Wyjątki w hierarchii norm prawnych prawa międzynarodowego:
1. Ius Cogens - normy bezwzględnie wiążące
np.
zakaz agresji
zakaz niewolnictwa
zakaz tortur
art. 103 karty narodów zjednoczonych
Artykuł 103.
W razie sprzeczności pomiędzy obowiązkami członków Narodów Zjednoczonych, wynikających z niniejszej Karty, a ich obowiązkami wynikającymi z jakiegoś innego porozumienia międzynarodowego, pierwszeństwo będą miały ich obowiązki wynikające z niniejszej Karty.
w razie konfliktu umów międzynarodowych przeważają normy wynikające z karty.
Celem tej karty jest utrzymanie bezpieczeństwa i pokoju na świecie.
Co to jest umowa?
Umowa jest to zgodne oświadczenie woli dwóch lub więcej podmiotów prawa międzynarodowego rodzące skutki prawne W prawie międzynarodowym są to podmioty tego systemu (państwa, organizacje i inne pomioty), pod warunkiem że są wyposażone w przedmiotowość prawną (zdolność do zawierania umów).
Art. 2 konwencji wiedeńskiej
"traktat" oznacza międzynarodowe porozumienie między państwami, zawarte w formie pisemnej i regulowane przez prawo międzynarodowe, niezależnie od tego, czy jest ujęte w jednym dokumencie, czy w dwóch lub więcej dokumentach, i bez względu na jego szczególną nazwę.
Umowa = traktat = konwencja = porozumienie
Artykuł 3 konwencji wiedeńskiej
Porozumienia międzynarodowe nie objęte zasięgiem niniejszej konwencji
Fakt, że niniejszej konwencji nie stosuje się ani do porozumień międzynarodowych, zawartych między państwami a innymi podmiotami prawa międzynarodowego lub między takimi innymi podmiotami prawa międzynarodowego, ani do porozumień międzynarodowych zawieranych w formie innej niż pisemna, nie wpływa na:
moc prawną takich porozumień;
zastosowanie do nich którejkolwiek z norm sformułowanych w niniejszej konwencji, którym podlegałyby one na podstawie prawa międzynarodowego, niezależnie od tej konwencji;
zastosowanie konwencji do wzajemnych stosunków między państwami, opartych na porozumieniach międzynarodowych, których stronami są również inne podmioty prawa międzynarodowego.
Kryteriua umowy:
podział ze względu na formę
pisemna albo ustna
podział ze względu na ilość stron
dwustronna (bilateralna)
wielostronne (multiratelarna)
ze względu na procedury zawarcia - umowy zawarte w trybie:
prostym(podpisanie oznacza zgodę)
złożonym (dotykowy potwierdzenie wyrażenia przez państwo zgody dokonane na podstawie przepisów prawa krajowego )
ze względu na możliwość przystąpienia do umowy
umowy otwarte (jak największa liczba państw może do nich wstąpić)
zamknięte (jest określona liczba państw)
półotwarte lub półzamknięte (można do nich przystąpić po spełnieniu określonych warunków np. przystąpienie do UE)
ze względu na przedmiot umowy
umowy gospodarcze - np. dotyczące wymiany handlowej
umowy polityczne - np. sojusze
umowy administracyjne
ze względu na czas obowiązywania
terminowe - określone na konkretny czas
bezterminowe - nie mają określonego terminu trwania
ze względu na prawa i obowiązki storn
umowy równoprawne - umowy w których stron mają takie same uprawienia
umowy nierównoprawne - strony umowy nie mają równych uprawnień
Budowa umowy międzynarodowej:
wstęp
inwokacja - zwrot np. do Boga)
intytulacja
arenga - opis przyczyn jakie skłoniły państwa do zawarcia umowy
narracja - opis czynności które doprowadziły do zawarcia umowy
dyspozycja
merytoryczna część umowy wykaz postanowień, praw i obowiązków (jakie państwa w umowie ustaliły)
postanowienia końcowe - formalne kwestie rozstrzygnięte
podpisanie
ratyfikacja
przystąpienie
wejście w życie
testy autentyczne (języki w jakich przyjęto konwencje)
Zasady (formalne) podpisywania umowy:
reguła alfabetu wg języka autentycznego
reguła pele - mele - każdy podpisuje się bez konkretnej kolejności
w umowach dwustronnych - stosuje się zasadę alternatu - na egzemplarzu naszym pierwsza podpisze się druga strona umowy, a my pierwsi podpiszemy się na ich umowie
Procedura zawierania umowy międzynarodowej:
zdolność traktatowa państw - zdolność do zawierania traktatów
negocjacje umowy
pełnomocnictwo -ktoś musi podpisać umowę w imieniu państwa (głowa państwa, szef rządu, Minister Spraw Zagranicznych)
ustalenie tekstu
przyjęcie tekstu
podpisanie tekstu
związanie się traktatem (ratyfikacja, przyjęcie przez rząd)