Psychologia ogólna, wykład nr 1 08.10.2013r.
Psychologia [gr. psyche- umysł; logia- rodzaj wiedzy]- nauka o umyśle; nauka o zachowaniu i procesach umysłowych bądź psychicznych człowieka.
Co to znaczy, że dziedzina jest nauką? → posługuje się metodą nauką, tzn. obiektywnych dowodach które można sprawdzić. Nauka opiera się na dowodach obiektywnych i metodzie naukowej.
Co to znaczy, że coś jest zachowaniem? → zachowanie to sposób przystosowania się organizmu do środowiska. Zachowanie jest działaniem, które podlega bezpośredniej obserwacji. Opis zachowań dotyczy pojedynczych jednostek oraz grup.
Procesy umysłowe/psychiczne przebiegają w umyśle człowieka i nie można ich obserwować bezpośrednio, ale i pośrednio. Są to: myślenie, uczucia, pragnienia, rozmyślania.
Psychologia jest nauką społeczną, łączy się z socjologią, antropologią i innymi naukami społecznymi.
Psychologia jest również nauką behawioralną → poświęcona jest analizowaniu przyczyn i skutków zachowań.
Psychologia jest też nauką o mózgu oraz poznawaniu, docieka sposobu funkcjonowania umysłu ludzkiego.
Psychologia wiąże się też z medycyną oraz czerpała swoje źródło w filozofii.
Psychologia nie jest tym samym co psychiatria. Mają podobny obszar zainteresowań- zaburzenia psychiczne, z tą różnicą że psychiatra zajmuje się głównie patologią w odróżnieniu od psychologii. Psychiatria jest nauką medyczną, psychiatrzy mają dyplom nauk medycznych. Psychiatrzy → leki, psycholodzy → psychoterapia. Psychiatrzy ujmują problemy z medycznego punktu widzenia. Psychologia jest skupiona nie tylko na patologii, ale również na zdrowiu człowieka.
Psychologia =/= pseudo-psychologia!
Pseudo-psychologia → coś, co nie ma potwierdzenia (np. horoskopy, grafologia, proroctwa, jasnowidzenie). Są to obszary wiedzy, które nie są nauką.
Jest wiele „gałęzi” psychologii:
psychologia biologiczna- podstawy zachowania, procesy biologiczne które mają wpływ na zachowanie:
a) psychofarmakologia → leki i ich wpływ na umysł
b) genetyka behawioralna → bada dziedziczność
psychologia eksperymentalna- badania eksperymentalne pozwalające na formułowanie praw gatunków (np. Pawłow), celem → odkrycie bodźców, które wywołają określone zachowania
psychologia poznawcza- interesuje się czynnikami które działają od wewnątrz, bada procesy umysłowe tj. myślenie, ocenianie, rozumowanie itp.
psychologia rozwojowa- człowiek i jego zmiany w toku życia
psychologia osobowości- co sprawia, że każdy z nas jest jedyny w swoim rodzaju
psychologia społeczna- jak człowiek funkcjonuje w otoczeniu innych
psychologia przemysłowa, organizacji- relacje międzyludzkie w kontekście pracy
psychologia stosowana- psychologowie znajdują sposoby, aby umieścić, wykorzystać wiedzę psychologiczną.
a) psychologia zdrowia- np. jak radzić sobie ze stresem
b) psychologia sądowa
c) psychologia sportowa- pomagają wyzwolić wolę walki, podnieść się po porażce itp.
Sposoby uprawiania psychologii.
psychologowie- badacze → badanie zjawisk i tworzenie teorii na tej podstawie
nauczyciele psychologii → udostępnianie wiedzy psychologicznej
psychologowie praktycy → pracują jako psychologowie szkolni, szpitalni itp.
Cele psychologii → zależnie od tego, z jakim psychologiem mamy do czynienia:
opisywanie tego, co się dzieje (obiektywizm) → zachowania i bodźce, wyciąganie wniosków z obserwacji
wyjaśnianie tego, co się dzieje
przewidywanie tego, co się stanie
kierowanie tym, co się dzieje
polepszanie jakości życia
Psychologia ogólna, wykład nr 2 15.10.2013
Historia psychologii:
stosunkowo młoda dziedzina wiedzy
początki w czasach Arystotelesa i Platona (korzenie, źródła filozoficzne)
doktryny kościoła Rzymsko- katolickiego, umysł i dusza mają wolną wolę która jest darem od Boga, nie podlega ona prawom natury
formalny początek psychologii- 1879r., Niemcy, Lipsko- Wilhelm Wundt stworzył laboratorium poświęcone psychologii eksperymentalnej, dociekał tego co jest niewidoczne, ochotników prosił aby przez jakiś czas np. słuchali pewnych dźwięków i mówili jakie były wtedy ich odczucia, wrażenia
wyznawcy buddy, ogromny wkład myślicieli azjatyckich w wiedzę o funkcji umysłu człowieka
psychologia podzieliła się na odrębne szkoły, w których były różnice poglądów i inny zakres badań
Perspektywa biologiczna:
przedstawiciele starają się znaleźć metody opisu psychiki człowieka
koncentrują się na zmianach biochemicznych w mózgu które powodują różne zjawiska, np. schizofrenię
to, co robimy, jest wyznaczone przez procesy fizjologiczne
przykłady pytań zadawanych przez przedstawicieli perspektywy biologicznej:
a) „Co się dzieje w komórkach nerwowych gdy widzimy jakąś barwę?”
b) „W jakim stopniu mózg działa jako całość?”
c) „W jaki sposób nasze zdrowie jest zależne od stanu psychicznego?”
d) „Jaki jest związek między hormonami a agresją?”
e) „Jaka jest rola dziedziczności w zachowaniu człowieka?”
redukcjonizm- wszystkie zjawiska psychiczne można opisać jako zjawiska biologiczne, mają swoje źródło w biologii, mózgu.
Psychologia ogólna, wykład nr 3 i 4 22.10.2013, 29.10.2013
Perspektywa behawiorystyczna:
umysł i procesy myślowe nie powinny być przedmiotem psychologii (John Watson)
obserwowalne zdarzenia, bodźce ze środowiska i reakcje organizmu powinny być przedmiotem zainteresowania psychologów (John Watson)
behawioryści odrzucali introspekcję, czyli relacjonowanie własnych doświadczeń psychicznych
Skinner → behawiorysta, przekonywał, że tzw. pojęcie umysłu wprowadza psychologów w błędne koło, umysł jest czymś subtelnym i enigmatycznym, nie warto się tym zajmować
behawioryści odrzucili naukę o o wewnętrznych doświadczeniach człowieka, człowiek sterowany tym, co dzieje się na zewnątrz, podlega wpływowi innych ludzi, zdarzeń i pod tym wpływem zachowuje się w określony sposób
behawioryści wnieśli wiele w kwestii uczenia się
przykłady pytań zadawanych przez przedstawicieli perspektywy behawiorystycznej:
a) „W jaki sposób działania są modyfikowane przez konsekwencje naszych zachowań?” (np. dziecko → kara → zmiana zachowania)
b) „W jakich warunkach pojawia się określone zachowanie?”
c) „Jak określone bodźce wpływają na nasze zachowanie?”
Iwan Pawłow → warunkowanie klasyczne
Thorndike, Skinner → warunkowanie sprawcze
wzmocnienie- bodziec, który ma wywołać wzmożenie częstotliwości zachowań (wzmocnienie pozytywne lub negatywne; pozytywne → nagrody, negatywne → unikanie przykrej sytuacji, nie mylić z karą!)
zastosowanie osiągnięć behawiorystów → terapia behawioralna, kształtowanie zachowania.
Podejście psychodynamiczne:
skupili się na tym, co w środku człowieka, ale nie w sensie fizjologicznym a w sensie psychicznym
zachowanie jest napędzane przez potężne siły wewnętrzne
przyczyną działań ludzkich pewne wrodzone instynkty, biologiczne popędy oraz usiłowania zmierzające do rozwiązania konfliktów między poglądami osobistymi a społecznymi → by zachowywać się właściwie
działanie wytworem wewnętrznego napięcia
celem redukowanie tego napięcia
motywacja- napęd do działania (podstawowe pojęcie)
stany deprywacji, pobudzenie, frustracja, konflikty dostarczają energii do zachowania
jeśli organizm nie reaguje → potrzeby zaspokojone
jeśli organizm reaguje → potrzeby niezaspokojone, staranie się ich zaspokojenia
Zygmunt Freud → twórca teorii psychoanalitycznej
psychoanaliza przywiązuje wagę do nieświadomej warstwy naszej psychiki, znaczenia nieświadomości
Freud stworzył teorię osobowości
analiza osobistych doświadczeń przez Freuda (swoich i pacjentów)
psychoanaliza- metoda terapii oraz teoria osobowości
podstawowe założenia w teorii osobowości:
a) Freud zaprzeczył temu, że człowiek jest istotą świadomą swoich działań, myśli; w niewielkiej części ma świadomość; w nieświadomej części znajdują się wyparte treści, które mają nieprzyjemny charakter- mają wielki wpływ na nasze zachowania, ale nie zdajemy sobie z tego sprawy
b) jako ludzie rodzimy się z pewną pulą dążeń (popędów) instynktownych; sterują one naszym napędem do działania; źródłem pewna energia zwana libido; dwa popędy- agresja i seks → są podstawowe
c) struktura osobowości złożona z 3 sfer:
1) id → 'to', sfera osobowości ukształtowana biologicznie, obejmuje dziedziczone popędy, oznacza procesy, które zdają się nie podlegać naszej kontroli. Działania id są podporządkowane przyjemności.
2) ego → 'ja', jej funkcją jest zaspokojenie popędów id, ale w realistyczny i akceptowalny społecznie sposób. Ego określa sposób radzenia sobie z rzeczywistością (mocne/słabe ego). Podporządkowane zasadzie rzeczywistości.
3) superego → 'nadjaźń', tworzy ramy moralnych wartości charakterystycznych dla kręgu kulturowego w którym się obracamy; jest to rodzaj sumienia, idealnego obrazu własnej osoby, obejmuje procesy, które wykraczają poza rzeczywistość. Podporządkowane ideałom.
Kiedy wszystkie sfery działają dobrze, to jest ok; jeżeli nie, to nie jest ok (id → rozkapryszone, itd.)
d) duże znaczenie dla rozwoju człowieka ma pierwsze 5 lat jego życia
e) Freud autorem stadialnej teorii rozwoju psychoseksualnego; 4 stadia etapu rozwoju - oralne, analne, falliczne i genitalne
f) Freud zapoczątkował swoją myślą pewien sposób ujęcia na człowieka; inni inspirowali się tą teorią i zmieniali ją albo rozwijali w innym kierunku.
Carl Jung- zainspirował go Freud, rozwinął myśl nieświadomości, wprowadził pojęcie nieświadomości zbiorowej → nasz umysł dziedziczy pamięć doświadczeń naszych przodków (całego gatunku ludzkiego). Mówił, że ta pamięć nie jest bezpośrednio dostępna, ale możemy jej doświadczać przez pewne mity, symbole itp. Świadomość zbiorowa składa się z archetypów, które cały czas funkcjonują. Dla Junga libido ma bardziej naturę duchową niż seksualną → w przeciwieństwie do Freuda. Jung badał ludzi pod względem typów osobowości (ekstrawertyk, introwertyk).
Alfred Adler- uznał, że najważniejszym popędem ludzkim jest potrzeba mocy i dominacji.
Psychoanaliza jako terapia:
→ stosowana do dzisiaj głównie w leczeniu zaburzeń na tle nerwowym (nerwice)
→ cel- zagłębianie się w nieświadomość, aby zrozumieć konfliktowy obszar, dotrzeć do sedna problemu, np. człowiek, który obsesyjnie się myje → wnikanie, dlaczego brud → pacjent wypiera silnie impulsy seksualne lub agresywne → rezultat jest taki, że ciągle się myje, czuje że jest brudny, skażony; uświadomienie pacjentowi konfliktu, np. seks jest piętnowany w jego rodzinie → uświadomienie, że może potrzeby seksualne realizować i spełniać.
→ pacjent jest zachęcany aby sobie przypominał i ponownie przeżywał pewne zaburzenia, np. traumatyczne; ale tym razem przeżywanie w bezpiecznych warunkach
→ terapeuta nie może oceniać, pacjent musi mieć poczucie bezpieczeństwa
→ przeniesienie- pacjent przenosi na terapeutę myśli, odczucia które żywi w stosunku do innych ludzi (np. ojca, matki)
→ ważną rolę odgrywały swobodne skojarzenia, np. z tym co przyśniło się pacjentowi albo wydarzyło
→ analiza snów- interpretacja marzeń sennych
→ Freudowi zawdzięczamy to, że zauważył ważną rolę rozmowy
Post freudyści:
a) Anna Freud- córka Zygmunta Freuda, zajmowała się starszymi dziećmi i młodzieżą. W swoim podejściu dużą wagę przywiązywała do sfery ego człowieka i do świadomości. Uważała, że ojciec przesadził z seksem, znaczeniami motywów seksualnych, że przecenił rolę motywów seksualnych w dzieciństwie a zlekceważył u młodzieży.
b) Melanie Klein- z wykształcenia nauczycielka pielęgniarstwa, zastosowała metodę Freuda na bardzo małych dzieciach, opis psychiki dzieci między 2. a 6. rokiem życia. Terapia zabawą, używanie prostych rzeczy: lalki jako kobiety, glina, sznurek; pozwalano na swobodną zabawę tymi przedmiotami a potem obserwowano, interpretowano dziecięce fantazje które się ujawniały podczas tych zabaw.
c) Erik Erikson- Freud przeceniał wg niego wpływ roli seksualności, a nie docenił czynników społecznych na rozwój osobowości. Teoria rozwoju psychospołecznego, 8 etapów rozwoju psychospołecznego, człowiek rozwija się całe życie. Na każdym etapie inne wyzwanie → przejście go oznacza rozwijanie prawidłowe.
Teoria Freuda miała ogromne znaczenie dla naszego rozwoju. Dała fundament pod rozwój psychologii i jej metod.
Psychologia ogólna, wykład nr 5 05.11.2013
Podejście poznawcze:
kontrastuje z pozostałymi trzema podejściami
uważali, że aby zrozumieć co się dzieje w świadomości człowieka trzeba zobaczyć co się dzieje we wnętrzu człowieka- procesy pośredniczące → pośredniczą między tym, co nas „bodźcuje” a naszym zachowaniem
procesy psychiczne (percepcja, spostrzeganie, procesy językowe, pamięć) składają się na procesy pośredniczące
badanie umysłowych procesów determinujących nasze zachowanie
przykłady pytań zadawanych przez przedstawicieli podejścia poznawczego:
a) „Jak to jest, że człowiek pamięta?”
b) „Jak tę pamięć tracimy?”
c) „Jak człowiek tworzy nowe pojęcia?”
d) „Jaki jest związek między językiem a myśleniem?”
procesy poznawcze nie funkcjonują oddzielnie, współzależą od siebie
wpływ tego podejścia zaznacza się w wielu dziedzinach psychologii
z poznawczego punktu widzenia człowiek działa, bo myśli; a myśli, bo jest istotą ludzką która ma specyficzne dla gatunku wyposażenie- mózg, który pozwala sprawnie myśleć na wysokim poziomie
przetwarzane informacji o bodźcu odgrywają co najmniej równą rolę w determinowaniu zachowania jak same bodźce
ludzie nie są reaktywni, tylko aktywni (reaktywni wg behawiorystów), ponieważ wybierają i tworzą sobie również środowiska bodźców, poszukują różnych bodźców
jednostka reaguje na rzeczywistość nie obiektywną, ale taką, jaka się przedstawia w naszym świecie (subiektywną)
Przykład dlaczego różnie reagujemy na pewne zdarzenia:
a) zgon ↔ myśl → płacz, rozpacz → odebranie sobie życia, depresja
b) zgon ↔ myśl → spokój, zadowolenie, bezpieczeństwo → radość
Wyjaśnienie: model a) ≠ model b); w modelu a) myśl o zgonie bliskiej nam osoby powoduje płacz, rozpacz, a w konsekwencji nawet odebranie sobie życia czy depresję; w modelu b) myśl o zgonie bliskiej nam osoby powoduje spokój, zadowolenie, a w konsekwencji radość - dzieje się tak dlatego, że być może ta bliska nam osoba wyrządzała nam albo innym krzywdę, i doświadczyliśmy ulgi w momencie jej śmierci.
w modelu poznawczym zachowanie jest tylko częściowo zdeterminowane przez bodźce i konsekwencje zachowań
ludzie rozpoczynając życie nie są ani dobrzy, ani źli- mogą stać się tymi postępującymi dobrze albo źle pod wpływem pewnych matryc
możemy poznać procesy myślowe wnioskując z zachowania
Badacze poznawczy:
a) R. Gregory- złudzenia wzrokowe
b) U. Neisser- teoria wykrywania cech w sytuacji rozpoznawania wzorów (np. litery)
c) Lothus- hipoteza na temat tego, że pamiętanie jest rodzajem rekonstrukcji; pamięć wydarzeń nie jest dokładna
d) Jean Piaget- teoria rozwoju poznawczego u dzieci
e) Wygotski- badał rozwój poznawczy u dzieci
f) Jerome Bruner- badał rozwój poznawczy u dzieci
Osiągnięcia psychologów poznawczych- plusy i minusy:
+ waga procesów pośredniczących
+ rozumiemy jak te procesy działają
+ rozumiemy dlaczego nie wolno ufać naocznym świadkom
- użycie metod eksperymentalnych
- nie istnieje jednolita teoria, która integruje wszystko we wspólne ramy
- analogia komputerowa, nie jest się w stanie porównać komputer i człowieka
podejście poznawcze umocniło się w psychologii na przestrzeni lat, zrozumiano wiele nurtów poznawczych dzięki temu.
Psychologia ogólna, wykład nr 6 12.11.2013
Podejście humanistyczne:
ubiegły wiek, lata 50. → pojawienie się odpowiedzi na model behawiorystyczny i psychodynamiczny
człowieka należy postrzegać bardziej optymistycznie, człowiekiem nie kierują mocne instynkty; ludzie są z natury dobrzy i mają zdolność dokonywania wyborów, są aktywni
celem → dążenie do powiększania i rozwoju potencjału który w nas tkwi
psychologowie badają zachowanie człowieka szukając wzorca w zachowaniach, szukają pewnej prawidłowości analizując historię ludzi; koncentrują się na świecie subiektywnym
psychologowie poznawczy starali się pokazać związki między procesami wewnętrznymi a zewnętrznymi, a humaniści w jaki sposób procesy psychiczne prowadzą do nowych wglądów i wyboru wartości
holistyczne (całościowe) podejście do człowieka → prawdziwe zrozumienie człowieka wymaga integracji, połączenia psychiki i ciała, zachowania z czynnikami kulturowymi
Carl Rogers- podkreślał ludzką skłonność do rozwoju i zdrowia psychicznego oraz ogromne znaczenie pozytywnego obrazu samego siebie; był psychologiem klinicznym, opierał się o pracę z ludźmi, którzy mieli problemy emocjonalne; wiele naszych problemów psychicznych wynika z dylematu pomiędzy tym co mógłbym a tym co powinienem. Miał teorię, że każdy z nas jest dobry i niepowtarzalny, a nasza podstawowa potrzeba jest potrzeba uznania i szacunku i podziwu ze strony innych ludzi; przychodzimy na świat z dążeniem do aktualizacji, potrzeba rozwoju i wzrostu; stania się dojrzała i zdrowa istota ludzka- „ja”- „self”- składa się na nie doświadczenie zdobyte w toku życia które budują informacje o naszych cechach wartościach i postawach, wyznacza się to jak my postrzegamy świat i własne zachowanie; ja idealne- osobista wija tego jacy powinniśmy lub jacy chcielibyśmy być; „ja” realne- to jacy wydaje nam się, że jesteśmy; rozbieżności między „ja” realnym i idealnym są duże, jeżeli rozbieżności są małe, to jesteśmy zdrowi psychicznie. Terapia skoncentrowana na KLIENCIE, nie pacjencie- klient powinien uzyskiwać siłę i motywacje do radzenia sobie, jeśli stworzy mu się odpowiednie warunki. Osoba ułatwiająca (nie terapeuta) powinna stworzyć ciepłą atmosferę, w której klient czuje się akceptowany. Osoba ułatwiająca dopasowuje się do klienta aby on jaśniej zobaczył swoje problemy i uzyskał lepszy wgląd, słabe i mocne strony; klient lepiej kontroluje swoje losy i znajduje rozwiązania swoich problemów, kontroluje swoje życie; osoba ułatwiająca nie osądza. Sięgał po terapie grupową, aby nauczyć się otwarcie mówić o problemach
Rollo May- wsławił się badaniami nad zjawiskiem lęku z perspektywy jednostki i włączał aspekty filozofii eksperymentalnej, kładł nacisk na wolną wolę jednostki oraz podejmowanie przez nią decyzji
Abraham Maslow- piramida potrzeb Maslowa, zaczyna się od potrzeb biologicznych; człowiek ma wiele potrzeb, ale niektóre są ważniejsze od innych; najwyższą z potrzeb- potrzeba samorealizacji- dociekał cech ludzi, którzy się samorealizują, kim są. Podobieństwa do Rogersa: uważali że samoświadomość i akceptacja siebie to niezbędne składniki zdrowia psychicznego; człowiek stara się realizować swoje możliwości w ramach ograniczeń, jakie ktoś posiada. Różnice- Maslow koncentrował się na motywach jakie kierują ludźmi.
Maslow uważal że sa dwa rodzaje motywacji i napędu do dzialania 1) motyw obrony; potrzeba redukcji fizjologicznych napięć np. głód, pragnienie; uzupełnianie pewnych braków 2) motywy wzrostu związane z zaspokojeniem np. potrzeby bycia kochanym czy podziwianym; potrzeby wzrostu działają wtedy, gdy u ludzi nie występują braki czyli np. zaspokojony jest głód czy pragnienie- gdy zaspokojony jest motyw obrony to działa motyw wzrostu
dzięki temu podejściu psychologia została mocno skojarzona z literaturą, historią i innymi naukami humanistycznymi. Przez wiele lat w psychologii dominowały dwie szkoły: psychoanaliza (popędowa strona natury człowieka; zainteresowanie nieświadomością) i behawioryzm (ludzie jako mechanizmy podlegające oddziaływaniu środowiska). Psych. humanistyczna stała się trzecią b. znaczącą szkołą oferującą zupełnie inną wizję człowieka jako wolnego i bogatego w możliwości samorealizacji, osobistego rozwoju.
Fenomenologia; podejście fenomenologiczne: Psychologia powinna koncentrować się na subiektywnym i świadomym doświadczaniu jednostki. Ważne jest to, c o my o sobie myślimy subiektywnie; nieistotne jest obiektywne zdanie innych o nas. <- podkreślają to psychologowie humanistyczni.
Psychologowie humanistyczni podkreślali wyjątkowość człowieka i jego wolność w wyborze życiowej drogi; głosili zachwyt nad tym, że każdy jest wyjątkowy i różnimy się psychicznie, podkreślali wagę tego, że każdy z nas ma prawo do wyborów tego, co nam odpowiada; uważali, że nie można stosować do badania człowieka metod z nauk przyrodniczych;
Zdaniem humanistów celem psychologii powinno być dopomożenie człowiekowi w wykorzystaniu jego potencjału do psychicznego rozwoju; optymizm w patrzeniu na człowieka
metapotrzeby
_______________________________
potrzeby niższego rzędu
Psychologia ogólna, wykład nr 7 19.11.2013
Wiktor Frankl:
był pod wpływem idei Z. Freuda
opisywane przez Freuda zaburzenia osobowości skupiły uwagę Franka
był zagrożony nazizmem, przeżył 3 lata w obozie koncentracyjnym; poglądy teoretyczne ukształtowały się pod wpływem przebywania tam
jedną z prac praca nt. Logoterapii
wierzył w wolność jednostki i możliwość kontrolowania przez człowieka swojego życia, mimo pobytu w obozie
Frankl interesował się wolnością rozumianą jako wolność wyboru działania w syt. ograniczających człowieka
podkreślał że nawet w warunkach obozu człowieka miał wolność wyboru i przejmował odpowiedzialność za własne postawy
sens własnych doświadczeń może być tylko odnaleziony przez samą jednostkę
aby zrozumieć zachowanie danej osoby to my musimy poznać znaczenie jakie ona nadaje swoim doświadczeniom
podejście Frankla można nazwać podejściem fenomenologicznym
chociaż świat generalnie wydaje się absurdem człowiekowi, to mimo wszystko celem naszego życia jest znalezienie tego sensu
żeby znaleźć ten sens trzeba przyglądać się naszym doświadczeniom i temu jak się zachowujemy w kontekście tych doświadczeń
trzeba skupić się na tym co i teraz, przeżywać doświadczenia tu i teraz a nie koncentrować się na tym co było kiedyś
jako cel logoterapii jest pomoc w uświadomieniu pacjentowi ponoszenia odpowiedzialności za to co czyni
terapeuta ma być towarzyszem który pomoże odnaleźć pacjentowi swoje własne wartości
pierwszy sposób dotarcia do celu życia to przez własne osiągnięcia
drugi sposób to przez transgresję lub transcendencję, czyli mentalne uniesienie w miłości czy sztuce
przez badanie postaw człowieka w sytuacjach granicy
zdaniem Frankla cierpienie i zagrożenie życia człowieka pozwalają na odkrycie sensu życia
Ruchy samopomocy- to pojęcie odnosi się do różnych form terapii które oparte są na podobnych założeniach. Geneza tych ruchów sięga roku 35. ubiegłego wieku, bo w tamtym roku zaczęły być powoływane stowarzyszenia AA.
Razem z powoływaniem tych stowarzyszeń został utworzony program walki z uzależnieniami.
Można odzyskać zdrowie dzięki siłom psychicznym, które są wspierane społecznymi środkami.
Ważną tezą tych ruchów samopomocy jest to, że bez względu na to jak traumatyczne są doświadczenia człowieka, trzeba wierzyć w istnienie osobowości człowieka pewnego rdzenia, który może doprowadzić do ozdrowienia. Ten rdzeń nazywany jest także wewnętrznym dzieckiem.
Najpoważniejsze problemy człowieka wynikają z poczucia wstydu, jakiego doświadczyła jednostka w sytuacjach traumatycznych. Poczucie wstydu jest w tej sytuacji związane z poczuciem winy, co ma ogromny wpływ na kształt pojęć i zasad moralnych jednostki ok. 4 roku życia.
Metody pomocy są połączeniem samopomocy osób uzależnionych i pomocy instytucji społecznych. W pojęciu osób które ten ruch stworzyły alkoholizm jest pojmowany jako choroba.
Przyjmuje się że rozwiązanie problemu alkoholowego rozwiązuje się w 12 krokach:
Chory ma sobie uświadomić że jest bezsilny, że jest w punkcie w którym nie daje sobie rady, chciałby przestać a nie może.
Potrzeba człowiekowi wyższej siły żeby mu pomóc, szuka się wyższej siły, czegoś co jest ponad nami.
Dalsze kroki możemy sprawdzić sobie sami.
Człowiek który przeszedł wszystkie kroki może stać się osobą pomagającą wydostać się z alkoholizmu.
Podejście humanistyczne przyczyniło się do zainteresowania się psychologów nad subiektywnym doświadczaniu rzeczywistości. Podkreśliło również znaczenie samoakceptacji dla poprawnego funkcjonowania psychicznego. Psychologia humanistyczna stanowi pewnego rodzaju przeciwwagę dla innych teorii. Psychologia humanistyczna uwolniła człowieka, pozwoliła się poczuć jednostkami wolnymi, które same podejmują decyzje.
Minusy tego podejścia to:
pojęcia psychologii humanistycznej nie opierają się na ścisłych definicjach i są trudne do weryfikacji
zalecana przez Rogersa terapia ma wiele ograniczeń, jest skuteczna raczej w przypadku osób które są zmotywowane do poszukiwania pomocy, chętne, rozmowne, bardziej kreatywne; w przypadku osób wycofanych, zaburzonych nie zawsze się sprawdza
system wartości przyjmowany przez psychologię humanistyczną;