UNIA EUROPEJSKA (UE)

GENEZA:

1. 1951 r. - Traktat o EWWiS - (Belgia, Niemcy, Luksemburg, Francja, Włochy i Holandia). Traktat zawarty na 50 lat, wygasł w 2002 r.

2. 1957 r. - Traktaty rzymskie - ustanawiające Europejską Wspólnotę Energii Atomowej (EURATOM) oraz Europejską Wspólnotę Gospodarczą (EWG).

3.1965 r. - Traktat fuzyjny - łączący instytucje poszczególnych wspólnot.

4. 1992 r. - Traktat z Maastricht - utworzenie UE.

„EFEKT ŚNIEŻNEJ KULI”:

W początkowej fazie integracji wspólna polityka handlowa w dziedzinie węgla i stali, wspólna polityka rolna. Z biegiem lat i potrzeb ustanawiano nowe obszary będące przedmiotem wspólnych decyzji. Od kultury, poprzez sprawy konsumenckie, politykę konkurencji, ochronę środowiska, energetykę, transport, handel do Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa.

ETAPY ROZSZERZANIA:

Państwa które weszły do Unii z Polską - Cypr, Republika Czeska, Estonia, Łotwa, Litwa, Malta, Węgry, Słowacja, Słowenia.

PAŃSTWA KANDYDUJĄCE:

- Chorwacja;

- Była Jugosłowiańska Republika Macedonii;

- Turcja - nieuszanowanie praw człowieka, jest na pograniczu Azji i Europy;

- Ukraina;

- Norwegia - obywatele nie chcą być w UE;

- Szwajcaria - państwo neutralne, państwo nie przystępujące do żadnych organizacji.

NAJWAŻNIEJSZE TRAKTATY:

- Traktat z Maastricht;

- Traktat Nicejski;

- Traktat z Lizbony - podpisany 13.12.2007r. wejście w życie w połowie 2009 r.

KRYTERIUM - AUTOR:

1. prawo pierwotne - prawo które jest normą ius Mogens, bezwzględnie obowiązującą.

2. Prawo wtórne - akty wtórne w Polsce: Konstytucja, prawo wtórne - ustawy.

PRAWO INSTYTUCJONALNE:

1. WIĄŻACE: Rada i Parlament mają moc wiążącą.

• rozporządzenia - akt prawny o charakterze abstrakcyjnym i bardzo ogólnym. Obowiązuje w całości. Stosowane bezpośrednio we wszystkich państwach członkowskich.

• Dyrektywa - wiąże państwa co do zamierzonego skutku, pozostawiając tym państwom swobodę wyboru formy i metod jej implementacji. Określa termin realizacji założonego celu. Adresatem są wyłącznie państwa członkowskie.

• Decyzja - wiąże wszystkie podmioty, do których została skierowana. Ma konkretnego adresata (osoba prawna lub fizyczna).

2. NIEWIĄŻĄCE: Moc niewiążąca.

• zalecenia

• opinie (tzw. akty nienazwane)

PRZEDMIOT REGULACJI:

1. Prawo materialne - Mocą Traktatu z Maastricht, powstanie tzw. 3 filary UE: I FILAR: (EWWiS, EURATOM, EWG); II FILAR: wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa; III FILAR: współpraca policyjna i sądowa w sprawach karnych np. EUROPOL. UE nie posiada podmiotowości prawno-międzynarodowej (Traktat z Lizbony), nie posiada żadnych stałych organów, jest strukturą współpracy, która stopniowo ewoluuje.

2. Prawo instytucjonalne - określa zasady funkcjonowania instytucji (Rada UE, Parlament Europejski, Komisja Europejska) i organów (Rada Europejska). Organy autonomiczne: Europejski Bank Inwestycyjny, Europejski Bank Centralny, Organy doradcze: Komitet Regionów, Komitet Ekonomiczno-Społeczny. Struktura instytucjonalna UE: Organy międzyinstytucjonalne: EPSO, Organy zdecentralizowane: Agencje Wspólnotowe, Agencje Wykonawcze.

ZASADY STOSOWANIA PRAWA WSPÓLNOTOWEGO:

1. zasada skutku bezpośredniego - może powoływać się na każdy przepis.

2. Zasada pierwszeństwa - w przypadku kolizji norm prawnych.

3. Zasada subsydiarności - pomocniczość, ale jeśli jest to konieczne.

OBYWATELSTOW UE:

Nie ma charakteru autonomicznego, uzupełnia obywatelstwo krajowe, z jego posiadania wynikają konkretne uprawnienia jak i obowiązki np. osiedlanie się, czynne i bierne prawo wyborcze.

STATUT FUNKCJONARIUSZY WE:

1. Urzędników - osoby mianowane na stałe stanowisko urzędnicze.

2. Pracowników - osoby zatrudnione na podstawie kontraktu lub umowy.

KOMISJA EUROPEJSKA (KE)

SKŁAD:

Komisja składa się z 27 członków po jednym z każdego Państwa na 5 lat. Komisarze działają w interesie WE, zakaz przyjmowania jakichkolwiek instrukcji od rządów państw członkowskich, są odpowiedzialni za konkretny obszar polityki UE.

STRUKTURA WEWNĘTRZNA - PRZEWODNICZĄCY:

Na czele KE stoi Przewodniczący, do którego należy:

• określenie ogólnych kierunków polityki działań KE;

• wyznaczenie zakresu zadań poszczególnych komisarzy;

• możliwość żądania ustąpienia poszczególnych komisarzy;

• mianowanie v-ce przewodniczących (obecnie 5).

PROCEDURA WYBORU SKŁADU:

• rządy państw członkowskich UE wyznaczają kandydata na Przewodniczącego KE;

• kandydatura ta musi zostać zatwierdzona przez Parlament Europejski;

• pozostali komisarze wybierani są przez rządy państw członkowskich w porozumieniu z kandydatem na Przewodniczącego;

• cały skład KE musi uzyskać zatwierdzenie PE;

• rządy państw członkowskich podejmują uchwałę o mianowaniu członków Komisji.

DYMISJA KE:

• PE działając większością 2/3 może odwołać KE jako całość (en block) uchwalając tzw. Votum nieufności;

• ETS na wniosek KE lub RUE może udzielić dymisji jednemu z komisarzy, gdy ten „przestał spełniać warunki konieczne do wykonywania swoich obowiązków”;

• Przewodniczący KE po uzyskaniu zgody pozostałych komisarzy może zażądać, aby jeden z komisarzy „dobrowolnie” zrezygnował;

• Rządy państw członkowskich mianują komisarzy, ale nie mogą ich odwołać

FUNKCJE KE:

1. prawodawcza - KE posiada wyłącznie prawo inicjatywy ustawodawczej, może również uchwalać samodzielne ZALECENIA I OPINIE;

2. administracyjna - KE jest najważniejszym organem odpowiedzialnym za wprowadzenie w życie aktów prawa wspólnotowego;

• „własna” f. administracyjna - kompetencje wynikające z traktatów;

• Kompetencje delegowane przez RUE na podstawie specjalnej klauzuli;

• Kompetencje „zagraniczne” - np. negocjowanie umów z państwami 3-mi;

3. kontrolna - wynika bezpośrednio z TWE: „Komisja zapewnia stosowanie postanowień traktatu oraz środków podjętych przez instytucje na jego podstawie” KE jest tzw. strażnikiem traktatów.

Kontroli podlegają:

• państwa członkowskie - co do wywiązywania się z obowiązków wynikających z prawa wspólnotowego (w przypadku stwierdzenia naruszenia przez ETS - kara finansowa);

• osoby fizyczne i prawne - głównie dot. Polityki konkurencji.

RADA EUROPEJSKA (RE)

TRZY „RADY”: KTÓRA JEST KTÓRA?

1. RADA EUROPY - nie jest instytucją wspólnotową, zajmuje się ochroną praw człowieka. siedziba w Strasburgu;

2. RADA UNII EUROPEJSKIEJ - organ prawodawczy, decyzyjny;

3. RADA EUROPEJSKA - organ polityczny Unii.

RYS HISTORYCZNY:

• Jedyny organ Unii Europejskiej wykształcony w toku ewolucji przez spotkania szefów rządów państw członkowskich;

• 1974 (Paryż) - komunikat: decyzja o regularnych spotkaniach szefów państw lub rządów. (co najmniej 2 raz do roku);

• 1986 (JAE) - konkretne postanowienie o spotkaniach szefów państw lub rządów.

SKŁAD RADY EUROPEJSKIEJ:

Zgodnie z art. 4 TUE skład RE stanowią:

• szefowie państw lub rządów państw członkowskich;

• ministrowie spraw zagranicznych;

• Przewodniczący Komisji Europejskiej;

• Komisarz odpowiedzialny za stosunki zewnętrzne WE.

DZIAŁALNOŚĆ RE:

• spotkania zwyczajne (pod koniec każdej {Prezydencji) i nadzwyczajne, prowadzone w formie konferencji;

• od 2004 r. miejscem posiedzeń formalnych jest wyłącznie Bruksela;

• czas trwania: zazwyczaj 2 dnia, tzw. spotkania mamucie.

PORZĄDEK OBARD RE:

• WYSTĄPIENIE Przewodniczącego PE;

• Podział na 2 grupy:

- szefowie państw i rządów oraz przewodniczący KE, którzy spotykają się na nieformalnych rozmowach tzw. pogawędka przy kominku;

- ministrowie spraw zagranicznych i członek KE.

• posiedzenie plenarne RE, na którym w drodze konsensusu przyjmowane są konkluzje Prezydencji;

• konferencja prasowa Prezydencji i przewodniczącego KE ( prezentacja postanowień szczytu).

KOMPETENCJE RE:

Zgodnie z art. 4 TUE do kompetencji Rady Europejskiej należy:

• dawanie Unii niezbędnych dla jej rozwoju impulsów;

• określanie ogólnych kierunków jej polityki.

RE pełni więc funkcję polityczną. Nie ma uprawnień legislacyjnych. Może natomiast wystosować tzw. konkluzje zalecenia bądź rekomendacje, które stanowią wytyczne instytucji WE.

ZMIANY PRZEWIDZIANE TRAKTATEM LIZBOŃSKIM:

• utworzenie nowe stałe stanowisko - przewodniczącego Rady Europejskie, którego będzie wyznaczać Rada Europejska na okres 2 i pół roku;

• zapewni to większą ciągłość i stabilność pracom Rady Europejskiej.

ŚREDNIOTERMINOWA PERSPEKTYWA FINANSOWA:

Jednym z najistotniejszych ustaleń RE jest tzw. średnioterminowa perspektywa finansowa.

RADA UNII EUROPEJSKIEJ (RUE)

SKŁAD RUE:

Wchodzą przedstawiciele państw członkowskich w randze ministrów, którzy upoważnieni są do zaciągania zobowiązań w imieniu państwa (pełnomocnictwo). W skład mogą wchodzić ministrowie różnych resortów, składów jest 9 w zależności od przedmiotu obrad np:

• Rada ds. ogólnych i stosunków zewnętrznych (MSZ);

• Rada ds. rolnictwa i rybołówstwa (MR);

• Sprawy wewnętrzne i wymiar sprawiedliwości (MS, MSWiA).

RUE reprezentuje interesy rządów państw członkowskich, które są widziane przez okulary interesów narodowych.

COREPER:

Są to wszystkie prace Rady, które są przygotowywane i koordynowane przez Komitet Stałych Przedstawicieli, reprezentantów.

RUE - SPECYFIKA:

RUE jest najważniejszym organem decyzyjnym. Bez jej zgody żaden akt prawny nie może zostać uchwalony.

KOMPETENCJE RUE:

• uchwala akty prawne, ale zazwyczaj w ramach procedury współdecyzji z parlamentem;

• koordynuje politykę gospodarczą państw członkowskich UE, wzajemne relacje między sobą;

• określa i realizuje WPZIB;

• zawiera w imieniu WE i UE umowy międzynarodowe;

• koordynuje działania państw członkowskich, podejmuje decyzje w zakresie WPiSwSK;

• uchwala budżet UE, uchwalany jest wspólnie przez RUE i Parlament.

AKTY PRAWNE RUE:

• rozporządzenia (ujednolicić), dyrektywy (zbliżenie prawa), decyzje (akty prawne podejmowane w I filarze);

• wspólne działania/stanowiska, zalecenia (kieruje się do państw) lub opinie (akt wydawany w procesie legislacyjnym);

• konkluzje, deklaracje i rezolucje (prawo niewiążące).

TRYB PODEJMOWANIA DECYZJI PRZEZ RUE:

• zwykła większość - każde państwo dysponuje 1 głosem;

• większość kwalifikowana - system nicejski (podwójnej większości);

• jednomyślność - np. rozszerzenie UE, zmiana prawa pierwotnego, podjęcie umów o stowarzyszeniu.

SYSTEM GŁOSÓW WAŻONYCH:

Potencjał:

• liczba ludności;

• obszar;

• gospodarka;

• polityka

Państwa najsilniejsze - (Niemcy, WB, Włochy, Francja)

SYSTEM NICEJSKI:

Funkcjonuje od 1.11.2004 r. Niemcy, Francja, Włochy, WB - 29 głosów; Polska - 27 głosów. Łącznie 345 głosów.

RÓŻNICA MIĘDZY SYSTEMEM NICEJSKIM A SYSTEMEM PODWÓJNEJ WIĘKSZOŚCI:

• system nicejski - będzie obowiązywał do 31.10.2014r. (2017r.);

• system podwójnej większości - od 1.11.2014r. 55% państw członkowskich, decyduje liczna ludności, czynnik demograficzny.

PREZYDENCJA RUE:

Prezydencja Rady trwa 6 miesięcy i pełnią ją rotacyjnie poszczególne państwa członkowskie. Aktualnie - Francja, odpowiedzialna za koordynowanie prac UE, od stycznia 2009 r. obejmą Czechy i Szwecja, Polska - II półrocze 2011(?) - Traktat Lizboński likwiduje prezydencję na rzecz urzędu Przewodniczącego RE(2,5 letnia kadencja).

ZMIANY PRZEWIDZIANE W TRAKTACIE LIZBOŃSKIM:

• likwidacja prezydencji na rzecz urzędu Przewodniczącego RE;

• system podwójnej większości zamiast nicejskiego;

• mechanizm z Joaniny - hamulec bezpieczeństwa, odwlekanie decyzji.

PARLAMENT EUROPEJSKI (PE)

ORGANIZACJA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO:

1. Przewodniczący - wybierany na 2,5 roku, nasz marszałek - Hans Gest Pottering;

2. Posłowie - 785 posłów, wybranych w 27 państwach członkowskich w powszechnych wyborach bezpośrednich na okres 5 lat. Miejsca w PE są podzielone proporcjonalnie do liczby mieszkańców każdego kraju, każde państwo posiada stałą liczbę miejsc: max 99 a min. 5 (Polska - 54).

Eurodeputowany dzieli swój czas pracy między: Strasburgiem. Brukselą biuro i okręg wyborczy, poselskie posiedzenie grup.

3. Grupy polityczne - Grupa Europejskiej Partii Ludowej i Europejskich Demokratów, Grupa Socjalistyczna w PE;

4. Komisje parlamentarne - wyspecjalizowana grupa posłów;

5. Delegacje - utrzymanie współpracy z poza UE;

6. Organy polityczne (Konferencja Przewodniczących - to przewodniczący frakcji politycznych, Prezydium - konferencja przewodniczącego frakcji + przewodniczący), Kwestorzy - za obsługę finansową);

7. Sekretariat Generalny - obsługa bieżąca, tłumaczenia Luksemburg.

WYBRANE KOMPETENCJE PE:

• uchwalanie prawa europejskiego - przy współpracy z RUE;

• współodpowiedzialne przyjmowanie rocznego budżetu;

• tzw. nadzór demokratyczny nad instytucjami wspólnoty, może odwołać rząd wspólnoty.

PROCEDURA WSPÓŁDECYZJI I POROCEDURY SPECJALNE:

• zwykła procedura legislacyjna (współdecyzji);

• specjalne procedury legislacyjne - np. konsultacja, procedury budżetowe, procedura zgody.

PROCEDURA UCHWALENIA BUDŻETU:

1. pierwsze czytanie:

• Komisja przedstawia projekt akt prawnego równocześnie Parlamentowi i Radzie;

• Parlament przyjmuje poprawki i przedkłada je Radzie;

• Rada zatwierdza wynik pierwszego czytania w Parlamencie: uchwalenie aktu prawnego.

drugie czytanie:

• Rada nie zatwierdza poprawek Parlamentu i przyjmuje wspólne stanowisko;

• Parlament zatwierdza wspólne stanowisko lub nie wydaje opinii: uchwalenie aktu prawnego zgodnie ze wspólnym stanowiskiem;

• Parlament ponownie wnosi poprawki nie uwzględnione we wspólnym stanowisku;

• Rada zatwierdza poprawki: uchwalenie aktu prawnego;

• Rada odrzuca poprawki: zostaje powołany komitet pojednawczy (25 posłów do PE i 25 członków Rady) w celu wypracowania zbliżenia pomiędzy rozbieżnymi stanowiskami;

• Parlament odrzuca wspólne stanowisko bezwzględną większością głosów: akt nie zostaje przyjęty.

• trzecie czytanie:

• Komitet pojednawczy przyjmuje wspólny projekt w oparciu o wspólne stanowisko i poprawki przedstawione przez PE w drugim czytaniu;

• Jeżeli Rada i Parlament zatwierdzą ten projekt następuje uchwalenie aktu prawnego;

• Komitetowi pojednawczemu nie udaje się wypracować wspólnego projektu: Parlament definitywnie odrzuca projekt.

WSPÓŁPRACA PE:

• parlamenty krajowe;

• delegacje - parlament z poza UE;

• AKP-UE - państwa: Afryka, Karaiby, Pacyfik (podniesienie poziomu życia);

• Obserwacje wyborów.

PROCEDURA PASSARELLE:

Jej celem jest zatrzymanie nieuzasadnionego odchodzenia od zasady jednomyślności w Radzie. Na podstawie tej procedury nawet jeden parlament krajowy może się sprzeciwić europejskiej decyzji, która zastępuje wymóg jednomyślności, wprowadzając w danym obszarze głosowanie większością kwalifikowaną.

ZMIANY PRZEWIDZIANE W TRAKTACIE LIZBOŃSKIM:

ilość eurodeputowanych zostanie zredukowana do 750 + przewodniczący, ale Włochy zyskują jeden mandat, uposażenia eurodeputowanych zostaną zrównane.

EUROPEJSKI TRYBUNAŁ SPRAWIEDLIWOŚCI (ETS)

Siedziba w Luksemburgu.

POWSTANIE:

• 1951 r. - utworzenie Trybunału EWWiS;

• 1957 r. - przekształcenie w TSWE;

• 1989 r. - utworzenie Sądu I-instancji;

• 2005 r. - utworzenie Sądu ds. Służby Publicznej.

ROLA ETS:

ETS jest wspólnotową instytucją sądowniczą. Ich zadaniem jest kontrola legalności aktów wspólnotowych (zgodność prawa wtórnego z prawem pierwotnym) i zapewnienie jednolitej wykładni i stosowania prawa wspólnotowego. TS nie jest sądem wyższej instancji wobec sądów krajowych. SKŁADA się z 3 sądów:

• Trybunał Sprawiedliwości;

• Sąd I-instancji;

• Sąd ds. Służby Publicznej.

SKŁAD TRYBUNAŁU SPRAWIEDLIWOŚCI:

27 sędziów i 8 rzeczników generalnych (5 stałych, 3 rotacyjnych: Niemcy, Francja, Włochy, WB, Hiszpania. Możliwość zwiększenia do 11 - szanse ma Polska), mianowanych za wspólnym porozumieniem państw członkowskich na 6-letnią kadencję. Sędziów TS cechuje:

• niekwestionowana niezależność;

• wymagane w ich państwach kwalifikacje do zajmowania najwyższych stanowisk sądowych.

Polski sędzia - Jerzy Makarczyk.

RZECZNICY GENERALNI:

Wspomagają Trybunał, ich zadaniem jest przedstawianie, w sposób całkowicie bezstronny i niezależny, opinii prawnej, określanej jako „opinia rzecznika generalnego” w sprawach, które zostaną im przydzielone. Rzecznicy i sędziowie są równi rangą, otrzymują takie same pensje.

SKŁADY EUROPEJSKIEGO TRYBUNAŁU SPRAWIEDLIWOŚCI:

• Pełny skład - (np. dymisja ERPO, jednego z komisarzy);

• Wielka izba (13 sędziów) - na żądanie państwa członkowskiego lub instancji, która jest stroną w sprawie + „sprawy ważne”;

• Małe izby (3-5 sędziów) - pozostałe sprawy.

KOMPETENCJE ETS:

• Procedura odesłania prejudycjalnego - orzeczenie wstępne. Sądy krajowe zwracają się do ETS o dokonanie wykładni danego zagadnienia prawa wspólnotowego (cel: weryfikacja zgodności ich ustawodawstwa krajowego z prawem wspólnotowym lub kontrola ważności aktu prawa wspólnotowego), odpowiedź ETS ma postać wyroku lub postanowienia z uzasadnieniem, sąd krajowy jest związany dokonaną wykładnią przy rozstrzyganiu rozpatrywanej przez siebie sprawy (inne sądy krajowe - również);

• Postępowania w przedmiocie różnego rodzaju skarg (o stwierdzenie uchybienia, nieważności, na bezczynność), odwołania, kontrole.

JĘZYKI:

Język postępowania określany jest co do zasady zgodnie z wyborem skarżącego. Jest on językiem sądu krajowego, który wystąpił do ETS z wnioskiem o wydanie orzeczenia prejudycjalnego. Wersją autentyczną wyroku jest tekst w języku postępowania.

GŁÓWNE ZASADY WYPRACOWANE PRZEZZ ORZECZNICTWO ETS:

1. zasada bezpośredniego skutku

2. zasada pierwszeństwa prawa wspólnotowego

3. zasada odpowiedzialności państw członkowskich za naruszenie prawa wspólnotowego

SĄD I-INSTANCJI - SKŁAD:

Co najmniej jeden sędzia z każdego Państwa członkowskiego, sędziowie mianowani są za wspólnym porozumieniem przez rządy Państw członkowskich na okres 6 lat, a ich mandat jest odnawialny. Sędziowie pełnią swoje funkcje przy zachowaniu całkowitej bezstronności i niezależności. Na czele Sądu I-instancji stoi Prezes (3-letnia kadencja), SII nie ma stałych rzeczników generalnych. Rolę tę może w wyjątkowych przypadkach pełnić jeden z sędziów.

SĄD I-INSTANCJI - SKŁADY ORZEKAJĄCE:

• pełny skład;

• wielka izba (13 sędziów);

• małe izby (1-3-5 sędziów)

W około ¾ spraw orzekają składy 3-osobowe.

SĄD I-INSTANCJI ROZPATRUJE:

• skargi bezpośrednie wniesionych przez osoby fizyczne lub prawne przeciwko aktom prawnym instytucji wspólnotowych (których są one adresatami lub które dotyczą ich bezpośrednio i indywidualnie) lub przeciwko zaniechaniu działania przez te instytucje;

• skargi wniesione przez Państwa członkowskie przeciwko Komisji;

• skargi wniesione przez Państwa członkowskie przeciwko Radzie;

• skargi o odszkodowanie za szkody wyrządzone przez instytucje wspólnotowe lub ich pracowników;

• skargi dotyczące umów zawartych przez Wspólnoty, w których właściwość Sądu została wyraźnie określona;

• skargi z zakresu wspólnotowych znaków towarowych.

SĄD DS. SŁUŻBY PUBLICZNEJ:

Funkcjonuje od 2005 r. skład - 7 sędziów (w tym Irena Boruta).

Kompetencje:

• orzekanie w sprawach dot. Służby publiczne UE (należące wcześniej do sądu I-instancji).

POZOSTAŁE INSTYTUCJE

TRYBUNAŁ OBRACHUNKOWY (TO):

Skład: 27 członków mianowanych na 6-letnią kadencję.

Rola TO:

• sprawdzianie, czy fundusze UE, pochodzące od podatników, są właściwie pozyskiwane i wydawane zgodnie z prawem, w sposób gospodarny i na zamierzone cele;

• jest uprawniony do kontroli każdej osoby lub organizacji, dysponującej środkami unijnymi.

EUROPEJSKI RZECZNIK PRAW OBYWATELSKICH:

Rola ERPO:

• bada skargi złożone na niewłaściwe administrowanie w instytucjach i organach WE, tj. KE, RUE, PE.

Etapy działań ERPO:

• poinformowanie zaskarżonej instytucji o wniesionej skardze, sugerując rozwiązanie problemu;

• próba polubownego rozstrzygnięcia sporu i naprawienia szkody wyrządzonej w wyniku nieprawidłowego administrowania oraz zadowolenia strony wnoszącej skargę;

• rekomendacja sposobu rozwiązania danego problemu;

• sporządzenie specjalnego raportu, poświęconego danej sprawie, który następnie zostaje skierowany do PE.

EUROPEJSKI INSEKTOR OCHRONY DANYCH:

Niezależny organ powołany na 5-letnią kadencję przez PE i RUE.

Rola EIOD:

• podstawowym zadaniem jest ochrona podstawowych praw i wolności osób fizycznych, w szczególności prawa do prywatności w odniesieniu do przetwarzania danych osobowych;

• kompetencje EIOD dotyczą tylko instytucji i organów wspólnotowych.

ORGANY WSPÓLNOTY EUROPEJSKIEJ

ORGANY DORADCZE:

1. KOMITET EKONOMICZNO-SPOŁECZNY:

Skład 344 członków wyznaczanych przez rządy państw UE na 4-letnią kadencję, mandat niezależny, odnawialny.

Rola KES:

• jest organem doradczym reprezentującym pracodawców, związki zawodowe, rolników, pracowników oraz pozostałe grupy interesu, które tworzą tzw. zorganizowane społeczeństwo obywatelskie.

2. KOMITET REGIONÓW:

Skład 344 członków wybieranych spośród polityków z okręgów miejskich lub regionów.

Rola KR:

• jest organem doradczym zapewniającym możliwość wywierania wpływu na określanie kierunków polityki UE, a także dbałość o poszanowanie regionalnej i lokalnej tożsamości oraz prerogatyw.

ORGANY AUTONOMICZNE (NIEZALEŻNE):

1. EUROPEJSKI BANK CENTRALNY:

• jest bankiem centralnym UE;

• bank emisyjny w odniesieniu do waluty euro;

• poprzednikiem EBC był Europejski Instytut Walutowy - organ doradczy krajowych banków centralnych;

• EBC posługuje się ESBC, grupującym 27 banków centralnych krajów UE (w tym NBP);

Rola EBC:

• EBC jest bankiem emitującym wspólną walutę euro i prowadzącym politykę monetarną w strefie euro;

• EBC jest niezależny w zakresie prowadzonej przez siebie polityki monetarnej od jakichkolwiek władz krajowych lub wspólnotowych - jest on uznawany za najbardziej niezależnym bankiem centralnym na świecie.

2. EUROPEJSKI BANK INWESTYCYJNY:

• jest instytucją finansową UE, której akcjonariuszami są państwa członkowskie Wspólnoty;

• jest niezależny od budżetu Unii, posiada osobowość prawną i własne organy decyzyjne;

• Bank udziela kredytów zarówno publicznych, jak i prywatnym podmiotom z państw-akcjonariuszy, a nadrzędnym celem jego działań jest przyczynianie się do harmonijnego rozwoju Wspólnoty.

Rola EBI:

• EBI udziela pożyczek zwłaszcza na projekty infrastrukturalne tj. sieci kolejowe i drogowe, lotniska;

• Udziela kredytów na inwestycje niewielkich firm oraz pożycza pieniądze krajowe kandydującym i krajom rozwijającym się

• Działalność EBI jest finansowana za pomocą pożyczek na rynkach finansowych oraz przez udziałowców Banku - państwa członkowskie UE.

ORGANY MIĘDZYINSTYTUCJONALNE:

1. EUROPEJSKIE BIURO NABORU PERSONELU:

Rola EBNP:

• zajmuje się rekrutacją dla potrzeb instytucji i innych jednostek UE;

• jego zadaniem jest rozpisywanie i prowadzenie konkursowych egzaminów dla kandydatów na pracowników wszystkich instytucji unijnych.

2. URZĄD OFICJALNYCH PUBLIKACJI WE:

Rola UOP:

• działa w charakterze wydawnictwa instytucji unijnych (wydają i rozpowszechniając wszelkie oficjalne publikacje).

EUROPEJSKA SZKOŁA ADMINISTRACJI:

Rola ESA:

• zapewnianie pracownikom UE szkoleń w określonych dziedzinach.

ORGANY ZDECENTRALIZOWANE (AGENCJE WE):

Rola:

• zadaniem ich jest wspierać Państwa członkowskie UE i ich obywateli;

AGENCJE DZIELĄ SIĘ NA:

I FILAR: AGENCJE WSPÓLNOTOWE:

• Agencje są organem podlegającym europejskiemu prawu publicznemu. Posiadają własną osobowość prawną;

• ustanowione w celu wykonywania bardzo konkretnych zadań technicznych, naukowych lub zarządczych w domenie wspólnotowej UE.

PRZYKŁAD: Europejska Agencja Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy (OSHA).

II FILAR: AGENCJE DS. WSPÓLNEJ POLITYKI ZAGRANICZNEJ I BEZPIECZEŃSTWA:

• Powołane w celu wykonywania ściśle określonych zadań technicznych, naukowych lub zarządczych w ramach Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa UE.

PRZYKŁAD: Europejska Agencja Obrony (EDA).

III FILAR: AGENCJE DS. WSPÓŁPRACY POLICYJNEJ I SĄDOWEJ W SPRAWACH KARNYCH:

• Powołane by pomagać Państwom członkowskim UE we współpracy w walce z międzynarodową przestępczością zorganizowaną, współpraca w sprawach karnych.

PRZYKŁAD: Europejski Urząd Policji (EUROPOL).

---