PRAWO PRASOWE

NA PODSTAWIE PODRĘCZNIKA: PRAWO PRASOWE, I. DOBOSZ ORAZ WYKŁADÓW

CENZURA

Kościelna

Innocenty VIII 1487 - konstytucja Inter multiplices, - kontrolowanie wszystkiego

Aleksander VI 1501 - ekskomunika dla tych, którzy korzystają z „bez cenzury”

Kolejne - potwierdzały

Kongregacja Inkwizycji + Indeksu

Leon XIII 1897 - Officiorum Ac munerum - trzeba mieć zgodę na czytanie bez cenzury

Kongregacja Nauki Wiary - De Ecclesiae pastorum vigilantia circa libros ­- 1975 - modyfikacja, złagodzenie: pod cenzurą tylko publ.kościelne, i religijne

Obecnie: obowiązuje kodeks prawa kanonicznego z 1983; musi być zezwolenie ordynariusza

Państwowa

Początkowo wspierała K.

Niemcy - edykt cesarski 1521 - cenzura prewencyjna

Anglia, Francja - to samo

Polska - Zygmunt Stary i August - zakazy czytania herezji… itd.

1573 - konfederacja warszawska - zakaz władzom świeckim prześladowań religijnych, swojego rodzaju zniesienie cenzury państwowej

Targowica wprowadziła znowu cenzurę

Podczas rozbiorów - zasady okupanta

Austria, Niemcy, Rosja - znoszenie cezury prewencyjnej

Napoleon - znów cenzura

W Polsce po 1918 - trzy podziały cenzurowe (najgorzej w rosyjskim) do 1927 (wtedy ustawa o prawie prasowym: 1. o prasie, 2. przestępstwa prasowe, 3. o postępowaniu i odszkodowaniach, 4. przepisy tymczasowe i kończowe)

1921 - konstytucja marcowa - wolność prasy

1935 - Konstytucja - wolność słowa

1938 - dekret o prawie prasowym

Po wojnie - nieformalnie cenzura prewencyjna

1946 (5 lipca) - dekret 8 przepisów, silne ograniczenia prasy - Główny Urząd Kontroli Prasy Publikacji i Widowisk, oficjalna c.: nie ujawniać tajemnic państw., nie łamać prawa, nie szerzyć propagandy, nie wprowadzać opinii p. w błąd.

1952 - Konstytucja PRL - wolność słowa, ale w służbie PRL - to wszystko trwało do 1990.

1964 - list 34

Solidarność - przełamanie

31.07.1981 - ustawa o widowiskach i publikacjach - ucywilizowanie cenzury; 9 zasad ograniczających wolność, wstępna kontrola (prócz posłów, sądów, aktów, podręczników, prac mgr, dr… itd.) cenzorzy musieli się tłumaczyć, zaznaczano ingerencje cenzorskie

Stan wojenny - mocniejsza cenzura (ale rozwijały się wyd. podziemne)

Likwidacja GUKPiW - 1981

Koncern prasowy PZPR RSW Prasa - Książka - Ruch - zakaz ujawniania ingerencji cenz.

26.01.1984 - ustawa prawo prasowe

Okrągły stół!(6.02 - 5.04 1989)

1990 - koniec c.prewencyjnej

1992 - ustawa o radiofonii i TV

WOLNOŚĆ PRASY

Wolność - czynienie wszystkiego, co nie szkodzi innym

Wolność prasy: 1. materialna (w USA - nie ma ograniczeń), 2. formalna (odpowiedzialność za słowo + dopuszczalna cenzura następcza - nie prewencyjna!)

Sprawy sporne:

1917 - ulotki namawiające do przerwania pracy, napadu.. itd.

1961 - przełamanie takiej tendencji - podjęcie bezpośrednich działań

Kwestia naruszania czci innych

Kwestia pornografii

Kwestia sprośnych i wulgarnych wypowiedzi

Większość wolność formalna

Art.14 naszej konst. tylko ustawy i rozporządzenia ograniczają wolność

Art. 54 konst. Roz. 2 wolności i prawa osobiste: wolność wypowiedzi
środki społecznego przekazu = masowego komunikowania

Wolność wyrażania poglądów, wypowiedzi - nikt nas nie może do niczego zmusić

Wolność pozyskiwania i rozpowszechniania informacji

Ograniczenia:

Art. 30 - zasady ogólne: źródłem przekazu ma być godność człowieka - ona może ograniczać wolność

Kodeks karny - przepisy ograniczające: muszą być konieczne i mieć minimalny charakter (bezpieczeństwo, porządek publ., wolność prawa innych, zdrowie, moralność, ochrona środowiska)

Prawo międzynarodowe:

Po 2WŚ - wolność informacji podpięto o wolność człowieka i zrobili Deklarację Praw Człowieka (1948) - ONZ, to nie jest dokument wiążący!

Europejska Konwencja praw człowieka i obyw. - 1950

Międzynarodowy pakt praw obywat. i politycz. - 1966 - ale ma słabe struktury (każdy może mieć swoje przekonania i może je wyrażać)

Komitet Praw Człowieka - zw. z przyjmuje skargi, wydaje opinie (niewiążące)

Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności - lokalne, dla państw Rady Europy

Konwencja Praw Człowieka

Powołano: Eur. Trybunał Praw. Czł i Obyw. - można się skarżyć na swoje państwo (Polska od 1998); wolność wyrażania poglądów, chyba że jest wojna albo jakieś państwo ogranicza cudzoziemcowi (a może!)

Ograniczenia praw człowieka:

W Polsce tylko ustawy mogą; musi być w określonym celu i musi być konieczne!

Prasie prawie nie można nic ograniczyć

Państwo musi dbać o wolność słowa

4 grupy wypowiedzi: polityczna; sprawy budzące polityczne zainteresowanie; wymiar sprawiedliwości; moralność wiąże się z art. 10! prawo do otrzymywania i rozpowszechniania informacji państwo nie musi informować, ale można to zrobić samemu

Ograniczenia wolności prasy: art. 14 ustanawia wolność pr.; Konstytucja gwarantuje: swobodę okazywania swoich myśli, prawo do informacji, wolność mediów, niezależność d władzy

1. o charakterze prawnym (dopuszczalne przez prawo między narodowe i zgodne z koncepcją wolności prasy w znaczeniu formalnym)

1. dotyczące powstawania i istnienia środków masowego komunikowania (w PRLu ograniczali, wcześniej też i to bardzo, w 1992 - system koncesyjno - rejestracyjny)

2. ograniczenia dot. Treści publikacji (cenzura prewencyjna - ta gorsza i represyjna; w Polsce zakaz od 1990; zakazy dot. Przedruków, treści rasistowskich, wulgarnych… itd.+ są ograniczenia dot. Nakazów - np. komunikatów urzędowych;+ ograniczenia dotyczące interesów ludzi, autoryzacja.. itd.)

3. ogr. dot. Rozpowszechniania (najpowszechniejszy - zakaz kolportażu; konfiskata, embargo prasowe - możliwość zastrzeżenia terminu i zakresu publikowania)

4. ogr. Finansowe (stempel :PP, w PRLu - ograniczenia ilości papieru, „pożyczki papierowe”; współcześnie - niemożność korzystania z abonamentu)

2. pozaprawne (niezgodne z prawem międzynarodowym i koncepcją formalnej wolności prasy) np. polityczne propaganda, ideowe informacje, brak pluralizmu; ograniczenia ekonomiczne; naciski; cenzura wewnątrzredakcyjna

USTAWA O PRAWIE PRASOWYM Z 26.01.1984

Reguluje działalność dziennikarską i wydawniczą

Ustawa ma 91 art. 9 rozdziałów: przepisy ogólne (powołuje się na konstytucję), prawa i obowiązki dziennikarzy (zwraca uwagę na pluralizm), Rada Prasowa (już nie istnieje - od 1990; miała charakter opiniodawczy), organizacja działalności prasowej, sprostowania i odpowiedzi, komunikaty i ogłoszenia, odpowiedzialność prawna, postępowanie w sprawach prasowych, zmiany w przepisach obowiązujących oraz przepisy przejściowe i końcowe

Prasa - publikacje periodyczne, które nie tworzą zamkniętej jednorodnej całości, ukazujące się nie rzadziej niż raz do roku, opatrzone stałym tytułem albo nazwą, numerem i datą, a w szczególności: dzienniki i czasopisma, serwisy agencyjne, stałe przekazy teleksowe, biuletyny, programy radiowe i telewizyjne oraz kroniki TV, poza tym wszelkie środki masowego przekazywania upowszechniające publikacje periodyczne za pomocą druki, wizji, fonii lub innej metody; również ludzie zajmujący się dziennikarstwem

1. prasa sensu largo w znaczeniu przedmiotowym

2. jako środka masowego przekazu (jako instytucja)

3. w znaczeniu potocznym

Cechy prasy: periodyczność, otwartość i różnorodność, maksymalny interwał 1 roku, stały tytuł, numer i data

Dziennik: ogólnoinformacyjny druk periodyczny lub przekaz za pomocą dźwięku oraz dźwięku i obrazu ukazujący się częściej niż raz na tydzień

Czasopismo: druk periodyczny ukazujący się nie częściej niż raz na tydzień, a nie rzadziej niż raz na rok

Materiał prasowy: każdy opublikowany lub przekazany do opubl. w prasie tekst albo obraz o char. Informacyjnym, public, dokument, lub innym, niezależnie od środków przekazu, rodzaju, formy czy przeznaczenia czy autorstwa obejmuje nie tylko to, co już zostało opublikowane

Dziennikarz: 3 koncepcje: będący w stowarzyszeniu dziennikarzy, ten kto pisze, stosunek pracy z redakcją

Redaktor i naczelny: obydwie - osoby posiadające realny wpływ na publikacje; dziennikarz decydujący lub współdec o publikacji mat. Prasowych; naczelny - posiada uprawnienia do decydowania o całokształcie działalności redakcji

Kto może być naczelnym: 18 lat, nieubezwłasnowolniony, ma prawa publiczne, nie ma wyroku (10 lat od zakończenia kary), nie skazany za występek, nie skazany za śliskie pobudki :P, Polak; trzy razy karany już nie może być

Redakcja: jednostka organizująca proces przygotowania (zbierania, oceniania i opracowywani) materiałów do publikacji w prasie

Rada Prasowa: reprezentacja środowisk wiązanych z prasą: zarówno prasowo - wydawnicze jak i powołani przez premiera, wydaje opinie

Impresywy prasowe (nie stopka!) musi być wszystko: Impressum nazwa i adres wydawcy, imię i nazw redaktora, data i miejsce wydania, numeracja, międzynarodowy znak wydawniczy; informuje czytelnika o tym, co jest wydawcą, redaktorem, gdzie jest siedziba… itd.; pozwala na identyfikowanie; pomaga w celach procesowych

Prawo prasowe nie dotyczy (art.9)

Dziennika ustaw PRL, Dziennika Urzędowego PRL, Monitora… itd.

Diariusza sejmowego

Orzecznictwa sądów

Wydawnictw prasowych obcych przedstawicielstw dyplomatycznych…itd.

Wydawca: może być nim każdy, nie ma szczególnych reguł, to samo postępowanie, jak przy zakładaniu sklepu, zwykła działalność, ale jest naczelny! musi się wpisać do ewidencji

Rejestracja dzienników i czasopism:

Jest system rejestracji; istnieje organ rejestracyjny: Sąd Okręgowy w miejscu wydawnictwa.

Co zrobić, żeby zarejestrować?

1. złożyć wniosek (tytuł, adres, dane redaktora, określenie wydawcy, częstotliwość wydawania, zaświadczenie o niekaralności, wskazanie redaktora odpowiedzialnego), 2. mija 30 dni i sąd wysyła pismo do stolicy, a tam się wydaje zgodę, 3. wydają postanowienie, 4, po 21 dniach jest już prawomocne

Może być zawieszone, gdy w ciągu roku ma 3 przestępstwa

Mogą nie dać rejestracji, gdy: są braki formalne, tożsamość z innym tytułem

Od lipca 2007 - rejestracja prasy internetowej

Prasa kościelna: nie muszą mieć rejestracji (konkordat), ale TV i radio już muszą

Tytuł: 1. środowiskowe określenie dziennika lub czasopisma jako jednostki wydawniczej, 2. nazwa własna dziennika lub czasopisma identyfikująca ją i pozwalająca odróżnić, 2. nazwa własna utworu prasowego… itd.

Autorskie prawa do utworu zbiorowego przysługują wydawcy

Prawo autorskie do tytułu jest wtedy, gdy tytuł ma cechy utworu i może funkcjonować w obrocie prawnym odrębnie od samego utworu w innych wypadkach jest tylko oddzielnym przedmiotem ochrony, bez związku z utworem

Mocne: mają siłę odróżniającą; oryginalne, łatwe do zapamiętania

Słabe: nie mają; tylko charakter opisowy

Generalnie: nie ma skutecznej ochrony pisma w prawie prasowym

Biblioteki: ust. z 1996 - obowiązkowe egzemplarze biblioteczne (wydawcy muszą dostarczać; wszystko, co jest zapisane; mutacje gazet; kolejne wydania; dzieła nie udostępniane wcześniej; repliki; książki, broszury itd.,; audiowizualne; oprogramowanie komputerowe… itd.; wydania bibliofilskie, formularze, etykiety… itd.) Jagiellonka i BUW mają po 2 egzemplarze obowiązkowe, a 13 bibliotek regionalnych - po jednym

Obowiązkowy - podlegający nieodpłatnemu przekazaniu pod warunkiem, że został udostępniony w RP lub za granicą

USTAWA O RADIOFONII I TELEWIZJI Z 29.12.1992

weszła w życie 1.07.1993, składa się z 71 art. i 9 rozdziałów: przepisy ogólne, KRRiT, programy radiowe i TV, publiczna radiofonia i TV, koncesje na rozpowszechnianie programów, rozprowadzanie programów w siedzibach kablowych, (skreślony), odpowiedzialność prawna, zmiany w przepisach obowiązujących, przepisy przejściowe i końcowe; zawiera wiele delegacji ustawowych

Zadania radiofonii i TV: 1. dostarczanie informacji, 2. udostępnianie dóbr kultury i sztuki, 3. ułatwianie korzystania z oświaty i nauki -> rozpowszechnianie edukacji obywatelskiej, 4. rozrywka, 5. popieranie krajowej twórczości audiowizualnej

Nadawca: tworzy lub zestawia programy i rozpowszechnia je lub przekazuje innym osobom w celu rozpowszechnienia w całości, bez zmian.

Ma tworzyć (rozpowszechniać, przekazywać)

Ma tworzyć i zestawiać (rozpowszechniać i przekazywać do rozpowszechnienia)

Ma zestawiać (rozpowszechniać i przekazywać do rozpowszechniania)

Warianty:

1. musi mieć siedzibę na terenie RP (decyzje o programie RP, osoby zatrudnione - teren RP, decyzje o programie - UE, siedziba na te. RP i UE)

2. siedziba i ludzie na te. UE i RP

3. rozpoczął rozpowszechnianie z RP

4. osoby zatrudnione działają w RP

Program: uporządkowany zestaw audycji radiowych lub telewizyjnych, reklam i innych przekazów, regularnie rozpowszechniany, mający jednego nadawcę; wyspecjalizowany - zajmuje 70%

Nadawca społeczny: w Polsce tylko R.Maryja program upowszechnia działalność charytatywną, edukacyjną, nie może być audycji z przemocą (dzieci), zero reklam, zero sponsorów, nie może pobierać opłat z tytułu rozpowszechniania, nie płaci opłat koncesyjnych; ten status przyznaje KRRiT

Rozpowszechnianie: bezprzewodowa emisja programu równoczesnego, powszechnego odbioru; wprowadzenie programu do sieci kablowej

Rozprowadzanie: przejmowanie w całości i bez zmian programy nadawcy krajowego lub zagranicznego z wyjątkiem programu rozpowszechnianego w sieci kablowej

Producent: osoba fizyczna lub prawna, która podejmuje inicjatywę, faktycznie organizuje i ponosi odpowiedzialność za kreatywny, organizacyjny i finansowy proces produkcji utworu audiowizualnego; niezależny: nie pozostaje w stosunku pracy z danym nadawcą

Reklama: każdy przekaż nie pochodzący od nadawcy mający na celu promocję… itd. (autopromocja to NIE reklama)

Sponsorowanie: finansowanie bezpośrednie (pieniądze, sponsorem nie może być producent albo nadawca), pośrednie (np. pogoda - dostarczanie usług)

Ustawa NIE dotyczy: programu rozpowszechnianego w obrębie jednego budynku; rozpowszechnianego w systemie, którego urządzenia należą do jednej osoby adresowane np. do pracowników; programu rozprowadzanego w sieci kablowej, jeśli odbiorców jest nie więcej niż 250³⁷⁷

KRRiT

Organ apolityczny, właściwy w sprawach radiofonii i telewizji; członkowie nie należą do partii, ale są nominowani przez prezydenta (2), senat(1) i sejm (2), wybierani na 6 lat; odwołują ich tylko, gdy: jest chory, ma inną funkcję i sam się zrzeknie, skazany, nominowany niezgodnie z prawem; przewodniczący wybierany przez innych członków

Zadania: administracyjne i władcze: (projektowanie razem z premierem kierunków polityki państwa w dziedzinie radiofonii i telewizji; określanie warunków prowadzenia działalności przez nadawców; podejmowanie rozstrzygnięć w sprawach koncesji na rozpowszechnianie i rozprowadzanie programów; uznawanie za nadawcę społecznego lub odbieranie tego przymiotu, na warunkach określonych ustawą; kontrola nadawców; organizowanie badań treści i odbioru programów radiowych i telewizyjnych; ustalanie wysokości opłat za udzielenie koncesji oraz wpis do rejestru; ustalanie o opłatach abonamentowych opiniowanie projektów aktów ustawodawczych oraz umów międzynarodowych dotyczących radiofonii i telewizji; inicjowanie postępu naukowo-technicznego i kształcenia kadr w dziedzinie radiofonii i telewizji; współpraca z zagranicą i z różnymi instytucjami)

Biuro Rady: ma im pomagać

Parlament może przyjąć lub odrzucić sprawozdanie KRRiTu

KRRiT wydaje też rozporządzenia w sprawach indywidualnych

NADAWCY

TVP jest jedną spółką + 16 oddziałów

Polskie Radio - 17 spółek

Struktura:

Rada nadzorcza (5 do 9 członków, powołanych przez KRRiT, a jeden przez ministra ds. Skarbu), kadencja 3 lata, uprawnienia: nawiązywanie i rozwiązywanie stosunku pracy, zawarcie do umowy zbiorowej, zawiązanie do spółki innej, zbycie lub obciążenie nieruchomości

Zarząd (1 do 5 członków, powoływani przez rady nadzorcze, 4 lata, mają się rozliczać z KRRiT)

Rady programowe (15 członków, 4 lata, KRRiT powołuje, 10 - polityczni, 5 - specjaliści, ocena jakości, podejmowanie decyzji…)

TVP 1i2 - 1 rada

Polonia - 1

Regionalne - 16

Radio - 1 rada programowa, a regionalne mają swoje

Nadawcy publiczni - muszą nadawać programy związane z misją mediów, działalność utożsamiana z abonamentem / reklamy, dotacje, audycje finansowane

Powinności radiofonii i TV

Powinni dbać o dobre imię, umożliwiać ludziom uczestnictwo w życiu publicznym

Nie ponoszą odpowiedzialności za materiały publikowane niezależnie od nich

Obowiązek udziału w kampaniach wyborczych i nieodpłatnego emitowania reklam wyborczych

Nadawca prywatny - może nadawać wyborcze reklamy, ale już odpłatnie; nadawcą prywatnym może być każdy, kto mieszka w Polsce, ma siedzibę, może być kimś zagranicznym, byle na terenie Unii miał siedzibę

Obowiązki dotyczące tylko publicznej radiofonii i TV

1. wynikające z emisji

1. tworzenie i rozpowszechnianie programów ogólnokrajowych, 2. programów wyspecjalizowanych, 3. budowa nowych przekaźników, 4. rozpowszechnianie przekazów tekstowych, 5. udoskonalanie, 6. prowadzenie działalności produkcyjnej, usługowej i handlowej, 7. popieranie twórczości artystycznej, literackiej.. itd., 8. upowszechnienie wiedzy o języku polskim (w tym uwzględnienie potrzeb mniejszości), 9. tworzenie programów dla emigrantów

2. wytyczne programowe:

1.odpowiedzialność za słowo, 2. ukazywania różnorodności narodu, 3.kształtować poglądy, 4. umożliwiać uczestniczenie w życiu publicznym, 5.służyć rozwojowi kultury…itd., 6.respektować chrześcijański tryb życia, 7.umacniać rodzinę i prozdrowotność, 8. zwalczać patologie

KONCESJA

Udziela się, gdy jest zgodność założeń i realizacją, nadawca ma możliwość finansowania, bada się udział w programie, dotychczasowo jak przestrzegał zasad

Wydaje oczywiście KRRiT, w porozumieniu z prezesem Urzędu Komunikacji Elektronicznej

04.01.2001 - rozporządzenie dot, koncesji

k. udzielana na 10 lat, pobiera się za nią opłatę

nadawcy społeczni są zwolnieni

prawa do koncesji są niezbywalne

może być też nadana osobie prywatnej fizycznej - wygasa z jej śmiercią

UKE decyduje, na jakiej częstotliwości ktoś będzie nadawał (i oni mogą też cofnąć częstotliwość)

COFA SIĘ KONCESJĘ, gdy:

Jest postępowanie karne, sprzeczności z ustawą, naruszenie warunków, przerwa w nadawaniu przez 3 lub więcej miesięcy, splajtowanie, przejęcie przez innego właściciela

Koncesja musi zawierać: osobę nadawcy, jego siedzibę, przedmiot działalności, sposób rozpowszechniania, lokalizację stacji, w naziemnym: (wysokość zawieszenia anteny, moc nadajnika, promieniowanie anteny, częstotliwość i polaryzację), w satelitarnym (nazwę satelity, położenie go na orbicie, częstotliwość, moc), w kablowym (lokalizację stacji, obszar); dla wszystkich jeszcze: rodzaj programu i czas, datę rozpoczęcia, termin wygaśnięcia koncesji, udział w programie audycji wytworzonych przez producentów

SIECI KABLOWE

I ROZPROWADZANIE PROGRAMÓW

Należy zarejestrować konkretny program

Opłata jest zależna od ilości programów rozprowadzanych w sieciach

Wpis do rejestru - za pomocą zgłoszenia: wskazanie wnioskodawcy, określenie programu i obszaru + kopia zezwolenia na używanie sprzętu, dokumenty potwierdzające prawa, dokumenty potwierdzające, że to jest do powszechnego odbioru, oświadczenie o kolejności wprowadzania do sieci programów

Odmowa wpisu do rejestr: 1. gdy wnioskodawca nie ma uprawnień do używania urządzeń, 2. Zakaz rozprowadzania programów, gdy: 1. gdy w ciągu roku co najmniej dwa razy puścił niedozwolone treści; 2. wprowadza zmiany, 3. nie przestrzega kolejności ustalonej (a kolejność ma być taka: programy TV publicznej, regionalne, krajowych nadawców społecznych, programy innych krajowych, programy zagranicznych)

Obowiązki nadawcy prywatnego: on układa program, ale musi być przynajmniej 33% polskich, muzycznych i kulturalnych też 33%, audycji europejskich 50% ochrona przed USA :P; 10% na europejskie ma być od niezależnych producentów, a 5% z tego nie starsze niż 5 lat

To wszystko bada i sprawdza wielka KRRiT!

21.04.2005 - USTAWA O OPŁATACH ABONAMENTOWYCH

REKLAMA

Komunikat - określa nadawcę, ma treść i określa odbiorcę

Telewizje muszą publikować również obwieszczenia, wyroki sądowe i inne orzeczenia, ogłoszenia urzędowe; listy gończe (podaje się: sąd lub prokuratora, dane o osobie, informację o treści zarzutu, wezwanie do ludzi, ostrzeżenie o odpowiedzialności)

Art. 36 ust. pr.prs. mówi, że prasa może zamieszczać odpłatne ogłoszenia i reklamy

Ogłoszenie: publikacja służąca reklamie lub zaproszeniu do rokowań , zamieszczona w prasie, stanowiąca jedno z jej podstawowych źródeł utrzymania

Reklama: wypowiedź mająca na celu informowanie czytelników o cechach towarów lub usług oraz nakłanianie do ich nabycia lub/i skorzystania z nich. Tu musi być jakiś element wabienia, zapraszania (nie jak w ogłoszeniu)

Wydawca i redaktor mają prawo odmówić nadawania reklamy, ale to oni są za to odpowiedzialni

Reklama i ogłoszenie muszą być wyodrębnione w zawartości medium

TV publiczna nie może przerywać programów celem nadania reklam (inne mogą)

Ma zajmować 15 - 20% przekazu (więc w ciągu godziny nie może być więcej niż 12 minut)

Telesprzedaż i informacja niemniej niż 15 minut, bloków nie może być więcej niż 8

W TV reklama może przerywać co 20 minut, w radiu co 10

W relacjach sportowych - tylko wtedy, gdy są naturalne przerwy (chyba, że ich nie ma)

W serialach dokumentalnych nie można

W filmach i serialach - do 4 to dowolne, gdzie umieścić reklamę

NIE MOŻNA PRZERWAC REKLAMAMI: serwisów informacyjnych, audycji religijnych, dokumentalnych, dla dzieci!

Tytoń - musi być opatrzona reklama ostrzeżeniem

Alkohol - 20.00 - 6.00, nie może przedstawiać nieletnich, łączyć ze sportem, prowadzeniem pojazdów… itd.

Usługi medyczne i leki - reklama nie może prowadzać w błąd// nie może być do dzieci i nie mogą reklamować specjaliści

Główny inspektor farmaceutyczny - pilnuje tego i wydaje decyzje o tych reklamach

16.12.2002 -> rozporządzenie, co powinno być w reklamie, ścisłe reguły reklamowania

Ustawa z 29.07.1992 - o reklamach gier i zakładów…

NIE MOŻNA NADAWAĆ REKLAM:

1. nawołujących małoletnich do zakupów dla nich niedozwolonych, 2. zachęcać małoletnich do wywierania presji… 3. wykorzystują zaufanie małoletnich, 4. stawia ich w niebezpiecznych sytuacjach, 5. oddziałują w sposób ukryty na podświadomość

REKLAMA NIE MOŻE:

1. naruszać godności człowieka, 2. dyskryminować, 3. ranić przekonania, 4. zagrażać rozwojowi małoletnich, 5. sprzyjać zachowaniom zagrażającym zdrowiu i życiu, 6. być UKRYTA

Czas nadawania reklam - od 6 rano liczony

Symbole na początku i końcu reklam

Więcej niż 35% nie może być dla jednego producenta

SPONSOROWANIE

Musi być to na początku i na końcu zaznaczone, że coś jest spons. - ale nie trakcie; nie można wtedy wskazywać na sponsora

NIE WOLNO SPONSOROWAĆ: serwisów informacyjnych, audycji publicyst, poradniczych, wyborczych lub związanych z wyborami

Sponsor nie może wpłynąć na treść audycji lub innego przekazu

Sponsor MOŻE się pojawić, gdy jest rozdanie jakichś nagród

Art. 17 i 18 generalnie -> CZEGO NIE MOŻE BYĆ W AUDYCJACH I INNYCH PRZEK.

1. propagowania działań sprzecznych z prawem

2. nie poszanowania przekonań religijnych (wszystkie)

3. sprzyjania zachowaniom zagrażającym zdrowiu i życiu

4. to samo - do małoletnich

5. to, co może mieć zły na nich wpływ - między 6 a 22; nadawcy muszą oznaczać programy symbolami, a w radiu - zapowiadać

6. niedbałości o język

PRAWO DO INFORMACJI (to jest najgorzej opracowane)

Każdy ma prawo - mówi Konstytucja!

Media mają obowiązek ich udzielania

Muszą ich udzielać też: władze publiczne, reprezentatywne organizacje związków zawodowych, organizacje pracodawców i partie polityczne

Rzecznicy prasowi: muszą prezentować publicznie działania swoich organów, organizować możliwość spotkania z prasą

Ograniczenia w dostępie do informacji: ochrona praw i wolności innych osób, praw i wolności, bezpieczeństwa, interesu; ochrona archiwów, ochrona sfer tajemniczych, prywatność ludzi)

2008 - ustawa o dostępie do informacji publicznych!!

Informacja publiczna jest o sprawach publicznych, a nie prywatnych

Informacja:

1. prywatna (np. PIT)

2. publiczna (informacje jawne, niejawne, formalnie jawne)

Inne przepisy regulujące dostęp do informacji: ust. o archiwach, środowisku, rozpraw i akt sądowych

Od osoby podającej informację nie można żądać uzasadnienia

Władze publiczne i inne podmioty wykonawcze są zobowiązane do udzielania inf.

Tryb udostępniania prasie informacji

1. biuletyn informacji publicznej

2. informacja na wniosek lub bez niego

3. informacje w miejscach ogólnie dostępnych

4. przez urządzenia zainstalowane w miejscach o.d.

musi być możliwość identyfikacji tego, kto podał takie dane

• prasa ma wstęp na posiedzenia różnych gremiów!!

Kategorie udostępnianych informacji:

1. o polityce

2. o podmiotach, o których mowa w art..4 ust.1 udip. (??)

3. o zasadach funkcjonowania tych podmiotów

4. o danych publicznych

5. o majątku publicznym

dane osoby: wszystkie informacje umożliwiające identyfikację

ale: ustawa o ochronie danych osobowych czasem pozwala udostępnić info

informacje stanowiące tajemnicę: bankowa, maklerska, giełdy, statystyki, pielęgniarki i położne, skarbowa, lekarstwa, dziennikarska, przedsiębiorstwa, spowiedzi… itd.

Tajemnica państwowa: informacja określona w wykazie rodzajów informacji, stanowiącym załącznik 1, której nieuprawnione ujawnienie może spowodować realne zagrożenie dla RP dotyczące porządku publicznego, obronności, bezpieczeństwa… itd.

Podzielona jest na dwie kategorie: ściśle tajne i tajne; ochrona - 50 lat, a niektóre dożywotnio

Tajemnica służbowa: informacja niejawna nie będąca tajemnicą państwową uzyskaną w związku z czynnościami służbowymi albo wykonywaniem prac zleconych, której nieuprawnione ujawnienie mogłoby narazić na szkodę interes państwa, publiczny lub obywateli

Okres ochronny tajemnic służbowych wynosi 5 lat dla poufnych i 2 dla zastrzeżonych

Klauzula: nadawana przez osobę, która ma prawo i ponosi odpowiedzialność karną za jej nadawanie; urzędnik praktycznie nie ponosi odpowiedzialności

Urzędy mogą odmówić udzielenia informacji można się odwołać do sądu

Kierownik tak samo musi udzielać informacji jak rzecznik prasowy

Prawo dostępu do informacji publicznej: uprawnienie do uzyskania info publicznej w zakresie istotnym, wgląd do dokumentów urzędowych, dostęp do posiedzeń kolegialnych

Dziennikarze:

Publikowanie i rozpowszechnianie czegoś wymaga zgody!

Dziennikarz nie może odmówić autoryzacji; nie można zmieniać kolejności, pomijać części pytań i wypowiedzi!! Ale nie musimy informować o autoryzacji

Embargo prasowe: termin i zakres publikacji - jeśli to jest dane, to musimy tego przestrzegać (to określa informator)

Żeby coś wydrukować trzeba mieć zgodę; a. informatora; b. osoby zainteresowanej

Prawa dziennikarzy: 1. do biernego informowania: dla obywatela - możliwość zaznajamiania się z życiem publicznym, dla prasy - dostęp do informacji, 2. do czynnego informowania: dla obywatela: głoszenie swoich spraw za pomocą prasy, dla prasy: prawo do sprawozdawczości i komentowania

Mają prawo domagać się informacji, której na pewno NIE dostaną, jeśli to tajemnica państwowa, służbowa, skarbowa lub statystyczna

Prawo anonimatu - tajemnica autora - nie ujawnianie go; każdy ma prawo do ujawnienia się jako autor, ale nie ma obowiązku wtedy odpowiada naczelny

Obowiązki dziennikarza: 1. głoszenie prawdy obiektywnej, 2. muszą być dowody, 3. służba społeczeństwu i państwu, a nie wydawcy!, 4. chronić społeczeństwo, 5. szczególna staranność i rzetelność; 6. ochrona cudzych dóbr osobistych, 7. ochrona informatorów, 8. dbałość o język, 9. przestrzegać tajemnicę służbową

Gazeta musi mieć ściśle określoną misję i cel

Zakaz kryptoreklamy!

Ograniczenia w sprawozdawstwie sądowym: 1. publikowanie danych osobowych i ich wizerunku, chyba że jest zgoda 2. to samo tylko dot. Świadków

SDRP - stowarzyszenie dziennikarzy RP (od 1982)

Tajemnica dziennikarska w dochodzeniu prawnym mamy większe prawa

Art. 180 KK, dot. Wszelkich tajemnic zawodowych, dziennikarz może być zwolniony z zeznawania, NIE może zdradzić danych informatora, może być zwolniony ze względu na interes osób trzecich ; jego zeznania to prawo, a nie obowiązek

Dziennikarz musi donosić o przestępstwach! Zawsze musi zbierać dowody!!

Dziennikarz ma prawo do: krytyki (publikowanie rzetelnych, zgodnych z zasadami współżycia społecznego ujemnych ocen dzieł naukowych lub artystycznych albo innej działalności twórczej, zawodowej lub publicznej), satyry, karykatury// tylko bez ekscesów:P

Glosa krytyczna A.Kopffa - nie można być nazbyt liberalnym w jakimkolwiek środowisku, szczególnie, gdy to jest źle odbierane

W postępowaniu cywilnym - musi być odpowiedzialność za to, co redakcja „wypuszcza”, nie można naruszać dóbr osobistych: wolność, zdrowie, wizerunek, nazwisko, tajemnica korespondencji… itd.

Najczęściej naruszane dobra: cześć (godność i dobre imię), prywatność

Naruszenie dobra musi mieć charakter bezprawny (postępowanie - ze szczególną ostrożnością, skutku - każde naruszenie dobra jest bezprawne)

Dobra osobiste: wartości niemajątkowe, psychiczne

Ochrona życia prywatnego: prawo do intymności i prywatności

Roszczenia wobec dziennikarzy: o ustalenie, zaniechanie działań naruszających, dokonanie czynności niezbędnych dla usunięcia stanu naruszenia, o usunięcie skutków dokonanego naruszenia

odszkodowanie, przeprosiny, zadośćuczynienie…

Zadośćuczynienie - mierzy się wielkość krzywdy wykazując przez dowody

Odszkodowanie - związane ze stratami materialnymi

Odpowiedzialność cywilna: za artykuł autor, redaktor, każdy, kto współpracował, wydawca; odpowiedzialność majątkowa jest solidarna

Odpowiedzialność karna: odpowiada każdy, kto naruszył prawo: generalnie redaktor i NACZELNY, ale oczywiście może wyjechać, bronić się, wtedy też odpowiada wydawca

Redaktor, który nieumyślnie dopuści się przestępstwa podlega karze lub grzywnie

Umyślność: zamiar bezpośredni, zamiar ewentualny (nie chce, ale się godzi)

Nie wszystko musi być przestępstwem!!

Wyłączenie możliwości przeprowadzenia dowodu prawdy, gdy: zapobiega życiu lub zdrowiu, demoralizacja nieletnich, zarzut bezpośrednio związany z działaniem osoby

PRZESTĘPSTWA PRASOWE:

Przestępstwa porządkowo - prasowe (właściwe)

1. czyny dotyczące warunków wydawania dziennika lub czasopisma + koncesje i rejestracje programów: Obowiązek publikacji określonych materiałów; Wydawanie gazety bez rejestracji: Mogą być kary: grzywna, ograniczenie wolności, pozbawienie wolności

Naruszanie impresum prasowego

2. czyny zabronione, które precyzują obowiązek lub zakaz publikacji określonych materiałów prasowych: odpowiedzialność karna za: uchylanie się obowiązkowi publikowania sprostowań Obowiązek pisania sprostowań (nie może być opatrzone komentarzem, bo to bez sensu wtedy) - naczelny (dotyczy wiadomości nieścisłej lub nieprawdziwej)

3. zapobieganie ponownego naruszenia dobra prawnie chronionego - gdy chodzi o zagrożenie dóbr osobistych

Popełnione w treści materiału (niewłaściwe)

zniesławienie (polega na pomówieniu osoby, grupy, instytucji, osoby prawnej, jednostki organizacyjnej pomówienie: stawianie zarzutu wobec kogoś, który może poniżyć); zniewaga (niższa odpowiedzialność karna - odpowiedzialność taka sama, działanie na rzecz dobra społecznego); nawoływanie do wszczęcia wojny, zniewaga RP lub narodu, prezydenta, flagi.. itd.; obraza uczuć religijnych, treści porno, ujawnienie tajemnicy państwowej, zniewaga etniczna, propaganda faszyzmu

Przestępstwa przeciwko wolności prasy:

Grożenie lub przemoc wobec dziennikarza

Utrudnianie lub tłumienie krytyki

Nadużywanie funkcji zwierzchniej

10

---