5. Stos pr i cech Podmiot stosu pr są pracow i pracod. Na treść stosunk pr skład się zobowiąz stron tego stosun, ich wzaj praw i obow. Przez nawiąz stos pr pracow zobow się do wykon pr określ rodz na rzecz pracod i pod jego kierownict oraz w miejs i czas wyznacz przez pracod , a pracod do zatrudn pracown za wynagr. Świadcz praca winn być wykon osobiś, w spos ciągły, zgodn z przepis prawa i polecen kierowni pr co do czasu i miejsc świadc prac, zaś pracoda zobowi jest zaró do zapłat wynagro ,zapewn warunk pr sprzyjaj wysok wydajn i bezpiecz dla zdrow, jak i do realiz innych świadc należn pracown Cechy: -jest stosun dobrow , nie zmuszam nikog do pr. -ma charak osobisty( nie może posłać kogo żeby wykonał prace za nas) - ma charak odplat- wykon prace jest wynagr -wladz w stosunk pr należ do pracod : 1.wladza dyrektyw- prawo do wydaw polec, ogranicz tresci umow. 2. w.dystybutyw- przydziel obowiazk i odpowied, 3.w.dyscypli -postrzeg porzadku w pr (ponosz konsekw,np. przychodz do pr o konkre g) .11. Roszcz prac z wypow um o pr W przypadk, gdy rozwiąz umow o prac bez wypow nastąp z narus przep o rozwiąz umów o pracę w tym trybie, pracownik przysł roszc o przywróc do pr na poprze warunk lub o odszkod. Jeśli rozwiąz umowy o pracę zawartej na czas okreś lub na czas wykona określ pr nastąp z narus przepis o rozwiązy umów o pracę bez wypowiedz , pracowni przysług wyłącz odszkod , jeżel: *upłynął termin, do któr umow miała trwać *przywróc do pr byłoby niewskaz ze względ na krótki okres, jaki pozostał do upływ tego termin * Jeżel pracoda rozwi umow o prac w okres wypowiedz z narusz przep o rozwiąz umów o pracę bez wypowie , pracown przysłu wyłącz odszkod w wysoko wynagrod za czas do upływ okresu wypowi * Pracown, który podjął pracę w wyniku przywróc do pr, przysług wynagr za czas pozosta bez pr - nie wię niż za 3 msc i nie mn niż za 1 mc. Jeż umow został rozwiąz z: *pracowni , którem brak nie więc niż 4 lata do osiągn wiek emeryt , a okres zatrud umożl mu uzysk praw do emery z osiągn tego wieku,*pracowni w okre ciąży lub urlop macierz , *pracow -ojcem wychow dzieck w okres korzysta z urlop macierzyń lub gdy rozwią umow podleg ogranicz z mocy przepis szczególn , wynagrod przysług za cały okres pozostaw bez pr.Odszkod przysł w wysok wynagrod za okres wypowied . W przyp rozwiąz umowy o pracę zawart na czas określ lub na czas wykona określ pr, odszkod przysłu w wysok wynagrod za czas, do którego umow miała trwać - nie dłuż niż za 3 msc
16. Wynagr i jego ochron wynagr za prac nie może być niż niż aktua mini wynag za prac. Musi być ukształt na poziom godziwym. Godziw wynag jest określ indywidu i powinn być wynik konkret ustal pracown z pracod.Godziw wynagr za pracę Najważ zasadą jest, że wynagro przysł za pracę wykon. Za czas niewykon pr pracown zachow prawo do wynagr tylko wówc , gdy przepisy prawa pr tak stanowią. Pojęci "godziw wynagr " jest pojęc nieostr i musi być każdoraz weryfik na tle konkre stanu fakt. Najogóln możn za godziw uznać takie wynagr , które zapewn pracown i jego rodzi przyzw poziom życ. Oznacz możli zaspok podst potrzeb ekon , społ i kultur pracown i ich rodzin. Wynagro za pracę powin być tak ustal , aby odpowi w szczeg rodza wykon pr i kwalifi wymag przy jej wykonyw , a także uwzględ ilość i jakość świadcz pr. W celu określ wynagrod za pracę ustala się, w trybie przewidzianym w art. 771-773, wysoko oraz zasad przyznaw pracown stawek wynagrod za pracę określo rodz lub na określ stanowi, a także innych skład wynagro , jeżeli został one przewidz z tytułu wykonywa określ pr. 1.Pojęc praw prac- ogół norm prawn, regul stosu związ z prac człow. Praw pr nie norm wszelk prac człow, lecz tylko taką, która przede wszystkim jest podejmowana w celach zarobkowych. Praca niezarob nie wchodzi w zakr prawn pojęc pr. Łączy się to z zależno ekonom , w jakiej osoba świadc pracę pozost wobec podmiotu, na rzecz którego ją podejm. Z pkt widzen prawa pr interes nas tylko praca zarobk człowi , posiada społecz doniosłość, która wykonyw jest w warun tzw. podporządk, tzn. świadc jest pod kierownict i na rzecz innego podm organizując proces pr, zwanego pracodaw . Praca zarobk osób wykon swe czynn zawod samodzie , na własny rachun i ryzyk, nie jest objęta regulacją prawa pr. 2.Praca, jako przedmiot prawa pr Przedmiot prawa pr są wszyst stosun społec związ z pracą podporządk . Stosun pr zachodi między pracdaw a pracown w proc pr podporządk. Na ich treść skład się wzajem prawa i obowi stron określ w KP i w inn akt. Stos pr ma char zobowiązan - jest więzią prawną poleg na tym, że jedna strona może żądać od drug spełnie określ świadc , ta osta obowią jest świadc spełnić. Każda ze stron stosu pr występ wobec drugiej równocz w roli wierz i dłuż -zobowiąz dwustron . Do przedm prawa pr zalicza są stosu towarzys stosun pr w określon przez prawo sytuac. Taki uboczny, pomocnic charak maja stosu mied uczestnik konflikt powstają w związk z praca zarobk-np. w związk z narus przez jedną ze stron przepis prawa pr tzw. spory o prawa indywidu . Ten kompleks stosunk określam nazwą stosunk proceso prawa pr. Dalej, przedmi prawa pr są stosu określan mian zbiorow stosun pr. Są to stosu dot praw i inter grupo: pracowni , pracodaw i ich organi , związ zaw i załóg praco.
3. Zas praw pr Każd ma praw do swobod wybra pr, niedopu jest jakako dyskr (płeć,wiek,rasę,relig,narod ,przekon polit ) Praco wykon takie same obowi mają równ praw, równ trakt kobi i mężc Nawiąz stos pr wym zgodn oświadc woli pracdaw i prac . Postanow umów o pracę oraz innych aktów mniej korzyst dla pracow niż przep praw pr oraz te które narus zasad równ trakto są niewa Praco ma prawo do godz wynagr, państw określ mini wysok wynagr za pracę Pracdaw ma obowi zapew pracowni bezpi i higien warunk pr ułatw praco podno kwalif stosow do możli zaspoka byt , socja i kultu potrz pracown Pracow oraz pracdaw mają praw tworz organiz w celu obron swoich praw Pracow uczes w zarząd zakład na zasad określ w odrębn przepis 4. Źród praw pr (kraj, zewnętr) -akt prawn o charakt ogóln , adreso do wszyst pracown lub ich grup. Źródł powsz obowiąz : 1. Konsty , 2. Usta , 3. Ratyfi umowy międzyna i rozporz wydaw na podst ustaw i w celu ich wykonywa przez Rad Ministr i ministra właściw do spraw pr.Źródł właściw prawu pr: - układy zbiorow pr, oraz inne, oparte na ustaw, porozum zbiorow, - regulam pr i statuty określaj prawa i obowią stron stosunku pr.Hierarchia źródeł prawa W szczególn postanow układu i porozu zbiorow nie mogą być mniej korzys dla pracown niż ustawy i prze wydane na ich podst . Postanow układu zakładow nie mogą być mniej korzystn niż układu ponadzakład . Postanow regulam i statutów nie mogą być mniej korzystne dla pracowni niż ustawy i przepisy wykonaw , układ i porozum zbiorowe. Relacja między poszczeg źródłami prawa oparta jest na zasadz uprzywilej pracown.6. Poję i rodz umów o pracę Umowa o pracę jest dwustr czynnośc prawną. W wyniku jej zawar pracown zobowią się do wykonyw pr określon rodz na rzecz pracdaw pod jego kierownic w miejscu i czasie wyznaczon przez pracod , a pracdaw do zatrudn pracown za wynagrod Umowę o prace zawiera się na czas nie określ , na czas określo lub na czas wykon określ pr. Jeżeli zachodzi konieczn zastępst pracow w czasie jego usprawie nieobec w pr, pracdaw może w tym celu zatrudn innego praco na podst umowy o prace na czas określ , obejm czas tej nieobec . Rodzaje Umowę o prace na czas nie określony, Umowę o prace na czas określ ,Umowę o prace na czas określ zawarta w celu zastępst , Umowę o prace na czas wykona określ pr, Umowę o prace z pracowni skierow do pr na obszar państw niebędąc członkiem UE, Umow o prace na okres próbny,Umo o prace w niepeł wymiar czasu pr, Umow o prace w celu przygotow zawodow.
7. Form umow o pracę -umow o pracę powin być zawiera w formie pisemn . Dopusz jest jednak zawar umowy w formie ustnej oraz jej później potwierdz przez pracodaw na piśmie. W myśl przepis kodeks pr brak pisem potwier umowy ustnej stan wykroc przec prawo pracow (jednak sama umow zawarta w formie ustn jest ważna). Najpóź w dniu rozpocz pr przez pracown , pracdaw powinien potwierd na piśmie ustalen co do stron umowy, rodz umowy i jej warunk. 8. Treść umowy o pracę Umowa o pracę określa strony umowy, rodzaj umowy, datę jej zawarcia oraz warunki pr i płacy, szczególności: rodzaj pr, miejsce wykonywania pr, wynagrodzenie za pracę odpowiadające rodzajowi pr, ze wskazaniem składników wynagrodzenia, wymiar czasu pr, termin rozpoczęcia pr.9. Wypow umowy o pracę jest jednostro oświadc woli jednej ze stron, które ma na celu zakończenie istniejącego stosunku prawnego po upływie okresu wypowiedzenia. Forma W myśl przepisów KP każde wypowiedz umowy o pracę, niezależ od rodz wypowiad umowy, powinno nastą na piśmie. W piśmie pracdaw wypowiad umowę o pracę na czas nieokreś powi być wskaz przycz uzasadn wypowied , a ponadto oświadc pracdaw o wypowied umowy o pracę powinno zawierać pouczenie o przysług pracown prawie odwoł do sądu pr. Umowa o pracę rozwi się: 1) na mocy porozu stron, 2) przez oświadc jednej ze stron z zachow okresu wypowie (rozwią umowy o pracę za wypowi ), 3) przez oświadcz jednej ze stron bez zachowania okresu wypowied (rozwiąz umowy o pracę bez wypowie ), 4) z upływem czasu, na który była zawarta, 5) z dniem ukońc pr, dla której wykona była zawarta. Ponadto umowa o pracę wygasa w przypad śmierc pracow , śmierci pracdaw 15. Wygaśn umow o prac Rozw umow o prac moż nastą bez potrz oświadc woli stron stosunk pr, wskutek zdarzenia prawnego, z którym przepisy prawa wiążą ustanie stosunku pr. Rozwią umow o pracę nast wówc automat , z mocy prawa, przez jej wygaśn z chwil zaistn określ zdarz. Z mocy prawa rozwią się:1) wraz z upływ okres próbn, czasu, na który były zawart, lub z dniem ukończ umówi pr - umow zawart na okres próbn, na czas określ i na czas wykon określ pr. WYJĄT:a) umow na okres próbn przekrac 1 msc, umowy na czas określ oraz umow na czas wykon określ pr i jedyn wtedy, gdy stron tak umow jest kobiet w ciąż, a zgodn z przewidz okres ich trwan ulegał one rozwiąz po upływ 3msca ciąż. W tych przypad umowy te nie wygas , lecz uleg z mocy prawa przedłuż do dnia porodu,b) w razie upływ okres próbn po powoła pracown do czynn służb wojsk , umow o prac uważ się za zawart na czas nieokreśl. Umow te nie wygas , lecz przekszt się w umowy na czas nieokreś,2) umowy o pracę w związku z upływ 3 m-cy nieobecn pracown z powod tymczas areszt , chyba że pracdaw rozwią wcześni bez wypowied umow o pracę z winy pracown 3) umow o pracę w przypadk śmierci pracow lub śmier pracoda.
10. Wypowied umowy o pracę na czas nieokreś Okres wypowie umowy zawartej na czas nieokreśl został zróżnicow w zależ od
stażu pr u danego pracdaw i wynosi: a) 2 tgd - jeż pracow był zatrudn przez okres krótszy niż 6 miesięcy,b) 1 msc - jeżeli pracow był zatrudn , co najmn 6 msc, c) 3 msce - jeżeli pracow był zatrudn , co najmn 3 lata. Do okresu pr u danego pracdaw wlicza się wszyst okres zatrudn u tego pracdaw, niezależn od występuj przerw między tymi zatrudni. Jeżeli wypowie pracowni umowy o pracę zawartej na czas nieokreśl nastę z powodu upadło lub likwid pracdaw albo zmniejs zatrudn z przyczyn dotycz pracdaw, określo w odrębn przepis , pracdaw może, w celu wcześn rozwiąza umow o pracę, skrócić okres 3mc wypow , najwy jednak do 1 msca. W takim przyp pracowni przys odszkodo w wysok wynagrod za pozos część okresu wypowi . W okresie wypow umow o pracę pracown przysł zwoln na poszu nowej pr w wymiarze 2dni roboczych w okresie wypowiedz , nieprzek 1 msca i 3dni robocz w okresie 3wypowiedz . Za dni zwolnie pracownik przysług wynagrodz Pytanie 10: jezeli byl zatrud ponizej 6msc (umow na czas nieokr) przyslug nam 2 tyognie wypowi - jezeli byli zatrud powyz 6 msc wtedy mamy 1msc wypowied jezeli 3 lata- wtedy mamy 3 msc i przechodz dalej kiedy juz jestes na wypowiedz w okresie tego wypowied , analogi 2 tyg, miesiac,3 miesiace przysl nam dni wolne (odplatne) jezlei jestesmy na wypowied ponizej 1 mca, 3 dni---- wtedy mamy 2 dni wolne robocze (na poszukiw pr) a 3 dni robocze mamy wolne gdy jestesm w okresie 3msc wypowiedz do 10 go 12. Rozwiąz umow o pracę bez wypow przez pracodaw , jak i pracown , winno nastą na piśmie i podaw przyczyn rozwiąz umowy. Pracownik -dla celów dowodow. Pracdaw - niezachowa formy pisemn lub niepodan przyczyn uzasadn rozwiąza umowy rodzi roszczen pracown o przywróc do pr lub odszkodow 13. Wypowie zmieniaj Zastos wypow zmieniają jest dopusz w odniesi do wszy stosu pr, które podlega wypowied, może zostać zastoso wob pracown , z którym zawart umowę o pracę na czas nieokreśl , na okres próbn oraz na czas określ , jeśli strony umowy przewidzi dopuszcza jej wypowi . Przy czym SN przyjął, że przez dokona wypowied zmieniaj nie jest dopuszcz zmiana rodz umowy o pracę zawart na czas nieokreśl na umow na czas określ 14. Świadectwo pr Pracdaw jest zobowi niezwł wydać pracow świade pr w przypad rozwiąza lub wygaśn stosunk pr. Wydanie świade pr nie może być uzależ od uprzed rozli się prac z pracod . W przyp rozwiąz lub wygaśn umow o pracę z pracown , z któr dotychcza pracdaw nawiąz kolejną umowę o pracę bezpośre po rozwiąz lub wygaśni poprzedn umow o pracę, pracdaw jest obowiąz wydać pracownik świadect pr, tylko na jego żądan. Informac zamieszc w świadect pr: okres i rodz wykony pr, wszyst zajmow stanow , tryb rozwiąz albo okoliczn wygaśni stosun pr, inne inform niezbędn do ustal uprawni pracowni i uprawn z ubezpiec społecz . Dodatk , w świadec pr zamiesz się wzmiankę o zajęcu wynagrodz za pracę w myśl przepis o postęp egzekucy.
17. Odpow dyscypl i mater pracow odp dyscyp -Nieprzest obowiąz przez pracown Są to normy prawn bezwzgl obowiąz , więc niemożl jest ich umown ogranicz , wyłącz czy rozszer . Trzy rodz kar:- karę upomni - nagany - pieniężn Przesłanki odpowiedzialności pracownika: - wina pracownika (umyślna lub nieumyślna) - bezprawność jego zachowania Karę upomnienia i nagany może
pracdaw stosować wobec pracowni za nieprzest przez niego ustalonej organizacji i porządku pr, a także przyjętego
sposobu potwierdzania obecności w pr oraz nie usprawiedliwienia nieobecności.Karę pieniężną może stosować tylko gdy:
prac nie przestr przep bhp - nie przestrz przepis przeciwpoż opuści pracę bez usprawiedl stawi się do pr w stanie nietrzeźwym
lub spoż alkoh w czas pr Wysok kary: -za jedn przewin nie może być wyższ od jednodn wynagr-łączn nie może przekracz 10 częś
wynagrod odp material- Praco, który wskut niewykon lub nienależ wykon obowiązk pracown wyrząd pracod szkodę, ponos odp mater.
Pracown nie ponosi odp za szkod w takim zakr, w jakim pracod lub inna osob przyczyn się do jej powst albo zwięks. W razie wyrządz
przez pracow przy wykonyw przez niego obowiązk pracown szkody osobie trzec , zobowiąz do napraw szkod jest wyłą pracod.
18. Poj i rodz czas pr Def czas pr czas, w któr pracow pozost w dyspoz pracod w zakł pr lub w inn miej wyznac do wykon pr.
1) pr zmianow -wykonyw pr wg ustalon rozkład czas pr przewiduj zmian pory wykonyw pr przez poszczeg pracowni po upływ określ liczb godzin, dni lub tyg. Do cel rozlicz czasu pr pracown:1) doba -24 kolejn godz, poczyn od godz, w któr pracow rozpocz prac zgodn z obowiąz go rozkł czas pr, 2) tydz-7 kolejn dni kalend. Czas pr nie może przekr 8 g na dob i przecięt 40 g w przecięt pięciod tyg pr w przyjęt okres rozlicz nieprzekr 4 mies W rolnict i hodowl, i przy pilnow mien lub ochron osób może być wprow okres rozlicz nieprz 6 msc Oblic wymiar czas pr oblicz się: 1) mnoż 40 g przez licz tyg przypad w okres rozlicz , a nast 2) doda do otrzym liczb god ilocz 8 god i liczby dni pozost do końc okres rozliczen, przypadaj od poniedz do piątk. Tygodn czas pr 1. Tyg czas pr łącz z godz nadliczb nie może przekr przecięt 48 g w przyj okres rozlicz. Prac w god nadliczb Prac wykon ponad obow pracow norm czasu pr, i ponad przedłuż dobow wymiar czasu pr, wynikaj z obow pracow syst i rozkł czasu pr Prac w g nadlic jest dopus:1)koniec prowa akcji ratown 2)szczeg potrz pracod. Liczb g nadlic nie może przekr 150 g w rok kalen. Stron ustal w umow o prac dopuszc liczbę god pr ponad określ w umow wym czas pr pracow zatrudn w niepełn wymiar czasu pr.
20. Urlop wypocz (pojęcie, wymiar, przesunięcie urlopu, odwołanie z urlopu, ekwiwalent za urlop) - jest prawem podmiot prac o charakt osobist. Oznac, iż pracow nie moż zrzec się przysług mu urlop ani przekaz go na in osob. Urlop należ wykorz w natur, co wykluc jakiekol fin rekomp wypłac w zami za url. W ściśl określ przyp pracod moż wypłac ekwiw pienięż za niewyk urlo Ekwiw pien przysł w przyp niewyk należ urlop w cał lub w częś z pow rozwiąz lub wygaś stos pr praco.Nabyw praw do urlop wyp: Pracown , w roku kalen, w któr podejm prac po raz pierws w życi, nabyw praw do urlop po każd miesi pr, w wymiar 1/12 wymiar przysł mu po przepracow roku. Prawo do urlop nabyw się w konstr całośc tzn. pracown musi speł cały warun, żeby nabyć całe prawo. Prawo do urlopu nabyw raz w życiu, jego wymiar wynos 20 lub 26 dni. Pracow przysł praw do coroc, nieprzerw, płatn urlop wyp. Rodz urlo wyp:
1.podst wymiar urlop to wymiar wylicz wg kodeks pr w zależnod stażu,2. Dodatk: urlop, przysł niektór grup pracown 3. Uzupełn
stanow różn pomięd wykorzyst , przysług za dan rok kalen urlop a podwyż jego wymiar. Np. mam praw do urlop 20 dni w stycz , a w
lipc mija 10 lat pr i nabyw praw do 26 dni, czyli nabyw praw do 6 dni urlop uzupeł i od 01.01 następn roku mam 26 dni
urlop.4. proporcjon: przysł pracown w dan rok kalend u dan pracod. Wymiar urlop zależ od staż: Do 10 lat - 20 dni robocz Powyż 10
lat - 26 dni robocz.21. Układy zbiorowe pr 1.zbioro prawo pr wyrosło z dwóch pni: a)prawa koalicji -przep dot związ zawodo
pracodaw , układów zbiorow pr -uznaw w państw demokrat -uprawnie właścic pozost niewzrus -układy zbiorow pr respekt zasad
wolnoś umów-strony układ się co do interes ich zagadn -układ zbiorow pr wiązał strony układu i ich członków dwa rodzaje
postanowień układów zbiorowych pr: a)ustalające warunki, jakim powinny odpowiadać indywidualne umowy o pracę b)określające
związane z pracą wzajemne zobowiązania stron Układ zbior mógł być zawarty na: czas określ :-gdy wygaśni nie został zapowiedz
przez żadn z uczestni na 1 m-c przed upływ jego termi uważan był za przedłuż na czas nieokreśl , chyb że strony postan inacz czas
nieokreś : -mógł być wypowiedz przez każd z uczestn z zachow 1 m-ca okresu wypowied gdy dot robotnik i 3 m-ce gdy dot pracown
umysł . Zbior prawo pr oznacza część prawa pr obejmuj przepi regul status zbiorow podmiot prawa pr: związk zawod i załóg pracown
oraz pracodaw i ich organiz , a także relacje międz tymi podmiot . Na podst postan Konstyti i ratyfikow umów międzyn, przep kodek pr
można sformuł zasady zbiorow prawa pr: - prawo koalicji - zasada dial społecz - zas zachow pokoj społeczn w zbior stosun pr - zasa
równ traktow partner społecz - zasad autonomii partnerów społe
22. Prawo do strajku- najostrz form sporu zbiorow- najcz pole na dobrow powstrz się od pr przez protest. Strajk jest środk ostateczn i nie może być ogłos bez uprzedn wyczerp możliw rozwiąz sporu, chyba, że bezpraw działan pracoda uniemożl przeprow rokowań lub med , a także w wypadk, gdy pracod rozwiąz stosun pr z gromadz spór dział związko. Udział w straj jest dobrow. Przy podejm decyz o ogłosz strajku podmiot reprezent interesy pracown powinien wziąć pod uwagę współmier żądań do strat związan ze strajk. Niedopusz jest zaprzesta pr w wyniku akcji strajkow na stanowisk pr, urządze i instala , na których zaniech pr zagraża życiu lub zdrow lub bezpiec państ. Prawo do strajk nie przysług pracown zatrudni w organ władzy państw , administ rządow i samorz , sąd oraz prokurat. Strajk wielozakła ogłasz organ związk wskaz w statu po uzyskan zgody większ głosuj pracown w poszczegó zakład pr, które mają być objęte strajkiem, jeżeli w głosowa w każdym z tych zakład wzięło udział co najmn 50% pracowni . Ogłos strajk powinno nastąp co najmn na 5 dni przed jego rozpocz. 23. Bezp i hig prac Podst praw i obow pracown w zakr BHP prac ma praw gdy warun prac nie odp przep bezp i hig pr i stwarz bezp zagroż dla zdr lub życ lub gdy wykon prac grozi niebezp innym, prac ma praw powstr się od wykon pr, zawiadam przełoż, Jeż powstr się od wykon pr nie usuw zagroż, ma praw oddal się z miejsc zagroż, zawiad przełoż. Prac nie moż ponos niekor konsekw z powod powstr się od pr lub oddal się z miejs zagroż, Za czas powstr się od wykon pr lub oddal się z msc zagroż, prac zachow praw do wynagr, ma prawo, po uprz zawi przeł , powstr się od pr wymag szczeg sprawn psychofi, gdy jego stan nie zapew bezp wykon pr, Przep nie dot prac, któr obowiąz jest ratow życ lub mieni obowiązk pracow: przestr przep i zas bezp i higpr znaj przep i zas bezp i hig pr, uczest w szkol i instr z tego zakr wykon prac w spos zgodn z przep dbać o należ stan maszyn, urządz narzędzi i sprzęt oraz o porząd i ład w miejscu pr, stos środk ochron zbior ,, podd się wstępn , okres i kontrol bad lekar zawiadprzełoż o wypadk albo zagroż życ lub zdrow współdz z pracod i przełoż w wypełn obowiąz dot bezp i hig Podst obow pracod w zakrBHP zapew prac bezp i hig warun pr. + zaws ponos odp za stan bhp w zakł pr. +Podst obow: *organiz prac w spos zapewn bezpi i higwar pr, *zapew przestr w zakł pr przep oraz zas bezp i hig pr,*wydaw polec usun uchyb w tym zakr oraz kontr wykon tych polec,*zapewn wykon nakaz, wystąp , decyzj i zarząd wdawa przez organy nadz nad warunk pr, *Obowiąz w zakr profil ochron zdrow *Obow ocen ryzy zawod związ z wykonyw prac *Obow zapob chor zawo *Obow związ z wypadk przy pr