Nazwa uczelni: Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach

Wydział: Nauk o Zdrowiu

Kierunek: Pielęgniarstwo

Rok akademicki: 2008/2009

Rok studiów: I, semestr II

Przedmiot: Podstawy pielęgniarstwa- ćwiczenia

Czas trwania zajęć: 90 min.

Osoba prowadząca: K.Ż.

Temat zajęć: Kształtowanie umiejętności niezbędnych przy

nakłuciu jamy opłucnej

Cele ogólne:

1. Student zna podstawy teoretyczne nakłucia jamy opłucnej.

2. Student umie przygotować sprzęt niezbędny do zabiegu oraz asystować lekarzowi zgodnie z obowiązującymi zasadami i procedurą.

3. Student prezentuje postawę odpowiedzialności za bezpieczeństwo własne oraz pacjenta, dba o poszanowanie godności chorego.

Cele szczegółowe:

I. Dziedzina poznawcza:

• Student zna istotę wykonania zabiegu

• Student zna cel wykonania zabiegu

• Student zna wskazania i przeciwwskazania do wykonania zabiegu

• Student zna miejsce nakłucia jamy opłucnej

• Student zna zasady obowiązujące w trakcie zabiegu

• Student zna niebezpieczeństwa związane z nakłuciem jamy opłucnej

II. Dziedzina psychoruchowa:

• Student umie psychicznie i fizycznie przygotować przygotować pacjenta do zabiegu

• Student umie zmontować kompletny zestaw potrzebny do wykonania zabieg

• Student umie asystować do zabiegu zgodnie z przyjętą procedurą

• Student umie postępować ze zużytym sprzętem medycznym

• Student umie udokumentować zabieg

• Student obserwuje pacjenta po wykonaniu zabiegu

• Student umie ocenić jakość wykonania zabiegu

II. Dziedzina afektywna:

• Student współpracuje z pacjentem

• Student przejawia poczucie bezpieczeństwa i odpowiedzialności za pacjenta

• Student minimalizuje lęku związany z zabiegiem

• Student asystuje do nakłucia zgodnie z prawami pacjenta oraz dba o poszanowanie godności

Plan:

1. Istota oraz cel wykonania zabiegu.

2. Wskazania do nakłucia jamy opłucnej.

3. Zasady obowiązujące przy wykonaniu zabiegu.

4. Niebezpieczeństwa nakłucia jamy opłucnej.

5. Zadania i kompetencje pielęgniarki w trakcie i po zabiegu.

6. Technika wykonania zabiegu:

- przygotowanie fizyczne i psychiczne pacjenta,

- przygotowanie zestawu,

- struktura czynności,

- uporządkowanie zestawu po zabiegu.

8. Udokumentowanie zabiegu.

PLAN TREŚCI KSZTAŁCENIA

Ogniwo	Czas	Treści nauczania	Metody	Środki dydaktyczne
I. Czynności organizacyjno- porządkowe	5 min.	1. Powitanie studentów, przedstawienie się 2. Sprawdzenie listy obecności 3. Przedstawienie tematu zajęć	- informacja dydaktyczna	- środki słowne
II. Uświadomienie celów i zadań procesu nauczania	5 min.	Celem dzisiejszych zajęć jest: 1. zapoznanie studentów z wiedzą teoretyczną na temat nakłucia jamy opłucnej 2. zapoznanie studentów z techniką wykonania zabiegu 3. zaprezentowanie przez studenta postawy odpowiedzialności za bezpieczeństwo pacjenta	- informacja dydaktyczna	- środki słowne
III. Zapoznanie z nowym materiałem	25 min.	1. Przedstawienie istoty oraz celu zabiegu (załącznik nr 1) 2 Zasady obowiązujące podczas nakłucia jamy opłucnej (załącznik nr 2) 3. Wskazania i przeciwwskazania do zabiegu (załącznik nr 3) 4.Zadania i kompetencje pielęgniarki (załącznik nr 4 5. Technika wykonania zabiegu {załącznik nr 5: a) przygotowanie psychiczne i fizyczne pacjenta b) przygotowanie zestawu c) wybór miejsca wkłucia d) struktura czynności e) uporządkowanie zestawu po zabiegu 9. Kryteria oceny wykonania zabiegu	-informacja dydaktyczna - dyskusja dydaktyczna - pokaz z instruktażem - dyskusja dydaktyczna	- środki słowne - środki audiowizualne -środki proste - środki obrazowe ( foliogram, rycina) - środki słowne
IV. Utrwalenie nowego materiału	5 min.	1. Podsumowanie zdobytych wiadomości	- pogadanka kontrolna	- środki słowne
V. Kształtowanie umiejętności i nawyków uczących się	45 min.	1. Przygotowanie zestawu służącego do punkcji jamy opłucnej 2. Asystowanie do zabiegu 4. Uporządkowanie sprzętu i udokumentowanie zabiegu	- zajęcia praktyczne	- środki słowne - środki obrazowe - symulator
VI. Podsumowanie zajęć	5 min	1. Udzielenie odpowiedzi na zadawane przez studentów pytania 2. Podanie tematów kolejnych zajęć	- dyskusja dydaktyczna	- środki słowne

Załącznik nr 1

Istota i cel:

Badanie polega na wprowadzeniu igły przez ścianę klatki piersiowej do jamy opłucnej w celu diagnostycznym lub leczniczym.

• Cel diagnostyczny- pobranie płynu z jamy opłucnej do badania, np.: fizykochemicznego, bakteriologicznego.

• Cel leczniczy- usunięcie zalegającego płynu lub powietrza z jamy opłucnej, podanie leku, założenie drenu i prowadzenie drenażu ssącego.

Załącznik nr 2

Zasady obowiązujące podczas nakłucia jamy opłucnej:

• zasady aseptyki i antyseptyki,

• wykonanie znieczulenia,

• prawidłowe ułożenie pacjenta w czasie badania i po badaniu

• polecenie pacjentowi, aby wstrzymał oddech przy wkłuwaniu i wykłuwaniu igły, a także przy odłączaniu strzykawki od igły punkcyjnej.

Załącznik nr 3

Wskazania do wykonania zabiegu:

- objawy (kliniczne i z badań dodatkowych: badanie radiologiczne, utrasonografia)

wskazujące na obecność płynu lub powietrza w jamie opłucnej:

- odma opłucnej,

- wysięk lub przesięk opłucnej,

- ropniak opłucnej,

- krwiak opłucnej.

Badanie jest wykonywane na zlecenie lekarza

Przeciwwskazania:

- zaburzenia krzepnięcia;

- brak współpracy z chorym;

- zakażenie ściany klatki piersiowej;

- bardzo mała objętość płynu;

- ropień płuca;

- zgorzel płuca.

Załącznik nr 4

Zadania i kompetencje pielęgniarki

Pielęgniarka przygotowuje niezbędny w czasie badania sprzęt, asystuje lekarzowi w czasie badania. Do jej zadań należy:

• przygotowanie pacjenta do badania

• obserwowanie pacjenta w czasie i po badaniu

• postępowanie ze sprzętem po badaniu

• zabezpieczenie materiału pobranego do badania

Załącznik nr 5

Technika wykonania zabiegu:

a) przygotowanie psychiczne i fizyczne pacjenta:

• poinformowanie o sposobie zachowania się w czasie badania

• poinformowanie o konieczności oddania moczu

• podanie na zlecenie lekarza środka przeciwkaszlowego

• pomoc w przyjęciu prawidłowej pozycji:

- siedzącej z pochyleniem po przodu, kończyny górne podparte

Ryc.1 . Prawidłowa pozycja do nakłucia jamy opłucnej

b) przygotowanie zestawu:

- Jałowy materiał opatrunkowy

- Środki dezynfekujące

- Środek do znieczulenie miejscowego w aerozolu

- Jałowe igły punkcyjne

- 2 strzykawki 20ml

- Jałowe rękawiczki

- Serweta z otworem

- Przylepiec

- Nożyczki

- Jałowe narzędzia chwytne

- Probówki na płyn z jamy opłucnej do badania

 

Badanie należy wykonywać w gabinecie zabiegowym wyposażonym w niezbędny sprzęt: aparat EKG, dostęp tlenu, zestaw do ssania, tace ze sprzętem i lekami.

c) wybór miejsca wkłucia:

jeśli nie ma szczególnych przesłanek do wyboru innego miejsca nakłucia, to najlepszym miejscem do aspiracji płynu jest VII przestrzeń międzyżebrowa w linii pachowej tylnej lub środkowej, po górnej krawędzi żebra

ryc.2 Punkcja opłucnej ( przekrój przez ścianę klatki piersiowej)

d) struktura czynności

Pielęgniarka:

1. Przygotowuje sprzęt

2. Pomaga pacjentowi przyjąć ustaloną z lekarzem pozycję

3. Podaje lekarzowi kolejno narzędzia, przybory, zgodnie z etapem badania

4. Obserwuje pacjenta w czasie wykonywania nakłucia, podaje materiał opatrunkowy w celu założenia opatrunku

5. Zabezpiecza płyn pobrany do badania i po zaopatrzeniu probówek w skierowanie je do laboratorium

6. Odwozi pacjenta do sali i układa go w pozycji wysokiej lub półwysokiej

7. Obserwuje pacjenta

8. Porządkuje sprzęt zgodnie z obowiązującymi zasadami

 

Lekarz:

1. Wyznacza miejsce wkłucia

2. Znieczula miejsce wkłucia

3. Odkaża skórę w miejscu wkłucia

4. Zabezpiecza przygotowane miejsce jałową serwetą

5. Poleca pacjentowi wstrzymać oddech, wkłuwa igłę do jamy opłucnej

6. Podłącza przygotowaną strzykawkę do igły i pobiera płyn do badania

7. Po pobraniu płynu ponownie poleca pacjentowi wstrzymać oddech i po przyłożeniu do miejsca wkłucia jałowych gazików usuwa igłę z jamy opłucnej

8. umocowuje opatrunek przylepcem

e) uporządkowanie zestawu po zabiegu

f) udokumentowanie zabiegu.

Literatura:

1. Ciechaniewicz W.: Pielęgniarstwo- ćwiczenia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2001

2. Zahradniczek K.: Podstawy pielęgniarstwa, Czelej, Lublin 2004

TEST

Imię i nazwisko.........................................................................................................

Wybierz poprawną odpowiedź, zaznaczając ją w kółko. Więcej niż jedna odpowiedź może być prawidłowa.

1. Wskazaniem do punkcji jamy opłucnej nie jest:

a. krwiak opłucnej

b. odma opłucnej

c. przesięk opłucnej

d. zgorzel płuca

e. płyn w jamie opłucnej

2. Podczas nakłucia jamy opłucnej zadaniem pielęgniarki nie jest:

a. zlecenie wykonania zabiegu

b. przygotowanie psychiczne pacjenta

c. wykonanie zabiegu

d. opis probówek z pobranym materiałem diagnostycznym

e. uporządkowanie zestawu

f. wykonanie badania laboratoryjnego

3.Uporządkuj w kolejności czynności wykonywane podczas nakłucia jamy opłucnej

(ponumeruj od 1 do 7):

.......a. pomoc w przyjęciu właściwej pozycji

........b. poinformowanie sposobie zachowania podczas zabiegu

........c. asysta lekarzowi (podawanie narzędzi i przyborów)

........d. przygotowanie zestawu do nakłucia jamy opłucnej

........e. obserwacja pacjenta w czasie zabiegu

........f. zabezpieczenie pobranego materiału do badań

........g. uporządkowanie zestawu.

4. Czy prawdą jest że, do nakłucia punkcji używa się jałowych narzędzi chwytnych?

TAK NIE

5. Czy prawdą jest, że zabieg nakłucia jamy opłucnej można wykonać na sali chorych?

TAK NIE

7. Przyporządkuj zużyty sprzęt do miejsca jego składowania (wpisz właściwą cyfrę obok

litery):

1. opakowania po strzykawce i igle

2. igła punkcyjna

3. rękawiczki

4. gaziki

5. narzędzia chwytne

6. probówki z pobranym płynem

.......a. odpady komunalne

.......c. statyw

.......d. odpady medyczne

.......e. pojemnik z płynem dezynfekcyjnym

8. Pod jakim kątem wykonuje się punkcję jamy opłucnej?

a. 15 b. 30 c. 45 d. 60 e. 90

9. Najlepszym miejscem do aspiracji płynu z jamy opłucnej jest VII przestrzeń międzyżebrowa w linii pachowej tylnej lub środkowej, po górnej krawędzi żebra.
Punkcję wykonuje się na sali chorego, w pozycji stojącej z wyciągniętymi ramionami w górę.

1). Oba stwierdzenia są prawdą i pozostają ze sobą w związku

2). Oba stwierdzenia są prawdą lecz nie ma między nimi związku

3). Pierwsze stwierdzenie jest prawdą, a drugie fałszem

4). Oba stwierdzenia są fałszem

10. Jakie czynności powinna wykonać pielęgniarka po przywiezieniu pacjenta po zabiegu na salę chorych ?

.....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

1

---