TYPOLOGIA RODZIN

-I wg liczebności członków:
1) monogamiczna (♂+♀);
2) poliandryczna (1♂+kika♀);
3) poligamiczna (kilku ♂+ 1♀)
-II wg zbiorowości spośród której wybierany jest małżonek:
1) endogamiczne (elitarna- to samo srodow.);
2) egzogamiczne (egalitarna - różne srodow)
-III wg sprawującego władze:
1) matriarchalne;
2) patriarchalne;
3) egalitarne
-IV wg miejsca zamieszkania:
1) matrylokalne;
2) patrylokalne;
3) neolokalne
-V wg tego po kim dziedziczymy nazwisko:
1)matrylinearne;
2) patrylinearne

KRYTERIA TYPOLOGII RODZINY

• Liczba członków + zróżnicowanie wiekowe + organizacja życia rodzinnego

• Źródło utrzymania rodziny

• Miejsce zamieszkania rodziny

• Struktura (budowa) rodziny

Podstawą typologii rodzin bywa najczęściej liczebność jej członków, panujące formy organizacyjne, źródło utrzymania, charakter środowiska zamieszkania bądź też dominujący styl życia rodzinnego. W polskich warunkach nie wszystkie wymienione kryteria odgrywają praktyczną rolę. Dla nas istotna jest typologia rodzin ze względu na główne źródło utrzymania rodziny i środowisko jej zamieszkania, a także styl życia rodzinnego. Te trzy komplementarne uzupełniające się kryteria pozwalają mówić o rodzinie chłopskiej, robotniczej inteligenckiej, prywatnych właścicieli itp. Na podstawie tej cechy wyróżniamy rodziny wiejskie, małomiasteczkowe miejskie czy też wielkomiejskie.

STYLE WYCHOWANIA

Styl wychowania wyraża się w określonym, dosyć stałym stosunku wychowawcy do

wychowanka (rodzica do dziecka), w metodach postępowania, a także w sposobie

egzekwowania nałożonych nań obowiązków.

Rodzice kształtują swój pogląd na wychowanie potomstwa głównie na bazie własnych

doświadczeńwyniesionych ze swoich macierzystych rodzin, ale także na bazie obserwacji stosunku

rodzice - dzieci w innych rodzinach. Zdarza się również, że rodzice kształtują swój styl

wychowania na podbudowie teorii np. studiów pedagogicznych, psychologicznych,

czy odpowiedniej prasy i literatury.

Pod względem poglądów na wychowanie w rodzinie można wyróżnić dwa typy sytuacji:

homogamiczną i heterogamiczną. Z pierwszą sytuacją mamy do czynienia wówczas, gdy

doświadczenia obu małżonków są jednorodne, tzn. sami byli wychowywani w podobny

sposób. Natomiast z sytuacją drugą mamy do czynienia wtedy, gdy w rodzinie ojca i matki

preferowano odmienne metody wychowawcze i wzory postępowania.

• styl wychowania niejednolitego: rodzice stawiają różne, niekiedy, przeciwstawne, wymagania, inaczej je oceniają za to samo zachowanie, stosują odmienny układ kar i nagród. Takie postępowanie ma ujemne konsekwencje dla rozwoju osobowości dziecka; brak jednolitego stylu wychowania w rodzinie może wywołać u niego zachwianie równowagi emocjonalnej, objawy nadpobudliwości lub zahamowania psychoruchowego, dziecko usieka się często do kłamstwa lub pochlebstwa, albo uczy się wyzyskiwać różnicy zdań między rodzicami na swoją korzyść.

• autokratyczny styl wychowania, znany też autorytatywnym, ma więc on charakter konserwatywny i jest oparty na autorytecie przemocy. Od dzieci wymaga się bezwzględnej karności i posłuszeństwa, podporządkowania się wszelkim poleceniom oraz nakazom rodziców, a zwłaszcza ojca. Decyzje w sprawach rodziny i dzieci podejmują rodzice - lub jedno z nich będące nosicielem autorytetu - bez porozumiewania z innymi członkami rodziny, nie pytając ich o zgodę ani nie uzasadniając swoich poczynań i postępowania. W rodzinie autokratycznej dziecko zna swoje prawa i obowiązki, wie dobrze, czego mu nie wolno czynić, a na co może sobie pozwolić. Kary, nagrody i inne środki wychowawcze stosuje się konsekwentnie i dziecko zdaje sobie sprawę, że nie ma od nich żadnego odwołania.

• demokratyczny styl wychowania uważa się zwykle za najbardziej korzystny dla rozwoju osobowości dziecka. Istotną jego cechą jest dopuszczenie dziecka do współdziałania w życiu rodziny: dziecko wraz z rodzicami i innymi członkami rodziny omawia i dyskutuje rozmaite sprawy codzienne, planuje i organizuje sposób spędzenia wolnego czasu, rozrywki czy wakacje, zastanawia się, jak rozwiązać kłopotliwe problemy, wypowiada swoje zdanie i przyczynia się do podjęcia określonej decyzji: uczy się także liczyć ze zdaniem innych i z ich interesami oraz współdziałać z rodzicami czy rodzeństwem przy każdej okazji udzielać im pomocy w razie potrzeby. Daje to pole do rozwijania własnej inicjatywy oraz kształci postawy prospołeczne.

• Styl liberalny przypomina pod pewnymi względami wychowanie niekonsekwentne czy też ingerowanie w sprawy dziecka i w jego zachowanie wyłącznie od przypadku do przypadku. Wyróżnia się jednak zasadniczo tym, że takie postępowanie z dzieckiem jest w pełni świadome i zamierzone, rodzice przyjmują słuszne, według ich mniemania, założenie, że dziecku należy pozostawić całkowitą swobodę, nie trzeba hamować jego aktywności i spontanicznego rozwoju.
  

MANIPULACJA

Manipulacja jest to wywieranie wpływu na drugą osobę za pomocą słów, mimiki, gestów, działania na emocjach, uczuciach, instynktach. Jest to zwykle działanie świadome i nastawione na określony efekt, zysk. Ma na celu wywołanie u osoby, którą manipulujemy pożądanego przez nas zachowania, ale tak, aby nie domyśliła się, że ktokolwiek miał wpływ na podjętą przez nią decyzję. Każdy z nas używa manipulacji w życiu codziennym zupełnie nieświadomie, jednak osoby, które korzystają z niej świadomie i z premedytacją, mogą być bardzo niebezpieczne - mogą bowiem skłonić nas do czegoś, czego normalnie byśmy nie zrobili. Można to wykorzystać nie tylko w prostych życiowych sytuacjach - np. aby ktoś przepuścił nas w kolejce do sklepu, ale także po to by na przykład nakłonić kogoś do tego, aby nas lubił, pomógł nam, a nawet się z nami związał! Często tak zwani "podrywacze" są doskonałymi manipulatorami. I to jest właściwa odpowiedź na pytanie "co oni takiego w sobie mają" - umieją wywierać wpływ na inne osoby. A to jest bardzo potężna broń.

Sposoby manipulowania informacją:

1. Kłamstwo.

Zazwyczaj kłamstwo "ma krótkie nogi" i wychodzi na jaw, choć częściej zasada ta obowiązuje w życiu prywatnym. W życiu publicznym kłamstwo zasiewa w odbiorcach wątpliwość i niepewność, bo samo rzucenie oskarżenia ma moc obciążającą, a jego sprostowania są zawsze wątpliwe czy "podejrzane". Przykładowo kto dziś odpowie czy J. Oleksy był zdrajcą czy nie?

2. Arbitralne ustalanie ważności informacji.

Już samo graficzne rozmieszczenie informacji koduje się w naszej świadomości jako jej ważność. Np. wiadomość na pierwszej stronie wielkimi literami = ważna informacja. Rzeczywista zależność między rozmieszczeniem graficznym a ważnością informacji istnieje tylko wówczas, gdy będziemy rozpatrywali ją w kategoriach indoktrynerów. Z jej obiektywną ważnością nie musi mieć to wiele wspólnego. Czytając np. teksty prasowe staraj się nie sugerować "graficzną ważnością". Ustaw w myślach wszystkie informacje na tym samym poziomie i sam, zgodnie z własną wizją rzeczywistości, oceń, którą z informacji uważasz za bardziej, a którą za mniej ważną. Ponadto wrażenie ważności danego faktu można uzyskać poprzez wielokrotne powtarzanie tej samej lub podobnej informacji dotyczącej tego faktu.

3. Arbitralne dobieranie kontekstu informacji.

Umieszczenie informacji obok siebie sprawia, że automatycznie, prawie nieświadomie, dokonujemy ich porównań. Ta sama informacja zestawiona każdorazowo z inną informacją otrzymuje inny wydźwięk. Np. informacja o powodzi w Polsce obok informacji o podwyżkach diet poselskich będzie miała inny wydźwięk niż informacja o powodzi zestawiona z informacją o trzęsieniu ziemi w Turcji.

4. Selektywność informacji (to uwzględnianie i podawanie jednych, a pomijanie innych informacji)

5. Półprawda (to podawanie informacji, ale okrojonej, niepełnej. Po prostu, przedstawiając jakieś wydarzenie, niektóre jego aspekty. - niewygodne dla indoktrynera - pomija się.

RUGUŁA KONTRASTU

Zasada kontrastu opiera się na zjawisku, mówiącym o tym, jak pewne rzeczy są przez nas postrzegane na tle innych. Gdy dwie rzeczy różnią się od siebie, percepcja różnicy pogłębi się, jeśli ujrzymy te rzeczy bliżej siebie w czasie lub przestrzeni [1]. Prawo kontrastu ma więc zasadniczy wpływ na sposób w jaki widzimy różnicę pomiędzy jakimiś dwoma rzeczami, pokazywanymi nam jedna po drugiej, lub jedna obok drugiej [2]. Można to wytłumaczyć w następujący sposób, że automatyczny mechanizm, który się w nas wyzwala spowoduje na przykład postrzeganie koloru beżowego, jako jaśniejszego niż jest on w rzeczywistości, jeżeli najpierw ujrzymy przed nim kolor czarny lub jakikolwiek inny ciemny kolor. Podobnego zniekształcenia postrzegania rzeczywistości można doznać widząc pewne rzeczy obok siebie.

Rysunek 1 pokazuje znane złudzenie Ebbinghausa, polegające na różnym postrzeganiu wielkości koła, w przypadku gdy będzie ono otoczone innymi, raz większymi a raz mniejszymi kołami (ilustracja A). Gdy jednak to samo koło otoczymy innymi figurami w identyczny sposób jak powyżej, złudzenie różnej wielkości nie występuje (ilustracja B). Kontrast działa tylko wtedy, gdy kontrastowe obiekty są podobne [3].

Rysunek 1. Złudzenie Ebbinghausa

Reguła kontrastu

Żadnej rzeczy, osoby lub zjawiska nie postrzegamy w izolacji od innych, dlatego każdą z nich odbieramy w innym świetle zależnie od kontekstu. Ponadto zwiększa nam się skala postrzeganych różnic - jeśli jedną z rzeczy widzimy z drugą jako czymś różnym, to ta druga wydaje się bardziej różna niż gdyby występowała sama. Tę strategię stosuje się powszechnie w handlu, prezentując np. na półkach sklepowych czy w ulotkach najpierw towary droższe a potem tańsze, które przy tych pierwszych wydają się prawdziwą okazją.

REGUŁA LUBIENIA I SYMPATII

Jest to reguła uwypuklająca dość oczywisty fakt, że chętniej spełniamy prośby osób, które darzymy sympatią. Wyróżnia się następujące czynniki potęgujące, w nieświadomy często sposób, odczuwaną sympatię:

• atrakcyjność fizyczna widoczna najbardziej w tzw. efekcie aureoli polegającym na przypisywaniu ładnym ludziom pozytywnych cech charakteru

• podobieństwo do nas pod jakimkolwiek względem

• komplementowanie nas, nawet gdy zdajemy sobie sprawę, że otrzymywane komplementy są nieszczere

• kontakt i współpraca, zwłaszcza gdy są satysfakcjonujące

• zasada skojarzenia - emocje są transferowalne pomiędzy stykającymi się obiektami, lubimy osoby, które kojarzą się nam z czymś pozytywnym

Oddzielenie uczuć żywionych wobec danej osoby, od uczuć wobec wysuwanych przez nią próśb i propozycji nie jest łatwe, ale jest jedyną szansą na nieuleganie omawianej regule.

REGUŁA ZAANGAŻOWANIA I KONSEKWENCJI

Koherencja osobowości i poglądów a także konsekwencja zachowania uznawane są w naszej kulturze za cechy wyjątkowo pozytywne. Jest to kolejne przystosowanie do ograniczenia wysiłku związanego ze skutecznym działaniem w świecie. Osoba, której działanie jest konsekwentne, daje się łatwiej przewidzieć, a umiejętność czynienia efektywnych predykcji i upraszczania w ten sposób rzeczywistości społecznej, są wysoko cenione. Postępując w sposób konsekwentny, zarówno zatem podtrzymujemy nasz pozytywny wizerunek w oczach innych, jak też chronimy siebie przed nadmiernym wysiłkiem szczegółowego analizowania każdej sytuacji.

Zgodzić się zatem należy z Leonardo da Vinci, który uważał, że "łatwiej powiedzieć 'nie' na początku, niż na końcu". Jeżeli skłonimy możliwie najszybciej osobę do zaangażowania się w interesującą nas kwestię, to początkowa decyzja uruchomi najprawdopodobniej ciąg dalszych zachowań z nią zgodnych. Regułę zaangażowania i konsekwencji odnajdujemy przede wszystkim w następujących technikach manipulacji:

"stopa w drzwiach" - stosowanie szeregu próśb stopniowanych od mniejszych do większych, w którym to szeregu nawet małe ustępstwo na początku prowadzi do ustępstw kolejnych, mogących nieść prawdziwie poważne konsekwencje, aż do przekształceń światopoglądu czy zmian osobowości

"puszczanie niskiej piłki" - jest to być może najbardziej niemoralna technika manipulacyjna polegająca na: 1. rzuceniu atrakcyjnej, lecz fałszywej przynęty, 2. zapuszczeniu korzeni zainteresowania osoby zmanipulowanej poprzez przyzwyczajenie jej do podjętej decyzji, poinformowanie o niej najbliższych itp., 3. wycofaniu przynęty przy pozostawieniu decyzji, która bez przynęty prawdopodobnie byłaby zupełnie inna. W ostatnim kroku kryje się możliwość ratunku, gdyż należy siebie zapytać czy podjęta decyzja byłaby taka sama bez wycofanej przynęty.

INDOKTRYNACJA

Indoktrynacja była stosowana zawsze i wszędzie tam, gdzie istnieje podział społeczny na warstwy rządzące i rządzone. Jest narzędziem dokładnie każdej formacji politycznej czy religijnej stojącej (lub zamierzającej stać) u władzy. Ci, którzy rządzą (lub którzy chcą rządzić) pragną narzucić pozostałym swój sposób myślenia i swój sposób interpretacji rzeczywistości. Ty i inni ludzie macie przyjąć go jako własny po to, by odpowiednie grupy nacisku mogły prowadzić założoną politykę. W procesie indoktrynacji dochodzi zatem do starcia dwóch woli i dwóch interpretacji rzeczywistości (idei). Ostatecznym celem indoktrynacji jest sterowanie sposobem, w jaki indywidualny człowiek odbiera i ocenia otaczającą go rzeczywistość. Indoktrynacja zawsze dotyczyć będzie całościowego systemu jego poglądów i przekonań.

Dzięki odpowiedniego typu działaniom na podświadomość, dzięki pewnym strategiom językowym indoktryner wpływa na umysł i osąd człowieka tak, by on sam formułował wygodne dla indoktrynera poglądy.

Indoktrynacja jest więc świadomym działaniem - działaniem nie liczącym się z wewnętrzną wolnością człowieka. Ingeruje w nasz wewnętrzny system wartości i przekształca go tak, byśmy interpretowali i oceniali rzeczywistość społeczną zgodnie z czyimś, z góry ustalonym planem.

Indoktrynacja jest to:

1. Co? - wpajanie

2. Czego? - poglądów, idei, podstawowych wierzeń i przekonań, doktryn

3. Jakich? - leżących w interesie rządzących grup społecznych

4. W jaki sposób? - poprzez środki masowego przekazu, szkolnictwo.(religię*)

W konsekwencji, działania człowieka zindoktrynowanego stają się nie tylko przewidywalne, ale i sterowalne. I właśnie dlatego, że indoktrynacja godzi w wolność i niezależność sądów - a zatem najgłębszą godność człowieka - powinna być przez nas rozpoznawana i zdecydowanie zwalczana.

SĄD AUTONOMICZNY

Jak powstaje autonomiczny sąd. Istota indoktrynacji polega na tym, abyśmy za własne uznali sądy i opinie z góry przez kogoś ustalone. Nasze sądy różnią się od siebie, ponieważ każdy z nas ma nieco odmienną wizję rzeczywistości, Inaczej mówiąc, każdy z nas ocenia dostępne mu informacje w oparciu o swój własny system wartości. Poza tym informacje, na podstawie których wydajemy sądy, zazwyczaj nie pokrywają się w pełni. Jeden wie więcej, inny mniej, z różnych też źródeł czerpiemy informacje.

Obiektywna informacja i moja własna, wewnętrzna wizja rzeczywistości, do której ją odnoszę - to dwa niezbędne elementy, stanowiące podstawę autonomicznego sądu. Dysponując INFORMACJĄ o danym fakcie czy zjawisku, dokonuję jej OCENY na podstawie posiadanego przeze mnie SYSTEMU WARTOŚCI. Mój system wartości stanowi zatem pryzmat, przez który oceniam posiadaną aktualnie informację.

Podstawą autonomicznego sądu są więc:

1. obiektywna informacja,

2. wewnętrzny system wartości

3. indywidualna ocena informacji (dokonana w oparciu o własny system wartości)

CHWYTY ERYSTYCZNE

Chwyt erystyczny to wypowiedź zastępująca argument w dyskusji. Strategia erystyczna to sposób stosowania chwytów erystycznych w dyskusji, podporządkowany jakiemuś określonemu celowi.

Każdy ma możliwość opracowania sobie własnej strategii erystycznej, może też zmieniać ją w zależności od potrzeb konkretnej dyskusji.

• JUSZCZENIE BYKA

• to zespół chwytów mających prowadzić do wytrącenia przeciwnika z równowagi. np

• „nie słyszę” (przeciwnik mówi swoje bez żadnego związku z tym, co powiedziałeś; ty swoje on swoje)

• :przytakiwanie głupiego” (przeciwnik przytakuje we wszystkim co mówisz, po czym wysuwa swoje wnioski niezależne z wcześniejszymi)

• „bicie w słaby punkt” (partner obserwuje cię dokładnie i kładzie nacisk na ten argument, przy którym wykazałeś reakcję emocjonalną)

• „atak osobisty” (przeciwnik nieustannie, na różne sposoby, podważa twoje kompetencje i robi bolesne docinki)

• MYLENIE TROPÓW

• przeciwnik nie pozwala ci w zasadzie rozpoznać, jaki jest rzeczywisty cel jego wywodów

• ŚCIERANIE W PYŁ

• przeciwnik pokazuje , że nie jesteś nic wart, twoje umiejętności są niewielkie

ŻONOWANIE AUTORYTETEM

Obecność autorytetów jest niezbędnym elementem prawidłowego funkcjonowania życia społecznego. Mimo to sięganie po autorytet w zastępstwie argumentu merytorycznego należy uznać za chwyt erystyczny.

Istnieją 3 podstawowe sposoby żonglowania autorytetem:

• AUTORYTET JAKO TARCZA
  (ZAMIAST ARGUMENTU MERYTORYCZNEGO PARTNER PRZYTACZA, W MNIEJDZYM LUB WIĘKSZYM ZWIĄZKU Z TEMATEM, ZDANIE UZNANEGO PRZEZ SIEBIE AUTORYTETU)

ATAK

OBRONA

A1) Szef powiedział, Papież powiedział, Biblia mówi.. A2) W telewizji powiedziano,... A3) Ci z radia nic nie wiedza -świadków Jehowy -marksistów -prawników Są przeciwnicy dla których „autorytet” ogranicza się do zamkniętego zbioru haseł i sloganów.

O1) Można przeciwstawić inny autorytet O2) a ja w radiu słyszałem O3) Chyba się mylisz. Nie wiesz co się dzieje z dzisiejszą telewizją. Kto tam rządzi i dlaczego przekazuje takie informacje. -przekonuj cytatami z Biblii -cytatami z Marksa -paragrafami prawa Jeśli dla kogoś autorytet ogranicza się do zamkniętego zbioru haseł i sloganów, to można powiedzieć, że nikt jeszcze nie wygrał z głupotą absolutną

• JA- AUTORYTET
  (CHWUT JA- AUTORYTET ZAWDZIĘCZA SWOJĄ SKUTECZNOŚĆ DRZEMIĄCEMU NIEMAL W KAŻDYM MYŚLĄCYM CZŁOWIEKU KOMPLEKSIE NIEWIEDZY)
  

ATAK	OBRONA
A1) Stosowanie w wypowiedzi niezrozumiałych wyrazów obcych -przytaczanie cytatów, przysłów, powiedzeń w językach obcych -przytaczanie cytatów literackich, historycznych naukowych A2) Jak już Arystoteles powiedział, -Już Newton zauważył... A3) W ostatnim numerze Timsa, Spigla napisali A'1) Ty tego nie wiesz? A'2'). To powinieneś znać	O1) Nie rozumiem tego czy mógłbyś mi to wyjaśnić...? jeśli usłyszysz odpowiedź wymijającą lub naszpikowana obcymi wyrazami, lub pełne zdziwienia pytanie to ty tego nie wiesz? Masz do czynienia z erystą. Wymyśl jakiś fragment literatury lub obcy wyraz i powołaj się na dane statystyczne.

• WIDOWNIA- AUTORYTET
  (WIDOWNIA DECYDUJE O TWOJEJ WYGRANEJ BĄDŹ PRZEGRANEJ. ODWOŁANIE SIE DO WIDOWNI JAKO DO AUTORYTETU JEST MOCNYM CHWYTEM ERYSTYCZNYM)
  

ATAK	OBRONA
W1) Należałoby rozpatrzyć, czy ostatnie przypadki zachorowań na raka nie mają coś wspólnego z prowadzoną w zakładzie produkcją. Może coś umknęło naszej uwadze. A1) Ten człowiek obraża dobre imię Zakładu, zarzuca nam oszustwo, kryminalną przeszłość itd.	O1) Kto tu mówi o kryminalnej przeszłości? Uderz w stół, a nożyce się odezwą. O2) Czy to nie w pańskim dziale liczba zachorowań jest największa?




MOWA CIAŁA- GESTYKULACJE (UŚCISKI DŁONI)

Sposoby uścisku dłoni

• Naprężona dłoń skierowana ku dołowi to najbardziej agresywny sposób uścisku dłoni, jako że daje witanemu niewielką szansę wprowadzenia relacji równości. Charakteryzuje on agresywnych, dominujących mężczyzn, którzy zawsze inicjują gest powitania.

• Wymyślono wiele sposobów na złagodzenie uścisku 'sztywnej dłoni' np. złapanie ręki drugiej osoby od góry i uściśnięcie jej. W tym przypadku to ty stajesz się osobą dominującą, jako że nie tylko przejmujesz kontrolę nad ręką drugiego człowieka, ale także twoja dłoń jest w nadrzędnej pozycji - na wierzchu jego dłoni, na dodatek skierowanej ku dołowi. Ponieważ manewr ten może wprawić agresora w zakłopotanie, proponujemy, aby stosować go uważnie i dyskretnie.

• Uścisk 'rękawiczki' jest czasem nazywany uściskiem polityka. Inicjator próbuje sprawić na odbiorcy wrażenie, że jest godny zaufania i uczciwy, ale kiedy techniki tej używa się w stosunku do osoby, którą właśnie spotkaliśmy, ma ona odwrotny skutek. Odbiorca staje się bowiem podejrzliwy i uważany w stosunku do intencji inicjatora. Uścisk 'rękawiczki' powinien być wykonywany wobec ludzi, których osoba inicjująca powitanie dobrze zna.

• Jest wiele gestów powitania, które są tak niezachęcające jak uścisk 'śniętej ryby', szczególnie kiedy ręka jest zimna i wilgotna. Uścisk 'śniętej ryby' - miękkiej i wilgotnej dłoni - powoduje, że jest on powszechnie nie lubiany. Większość przypisuje go osobom o słabym charakterze, przede wszystkim ze względu na to, że taka dłoń może być łatwo odwrócona ku dołowi. Zadziwiające jest, jak wiele osób, które podają dłoń jak 'śnięta ryba', jest nieświadomych tego, co robią, więc mądrze byłoby zapytać swoich przyjaciół o komentarz na temat twego uścisku dłoni, zanim zdecydujesz, którego będziesz używał w przyszłości.

• Uścisk strzelających kostek jest charakterystyczną oznaką typu agresywnego, 'twardego faceta'. Niestety nie ma żadnych skutecznych metod na zneutralizowanie go, oprócz słownej obrazy lub czynu fizycznego, takiego jak uderzenie pięścią w nos!

• Podobnie do uścisku naprężonej dłoni, 'sztywna ręka' jest specyficzna dla ludzi agresywnych, a głównym celem takiego uścisku jest trzymanie się na dystans poza sferą intymną inicjatora. Jest on także stosowany przez ludzi wychowanych na wsi, którzy posiadają większe strefy intymne, po to, aby strzec swych własnych terytoriów. Jednakże przy powitaniu z człowiekiem ze wsi istnieje tendencja do pochylania się do przodu lub nawet balansowania na jednej nodze, kiedy to podajemy mu 'sztywną rękę'.

• Uchwycenie końca palców jest jak gest podania 'sztywnej ręki', który nie trafił w cel. Wykonujący go łapie drugą osobę za palce przez pomyłkę, mimo iż wydaje się mieć zaangażowany, a nawet entuzjastyczny stosunek do odbiorcy, lecz w zasadzie brakuje mu pewności siebie. Podobnie jak w przypadku 'sztywnej ręki', głównym celem zastosowania 'chwytu końca palców' jest utrzymanie odbiorcy w niekrępującej odległości.

Rodzaje uścisków dłoni

• Serdeczny - jest to uścisk mocny z zaciśnięciem ręki podanej przez drugą osobę, następuje lekkie potrząśnięcie dłonią w umiarkowanym uścisku, dłoń zazwyczaj jest ciepła co wynika z stanu emocjonalnego. Dłoń nie jest zabierana od razu po podani lecz w trakcie następuje pewna pauza i odłączenie.

• Pewny siebie - jest to uścisk leżący na cienkiej granicy z snobistycznym uściskiem, a rozróżnia go tylko jedna cecha. Osoba pewna siebie podaje dłoń z umiarkowaną szybkością i dość mocno ją ściska w podaniu ręki. Jest to podanie dłoni kontrolowane w szybkości - osoba snobistyczna podaje z rozmachem dłoń i także mocno ją ściska, lecz wysunięcie dłoni jest gwałtowne i następuje zderzenie dłoni.

• Nieśmiała oraz niepewna siebie - uścisk dłoni tutaj wstępujący jest bardzo charakterystyczny. Osoba nie pewna własnej pozycji wyciąga dłoń nie mocniej wyciągniętą niż poza przegub ramienia - czyli dłoń z ręką jest zawsze w dużym zgięciu. Często lekki uścisk i szybkie zabranie dłoni po uścisku. Często występuje zjawisko spoconych dłoni.

• Osoba fałszywa - daje dłoń z ociąganiem lub niedbale. Zazwyczaj jest to bardzo lekki uścisk dłoni często chłodnej, czuć że dłoń nie wyraża emocji. Często ręka jest popędliwa i osoba ją dająca nie patrzy na uścisk lecz w nie określonym kierunku, raczej nie na witanego. Tak samo często daje osoba roztargniona - z tą różnicą że często rozmawia przy podaniu ręki lub patrzy się na witanego lub podanie dłoni.

• Miłosny - jest to danie do zrozumienia innej osobie że nam na niej zależy. Często jest to wysunięcie dłoni przed siebie z lekko zgiętym ramieniem i po uścisku cofanie tego ramienia ku sobie. Bywa tak że dłonie są lekko wilgotne i często ciepłe (o ile nie dzieje się to na dworze). Częste jest patrzenie albo na uścisk albo na twarz osoby ściskanej. Często długie uściski dłoni.

• Osoba darząca szacunkiem - zawsze podaje dłoń z lekkim kiwnięciem głowy często prawie nieznacznym. Często uścisk dłoni pokrywa druga dłoń - tak samo może być w serdecznym uścisku. Osoba patrzy się na ściskaną i zazwyczaj pierwsza cofa rękę.

DEWIACJE I PATOLOGIE

Dewiacja społeczna

odchylenie od reguł działania społecznego, postępowanie niezgodne z przyjętymi normami i/lub wartościami. Ogólnie są to wszelkie przejawy zachowania innego niż konformistyczne. Robert Merton wyróżniał 4 typy zachowania dewiacyjnego: innowację, rytualizm, wycofanie oraz bunt. Biorąc pod uwagę stopień akceptacji reguł działania społecznego, można wymienić dodatkowe typy dewiacji: nonkonformizm, negatywizm i oportunizm.

Patologia społeczna

w socjologii zjawisko społecznego zachowania się jednostek i określonych grup społecznych sprzeczne z wartościami lub normami danej kultury.

Zwana jest również społeczną dezorganizacją lub zachowaniami dewiacyjnymi, oznacza stan zakłócenia równowagi społecznej, czego przejawem jest osłabienie więzi społecznych, utrudnienia w realizacji pewnych wartości i potrzeb, zachwianie systemu norm, oraz nieskuteczność kontroli społecznej.

ZESPÓŁ MUNCHAUSENA

Zastępczy zespół Munchausena polega na celowym wywoływaniu przez rodziców rzeczywistych objawów chorobowych u dziecka. Objawy te zazwyczaj mają charakter przewlekły lub nawracający, ponadto rodzice przekazują lekarzom fałszywe informacje na temat dotychczasowego przebiegu choroby u ich dzieci. Zespół ten jest najczęściej rozpoznawany u dzieci w wieku 0 - 6 lat, które są zbyt małe aby ujawnić swoją sytuację. Wśród wywoływanych objawów zdarzają się najczęściej: niezborność ruchowa i patologiczna senność na skutek podawania dzieciom dużych dawek barbituranów, uporczywe wymioty na skutek mechanicznej prowokacji, hipoglikemia po podaniu insuliny, zakażenia wywołane wstrzykiwaniem zanieczyszczonych substancji.

Zastępczy zespół Münchausena - szczególna forma maltretowania dziecka przez opiekunów. Polega ona na tym, że rodzice (opiekunowie) fałszywie informują lekarzy o rzekomych objawach chorobowych ich dzieci, a sami preparują lub wywołują chorobę. Manipulacje te prowadzą do wytwarzania objawów lub choroby nierzadko w sposób przestępczy. Zespół Münchhausena swoją nazwę zawdzięcza baronowi von Münchhausenowi żyjącemu w XVIII wieku i słynącemu z przesadnych opowieści o swoich przeżyciach.

---