polityki Sąsiedztwa w jej obu wymiarach: wschodnim i południowym; Wspólnej Polityki Rolnej; wspólnej polityki energetycznej i zrównoważonego rozwoju oraz współpracy w dziedzinie walki ze zmianami klimatycznymi; procesu rozszerzania Unii; zbliżania stanowisk Państw członkowskich w kluczowych kwestiach dotyczących stosunków Unii Europejskiej z Rosją; a także dialogu i współpracy Unii Europejskiej z państwami trzecimi, a zwłaszcza USA, Kanadą, Chinami, Indiami. |
Wykorzystana Literatura: |
- B. Koszel, Rola Francji i Niemiec w procesie integracji Polski z Unią Europejską, [w:] Polska w Europie XXI wieku. Wybrane problemy/ red. T. Wallas, Poznań 2002; - S. Parzymies, Francja, [w:] Polityka zagraniczna RP 1989-2002/ red. R. Kuźniar; - Łukasz Stręk, STOSUNKI FRANCUSKO - POLSKIE W DWUDZIESTOLECIU MIĘDZYWOJENNYM, http://www.kwsm.uni.wroc.pl/publikacje/pol-fra.pdf.
|