moje ekologia, Ekologia


1. „EKOLOGIA” [gr.] = „oikos” (siedlisko, dom) + „logos” (słowo, myśl, nauka) Pojęcie ekologia powstało w drugiej połowie XXw 1866r /1869r. przez Ernesta Haeckela- przyrodnik odniósł to pojęcie do relacji między organizmami żywymi a ich środowiskiem życia.

Początkowo ekologia była nauką przyrodniczą. W procesie rozwoju zaczęły się wyodrębniać subdyscypliny np. ekologia zwierząt, roślin, łąki, morza, krajobrazu, człowieka.

W XX wieku ekologią zaczęli się zajmować nie tylko przyrodnicy, ale także socjolodzy, lekarze, artyści, poeci, psycholodzy, a także pedagodzy. Powstała młoda subdyscyplina pedagogiki, która nosi nazwę pedagogiki ekologicznej.

Przedmiot jej badań dotyczy kultury życia społecznego, zdrowia i zagadnienia pokrewne, które są wyjaśniane wg wymiaru osobowego i wspólnotowego. Wymiar przestrzenny społeczność lokalna-globalna. Wymiar czasu nie tylko co jest tu i teraz ale przeszłość i przyszłość.

2. EDUKACJA EKOLOGICZNA - [łac.] = „educare” (wychowywać); „ekologiczny” = zdrowy, sprzyjający przyrodzie i człowiekowi. Wychowywanie do harmonijnych relacji organizmów (ludzie, zwierzęta, rośliny) ze środowiskiem ich życia. Kształcenie i wychowanie środowiskowe, do prawidłowych relacji edukacji a otoczenia.

Cele edukacji ekologicznej:

-Kształtowanie świadomości ekologicznej (wiedza o relacjach między organizmami, wrażliwość moralna, troska o środowisko społeczno-przyrodnicze).

-Kształtowanie „czułości dla przyrody”, aby człowiek chciał o nią dbać.

3. ŚWIADOMOŚĆ EKOLOGICZNA- to wiedza o wzajemnych relacjach istot żyjących w środowisku biosfery, związane z kształtowaniem dyspozycji.

Ale również nie tylko wiedza, ale też implikacja troski, wrażliwości ekologicznej, która ma związek z emocjonalną sferą. Osoba rozumiejąca, współodczuwająca, uwrażliwiającą się na sferę życia -biosferę.

Jest to zatem wiedza jak i wrażliwość na problemy dotyczące wszystkich istot żyjących w środowisku ekosocjokulturowym (chodzi o postawę moralną).

4. ASPEKTY EDUKACJI EKOLOGICZNEJ:

1)Intrapersonalny - czyli wychowywać dziecko do godności, samokrytycyzmu(jaki człowiek takie środowisko życia) /wychowywanie do zdrowych relacji z samym sobą (zdrowy styl życia, wola pozytywnego działania, rozumienie siebie)/

2)Interpersonalny - czyli wychowanie, nauczanie dzieci szacunku do innych osób, tolerancja itp./ wychowywanie do zdrowych relacji międzyludzkich (odreagowywanie stresu, kształtowanie postawy tolerancji, pokojowego współistnienia, opiekuńczości)/

3)relacji z przyrodą, człowiek stanowi integralną część przyrody, dlatego trzeba ukształtować jego poglądy na środowisko/ wychowywanie do środowiska (szacunek wobec przyrody, wiedza przyrodnicza i z zakresu ochrony przyrody)/

4)zapobieganie patologiom społecznym (przemoc, uzależnienia)

5)świadomość zagrożeń z powodu podejmowania działań pozornych w środowisku życia

6)świadomość zagrożeń z powodu negatywnych schematów myślenia (nie ekologiczne), ze względu na płeć, wiek, wyznanie, miejsce zamieszkania, kolor skóry (uprzedzenia, dyskryminacja).

5. PEDAGOGIKA EKOLOGICZNA- = edukacja ekologiczna

Dla pedagogów istotna jest postać J.A Komeńskiego, który myślał i działał w kategoriach ekologicznych. Próbując wynaleźć metodę nauczania wszystkich wszystkiego, zaakceptował dialog ze środowiskiem przyrody „Wielka Dydaktyka”. Twierdził, że w procesie kształcenia dzieci należy wyjść z nimi w plener, ogród, do lasu, by mogły one powąchać, dotknąć, obserwować w bezpośrednim kontakcie naturę, co pozwoli na rozumienie praw panujących w przyrodzie. Należy dzieci nauczać obserwować i podpatrywać przyrodę. W tym wieku XVII w szkole nie nauczano jeszcze przyrody. W swoich publikacjach porównywał ludzi „zacnego człowieka” do dębu, do dostojnego drzewa, pod którym w jego cieniu można usiąść i odpocząć. Ideał wychowania szlachcica zgodnie z porami roku.

6. PRZEDMIOT BADAŃ- dotyczy kultury życia społecznego, ekologicznego, zdrowia oraz zagadnień pokrewnych, które są badane, wyjaśniane w różnorodnych kategoriach np. wymiar osobowy, wymiar wspólnotowy, przestrzenny (społeczność lokalna-globalna), wymiar czasu (nie tylko co jest tu i teraz ale przeszłość i przyszłość).

7.KULTUROWE UWARUNKOWANIA-

Zarządzenia ochronne:

-W XI w. pojawiły się pierwsze zarządzenia ochronne władców: Bolesław Chrobry zabronił polować na bobry.

-W XII w. król Bolesław Kędzierzawy ogłosił częściową ochronę turów.

-W XIV w. Kazimierz Wielki ogłosił Statut Wiślicki, w którym zapisał ochronę cennych gatunków drzew (głównie dęby).

-Król Władysław Jagiełło na początku XV w. (1423 - 1426) ogłosił Statut Warecki, w którym zarządził ochronę cisów i dzikich zwierząt jak jelenie, żubry, łosie, tury. Ogłosił także surowe kary dla tych, którzy podpalają lasy (również kara śmierci).Ochrona dębów 1347.

-W XVI w. Zygmunt Stary ogłosił Statut Litewski - ochrona turów, żubrów.

Intuicja ekologiczna- Intuicja ekologiczna św. Franciszka z Asyżu (W średniowieczu żył i działał XII/XIII), jest to wzór osobowości, która żyła, działała w ekologii. (Myślał i działał w kategoriach ekologicznych, a jego intuicja ekologiczna jest znana po dzień dzisiejszy. Charakterystyczne dla św. Franciszka z Asyżu - szacunek dla roślin i zwierząt, ubóstwo, przypisywano mu także zdolność obłaskawiania dzikich zwierząt.) W roku 1970 JPII ustalił św. Franciszka patronem ekologów.

Dekalog św. Franciszka

1.Bądź człowiekiem wśród stworzeń, bratem między ludźmi.

2. Traktuj wszystkie byty stworzone z miłością i czcią.

3. Tobie została powierzona Ziemia jako ogród-rządź nią z mądrością.

4. Troszcz się o człowieka, o zwierzę, o zioło, o wodę o powietrze, aby Ziemia nie została ich zupełnie pozbawiona.

5. Używaj rzeczy z umiarem gdyż rozrzutność nie ma przyszłości.

6. Tobie jest dane zadanie odkrycia misterium posiłku, aby życie napełniło się życiem.

7. Przerwij węzeł przemocy, aby zrozumieć jakie są prawa istnienia.

8. Pamiętaj, że świat nie jest odbiciem jedynie twego obrazu, lecz nosi w sobie odbicie Boga najwyższego.

9. Kiedy ścinasz drzewo zostaw, chociaż jeden pęd by jego życie nie zostało zerwane.

10.Stąpaj z szacunkiem po kamieniach, gdyż każda rzecz ma swoją wartość.

Kilka pierwszych koncepcji przyrody:

-Tales z Miletu - głosił, że wszystko powstało z wody,

-Anaksymander z Miletu - wszystko powstało z powietrza,

-Heraklit z Efezu - głosił, ze to ogień jest siłą, która zapoczątkowała życie

-Arystoteles - propagował myśl, ze człowiek jest częścią przyrody.

W okresie renesansu zmienił się ethos ogólnej tendencji kultury. Terencjusz „ Człowiekiem jestem i nic, co ludzkie nie jest mi obce”. W tym okresie dzięki wynalezieniu druku rozwija się literatura rolnicza-powstają spisy roślin.

Władcy PL wydawali zarządzenia w celach ochronnych, ale wciąż utylitarnych. Przykłady wyjaśniające miejsce człowieka w środowisku społecznym występują w wielu utworach z XVI w. Kochanowski, Modrzewski, najwięcej u Reja- „Żywot człowieka poczciwego”.

Mikołaj Rej z Nagłowic w dziele „Żywot człowieka poczciwego” głosił pochwałę przyrody, propagował myśl ekologiczną.

Proponował życie w zgodzie z naturą, z naturalnym rytmem pór roku, w zgodzie ze środowiskiem społeczno-przyrodniczym. Postulował szacunek dla poddanych i zwierząt. Zalecał nie nadużywanie pijaństwa, dbanie o rozwój duchowy.

Jan Śniadecki- zwolennik poznawania praw przyrody, uczyć się jej, nie ma sprzeczności między wiarą a rozumem, wzajemnie się uzupełniają. postulował, aby łączyć wiedzę racjonalną z religią, dla pomyślnego rozwoju trzeba badać prawa przyrody bo w przyrodzie panuje porządek bo przyroda to „dzieło mądrości najwyższej”

Jędrzej Śniadecki-prekursor ekologii „ Teoria jestestw organicznych” wyjaśnił tu znaczenie słońca dla prawidłowego rozwoju organizmów żywych. Współistnienie, relacja między organizmami. „O fizycznym wychowaniu dzieci” jak należy wychowywać dzieci, w zgodzie z naturą, hartować organizm dziecka, lecz w XVIII wieku były to tylko postulaty, Zycie wyglądało inaczej. badacz praw przyrody wyjaśnił znaczenie słońca dla życia roślin na ziemi, twierdził że człowiek rodzi się dobry, ale cywilizacja działa na człowieka zwyradniająco; do chorób psychicznych ludzkiego umysłu zaliczył okrucieństwo, zawiść, skąpstwo które są źródłem destrukcji w środowisku życia; powiedział że poeci zachwycają się pięknem natury jakby nie chcieli widzieć patologicznych sytuacji w środowisku życia np. znęcanie się nad chłopami;

J. Kitowicz- opisał jak żyli ludzie w kulturze staropolskiej.

G. Piramowicz-postulował wychowanie dzieci w dialogu z naturą. „Powinności nauczyciela w szkołach parafialnych”- liczenie w ogrodzie itp. W okresie oświecenia

Ks. Jan Krzysztof Kluk-pierwsze podręczniki do botaniki. który był miłośnikiem przyrody, twierdził że przyrodę trzeba ochraniać, jest autorem także książek z zakresu przyrody w języku polskim a jego książka pt. „Botanika dla szkół publicznych dziełko elementarne” została włączona do kanonu lektur szkolnych;

S. Staszic- geolog, interesował się Tatrami, zwolennik zdobywania przez młodzież zawodów, miłośnik przyrody. wyjaśnił że zdrowie każdego człowieka zależy zarówno od środowiska życia ale także od zdrowych stosunków obywatelskich;

XIX w Pozytywizm- wykreowano Ekologię

W XIX wieku przyroda stała się bohaterką utworów poetyckich. W okresie pozytywizmu stała się przedmiotem dociekań naukowych. H. Spencer, A. Comte byli zafascynowani przyroda i porównywali społeczeństeo do praw przyrody, które są doskonałe i podkreślali rewolucję.

W połowie XIX wieku nastąpił rozwój nauk wyodrębniły się: psychologia, socjologia, pedagogika, ekologia 1866/1869 E. Heckel.

W XIX w. pojęcie ekologia było rozwijane, uściślane przez innych badaczy m. in. S Forbes. Oprócz relacji miedzy organizmami a środowiskiem, przedstawiciele nauk humanistycznych interesowali się miejscem człowieka w przyrodzie. Aby wychować człowieka do realiów życia, by umiał funkcjonować w środowisku. A. Świętochłowski pozytywista akcentował wychowanie do realiów życia. Wieloaspektowe wychowanie, aby dorosły był zdrowy, musi być wych. Fizyczne, wych. Umysłowe by nauczył się rozumieć pojęcia naukowe, wychowanie estetyczne by kształtować pragnienie piękna, wychowanie moralne by posiadał wolę pozytywnego działania.

Znaczenie leczenia, powietrza

J. Dietl-stanowisko, człowiek wykształcony, twierdził, że organizm ludzki ma właściwości samolecznicze, ale tylko jeśli przebywa w optymalnych warunkach(czysta powietrze, woda),. Wg niego w PL są źródła naturalne lecznicze, które pomagają leczyć schorzenia, należy zakładać „ Zakłady Lecznicze” aby Polacy mogli leczyć swoje schorzenia. Podjął szereg działań, aby zainteresować tym problemem lekarzy, by pracowali w tych zakładach, lecząc behawioralnie-naturalnie. Jest autorem licznych książek na ten temat opisuje miejscowości lecznicze. Jego koncepcja wpisana w dialog z naturą.

Na ten temat pisał T. Chałubiński, był miłośnikiem Tatr, podkreślał wpływ natury na człowieka.

H. Jordan-Park Gier i Zabaw dla dzieci wszystkich stanów 1888r.

Przyroda była bohaterką opisów w utworach poetyckich, A. Asnyk- Morskie Oko, Z. Gloger, opisy przyrody;

B.Prus(A.Głowacki) jak duże znaczeni ma wypoczynek na świeżym powietrzu, pod warunkiem, ze jest to czyste powietrze.

Daty:

1805r.-założono I na świecie rezerwat przyrody w Danii

1819r.-Avon Humbolt pomnik ZAMANG, najstarsze drzewo w Wenezueli(pomnik przyrody)

1866r./1869r.-pojęcie ekologia Heckel.

1868r.-I ustawa uchwalona przez Sejm Krajowy we Lwowie „Względem łapania, wytępiania, sprzedawania zwierząt Alpejskich właściwych Tatrom, świstaka i dzikich kóz, obowiązywała od lipca 1869r.

1872r.-założony I Park Narodowy w Stanach Zjednoczonych w Yellowstone.

1880r.- W. Dzieduszycki, udostępnił oglądanie swojej kolekcji we Lwowie, i tak powstało pierwsze muzeum.

1890r.-założył rezerwat leśny na Podhalu „ Pamiątka pieniacka na Podhalu”.

1891r. Artur Hazelius założył I na świecie Skansen w Sztokholmie (muzem na powietrzu), do dziś odbywają się tam zajęcia, ludzie przebrani w stroje z epoki, zwierzęta, itp.Stockholm.

1906r. W PL założono I Skansen Izydor Gulagowski -Wdzydze Kiszewskiej-chata na Kaszubach, zainicjował Kaszubski park;

1909r. I Park Narodowy w Europie-Szwecja

1948 r. Powszechna Deklaracja Praw Człowieka

1978r. Światowa deklaracja praw zwierzęcia

Koncepcje nowego wychowania z myślą edukacyjną:

Nowe wychowanie akcentowali:

-Dewey (learning by doing)

-E. Key (idealne miejsce wychowania to dom z ogrodem)

-M. Montessori (eliminowala podręczniki z Freintem),

-C. Freient(nauka na świerzym powietrzu)- podkreślali znaczenie dialogu ze środowiskiem.

Duchowym ojcem został J. G. Pawlikowski, przetłumaczył liczne ustawy ochronne na j. polski ;stwierdził, że najlepsze ustawodawstwo nie przyczyni się do ochrony przyrody ponieważ należy wychować społeczeństwo, do doceniania ponadmaterialnej wartości przyrody. Postulował edukację ekologiczną społeczeństwa PL., akcentując, że należy ja zacząć jak najwcześniej(przedszkole). Należy wychowywać wieloaspektowo, wychowanie umysłowe-kształtować wiedzę, wych. moralne aby była wola i motywacja do ochrony przyrody, wych. estetyczne- nauczyć go patrzeć i zachwycać się przyrodą, wych. zdrowotne- by człowiek chciał aktywnie wypoczywać na łonie przyrody, wych. obywatelskie by nauczył się przestrzegać praw i obowiązków; problem edukacji ekologicznej widział w aspekcie prądu kulturowego, który powinien być realizowany wielostronnie, i artyści i poeci;

M. Sokołowski zwolennik wychowania ekologicznego, twierdził, że należy je realizować w miarę możliwości na wszystkich przedmiotach, postulował aby ministerstwo wyznań religijnych i oświecenia publicznego przygotowało podręcznik do edukacji ekologii i rozważona wprowadzenie oddzielnego przedmiotu.; należy składać w szkołach koła zainteresowań, takie koła funkcjonowały w II RP, budowano domki dla ptaków, dokarmiano, zwierzęta; wyjaśniać na lekcjach jak ludzie dręczą zwierzęta;

Przedstawiciele szkoły Chicagowskiej:

Lata 20-te XX wieku w USA socjolodzy R.E. Park w Chicago i E.W. Burgess wyjaśnili, że środowisko można podzielić na naturalne, np. lasy i sztuczne, tj. wsie, osady, miasta.

W ramach ekologii trzeba wyodrębnić ekologię człowieka, bo miejsce człowieka w przyrodzie różni się od zwierzęcego, bo na człowieka oddziałuje nie tylko sfera przyrody, ale także wykreowana przez niego samego technosfera, socjosfera, noosfera (stanowi światowy system łączności obiegający ziemię).

Badając problemy środowiska trzeba brać pod uwagę kulturowe uwarunkowania, problemy dotyczące relacji człowieka ze środowiskiem przyrody.

Postulaty:

Jan Gwalbert Pawlikowski był autorem wielu publikacji naukowych;

-Twierdził, że nawet najlepsze ustawy, to jeszcze nie ochrona przyrody.

-Trzeba realizować problematykę ochrony przyrody w aspekcie prądu kulturalnego i wychować dzieci do czułości, wrażliwości, odpowiedzialności za środowisko naturalne, przyrody.

-Słowa kierował w szczególności do nauczycieli, którzy powinni realizować wychowanie ekologiczne w zakresie intelektualnym, aby przekazywać wiedzę o środowisku przyrody oraz w zakresie estetycznym, aby uwrażliwiać na piękno przyrody.

-Dziedzictwo przyrody powinno być ochraniane wzorem dzieł sztuki.

-Wychowanie wieloaspektowe - nie tylko w zakresie wychowania umysłowego, ale także w zakresie wychowania moralnego, obywatelskiego, estetycznego, religijnego, patriotycznego.

-W zakresie wychowania zdrowotnego, aby wychowywać do zdrowego stylu życia w harmonii z przyrodą.

-W zakresie wychowania obywatelskiego, aby nauczyć dzieci przestrzegać praw i obowiązków obywatelskich.

Marian Sokołowski - (SGGW), wypowiadał się na poniższe zagadnienia:

-Jak należy zakładać zbiory przyrodnicze,

-potępiał przymusowy tucz drobiu,

-jak organizować wycieczki przyrodnicze.

-chciał, aby ministerstwo przygotowało podręcznik z zakresu wychowania przyrodniczego, aby realizować tę problematykę. ( W tym czasie nie było osobnego przedmiotu z edukacji ekologicznej, ale w myśl przedmiotu szkoły realizowano wychowanie ekologiczne w ramach kilku przedmiotów - przyrody i geografii.)

Państwowa Rada Ochrony Przyrody (1919 przekształcenie)

Po odzyskaniu niepodległości w 1918r. opiekę nad zabytkami sztuki, kultury, przyrody, powierzono Ministerstwu Wyzwań Religijnych i Oświecenia Publicznego. Organem doradczym była utworzona w 1919r. Tymczasowa Komisja Ochrony Przyrody, w 1925r. przeorganizowana na Państwową Radę Ochrony Przyrody. Minister WRiOP przewodniczył PROP. Powołał oddziały ochrony przyrody- Kraków, Wilno, warszawa. Po ogłoszeniu ustawy 10.03 1934r. o ochronie przyrody nadal nadzór zwierzchni i kierownictwo należało do ministra WRiOP. Ministerstwo to podejmując różne decyzje nie podejmowało ich samo, lecz z innymi ministerstwami np. z mi. Spraw wewn. I skarbu, min. Spraw wojskowych. PRiOP kreowało proces edukacji ekologicznej w szkołach powszechnych i średnich ogólnokształcących wg zalecen inicjatorów ochrony przyrody J. Pawlikowski, M. Sokołowski, A. Wodziczko, W. Szafer. MPRiOP popularyzowało działalność wydawniczą Państwowej Rady Ochrony Przyrody- broszurki poświęcone ochronie przyrody, publikowała rocznik „Ochrona Przyrody” od 1925r.-prenumerowany w szkołach, poświecony ochronie przyrody, edukacji ekologicznej; tłumaczony i zamieszczano ustawy dotyczące ochrony przyrody. Inne periodyki np. „Wierchy” założony przez Polskie Towarzystwo Tatrzańskie-konieczność wychowania społecznego do ochrony przyrody. Publikowana również w książkach dla dzieci cytaty z ulotek Towarzystwa Opieki nad Zwierzętami, bu uwrażliwić na znęcanie się.

8. FORMY I METODY ED. EKOL.

Stwierdzono, że podstawą nauki ekologicznej jest elementarna wiedza o środowisku i relacjach w nim panujących, uwrażliwienie człowieka na jego negatywna działalność w środowisku, opieka nad zwierzętami. Zalecano by łączyć problematykę ekologiczną z geografią-znaczeni asów, wód itp.; organizowano dla nauczycieli kursy przyrodniczo-geograficzne. Czytanie książek twórców Nowego Wychowania.-Dewey: akcentowany związek między wychowaniem a przyrodą i środowiskiem.

Od 1923 realizowano święto sadzenia drzew w szkołach.,

W 1929 wprowadzono zbiórkę makulatury.

Metody kształcenia: opis, pogadanka (metoda słowna), metody wzrokowe to obserwacje przyrody w bezpośrednim kontakcie np., wycieczki, filmy przyrodnicze, korzystanie z tablic, metody praktyczne np., w ogrodzie szkolnym, w klasie szkolnej, metody wychowania to metoda wpływu osobistego- metoda modelowania- pojmowanie zawodu nauczyciela jako misji, swoim osobistym przykładem miał pokazywać jak żyć.

Formy kształcenia: to lekcje, wycieczki, zabraniano lekcji zamiast wycieczek.

9. MYŚL EDUKACYJNA WG KOŚCIOŁA Troska o środowisko społ i przyrodnicze jest widoczna w myśli społ Kościoła Katolickiego np.:

Papież Jan XXIII - encyklika Mater et Magistra (problem wolności i sprawiedliwości obywatelskiej) W nawiązaniu do powszechnych praw człowieka podkreślał - prawo człowieka do ubezpieczeń, płacy za taką sama pracę.

W encyklice Pacem in terris wyjaśnił zasady tego,jak powinny kształtować się zrównoważone stosunki między ludźmi-obywatelami, a władzą oraz między państwami w skali globalnej.

Paweł VI w encyklice Populorum Progressio napisał, iż ludzkość jest chora, gdyż dewastuje środowisko życia.

Jan Paweł II w encyklice Redemptor hominis napisał, iż zbyt szybki postęp cywilizacyjny jest przyczyną wielu chorób psychicznych.

Jan Paweł II - współtwórca ekologii zintegrowanej (środowiska społeczno-przyrodniczego).

W swojej twórczości wyjaśnił, że trzeba ochraniać środowisko życia kreując cywilizacją życia i miłości.

Rozwój integralny (humanizm) powinien być cywilizacją miłości, winien opierać się na zasadach:

1.Dziedzictwo kulturowe (kultura europejska stanowi syntezę chrześcijaństwa i humanizmu, dlatego trzeba kulturę otaczać dbałością i realizować postulaty chrześcijaństwa i humanizmu dla pomyślnego rozwoju społeczeństw).

2.Estyma ojczysta (dostatnie ojczyzny są pomyślnością kontynentu europejskiego i trzeba pielęgnować kultury narodowe; szacunek dla tego, co ojczyste + szacunek dla innych kultur, nacji).

3.Godność ludzka (wychowywać do godności osobistej i interpersonalnej, otaczać opieką dojrzałe macierzyństwo, ojcostwo, ochraniać rodzinę, bo moralnie odrodzona rodzina = moralnie odrodzone społeczeństwo; nauczyciele-wychowawcy = duchowe rodzicielstwo).

4.Zapobieganie patologiom społecznym (ochrona).

Jan Paweł II wiele miejsca poświęcił ochronie środowiska, wyjaśnił, że człowiek i zwierzę, np. w kontekście pracy, nie mogą być wykorzystywani, poniżani, mają jednakowe prawo do odpoczynku, posiłku. Nie można dewastować pięknego skarbca przyrody.

Benedykt XVI w encyklice Caritas in veritate pisał o integralnym rozwoju ludzkim w miłości i prawdzie. Cały rozdział poświęcił na problematykę ekologii w ujęciu humanistycznym.

Papież Franciszek nawiązuje do Franciszka z Asyżu (patrona ekologów).

10.RAPORT 1969 sekretarz generalny ONZ, S.U. Thant ogłosił raport „Człowiek i jego środowisko”, dotyczył zanieczyszczania środowiska; konieczność ochrony środowiska, człowiek bez środowiska nie może funkcjonować. Pierwszy raz oficjalnie zaczęło funkcjonować pojęcie EDUKACJA EKOLOGICZNA (jej konieczność, wartość - wszystkie etapy, poziomy wychowania i kształcenia).

11.SZCZYTY ZIEMI

1972 r. - Sztokholm, pierwszy Szczyt Ziemi - „Tylko jedna Ziemia”

Przedstawiciele państw pod przewodnictwem O. Palme - premiera Szwecji, który w swoim przemówieniu podkreślił konieczność wychowania do pokojowego współistnienia (problematyka ochrony środowiska życia człowieka). Po tymże Szczycie wiele konferencji poświęconych ochronie środowiska (Belgrad, Helsinki, Tokio, Wiedeń, itp.).

1992 r. - Rio de Janeiro, drugi Szczyt Ziemi - „Środowisko i rozwój”

Przyjęto zasady leśne, konwencję klimatyczną oraz program działań na rzecz ochrony środowiska

w XXI w. pt. „Agenda 21”, w którym to dokumencie poruszono także kwestię konieczności realizowania edukacji ekologicznej.

2002 r. - Johannesburg, trzeci Szczyt Ziemi - „Zrównoważony rozwój”

Poświęcony problematyce zrównoważonego rozwoju. Ubolewano, że tak nie wiele udało się zrobić od 30 lat.Mimo tych inicjatyw międzynarodowych - trudno jest rozwiązać problemy.

12.DESKULARYZACJA- (likwidacja) szkół (lata 60). W związku z dyskusją międzynarodową podjęto krytykę szkoły. Jednym z propagatorów był I.Illich „Społeczeństwo bez szkoły”. Wyjaśnił że szkoły nie służą czł. Bo to instytucje przymusowe, a przymus upośledza. Chciał likwidacji szkół a w ich miejsce chciał otworzyć otwarte sieci oświatowe, w których proces kształcenia przebiegał by dobrowolnie:

-Pierwsza sieć obejmuje miejsca, instytucje, w których jest dostęp do środków dydaktycznych - muzea, biblioteki, farmy itp.

-druga Sieć tworzy bank danych o umiejętnościach, które nie muszą być potwierdzone dyplomem. Osoby chętnie zgłaszają swoje umiejętności oraz miejsce, harmonogram, czas.

-trzecia sieć tworzy Dane dotyczące osób o wspólnych zainteresowaniach, aby mogły się spotkać.

-czwarta Sieć obejmuje te miejsca, w których byłby dostęp do fachowców, oświatowców, którzy służyliby pomocą w określonych sytuacjach.

E. Fromm- krytyk cywilizacji przemysłowej konsumentów. Pisał by wychować istoty biofilne- czł., który jest szczęśliwy, zrealizowany, zdobywa zawód zgodny z zainteresowaniami. Istota biofilna nie jest os agresywną, nie znęca się nad drugą os dewastując środowisko. Skierował postulaty do pedagogów, nauczycieli i rodziców.

13. WARTOŚCI EKOLOGICZNE:

-rewerencja(szacunek dla życia)

-powściągliwość życia bez marnotrawstwa

-odpowiedzialność za środowisko życia

-współczucie, współodczuwanie, jako sposób rozumienia

-symbioza

14. HUMANIZM EKOLOGICZNY I CECHY

Prof. H. Skolimowski w latach 70-tychpromował ekofilozofię wprowadził nowe pojęcie humanizm ekologiczny. W myśl światopoglądu humanizmu ekologicznego człowiek jest częścią natury jako matki kosmicznej całości;

-nosi w sobie boską iskrę transcendencji,

-panuje nad konsumpcyjnymi pragnieniami,

-odróżnia duchowość od religijności, ceni medytację,

-umie podporządkować ekonomię jakościowym wyznacznikiem życia,

-wartości codzienne ponadekonomiczne,

-w życiu codziennym wykorzystuje rozwiązania techniki miękkie w harmonii ze środowiskiem życia,

- równowaga pierwiastka męskiego i żeńskiego w środowisku życia,

- promowanie wspólnot regionalnych,

-pogląd tolerancyjny dla zjawisk ponadfizycznych.

Ekofilozofia- wiedza filozoficzna gdzie w centrum zainteresowania znajduje się środowisko przyrodnicze i społeczne, cały ekosystem ziemski wraz ze swoim otoczeniem; związana, z jakością życia, z problemami społecznymi, głosi odpowiedzialność jednostek, poszukuje mądrości, zorientowana na życie, tolerancyjna dla zjawisk ponadfizycznych. Człowiek jest częścią natury, jako matki kosmicznej całości, nosi w sobie Bożą iskrę transcendencji, panuje nad konsumpcyjnymi pragnieniami, odróżnia duchowość od religijności, ceni medytację; w trosce o dziś i przyszłe pokolenia umie podporządkować ekonomię jakościowym wyznacznikom życia, nie wykorzystuje wszystkich rozwiązań techniki; kreowanie kompromisów, równowaga pierwiastka męskiego i żeńskiego; decentracja życia społecznego, myślenie intuicyjne; wartości rodzinne ponad ekonomiczne, osoba stara się współistnieć w środowisku; ekologiczno-społeczny model zdrowia-odpowiedzialność za zdrowie zależy tylko od tej osoby; postawa ekologiczna kształtowana na fundamencie postaw ekologicznych, ma być kształtowana z innymi kulturowymi, interpersonalnymi.

15. Po raz pierwszy w Polsce po II wojnie św WPROWADZONO PRZEDMIOT EKOLOGICZNY W 1978 (w zreformowanej szkole 10 letniej) pt. „Środowisko społeczno przyrodnicze” w kl I-III. Problematyka po II woj. Św. Nie była ograniczona tylko do ekologii.

W 1945 wprowadzono elementy ekologii w fizyce i chemii, zakresy rozszerzono w 1974 r o ochronę przyrody.

16. WYCHOWANIE W OBLICZU ZAGROŻEŃ CYWILIZACJI TECHNIKI

Pierwotnie pojęcie cywilizacji łączono z ideą postępu, więc z procesem oddalania się od „stanu dzikości”. W związku z tym rozumieniem cywilizowano barbarzyńską ludność jak również dziką przyrodę. Pojęcie cywilizacja jest pojęciem szerszym nic pojęcie kultura, bo przekracza granice państw i granice poszczególnych epok i okresów historycznych.

Na przełomie XX i XXI wieku ma miejsce bardzo szybki postęp technologiczny( w literaturze pojawia się termin „galopującej technologii”). Pojawia się wtedy, gdy autorzy Pisza o złym wpływie galopującego rozwoju na osobowość człowieka co prowadzi do uprzedmiotowienia przyrody i uprzedmiotowienia przyrody. Ten stan rzeczy promował prof. medycyny J. Aleksandrowicz, który jest autorem wielu publikacji znanych w PL i za granicą np. „Sumienie ekologiczne” „U progu medycyny jutra”. Profesor prognozując syndrom galopującej technologii wyjaśniał że to negatywnie wpływa na ustrój psychofizyczny człowieka a stres(zły stres) powoduje nadmierne wydzielanie sterydów nadnerczej wpływając źle na zdrowie psychiczne i somatyczne. Wyjaśnił ekologicznie uwarunkowania chorób nowotworowych i psychicznych i potwierdził, że lekarze są bezsilni wobec przedmiotowych relacji w strukturze życia społeczeństwa. Pojmował ochronę środowiska naturalnego szeroko w odniesieniu do wszystkich bytów. Uzasadnił szerokie znaczenie metod humanistycznych, które powinny być stosowane we współczesnym świecie.

J. Baudnllard uważał, że ludzie otaczają się dużą ilością rzeczy, że niszczą kontakty interpersonalne co nie służy harmonii. W pierwotnym znaczeniu środowisko to biosfera gdzie realizuje się życie w którym są ekosystemy(zespoły współżyjących i zależnych od siebie organizmów). W ujęciu w którym środowisko naturalne to całokształt dóbr kultury, które wytworzył człowiek, w których to zawiera się materiał środowiska pierwotnego. W ujęciu ekologicznym wszystkie elementy środowiska współistnieją w ekosystemie(wszystkie elementy biostyczne i abiostyczne). Biostyczne - organizmy żywe, abiostyczne- rośliny(producenci) a zwierzęta konsumencie, mikroorganizmu które rozkładają materiał na sole mineralne(reducenci). Abiotyczne takie jak mają związek z opadem z glebą, nasłonecznieniem itp.

„ Ekologiczny rachunek sumienia” H. Muszyński wiele obszarów:

Relacja Ziemia -człowiek, Relacja z wodą i pożywieniem, Relacja człowiek-powietrze, Relacja do ciszy, Realizacja do urbanizacji.

„Dekalog miłośnika przyrody”.

17. WYCHOWANIE BEZSTRESOWE- w badaniach naukowych XX i XXI wieku przeważa interakcyjna koncepcja stresu, w jej myśl stresu nie wywołują obiektywne cechy danego zdarzenia, osoby, sytuacji, lecz sposób spostrzegania przez daną osobę. W myśl tej koncepcji to co dla jednych jest stresem dla innych stresem nie jest. Stres jest pojmowany, jako relacja obciążająca i zagrażająca dobrostanowi danej osoby. Przyczyn stresu może być bardzo dużo np. stres ciepła- hipotermia lub hipertermia. Źródła stresu to choroba, osobiste kłopoty, brak pracy, egzamin, rozwód, przeprowadzka, wypadek, śmierć. Pojedyncza sytuacja nie powinna być problemem dla osoby, chociaż trzeba brać pod uwagę różnice indywidualne z różnymi możliwościami. Stres jest groźny gdy utrzymuje się zbyt długo, gdy dochodzi do zamartwiania się- jest wówczas groźny bo prowadzi do chorób(stany lękowe, bulimia, depresja, anoreksja, alergia). Jest to stres zły, toksyczny, który może doprowadzić do zgonu przez to, że prowadzi do załamania mechanizmów samozachowawczych.

Stres może być tez dobrym stresem ekologicznym-, gdy nie blokuje tej osoby a uaktywnia ją do zdobywania umiejętności, człowiek pokonuje kryzysy poznawcze- Stres nieszkodliwy, stres pomagający to tzw. Bezstresowe wychowanie.

18. DOJRZAŁOŚĆ PSYCHICZNA- ZNACZENIE DLA DZIAŁANIA EKOLOGICZNEGO.

Dojrzałość Psychiczna, gdy człowiek jest odpowiedzialny, odpowiada za swoje czyny. Jest świadom swoich praw i obowiązków.

19.ZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ- EKOROZWÓJ, METODY WYCHOWANIA.

ROZWÓJ -to proces przechodzenia od stanów mniej, do bardziej pożądanych; bardziej pozytywnych; uznanych za gorsze to uznanych za lepsze, ze względu na przyjęte kryterium aksjologiczne, kryterium celu czy zasad.

W ujęciu szerokim - jest to stan docelowy, ład w środowisku życia - ład instytucjonalno-polityczny, ekonomiczny, społeczny, przestrzenno-środowiskowy.

W ujęciu wąskim - ekorozwój z ochroną środowiska naturalnego, z uwzględnieniem społecznych uwarunkowań tego procesu.

W wąskim ujęciu-rozwój zrównoważony jako aspekt rozwoju ekologicznego zrównoważonego, kładzie nacisk na ochronę dziedzictwa przyrody, holistyczne ujmowanie problemów społecznych i przyrodniczych, kładzie nacisk na nie zakłócanie równowagi dynamicznej poszczególnych ekosystemów w biosferze. Problematyka rozwoju zrównoważonego została ujęta w wielu aktach normatywnych prawa krajowego, unijnego, czy międzynarodowego tj. w ustawach, rozporządzeniach, zarządzeniach, strategia, plany polityki państwa. Np. Deklar. Milenijna Narodów Zjedn.

W trosce o zrównoważony ekorozwój społeczny Organizacja Współpracy i Rozwoju Społecznego określiła kompetencje które należy w miarę możliwości przekazywać na wszystkich przedmiotach i etapach edukacji-> umiejętności samokształcenia, korzystania z informacji, pracy w zespole, brania pod uwagę cudzych pkt. Widzenia, posługiwanie się j. obcymi, organizowanie, poprawne wykonanie i weryfikacja pracy własnej. ten problem ekologiczny jest bardziej pedagogiczny-. Umieć dane społeczeństwo wychować , kształtować za pomocą różnych metod wychowawczych np. wpływu osobistego(m. modelowania), metoda wychowania odwzorowania- przykład osobisty, jak się zachowywać, najważniejsza metoda, metoda kreowania właściwego klimatu wychowawczego; n. powinien starać się wypracować demokratyczny styl wychowania(zróżnicowany rozwój), czasem liberalny(z dorosłymi), czasem autokracja, m. samorządu- włączanie do pracy wszystkich zainteresowanych, m. nagradzania i karania, poznanie wychowanka, wczuwanie w jego potrzeby rozwojowe; nie pozbawiać nagrody gdy jest zasłużona; każdy wychowawca powinien szybko nagradzać i karać ale bez gwałtowności, nie karać nauką, praca nie może być za karę, kara nie może długo trwać czy być powtarzana;(uodparnianie).

Sfery tworzące środowisko człowieka (ujęcie ekologiczne):

1.Biosfera (organizmy żywe -> m. In. pokarm człowieka)

2.Psychosfera - indywidualność każdego człowieka

3.Socjosfera - wspólnota ludzka

4.Technosfera - wykreowana przez człowieka. W niej zawiera się Nosfera -światowa sieć łączności.

Sfery te człowiek kształtuje jako:

1.Homo sapiens ( istota myśląca)

2.Homo Faber (wytwarzająca)

3.Homo oeconomicus (konsumująca)

4.Homo laborant (pracująca)

5.Homo ludens (bawiąca się)

6.Homo viator (przemieszczająca się)

7.Homo socioloicus (społeczna)

8.Homo religiosus (religijna)

20. SEGREGACJA ŚMIECI

Należy uczyć segregacji od najmłodszych lat. W myśl obowiązujących przepisów w PL każdy właściciel posesji, wspólnota mieszkaniowa ma umożliwić segregacje śmieci. Prócz pojemnika na odpady komunalne musi być także pojemnik z napisem „Surowce”(pojemniki są najczęściej zielone),który przeznaczony jest na papier, szkło, metal, tworzywa sztuczne, wielomateriałowe;

W wielu miastach sa umieszczane kolorowe pojemniki niebieski-papier, makulatura; biały-szkło; zielony-metal, tworzywa sztuczne; czerwony-wszystkie wymienione, czasem pojemnik brązowy-organiczne odpady(biodegradacja). Na dziś w PL. Nie można na śmietnik wyrzucać materiałów szklanych, baterii, leków, termometrów z rtęcią, żarówek, sprzętu AGD, odpadów z remontu, liści, czy rzeczy wielkogabarytowych- krzesło, szafa;

Odpady organiczne należy kompostować w odpowiednich stanowiskach do tego przeznaczonych; Sprzęt AGD- oddawać do pkt. Np. w sklepach; baterie- pojemniki w szkołach, sklepach, urzędach; lekarstwa-w aptekach, odpady remontowe-zamawianie specjalnego konteneru; Zimowe odpady(żwir, piach itp.) właściciel posesji, dozorca ma usunąć tak by leżały przy jezdni i odpowiednie służby mogły to sprzątnąć;

Sprzątanie po psie-z obowiązku zwolnione są osoby niepełnosprawne i niewidomi;

Należy przyzwyczajać dzieci do oszczędzania wody i energii elektrycznej, oraz uczyć prawidłowej segregacji śmieci.

Założenia, postulaty dotyczące Ed. Ekologicznej w procesie Dyd.-wych. można realizować w różny sposób, różne formy organizacyjne wychowawcze

-indywidualna jednolita każde dziecko robi coś samodzielnie ale każdy ma takie samo zadanie

-indywidualna zróżnicowana, każdy sam ale robi coś innego

-zbiorowa kiedy nauczyciel nie zna dzieci i daje zajęcie lekkie, atrakcyjne i łatwe

-zespołowa, grupa musi być znana nauczycielowi, nie dyskryminujące zadnia;

Nauczyciel powinien w miarę możliwości wykorzystywać wszystkie metody kształcenia, zróżnicować je, dyskusja okrągłego stołu, dywanik pomysłów, brzeczace grupy, samodzielne dochodzenie do wiedzy, dla starszych-dyskusja , metoda wabryzacyjna- ekspresja taniec malarstwo, impresja-skansen, metody praktyczne-odbieranie wrażeń.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
EKOLOGIA CZL WYKAD moje, ekologia człowieka
scieki moje, Ekologia, Gospodarka odpadami, Energetyka, Ścieki przemysłu spożywczego
EKOLOGIAAA, Moje studia na SGGW - Ogrodnictwo, Ekologia
Rolnictwo ekologiczne, BIOLOGIA MOJE PRYWATNE
Olejek myjący na bazie ekologicznego oleju konopnego i oleju z ogórecznika, Moje;p, Kosmetyka, Praco
pozary, MOJE STUDIA Toksykologia i Mikrobiologia środowiska (Ochrona Środowiska - dzienne), Ekologia
EKOLOGIA WYKADY, MOJE STUDIA Toksykologia i Mikrobiologia środowiska (Ochrona Środowiska - dzienne),
Bioindykacja z ćw, Moje studia na SGGW - Ogrodnictwo, Ekologia
odp ekologia- moje opracowane, ekologia
Ekoaudyt i ekologiczne znakowanie produktów, MOJE STUDIA Toksykologia i Mikrobiologia środowiska (Oc
InzynieriaEkologiczna.x(1), Moje, Studia, Inżynieria Ekologiczna
Moje sprawko biola woda i powietrze, IŚ Tokarzewski 27.06.2016, III semestr, Biologia i ekologia, Bi
EKOLOGIAAA, Moje studia na SGGW - Ogrodnictwo, Ekologia
Czynnik środowiskowy, a czynnik ekologiczny
Pedagogika ekologiczna z uwzględnieniem tez raportów ekologicznych
Określenie terminu ekologia Podział ekologii z uwzględnieniem
EkologiaIOchronaSrodowiska Wyklad 2

więcej podobnych podstron