Frakcje w PE
Deputowani w PE nie zasiadają w zespołach narodowych, ale w oparciu o przynależność do określonej frakcji politycznej. Frakcje polityczne to ugrupowania zrzeszające członków PE. Ukształtowane zostały w praktyce parlamentarnej, będącej wyrazem ponadnarodowych tendencji.
Frakcje polityczne zostały uznane formalnie po raz pierwszy w 1953 r. przez Wspólne Zgromadzenie EWWiS. Ustalono wówczas, że do utworzenia partii politycznej potrzebnych jest 9 deputowanych. Obecnie deputowani mogą łączyć się w grupy wg kryterium podobieństwa poglądów.
Główna działalność polityczna w PE skupia się przede wszystkim właśnie na frakcjach politycznych. Decyzje, które podejmowane są podczas posiedzeń plenarnych na forum Parlamentu, zapadają tak naprawdę wcześniej - w trakcie spotkań frakcji, które odbywają sie w tygodniu poprzedzającym posiedzenia plenarne. Podczas tyc rozmów kluby polityczne starają się opracować wspólne stanowisko w określonej sprawie i przygotować strategię wywierania wpływu na bieg wydarzeń.
Do założenia nowej frakcji w kadencji 2009-2014 potrzeba było 25 deputowanych reprezentujących co najmniej jedną czwartą państw członkowskich. Limit ten ulega zmianie przy kolejnych rozszerzeniach UE i warunkowany jest przez wewnętrzny regulamin.
Frakcje w Parlamencie Europejskim to:
Grupa Europejskiej Partii Ludowej (Chrześcijańscy Demokraci) - 271 członków, w tym 29 z Polski. Grupa ta jest najliczniejszą frakcją polityczną w Parlamencie. Zrzesza posłów wyznających centrowe i centroprawicowe poglądy. Grupa EPL ma najsilniejszy wpływ na kształtowanie porządku obrad sesji plenarnych Parlamentu Europejskiego.
Deputowani z tej frakcji zajmują wiele kluczowych stanowisk w instytucjach unijnych – m.in. przewodniczą 10 z 22 komisji lub podkomisji. Grupa została założona w 1953 roku pod nazwą Grupa Chrześcijańskich Demokratów. Po pierwszych bezpośrednich wyborach do parlamentu nazwa partii została zmieniona na „Grupę Europejskiej Partii Ludowej”. 20 lat później znów zmieniono brzmienie nazwy na „Grupę Europejskiej Partii Ludowej i Europejskich Demokratów”, ale po wyborach w 2009 powrócono do poprzedniej.
Najważniejszymi celami partii są: wzrost konkurencyjności Europy poprzez wsparcie badań naukowych i kształcenia, działania na rzecz wzmocnienia tożsamości europejskiej, likwidacja bezrobocia, poprawa jakości życia obywateli.
Grupa Postępowego Sojuszu Socjalistów i Demokratów – 190 członków, w tym 7 z Polski. Druga pod względem liczebności siła w Parlamencie Europejskim. Aktualna nazwa grupy zastąpiła nazwę „Grupa Europejskich Socjalistów”, co stało się po przyjęciu w szeregi frakcji posłów włoskiej Partii Demokratycznej. Program partii na najbliższe lata zawiera takie postulaty, jak: walka o sprawiedliwość społeczną, przewodzenie naprawie gospodarczej, reforma rynków finansowych oraz walka ze zmianami klimatu.
Grupa Porozumienia Liberałów i Demokratów na rzecz Europy – 85 członków, brak posłów z Polski. Powstała w 2004 w wyniku połączenia dwóch frakcji: Europejskiej Liberalno-Demokratycznej Partii Reform i Europejskiej Partii Demokratycznej. Grupa główny nacisk w swoich działaniach kładzie na zrównoważony wzrost gospodarczy, prawa człowieka, zwalczanie dyskryminacji oraz reformę instytucji unijnych.
Grupa Zielonych/Wolne Przymierze Europejskie – 58 członków, brak posłów z Polski. Grupa założona została w 1999 roku i od tamtej pory skupia partie o charakterze ekologicznym oraz ruchy proekologiczne. Frakcja określana jest jako centrolewicowa, a w swoich działaniach koncentruje się na walce o przestrzeganie podstawowych praw obywateli i „sprawiedliwość ekologiczną”, a także o większą wolność jednostki i demokrację. Przy wyborze przewodniczących i wiceprzewodniczących grupy Zieloni przestrzegają zasady równości płci.
Europejscy Konserwatyści i Reformatorzy – 52 członków, w tym 11 z Polski. Jest to nowa frakcja polityczna, utworzona po ostatnich wyborach, w 2009 roku przez przedstawicieli ośmiu partii narodowych. Priorytetami grupy są poszanowanie praw jednostki, suwerenność państw członkowskich oraz zasada wolnego rynku.
Europa Wolności i Demokracji – 34 członków, w tym 4 z Polski. Jest to najpóźniej utworzona frakcja w Parlamencie Europejskim (lipiec 2009), a powstała w wyniku rozpadu dwóch grup: „Unii na rzecz Europy Narodów” oraz „Niepodległości i Demokracji”. Partia składa się z polityków prawicowych, konserwatywnych i eurosceptycznych. Przedstawiciele partii mówią o sobie jako o jedynej prawdziwej opozycji w Parlamencie Europejskim. Francja opowiada się m.in. przeciwko Traktatowi Lizbońskiemu oraz przystąpieniu Turcji do UE, chce także walczyć z nielegalną imigracją.
Konfederacyjna Grupa Zjednoczonej Lewicy Europejskiej/Nordycka Zielona Lewica – 34 członków, brak posłów z Polski. Grupa powstała w 1994 i od początku skupiała partie lewicowe. Od 1995 roku w jej skład wchodzą dwie podgrupy: „Zjednoczona Lewica Europejska” oraz „Nordycka Zielona Lewica”. Frakcja koncentruje się na działaniach związanych z solidarnością i integracją europejską, oraz zagwarantowaniem demokratycznie działających instytucji. Priorytetami partii są walka z bezrobociem, ochrona środowiska naturalnego, polityka socjalna oraz ochrona przyrody.
oraz niezrzeszeni – 30 posłów, w tym brak Polaków
Wykluczone jest istnienie grup, w których skład wchodzą przedstawiciele tylko jednego narodu. Każdy deputowany może być członkiem tylko jednej frakcji.
Frakcje PE posiadają całkowitą autonomię wewnętrzną. Do ich kompetencji należy: udział w wyborze członków Prezydium Parlamentu oraz przewodniczących i członków komisji parlamentarnych, uczestniczenie w pracach Rozszerzono prezydium i komisji prezydialnej PE, prawo do łożenia wniosku o wotum zaufania lub nieufności wobec Komisji Europejskiej.
Pozycja grup politycznych PE nie jest porównywalna z miejscem frakcji w parlamentach krajowych.
5. Kompetencje przewodniczącego KE
Do najważniejszych kompetencji przewodniczącego należy oczywiście polityczne przewodnictwo nad pracami KE, a także przysługujące mu prawo podziału zadań między komisarzy. Posiada on także prawo do podejmowania decyzji odnośnie organizacji wewnętrznej prac KE. Przewodniczącemu przysługuje również możliwość zmian podziału zadań w trakcie kadencji Komisji oraz prawo mianowania komisarzy i prawo do ich zdymisjonowania .
Jego zadaniem jest określanie kierunków polityki kolegium komisarzy, jak również podejmowanie decyzji z zakresu wewnętrznej organizacji Komisji. Przewodniczący wyznacza komisarzom zadania i może dokonać zmiany ich podziału w czasie trwania swojego mandatu. Spośród członków Komisji mianuje wiceprzewodniczących, innych niż Wysoki Przedstawiciel do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa. Od wejścia w życie traktatu lizbońskiego może on nakazać członkowi Komisji rezygnację ze sprawowanej funkcji, przy czym taka rezygnacja nie musi być zatwierdzona przez kolegium.
Zadania:
sprawuje polityczne kierownictwo w Komisji
zwołuje posiedzenia kolegium komisarzy i im przewodniczy
kieruje pracami Komisji we wdrażaniu polityki UE
uczestniczy w posiedzeniach grupy G8
wnosi wkład w najważniejsze debaty prowadzone w Parlamencie Europejskim oraz przez przedstawicieli rządów państw członkowskich zebranych w Radzie Unii Europejskiej
Decyduje o wewnętrznej organizacji komisji oraz ustala zakres obowiązków komisarzy. Reprezentuje KE na zewnątrz, ustanawia grupy robocze, zwołuje posiedzenia Komisji, inicjuje głosowania, podpisuje protokół z posiedzeń Komisji oraz aktów uchwalanych przez Komisję.
7. Rola przewodniczącego Rady Europejskiej
Przewodniczący przewodniczy Radzie Europejskiej i prowadzi jej prace.
Zapewnia przygotowanie i ciągłość prac Rady Europejskiej we współpracy z przewodniczącym Komisji i na podstawie prac Rady do spraw ogólnych.
Wspomaga osiąganie spójności i konsensusu w Radzie Europejskiej
Przedstawia Parlamentowi Europejskiemu sprawozdanie z każdego posiedzenia Rady Europejskiej
Na swoim poziomie i w zakresie swojej właściwości zapewnia reprezentację UE na zewnątrz w sprawach dotyczących wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa.
Ponadto przewodniczący zwołuje konwent złożony z przedstawicieli parlamentów narodowych, szefów państw lub rządów, Parlamentu Europejskiego i Komisji, gdy Rada Europejska opowie się za przeprowadzeniem zmian traktatów.
przewodniczy Radzie Europejskiej i ukierunkowuje jej prace,
zapewnia przygotowanie i ciągłość prac Rady Europejskiej we współpracy z przewodniczącym Komisji i na podstawie prac Rady do Spraw Ogólnych,
wspomaga osiąganie spójności i porozumienia w Radzie Europejskiej,
przedstawia Parlamentowi Europejskiemu sprawozdanie z każdego posiedzenia Rady Europejskiej.
Zapewnia on także na swoim szczeblu oraz w ramach swoich kompetencji reprezentację Unii na zewnątrz w sprawach dotyczących wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa, bez uszczerbku dla uprawnień wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa.
Podczas pełnienia urzędu przewodniczący nie może sprawować krajowej funkcji publicznej.
Traktat Lizboński wprowadził zupełnie nowe rozwiązanie jakim jest instytucja Przewodniczącego Rady Europejskiej. Osoba wybierana na to stanowisko pełni swoją funkcję 2,5 roku a do jej głównych zadań należy m.in.: koordynowanie działań półrocznych prezydencji UE, wypracowywanie konsensusu między członkami Unii Europejskiej, przygotowywanie i prowadzenie obrad Rady Europejskiej (spotkania głów państw lub szefów rządów państw członkowskich). Przewodniczący Rady Europejskiej uzyskał zatem znaczącą rolę w zakresie kreowania polityki UE oraz reprezentowania jej na zewnątrz. Do jego obowiązków należy także współpraca z Przedstawicielem UE ds. Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa (pierwszą osobą pełniącą tą funkcję została Brytyjka Catherine Ashton) oraz Przewodniczącym PE. Zdaje także relację Parlamentowi Europejskiemu z każdego posiedzenia Rady Europejskiej. Pierwszą osobą, którą wybrano na Przewodniczącego Unii Europejskiej jest belgijski premier Herman Van Rompuy.