Temat: Instytucje Unii
Europejskiej

1.

Instytucje narodowe.

a.

Rada Europejska

b.

Rada Unii Europejskiej

2.

Instytucje wspólnotowe

a.

Komisja Europejska

b.

Parlament Europejski

c.

Trybunał Sprawiedliwości

d.

Trybunał Obrachunkowy

3.

Instytucje pomocnicze

1.

Komitet Regionów

2.

Komitet Ekonomiczno-Społeczny

Instytucje UE - Instytucje

narodowe:

Rada Europejska:



Najważniejszy organ decyzyjny UE



Zebranie wszystkich premierów (lub prezydentów) państw
członkowskich oraz Przewodniczącego KE i Wysokiego
przedstawiciela UE ds. zagranicznych i bezpieczeństwa



Odbywa się zazwyczaj 4 razy do roku (tzw. szczyt UE) w
Brukseli, lub w państwie wskazanym przez państwo
sprawujące tzw. prezydencję

1.

Obrady:

1.

Kieruje nimi Przewodniczący Rady (zwany Prezydentem
UE) – jego rola jest techniczna

2.

Porządek obrad ustala Przewodniczący w porozumieniu
z Komisją i państwem przewodniczącym UE w danym
półroczu (obecnie Łotwa)

Instytucje UE – Rada

Europejska

1.

Podejmuje najważniejsze decyzje:

1.

Określanie głównych, strategicznych

kierunków polityki UE, wyznaczanie

celów i strategii ich osiągania

2.

Przyjmowanie nowych członków

3.

Powołanie nowej KE – wskazuje

kandydata na Przewodniczącego i

komisarzy

4.

Zawieranie i zmiana traktatów.

Instytucje UE -

Instytucje

narodowe

1.

Rada Unii Europejskiej

(Bruksela i Luksemburg)

1.

Spotkania poszczególnych ministrów państw
członkowskich (podstawowy skład –
ministrowie spraw zagranicznych)

2.

Kompetencje w dziedzinie prawodawstwa:

1.

Rozporządzenia, dyrektywy, decyzje, zalecenia

2.

Zawieranie umów międzynarodowych między UE,
a państwami zewnętrznymi

3.

Obrady prowadzi przedstawiciel państwa
przewodniczącego UE (tzw. prezydencja –
trwa pół roku)

Instytucje UE –

Rada Unii

Europejskiej

Tryb podejmowania decyzji:

1.

Jednogłośnie (najistotniejsze)

2.

Większością kwalifikowaną (najczęściej)

Od 7 listopada 2014 r obowiązuje system podwójnej

większości (na podstawie traktatu z Lizbony):



jeśli akt głosowany będzie na wniosek Komisji lub wysokiego
przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki
bezpieczeństwa: 55% państw członkowskich (ale nie mniej niż
15) reprezentujących co najmniej 65% ludności Unii;



w pozostałych przypadkach: 72% państw członkowskich
reprezentujących co najmniej 65% ludności Unii.



Do 2017 roku można żądać głosowania na podstawie traktatu
z Nicei (stary system)

Instytucje UE –

Rada Unii

Europejskiej

Tryb podejmowania decyzji:
Większością kwalifikowaną (stary system)



jeśli akt głosowany jest na wniosek Komisji: 255 na

345 głosów (73,91%);



w pozostałych przypadkach: 232 głosy oddane przez

co najmniej 2/3 ogółu (czyli 17) państw;



państwa stanowiące większość kwalifikowaną muszą

liczyć co najmniej 62% ogółu ludności Unii;



Rozkład głosów ważonych wynosił: Niemcy, Francja,

Wielka Brytania, Włochy – 29, Hiszpania i Polska – 27,

Rumunia – 14 (…) Łotwa, Estonia, Cypr, Słowenia,

Cypr, Luksemburg – 4, Malta - 3

3.

Większością zwykłą (w sprawach

proceduralnych) – każde państwo ma jeden głos

Instytucje UE - Instytucje

Wspólnotowe

Parlament Europejski (Bruksela i Strasburg)



Reprezentuje obywateli państw UE



Składa się obecnie z 751 „europarlamentarzystów”,
wybieranych w powszechnych wyborach na 5 lat (w
poprzedniej kadencji było ich 766)



Parlamentarzyści zasiadają we frakcjach politycznych,
a nie narodowych (min. 25 deputowanych z 7 państw)



Liczba deputowanych:



Niemcy –96 (w poprzedniej kadencji 99) Francja –74 (72)



Wielka Brytania – 73 (72) Włochy – 73 (72) Hiszpania – 54
(50)



Polska – 51 (50) (...) Malta – 5 (6)



Na czele stoi przewodniczący Martin Schultz (S&D) –
kadencja – 2,5 roku

Instytucje UE – Parlament
Europejski

Europejska Partia Ludowa (221 MEP) – PO, PSL
Postępowy Sojusz Socjalistów i Demokratów (191)
– SLD
Europejscy Konserwatyści i Reformatorzy (70) -
PiS

Instytucje UE – Parlament
Europejski

1.

Zadania:

1.

Uprawnienia ustawodawcze (w
niektórych dziedzinach):

1.

procedury konsultacji, współpracy,
współdecydowania i akceptacji

2.

Uprawnienia budżetowe:

1.

Przyjęcie i kontrola wykonania budżetu

3.

Uprawnienia kontrolne:

1.

Zatwierdzanie Komisji Europejskiej

2.

Możliwość wyrażenia votum nieufności dla
Komisji Europejskiej (większość 2/3 głosów)

3.

Możliwość powołania komisji śledczych

Instytucje UE -

Instytucje wspólnotowe

Komisja Europejska. (Bruksela)

1.

Złożona z 28 komisarzy (po jednym z każdego

kraju) – od 2014, jeśli Rada Europejska nie

zdecyduje inaczej powinno być ich 18

2.

Na czele stoi przewodniczący (Jean-Claude

Juncker – były premier Luksemburga)

3.

Uprawnienia:

1.

Inicjatywa legislacyjna

2.

Prowadzenie konkretnych polityk wspólnoty i

podejmowanie bieżących decyzji

3.

Reprezentacja UE na zewnątrz (prowadzenie

negocjacji międzynarodowych – także z

kandydatami do UE)

4.

„strażnik traktatów” – kontroluje i ściga naruszenia

prawa unijnego, kierując je do Trybunału

Sprawiedliwości

Instytucje UE - Instytucje wspólnotowe

1.

Trybunał Sprawiedliwości UE (Luksemburg).

1.

28 sędziów

2.

Pilnowanie przestrzegania oraz interpretacja prawa
europejskiego (istnieje spór czy jest ona wiążąca)

3.

Rozstrzyganie sporów z niego wynikających
(między państwami, a instytucjami UE, między
państwami, a obywatelami UE)

2.

Trybunał Obrachunkowy (Luksemburg)

1.

Kontroluje wykonanie budżetu UE – nie ma
kompetencji decyzyjnych

2.

Opiniuje projekty aktów prawa europejskiego,
dotyczących kwestii finansowych

Instytucje UE – instytucje pomocnicze

1.

Komitet Społeczno-Ekonomiczny.

1.

353 uczestników mianowanych przez rządy na 5 lat

2.

Reprezentuje różnorodne grupy interesu – pracowników, związki
zawodowe, rolników, ekologów, organizacje pozarządowe itp.

3.

Najważniejszym zadaniem jest wypracowywanie wspólnych opinii
dotyczących projektów aktów prawnych UE

2.

Komitet Regionów

1.

353 uczestników mianowanych przez Radę UE na 5 lat

2.

Reprezentuje interesy społeczności lokalnych

3.

Europejski Bank Centralny (Frankfurt nad Menem)

1.

Bank Centralny UE, bank emisyjny strefy euro

2.

Zarząd z prezesem na czele powoływany na 8 lat przez Radę
Europejską

3.

Zadanie: walka z inflacją i nadzór nad rynkami finansowymi