Grupa wiekowa: dzieci 3-letnie

TEMAT: Krokusy

CEL OGÓLNY:

• poznanie nowej techniki plastycznej

• Wypełnianie konturu krokusa farbą plakatową przy pomocy korka.

CELE SZCZEGÓŁOWE:

Dziecko:

• rozpoznaje kolor żółty pośród innych kolorów

• wypełnia kontur farbą przy pomocy korka

• wie, że krokusy to jedne z kwiatów, które pojawiają się wczesną wiosną

POMOCE: farby plakatowe, kartki z konturem krokusa, korki

PRZEBIEG ZAJĘCIA:

Nauczycielka wcześniej przygotowuje warsztat pracy (obrusy, farby, korki, kartki z szablonami krokusa).

1. Rozmowa z dziećmi na temat pierwszych oznak wiosny. Umieszczenie na tablicy zdjęcia, ilustracji przedstawiających krokusy. Można przynieść krokusa w doniczce.

2. Wyszukiwanie przedmiotów w sali w kolorze żółtym.

3. Omówienie sposobu wykonania pracy:

• demonstracja sposobu przenoszenia farby przy pomocy korka

• wypełnianie wnętrza konturu

• wypełnianie płatków kolorem żółtym oraz fioletowym

4. Założenie ubrań ochronnych, zajęcie miejsc przy stolikach, wykonanie prac.

5. Zabawa ruchowa Kolorowe obręcze.

Grupa wiekowa: dzieci 3-letnie

Miesiąc (propozycja): maj

TEMAT: Kropla deszczu

CEL OGÓLNY: Zapoznanie ze sposobem rozcierania plasteliny na wyznaczonej powierzchni.

CELE SZCZEGÓŁOWE:

Dziecko:

• rozwija sprawność manualną rąk

• potrafi starannie wykonać pracę plastyczną

POMOCE: plastikowe podkładki, niebieska plastelina, kartka z bloku technicznego dla każdego dziecka z nakreślonym konturem kropli

PRZEBIEG ZAJĘCIA:

Uwaga: Dla małego dziecka rozcieranie plasteliny na powierzchni kartki w wyznaczonym konturze jest zadaniem trudnym, wymagającym wielu wcześniejszych ćwiczeń. Dzieci muszą najpierw oswoić się z nowym materiałem, ponieważ niektóre z nich po raz pierwszy trzymają plastelinę w ręku. Zatem przed przystąpieniem do zaplanowanej pracy przeznaczamy kilka zajęć na zabawę plasteliną.

1. Każde dziecko siedzące przy stoliku dostaje podkładkę i wałeczek niebieskiej plasteliny.

2. Dzieci "wyrabiają" plastelinę - musi być dostatecznie miękka (czynność ta powinna być już dobrze znana dzieciom).

3. Nauczycielka rozdaje kartki z narysowanym konturem kropli deszczu i demonstruje rozcieranie plasteliny (nakładanie małych kawałeczków plasteliny, rozcieranie palcem na cienką warstwę).

Staramy się, nauczyć dziecko, aby wypełniało dokładnie wnętrze nie wychodząc poza wyznaczony kontur obrazka.

Grupa wiekowa: dzieci 3-letnie

Miesiąc (propozycja): czerwiec

TEMAT: Kwiaty

CEL OGÓLNY: Umiejętność łączenia elementów w całość poprzez naklejanie na kartkę.

CELE SZCZEGÓŁOWE:

Dziecko:

• dobiera elementy pasujące do siebie

• nabiera wprawy w przyklejaniu elementów na kartkę

POMOCE: kolorowe kartki bloku technicznego, wycięte elementy kwiatów, pędzelki, klej

PRZEBIEG ZAJĘCIA:

1. Wprowadzenie - na tablicy nauczycielka umieszcza dużą ilustrację (zdjęcie) przedstawiające polne kwiaty (stokrotki, niezapominajki). Zakrywa brystolem pociętym na 6 części. Każda w kolorze znanym dzieciom. Wskazane dziecko wymienia kolor. Nauczycielka zdejmuje odpowiednią kartkę. Dzieci odgadują co przedstawia odsłonięty fragment, aż do całkowitego odsłonięcia ilustracji.

2. Zaprezentowanie gotowej pracy oraz sposobu jej wykonania.

3. Na środku stolika w pojemniku zostają umieszczone elementy.

4. Ułożenie elementów na kartce.

5. Przyklejanie elementów przy pomocy pędzelka i kleju.

Grupa wiekowa: dzieci 3-letnie

Miesiąc (propozycja): maj

TEMAT: Miś

CEL OGÓLNY:

• poznanie techniki stemplowania

• umiejętne wykorzystanie elementów dekoracyjnych.

CELE SZCZEGÓŁOWE:

Dziecko:

• dokładnie wypełnia farbą przenoszoną przy pomocy korka farbę na kontur misia

• ozdabia kontur paskami bibuły karbowanej

POMOCE: kartoniki z narysowanymi konturami postaci misia, korek butelkowy, farby plakatowe w tubach, miseczki plastikowe, kolorowa bibuła karbowana, klej, nożyczki, wełna

PRZEBIEG ZAJĘCIA:

1. Nauczycielka zaprasza dzieci do stolików, na których znajdują się kartoniki z sylwetą misia, farby plakatowe w miseczkach (różne kolory), korki butelkowe, paseczki pociętej bibuły, klej.

2. Dzieci zanurzając jedną stronę korka w miseczce z wybranym kolorem farby metodą stemplowania zapełniają całą sylwetę misia.

3. Wykończeniem pracy (elementem dekoracyjnym) są bibułkowe wstążeczki. Składamy warstwami (2-3) pocięte wąskie paski bibuły, owijamy w środku kawałkami wełny (przygotowanie przez prowadzącą, w grupie 4-latków dzieci wykonują samodzielnie) i przyklejamy w dowolne miejsce misia przyozdabiając, np. jego głowę, szyję, łapki.

Dzieci ze starszych grup wiekowych mogą wykonać stemple z przekrojonych na pół ziemniaków, wykrawając w nich nożem, foremkami do ciast różne wzory, figury, litery, cyfry, itp.

Grupa wiekowa: dzieci 4-letnie

Miesiąc (propozycja): czerwiec

TEMAT: Biedronki na łące

CEL OGÓLNY: Poznanie możliwości wykorzystania materiału przyrodniczego w pracach.

CELE SZCZEGÓŁOWE:

Dziecko:

• pokrywa starannie kamień farbą plakatową

• rysuje kropki kredkami świecowymi

• podczas rysowania stara się zachować symetrię kropek

• odpowiada na pytania dotyczące wyglądu i zwyczajów biedronek

POMOCE: kamienie rzeczne o opływowych kształtach, czerwona farba plakatowa, czarne świecowe kredki, oczy wycięte z kolorowego papieru lub gotowe, zielona karbowana bibuła, duży arkusz tektury, zielona farba

PRZEBIEG ZAJĘCIA:

1. Przygotowanie stanowisk pracy. Dzieci zakładają ochronne ubrania.

2. Pokrywają kamienie czerwoną farbą plakatową.

3. Po wyschnięciu kredką świecową rysują przez środek linię i kropki (symetrycznie).

4. Przyklejają czułki i oczy.

5. Dzieci podzielone na dwie grupy. Pierwsza grupa tnie na paski zieloną karbowaną bibułę, a druga grupa pokrywa powierzchnię kartonu zieloną farbą.

6. Umieszczenie kartonu "łąki z biedronkami" w kąciku tematycznym.

Grupa wiekowa: dzieci 4-letnie

Miesiąc (propozycja): maj

TEMAT: Motyle

CEL OGÓLNY: Wykonanie pracy techniką fortaż.

CELE SZCZEGÓŁOWE:

Dziecko:

• naciska odpowiednio kredkę podczas wykonania pracy

• pracę wykonuje starannie, z zainteresowaniem obserwuje ukazujący się wzór

POMOCE: szablony motyli, białe kartki z bloku, kredki świecowe (może być grafit lub pastele)

PRZEBIEG ZAJĘCIA:

1. Wprowadzenie do tematu. Oglądanie zdjęć, ilustracji motyli (można wykorzystać wiadomości encyklopedyczne).

2. Zajęcie miejsc przy stolikach. Każde dziecko otrzymuje szablon motyla wykonany z jednego lub kilku materiałów o chropowatej, wyrazistej fakturze.

3. Szablon nakrywa kartką z bloku, następnie pociera kredką świecową.

4. Wykonane prace można wyciąć i przykleić na kolorowe kartki bloku technicznego. Mogą stanowić element wiosennej łąki wykonanej na dużym arkuszu szarego papieru techniką collage.

zobacz przykład pracy plastycznej

Grupa wiekowa: dzieci 5-letnie

Miesiąc (propozycja): czerwiec

TEMAT: Kwiaty w wazonie

CEL OGÓLNY: Uświadomienie możliwości wykorzystania odpadów w pracach.

CELE SZCZEGÓŁOWE:

Dziecko:

• wycina starannie i zgodnie z konturem kwiaty, liście, łodygi z szarego papieru

• pokrywa elementy wybranym materiałem

• potrafi współdziałać w grupie

• nakleja kwiaty w odpowiednim miejscu

• tworzy ciekawą kompozycję

POMOCE: gazety, szary papier, duże arkusze brystolu, klej, papier kolorowy, karbowana bibuła nożyczki

PRZEBIEG ZAJĘCIA:

1. Dzieci otrzymują po 3 - 4 szablony kwiatów, liści i łodyg narysowane na szarym papierze. Starannie je wycinają. Następnie wypełniają odpowiednim materiałem. Liście - karbowaną bibułą, kwiaty - kawałkami kolorowego papieru i gazet. Nauczycielka wycina szablony wazonów, które dzieci ozdabiają.

2. Dzieci tworzą 6 - osobowe zespoły. Na podłodze prowadząca rozkłada duże arkusze brystolu. Dzieci układają swoje kwiaty tworząc dowolne kompozycje. Przyklejają elementy. Brzegi można zaznaczyć farbą plakatową.

Grupa wiekowa: dzieci 5-letnie

Miesiąc (propozycja): czerwiec

TEMAT: Wazon z kwiatami

CEL OGÓLNY: Poznanie elementów techniki origami.

CELE SZCZEGÓŁOWE:

Dziecko:

• wypełnia farbami plakatowymi przy pomocy korka kontur wazonu

• składa na połowę przygotowane przez prowadzącą kółka, układa z nich kwiaty, łodygi i liście

• starannie przykleja elementy

POMOCE: kawałki tektury o wymiarach 35 x 25 cm z narysowanym konturem wazonu i dwiema łodygami, farby plakatowe - różne kolory, korki do stemplowania, z papieru kolorowego wycięte kółka o średnicy 3 - 4 cm, pędzelki, klej, stroje ochronne, ceraty na stoliki

PRZEBIEG ZAJĘCIA:

1. Przygotowanie wspólnie z dziećmi stanowisk pracy.

2. Zapoznanie dzieci z techniką origami na przykładach prac. Dzieci określają co one przedstawiają.

3. Wypełnianie szablonu wazonu farbami plakatowymi przy pomocy korka (każdy korek odpowiada farbie w określonym kolorze). Nanoszenie stempli na powierzchnię - wzór dowolny.

4. Składanie kolorowych kółek.

5. Układanie kółek na pracy - zwracanie uwagi na ułożenie zielonych kółek (łodyg) wzdłuż linii.

6. Staranne nanoszenie kleju na kółka (cienka warstwa przy pomocy pędzelka).

7. Określanie barw stempli na wazonie oraz kwiatów.

8. Umieszczenie prac na tablicy.

Grupa wiekowa: dzieci 5-letnie

Miesiąc (propozycja): maj

TEMAT: Wazonik - malowanie na szkle

Autor: Bożena Forma

CEL OGÓLNY: Doskonalenie umiejętności malowania na szkle.

CELE SZCZEGÓŁOWE:

Dziecko:

• sprawnie nanosi farbę na butelkę

• tworzy ciekawe wzory

• pokrywa całą powierzchnię butelki farbą

• starannie wykańcza butelkę plasteliną, ozdabia "wazon"

POMOCE: szklane butelki po napojach (jasne szkło), farby plakatowe w tubach, miseczki plastikowe na farby, pędzle, obrusy foliowe, pojemniki na wodę, fartuchy ochronne, podkładki pod plastelinę, drobne kamyczki lub żwirek

PRZEBIEG ZAJĘCIA:

1. Dzieci zakładają fartuchy ochronne i zasiadają do przygotowanych stołów.

2. Każde dziecko otrzymuje szklaną butelkę i pędzel. W miseczkach znajdują się różne kolory farb oraz woda do oczyszczania pędzli (tylko przy zmianie koloru).

3. Dzieci zamaczają pędzle w zawiesistej farbie i zamalowują całą powierzchnię butelki tworząc dowolne wzory, malunki.

4. Górną część szyjki butelki (gwint) owijają wałeczkiem różnokolorowej plasteliny i ozdabiają wtłaczając w nią drobne kamyki, żwirek.

Wazoniki będą wspaniałym upominkiem dla najbliższych.

Grupa wiekowa: dzieci 6-letnie

Miesiąc (propozycja): maj

TEMAT: Domek Baby Jagi

CEL OGÓLNY: Wykorzystanie odpadów.

CELE SZCZEGÓŁOWE:

Dziecko:

• utrwala treść bajki o Jasiu i Małgosi

• szczegółowo opisuje wygląd domku Baby Jagi

• wykorzystuje różne materiały w swojej pracy

POMOCE: tekst bajki Jaś i Małgosia, odpady: tektura (podstawy pracy), pudła (bryła domu, dach), siatki po warzywach, patyczki po lodach; farby plakatowe, grube pędzle, suszone trawy, cukierki w kolorowych papierkach (z możliwością umocowania sznurka), nitki do powieszenia, klej

PRZEBIEG ZAJĘCIA:

Zajęcie poprzedza przygotanie stanowisk pracy:

• nakrycie foliami ochronnymi stołów

• zgromadzenie na stołach materiałów

1. Przpomnienie treści bajki Jaś i Małgosia (czytanie lub dowolna interpretacja nauczycielki).

2. Rozmowa na temat bajki ze szczególnym zwróceniem uwagi na domek Baby Jagi (szczegółowe opisanie jego wyglądu).

3. Praca plastyczna.

Kolejne etapy:

a) omówienie sposobu wykorzystania zgromadzonych materiałów

b)dobranie odpowiednich pudełek tworzących bryłę domu oraz dach

c) pokrycie ich farbami plakatowymi

d) wykonanie elementów do ozdoby domku - wycinanie z kolorego papieru pierników

e) mocowanie nitek do cukierków w kolorowych papierkach

f) wycinanie z kolorego papieru okiennic, drzwi, komina

g) łączenie brył, ustawienie na postawie (wyciętej z kartonu lub fragmentu sklejki)

h) umieszczenie w odpowiednich miejscach wyciętych elementów

i) ozdabianie domku cukierkami

j) wykonanie trawy - cięcie wąskich pasków z karbowanej bibuły, zielonej plastikowej siatki po warzywach, przyklejenie jej do podstawy

k) wycinanie szablonów drzew, wykonanie liści z włóczki, płotu z patyczków po lodach - oklejonych wyciętymi z papieru piernikami.

4. Baba Jaga - zabawa wyrabiająca reakcje na ustalone sygnały.

W wyznaczonym miejscu sali znajduje się "domek Baby Jagi". Wybrane dziecko "Baba Jaga śpi w swoim domku". Prowadząca potrząsa grzechotką. Dzieci spacerują "po lesie". Podchodzą do "domku, chcą urwać kawałek piernikowego dachu". "Baba Jaga" budzi się, goni dzieci. Kto nie zdąży uciec w wyznaczone miejsce i zostanie dotknięty odchodzi na bok (omija je jedna kolejka zabawy).

Grupa wiekowa: dzieci 6-letnie

Miesiąc (propozycja): czerwiec

TEMAT: Poznajemy sowę

CEL OGÓLNY: Wykonanie pracy techniką collage.

CELE SZCZEGÓŁOWE:

Dziecko:

• łączy różne techniki plastyczne

• wypełnia całą powierzchnię różnym materiałem

• starannie wypełnia kontury plasteliną

• dobiera odpowiednie barwy

POMOCE: stare gazety, klej, pędzelki do nakładania kleju, kartki brystolu z konturem sowy, plastelina

PRZEBIEG ZAJĘCIA:

1. Przygotowanie miejsca pracy. Dzieci wykonują pracę w dwuosobowych zespołach. Podczas ranków przygotowują: skrawki gazet.

2. Wypełnianie konturu plasteliną, wypełnianie tła kawałkami gazet. Tło można pokryć farbami plakatowymi w całości lub częściowo.

Scenariusz zajęć dydaktycznych w grupie 4 latków - Jak wygląda Pani Wiosna

Cele:

- kształtowanie zasad współpracy w grupie

- zwrócenie uwagi na barwy jakie przybiera pora roku - wiosna

- rozwijanie twórczości plastycznej, poprzez wspólne tworzenie portretu Pani Wiosny

- rozwijanie umiejętności językowych, poprzez charakteryzowanie postaci

- kształtowanie umiejętności wyszukiwania podobieństw i różnic na obrazkach

Metody:

- czynne: ćwiczeń, wykonanie pracy plastycznej

- oglądowe: pokaz,

- słowne: rozmowa, żywego słowa, obrazki

Środki dydaktyczne:

- obrazki: pejzaż zimą oraz wiosną

- „bazie” jako zwiastun wiosny

- powycinane z kolorowego papieru takie elementy przyrody jak: kwiaty w różnych kolorach, listki, trawa, motyle, biedronki

- narysowana na dużym formacie postać Pani Wiosny z szeroką suknią

- bibuła w kolorze zielonym

- taśma dwustronna

- kleje

Formy:

- indywidualna

- zespołowa

Przebieg zajęć.

1. Zabawa na powitanie dzieci.

Uściśnij moją dłoń i wypowiedź swoje imię. Dzieci stoją po kole, trzymając się za ręce. Nauczyciel rozpoczyna zabawę, mówi swoje imię po czym ściska delikatnie dłoń swojego sąsiada, dając tym samy znak, że teraz jego kolej. Dziecko, które dostało uścisk wypowiada swoje imię i daje uścisk dalej. Zabawa kończy się, gdy uścisk wróci do nauczyciela.

2. Różnice i podobieństwa - rozmowa w oparciu o obrazki.

Nauczyciel pokazuje pierwszy obrazek - zimy i prosi, aby dobrze się mu przyjrzały i zapamiętały jak najwięcej szczegółów. Po chwili pyta, czy wszyscy już są gotowi. Chowa obrazek. Przykładowe pytania:

- Jaka pora roku przedstawiona była na obrazku?

- Co o tym świadczy?

- Po czym poznałyście?

- Jaki kolor dominował na tym obrazku?

Nauczyciel pokazuje drugi obrazek, podobnie jak w przypadku pierwszego prosi, aby zapamiętały jak najwięcej. Chowa obrazek, zadając podobne pytania. Po omówieniu drugiego obrazka nauczyciel kładzie dwa obok siebie, dzieci weryfikują wcześniejsze swoje odpowiedzi.

3. Z okazji nadejścia nowej pory roku, jaką jest…….(wiosna) wykonamy jej portret. W jakie kolory najchętniej Pani Wiosna by się ubrała? Dzieci przygotowują miejsce do pracy, rozścielając na podłodze ceratę, która uchroni od zabrudzenia podłogi. Nauczyciel prosi dzieci, aby przy pomocy widocznych tu materiałów zrobiły portret Pani Wiosny. Prosi także, aby najpierw wspólnie praca ustaliły jak będzie ta praca wyglądała, od czego zacząć. To praca jest wspólna, więc należy uwzględnić propozycję każdej osoby lub pójść na kompromis, czyli ustąpić. Dzieci mają do dyspozycji: wycięte z kolorowego papieru kwiaty, listki, motyle, bazie, bibułę, ścinki z kolorowego papieru. Po skończonej pracy, wszyscy przystępują do porządkowania stanowiska pracy. Portret Pani Wiosny zostaje wywieszony w holu głównym przedszkola, na wystawie.

Temat: Malowanie tuszem na temat dowolny

Cele: dzieci będą:

poznawać pojęcie konturu

malować na płótnie o wielobarwnym tle

rozwijać umiejętność tworzenia kolektywnej formy malarskiej

Forma pracy: praca zbiorowa

Pomoce: czarny tusz, płótno o dużym formacie (1 x 1,5 m), kuwety, pędzelki, pojemniki, ściereczki

Przebieg:

1. Zabawa pantomimiczna“Dzieci i dorośli”- dzieci przedstawiają różne scenki za pomocą ruchu,gestu i mimiki. Potem wypowiadają się na ich temat.

2. Nauczycielka zaprasza dzieci dostolików (po dwa stoliki zestawione razem)- demonstruje dzieciomzgromadzone materiały i przybory. Wyjaśnia zasady rysunku konturowego-zapoznaje dzieci z pojęciem konturu.

3. Dzieci malują cienkimi pędzelkami- temat pracy związany jest ze skojarzeniami wywołanymi wielobarwnymtłem (nie powinno ono sugerować kształtów).

4. Po zakończeniu pracy dziecioglądają swoje“dzieła” i omawiają przedstawioną zawartość“obrazu”.Potem nadają tytuł swojej pracy.

Temat: “Świat w moim ulubionym kolorze”- akwarela

Cele: dzieci będą:

malować akwarelą wykorzystując tylko jeden kolor

przedstawiać rzeczy, nastroje i odczucia ważne tylko dla siebie

przekazywać informacje na temat swojej osoby za pomocą środków plastycznych

Forma pracy: indywidualna

Pomoce:farby akwarelowe, pędzle, pojemniki, ściereczki, białe arkusze papieru(format A-4)- najlepiej papier do akwareli lub kartki z blokutechnicznego

Przebieg:

1. Relaksacja przy muzyce-dzieci leżą wygodnie na dywanie, nauczycielka zaczyna swoją opowieść:“Moim ulubionym kolorem jest kolor żółty. Lubię go, dlatego że jesttaki jasny, ciepły i przyjazny. Zabieram was dziś do mojego żółtegoświata. Zamknijcie oczy i wyruszcie ze mną do mojego świata. Leżymysobie wygodnie na łące, a wokół nas rosną same żółte kaczeńce. Nadkwiatkami fruwają żółte motyle. Tuż obok rosną żółciutkie zaczarowanedrzewa, a na nich siedzą żółte ptaszki i wspaniale świergocą. Leżymysobie na cieplutkiej żółciutkiej trawie i jest nam niezwykle miękko iprzyjemnie...”

2. Nauczycielka zaprasza dziecido namalowania świata w swoim ulubionym kolorze. Dzieci siadają przystolikach ustawionych w jednym rzędzie.

3. Dzieci wybierają swój ulubiony kolor i malują akwarelę.

4. Po zakończeniu pracyopowiadają o swojej akwareli- uzasadniają wybór koloru, wypowiadająsię na jego temat, mówią o swoich odczuciach związanych z tym kolorem.

5. Dzieci wraz z nauczycielką sklejają swoje prace pasowo- dzielą się swoimi uwagami na temat powstałej kompozycji. Temat: “Zabawa z kolorami”- dripping

Cele: dzieci będą:

poznawać nową technikę automatyczną- dripping (ściekanie)

chlapać rzadką farbą na kartkę papieru, tworząc niepowtarzalną kompozycję kolorystyczną

dobierać kolory w/g własnego uznania

Forma pracy: indywidualna

Pomoce: rozrzedzona farba, kartki papieru (format A-3), sztalugi, ściereczki, fartuszki

Przebieg:

1. Zabawa ruchowa“ Znajdź swójkolor”- dzieci biegają po wyznaczonej części sali, na sygnał dźwiękowyustawiają się przy chorągiewkach w kolorze swoich plakietek.

2. Dzieci wraz z nauczycielką przechodzą do sztalug- nauczycielka demonstruje nową technikę malarską.

3. Działalność plastycznadzieci- praca indywidualna przy sztalugach (dzieci pracują w ustalonejkolejności ze względu na ograniczoną ilość sztalug).

4. W oczekiwaniu na efekt końcowy- dzieci biorą udział w tańcach integracyjnych.

5. Dzieci omawiają wykonane kompozycje.

III. DZIAŁANIA PLASTYCZNE PODEJMUJĄCE ZAGADNIENIA ZWIĄZANE Z FAKTURĄ

Temat:Kompozycja dowolna- modelowanie w masie fugowej.

Cele: dzieci będą:

poznawać znaczenie pojęcia faktura

dowiadywać się na temat sposobów kształtowania powierzchni

przygotowywać wraz z nauczycielką odpowiednia masę i nakładać ją za pomocą łyżek na płytę pilśniową

tworzyć dowolną kompozycję o zróżnicowanej fakturze (gładka- chropowata)

Forma pracy: zbiorowa

Pomoce: dwiepłyty pilśniowe (1x1m), masa sporządzona z: fugi do płytekceramicznych, piasku, trocin, barwionej kaszy, ścinków piankimontażowej; kuwety do masy, łyżki metalowe, grzebienie

Przebieg:

1. Dzieci biorą udział wzabawie“ Czarodziejskie pudełko”. W pudełku zgromadzone zostałyprzedmioty lub materiały o zróżnicowanej powierzchni. Dzieci zzasłoniętymi oczyma opisują kolejno wyjmowane przedmioty. Nauczycielzwraca uwagę na takie określenia, jak: gładki- szorstki, wypukły-wklęsły, śliski- chropowaty, itd.

2. Dzieci wraz z nauczycielkąprzechodzą do stolików, na których zostały zgromadzone materiały dosporządzenia masy. Nauczycielka nazywa poszczególne składniki masy,dzieci pomagają w jej przygotowaniu.

3. Nauczycielka wyjaśnia pojęcie faktury podczas działań plastycznych zmierzających do wykonania kompozycji dowolnej z w/w masy.

4. Dzieci pracują w dwóch grupach kilkuosobowych tworząc swoiste“dzieło”.

5. Po zakończeniu działańdzieci wypowiadają się na temat swoich prac. Przenoszą wspólnie znauczycielką wykonane kompozycje do wyschnięcia.

Temat: “Niecodzienne stempelki”- odciskanie różnych materiałów.

Cele: dzieci będą:

— poznawać różnorodność faktur poprzez odciskanie śladów materiałów

— określać powstałe“wzory” i łączyć je z pojęciem faktury

— rozwijać wrażliwość dotykową i umiejętność werbalizowania swoich odczuć

— współpracować z kolegami przy tworzeniu kompozycji

Forma pracy: zbiorowa

Pomoce:duże arkusze kolorowego brystolu, farby w kontrastowych kolorach (wstosunku do koloru brystolu), różnorodne materiały: worki foliowe(grube i cienkie), tasiemki, sznurki, ażurowe apaszki, koronka,materiały tekstylne o różnej grubości, frędzle, zgnieciona foliaaluminiowa, pianka montażowa (ścinki), itp.

Przebieg:

1. Rozmowa połączona zdziałaniem- dzieci uczestniczą w przygotowaniu warsztatu pracy:rozkładają brystol na połączone ze sobą stoliki, różnorodne materiałyzgromadzone przez nauczycielkę. Zastanawiają się, co będą dziś robić-podają różne propozycje. Nauczycielka wyjaśnia cel działań i sposóbrealizacji.

2. Zabawa przy muzyce- dzieci dostosowują ruch do rytmu i dynamiki, na przerwę w muzyce reagują bezruchem.

3. Działania plastyczne-dzieci przystępują do wykonania pracy. Uzgadniają ze sobą kolejneczynności związane z wykonaniem pracy.

4. Po zakończeniu wypowiadająsię na temat swoich odczuć związanych z wykonaną kompozycją- porównująślady powstałe podczas odciskania różnych materiałów i opisują je.

Temat: Płaskorzeźba abstrakcyjna z masy papierowej

Cele:dzieci będą:

— poznawać charakterystyczne cechy płaskorzeźby

— dowiadywać się, w jaki sposób można ją modelować

— manipulować nowym tworzywem plastycznym- poznawać jego cechy fizyczne

— pracować wg indywidualnych pomysłów

Forma pracy: indywidualna

Pomoce: gotowa masa papierowa, drewniane podkładki, ściereczki, fartuchy

Przebieg:

1. Dzieci oglądają fotografieprzedstawiające płaskorzeźby abstrakcyjne wykonane z różnych materiałówplastycznych. Wypowiadają się na ich temat- zastanawiają się: w jakisposób mogły powstać? Podają propozycje wykonania płaskorzeźby.

2. Nauczycielka demonstruje dzieciom nowe tworzywo plastyczne- masę papierową i objaśnia sposób modelowania.

3. Dzieci przystępują do konkretnych działań plastycznych- modelują wg własnych koncepcji płaskorzeźbę abstrakcyjną.

4. Po zakończeniu i wysuszeniu prac dzieci mogą je pomalować w dowolny sposób zwiększając jej walory estetyczne.

Temat: Wykonanie rzeźby z mydła

Cele: dzieci będą:

— poznawać cechy charakterystyczne rzeźby- kompozycja przestrzenna

— rozwijać umiejętności obróbki tworzywa za pomocą dostępnych przyborów

— kształtować bryłę wg indywidualnej wizji twórczej

— różnicować powierzchnię rzeźby w celu jej urozmaicenia jej faktury

Forma pracy: indywidualna

Pomoce: kostka szarego mydła dla każdego dziecka, łyżeczki metalowe, drewniane

podkładki, kuwety plastikowe na odpady

Przebieg:

1. Nauczycielka demonstrujedzieciom gotowe rzeźby wykonane z różnych tworzyw: gliny, drewna,wosku. Dzieci omawiają je, porównują ze sobą i wypowiadają się na tematswoich wrażeń związanych z ich odbiorem.

2. Podjecie właściwych działań- dzieci siadają przy stolikach i słuchają wyjaśnień nauczycielki natemat wykonania rzeźby z mydła. Nauczycielka demonstruje sposób obróbkiw/w tworzywa.

3. Dzieci pracują wg indywidualnych pomysłów- w razie wystąpienia trudności odwołują się do pomocy nauczycielki.

4. Po zakończeniu działań dzieci wraz z nauczycielką organizują wystawę prac.

Temat: Skacząca piłka- rysowanie pastelą olejową

Cele: dzieci będą:

— podejmować próby odwzorowania rzeczywistego ruchu

— doskonalić umiejętność rysowania koła

— korzystać z pełnej gamy kolorów

Forma pracy: indywidualna

Pomoce: kartki szarego papieru (format A-3), pastele olejowe w różnych kolorach, piłki gumowe różnych rozmiarów

Przebieg:

1. Zabawa z piłkami- dzieci wczasie trwania utworu muzycznego podrzucają piłki, odbijają, toczą, naprzerwę zatrzymują się w bezruchu.

2. Nauczycielka inicjujerozmowę na temat ruchu, odwołując się do zabawy z piłką. Dzieciwypowiadają się na temat ruchu piłki. Pada pytanie: w jaki sposób możnato przedstawić? Dzieci wypowiadają się na ten temat- podają swojepropozycje.

3. Działania plastyczne- dzieci rozpoczynają rysowanie- każdy przedstawia swoją koncepcję ujęcia ruchu piłki.

4. Rozmowa po zakończeniu pracy- dzieci omawiają rysunki swoje i kolegów. Porównują je, wypowiadająsię na temat swoich odczuć związanych z ukończonym działaniem.

Temat: “Biegnące dzieci”- multiplikacja

Cele: dzieci będą:

— poznawać jeden ze sposobów wyrażania ruchu poprzez odwzorowanie

— naklejać na kartki brystolu gotowe sylwetki biegnącego człowieka

— malować sylwetki i korzystać z nich na zasadzie stempla

— dbać o dokładne wykonanie poszczególnych etapów pracy

Forma pracy: indywidualna

Pomoce:biały brystol (format A-4) dla każdego dziecka, gotowe postacie ludzkiewycięte z tektury, klej, pędzle do kleju, plastikowe miseczki, kuwety ipojemniki, farby plakatowe w kilku kolorach, pędzle do malowania,fartuszki

Przebieg:

1. Zabawa ruchowa przy muzyce — dzieci przemieszczają się dopasowując ruch do tempa i dynamiki słuchanej muzyki.

2. Rozmowa nt. zabaw ruchowych- dzieci opisują człowieka w ruchu (położenie nóg, rąk, układ całegociała), próbują uszczegółowić i zebrać swoje spostrzeżenia. Wybierająspośród zgromadzonych sylwet te, które przedstawiają ich zdaniem postaćbiegnącą.

3. Dzieci podchodzą do stolikówi zajmują swoje miejsca- rozpoczynają działania plastyczne. Najpierwnaklejają sylwetki wg własnego uznania, później malują całapowierzchnię kartki wybranymi kolorami farby i odciskają ślady postacina drugiej kartce.

4. Tworzenie wystawy wykonanych prac. Dzieci omawiają wykonane przez siebie prace. Termin: maj

Czas trwania: około 180 minut

Cele ogólne:

· budzenie zainteresowań nowymi technikami plastycznymi,

· poznanie nowej techniki zdobienia przedmiotów - decoupage shabby chic,

· doskonalenie sprawności manualnych,

· wzbogacanie dziecięcych przeżyć estetycznych.

Cele szczegółowe:

Dziecko:

· poznaje nową technikę plastyczną,

· dokładnie i estetycznie wykonuje pracę plastyczną.

· potrafi wypowiedzieć się na temat odbytych zajęć i wykonanej przez siebie pracy.

Metody: słowna, oglądowa, praktycznego działania

Środki dydaktyczne: patyna ,świeca ,farba akrylowa, papier ścierny ,klej , serwetki trójwarstwowe, lakier akrylowy.

Przebieg zajęć:

1. Powitanie

2.Zapoznanie dzieci z tematem zajęcia plastycznego

3.Omówienie stylu shabby chic :

Shabby chic to styl w dekoratorstwie zapoczątkowany w Wielkiej Brytani. Polega on na odnalezieniu uroku w przedmiotach starych, wysłużonych w skutek codziennego użytku. Głównym założeniem shabby chic jest nadanie wnętrzu eleganckiego efektu poprzez zastosowanie mebli i przedmiotów dekoracyjnych wybranych z uwagą na ich wiek i zużycie. Styl shabby chic charakteryzują wyblakłe kolory pastelowe i niezbędna prostota.

W decoupage shabby chic jest naśladowany poprzez malowanie, nacieranie rantów i uwypukleń świeczką, ponowne malowanie, a następnie ściąganie wierzchniego pokrycia, aż do ukazania podkładu, bądź surowego drewna.

4.Zdobienie przedmiotu

- nałożenie brązowej patyny na drewniane pudełko:

*każde z dzieci otrzymuje drewniane pudełeczko i ma za zadanie pokrycie je za pomocą szmatki brązową patyną

- przetarcie spatynowanej szkatułki świecą :

*po wyschnięciu patyny uczniowie przecierają wszystkie kanty przedmiotu kawałkami świecy w celu łatwiejszego zdarcia wierzchniej warstwy farby

- pomalowanie pudełka jasną farbą akrylową:

*po wyschnięciu farby i przetarciu kantów świecą dzieci malują szkatułkę kremową farbą akrylową

- przetarcie przedmiotu papierem ściernym w celu uzyskania efektu starości:

* w momencie, kiedy jasna farba akrylowa jest sucha, uczniowie przecierają pudełko papierem ściernym w miejscach ,gdzie położyli świecę -po tej czynności szkatułka jest gotowa ,by przykleić na nią motyw serwetki

- wybranie i przyklejenie motywu z serwetki:

* uczniowie wybierają motyw z trójwarstwowej serwetki , wydzierają go bądź wycinają, następnie rozwarstwiają i przyklejają na przedmiocie

- polakierowanie szkatułki lakierem akrylowym:

*po wyschnięciu kleju dzieci nakładają warstwę wodnego lakieru akrylowego i odkładają pracę na 20 minut

5. Prezentacja wykonanej pracy

6.Ocena zajęć przez uczestników

7.Zakończenie zajęćTemat: Ozdabianie przedmiotów użytkowych techniką serwetkową.

Prowadzący: Aleksandra Serwa

Grupa: W zajęciach uczestniczą uczniowie przebywający w świetlicy szkolnej.

Cele:

Uczeń

poznaje nową technikę plastyczną — „decoupage”,

doskonali własną sprawność manualną,

kształci wrażliwość estetyczną,

kształci umiejętność wypowiadania się na temat wykonanej przez siebie pracy oraz odbytych zajęć.

Formy pracy: praca indywidualna, praca zbiorowa

Metody: pogadanka, prezentacja, ćwiczenia praktyczne

Środki dydaktyczne: drewniane przedmioty użytkowe, farby akrylowe i barwniki, lakier akrylowy, serwetki, nożyce, pędzle.

Czas zajęć: 60 min.

Przebieg zajęć:

1. Przywitanie uczniów.

2. Zapoznanie uczniów z nową techniką plastyczną- decoupage. Nauczyciel w kilku zdaniach opowiada uczniom, czym jest decoupage i jak się go wykonuje.

Decoupage- to technika serwetkowa, która polega na tworzeniu kompozycji z elementów serwetek, przyklejania ich, a następnie dopełniania kompozycji odpowiednimi kolorami zgodnymi z kolorami na serwetce.

3. Uczniowie przystępują do zdobienia przedmiotów:

Powierzchnię przedmiotu uczniowie pokrywają farbą, która pełni rolę podkładu.

Na wyschniętą powierzchnię równomiernie nakładają bezbarwny lakier Country Cracle, który spowoduje spękanie wierzchniej warstwy farby i da efekt postarzenia przedmiotu.

Po wyschnięciu spękacza, uczniowie nakładają na przedmiot cienką warstwą farby w kolorze harmonizującym z wybranym motywem serwetkowym. Aby efekt spękania był bardziej widoczny, kolor wierzchniej farby powinien być znacznie jaśniejszy (lub ciemniejszy) od warstwy podkładowej.

Uczniowie wycinają z serwetek wybrany motyw graficzny oraz usuwają spodnie warstwy serwetki (serwetki składają się z trzech warstw, które należy oddzielić od warstwy wierzchniej, zawierającej motyw graficzny).

Wybrane motywy uczniowie przyklejają na przedmiocie przy pomocy lakieru akrylowego.

Po wyschnięciu, dla zabezpieczenia powierzchni przedmiotu, uczniowie malują go bezbarwnym lakierem akrylowym matowym. Dla ładniejszego wyglądu oraz lepszej ochrony, powierzchnię lakierują dwukrotnie..

4. Nauczyciel obserwuje proces twórczy, koryguje ewentualne błędy, udziela pomocy.

5. Pod koniec zajęć nauczyciel słownie ocenia prace uczniów, zwracając szczególną uwagę na pomysłowość w dopełnianiu elementów, odpowiedni dobór kolorów, estetykę pracy.

6. Prowadzący zaprasza uczniów do wypowiadania się na temat zajęć, wykonanej przez siebie pracy oraz prac kolegów i koleżanek.

7. Nauczyciel dziękuje uczniom za udział w zajęciach.

ZAJĘCIA PLASTYCZNE W PRZEDSZKOLU.

w oparciu o literaturę opracowała Maria Stebel.

Celem wychowania plastycznego w przedszkolu jest zapoczątkowanie wszechstronnego i harmonijnego rozwoju możliwości twórczych dziecka oraz przygotowanie do twórczego działania.

WYCHOWANIE PLASTYCZNE:

• pobudza i rozwija umiejętność wypowiadania swojego osobistego stosunku do rzeczywistości za pomocą linii i plamy, barwy i kształtu,

• kształci aktywność myślową, pobudza wyobraźnię i wyzwala, inicjatywę twórczą,

• kształtuje osobowość oraz wzbogaca przeżycia, rozszerza horyzonty myślowe i rozbudza potrzebę obcowania z dziełami sztuki,

• daje zadowolenie i radość płynącą, z wiary we własne siły, możliwości twórcze,

• uczy współistnienia w zespole ludzkim.

ZADANIA WYCHOWANIA PLASTYCZNEGO W PRZEDSZKOLU:

1. Rozwijanie swobody w posługiwaniu się linią i plamą, kształtem i barwą na płaszczyźnie i w przestrzeni w różnych technikach plastycznych.

2. Uwrażliwienie dziecka na zjawiska otaczającej rzeczywistości, na światło, barwę, bryłę, linię, fakturę, ruch, przestrzeń.

3. Zapoczątkowanie pierwszych kontaktów z pięknem przyrody i sztuki.

FUNKCJA TERAPEUTYCZNA wychowania plastycznego polega na tym, że poprzez organizowanie różnych form aktywności dziecka, przez rozwijanie i kształtowanie umiejętności, usuwa się u dziecka zahamowania, poczucie niepewności, uczy wiary we własne siły, we własne możliwości twórcze.

TECHNIKI, FORMY I METODY PRACY

TECHNIKI /wg M. Dmochowska "Zanim dziecko zacznie pisać"/

a) przestrzenne ; układanie. zabawy konstrukcyjne, wycinanie, lepienie, majsterkowanie

b) płaskie : rysowanie, malowanie, wydzieranie, stemplowanie, wyszywanie.

FORMY PRACY

• zajęcia indywidualne

• zajęcia zespołowe

• zajęcia grupowe

METODY PRACY

PRACA WEDŁUG WZORU

Prace wg wzoru polegają, na odtwarzaniu przez dzieci gotowych wytworów wykonywanych zazwyczaj przez nauczyciela. Metoda te znajduje zastosowanie w zajęciach poświęconych majsterkowaniu z materiałów różnorodnych oraz konstruowaniu z papieru.

Wzór, zasadnicza konstrukcja przedmiotu może być uzupełniony przez dziecko szczegółami drugorzędnymi zależnie od jego własnej pomysłowości i ochoty.

W oparciu o tą metodę dzieci zdobywają umiejętności techniczne w operowaniu różnorodnym materiałem, zapoznają się za sposobem łączenia za pomoce kleju, gliny, patyków, wdrażają się do posługiwania klejem, nożyczkami, ćwiczą sprawność rąk oraz zaznajamiają się z elementami organizacji pracy.

METODA ZADAŃ INSPIRUJĄCYCH

Koncentruje ona ekspresję twórczą dzieci na tematyce proponowanej przez nauczycielkę. W metodzie tej mieszczą się prace wg określonego wzoru. Metoda zadań inspirujących ma na celu poszerzenie repertuaru tematycznego jak i wzbogacenie formy, kolorystyki i kompozycji wytworów dzieci, nasuwając im problemy, które same muszą rozwiązać.

Zajęcia na temat określony kształcą umiejętność obserwacji, rozwijają wyobraźnię dziecka pobudzają do myślenia, do wysiłku i przezwyciężenia trudności w dążeniu do z góry wyznaczonego celu.

METODA SWOBODNEJ EKSPRESJI

Jest to podstawowa metoda pracy z dzieckiem w wieku przedszkolnym połączona z wykonaniem przez dziecko pracy plastycznej na dowolny temat. Stosując tą metodę mamy pewność, że praca dziecka sięga tylko o stopień wyżej ponad zasób doświadczeń, które sobie już przyswoiło. Dziecko wtedy jakby samo, nieświadomie reguluje stopień trudności zadań, które podejmuje.

Dopiero połączenie różnych form, metod i technik pracy oraz przestrzeganie właściwej proporcji zajęć może doprowadzić do właściwej realizacji celów zajęć plastyczno - technicznych w przedszkolu

TEMATYKA PRAC PLASTYCZNYCH W PRZEDSZKOLU.

Kto przeszkadza dziecku mówić tak, jak ono potrafi,

ten podcina mu w ogóle możność wypowiadania się". /S. Szuman/.

„Należy pozwalać dzieciom rysować, co chcą i jak chcą,

byle rysowały chętnie i szczerze". /S. Szuman/.

W pracach plastycznych powinien dominować temat dowolny ze względu na etapy rozwoju działalności plastycznej, na których znajduje się dziecko przedszkolne:

• stadium bazgroty chaotycznej - brak tematu pracy plastycznej,

• stadium bazgroty kontrolowanej - powstałe ślady kojarzone są z obrazami rzeczywistości. Najpierw powstaje rysunek, a później jest on nazywany. Dziecko w tym stadium nie jest, więc zdolne do wykonywania prac tematycznych, z góry zaplanowanych i określonych,

• stadium pierwszych motywów i geometryzacji - dziecko jest zdolne do wykonywania prac plastycznych na temat określony lecz niezbędne dla jego dalszego rozwoju są prace na temat dowolny.

W trakcie działalności plastycznej na temat dowolny rozwija się inwencja twórcza dziecka, jego aktywność i wyobraźnia. /U dzieci aktywnych i pomysłowych zaciera się granica między zajęciami na temat dowolny i określony./

Działalność plastyczna na temat dowolny jest dla dziecka sposobom porozumiewania się ze światem zewnętrznym. Dziecko rysuje to, co akurat zaprząta jego umysł, co dzieje się w jego wnętrzu i ze względu na słaby jeszcze poziom rozwoju mowy nie może być wyrażone za pomocą słów. Dziecko rysuje to, co wie i tak jak przeżywa, a nie odzwierciedla otaczającej go rzeczywistości w sposób fotograficzny, czego często oczekują dorośli uznając za udane te prace, które są zgodne z realiami.

Wg. „Pedagogiki przedszkolnej " pod. red. M. Kwiatowskiej i Z. Topińskiej :

• dzieci 3 i 4 - letnie tylko od czasu do czasu uczestniczą w zajęciach na temat określony ,

• w grupie średniej zajęcia te mogą, obejmować mniej więcej 1/3 ogółu zajęć plastyczno—konstrukcyjnych jakie się prowadzi w ciągu roku ze wszystkimi dziećmi.

• w grupie najstarszej liczbę zajęć na temat określony można zwiększyć do połowy ogółu

zajęć plastyczno - konstrukcyjnych.

STRUKTURA ZAJĘCIA PLASTYCZNEGO:

1. Wprowadzenie - wywołanie zainteresowania i nastroju emocjonalnego:

- podanie tematu, instrukcji wykonania,

- zwrócenie uwagi na przygotowane narzędzia, materiały,

- zgłaszanie przez dzieci planów, projektów prac.

2. Praca dzieci

- Obserwacja działań dzieci,

- Nawiązywanie kontaktu słownego,

- Pomoc dzieciom słabiej radzącym sobie z tematem.

3. Zakończenie, likwidacja zajęcia

• Porządkowanie stanowiska pracy,

• Odkładanie materiałów i narzędzi na wyznaczone miejsce,

• Mycie rąk,

• Ocena prac, urządzenie wystawy.

KATEGORIE OCENY RYSUNKÓW DZIECIĘCYCH

KARTKA a. orientacja b. wykorzystanie c. wypełnienie	czy rysunek powstał przez obracanie kartki? jak jest rozmieszczony w relacji góra/dół i lewo/prawo? czy rysunek jest skąpy, czy rozbudowany?
LINIE a. prowadzenie b. zastosowanie c. wypełnienie d. kierunek	czy linie są narysowane mocno, czy niepewnie? czy linie stosowane są dynamicznie, czy okalające? czy powierzchnie są całkowicie - częściowo wypełnione kolorem? czy dominują linie poziome, pionowe, czy "chaotyczne"?
FORMA a. charakter b. zróżnicowanie c. rozmiar d. integracja e. powtórzenia	czy formy są raczej kanciaste, czy okrągłe? czy formy są proste, czy bogate w szczegóły? czy formy są małe, czy duże w proporcji do arkusza? czy formy są otwarte, czy zamknięte? czy rysowane są stale te same formy?
KOLOR a. zróżnicowanie b. rozgraniczenie c. równowaga d. intensywność e. odcień	czy użyto jednego, czy wielu kolorów? czy kolory są zdecydowanie oddzielone, czy zlewają się ze sobą? jak wygląda bilans ciepłych i zimnych kolorów? czy zastosowane kolory są delikatne czy jaskrawe? czy kolory mają przeważnie jasny, czy ciemny odcień?
OBRAZEK a. kompozycja b. ekspresja c. wykończenie d. rozmieszczenie	czy rysunek tworzy całość, czy składa się z fragmentów? czy obrazek robi wrażenie statycznego, czy dynamicznego? czy rysunek jest staranny, czy niestaranny? czy obrazek w całości mieści się na kartce, czy też jego fragmenty nie mieszczą się na kartce?

OCENIAJĄC RYSUNEK DZIECKA KIERUJEMY SIĘ:

• tym, co na nim zostało przedstawione / temat/,

• tym, jak dziecko narysowało poszczególne przedmioty, czyli graficznym ukształtowaniem ich postaci na rysunku,

• budową danego utworu pod względem rozmieszczenia i powiązania jego elementów w jedną całość - kompozycją.

WYSTWKI, OPISYWANIE I PRZECHOWYWANIE PRAC

Wystawki umożliwiają dzieciom percepcję własnych dzieł oglądanych wspólnie z nauczycielami i rodzicami. Rozwija to ich wyobraźnię plastyczną, daje okazję do swobodnej wymiany wrażeń i rozmów na temat wykonywanych prac. Na wystawkach prace powinny być wyeksponowane w sposób estetyczny, umieszczone w ramkach, odpowiednio rozmieszczone - ilość prac i odstępy między nimi powinny być dostosowana do płaszczyzny, na której są one eksponowane. Prawidłowo opisane na odwrocie pracy: imię i pierwsza litera nazwiska, temat pracy, data, na karteczce umieszczonej pad ramką z pracą dziecka: imię i pierwsza litera nazwiska, temat pracy, wiek dziecka, technika (w przypadku, gdy jej odczytanie może sprawić trudność) Nauczyciel powinien zadbać o to, by na wystawkach dla rodziców umieszczona była każda praca dziecka.

Prace dzieci powinny być przechowywane w ciągu roku szkolnego w podpisanych teczkach.

---