Adam Wiśniewski

Podręcznik - Bierzanek, Symonides - Prawo Międzynarodowe publiczne, nowe wydanie - 2005 Góralczyk - Międzynarodowe w zarysie

Egzamin pisemny testowe jednokrotnego i otwarte

Konsultacje - środa 8.30 - 9.30 co drugi tydzień

HISTORIA

• Traktat z Kadesz XII wiek p.n.e - pierwszy traktat pokojowy między Ramzesem II a Hattusilisem III

• początki to regulowanie kwestii spornych, granic, pokoju miedzy dwoma państwami, ale nie było jeszcze czegoś takiego jak suwerenność międzynarodowa

• ius gentium - w Rzymie - prawo narodów, zalążki prawa dyplomatycznego

• Średniowiecze przede wszystkim prawo kanoniczne, rozwija sie międzynarodowe prawo morskie i handlowe

• Odrodzenie - dyplomacja, racja stanu, równowaga sił, pojęcie suwerenności (najwyższa władza ponad poddanymi - Bodin)

• Fundamentalne dzieło Hugo Grocjusza - O prawie wojny i pokoju (stworzenie całościowego systemu), wprowadzenie zasady wolności mórz;

• Emer de Vattel - Drot des gens - wprowadza zasadę równosci (państwa równe niezależnie od wielkości)

• XIX w. - dominacja koncepcji pozytywistycznej, okres konferencji, rozwój umów wielostronnych -normy generalno-abstrakcyjne

• Pojawiają się dwie koncepcje - dualistyczna (oparta na pozytywizmie - koncepcja woli państwa, państwo suwerenne i posiada najwyższa władzę ale przy kilku państwach już państwo jest ograniczone, wiec należy oddzielić te dwa sytemy od siebie i do państwa należy czy wchłonie prawo międzynarodowe tzw. Transformacja), i monistyczna - prawo miedzynarodowe bezpośrednio obowiązuje w prawie wewnętrznym państwa

• XX wiek - powstaje Liga Narodów potem ONZ, wzrasta liczba umów i zwyczajów w prawie międzynarodowym jako podstawowych źródeł prawa międzynarodowego,; rozwój organizacji międzyrządowych; zwiększa się liczba zagadnień prawa międzynarodowego np: prawa człowieka i prawa kosmiczne

• 1925 - powstanie ONZ - 50 członków, wysoki przyrost członków

Prawo międzynarodowe prywatne - gałąź prawa zawierająca normy kolizyjne wskazujące jakie prawo jest właściwe dla oceny stosunku prawnego z elementem zagranicznym (Ustawa Prawo pywatne międzynarodowe)

PRAWO MIĘDZYNARODOWE

Definicja klasyczna = genus (rodzaj) + differentia specifica (różnica gatunkowa)

Prawo = zespół norm generalno abstrakcyjnych, ustanowionych przez kompetentne organy państwa we właściwym trybie, których zastosowanie zabezpieczone jest przymusem państwowym

Prawo międzynarodowe = zespół norm

• kryterium tworzenia - w tworzeniu których biorą udział niezależne od siebie i niepodporządkowane żadnej wspólnej władzy podmioty

• charakterystyczne źródła - opartych na umowie międzynarodowej lub zwyczaju międzynarodowym

• specyfika sankcji - zabezpieczonych przymusem stosowanym indywidualnie przez państwa i organizacje międzynarodowe zbiorowo

• przedmiot regulacji - regulujące stosunki wzajemne między państwami oraz organizacjami międzynarodowymi i innymi uczestnikami stosunków międzynarodowych mającymi zdolność do działania w stosunkiach międzynarodowych

Problem między pozytywistami a prawem międzynarodowym

• Dla pozytywistów prawo międzynarodowe to nie prawo a pozytywna moralnośc

• John Austin - prawo wiąże sie z wolą suwerena, który może wymusić jego stosowanie

• Normy prawa międzynarodowego nie mogą ograniczać suwerenności państw, ich stosowanie nie jest oparte na stosowaniu przymusu fizycznego

Więc czy jest to prawo? Możliwości:

• Odrzuca sie prawnie wiążący charakter prawa międzynarodowego, ponieważ nie spełnia warunku „prawa”

• Zmienia sie założenia pozytywistycznej definicji prawa, tak aby prawo międzynarodowe do niej pasowało (np: socjologiczne ujęcie prawa)

• Ponieważ nie można zdefiniować prawa międzynarodowego w oparciu o sankcje, trzeba je badać poprzez pytanie: czy państwa czują się zobowiązane do podporządkowania się regułom prawa międzynarodowego

Podstawy obowiązywania prawa międzynarodowego

• Teoria naturalistyczna - zakłada że z samego faktu istnienia prawa można wywieść pewne przyrodzone, fundamentalne prawa

• Teoria woluntarystyczna (pozytywistyczna) - Podstawą obowiązywania norm prawa międzynarodowego jest zgoda niezależnych państw

• Teoria consensusu - podstawą obowiązywania prawa międzynarodowego jest akceptacja całej społeczności, a nie poszczególnych państw

Powody przestrzegania prawa międzynarodowego

• Zasada wzajemności

• Korzyści , które mogą być rezultatem przestrzegania prawa międzynarodowego

• Wspólny interes całej społeczności międzynarodowej

• Pogłębiająca się współpraca pańśtw i stały rozwój międzynarodowych stosunków handlowych

• Siła

CECHY CHARAKTERYSTYCZNE PRAWA MIĘDZYNARODOWEGO

• cechy wynikają z charakteru tego co regulują

• społeczność międzypaństwowa - mniej zorganizowana niż wewnątrzpaństwowa, brak przymusu

• dominuje zasada równości

• podstawowym trzonem są suwerenne państwa, równorzędne w stosunku do sibie

• brak podporządkowania

• brak scentralizowanego ustawodawcy

• tworzenie prawa międzynarodowego jest niesformalizowane i zdecentralizowane

• partykularyzm prawa międzynarodowego

• ograniczony zakres obowiązywania umów

• dotyczy przede wszystkim umów międzynarodowych

• zgoda państw podstawą obowiązywania umów

• umowa często wiąże tylko niektóre państwa (to jej wada)

• zwyczaj ma charkter bardziej powszechny (ius cogens)

• specyfikacja systemu prawa międzynarodowego oraz jego struktury

• brak struktury chierarchicznej (ale rysuje się chierarchizacja - art. 103 KNZ „Karta ma pierwszeństwo przed innymi instrumentami międzynarodowymi; oraz normy ius cogens - KWPT - normy imperatywne od których nie ma odstępstwa)

• brak zorganizowanego apartau przymusu (zunifikowanego systemu egzekwowania prawa)

• istnieją sankcje nie zawsze oparte na przymusie (np socjologiczne)

• istnieją sankcje zorganizowane (przez organizacje i umowy międzynarodowe, np sankcje Rady Bezpieczeństwa)

• nie można stosować trójelementowej koncepcji normy prawa - hipoteza, dyspozycja, sankcja; raczej metoda cywilistyczna - równość stron (ale nie zawsze adekwatna)

• brak obowiązkowego sądownictwa międzynarodowego

• państwo żeby było poddane jurysdyckji sądu międzynarodowego musi wyrazić zgode

• Trybunał Praw Człowieka - zgoda jest przymusowa a nie dobrowolna (choć pośrednio wyraża zgode przystępując do Konwencji Praw Człowieka)

• jest to prawo w tworzeniu którego biorą udział niezależnie od siebie i niepodporządkowane żadnej wspólnej władzy podmioty

• te same podmioty tworzą prawa i jednocześnie je stosują i egzekwują (3 w 1)

• prawo międzynarodowe zawiera m.in. normy jednakowe dla wszystkich państw (zwyczaj powszechny)

• proliferacja międzynarodowych trybnałów

• jurysdykcje sądów niekiedy sie krzyżują (Trybunał Praw Człowieka i Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości - competing jurisdiction)

• dynamiczny rozwój organizacji międzynarodowych i pogłębiająca się współpraca pańśtw w ramach tych organizacji

• zmiana tradycyjnego paradygmatu suwerenności

• wyroki trybunałów wpływają na ustawodawsto poszczególnych państw

• fragmentaryzacja prawa międzynarodowego

• reżimy działowe

• międzynarodowe prawo chrony środowiska, administracji, morza, gospodarcze, ochrony praw człowieka, unijne (ale w tym wypadku istnieje spór i raczej prawo unijne ma być odrębne od międzynarodowego, ale w naszej katedrze jest to raczej podsystem a nie odrębne prawo

• reżimy samowystarczalne - organizacje tworzące prawo i mające zdolność jej implementacji

• system rady europy, prawo dyplomatyczne

SPOŁECZNOŚĆ MIĘDZYNARODOWA

• Sensu stricto - ogół suwerennych państw pozostających ze sobą w stosunkach wzajemnych opartych na prawie międzynarodowym

• Sensu largo - ogół suwerennych państw oraz podmiotów niesuwerennych zdolnych do działania na płaszczyźnie międzynarodowej

• Przestrzeń w której działa prawo międzynarodowe

PORZĄDEK MIĘDZYNARODOWY

• całokształt norm międzynarodowych i krajowych regulujących stosunki miedzynarodowe sensu largo, tzn wszelkie stosunki międzynarodwe wykraczające poza granice państwowe między wszystkimi podmiotami stosunków międzynarodowych

• elementy:

• prawo międzynarodowe

• moralność międzynarodowa

• kurtuazja międzynarodowa (sposób podpisywania, honory oddawane państwu)

• międzynarodowe normy polityczne

• prakseologia międzynarodowa (jak prowadzić negocjacje)

NORMY PRAWA MIĘDZYNARODOWEGO

• Soft law - normy prawa międzynarodowego o charakterze niewiążącym (deklaracje, rezoucje.. istnieją w świadomości i torują dorgę do przyjęcia ich do hard law)

• Hard law

• Ius cogens - imperatywna norma powszechnego prawa międzynarodowe jest norma przyjęta i uznana przez międzynarodową społeczność państw jako całość za normę, od której żadne odstępstwo nie jest dozwolone i która może być zmieniona jedyne przez późniejsza normę powszechnego prawa międzynarodowego o tym samym charakterze

• Ius dispositivum

• Normy kontraktowe - (kupna- sprzedarzy) dwustronne, poddawane regulacji prawnej danych państw

• Normy generalno - abstrakcyjne

• Powszechnie obowiązujące

• Partykularne

FUNKCJE PRAWA MIĘDZYNARODOWEGO

• zapewnienie pokoju

• organizowanie i regulowanie stosunków między podmiotami tego prawa

• rozwiązywanie sporów między podmiotami prawa międzynarodowego

• integracyjna - koordynowanie i harmonizowanie współpracy

• kształtowanie stosunków wewnętrznych w poszczególnych państwach

SANKCJE W PRAWIE MIĘDZYNARODOWYM

• Sankcja - negatywna reakcja innego państwa/pańśtw/społeczności międzynarodowej z jaką spotyka sie podmiot prawa międzynarodowego (pańśtwo) naruszający normy tego prawa

• Sankcje zorganizowane - przewidzane w umowach międzynarodowych

• są stosowane nie przez samego pokrzywdzownego, lecz przez właściwy organ międzynarodowy

• są wyraźnie przewidziane w umowie międzynarodowej, która określa precyzyjnie:

• sytuacje w jakich te sankcje mogą być stosowane

• sposób w jaki mają być podjęte

• środki przymusu bezpośredniego

• art. 2 pkt. 4, art. 41, art. 42 Karty NZ

• Rada może zdecydować jakie środki,, nie pociągające za sobą użycia siły zbrojnej należy zastosować dla wykonania jej decyzji, oraz może zażądać od członków ONZ zastosowania trakich środków (częściowe lub całkowite zerwanie stosunków gospodarczych oraz komunikacji wszelkiego rodzaju i stosunków dyplomatycznych

• Jeżeli Rada uzna że środki będą lub były niewystarczające może przeprowadzić siłami powietrznymi, morskimi lub lądowymi taką akcję, jeżeli uzna ją za konieczną dla utrzymania albo przywrócenia międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa, akcja ta może obejmować demonstrację, blokadę i inne operacje sił zrbrojnych, powietrznych, morskich lub lądowych członków ONZ

• Organizacyjne - mogą polegać np: na zawieszeniu lub wykluczeniu pańśtwea z organizacji międzynarodowej, jeżeli nie przestrzega ono swoich zobowiązań

• Korygujące - stosowane wobec państwa - strony umowy, które narusza postanowienia tej umowy

• Środki przymusu - opierają się najczęściej na decyzji uprawnionego ogranu organizacji międzynarodowej, np: Decyzja Rady Bezpieczeństwa o użyciu sankcji wojskowych

• Sankcje niezorganizowane - nie są ujęte w umowach międzynarodowych

• Psychologiczne - odwołują się do elementu nacisku - opinii środowiska międzynarodowego przywódcom państ zależy na opinii innych państw - potępienie naruszenia prawa międzynarodowego przez światową lub wewnętrzną opinię publiczną

• sformalizowane - rezolucja ZO ONZ

• niesformalizowane - kampania prasowa

• Odwetowe - sankcje stosowane indywidualnie przez pokrzywdzone państwo lub zbiorowo przy udziale innych państw

• Retorsje - działalnośc odwetowa, którą jedno państwo podejmuje w odpowiedzi na sprzeczne z jego interesami lub nieprzyjazne działanie drugiego państwa (zarówno działanie, które powoduje zastosowanie retorsji, jak i sam odwet retorsyjny nie stanowią naruszenia prawa międzynarodowego)

• nie mogą być podejmowane w celu podporządkowania sobie innego państwa

• proporcjonalność - zastosowany środek powinien być proporcjonalny do zamierzonego celu (państwa mają mozliwość oceny proporcjonalności swojej reakcji)

• Represalia - odwet, jaki jedno państwo podjemuje na bezprawną działalność drugiego państwa
  (działanie odwetowe jest bezprawne ale usprawiedliwione w konkretnej sytuacji bezprawną działalnością innego państwa)

• mogą być skierowane jedynie przeciwko sprawcy naruszenia prawa międzynarodowego

• zastosowany środek powinien byc proporcjonalny do zamierzonego celu

• zastosowany środek powinien byc konieczny, czyli podjęty w sytuacji, wktórej nie jest możliwe uzyskanie sataysfakcji w inny sposób

• przed podjęciem środków przymusu państwo powinno podjąć próbę negocjacji w celu załatwienia sporu

• przykłady: zerwanie komunikacji, stwierdzenie wygaśnięcia lub umowy (art. 60 KWPT'69), zatrzymanie zakładników amerykańskich w teheranie - USA podjęły szereg działań: embargo, próba odbicia zakładników (kompletne fiasko)

Samoobrona wyprzedzająca - w 1967 atak Izraela na przygotowywujące atak państwa arabskie

• spodziewane i bezpośrednie zagrożenie nie dopuszczające innych śrdoków zapobiegawczych

ŹRÓDŁA PRAWA MIĘDZYNARODOWEGO

• w znaczeniu materialnym - ogół czynników które powodują że prawo międzynarodowe kształtuje się i zaczyna obowiązywać

• naturaliści - prawo międzynarodowe powstaje bo taki jest nakaz rozumu ludzikiego

• pozytywiści - obowiązuje tylko dlatego że tak chcą państwa

• szkoła socjologiczna - podmioty prawa międzynarodowego tworzą społeczność a żadna społecność nie może funkcjonować bez prawa, i ta więź społeczna oddziaływań między państwami i między organizacjami powoduje, że trzeba tworzyć normy regulujące te stosunki

• w znaczeniu formalnym - ostateczny kształt normy prawa międzynarodowego, forma w jakiej to prawo powstaje

statut - traktat na podstwie którego działa organizacja międzynarodowa

• Statut Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości (MTS)

• głowny sąd społeczności międzynarodowej

• organ ONZ

• Art 38: wydaje orzeczenia na podstawie:

• umowy międzynarodowe

• zwyczaj międzynarodowy

• ogólne zasady prawa uznane przez narody cywilizowane

• orzeczenia sądowe

• doktryna

• nie uwzględnia rozwoju prawa międzynarodowego, np: aktów jednostronnych

• traktuje źródła formalne główne na równi z pomocniczymi

• źródło głowne - źródło na podstawie sąd może wydać orzeczenie (źródło samoistne - samodzielna podstawa orzeczenia) - umowy, zwyczaj, ogólne zasady, akty jednostronne

• źródło pomocnicze - takie które nie może być samodzielną podstawą orzeczenia - orzeczenia

Źródła prawa międzynarodowego a źródła zobowiązań międzynarodowych

• Źródła prawa - tylko takie akty prawa które zawierają normy o charatkerze generalno-abstrakcyjnym

• Źródła zobowiązań - akty zawierające normy o charatkerze konkretno-indywidualnym

HIERARCHIA ŹRÓDEŁ FORMALNYCH

• źródła prawa są sobie równorzędne - mają jednakową wartość

• normy zawarte w tych źródłach mogą się wzajemnie derogować

• występują normy kolizyjne tak jak zwykle ale wyjątek : prawo późniejsze ogólne nie uchyla wcześniejszego szczegółowego (np: Nikaragua conta USA - dotyczyła działalności militarnej i paramilitarnej na terenie Nikaraguy, Stany chciały obalić kolejny niepasujący im rząd, wspierały rebeliantów. Nikaragua zarzuciła pogwałcenie samoobrony i ingerencje w obronność powołując się na Kartę ONZ, USA nie chciało dopuścić do odbycią się procesu, więc powołało się że Nikaragua nie jest stroną w Karcie ONZ, sąd to potwierdził ale zwrócił uwagę na to, że zanim przyjęto Kartę to istniał zwyczaj nieingerencji w państowość, poza tym jest możliwe w prawie międzynarodowym by kilka źródeł regulowało jeden stosunek i tak do USA stosowano Kartę ONZ a do Nikaraguy zwyczaj. Orzekł złamanie zasady nieingerencji przez USA)

• występuje herarchia norm zwarta w tych poszczególnych źródłach

• uregulowania w Karcie Ligii Narodów, art. 20:

• z chwilą wejścia w życie paktu Karty Narodów wszystkie zobowiązania sprzeczne z nim stają się nieważne,

• członkowie Ligii Narodów nie mają w przyszłości zawierać zobowiązań sprzecznych z uregulowaniami pakt

• pierwszeństwo uregulowań wynikających z Karty ONZ

• art. 103 - w razie sprzeczności ze zobowiązaniami z Karty z innych uregulowań, pierwszeństwo mają zobowiązania z Karty

• art. 30 KWPT'69

• art. 7 Paktu

• normy ius cogens

• art. 53 KWPT'69:

• traktat sprzeczny z normą ius cogens jest nieważny

• imperatywna norma powszechnego prawa międzynarodowego

• powszechnym prawem prawo pochodzące od ONZ, można mu przeciwstawić prawo Unii Europejskiej

• jest to norma przyjęta i uznana przez międzynarodową społeczność państw (w założeniu wszyscy się powinni zgodzić)

• żadne odstępstwa od niej nie są dozwolone

• ius cogens może zostać zmieniona jedynie inną normą ius cogens

• pełni rolę systemowego zabezpieczenia systemu prawa - nie pozwala na dezintegrację systemu prawa, zapobiega się fragmentaryzacji i różnorodnego uregulowania tych samych spraw

• sprawa Korfu: Albańczycy zaminowali tą ciesninie i niepoinformowali nikogo, przepływali Brytyjczycy i wybuchli.Sprawa staje przed MTS - mówi o bezwarunkowości normy która stwarza obowiązek informowania o zaminowaniu swojej strefy przybrzeżnej, szczególnie w czasach pokojowych

• sprawa o konwencji o zapobieganiu ludobójstwa: ludobójstwo jest zbrodnia która podważa wszystkie postanowienia zawarte w Karcie Narodów

• sprawa zakładników amerykańskich w Teheranie: w Iranie radykałowie przejęli władze i wyniszczali wszystkich niewygodnych, niecheć do USA, atak na ambasadę, uwięzili pracowników, Amerykanie próbowali odbić bezskutecznie, MTS orzekł: dowolność utrzymywania stosunków dyplomatycznych ale nie można nie uznawać zobowiązań imperatywnych, które wynikają z konwencji o prawie dyplomatycznych

• sprawa Barcelona Traction: dotyczy praw człowieka, tu MTS oznaczył ius cogens:

• zakaz użycia siły i groźby jej użycia,

• • zakaz ludobójstwa

• zakaz niewolnictwa

• zakaz poważnego naruszenia prawa do samostanowienia

• zakaz dyskryminacji rasowej

• może miec charatker traktatowy

• może być ustanowiona przez zwyczaj

• musi być z nią zgodne prawo wewnętrzne

• sprawa Furundzije w Międzynarodowym Trybunale do Spraw Jugosławi: facet wydobywał zeznania torturami, po wojnie na mocy prawa wewnętrznego amnestionowano takie zachowania, TS określił że zakaz tortur stanowi ius cogens więc prawo wewnętrzne musi je stosować, więc musi ponieść karę

• zobowiązania erga omnes

• norma która chroni ważny interes wszystkich, albo niektórych państw

• zakaz dokonywania prób z bronią jądrową w antarktyce - nie jest to ius cogens

• przede wszystkim prawo procesowe

• sprawa Namibii - 3 kategorie państw od najbardziej rozwiniętych do najmniej, Liga Narodów chciała ułatwić uzyskanie niepodległości Namibii która była w pierwszej grupie najmniej rozwinięta, Liga zawarła umowę z RPA żeby chroniła ludność Namibii i pozwoliła utworzyć państwo (apartheid). Liberia i Etopia złożyła skargę do MTS że RPA się niewłaściwie wywiązuje. MTS orzekł że tylko przepisy o misjonarzach wiążą RPA więc oddalił sprawę

• sprawa Timor Wschodni: weszła Indonezja jako kolonizator, zawarła z Australią umowę o eksploatację bogactw naturalnych Timoru, Australia potępia kolnizację ale eksploatuje Timor, Portugalia wnosi sprawę do MTS o naruszenie erga omnes do stanowienia, MTS: wyrok dotknąłby Indonezję która nie uznała MTS więc on nie jest kompetenty do orzekania w tej sprawie.

Relacje między ius cogens, erga omnes: dochodzi do kolizji, nikt nie wypowiedział się jeszcze jak postępować w takiej sytuacji, wiec trzeba czekać na kolejne orzeczenia.

TRYBUNAŁY

MIĘDZYNARODOWY TRYBUNAŁ SPRAWIEDLIWOŚCI W HADZE

• rozstrzyga spory między państwami (granice, sankcje zbrojne, itp)

• należy do głównych ogranów ONZ

MIĘDZYNARODOWY TRUBUNAŁ KARNY DLA BYLEJ JUGOSŁAWII

• zajmuje się wyłącznie zbrodniami na terenie dawnej Jugosławii przed jej rozpadem (ad hoc)

• powołany decyzją Rady Bezpieczeństwa ONZ

MIĘDYNARODOWY TRYBUNAŁ KARNY W HADZE

• pierwszy stały międzynarodowy organ sądowniczy

• powołany w celu osądzania osób fizycznych, które popełniły najcięższe zbrodnie (ludobójsta, przeciwko ludzkości, wojenne i zbrodnie agresji)

TRYBUNAŁ SPRAWIEDLIWOŚCI W LUKSEMBURGU (ETS)

• organ sądowy wspólnot o charakterze regionalnym

• rozpatruje

• Spory między państwami członkowskimi

• Spory kompetencyjne pomiędzy ogranami wspólnot

• Kontroluje legalność aktów prawa wspólnotowego

EUROPEJSKI TRYBUNAŁ PRAW CZŁOWIEKA W STRASBURGU

• organ sądowy powołany w ramach Rady Europy

• rozpatruje skargi międzypańśtwowe oraz indywidualne dotyczące naruszenia praw człowieka

• skargi międzypaństwowe (mniejszość), skargi jednostek przeciwko państwu

MIĘDZYNARODOWY TRYBUNAŁ PRAWA MORZA W HAMBURGU

• organ sądowy utworzony na podstawie konwencji NZ o prawie morza z 1982

• rozpatruje wszelkie spory i wnioski, które zostały mu przedłożone zgodnie z tą konwencją

TRYBUNAŁY ARBITRAŻOWE ad hoc

PRAWO MIĘDZYNARODOWE A PRAWO WEWNĘTRZNE

(sposoby zapewnienia skuteczności prawa międzynarodowego w stosowaniu w prawie wewnętrznym)

• wymóg aby przed ratyfikacją taktatu który ma wywołać zmiany w ustawie, musiała być zgoda parlamentarna

• sędzia podlega tylko prawom, sądy podlegają ustawie, niechętnie wychodziły poza obszar ustaw a rząd miał się martwić jak zrealizować obowiązki prawa międzynarodowego

głowne doktryny starające się wyjaśnić stusnek p.m. i p.w. do siebie:

• Monizm - głównym założeniem - jedność wszelkiego prawa

• Monizm zakładający prymat prawa krajowego

• prawo międzynarodowe to zewnętrzne prawo państwowe

• podporządkowane państwu

• niezdolne do krępowania jego działań

• Monizm zakładający prymat prawa międzynarodowego

• wszystkie istniejące normy prawne stanowią jedność

• w tym obrębie prawo międzynarodowe jest wyższym porzadkiem prawnym

• Dualizm - odrębność prawa międzynarodowego w punktach takich jak:

• Źródło i podstawa obowiązywania normy

• Ustawa umowa międzynarodowa, zwyczaj

• Przedmiot regulacji

• Stosunki wewnątrzpaństwowe relacje między państwami

• Podmioty

• Osoby fizyczne państwa

Triepel - „prawo międzynarodwe i prawo krajowe są różnymi pojęciami, są one nie tylko odmiennymi częściami prawa, lecz również odmiennymi porządkami prawnymi, są one dwoma kołami, które się co najwyżej dotykają, nigdy przecinają”

Konsekwencje monizmu i dualizmu dla sposobu obowiązywania p.m w p. w.:

• Dualizm

• źródło prawa międzynarodowego nie jest w stanie wytworzyć normy krajowej i odwrotnie

• dlatego prawo międzynarodowe może uzyskać moc obowiązującą w porządku wewnętrznym w drodze transformacji (akt przekształcenia normy często wynikający z konstytucji)

• Monizm

• prawo międzynarodowe może obowiązywać bezpośrednio w prawie wewnętrznym bez koniecznośći transformacji ale niezbędna jest zazwyczaj publikacja

monizm	dualizm
traktaty nabywają status prawa wewnętrznego w zasadzie po ich ratyfikacji	zawarty traktat nabywa skutecznośc w sferze prawa wewnętrznego prze odpowiedni akt parlamentu
1.ratyfikacja 2.publikacja Francja, Austria. Belgia, Hiszpania, Holandia, Portugalia	procerura wprowadzania traktatu do prawa krajowego jest dwustopniowa: 1.ratyfikacja lub zawarcie w inny sposób, 2. Dodatkowa ustawa implementacyjna Wlk, Brytania, Irlandia, kraje Commonwealthu

Metory zapewnienia skuteczności prawa międzynarodowego w prawie krajowym

• Recepcyjna - recepcja (dualistyczna)

• zabieg powodujący, iż treść normy międzynarodowej staje się z mocy prawa państwowego jego częścią

• nie wpływa na charakter recypowanej normy w sferze prawa międzynarodowego

• Powtórzenie (wyrażenie tego samego w ustawie) - polega na wprowadzeniu przepisów, które powielają lub co najmniej uwzględniają treść norm międzynarodowych

• Transformacja (konstytucja włącza do źródła prawa) - polega na tym, iż norma międzynarodowa przekształca się w krajową i bobowiązuje w porządku prawnym państwa stając się jego treścią

• generalna - dokonywana na podstawie generalnej normy blankietowej prawa krajowego, która jednorazowo dokonuje recepcji całego zesołu norm międzynarodowych

• szczegółowa - każdorazowa dla przekształcenia normy prawa międzynarodwego niezbędny jest odpowiedni akt prawa krajowego

• Pozarecepcyjna (monistyczna)

• Adopcja - ustawodawca w sposób generalny pozwala na stosowanie prawa międzynarodowego w krajowym porządku prawnym, dopuszcza do bezpośredniego stosowania norm jako norm źródeł prawa

• Odesłanie - prawo krajowe wskazuje sądowi lub organowi daministracyjnemu, iż w konkretnym przypadku ma on kompetencję albo wręcz obowiązek stosować normę międzynarodową

• Stosowanie ex proprio vigorae (z mocy własnej) - norma prawa międzynarodowego obowiązuje bez recepcji lub odesłania

Adopcja a transformacja

• Adopcja

• istotą jest dopuszczenie do bezpośredniego obowiązywania i stosowania prawa międzynarodowego

• nie zmienia charakteru normy (pozostaje normą prawa międzynarodowego i nie wpływa na jej treść

• Transformacja

• nadaje normie rangę prawa krajowego

Inkorporacja

• Sensu stricte

• włączenie normy umowy do porządku wewnętrznego państwa

• staje się ona jego częścią i możliwe jest jej bezpośrednie sotsowanie przez organy państwa

• Sensu largo

• wszystkie metody introdukcji prawa międzynarodowego do prawa wewnętrznego

• Może mieć skutek transformacji w razie zmiany charakteru inkorporowanych norm, tj. uzyskania przez nie rangi prawa krajowego

• Inkorporacja bez skutku transformacyjnego pokrywa się z adopcją

Normy samowykonalne i niesamowykonalne

• Samowykonalne (Self-executing rules)

• zawierają wszystkie elementy pozwalające na ich stosowanie (hipotezę, dyspozycję, sankcję)

• jasne

• bezwarunkowe

• niesamowykonalne (non self-executing rules)

• niekompletne

• nie nadają się do bezpośredniego stosowania

• wymagają wydania aktów prawa wewnętrznego

Zasada pacta sunt servanda

• Aspekt pozytywny

• Obowiązek wykonywania umów międzynarodowych w dobrej wierze

• Obowiązek ustanowienia sprzyjających warunków wykonywania umów, w tym poprzez przyjęcie odpowiedniego ustawodawstwa czy zapewnienie bezpośredniej realizacji umów przez organy państwowe

• Aspekt negatywny

• Niemożność powoływania się przez stronę na postanowienia swojego prawa wewnętrznego dla usprawiedliwienia niewykonania traktatu

• Obowiązek uchylenia lub zmiany aktów prawa wewnętrznego sprzecznych z wiążącym stronę traktatem

PRAWO WEWNĘTRZNE A MIĘDZYNARODOWE W POLSCE

• Konstytucja z 1952

• Brak regulacji dotyczącej prawa międzynarodowego w porządku wewnętrznym

• Prof. Rozmaryn: prawo międzynarodowe jest stosowane w Polsce ex proprio vigore

• Mała konstytucja z 1992

• Prezydent ratyfikuje i wypowaida umowy międzynarodowe o czym zawiadamia Sejm i Senat

• ratyfikacja i wypowiedzenie umów międzynarodowych dotyczących granić Państwa, sojuszów obronnych oraz umów pociągających za sobą obciążenia finansowe Państwa lub konieczność zmianw ustawodawstwie wymaga upoważnienia wyrażonego w ustawie

• ważną rolę miało orzecznictwo:

• orzeczenie TK z 92 - RP związana jest przepisami umów międzynarodowych od momentu ich ratyfikacji, wskutek tego umowy międzynarodowe powinny być stosowane przez sądy ex proprio vigore bez konieczności transformacji

• orzeczenie SN z 82 - zgoda na ratyfikację w formie ustawy oznacza, iż w ten sposób następuje transformacja normy międzynarodowej w wewnątrzprawną, normy te zyskują range ustawy

• Konstytucja z 2.IV.1997

• Rzeczpospolita Polska jest demokratycznym państwem prawnym, urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społecznej

• Rzeczpospolita Polska przestrzega wiążącego ją prawa międzynarodowego

• Zasada generalnej przychylności polskiego wewnętrznego porządku prawnego wobec prawa międzynarodowego wiążącego RP

• źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospoltej są m.in. ratyfikowane umowy międzynarodowe (wszystkie umowy na których związaniem się wyraził zgodę prezydent)

• ratyfikacja prez RP umowy międzynarodowej i jej wypowiedzenie wymaga uprzedniej zgody wyrażonej w ustawie, jeżeli umowa dotyczy

• pokoju, sojuszy, układów politycznych i wojskowych

• wolności, praw lub obowiązków obywatelskich określonych w Konstytucji

• członkowstwa RP w organizacji międzynarodowej

• znacznego obciążenia państwa pod względem finansowym

• spraw uregulowanych w ustawie lub w których Konstytucja wymaga ustawy

• według jednych jest to (art. 87 konstytucji) idea tranformacji generalnej

• Art. 89 - w wyniku uchwalenia ustaw ratyfikacyjnych dochodzi do transformacji szczególnej

dualizm?

• Art. 91 - ratyfikowana umowa po jej ogłoszeniu w Dz.U. stanowi część krajowego porządku prawnego i jest bezpośrednio stosowana, chyba że jej zastosowanie jest uzależnione od wydania ustawy (czyli niesamowykonalne)

• Umowa ratyfikowana za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie ma pierwszeństwo przed ustawą, jeżeli ustawy tej nie da się pogodzić z umową (zasada prymatu prawa międzynarodowego w stosunku do prawa wewnętrznego ale ograniczona do wąskiej kategorii umów międzynarodowych)

• Jeżeli to wynika z ratyfikowanej przez RP Polską umowy konstytuującej organizację międzynarodową, prawo przez nią stanowione jest stosowane bezpośrednio, mając pierwszeństwo w przypadku kolizji z ustawami

• Warunki bezpośrednioego stosowania umowy międzynarodowej

1. umowa międzynarodowa musi byc ratyfikowana

2. powinna byc ogłoszona w Dzienniku Ustaw

3. powinna zawierać normy samowykonalne

• Zasady stosowania prawa wspónotowego w polskim systemie prawnych (zasady stworzone przez ETS i stanowią część aquis communautaire)

1. zasada pierwszeństwa prawa wspólnotowego

• całość prawa wspólnotowego ma pierwszeństwo przed całością prawa krajowego

• pierwszeństwo stosowania a nie pierwszeństwo obowiązywania

• sprzeczna z prawem wspólnotowym norma krajowa nie jest nieważna, lecz nie znajduje zastosowania w konkretnym przypadku kolizyjnym

• autonomia - samoistnośc wspólnotowego porządku prawnego

• konieczność jednolitego obowiązywania prawa wspólnotowego we wszystkich państwach członkowskich

• zasada prymatu obejmuje także prymat w stosunku do norm konstytucyjnych (Rzeczpospolita Polska może na podstawie umowy międzynarodowej przekazac organizacji międzynarodowej lub organowi międzynarodowemu kompetencje organów władzy państwowej

2. zasada bezpośredniego obowiązywania prawa wspólnotowego

• normy prawa wspólnotowego stają się od dnia ich wejścia w życie automatycznie częścią porządku prawnego obowiązującego w państwach członkowskich bez względu na system (monistyczny, dualityczny) jaki te państwa stosują

3. zasada bezpośredniej skuteczności i stosowania prawa wspólnotowego

• normy wspólnotowe tworzą prawa i obowiązki wprost dla obywateli i mogą oni się na nie powoływać w postępowaniu przed organami wewnętrznymi

• normy wspólnotowe są stosowane przez sądy i inne organy bez konieczności wydawania odpowiednich przepisów prwa wewnętrznego

JAKIE ZNACZENIE MA WYLICZENIE ZAWARTE W ART. 38 STATUTU MTS?

• W świetle wykładni literalnej jest to wylicznie źródeł wyrokowania MTS

• Tym niemniej uznaje się, iż art 38 zawiera powszechnie akceptowany wykaz źródeł prawa międzynarodowego

• Wyliczenie to jednak nie jest wyczerpujące

• Uchwały organizacji międzynarodowych

• Akty jednostronne

ZWYCZAJ MIĘDZYNARODOWY

• typowe źródło prawa

• źródło żywotne pomimo kodyfikacji prawa

• zgodne postępowanie państw tworzące prawo

• dla powstania prawa zwyczajowego potrzebna jest:

• zgodna praktyka państw (USUS) - obektywny element zwyczaju

• przeświadczenie że praktyka tworzy prawo - element subiektywny zwyczaju

• praktyka powinna być

• jednolita (zgodna) (a walka? np: Holanda i Anglia kontra Hiszpania w sprawie wolności mórz)

• nieprzerwana (stała, ciągła, powtarzalna)

• powtarzalność

• jak długi czas?

• możliwe jest wytworzenie normy zwyczajowej na podstawie jednorazowego aktu praktyki? (Sputnik wystrzelony w kosmos, przestrzeń kosmiczna jako terytorium państwa?, żadne państwo nie zgłosiło sprzeciwu że Sputnik nad nimi w kosmosie przelatuje - stąd wziął się międzynarodowy zwyczaj że przestrzeń kosmiczna jest wolna); domniemana zgoda która zostaje przekreślona dopiero w momencie zgłoszenia sprzeciwu

• warunkiem powszechna akceptacja i brak protestów innych państw

• powszechność - ogół państw biorących udział w danej dziedzinie (np prawo morza dotyczy państw które de facto mają dostęp do morza)

• praktyka

• 
  na płaszczyźnie międzynarodowej

• działania organów państwa

• na płaszczyźnie wewnętrznej

• uznaje się iż konsekwentny sprzeciw chociażby jednego państwa w okresie tworzenia normy zwyczajowej wyklucza powstanie normy zwyczajowej

• akceptacja danej normy może być wyrażona w sposób milczący

zwyczaj

powszechny partykularny(regionalny, lokalny) bilateralny

domniemanie zgody kryterium geograficzne, etniczne, religijne, itp zgoda państw jednoznacznie stwierdzona

• Opinio iuris sive necessitatis - przekonanie że praktyka tworzy prawo

• element sine qua non zwyczaju

• zawarte w

• 
  oficjalnych oświadczeniach państw

• uchwałach organizacji międzynarodowych

• wynikać może z umów międzynarodowych

• może byż zawarte w samej praktyce państw

ZWYCZAJ A UMOWA MIĘDZYNARODOWA

• Relacje pomiędzy zwyczajem a umową międzynarodową rozpatrywane mogą być w aspekcie:

• Tworzenia

• na bazie zwyczaju mogą powstawać umowy międzynarodowe

• umowy mogą przyczyniać się do powstania zwyczaju

• Znaczenia w stosunkach międzynarodowcyh

• wszystkie normy ius cogens są normami zwyczajowymi

• wszystkie podstawowe instytucje prawa międzynarodowego oparte są na prawie zwyczajowym

• nadal powstają normy zwyczajowe

• Obowiązywania i stosowania

• normy zwyczajowe mającharakter norm lex generalis, zaś normy umowne lex specialis

• lex specialis derogat legi generali (ale zwyczaj i umowa mają jednakową moc obowiązującą)

ZMIANA NORMY ZWYCZAJOWEJ

• postępowanie sprzeczne z normą zwyczajową stanowić bedzię co do zasady naruszenie tej normy (poza sytuacją presistent objector - wielokrotne nieprzestrzeganie normy przez państwo)

• jeżeli grupa państw zacznie postępować inaczej niż stanowi norma, z czasem może dojść do nowej normy zwyczajowej

WYGAŚNIĘCIE NORMY ZWYCZAJOWEJ

• Desuetudo - państwa zaprzestają jej stosowania

• Kodyfikacja nie powoduje wygaśnięcia normy zwyczajowej

OGÓLNE ZASADY PRAWA uznane przez narody cywilizowane

• smodzielne źródło prawa międzynarodowego (większość doktryny opowiada się za tym poglądem)

• zakres przedmiotowy pojęcia, poglądy:

• dotyczą zasad wspólnych dla poszczególnych porządków prawnych państw

• obejmuje zasady prawa międzynarodowego a dopiero potem reszta

• obejmuje wszytkie zasady prwawa, tak wywodzące się z prawa krajowego jak i z prawa międzynarodowego a także ogólnie przyjęte zasady rozumowania prawniczego

zasady:

1. zasada dobrej wiary

• art. 2 Karty NZ

• art. 26 KWPT

2. zasada słuszności

• czynnik korygujący finalne orzeczenie

3. zasada estoppel (niezaprzeczania sobie)

4. zasady procesowe

• nikt nie może być sędzią we własnej sprawie

• ciężar dowodu spoczywa na osobie wywodzącej z danego twierdzenia skutki prawne

• powaga rzeczy osądzonej

5. inne zasady

• zasada pełnego zadośćuczynienia za szkodę

• zasada ochrony praw nabytych

OGÓLNE ZASADY PRAWA MIĘDZYNARODOWEGO (to nie źrodło prawa)

• Są to zasady akceptowane przez wszystkie pańśtwa, bez względu na ustrój, przynależność do bloków ideologicznych itp

• Najbardziej reprezentatywnym dokumentem formułującym te zasady jest rezolucja ZO ONZ

• Zasady prawa międzynarodowego:

• Zakaz użycia siły i groźby jej użycia

• Obowiązek współpracy

• Nieinterwencji

• Pokojowego rozstrzygania sporów

• Samostanowienia

• Suwerennej równości

UCHWAŁY (NORMATYWNE) ORGANIZACJI MIĘDZYNARODOWYCH

• uchwały całokształt aktów wydawanych przez organizacje międzynarodowe zarówno wiążących jak i niewiążących

• stosuje się różne nazwy

• rezolucje

• deklaracje

• rekomendacje

• zlecenia

• dyrektywy

Podział uchwał organizacji międzynarodowych:

• Wiążące

• Normatywne (reglamentacja wewnętrzna i zewnętrzna (podział związany z kierunkiem oddziaływania uchwał)

• Przeznaczone Pro foro interno

• odnoszą się do zagadnień związanych z wewnętrzną strukturą i funkcjonowaniem samej organizacji

• podejmowane w sprawach wewnętrznych regulaminów i przepisów proceduralnych

• budżetowych i finansowych

• dotyczących personelu, organizacji

• dotyczących tworzenia i funkcjonowania organów pomocniczych

• podstawą dla stanowienia uchwał stanowią

• statut organizacji

• teoria kompetencji dorozumianych - nawet tam gdzie statut expressis verbis nie daje organizacji kompetencji prawotwórczej w dziedzinie jej wewnętrznego funkcjonowania, można domniemywać, że kompetencję taką organizacja posiada

• teroria prof. Kolasy - istnieje norma zwyczajowa, dozwalająca organizajom międzynarodowym na stanowienie norm niezbędnych dla ich struktury i funkcjonowania

• Przeznaczone Pro foro externo

• dotyczą postępowania państw poza organizacją międzynarodową

• dotyczą stosunków między państwami członkowskimi - ich adresatami są zatem wyłącznie państwa, a nie organy danej organizacji

• podejmowane jednomyślnie przez organ złożony z przedstawicieli państw

• podejmowane w systemie: contracting out

• podejmowne większościa głosów i wiążące dla wszystkich państw człokowskich

• Nienormatywne

• Niewiążące (mają moc zaleceń, propozycji, nie stwarzają prawnie wiążących obowiązków, mogą spełniać rolę inspiratora dla przyszłych norm prawa międzynarodowego, pełniąc tym samym funkcję promocyjną)

• Normatywne

• Nienormatywne

Warunki uznania uchwały za źródło prawa międzynarodowego

• Powinny mieć charakter normatywny czyli tworzyć nowe normy prawne o charakterze generalno-abstrakcyjnym

• Powinny być prawnie wiążące

AKTY JEDNOSTRONNE

• niebudzące wątpliwości wyrażenie woli, którego celem jest nadanie temu aktowi skutków prawnych względem jednego lub więcej państw albo organizacji międzynarodowych i które jest znane temu państwu lub organizacjom międzynarodowym

• mogą pochodzić zarówno od państwa jak i innych podmiotów prawa międzynarodowego

• akty jednostronne sensu largo

• skutek powiązany jest z innymi normami prawa międzynarodowego (aktami prawa międzynarodowego) lub jest zależny od innych oświadczeń woli

• akty jednostronne sensu stricto

• tylko takie przejawy niezależnej woli jednego podmiotu, które nie są związane z innym aktem prawnym jednostronnym, dwustronnym lub wielostronnym

• uznanie - akt poprzez który państwo stwierdza istnienie pewnych faktów i ich skuteczność wobec siebie

• protest - akt (wyraźny), którym państwo wyraża swój zamiar nieuważania konkretnej sytuacji, roszczenia lub postępowania za zgodne z prawem

• zrzeczenie - jego przedmiotem jest zrzeczenie się przysługujących państwu praw - zawsze musi mieć charakter wyraźny

• przyrzeczenie - akt który rodzi nowe prawa na korzyść osób trzecich

• skutki prawne aktów jednostronnych

• zależą od wielu czynników towarzyszących aktowi oraz od charakteru samego źródła

• akty jednostronne mogą przyczyniać się do powstania prawa zwyczajowego

• mogą zapobiec wytworzeniu się normy zwyczajowej

• akty jednostronne mogą też służyć interpretacji aktów prawa międzynarodowego

• akty jednostronne jako źródło prawa

• zarówno praktyka państw jak i doktryna prawa międzynarodowego wskazują na istnienie aktów jednostronnych jako źródła prawa

• akt musi być aktem prawdziwie jednostronnym, bez żadnych kontraktualnych powiązań

• oświadczenie musi zostać złożone przez kompetentny organ, aby można je było przypisać państwu

• państwo składające oświadczenie musi mieć zamiar związania się treścią oświadczenia

• zobowiązania muszą być bezwarunkowe i definitywne

• oświadczenie jest złożone publicznie i erga omnes

• oświadczenie musi być wolne od wad (oceny dokonuje się zgodnie z zasadami określonymi w KWPT)

• w sprawie wschodniej Grenlandii (sprawa Ihlena) w 1933 r. STSM orzekł, iż odpowiedź udzielona przez ministra spraw zagranicznych Norwegii w imieniu rządu na zapytanie przedstawiciela dyplomatycznego obcego mocarstwa (...) wiąże państwo, do którego minister należy

• w wyroku z 1974 w sprawie francuskich prób jądrowych MTS uznał, iż jednostronne oświadczenia, z których wyniało, iż Francja nie będzie przeprowadzać prób jądrowych na atolu Mururoa wiązały to państwo

• prawo traktatów - prawo umów międzynarodowych

normy prawne dotyczące zawierania umów i ich obowiązywania i stosowania

a

• prawo traktatowe

normy prawne zawarte w umowach międzynarodowych

• umowa międzynarodowa - zgodne oświadczenie woli i dwu lub więcej podmiotów prawa międzynarodowego, które rodzi prawa i obowiązki skuteczne w prawie międzynarodowym

• traktat - międzynarodowe porozumienie państw zawarte w formie pisamnej i regulowane przez prawo międzynarodowe, niezależnie od tego, czy jest to umieszczone w zwartym dokumencie, czy też w dwóch lub więcej powiązanych ze sobą dokumentach i bez względu na szczególną nazwę

PODZIAŁ UMÓW MIĘDZYNARODOWYCH

• Traktaty normotwórcze - zawierąją normy generalno-abstrakcjne

• Kontrakty - zawierają postanowinia konkretne dotyczące relacji pomiędzy dwoma państwami

• Państwowe

• Rządowe

• Resortowe

• Otwarte bezwarunkowo

• Półotwarte - otwarte warunkowo

• Zakmnięte (np:regulujące granice między 2 państwami)

CECHY UMÓW MIĘDZYNARODOWYCH

• źródło właściwe tylko dla prawa międzynarodowego

• główne źródło prawa międzynarodowego (obok zwyczaju)

• w porównaniu ze zwyczajem ma tę zaletę, iż jej postanowienia są zazwyczaj bardziej precyzyjne i jasne

• postanowienia umowy międzynarodowej wskazują najdokładniej zakres zobowiązań międzynarodowych a zgoda państw nie budzi żadnych wątpliwości (możliwość wnoszenia zastrzeżeń)

• w konsekwencji normy traktatowe są łatwiejsze w stosowaniu i wywołują mniej sporów (są traktowane jak lex specialis w stosunku do zwyczaju)

• umowy wiążą tylko jej strony (partykularyzm)

TRYB ZAWIERANIA UMOWY MIĘDZYNARODOWEJ

1. Negocjacje

• ich celem jest ustalenie tekstu umowy międzynarodowej

2. Przyjęcie tekstu umowy

• jest to akt który oznacza, że uzgodniono zarówno formę jak i treść umowy

• na tym etapie zaczynają być stosowane postanowienia dotyczące kwestii związanych z wejściem w życie (art. 24 (4) KWPT)

3. Umocowanie tekstu umowy

• oznacza, że traktat jest tekstem uzgodnionym przez negocjujące stronu i że jest to uzgodnione definitywnie, od tego momentu tekst co do zasady nie może być zmieniony

• państwo nie jest jesczcze stroną umowy ale może być określane sygnatariuszem umowy i spoczywa na nim obowiązek nieudaremnienia przedmiotu i celu umowy (np: umowa o nieprodukowaniu broni chemicznej i na tym etapie strona nie może bydować np maszyn służacych do budowy takiej broni)

4. Wyrażenie zgody na związania się umową

• Ratyfikacja - stanowi najbardziej solenny i uroczysty sposób wyrażenia zgody przez państwo na zaciągnięcie zobowiązań umownych

• Procedura ratyfikacji - 2 etapy:

1. przebiega w sferze prawa wewnętrznego i kończy się wydaniem przez głowę państwa decyzji o ratyfikowaniu umowy, sporządzany jest tu tzw. dokument ratyfikacyjny

2. polega na wymianie dokumentów ratyfikacyjnych lub w przypadku umów wielostronnych na złożeniu dokumentu ratyfikacyjnego u depozytariusza (ratyfikacja sensu stricto)

• przystąpienie

• akt na postawie którego stroną umowy międzynarodowej staje się państwo nie będące jej sygnatariuszem (pierwotną stoną umowy)

• umożliwa uczestnictwo w umowie wielostronnej państwu, które nie brało udziału w jej opracowaniu i nie było jej sygnatariuszem

• KWPT nie przyznała państwom prawa do przystąpienia

• możliwość przystąpienia uzależniona została od wyraźniej lub dorozumianej zgody pierwotnych stron danej umowy

• klauzula akcesyjna - postanowienie zawarte w umowie międzynarodowej zawierające zgodę na przystąpienie

• przystąpienie do umowy możliwe jest przed jej wejściem w życie (na przykład podczas zbierania ratyfikacji)

• skutki przystąpienia

• państwo nabywa prawa i obowiązki stron umowy

• może zgłaszać zastrzeżenia jak to mogą czynić sygnatariusze

• zastrzeżenie

• jednostronne oświadczenie złożone przez państwo przy zawieraniu umowy międzynarodowej mające na celu wykluczenie lub zmodyfikowanie dla tego państwa skutków prawnych pewnego postanowienia lub pewnych postanowień

• składanie zastrzeżeń uznaje się za prawo każdego państwa i może zostać ograniczone tylko w niektórych przypadkach: (art.19 KWPT)

• gdy jest ono zakazane przez samą umowę

• umowa zakazuje skłądania zastrzeżeń określonego rodzaju

• gdy treść zastrzeżenia jest sprzeczna z przedmiotem i celem umowy

• reakcja innych państw na zastrzeżenie

• zgoda

• generalna - gdy umowa wyraźnie dopuszcza zastrzeżenie

• przyjęcie w odniesieniu do każdego konkretnego zastrzeżęnia

• wyraźne

• dorozumiane

• sprzeciw

• zwykły

• kwalifikowany

• skutek prawny zastrzeżenia

• przyjęcie zastrzeżenia oznacza że umowa będzie wiązać strony w sposób zmieniony zgodnie z treścią zastrzeżenia

• umowa w stosunkach między państwem, które zgłosiło zastrzeżenie i tym, które przyjęło, będzie posiadać inną nieco treść niż pierwonie ustalono, kutki prawne niektórych przepisów bedą bowiem uchylone lub zmienione zgodnie z zastrzeżeniem

• sprzeciw zwykły

• umowa wiąże je z państwem które zgłosiło zastrzeżenie z wyłączeniem przepisów do których zastrzeżenie się odnosi

• gdy treścia zastrzeżenia jest uchylenie skutku prawnego jakiegos przepisu umowy, skutek prawny sprzeciwu wobec zastrzeżenia będzie wówczas taki sam, jak przyjęcie zastrzeżenia

• sprzeciw kwalifikowany

• umowa wogóle nie obowiązuje między państwem, które złożyło zastrzeżenie sprzeciw, a państem które zgłosiło sprzeciw

• zastrzeżenie może być złożone

• przy podpisaniu

• przy ratyfikacji, przyjęciu lub zatwierdzeniu

• przy przystąpieniu

• zastrzeżenie może być złożone nie później niż w momencie wyrażania ostatecznej zgody na związanie się traktatem

deklaracje interpretacyjne

• jednostronne oświadczenie którego celem jest wyjaśnienie znaczenia lub zakresu przypisywanego przez składającego oświadczenie traktatowi lub pewnym jego postanowieniom

ZAKRES STOSOWANIA UMOWY MIĘDZYNARODOWEJ

• 
  Czasowy - zasada nieretroakcji (art. 28 KWPT),

ale strony mogą ustalić inaczej

postanowienia dyspozytywne

• Przestrzenny - zasada sotsowania

w odniesieniu do całego terytorium

• Podmiotowy - zasada że umowa obowiązuje tylko jej strony ale umowy mogą przewidywać prawa i obowiązki dla państw trzecich

GRANICE SKUTECZNOŚCI UMOWY MIĘDZYNARODOWEJ

• Nieważność - oznacza bezskutecznośc ex tunc (katalog zamknięty)

• Wygaśnięcie - powoduje utratę mocy obowiązującej umowy ex nunc (od momentu wygaśnięcia) (katalog otwarty)

• Zawieszenie - oznacza czasową utratę skuteczności traktatu

WARUNKI WAŻNOŚCI UMOWY MIĘDZYNARODOWEJ

• prawidłowość złozenia oświadczenia woli - wola rzeczywiście podjęta i podjęta prawidłowo (wolna od rad oświadczenia woli

• decyzja podjęta przez upełnomocnionego do tego przedstawiciela państwa

• przedmiot umowy był zgodny w szczególności z normami ius cogens prawa międzynarodowego

PRZYCZYNY NIEWAŻNOŚCI UMOWY MIĘDZYNARODOWEJ

• nieważność względna - powołać się może tylko państwo pokrzywdzone, umowa może być konwalidowana, dopuszczalna jest podzielnośc postanowień traktatu

• naruszenie prawa wewnętrznego w zakresie kompetencji do zawierania traktatów

• przekroczenie pełnomocnitwa

• błąd (istotny, nie co do prawa lecz co do faktu, niezawiniony)

• podstęp

• przekupstwo

• niewazność bezwzględna - może powołać się każda strona umowy, umowa nie może być konwalidowana, nie jest dopuszczalna podzielność postanowień traktatu

• przymus wobec przedstawiciela państwa

• przymus wobec państwa

• uprzednia sprzeczność z normą ius cogens

PRZYCZYNY WYGASNIĘCIA UMOWY MIĘDZYNARODOWEJ

• przewidziane w umowie - swoboda państw

• upływ czasu

• nastąpienie warunku rozwiązującego

• wypowiedzenie umowy zgodnie z jej postanowieniami

• nieprzewidziane w umowie - mają charakter wyjątkowy, są ściśle określone i państwom nie wolno poza nie wyjść

• z natury rzeczy powodujące utratę mocy wiążącej umowy

• zgoda wszystkich stron

• całkowite wykonanie umowy

• zniknięcie podmiotu - strony umowy

• zniknięcie przedmiotu umowy

• wystepujące dopiero z inicjatywy strony

• rebus sic stantibus (zasadnicza zmiana okoliczności - łącznie: zmiana okoliczności które istniały w czasie zawierania, stanowiły istotna podstawę zawarcia i zmiania była nieprzewidziana i zasadnicza)

• pogwałcenie umowy przez partnera

• trwała niemożność wykonania umowy

• niezgodność z normą ius cogens

• wypowiedzenie umowy nie przewidziane w jej postanowieniach

SKUTKI UZNANIA UMOWY ZA NIEWAŻNĄ

1. postanowienia traktatu nie mają mocy prawnej ex tunc

2. jeżeli zostały jakieś czynności prawne, każda ze stron może żądać od każdej pozostałej strony, aby przywrócila sytuację, jaka by istniała, gdyby czynności te nie zostały dokonane

PROCEDURA (art. 65 KWPT)

notyfikacja problemu

przedstawienie środków rozwiązujacych

pisemnie

PODMIOTY PRAWA MIĘDZYNARODOWEGO

• pierwotne - państwa

• pełne

• suwerenne

• wtórne - organizacje międzynarodowe, jednostki (np: instytucja skargi indywidualnej przeciwko państwu), Stolica Apostolska, Zakon Maltański (Stolica i Zakon posiadają suewrenność pierwotną więc jest to nie do końca adekwatny podział), powstańcy, strona wojująca, naród

• ograniczone

• niesuwerenne

ATRYBUTY PODMIOTOWOŚCI MIĘDZYNARODOWEJ

• ius tractatuum

• prawo zawierania umów międzynarodowych

• prawo uczestniczenia w organizacjach międzynarodowych

• ius legationis

• prawo utrzymywania stosunków dyplomatycznych

• legacja bierna - prawo przyjmowania przedstawicieli dyplomatycznych

• legacja czynna - prawo wysyłania przedstawicieli dyplomatycznych

• ius standi

• prawo występowania z roszczeniami międzynarodowymi

• obowiązek ponoszenia odpowiedzialności międzynarodowej

samowładność - niezależność od wałdzy innych podmiotów

całowładność - możliwośc regulowania wszystkich spraw wewnątrz państwa

immunitet państwa (suwerena) - nie podlega jurysdykcji innego państwa

SZCZEGÓLNE RODZAJE PAŃSTW

• minipaństwa - część kompetencji wykonują państwa ościenne

• 
  Andora

• Monaco

• Lichtenstein wszystkie są członkami ONZ

• San Marino

• państwa trwale neutralne - Austria, Szwajcaria

• ograniczony zakres niektórych atrybutów podmiotowości

• nie mogą uczestniczyć w organizacjach o charakterze wojskowym

• nie mogą zaciągać zobowiązań mogących prowadzić do wojny

• nie mogą podejmować działań w konfliktach zbrojnych

neutralizacja terytorium - wyłączenie pewnego terytorium od działan wojennych

IMMUNITET PAŃSTWA

• wyłączenie spod jurysdykcji innego państwa

• celem ochrona kompetencji państwa i zapewnienie poszanowania jego suwerenności w sytuacji, gdy jego organy, przedstawiciele, majątek konfrontowane są z suwerennością innego pańśtwa

• geneza - zasada równości państw

• XIV w. zasada par in parem non habet imperium - równy nie może równemu podlegać

• początkowo tylko suweren, potem także przedstawiciele - ambasadorzy

• w końcowym etapie zasada przekształciła się w domniemanie przeciw dopuszczalnościa sądzenia jednego państwa przez drugie

• jurysdykcyjny

• egzekucyjny - ochrona majątku państwa na terytorium innego państwa

WYKŁADY dr Dorota Pyć

ZASADA ROZWOJU ZRÓWNOWAŻONEGO

WIADOMOŚCI OGÓLNE

• rozwój zrównoważony jest zasadą które ma potwierdzenie w prawie:

• polskim

• Konstytucja - expresis verbis - art. 4

• prawo ochrony środowiska - art. 3

• w prawie wspólnotowym

• traktat o UE

• • traktat wspólnoty

• prawo międzynarodowe

• ono wykształciło tą zasadę (na początku ekorozwój)

• inaczej w prawie i naczej w ekonomi - różne sformułowania ale ten sam sens

• definicja prawna: rozwój zrównoważony dotyczy zasad, procesów i działań, które odnoszą się do triady stosunków społeczno-gospdarczo-ekologicznych

• definicja ekonomiczna: rozwój zrównoważony polega na zachowaniu zasobów naturalnych niezbędnych do utrzymania lub wzrostu dobrobytu

• definicja radykalistyczna (socjokulturalna) - rozwój zrównoważony odwołuje się do etyki, w celu niedopuszczenia do destrukcyjnych zachowań homoekonomikusa

DEFINICJA premier Norwegii Brantland(zasadnicza)

przez pojęcie rozwoju zrównoważonego należy rozumieć taki rozwój społeczny i gospodarczy, który zapewni zaspokojenie potrzeb współczesnego społeczeństwa bez naruszenia możliwości zaspokajania potrzeb przyszłych pokoleń

• historia zasady

• koniec lat 60 XX w

• raporty Klubu Rzymskiego o kryzysie ekologicznym

• raport Utanta - sekretarz ONZ - o stanie i zagrożeniach srodowiska i potrzebie jego ochorny

• 1987 - raport premier Brantland

• 1992 - Szczyt Ziemii w Rio de Janerio - konferencja ONZ - podpisanie Konwencji Klimatycznej i Konwencji o Bioróżnorodności, Agendy 21

• 2002 - Johanesburg - największa konferencja ONZ - niestety konkluzja że cele z Rio nie zostały zrealizowane (Polskę reprezentował Kwaśniewski)

• 2002 Deklaracja z New Delphi - pojęcie świadomości społecznej, dobrobytu, dobrostanu

• raport o rozwoju ludzkości

• 16 zasad i 2 prawa - raport WECD

PROBLEM ŚWIADOMOŚCI EKOLOGICZNEJ

• definicja świadomości ekologicznej: całokształt bądź zespół ideii, wartości, postaw, poglądów, przekonań i opini wspólnych dla całych grup społecznych, narodowych, klasowych, religijnych, zawodowych, które określają sposób myślenia danego społeczeństwa, zinstytucjonalizowanych i utrwalonych w historycznie ukształtowanych formach życia zbiorowego

• w doktrynie jest elementem pojęcia świadomości społecznej

• z tym pojęciem łączy się jakość życia:

• 
  dobrobyt

obejmuje korzyści gospodarcze, ekologiczne i społeczne

• dobrostan

• raport o rozwoju ludzkości - podstawowym celem rozwoju jest stworzenie środowiska które zapewni długie, zdrowe ludzkie życie

• działania które podejmujemy w życiu (segregacja śmieci, itp.)

CELE

• ciągła poprawa jakości życia obecnych jak i przyszłych pokoleń

• zapewnienie możliwości utrzymania pełnej bioróżnorodności form zycia na Ziemii

FILARY

• opiera się na zasadach

• demokracji

• praworządności

• poszanowania praw człowieka i podstawowych wolności

• pojęcie solidarności wewnątrzpokoleniowej i zewnątrzpokoleniowej (pomiędzy pokoleniami )

• III generacja praw człowieka

• prawo do czystego środowiska

• prawo do rozwoju ludzkiego

• proces poszerzania ludzkich wyborów a najbardziej zasadnicze z tych wyborów to prowadzenie długiego i zdrowego życia, bycie wykształconym i cieszenie się przyzwoitym standardem życia

• wolność i szacunek do samego siebie

• prawo do rozwoju jest niezbywalnym prawem człowieka

• solidarność

OCHRONA PRAW CZŁOWIEKA W OGÓLNOŚCI

• filarem dla nas 1950 - Europejska Konwencja o Ochronie Praw Człowieka - europejski system o ochrony praw człowieka

• art. 1 - zakres

• art. 2 - prawo do życia

• art. 3 - zakaz tortur i innego nieludzkiego i poniżającego traktowania

• art. 4 - zakaz niewolnictwa

• art. 5 - prawo do wolności i bezpieczeństwa osobistego

• art. 6 - prawo do sprawiedliwego i publicznego rozpatrzenia sprawy przez sąd

• art. 7 - nakaz nieretroakcji

• art. 8 - prawo do prywatności

• art. 9 - prawo do wolności mysli sumienia

• art. 10 -

• art. 11 -

• art. 12 - prawo do zawarcia małżeństwa

• art. 13 - do środka

• art. 14 -

• uniwersalny system deklaracja ONZ

• Karta Praw Podstawowych

• I generacja praw człowieka

• oparta na zasadzie wolności

• wolności obywatelskie i prawa polityczne

• jednostka do Trybunału Praw Człowieka może kierować skargę w sprawach wyzej wymienionych

• II generacja

• gospodarcze

• socjalne - prawo do pracy prawo do nauki

• kulturane

• III generacja

• oparta na zasadzie solidarności

• prawo do rozwoju

• prawa mniejszości narodowych

• prawo do czystego środowiska naturalnego

• 1994 - Lopez-Ostra vs Hiszpania -

• Trybunał wypowiada się po raz pierwszy w sprawie prawa do czystego środowiska

• Trybunał wskazał podstawę prawną i wskazał na przyslość przesłanki i granice korzystania z tego prawa

• skargi dotyczące środowiska znajdują podstawę prawną w art. 8 EKoOPCiPW, który dotyczy prawa do ochrony zycia prywatnego i rodzinnego

• EKoOPCiPW

• EKoOPCiPW zobowiązuje strony do zagwarantowania jednostkom prawa do poszanowania życia prywatnego w tym prawa do czystego środowiska - jak sprawiedliwie rozstrzygać sprawę gdy na jednej stronie jest prawo do czystego środowiska a na drugiej jest suwerenność państwa - strony

• przeciwstawienie interesu jednostki do interesu społecznego

• przykład Rospudy - prawo jednostek do ochrony środowiska a interes gospodarczy

• interes ochorny środowiska jest interesem jednostki i przeciwstawia się temu interesowi interes społeczny - rozwój gospodarczy państwa, chociaż bez wątpienia w interesie każdego społeczeństwa leży dbanie o środowisko i naturalne zasoby (to wynika z orzecznictwa ETPC)

• Wspólnota Europejska nie jest stroną Europejskiej Konwecji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności (ma swoją Kartę Praw Podstawowych jako część Traktatu Lizbońskiego)

Rozwój zrównoważony ma za zadanie wykształcić takie intrumenty które pozwolą na wyważanie interesów jednostek i interesów społecznych.

ETPC ocenia równowagę:

czy i w jakim stopniu państwu udało się wyważyć interes jednostki z interesem społecznym

POMIAR ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU

• wskaźniki NZ

• 2000 r Rada Miasta Hamburga opracowała 12 wskaźników pomiaru (wyszło 10 negatywnie a tylko 2 pozytywnie)

• wykonywania prawa wyborczego

• przestępczość w środkach komunikacji

• ubóstwo wśród dzieci

• inne ocenione negatywnie

• obszary zielone - ocenione pozytywnie (ale dlatego że włączono lasy okalające i przyległe)

• wochenmarkte - rynki na które raz w tygoniu przyjeżdzają rolnicy i drobni wytwórcy - i jest prowadzenie rozmów, regularne spotkania - więc spełniono aspekt społeczny oraz to że przywożenie towarow z bliskiej odległości produktów lokalnych nie zanieczyszcza środowiska i promuje gospodarkę lokalną

WYKŁADY - Łasak

PRAWO DYPLOMATYCZNE

• jedno z najstarszych dziedzin

• potrzeba współpracy między państwami

• odbywała się przez przedstawicieli państw

• jest to sposób komunikowania się państw

• osoby wysyłane musiały dysponować instrumentami ochorny

• przywileje

• immunitety dyplomatyczne

• stosunki utrzymywane zasadniczo przez ambasadora i jego prcowników

• po rewolucji przemysłowej wchodzi też konsul i jego urzędnicy

• misje dyplomatyczne ad hoc - do załatwienia jednej sprawy

• wraz z rozwojem techniki, tradycyjne funkcje przedstawicieli ulegają ograniczeniu

• minister czy prezydent nie muszą ruszać się z biura - telekomunikacja

• ETS - prawo dyplomatyczne jest reżimem samoograniczającym się

• normy tego prawa ustanawiają przywileje i immunitety z jednej strony

• ale z drugiej reakcja na niedozwolone zachowania przedstawicieli

• Konwencja Wiedeńska o Stosunkach Dyplomatycznych z 1961 roku (64 - wchodzi w życie)

• funkcjonalna potrzeba istnienia sotsunków dyplomatycznych:

• efektywne działanie zapewnione przedstawicielom dyplomatycznych

• nie ma obowiązku utrzymywania stosunków dyplomatycznych

• art. 4 KWSD - agrement - zgoda na przyjęcie przedstawiciela - można odmówić i wycować bez podania przyczyny (na przykład uznanie za persona non grata, lub osoba nieporządana)

• na kształtowanie się dyplomacji mają też uchwały organizacji międzynarodowych

CZŁONKOWIE MISJI DYPLOMATYCZNYCH

• I klasa:

• ambasador

• nuncjusz - przedstawiciel Stolicy Apostolskiej

• II klasa akredytacja przez głowę państwa

• poseł

• minister pełnomocny

• internuncjusz - przedstawiciel S.A.

• III klasa

• charge d'affaires - akredytacja przy ministrze spraw zagranicznych

PERSONEL MISJI

• personel dyplomatyczny

• różne od szefa misji, które posiadają stopień dyplomatyczny

• radca

• sekretarz

• attache

• personel administracyjny i techniczny

• presonel sekretariatu

• tłumacze

• szyfranci

• eksperci

• lekarze

• personel służb

• woźni

• kierowcy

• ogrodnicy

• kucharze

• szef misji kieruje jednoosobowo podległym urzędnikom i personelem

FUNKCJE MISJI DYPLOMATYCZNEJ

• reprezentacja państwa wysyłającego w państwie przyjmującym

• ochrona interesów państwa wysyłającego i jego obywateli

• instytucja która poprzez swojego szefa może prowadzić rokowania celem ustanowienia traktatu

• zbiera legalne informacje na temat państwa przyjmującego

• popieranie przyjaznych stosunków między państwami

PRZYWILEJE I IMMUNITETY DYPLOMATYCZNE

• osobowe

• prawo używania flagi i godła na prywatnej rezydencji

• nietykalność rezydencji

• immunitet jurysdykcyjny od jurysdykcji karnej, cywilnej, administracyjnej

• zwolnienie od opłat i podatków

• zwolnienie od rewizji

• rzeczowe

• prawo używania falgi i godła

• nietykalność pomieszczeń, archiwów, dokumentacji i korespodencji urzędowej

• swoboda porozumiewania się

• zwolenienie od niektórych podatków i opłat

NIETYKALNOŚĆ MISJI DYPLOMATYCZNEJ (w odniesieniu do orzecznictwa)

• art. 22 KWSD - dotyczy sytuacji kiedy stosunki dyplomatyczne trwają

• pomieszczenia misji nietykalne i nie ma wyjątków

• Londyn - tam przebywa SunJaTse, Chińczycy wciągają go w pułapkę i przetrzymują w swojej placówce, Londyńczycy chcą leganie pomóc i powołują się na naruszenie zasady nietykalności osobistej, składają pozew ale mówi ze nic nie może zrobić

• pożar w budynku misji dyplomatycznej w latach 60 XX wieku - strażacy nie weszli do budynku który płonął bo nie mogli się skontaktować z szefem misji, w pożarze wszystko spłonęło i między innymi zginęły dzieci ambasadora

• art. 45 KWSD - dotyczy sytuacji kiedy stosunki ustały

• nadal należy respektować pomieszczenia misji (ale już nie oznacza to zupełnej nietykalności)

• jeżeli istnieje uzasadniona potrzeba wejścia to nic nie stoi na przeszkodzie

• można wydać ustawę regulującą status opuszczonych budynków misji dyplomatycznych

POCZTA DYPLOMATYCZNA

• art. 27 KWSD - państwo przyjmujące powinno zezwolić na swobodne komunikowanie się misji dyplomatycznej

• korzystanie z kurierów dyplomatycznych - listy, paczki dyplomatyczne

• łączność szyfrowa

• na komunikację bezprzewodową konieczne zezwolenie

• musi być właściwie oznaczona

• adresat

• nadawca

• pieczątki wysyłającego

• prześwietlanie poczty uzależnione od poszczególnych państw aczkoliek doktryna uważa pocztę za nietykalną

• kurier dyplomatyczny

• rodzaj przedstawiciela dyplomatycznego

• przewozi pocztę dyplomatyczną

• korzysta z przywilejów i immunitetów (nietykalność, niearesztowanie)

WŁASNOŚĆ MISJI

• wszystko co znajduje się wewnątrz budynku misji

• środki transportu

• wszystkie te składniki majątku nie podlegają przeszukaniu, egzekucji, zajęciu

• rachunek w banku komercyjnym? - sąd opowiedział się że jak najbardziej jest to składnik własności misji

IMMUNITETY OSOBOWE

• art. 29 KWSD - nietyklaność - nie można zatrzymać i aresztować, podobnie jego dokumentacja i korespondencja

• wyłączenie z jurysdykcji karnej państwa przyjmującego

• wyłączenie z jurysdykcji administracyjnej i cywilej - 3 wyjątki

• prywatne nieruchomości

• postępowanie spadkowe

• podjęcie działalności gospodarczej i handlowej przez przedstawiciela (nieoficjalna działalność)

• z immunitetu korzystają również członkowie rodzin przedstawicieli, którzy pozostają z nim w gospodarstwie domowym i nie są obywatelami kraju przyjmującego

• nie można się zrzec immunitetu - immunitet chroni państwo a nie konkretną osobą

METODY DYPLOMATCZYNE ROZWIĄZYWANIA SPORÓW art. 33

NEGOCJACJE (rokowania)

najprostsza metoda rozwiązywania sporów

„Karta NZ”

„Deklaracja z Manilii z 1982”

„Akt końcowy KBWE 1975”

„Konwencja wiedeńska o prawie traktatów”

„Konwencja o prawie morza”

wypowiedzi trybuałów haskich - „najbardziej właściwa metoda rozwiązywania sporów (...) która pozwala na zrównoważone i sprawiedliwe rozwiązanie kwestii spornych”, „podjęcie negocjacji nie jest jednoznaczne z obowiązkiem podpisania umowy”

jeżeli negocjacje się nie nie powiodą, nalezy poszukiwać innych sposobów

negocjacje pozwalają dostrzec jaki jest cel, sedno konfliktu, o co chodzi drugiej stronie

strach przed opinia publiczną i orzeczeniu sądowym może powodować cheć pokojowego zakończenia negocjacji

przed podjęciem kroków które moga prowadzić do powstania konfliktu i żeby sprecyzować sprawę należy podjąć negocjacje zwane tutaj konsultacjami

mogą brać w nich udzia na przykład: głowa państwa, szef rządu

państwa coraz częściej powołują stałe komisje konsultacyjne

obowiązek konsutlacji może wynikać z kontraktu

MEDIACJE (pośrednictwo)

art. 33 KNZ

Pakt Ligii Państw Arabskich

Pakt Bogotański z 1948 r.

Traktat Antarktyczny

Deklaracja Manijska

Akt Końcowy KBWE

Deklaracja Zasad Prawa Międzynarodowego

pośrednictwo - zakłada dołączenie się do sporu przedmiotu trzeciego, niezależnego od stron sporu, np: inne państwo, organizacja międzynarodowa, osoba prywatna o uznanym autorytecie

szczególnie często jako mediatorzy działają:

Sekretarz Generalny ONZ

Komitet Czerwonego Krzyża

Stolica Apostolska

mocarstwa - w związku z ich wpływem w stosunkach międzynarodowych (podchodzi to w pewiem sposób pod szantarz) - 1965 ZSRR lub USA w konflikcie z Izraelem a państwami arabskimi

państwa mniejsze - żeby zwiększyć swój prestiż - Algeria w sporze między Irakiem a Iranem

przyjęcie mediacji nosi skutki polityczne i prawne

zgoda oznacza przyznanie że spór ma charakter międzynarodowy więc należy stosować metody prawa międzynarodowego

państwa czasem odrzucają propozycje mediacji gdyż uważają że mogą sami rozwiązać na przykład siłą albo uważają mediacje jako ingerencje w sprawy wewnętrzne państwa

zgodnie z I Konwencją Haską oferta mediacji nie może być traktowana jako akt wrogi

mediator musi się zachowywać bezstronnie ale musi mieć co zaproponować stronom

zadaniem mediatora jest znalezienie kompromisu na drodze propozycji sugestii

etapy:

umożliwienie stronom nawiązania wzajemnych kontaktów

informowanie każdej ze stron co robi druga

wypracowanie takiego rozstrzygnięcia sporu który satysfakcjonowałby obydwie strony (zgodne z prawem międzynarodowym)

Chile/Argentyna - mediatorem był Jan Paweł II - skutecznie

DOBRE USŁUGI

forma rozwiązywania sporów z udziałem państw trzecich

rola strony trzeciej ograniczona do:

umożliwienia stronom sporu kontatku

doprowadzenia stron do stołu rozmów

ale sam nie beirze udziału w rozmowach i nie wnosi swoich propozycji

szczególnie cenne wtedy gdy pańswa uwikłane w spór nie utrzymują ze sobą kontaktów dyplomatycznych

ONZ w kryzysie indonezyjskim w 1947, Palestyna 1966

Sekretarz Generalny ONZ - konflikt cyprysji, konflikt awgański 1982

mówi się jednocześnie o pośrednictwie i dobrych usługach ale jako osobne w Deklaracji Manijskiej

należy zachować się w sposób szanujący suwerenność państw w sporu

można żądać zwrotu kosztów poniesionych

KOMISJA ŚLEDCZA

Konwencja Haska z 1907

jak sie powołuje członków, jak komisja działa, jak podejmuje decyzje, miejsce działania, języki postępowania, itp

często łączona z procedurami karnymi

Konstytucja Międzynarodowej Organizacji Pracy - skarżenie własnych państw i w jej ramach może być powołana komisja śledcza (NSZZ Solidarność wniosła skargę po odmowie nadania statusu i komisja weszła)

orzeczenie komisji śledczej jest ograniczone do stwierdzenia faktów i nie ma charakteru sentecji sądowej ani arbitrażowej

komisja bada sytuację faktyczną, słucha świadków, przeprowadza ekspertyzy, bada dokumenty

po zebraniu materiału dowodowego sporządza sprawozdanie i ocenia co było przyczyną sporu

obowiązek utworzenia komisji może wynikać z umów międzynarodowyuch (I protoków do praw człowieka, Konwencja o prawie morza)

powołują także komisje organizacji międzynarodowych

Irak/Iran

Międzynarodowa Organizacja Lotnictwa Cywilnego w sprawie zestrzelenia koreańskiego samolotu nad ZSRR

klasyczna sprawa:

1904 rok - woina między Rosją a Japonią

Red Cruisevader - Dania - Wlk. Brytania - komisja pozwoliła sobie na ocenę prawną

2 opozycjonistów chilijskich - zamordowani przez agentów wywiadu chilijskiego -

KONCYLIACJA - postępowanie ugodowe

1920 - Rada Ligii Narodów uznała za najbardziej poprawną metodę rozwiązywania sporów międzynarodowych

zawarto kilkaset traktatów dwustronnych i jeden wielostronny dotyczących koncyliacji - z 1928 w sprawie pokojowego rozstrzygania sporów

1957 Europejska Konwencja o Pokojowym Załatwianiu Sporów Międzynarodowych

KWPT

KPM

Pakt Bogotańskich

Zgromaczenie Ogólne ONZ

UNICITRAL

polega na rozpatrzeniu sporu przez specjalną komisję stałą lub powołaną ad hoc przez strony

etapy

postępowanie dowodowe

komisja formułuje propozycje rozstrzygnięcia

każda strona powołuje swoich koncyliatorów a także godzą się na neutralnych

komisja sporządza poufne sprawozdania i bez zgody stron nikt nie może tego sprawozdania wykorzystać

strony moga określić na jakie pytania maja odpowiedzieć koncyliatorzy

zazwyczaj komisje powołuje się w mało doniosłych sporach

spór: Islandia/Norwegia w sprawie podziału szelfu w 1981

obydwa państwa podkreśliły że jednocześnie toczą się negocjacje, wskazano że sprawozdanie ma być niewiążące, komisja zaproponowała utworzenie wspólnej strefy ekonomicznej

ODPOWIEDZIALNOŚĆ MIĘDZYNARODOWA

strony tworzą

• Konwencje z 1977 roku w sprawie utworzenie międzynarodowego funduszu odszkodowawczego za szkody wyrządzone zanieczyszczeniami olejowymi

• Konwencje z eksploatacją przesterzeni kosmicznej - pokojowe wykorzystanie kosmosu

• traktat z 1967 roku o zasadach rządzących działalnością państw w przestrzeni kosmicznej

• państwa mają obowiązek kontrolowania i nadzorowania działalności podmiotów podlegających jego jurysdykcji pod rygorem bezpośredniego obowiązku odszkodowawczego

• szkoda w wyniku działalności państwa:

• utrata życia

• uszkodzenie ciała

• inna szkoda na zdrowiu

• szkoda majątkowa osób fizycznych, prawnych, organizacji międzynarodowych

• wyłączenie odpowiezialności możliwe tylko gdy poszkodowany przyczynił sie do powstania szkody

• jeżeli szkoda nastąpiła gdy działalność w przestrzeni kosmicznej naruszała postanowienia Karty NZ to nie można sie uwolnić od odpowiedzialności

• odszkodowanie takie wypłacane w pełnej wysokości (odpowiedzialność na zasadzie ryzyka)

ORGANIZACJE MIĘDZYNARODOWE

• organizacje międzynarodowe (w myśl prawa międzynarodowego - międzyrządowe organizacje międzynarodowe)

• składają się wyłącznie lub w znaczej części z państw

• zwykle ustanowione traktatem o charakterze instrumentu konstytucyjnego

• około 350 takich organizacji

• w ramach ONZ współpracują ze sobą wszystkie obecnie istniejące państwa i w prawie we wszystkich istotnych płaszczyznach

• organizajce wyspecjalizowane - bank międzynarodowy, WHO,

• organizacje regionalne - Rada Europy, Una Afrykańska

• organizacje zwane międzynarodowymi kartelami - światowa organizacja kawy

OSOBOWOŚĆ ORGANIZACJI MIĘDZYNARODOWYCH W PRAWIE WEWNĘTRZNYM PAŃSTW

• reguły rozstrzygają o statusie organizacji międzynarodowej w porządku prawnym państw członkowskich

• w zakresie minimalnym określają charakter podmiotowości

• Pakt Ligi Narodów nie zawierał takich postanowień więc zawarto z państwem siedziby traktat, który regulowal przywileje i immunietety LN oraz określał jej status w prawie szwajcarskim

• w Karcie NZ - art. 104: organizacja posiada na terytorium każdego państwa członkowskiego zdolność prawną konieczną do wykonywania swych funkcji i osiągania swoich celów (później zwarto dwie konwejncje dotyczących przywilejów i immunitetów NZ oraz organizacji wyspecjalizowanych ONZ)

• Karta Organizacji Jedności Afrykańskiej, Pakt Północno-Atlantycki zawierają podobne sformułowania

• Traktat Ustanawiający EWG - przedmiotowa organizacja w każdym z państw członkowskich posiada najszerszy zakres osobowości dostępnej osobom prawnym

• każda organizacja jest podmiotem prawa wewnętrznego państw członkowskich, w takim zakresie który umożliwia wykonywanie zadań wyszczególnionych przez statut (szczególnie do zawierania umów prawa cywilnego)

• osobowość dotyczy samej organizacji a nie jej agend

OSOBOWOŚĆ MIĘDZYNARODOWO-PRAWNA

• posiadanie osobowości w prawie międzynarodowym oznacza możliwość podejmowania samodzielnego działania organizacji w płaszczyźnie międzynarodowej

• zawieranie umów

• przyjmowanie i wysyłanie przedstawicieli dyplomatycznych

• kierowanie do państw protestów

• występowanie z roszczeniami

• korzystanie z morza pełnego przez statki pływające pod banderą organizacji

• ustanowienie sił pokojowych

• wysyłanie obserwatorów lub sprawozdawców

• organizacja ma kompetencje konkurencyjne w stosunku do tworzących ją państw

• osobowość o charakterze mieszanym

• zasada rzeczywistości - sprawdzanie efektywności organizacji międzynarodowej

• charakter podmiotowości (czy to wyłącznie wola państw które ją tworzą, czy jest to podmiotowość obiektywna z faktu istnienia organizacji?)

• I orzeczenie: organizacja naddunajska Europejska Komisja Dunaju- szerokie kompetencjie, np: zdolność do tworzenia prawa o charakterze eksterytorialnym, nadano immunitety, niezależność od państwa, nadano określenie „państwa rzecznego” ale nie jest państwem, nie nadano statusu organizacji międzynarodowej,

pozycja ONZ

• zdolność do ochrony swoich praw poprzez występowanie ze swoimi roszczeniami

• podmiotowość nie jest tożsama z podmiotowością państw - podmiotowość zależna od celów i funkcji konkretnej orgnizacji - tutaj jest to podmiotowość funkcjonalna

• 50 państw które utworzyło ONZ posiadało zdolność do powołania jednostki która ma obiektywną osobowość międzynarodową - czyli osobowość niezależną od uznania państw (zadecydował czynnik reprezentatywności)

• definicja: związek państw ustanowiony traktatem wyposażony w konstytucję, wspólne organy i posiadający osobowość prawną różną od osobowości państw członkowskich

PODZIAŁ

• uniwersalne

• zamknięte

• ograniczona liczba państw

• kryterium geograficzne - państwa w określonym regione

• kryterium gospodarcze - np: OECD

• organizacje o kompetencjach ogólnych

• zajmują się każdą kwestią, która zostanie podniesiona na ich forum

• organizacje o kompetencjach szczególnych

• dot. zdrowia

• organizacje ponadnarodowe

• możliwość stanowienia prawa przy czym prawo to jest kierownane:

• do państw członkowskich

• do poszczególnych jednostek

• zachowują pierwszeństwo w stosunku do prawa krajowego nawet konstytucyjnego

• decyzje te wiążą nawet państwa które głosowały przeciwko

• autonomia sądowa:

• wszystkie spory dotyczące wykładni prawa moga być rozpatrywane przez wszystkie

• jurysdykcja obowiązkowa

• autonomia finansowa

• utrzymują się z własnych źródeł dochodów:

• cła na podstawie wspólnej taryfy celnej

• ze wspólnej polityki rolnej

współpraca w zakresie bezpieczeństwa, wymiarze sprawiedliwości..

KOMPETENCJE ORGANIZACJI MIĘDZYNARODOWYCH

• pro foro interno (ogólne)

• upoważnienie do regulowania wszelkich spraw związanych z wewnętrznym funkcjonowaniem organizacji

• wyłącznie kompetencje prawodawcze i administracyjne w sprawach wewnętrznych

• np: do ustanawiania swoich wewnętrznych przepisów finansowych, kompetencja do regulowania sporów

• charakter obietktywny

• ściśle związane z organizacją międzynarodową

• pro foro externo (szczegółowe)

• ograniczone do funkcji i celów określonych statutem

• mają chronić interesy państw członkowskich przez naruszeniem ich kompetencji przez organizacje

• zasada proporcjonalności

• żadne działanie wspólnoty nie wykroczy poza niezbędny zakres do wykonania celu

• zasada subsydiarności

• wspólnota podejmie działania tylko wówczas i w takim zakresie w jakim proponowane cele nie mogą być wykonywane przez państwa a lepiej je zrealizuje wspólnota

• zasada kompetencji domniemanych

• wspólnota może wykonywać wszystko czego nie zabrania prawo

• art. 29 KNZ

• KPM

• Wspólnoty Europejskie

• wyłączne

• konkurencyjne

• mogą być wykonywane zarówno przez państwa jak i przez organizacje

• np: prawo do samoobrony

• Wspólne kompetencje:

• prawo do zawierania umów

• prawo do legacji

• prawo występowania z roszczeniami w tym czynne i bierne prawo do sądu

• zdolność do ponoszenia odpowiedzialności w prawie międzynarodowych

• Kompetencje o charakterze szczególnym

• dotyczą funkcji podobnych do wykonywania zwierzchnictwa terytorialnego

• np: Liga Narodów, ONZ

OCHRONA KOMPETENCJI ORGANIZACJI MIĘDZYNARODOWYCH

• prawo wystepowania z roszczeniami

• prawo do sądu (gwarancje proceduralne)

• korzystanie z wszystkich dostępnych metod pokojowego rozwiązywania sporów

• autonomia jurysdykcji organizacji

• każda organizacja ma pełną zdolność do działania w swoich ramach konstytucyjnych (statutowych)

• są to gwarancje materialne

• korzystanie przez funkcjonariuszy z przywilejów i immunitetów

• są to gwarancje personalne

funkcjonariusze zachowują autonomię w soim działaniu:

• nie wolno im przyjmować instrukcji od żadnego rządu

• mogą korzystać z ochrony jaką może im zapewnić organizacja - ochrona dyplomatyczna

• powinni posiadać odpowiednie kwalifikacje

• ilość funkcjonariuszy powinna być proporcjonalna do ilości obywateli

• rekrutację przeprowadza szef personelu najczęściej w drodze konkursu

• funkcjonariusze mogą być mianowani, zatrudniani na podstawie umowy, na czas określony lub nieokreślony

• wynagrodzenie jest ustalane na poziomie najwyższego wynagrodzenia na szczeblu administracji państwowej kraju pochodzenia

• funckjonariuszy dzieli się według stanowisk:

• polityczni

• eksperci

• personel techniczny

• poszczególne organizacji wydają swoje pragmatyki służbowe (sytuacja prawna funkcjonariuszy)

• immunitety jurysdykcyjne i egzekucyjne

• czy możliwe jest kontrolowanie organizacji?

• okres funkcjonowania organizacji

• umowa która tworzy organizację międzynarodową spełnia podwójną rolę:

• jest tradycyjną umową międzynarodową

• pństwa jako strony umowy

• jest statutem organizacji międzynarodowej

• państwa jako członkowie organizacji

• zgoda na wejście statutu - wszystkie państwa gdy organizacja ma charakter ponadnarodowy

• możliwe jest przed wyrażeniem zgody, funkcjonowanie organizacji na mocy porozumienia międy rządami przyszłych państw członkowskich - tworzy się komitet (Komitet Dna Morskiego, EWWS)

• data krytyczna (zaprzestanie funkcjonowania):

• po upływie czasu na który ją powołano do życia

• może polegać na wypełnieniu zadań jakie jej postawiono do wykonania

• rozwiązanie organizacji (na przykład statut NFW, Układ Warszawski, Rada Wzajemnej Pomocy Gospodarczej)

• zastąpienie przez inną organizację

CZŁONKOWSTWO W ORGANIZACJI MIĘDZYNARODOWEJ

• państwa

• terytoria (na przykład Indie podległe jako terytorium przyjęto do ONZ)

• organizacje międzynarodowe (Wspólnota Europejska członkiem WTO)

• inne podmioty (Bank Rozliczeń Międzynarodowych które stanowią banki centralne państw członkowskich)

• człokowie muszą być oznaczeni w stautcie

• gradacja członków

• pierwotni

• uczestniczą w przygotowaniu i zawarciu statutu organizacji

• są wymieniani czasami w aneksie do traktatu założycielskiego

• wtórni

• przyjęci później na mocy głosowania

• państwom nie przysługuje roszczenie do przyjęcia do organizacji

• na początku tylko państwa mogły być członkami

• Wspólny Instytut Wiedeński - zrzesza tylko organizacje międzynarodowe:

• OECD
  Bank Rozliczeń Międzynarodowych

• Międzynarodowy Fundusz Walutowy

• Międzynarodowy Bank Odbudowy i Rozwoju

• Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju

• dopuszcza się czasem regiony

• możliwe nabycie członkowstwa w drodze sukcesji (Rosja po rozpadzie ZSRR)

• pełne członkowstwo

wszelkie prawa i obowiązki

• członkowstwo stowarzyszone

• państwo nie spełnia przesłanek aby stać się pełnym członkiem

• najczęściej wstępny etap do stania się pełnym członkiem

• pełne prawa z wyjątkiem

• uczestniczenia w podejmowaniu decyzji

• biernego prawa wyborczego

• np: Statut Rady Europy

• stowarzyszenie ze Wspólnotami Europejskimi

• tylko forma współpracy oparta na szczególnej umowie

• państwo nie ma prawa do uczestniczenia w instytucjach wspólnotowych

• członkowstwo częściowe

• udział niektórych organów

• członkowstwo afiliowane

• podmioty różne od państw

• np status organizacji turystyki

• obserwatorzy

• wyraźnie przewidziani w statucie

• co najwyżej uczestniczą w obradach

• mogą otrzymywać dokumenty

• ewentualnie wolno im się wypowiedzieć

• np: organizacje regionalne wysyłają obserwatorów do ONZ, np: OWP

• w organizacjach państwa są reprezentowane przez swoje rządy

• zakończenie członkowstwa:

• jednostronne wystąpienie

• pozbawienie praw przez określony organ

• ustanie podmiotowości państwa członkowskiego

• rozwiązanie organizacji

• prawo do rezygnacji może być zapisane w statucie

• kompetencje do członka nie spełniającego warunków (środki kontroli i przymusu)

• wykluczenie

• zawieszenie członkowstwa

• zawieszenie prawa głosu

• pozbawienie uprawnienia do świadczeń ze strony organizacji

• uprawnienia członków organizacji

• prawo do uczestniczenia w obradach poszczególnych organów

• prawo wyborcze do władz organizacji

• prawo uzyskiwania świadczeń

• obowiązki

• przestrzeganie prawa (szczególnie przy przystąpieniu do UE - acquis communautaire)

• płacenie składek

• przyczynianie się do realizacji statutowych celów organizacji

ORGANY

• organ plenarny:

• wszystkie państwa członkowskie (OECD - rada, ONZ - Zgromadzenie Ogólne)

• decyzje o charakterze ogólnym

• czasem uprawnienia do stanowienia prawa

• ograny decyzyjne

• wyłaniany przez organ plenarny na zasadzie reprezentacji geograficznej (ale nie tylko)

• organy parlamentarne

• organy sądowe

• jako klasyczny sąd

• jako sąd kompetencyjny

• jako sąd pracy (między funkcjonariuszami a organizacją)

• organy pomocnicze (Komisja Prawa Międzynarodowego ONZ)

• sekretariaty

jedyne organy stałe

TRYB PODEJMOWANIA DECYZJI

inicjatywa uchwałodawcza:

państwa członkowskie

lub samej ogranizacji (organom)

państwa nieczłonkowskie (na zasadzie wyjątku)

porcedura głosowania

na początku była zasada jednomyślności

KNZ - głosowanie większościowe w różnych wariantach

Zgromadzenie Ogólne w sprawach:

ważnych - 2/3 głosów członków obecnych i głosujących

w prawach mniejszej wagi - zwykła

MTS

wybór sędziów - bezwzględna

poprawki do Karty - 2/3 większości wszystkich członków

zasady przy sprawach politycznych

jedno państwo jeden głos (suwerenna równość państw)

przy organizacjach gospodarczych

siła głosu= wkład finansowy

PRAWO MORZA

• konwencja z Montego Bay

• 
  morskie wody wewnętrzne

• zalew szczeciński

• zatoka gdańska

• pucka

• ujście wisły

• wody portów morskich wchodzą w skład RP i RP sprawuje suwerenność

• morze terytorialne

• redy

• kotwicowiska

• 12 mil morskich od lini podstawowej

• wyłączna strefa ekonomiczna

• przysługują suwerenne prawa w zakresie eksploatacji i eksploracji

• eksploatacja: rybołóstwo, wydobywanie ropy, gazu ziemnego

• eksploracja: badania morza

• art. 55, 56 - prawa suwerenne i jurysdykcja

• pas przyległy - 24 mile morskie od linii podstawowej

• morze otwarte

• wszystkie państwa bez wyjątku mogą korzystać na równych prawach

• Bałtyk nie ma morza otwartego

• dno i podziemie pod morzem otartym

nieszkodliwy przepływ - art. 19 UNCLOS (KPM) - do egzaminu

pościg

WOLNOŚĆ MÓRZ

• twórcą tej normy ius cogens jest Hugo Grocjusz „Mare Liberum”

• wolność żeglugi

• wolność przelotu

• wolność rybołóstwa

• wolność układania kabli podmorskich i wolność układania rurociągów podmorskich

• wolność budowania sztucznych wysp

• wolność prowadzenia badań naukowych

GOSPODAROWANIE W MORSKICH OBSZARACH CHRONIONYCH

• Morski obszar chroniony (Marine Protected Area - MPA)

• tworzony w celu ochrony zasobów naturalnych, przeywrócenia do stanu poprzeniego zniszczonych ekosystemów i zatrzymania negatywnych zjawisk zagrażających bioróżnorodności oceanó

• pomysł objęcia ochroną obszarów morskich pojawił się podczas obrad Światowego Kongresu Parków Narodowych w 1962

• konwencja o prawie morza wprowadziła podstawy dla udoskonalania nowoczesnych mechaniznów zachowania zasobów morza, ochrony środowiska i jego kontroli

• obecnie idea ochrony obszarów morskich jest traktowana jako część programów ochrony wybrzeży w porządkach krajowych państw nadbrzeżnych

• równolegle rozwija się od kilku lat koncepcja objęcia ochroną obszarów morskich morza pełnego (High Sea Marine Protected Areas - HSMPA's)

• idea

• jedność obszarów morskich i przybrzeżnych

• integralność zachowań - podejście ekologiczne

• solidarność - prawny obowiązek współpracy za ochronę środowiska morskiego

• interes

• dobry stan środowiska morskiego - good marine environment (głowny cel dyrektywy UE)

• zrównoważnie - sustainability

• jakość życia - quality of life

• fundamenty

podejście holisytczne podejście ekosystemowe

holistic approach ecosystem approach

środowisko morskie jako funkcjonalna całość zintegrowane zarządzania działalnośćia człowieka w dynamicznych eskosystemach morskich

podejście przezornościowe

preacautionary approach

droga do zasady przezorności

• środki prawne

• obowiązkowe - mandatory measures - wszystkie podmioty prawa międzynarodowego muszą ich przestrzegać

• UNCLOS

• MARPOL (statki)

• CBD (bioróżnorodność)

• zalecane - recomended measures

• wytyczne IMO

• niewiążace ale traktowane jak wiążące (HELCOM - Komisja Helskińska)

• możliwe - possible measures

• APM.s dla PSSA - środki ochrony obszarów morskich o szczególnej wrażliwości

• możliwe ale i zalecane

• obszary których należy unikać (zakaz ruchu, rzucania kotwicy - np: Ławica Słupska)

• kontrola

oceny wpływu konsultacje monitoring zgodności

road maps consultations monitoring compliance

K O N T R O L A E F E K T Y W N O Ś C I

konsultacje monitoring zgodności oceny wpływu

consultations monitoring compliance road maps

• koordynacja

• przeszkody

• słabo zorientowane cele przy braku wymogów prawnych ich osiągania

• fragmentacja środków prawnych i procesu podejmowania decyzji jako rezultat przyjęcia standardów pozostających w konflikcie oraz złęj koordynacji w administracji

• problemy prawne

• terminologiczne

• interpretacyjne

• kompetencyjne (duplikacja)

• gospodarowanie/zarządzanie/administrowanie

• proceduralne (egektywność?)

PRAWO MIĘDZYNARODOWE - WYKŁADY

20

---