Najczęstsze odmiany nerwic
Nerwica lękowa.
Jej podstawowy objaw to lęk. Należy odróżniać lęk od strachu. Strach bowiem jest reakcją na realne zagrożenie. Lęk natomiast jest odczuwany bez wyraźnie określonego powodu. Sam chory nie potrafi określić, czego się boi. Lęk nerwicowy może mieć charakter napadowy lub trwały. Napady pojawiają się nagle i szybko ustają, a odczuwany wówczas lęk zazwyczaj jest bardzo silny. Napady lęku bywają połączone z paniką lub fobią. Odczuwany lęk może też mieć charakter ogólny - słabo nasilony, ale długotrwały. Ten rodzaj często przyjmuje formę stałego niepokoju, poczucia, że coś jest nie w porządku. Nie wiemy jednak, co więc psychika podsuwa rozwiązania. Wynikiem tego może być stałe poczucie niepewności, odczuwane za każdym razem, gdy wychodzimy z domu - czy na pewno zamknąłem mieszkanie? czy wyłączyłam żelazko? czy zakręciłam gaz? Szczególne silne poczucie niepewności powoduje, że tacy ludzie zwykle wracają, aby sprawdzić, czy wszystko jest w porządku. Przez to spóźniają się i zaniedbują swoje obowiązki w szkole czy w pracy. Innym objawem nerwicy lękowej i poczucia stałego lęku jest pracoholizm. Rozwija się on w wyniku stałego dążenia do perfekcji w wykonywaniu obowiązków. Nadmierny perfekcjonizm niekoniecznie dotyczy pracy - może też odnosić się do innych dziedzin życia. Nerwicy lękowej często towarzyszą typowe dolegliwości fizyczne, wynikające z podwyższonej aktywności wegetatywnego układu nerwowego. Są to np. skurcze żołądka, nadmierna potliwość, biegunki, kołatanie serca czy stałe napięcie mięśni.
Nerwica lękowa, lęk jest osiowym objawem wszystkich nerwic, występuje również w psychozach. W nerwicy lękowej wysuwa się na pierwszy plan. Chory skarży się na uogólniony niepokój, napięcie, stałe poczucie zagrożenia, występują u niego nieuzasadnione obawy o swoją przyszłość, o los najbliższych. Lęk tym różni się od strachu, że w tym ostatnim istnieją rzeczywiste czy też możliwe zagrożenia.
W nerwicy lękowej chory ma obniżoną samoocenę, poczucie mniejszej wartości, stale nastawiony jest na możliwość porażki czy niepowodzenia. Jest przeczulony na punkcie opinii innych, wycofuje się z kontaktów z otoczeniem. Zwykle towarzyszy temu obniżony nastrój. Jednym z objawów mogą być różnego rodzaju fobie, np. wysokości, przebywania w zamkniętym pomieszczeniu, otwartej przestrzeni, jazdy różnymi środkami lokomocji i wiele innych. Niekiedy towarzyszą fobiom również natręctwa. Chory zdaje sobie sprawę z bezsensowności swoich obaw, ale nie jest w stanie zapanować nad nimi.
Fobie
Czasem w nerwicy lękowej występują stany paniki, z paraliżującym lękiem, z poczuciem krańcowego zagrożenia, silnymi objawami wegetatywnymi, z reakcjami ucieczkowymi. Panika może wystąpić indywidualnie, częściej w całej grupie osób. Nerwica lękowa jest obecnie uważana za najczęstszą postać nerwicy. Głównymi metodami leczenia są psychoterapia indywidualna i grupowa, psychoanaliza. Skuteczne, ale nadużywane środki przeciwlękowe w znacznej mierze mogą doprowadzić do uzależnienia, dlatego powinny być stosowane okresowo i pod stałą kontrolą lekarza.
Nerwica depresyjna.
Ten typ nerwicy objawia się stałym poczuciem niezadowolenia i smutku. Charakterystyczny jest życiowy pesymizm oraz brak wiary w siebie i w swoje możliwości. Człowiek z nerwicą depresyjną jest stale niezadowolony i rozdrażniony, denerwują go nawet błahostki. Fizycznie towarzyszą temu kłopoty ze snem oraz obniżenie masy ciała.
Nerwica depresyjna, dystymiczna charakteryzuje się następującymi objawami:
Uczucie smutku, osamotnienia, bezradności.
Niepokój, niezadowolenie.
Chory nie wierzy w swoje możliwości
Pesymizm
Spadek wagi ciała.
Nerwica psychasteniczna
(neurastenia). Polega na szybkim przemęczaniu się. Drobne, lekkie czynności powodują szybkie zmęczenie organizmu, choć wiemy, że tak być nie powinno. Wyczerpanie odczuwane jest nawet po niewielkim wysiłku umysłowym. Do tego dokładają się problemy z koncentracją i snem oraz poczucie niezadowolenia i złe samopoczucie. Charakterystyczne dla tej odmiany nerwicy są bóle mięśni.
Nerwica natręctw.
Ten typ nerwicy polega na uporczywym powracaniu pewnych myśli, wspomnień, wyobrażeń lub na uporczywym wykonywaniu różnego rodzaju czynności. Myśli powracające natrętnie to zazwyczaj drobne zdarzenia z przeszłości, np. popełnione gafy lub obawy dotyczące drobnych spraw. Wszystko to nie ma takiego znaczenia, na jakie wskazywałaby częstotliwość pojawiania się. Jeśli chodzi o natrętnie powracające czynności, to są one wykonywane bezzasadnie, o wiele częściej niż powinno się to zdarzać - przykładowo: mycie rąk co kilka minut czy zmywanie naczyń dopiero co umytych.
Nerwica natręctw
Nerwica natręctw, nerwica, której głównym objawem są natręctwa ruchowe lub myśli natrętne. Do najczęstszych form należy np. przymus mycia rąk, często kilkadziesiąt lub kilkaset razy dziennie. Czasem nerwica osiąga takie nasilenie, iż uniemożliwia pracę, a nawet wychodzenie z domu. Oporna na leczenie, wymaga długotrwałej terapii szpitalnej, może być przyczyną inwalidztwa. Nieraz łączy się z psychastenicznym lub obsesyjnym typem osobowości.
Nerwica histeryczna.
W tym rodzaju nerwicy występuje wiele objawów fizycznych dolegliwości, jednak są to objawy psychogenne - czyli pochodzenia psychicznego. Wbrew niektórym przekonaniom, nie są one urojone! Bóle i inne dolegliwości występują naprawdę, jednak nie są skutkiem żadnej rzeczywistej choroby. Najczęściej lekarze mają do czynienia z nerwicowymi bólami głowy i żołądka, czasem też spotyka się objawy wrzodów dwunastnicy lub żołądka, choroby serca czy zaburzeń neurologicznych. Pacjent nie jest chory, lecz nie może zapanować nad prawdziwymi objawami nieistniejącej choroby. Wymieniono tu kilka przykładów, jednak jest ich mnóstwo i przybierają rozmaite formy - nie sposób opisać wszystkich.
Do najczęstszych nerwic należy nerwica neurasteniczna, która cechuje się z jednej strony stanami rozdrażnienia i wybuchowości, a drugiej astenią, uczuciem osłabienia i niemożności. Występować będą wszystkie objawy typowe dla nerwicy i wszystkie objawy wegetatywne.
objawy wegetatywne zaburzeń lękowych. Często występuje uczucie kołatania serca (tachycardia), wzmożone pocenie się, drżenia, wrażenie braku powietrza (subiektywne doznanie duszności), uczucie dławienia się, ból w klatce piersiowej, ból brzucha, zawroty głowy, czasem występują omdlenia, dreszcze lub uderzenia gorąca, wypaczone wrażenia czuciowe (tak zwane parestezje: wrażenie pieczenie, "biegających mrówek" itd).
Nerwica prowadzi często do zaburzeń kontaktów, trudności adaptacyjnych, zdarza się, że utrudnia - a nawet uniemożliwia - naukę i pracę. Lęk jest objawem podstawowym, ale zwykle występują również napięcia psychiczne: uczucie stałego znużenia, poczucie mniejszej wartości, nadmierna pobudliwość nerwowa, obniżenie nastroju, szybkie wyczerpywanie się, nadwrażliwość na
4
bodźce zewnętrzne. Często pojawiają się zaburzenia snu, subiektywne poczucie osłabienia pamięci, liczne objawy wegetatywne w postaci bólów i zawrotów głowy, dolegliwości układu krążenia, pokarmowego itp. Czasem występują trudności seksualne. W nerwicy histerycznej (histeria) znamienne są konwersje.
Mój mąz jest chory na depresję, leczy się u pana
W domu ja się wszystkim zajmowałam
Ogólnie mój mąż wypisał się z życia, jest tylko senność, otępienie, brak zaangażowania, decyzyjności.
Czasem mam wrażenie że nie słyszy, kiedy proszę żeby coś zrobił, o
odpowiedź na pytanie - mówi, że odpowiedział - wiem, że tak nie jest, znaczy to
ze mu sie wydaje, że odpowiedział. W byle sytuacji czuje się ciągle winny Czuje się gorszy beznadziejny i niepotrzebny - mówi o tym.
Nie dzwoni, nie pisze, nie załatwia żadnych spraw poza domem np wysłąnie listu.
Jesteśmy bardzo zżyci ze sobą jak się dowiedziałam że jest chory na raka to już nie daje sobie rady, załamałam się
Musisz opowiedziec o tych objawach jak wchodzisz do pracy
Kołatanie serca , swędzenie itp.
Strategie pracy terapeutycznej
W naturze człowieka trzeba dostrzec trzy sfery: psychiczną, fizyczną i duchową. Takiego podejścia wymaga terapia. Dusza i ciało (psyche i soma) tworzą nierozdzielną jedność (wzajemny związek psychosomatyczny). Każdy proces psychiczny jest równocześnie procesem cielesnym i odwrotnie. Np. każda myśl jest również elektro-chemiczną aktywnością mózgu, która powoduje odpowiednie skutki dla pozostałych układów i narządów. Niezależnie od światopoglądu w człowieku istnieje pierwiastek duchowy! Jeżeli w tych trzech obszarach istnieje dysharmonia, wówczas osoba posiada większe predyspozycje do zmiennych nastrojów, zachowań, lęków, kompleksów oraz uzależnienia od substancji chemicznych. Dopiero na tej płaszczyźnie można dokonać weryfikacji swoich zachowań. Terapia pomaga wyjaśnić problem alkoholowy czyli istotę choroby, jej przebiegu i zagrożeń z nią związanych. Pomoc w przełamywaniu oporu przed uznaniem własnego uzależnienia. Wyjaśnienie mechanizmów powstawania choroby alkoholowej. Chodzi tu o pełne rozpoznanie własnej sytuacji psychicznej - uzależnienie emocjonalne od alkoholu, system iluzji i zaprzeczeń stanowiący obraz psychologicznych mechanizmów obronnych, które w alkoholizmie przybrały rozmiary pasożyta toczącego ustrój. Mechanizmy obronne zaś to rodzaj zdolności, dzięki którym ludzkie " Ja" broni się przed utratą siły, szacunku i wartości. Specjalnie dobranymi słowami - sugestiami w trakcie terapii dążę do wytworzenia w pacjencie silnych motywacji życia bez alkoholu, wzmacniam jednocześnie wolę chorego i przekonuję go o możliwości całkowitego wyleczenia. Unikam stwierdzeń, że już nigdy w życiu nie weźmie alkoholu do ust, ponieważ spowodowałoby to szczególnie na początku zmniejszenie jego zaangażowania, a być może rezygnacji z terapii. Osoba taka boi się, że już nigdy w życiu nie będzie mogła wypić, a więc czuje się niepełnowartościowa, wyobcowana ze świata, w którym przecież alkohol jest elementem kultury, czuje, że musi, jeżeli chce wrócić do społeczeństwa, zrezygnować z części własnej wolności. Podświadomie nie chce się pogodzić z nową rzeczywistością. Wyjaśniam poprzez sugestie, że po całkowitym wyleczeniu jak już chory posiądzie umiejętność samokontroli, będzie mógł okazjonalnie wypić lampkę koniaku czy kieliszek szampana, tak aby nie wzbudzać podejrzeń i niezdrowych sensacji otoczenia. I jednocześnie czynnie uczestniczyć w normalnym życiu towarzyskim, które zwyczajowo wiąże się z alkoholem spożywanym w kulturalny sposób. Staram się doprowadzić do całkowitej abstynencji. Proces ten następuje po kilku sesjach.
Drugi biegun depresji - mania
Lekarz Anna Zielińska27 październik 2009
O depresji wiele wiemy i wiele mówimy. Jednak zaburzeniem jest także jej całkowite przeciwieństwo, drugi biegun - mania. Tak jak w przypadku depresji, wyróżniamy podstawowe objawy dotyczące nastroju, napędu, rytmów biologicznych, emocji, tak samo grupuje się je w przypadku epizodu manii.
Jednak ich charakter jest zupełnie inny. To co charakterystyczne dla manii to:
Zaburzenia nastroju - nastrój maniakalny - charakteryzują się stałym wzmożeniem samopoczucia (stanem zadowolenia, radością), połączonym z beztroską, skłonnością do żartów, nieadekwatnymi reakcjami na przykre wydarzenia. W nasilonych zaburzeniach na pierwszy plan wychodzą drażliwość, gniewliwy nastrój (dysforia), które mogą być fundamentem relacji chorego z bliskimi.
Aktywność ruchowa wzmożona - chory ma poczucie ogromnej energii, braku zmęczenia, można powiedzieć, że „wszędzie jest go pełno”. Czasem może zaostrzyć się to do gwałtownego, bezładnego podniecenia ruchowego.
Przyspieszone myślenie - choć wydaje się to zaletą, to jednak przyspieszone myślenie upośledza u tych chorych jego precyzję, pojawiają się gonitwa myśli, porozrywane wątki myślowe. Charakterystyczna jest duża odwracalność uwagi. Przyspieszone myślenie objawia się też wielomównością, słowotokiem, przyspieszonym tempem wypowiedzi.
Zaburzenia rytmów biologicznych - podobnie jak w depresji zmiany te dotyczą snu i czuwania, w epizodzie manii dochodzi do skrócenia długości snu i wczesnego budzenia się.
Wszystkie te cechy sprawiają, że tworzą się charakterystyczne następstwa. Duża energia, szybkość działania, myślenia doprowadzają do pojawienia się urojeń wielkościowych, które sprawiają, że bezkrytycznie ocenia swoje zdolności i możliwości, nie dostrzega czekających go trudności podczas wykonywania podjętych zadań. Jednak większość takich urojeń i myśli jest przelotna, jedne zamieniane są na nowe, w zależności od sytuacji.
Niebezpieczna mania
Epizod maniakalny może być bardzo niebezpieczny w swoich skutkach, nie tylko ze względów zdrowotnych i zmian, jakie powoduje, ale przede wszystkim ze względu na ich konsekwencje i zachowania wynikające z tych zaburzeń. Ryzyko podejmowania pochopnych decyzji, często finansowych - odnośnie do kredytów, pożyczek, drogich zakupów, sprzedaży przedmiotów, otwierania jakiejś działalności, hazardu. Powstają w ten sposób ogromne długi, z których chory zdaje sobie sprawę dopiero po tym, jak epizod manii minie. Często są to także decyzje związane z życiem osobistym, pochopne śluby, rozwody, rozwiązłe życie seksualne. Po wyzdrowieniu pacjent czuje wstyd i winę z powodu tego, co działo się w trakcie choroby.
Choroba afektywna dwubiegunowa
Mania jest częścią choroby afektywnej dwubiegunowej. Dwubiegunowej - bo występuje tu i depresja i mania. Zaburzenia takie są rozpoznawane u osób, u których są znaczące duże wahania nastroju i objawy charakterystyczne dla depresji i manii. Pojawiają się one cyklicznie, jednak nie ma reguły, kiedy i jaki zespół się pojawi. Na przykład ktoś, kto przebył depresję, powróci do zdrowia i przez wiele miesięcy, lat będzie zdrowy. Dopiero po długim czasie może zdarzyć się kolejny epizod choroby, i może to być zarówno depresja, jak i mania, ponieważ nie występują one naprzemiennie. U niektórych osób nawroty te są nieregularne, u innych mogą być związane z porami roku lub konkretnymi wydarzeniami życiowymi. Nie można przewidzieć, czy w ogóle i kiedy nastąpi kolejny nawrót i jaki on będzie miał charakter.
Tak jak w depresji, tak i w manii przyczyny choroby związane są z substancjami, które pełnią funkcję przekaźników w układzie nerwowym, z ich nieprawidłową ilością lub proporcją. Także jeśli w rodzinie ktoś cierpiał na choroby afektywne, może to wiązać się z większym ryzykiem zachorowania i odziedziczoną podatnością na nie. Choć oczywiście nie oznacza to pewności, że ktoś na pewno zachoruje. Czynnikiem wyzwalającym chorobę lub jej kolejny epizod mogą być sytuacje stresowe. Ważne jest, by w przypadku osób, które wiedzą już, że chorują na chorobę afektywną dwubiegunową, zwracać uwagę na takie zdarzenia i starać się nie narażać siebie na nadmierny stres psychiczny.
Wahania nastroju
Mogłoby się wydawać, że takie wahania nastroju miewa każdy z nas, a mimo to tylko u części stwierdza się zaburzenia afektywne. Wynika to z kilku ich cech. Przede wszystkim jest to nasilenie objawów, które w przypadku choroby jest znaczne, maksymalne, bardziej skrajne. W przypadku choroby afektywnej epizody te trwają też długo, może to być kilka miesięcy, a nawet dłużej niż rok. Kolejna różnica to skutki życiowe, które zarówno w depresji, jak i w manii mogą być znaczne i bardzo niebezpieczne, o czym już wspomnieliśmy wcześniej.
Leczenie manii
W leczeniu zaburzeń maniakalnych stosowane są tzw. leki przeciwpsychotyczne. Są to przede wszystkim nowoczesne leki, które także stabilizują nastrój i zapobiegają nawrotom choroby. Poza tym znoszą napięcie psychiczne, lęk, poprawiają sen. Trzeba pamiętać i wiedzieć, że leki te nie uzależniają, nie zmieniają osobowości, jak często brzmią popularne o nich opinie. Działają one na objawy choroby. Wszystkie leki trzeba przyjmować regularnie, także po minięciu objawów, ponieważ ich rolą jest też zapobieganie kolejnym nawrotom. A przyczyną niepowodzenia leczenia jest często przede wszystkim nieprzyjmowanie leków wg zaleceń lekarza lub ich zbyt szybkie odstawienie.
Dodatkowym wsparciem w leczeniu jest psychoterapia.
Gdy choroba nawraca…
Nawrót depresji i manii rozpoczyna się stopniowo. To daje szansę na to, by szybko dostrzec w sobie lub bliskiej osobie takie zmiany i zapobiec rozwinięciu się pełnego epizodu.
Jak może rozpocząć się epizod maniakalny? To może być uczucie, że: szybciej się myśli: „zaczyna mnie roznosić”, „wiele chciałbym zrobić naraz”, „za dużo mówię do zbyt wielu osób naraz”, „zbyt łatwo nawiązuję kontakty”, „jestem drażliwy”, „kłócę się często”, „mam wielkie plany”, „czuję w sobie dużo energii”, „mniej śpię”, „mniej jem”, „chętniej sięgam po alkohol” itp.
To ważne, by chronić osobę chorą przed skutkami epizodu maniakalnego, gdy ona sama nie jest w stanie ocenić swoich czynów i podjętych decyzji. Wiedząc i dostrzegając w sobie zmiany świadczące o rozpoczynającym się epizodzie choroby afektywnej, warto rozmawiać z bliskimi i lekarzem, którzy pomogą uchronić przed takimi skutkami choroby.
Kryzys, recesja, bankructwo, upadłość, deficyt, niestabilność, dziury w systemach finansowych, niewyobrażalne zadłużenia i niekończące się dyskusje o pakietach ratunkowych. Czarne scenariusze pojawiają się jeden za drugim. Media huczą, presja się nasila. Pół biedy, jeśli to ciągle bardziej rzeczywistość, o której czytamy w gazecie, niż nasza własna. Problem w tym, że kół ratunkowych potrzebuje nie tylko globalny rynek finansowy, ale coraz częściej również przeciętny Kowalski, którego kryzys dotyka w najbardziej bezpośredni sposób, pozbawiając go zatrudnienia.
Utrata pracy jest nierzadko postrzegana w kategoriach życiowej tragedii i biorąc pod uwagę ekonomiczne szaleństwo nie ma w tym wiele przesady. Niemożność wykonywania zajęć, które dokładnie wypełniały dni i organizowały życie może prowadzić do poważnych depresji i załamania psychicznego. Niebezpieczne sygnały są jednak do opanowania, trzeba tylko odpowiednio wcześnie je sobie uświadomić i zacząć akcję ratunkową.
Brak pracy całkowicie dezorganizuje nasze dotychczasowe życie. Zmienia się nie tylko rutyna i organizacja czasu. Zmieniają się również ludzie, z którymi przebywamy, nasza pozycja społeczna, a w konsekwencji także sposób postrzegania samego siebie. Wizja finansowej niestabilności oraz brak planów, które gdy pracowaliśmy wydawały się oczywiste, rodzą niebezpieczny stres. Luc Chabot, psychoterapeuta z Montrealu specjalizujący się w problemach związanych z pracą zawodową radzenie sobie z utratą etatu uzależnia od całej listy czynników: od wieku zaczynając, na skłonnościach do załamań emocjonalnych kończąc.
Serwis Everyday Health we współpracy z ekspertami wymienia kilka sposobów, które mają pomóc w opanowaniu chaosu po zwolnieniu.
Po pierwsze trzeba spojrzeć prawdzie w oczy i bestię oswoić. Jak straciliśmy pracę, dlaczego, jakie towarzyszyły temu okoliczności? Kryzys kryzysem, co ma paść, padnie, my się rozwijamy i podnosimy kwalifikacje. Taki nieplanowany przerywnik w zatrudnieniu warto dobrze zorganizować.
Druga rzecz to pieniądze. Przestajemy je zarabiać, musimy zmienić sposób ich wydawania. Konieczne będą pewne ograniczenia, bilanse i rezygnacja z czegoś, na rzecz czegoś innego. Im wcześniej zaplanujemy kryzysowy budżet, tym tąpnięcie będzie mniej bolesne. To dobra okazja, by ograniczyć przynajmniej część kosztownych używek. Kawa kupowana w pobliskiej kawiarni nie musi być przecież codziennym rytuałem, a papierosy od dawna są niemodne.
Bezrobocie nie oznacza „nicnierobienia”. Doba nadal ma 24 godziny, które powinny być zorganizowane. Inaczej niż wtedy, gdy chodziliśmy do pracy, ale nadal zorganizowane. Szukanie pracy, sport, regularne posiłki, czy domowe obowiązki układamy i realizujemy zgodnie z grafikiem. Pozostawianie rzeczy ich własnemu biegowi to taktyka, którą omijamy szerokim łukiem. Sprawdza się wyznaczanie sobie codziennych celów, niewielkich zadań, których realizacja podtrzymywać będzie naszą pewność siebie i wiarę we własne możliwości.
Pielęgnujemy kontakty z ludźmi. Emocjonalne wsparcie bliskich osób może się bardzo przydać. Izolacja nie ma sensu, prędzej czy później wpędza w stany depresyjne. Nie ograniczmy również przelotnych znajomości i nie ignorujemy serwisów społecznościowych, które okazują się czasem najskuteczniejszą pomocą w poszukiwaniu nowego miejsca pracy.
Wszystko jest kwestią równowagi. A tę da się osiągnąć zarówno w pracy zawodowej, jak i w czasie, gdy jej z różnych przyczyn nie wykonujemy. Czarne scenariusze i kryzysy są wpisane w kapitalizm. Chcemy czy nie, jesteśmy na nie skazani. Historia pokazuje, że każdy kryzys jest do przejścia, trzeba tylko podjąć zdecydowaną akcję ratunkową.
Zespół otępienny to zespół objawów wywołany chorobą mózgu, zwykle przewlekłą lub o postępującym przebiegu, charakteryzujący się klinicznie licznymi zaburzeniami wyższych funkcji korowych, takich jak pamięć, myślenie, orientacja, rozumienie, liczenie, zdolność do uczenia się, język i ocena. Ponadto zaburzeniom funkcji poznawczych często towarzyszą, lub nawet je poprzedzają zaburzenia emocjonalne, zaburzenia zachowania i motywacji. Takiemu obrazowi nie mogą towarzyszyć zaburzenia świadomości. Zaburzenia świadomości przy występowaniu demencji stanowią odrębną kategorię diagnostyczną.
Świadomość - stan psychiczny, w którym jednostka zdaje sobie sprawę ze zjawisk wewnętrznych, takich jak własne procesy myślowe, oraz zjawisk zachodzących w środowisku zewnętrznym i jest w stanie reagować na nie (somatycznie lub autonomicznie).
Majaczenie jest zespołem o różnorodnej etiologii
charakteryzującym się równolegle zaburzeniami
świadomości i uwagi, spostrzegania, myślenia,
pamięci, aktywności psychoruchowej, emocji i rytmu
sen-czuwanie. Może wystąpić u osób w każdym
wieku, lecz najczęściej pojawia się po 60 rż. Objawy
majaczeniowe są przejściowe i wykazują zmienne
nasilenie. Większość osób zdrowieje w ciągu 4 tygodni
lub w krótszym czasie. Jednak może się zdarzać
majaczenie trwające do 6 miesięcy, przebiegające ze
zmiennym nasileniem, szczególnie w przypadkach
przewlekłych chorób wątroby, raka lub podostrego
bakteryjnego zapalenia wsierdzia. Stan majaczeniowy
może nakładać się na otępienie lub przechodzić
w otępienie.
Do czynników
predysponujących należą: wiek, wcześniejsze zaburzenia
funkcji poznawczych, szczególnie otępienie,
przewlekłe choroby (zwłaszcza rak, AIDS).
Zaburzenia świadomości polegają na jej nieprawidłowym postrzeganiu miejsca i czasu. Osoba z zaburzeniami świadomości nie wie, w jakim miejscu się znajduje, nie potrafi ocenić upływu czasu, może w tym stanie mieć również omamy (halucynacje) - np. widzieć całe sceny (atak wojska) lub pojedyncze obiekty (zwierzęta), mieć wrażenie ruchu, falowania przedmiotów itp.
Gr. terapeutyczne - gromadzą osoby, ktore mają problemy społeczne lub emocjonalne. Celem ich jest doprowadzenie swoich członkow do głębokiego zbadania tych problemow i wypracowanie strategii ich rozwiązania
Grupy terapeutyczne - słuŜą osiąganiu celow zmiany indywidualnej poprzez systematyczne działanie nastawione na zaradzenie , uleczenie czy ulŜenie w określonej chorobie, upośledzeniu lub problemie
uaktywnianie oraz ukierunkowywanie danej jednostki na system określonych działań naprawczych.
grupy psychoterapeutyczne - ich zadanie to usprawnianie społecznego oraz psychicznego funkcjonowania jednostek opierając się o techniki psychologii klinicznej odnoszące się do lżejszych przypadków. Więc pracownik socjalny, który specjalizuje się w tych metodach pracy grupowej musi wykazywać się odpowiednią znajomością psychologii oraz praktyką z zakresu psychoterapii
grupy terapeutyczne - celem tych grup jest doprowadzanie jednostek do przeanalizowania swoich problemów oraz wypracowania sposobów ich skutecznego rozwiązania. Grupy te wykorzystują wiele technik psychoterapeutycznych. Atutem terapii odbywanej grupowo jest fakt, że terapeuta specjalista służy w danej chwili pomocą szerszemu gronu osób potrzebujących niż w przypadku pracy indywidualnej
grupy spotkaniowe - tak zwane T-grupy, pomagają w zwiększaniu świadomości swoich uczestników, członkowie poznają opinię innych jednostek na własny temat w warunkach psychicznego bezpieczeństwa, zmieniają negatywne nastawienia do siebie, otoczenia i innych ludzi
Tworzeniegrupy - to etap, w którym jednostki mające różne oczekiwania i potrzeby społeczne wchodzą do nie znanej sobie zwykle zbiorowości celem utworzenia grupy. Nowi członkowie poszukują osób, z którymi mogliby znaleźć wspólny język. Inne jednostki delikatnie badają, jak bardzo mogą zbliżyć się do innych osób i zaangażować w pracę z grupą, mogą występować również początkowe, niczym nie uzasadnione antypatie. Jeżeli grupę tworzą osoby mające ze sobą kontakt wcześniej (np. w pracy, w szkole) to następuje odtworzenie przyjętych wcześniej więzów interpersonalnych, które mogą przyczynić się do ułatwienia bądź utrudnienia integracji w grupie oraz realizacji jej celów. Występować mogą również pewne utrwalone wcześniej skłonności do zależności bądź podporządkowania się innym.
2. Umacnianie norm oraz struktury grupy - strukturę grupy stanowi wzajemny układ pozycji, ról oraz funkcji, które zajmują poszczególni jej członkowie. Charakterystyka rozwoju grupy ukazuje, iż wspólne poznawanie się realizowane poprzez świadomie podejmowane działania prowadzi do stabilizacji norm oraz jej struktury. Kształtowanie się norm i struktury stanowi etap krytyczny dla dalszego istnienia grupy oraz jej rozwoju i może stanowić o efektywności i realizacji grupowych celów. Z tego właśnie powodu liderzy grupowy winni w sposób świadomy podejmować działania:
ukierunkowujące określenie właściwej pozycji w strukturze grupy każdego z jej członków (wykorzystując mocne oraz słabe strony osobowości)
podtrzymujące własną odrębność członków grupy oraz ich identyfikację z jej celami funkcjonowania i normami (użycie metod zadaniowych)
korygujące zachowania sprzeczne w uzgodnionymi wcześniej zasadami
intensyfikowanie współdziałania w obrębie grupy, prowadzącego do wspólnych sukcesów
Techniki pracy grupowej użyte w tej fazie do głównie sprawna komunikacji: stosowanie informacji zwrotnych - umiejętność parafrazowania, poznawanie elementów werbalnej oraz niewerbalnej komunikacji, dzielenie się odczuciami dotyczącymi wspólnie realizowanych spraw. Istotnym elementem jest również zorientowanie grupy na dany problem, który ma zostać rozwiązany. Na tym etapie pracy grupowej zalecane jest stosowane trybu przypuszczającego, sformułować warunkowych, sygnalizujących pewną swobodę decyzyjną oraz różnorodność wyborów.
3. Realizowanie celów grupowych - jest to najbardziej wydajna faza procesu grupowego, pomimo iż realizowanie celu grupowego ma początek znacznie wcześniej. W tej fazie uczestnicy grupy umieją już ze sobą współdziałać, rozumieją i znają się wystarczająco dobrze, by zapewnić sobie poczucie bezpieczeństwa oraz poczuć identyfikacje z grupą oraz przynależność do jej szeregów. Sytuacja ta sprzyja osiąganiu celu grupy, która powinna być wystarczająco samodzielna działając na zasadach odpowiedzialnej autonomii, zdolna do wytwarzania środków oraz ustalania granic swych własnych zmian. Cechę charakterystyczną stabilnej oraz demokratycznej grupy stanowi fakt, że zmiana postrzegana jest jako szansa dla grupy a nie zagrożenie. Osiąganie celu grupowego zależy nie od rodzaju grupy czy zadań, jakie ma wykonać, ale od ilości jej członków i umiejętności oraz wiedzy osoby prowadzącej grupę. Techniki pracy grupowej warunkowane są charakterem grupy.
4. Ocenianie wyników działalności grupy - stanowi stały element służący korygowaniu działań grupowych, jest również istotne dla grupy w chwili osiągania przez nią zakładanych rezultatów albo w chwili konieczności zakończenia działań grupowych. Ocenę taka należy przeprowadzać nie tylko w formie ustnej, ale również na piśmie wykorzystując ankiety i kwestionariusze, tworzone specjalnie w tym celu. Ocena powinna uwzględniać różnorodne aspekty funkcjonowania grupy, a także ważne w aspekcie celu grupowego niedociągnięcia i efekty. Zakres oraz wyniki oceny winny być omówione ze wszystkimi członkami grupy.
W grupie szybko tworzą się mocne więzi emocjonalne, które są trudne do zerwania, w wyniku tego może powstać swoiste uzależnienie od grupy oraz strach przed odejściem z niej, dlatego też praca grupowa powinna przygotować swoich uczestników do rozstania z grupą.
Model celów naprawczych - jest to model terapeutyczny (kliniczny), co oznacza, iż uczestnicy zajęć grupowych przejawiają pewne dewiacje czy patologie, mają określone problemy indywidualne, grupowe lub społeczne. Grupa pełni tutaj rolę pewnego czynnika zmian, natomiast prowadzący, stosując różne formy i techniki terapii, stara się ułatwić interakcje zachodzące pomiędzy poszczególnymi członkami grupy. Tego typu interwencja zorientowana jest na aktualnym stanie rzeczy, zajmując się problemami dysfunkcji w grupie jak i w szerokim otoczeniu jednostki. Model celów naprawczych ma szerokie zastosowanie w przypadku instytucji nastawionych na resocjalizację oraz placówek wychowawczo -opiekuńczych, różnych poradniach specjalistycznych i rodzinnych jak również w ośrodkach terapeutycznych (np. dla uzależnionych); realizowany jest również w grupach rewalidacyjne, resocjalizacyjnych, socjalizacyjnych i terapeutycznych.
CECHY RODZINY
wspolne zamieszkanie, nazwisko, własność, kultura duchowa, ciągłość biologiczna
więź oparta na szczegolnie intymnych stosunkach, na powiązaniu emocjonalnym i na trwałości tej więzi
wiara w prawdziwą łączność biologiczną, tradycję rodzinną i społeczną
posiadają wspolne cele, podobne normy moralno - społeczne
odczuwają poczucie odrębności swojej grupy
nieformalna tzn. Ŝe dziecko z chwilą urodzenia naturalnie staje się członkiem rodziny
bez względu na liczbę dzieci jest małą grupą społeczną
jest tą najwaŜniejszą, niezastąpioną grupą społeczną w Ŝyciu każdego człowieka
występuje wzajemna odpowiedzialność za siebie w sposob naturalny
wspołprzeŜywanie
więź miłości jest naturalna
FUNKCJE RODZINY
1. prokreacyjna - zawiera się nie tylko w powoływaniu nowych członkow rodziny, ale teŜ w zaspokajaniu emocjonalnych potrzeb rodzicow
2. seksualna - słuŜy zaspokajaniu seksualnych potrzeb członkow
3. materialna - zaspokajanie materialnych (aktualnych i przyszłych) potrzeb rodzin, prowadzenie gospodarstwa domowego, zapewnienie odpowiednich warunkow mieszkaniowych rodzinie, gromadzenie trwałych dobr materialnych, zapewnienie startu Ŝyciowego dzieciom
4. opiekuńczo -zabezpieczająca - obejmuje działania materialne i fizyczne mające na celu pomoc tym członkom rodziny, ktorzy nie są w stanie samodzielnie tych potrzeb zaspokoić np. sprawowanie nadzoru nad małymi dziećmi, pomoc osobom starszym , chorym
5. socjalizacyjno -wychowawcza - rodzina przekazuje podstawowe wzory zachowań, zwyczajow i obyczajow, określone wartości moralne, społeczne, polityczne, poglądy, opinie, przekazywanie dziedzictwa kulturowego, uczenie języka ojczystego itp.
6. kulturalna - zapoznanie młodego człowieka z dorobkiem kulturalnym społeczeństwa, uczeniu wraŜliwości estetycznej i umiejętności korzystania z dobr kultury
7. emocjonalno -ekspresyjna -zaspokajanie potrzeb emocjonalnych członkow rodziny: potrzeba bezpieczeństwa, bliskiego kontaktu, akceptacji, bycia kochanym, samorealizacji, kontaktu intelektualnego
W PRZEMIANACH RODZINY DOKONUJĄ SIĘ 4 PROCESY:
autokratyzacja członkow rodziny, wolność indywidualna
ich rowność i niezaleŜność, zmieniają się pozycje członkow rodziny
materialne spojności i dezintegracja rodziny rozluźnia się struktura rodziny
patologizacja społeczna odbijająca się w Ŝyciu rodzinnym
TRZY TYPY PRZYWÓDCÓW:
1. przewodniczący (doświadczenie, wiedza, umiejętności w danej dziedzinie),
2. przywodca formalny (nie cieszą się takim autorytetem co przewodniczący, gdyŜ nie potrafią imponować, walczą o utrzymanie swej pozycji np. poprzez zabiegi dyplomatyczne)
3. prowodyrzy ( mają znaczny wpływ na innych dzięki swej aktywności w sytuacjach trudnych)
KSZTAŁCENIE USTAWICZNE - to stan uczenia się, ktory trwa od narodzin człowieka do kresu jego istnienia. Jest to proces dynamiczny, nieprzerwany. Punktem wyjścia w idei kształcenia ustawicznego jest przekonanie, Ŝe zdobywanie wiedzy i rozwoj człowieka nie kończą się wraz z ukończeniem nauki na określonym poziomie, lecz winny trwać , z rownie intensywnym co wcześniej natęŜeniem , takŜe w latach następnych.
CECHY KSZTAŁCENIA USTAWICZNEGO
1. RÓśNORODNOŚĆ ORGANIZACYJNA - Są to instytucje podlegające rozmaitym resortom - przedszkola, szkoły, placowki zajęć pozalekcyjnych, biblioteki, kluby, świetlice, domy i ośrodki kultury, instytucje artystyczne. WaŜne miejsce w organizowaniu kształcenia ustawicznego odgrywa rodzina, kościoł, stowarzyszenia społeczne, organizacje masowe, koncerny prasowe, radiowe, telewizyjne i filmowe, zakłady pracy , instytucje zdrowia.
2. RÓśNORODNOŚĆ FORM EDUKACJI - Są to formy zarowno wychowawcze jak i dydaktyczne. Wielość form rodzi roŜne proby ich klasyfikacji.
Kryterium celu lub typu czynności: przyswajanie (uczenie się), utrwalanie, odnawianie, poszerzanie, pogłębianie
Kryterium jakości: intensywne i ekstensywne
Kryterium - stosunek do szkoły: szkolne i pozaszkolne
Kryterium realizacji celow: dydaktyczne, wychowawcze i artystyczne
Kryterium podziału - ilość uczestnikow zajęć: indywidualne, zespołowe i masowe
3. WIELOPOZIOMOWOŚĆ EDUKACJI - Tradycyjnie w kształceniu wyroŜniamy poziom: przedszkolny, podstawowy, średni, wyŜszy, podyplomowy. W obrębie kaŜdego poziomu wyroŜnić moŜna kilka stopni trudności.
4. CIĄGłOŚĆ KSZTAłCENIA - Oznacza stałość procesow kształceniowych i wychowawczych, brak przerw podczas kształcenia i przechodzenia pomiędzy poszczegolnymi poziomami. Trwałość procesow to szansa na utrzymanie u kształcących się wprawy w uczeniu się i gotowości do intelektualnego wysiłku.
5. DROśNOŚĆ W EDUKACJI USTAWICZNEJ - Chodzi tu o droŜność pomiędzy roŜnymi formami i ogniwami kształcenia. Zasada ta zapewnia wszystkim absolwentom danej formy kształcenia, moŜliwość formalnego i rzeczywistego kształcenia się w instytucjach następnego szczebla oświatowego.
6. ELASTYCZNOŚĆ - Istnieje wiele form i ofert w obrębie kształcenia, adekwatnych do moŜliwości rozwojowych uczących się i obiektywnych potrzeb społecznych. RoŜnorodność zarowno formalnych jak i nieformalnych, instytucjonalnych jak i pozainstytucjonalnych form kształcenia dowodzi, Ŝe kształcenie ustawiczne cechuje się takŜe otwartością.
7. INTEGRALNOŚĆ KSZTAłCENIA USTAWICZNEGO - Czyli względna zwartość i wewnętrzna spojność składających się nań elementow edukacyjnych
Dyskusja o dyżurnych
Piątek ----- Artur dyskusja o nastroju , od wczoraj nie chciał z nikim rozmawiać, sam musi rozwiązać swoje problemy, nikt tego za nas nie zrobi
Potem tryskał humorem czyzby został zauważony?
Relaksacja ---
Telefony - lekceważenie grupy i terapeutów a nie starosty
Osoby z poza grupy
Uświadomiłem sobie że każdy człowiek jest inny nie ma recepty na rozwiązanie problemów, każdy musi go rozwiązać sam a grupa pomaga nam tylko zrozumiec jaki mamy problem, musimy sami się poznać samopoznanie
Nie, moim zadaniem jest pomóc ci zrozumieć siebie. To czy się zmienisz, czy nie, zależy tylko od ciebie."
zastanawiania się nad tym skąd wziął się problem, zamiast tego, jak go rozwiązać.
Terapeuta zajęciowy
Pomoc innych osób jest nie do przecenienia, szczególnie w trudnych życiowych momentach. Ludzie, jako istoty społeczne potrzebują kontaktu z innymi osobami. Samotnie ciężko jest radzić sobie z ciężkimi sprawami, przytłaczającymi przeżyciami czy w nagłych wypadkach. Każdy potrzebuje wsparcia ze strony innych osób. Kiedy jest go brak, ludzie popadają w apatię, pogarsza się ich stan i samopoczucie. Nawet w chwilach, gdy człowiek nie jest w stanie docenić pomocy innych, to jest ona dla niego bardzo istotna. Ludzie wykształcili wiele psychicznych mechanizmów pozwalających otwierać się na innych i udzielać im, często bezinteresownej, pomocy. Dlatego też pracę w grupie stosuje się od zarania dziejów, gdyż jest formą efektywną w niesieniu pomocy.
Leczenie oraz radzenie sobie z trudnymi sprawami bywa łatwiejsze, jeśli ma się wokół siebie innych ludzi. Psychoterapia grupowa jest ważnym elementem leczenia osób chorych psychicznie, po trudnych przejściach czy ofiar przemocy
Praca grupowa pozwala na wykształcenie się poczucia wspólnoty oraz poczucia solidarności z jej członkami. Inni członkowie są także osobami udzielającymi jednostce wsparcia i zrozumienia, wzmacniają pożądane zachowania, a inne wygaszają. Osoby pracujące w grupie mają szansę na udział w procesie korekcji sądów i poglądów, uczenie się nowych rozwiązań problemów, analizę związków przyczynowo-skutkowych, a także otrzymywanie i udzielanie
Zajęcia grupowe wpływają na rozwój umiejętności społecznych i komunikacyjnych. Zagłębianie się w interakcje między uczestnikami, tworzenie więzi oraz rozwijanie swoich zdolności pozwala osobom wyobcowanym uczyć się pozytywnych wzorców relacji międzyludzkich. Za sprawą aprobaty grupy te umiejętności są utrwalane i w późniejszym czasie przenoszone na otoczen
Druga forma pracy - swobodna dyskusja, angażuje wszystkich uczestników grupy. Może ona dotyczyć wielu tematów oraz problemów. W tym przypadku terapeuta staje się bardziej obserwatorem niż aktywnym uczestnikiem rozmowy. Ta forma pracy jest wielopoziomowym przekazem informacji. Wzajemne komunikowanie się umożliwia włączenie wszystkich członków grupy do pracy. Przekazywane w ten sposób informacje mogą być lepiej przyswajane, dzięki czemu dają korzyści wszystkim uczestnikom. Jest to także forma rozwoju kompetencji społecznych oraz komunikowania się. Uczy odpowiedniego reagowania na własne i cudze emocje, pozwala wzmacniać działania empatyczne oraz uzyskiwać informacje zwrotne.
Psychoterapia grupowa wpływa na poprawę stanu psychicznego osoby potrzebującej. Działanie grupy jest bardzo cennym doświadczeniem, szczególnie dla osób, które z powodu choroby lub problemów zostały odizolowane od społeczności. Grupa pozwala poczuć się potrzebnym, zjednoczyć się, poczuć więź i wspólnotę. Członkowie grupy otaczają się nawzajem zrozumieniem oraz wsparciem. W grupie powstaje więcej konstruktywnych pomysłów, razem łatwiej jest podjąć decyzję oraz odnaleźć swoje miejsce w świecie. Praca grupowa uczy również poprawnych relacji z innymi, pozwala powrócić do życia społecznego, podbudować swoją samoocenę i nabrać pewności siebie. Może być również doskonałą formą pomocy przy wielu życiowych problemach, ponieważ wspólnie łatwiej jest opracować sprawny plan działania i znaleźć najlepsze wyjście. Grupa daje także stabilizację oraz poczucie bezpieczeństwa.
Jaki jestem, jacy jesteśmy - portret grupy.
Cele ogólne:
- kształtowanie umiejętności wyrażania własnych emocji,
- wdrażanie do prawidłowej współpracy w zespole.
kształtowanie umiejętności nawiązywania prawidłowych relacji
interpersonalnych w grupie,
- zaspakajanie podstawowych potrzeb emocjonalnych - akceptacji,
bezpieczeństwa, przynależności
Samoświadomość stanów emocjonalnych to pierwszy krok do samoregulacji
polegającej na kontroli i kierowaniu własnym zachowaniem.