notatki dr Gruca, Podręczniki akademickie, Inib, Metodologia


TEORIA I METODOLOGIA (2) - ĆWICZENIA DR GRUCA

  1. METODA HISTORYCZNA

Metoda naukowa - sposób postępowania badawczego, który obejmuje zespół celowo obranych czynności zmierzających do objaśnienia danego przedmiotu i jego zależności. Każdy przedmiot można badać kilkoma metodami.

Metoda historyczna - posługujemy się nią tam, gdzie chcemy zbadać przebieg pracy z książką. Opiera się na analizie źródeł historycznych.

Etapy badania metodą historyczną:

  1. gromadzenie źródeł;

  2. krytyka źródeł;

  3. opracowanie źródeł.

Źródło historyczne - każda pozostałość przeszłości, która może poinformować nas o minionych wydarzeniach dotyczących dziejów ludzkości. Może być to pozostałość zarówno materialna jak i duchowa.

Każde źródło historyczne jest źródłem informacji. Nie każde źródło informacji jest źródłem historycznym.

Podział źródeł historycznych:

  1. Podział Jerzego Selczyka:

    1. źródła opisowe (narracyjne, opowiadające) - autobiografie, pamiętniki, wspomnienia, twórczość publicystyczna, korespondencja prywatna, ulotki, materiały propagandowe, gazety, czasopisma.

    1. źródła dokumentowe (aktowe) - zbiory akt pozostałych w wyniku działania jakiejś instytucji:

  1. Podział Juliana Fercza i Aleksandry Niemczykowej:

    1. źródła bezpośrednie - dokumenty powstałe w toku danego wydarzenia albo w bezpośrednim związku z tym wydarzeniem;

    1. Źródła pośrednie - utrwalają ślady przeszłości już w jakiś sposób zinterpretowane;

Etapy badań metoda historyczną:

        1. GROMADZENIE - posługujemy się katalogami, inwentarzami archiwalnymi, przeglądanie prac na podobny temat, stwierdzenie na jakie typy źródeł powołują się autorzy;

        1. KRYTYKA ŹRÓDEŁ - umiejętność sądzenia, poddawania w wątpliwość;

    1. krytyka zewnętrzna - obejmuje materialną stronę źródła (pismo, zdobienia), ważne są środki uwierzytelniające (podpisy, pieczęcie); celem jest ustalenie czasu i miejsca powstania źródła, ustalenie autentyczności źródła (czy powstało równolegle z opisywanymi wydarzeniami);

    1. krytyka wewnętrzna - ustalenie wiarygodności źródła, stwierdzenie czy podaje ono prawdę obiektywną; zajmuje się treścią źródła.

  1. OPRACOWANIE ŹRÓDŁA - rozpoczynamy od zestawienia wszystkich materiałów dotyczących danego faktu; odtworzenie i uzasadnienie danego faktu.

  1. METODA BIBLIOGRAFICZNA

Warianty metody bibliograficznej:

        1. Tworzenie opisów bibliograficznych, komponowanie spisów bibliograficznych (konieczna znajomość norm bibliograficznych, zasad klasyfikacji);

        2. Dekomponowanie spisów bibliograficznych;

Etapy dekomponowania spisów bibliograficznych:

    1. rozbiór spisu na poszczególne jednostkowe opisy;

    2. uzupełnianie brakujących elementów opisu bibliograficznego (głównie na podstawie Bibliografii Narodowej);

    3. grupowanie jednostkowych opisów bibliograficznych wg przyjętych kryteriów (zakres, zasięg);