Zestawienie tabelaryczne pomiarów
α1 |
α1 [rad] |
|
|
α2 |
α2 [rad] |
|
|
311,53
311,52
311,51
311,50
311,54 |
5,4345
5,4343
5,4341
5,4339
5,4346 |
5,4343 |
0,00013 |
15,27 16,20 18,56 14,45 17,27 15,31 15,37 18,04 18,44 17,49 |
0,2664 0,2826 0,3238 0,2521 0,3013 0,2671 0,2681 0,3147 0,3217 0,3051 |
0,2903 |
0,009 |
Wstęp teoretyczny
Stosunek sinusa kąta padania do sinusa kąta załamania, równy prędkości V1 rozchodzenia się światła w ośrodku pierwszym do prędkości V2 rozchodzenia się światła w ośrodku drugim nazywamy współczynnikiem załamania ośrodka drugiego względem pierwszego.
Reguła Brewstwera:
Całkowita polaryzacja podczas odbicia występuje przy takim kacie padania, którego tangens równa się współczynnikowi załamania.
n=tgα
gdzie:
α- kąt Brewstwera
W wyniku doświadczenia otrzymaliśmy kąty w mierze stopniowej, w celu zamiany na miarę łukową stosujemy wzór:
gdzie:
α-otrzymany podczas odczytu kąt w mierze stopniowej
przykład:
Wartość średnią α1 i α2 obliczyliśmy ze wzoru:
1. Obliczanie niepewności pomiarowych
Rozrzut wyników pomiarowych katów α1 i α2 wskazuje na to, że są one obarczone niepewnościami przypadkowymi
. Niepewność pomiarową
liczymy ze wzoru na odchylenie standardowe średniej:
Przykład:
Zaokrąglenie niepewności pomiarowych:
Przy zaokrąglaniu niepewności pomiarowych do jednej cyfry znaczącej skorzystaliśmy z wzoru:
2. Obliczanie współczynnika załamania szkła
n=tgα
gdzie:
α- kat padania wiązki światła na pryzmat
tgα=n=1,56428≈1,5643
Obliczona wartość kąta α obarczona jest niepewnością przypadkową S(α)
S(α)=0,0045
[α±S(α)] = [1,002±0,0045]
Po uwzględnieniu S(α) otrzymujemy:
n = (1,5489 ÷ 1,5799)
(n ± Sn) = (1,5643 ± 0,016)
3. Porównanie wartości współczynnika załamania szkła z wartością tabelaryczną.
Szkło ołowiane n= 1,56881≈1,569
Szkło potasowe n= 1,52475≈1,525
Szkło zwykłe n= 1,51760≈1,518
1,518 1,525 1,5489 1,569 1,5799
4. Wnioski
Pomiary kątów α1 i α2, a co za tym idzie wyznaczony kąt padania α i współczynnik n szkła obarczone są niepewnościami przypadkowymi. Niepewności przypadkowe wynikają z rozrzutu wyników α1 i α2. Pomiar kata α1, wykonany dla lunetki goniometru ustawionej naprzeciw kolimatora, przy pustym stoliku goniometru, był stosunkowo łatwy do wykonania. Wartość kąta α1 wyznaczona została z dużą precyzją (niepewność pomiarowa α1 rzędu 10-4 rad). W przypadku α2 trudność wyznaczenia polegała na dokładnym ustaleniu kąta dla, którego obraz szczeliny w lunetce zanika lub ma najmniejszą jasność. Rozrzut wyników α2 jest więc duży w porównaniu z rozrzutem α1. Okazuje się jednak, że duża ilość wykonanych pomiarów (w naszym przypadku dziesięć) pozwala zminimalizować wartość niepewności pomiarowej α2). W naszym przypadku niepewność pomiarowa jest rzędu 10-3 rad.
Ćwiczenie polegało na wyznaczeniu współczynnika załamania „n” szkła, a następnie na porównaniu tej wartości z wartością tablicową. Wyznaczony przez nas współczynnik załamania wynosi (n ±Δn) = (1,5643±0,016). Tablicowa wartość n wynosi 1,518 ÷1,569 w zależności od rodzaju szkła. Wyznaczoną wartość (n ±Δn) zwiera się w tym przedziale. Porównanie z wartością tablicową wskazuje na szkło ołowiane.