KONCEPCJA PNF

Filozofia PNF:

• pozytywne nastawienie do P i jego problemu

• globalna obserwacja P - nie zależnie od niejsca uczkodzenia

• intensywny trening (nie pod względnym wydolniści) sumowanie bodzców, irradjacja

• mobilizacja rezerw (częsta zmiana pozycji wyjściowych, zmiana normalej kolejności ruchu, zadania domowe) -bez nich nie ma szans na poprawe.

• Myślenie funkcjonalne(czynności życia codziennego)

• Uzyskanie odpowiedzi na każdy bodziec

• Bezbolesna praca z P.

Opór manualny- przez chwyt lumbrikalny (bodziec prioprioreceptywny)

• torowanie napięcia mięśniowego

• poprawa koordynacji

• rozluźnienie mięśni antagonistycznych

• wzmocnienie m. agonistycznych

• musi być optymalny.

• poprawa czucia ruchu

• osiągnięcie odpowiedniej irradjacji

Optymalny opór:

• wpływa na poprawę czucia ruchu

• na napięcie i siłę mięśniową

• na rozluźnienie niektórych mięśni

• poprawa kontroli motorycznej (poprawa koordynacji pomiędzy mięśniami).

Stretch- impuls pobudzający rozciągnięty mięsień do skurczu lub stymulujący napięty mięsień do intensywnego skurczu.

1. stymulus- rozciągnięcie grup mięśniowych przed ruchem (daje gotowość do ruchu)

2. reflex stretch- szybkie pociągnięcie

3. restretch- stymulacja mięśnia, który już pracuje (stretch podczas wykonywanego ruchu).

Trakcja (oddalenie powierzchni stawowych):

• pobudza receptory okołostawowe

• zmniejsza ból stawowy podczas ruchu.

• torowanie wykonywania ruchu

• rozciąganie m. W celu przygotowania ich do napięcia i skirczu

Irradiacja (wzmocnienie):to pobudzenia, reakcji, przepływu impulsów pod wpływem stymulacji wyzwolonej optymalnym oporem.

I. zależy od: cech osobniczych, motywacji, oporu, pozycji wyjściowej, cech fizycznych, brak dolegliwości bólowych.

• cel: pobudzanie i obniżenie napięcia mięśniowego i aktywizowanie odcinka ciała przez pewien ruch

Aproksymacja (dociśnięcie powierzchni stawowych):

• szybka- pobudza, krótki impuls stos. W celu osiągnięcia odruchowej odpowiedzi stabilizującej, stos. Np. nauka fazy podporowej.

• wolna- zwiększa napięcie mięśniowe (stosuje się w późniejszych etapach, np. Przy nauce chodu).

Normalna kolejność ruchu:

• optymalna koordynacja ruchu

• ekonomiczna nauka chodu

• od dystalnych do proksymalnych.

Zmiana normalnej kolejności ruchu:

• u pacjentów neurologicznych (np. porażenie wiotkie )

• od proksymalnych do dystalnych

• umożliwia mobilizację pacjenta

• poprzez oporowanie izometryczne mięśni możemy kończynę zatrzymać w odpowiednim wzorcu

• przy porażeniach wiotkich wystrzegamy się trakcji, bo nie ma bariery mięśniowej, wtedy wykorzystujemy aproksymację.

Chwyt lumbrikalny: BODZCE MANUALNE

• pobudza odpowiednie obszary skóry (pobudzenia eksteroceptywne)

• torowanie kierunku ruchu (w odniesieniu do rotacji).

• Ruch pewny bezbolesny

• Umozliwia trójpłaszczyznową pracę z oporem

• Dopasowanie chwytu do kształtu stymulowanego odcinka ciała

• Zapewnia zabezpieczenie s. Ręki T.

Body mechanik:

• optymalna współpraca terapeuty z pacjentem

• ciało terapeuty ustawione w tej samej płaszczyźnie diagonalnej, co wzorzec ruchu wykonywany przez pacjenta

**lepsza koordynacja ruchów między terapeutą i pacjentem

**ułatwia zachowanie kierunku ruchu

**optymalne dozowanie oporu w całym zakresie ruchu

• prawidłowa pozycja pozwala na zabezpieczenie terapeuty przed niepożądanymi przeciążeniami.

Kontakt wizualny:

• ułatwia prawidłową współpracę między terapeutą a pacjentem

• możliwość optymalnego dozowania oporu przez terapeutę oraz kontrolowania irradiacji

• pacjent samodzielnie kontroluje i koryguje swoją pozycję i ruch

• bodźce: telereceptory- pobudzają wykonywane ruchy.Kontakt werbalny:

• komenda krótka i zrozumiała dla pacjenta

• komendy „pchać”, „ciągnąć” wskazują kierunek ruchu lub dotyczą skurczu izometrycznego

• bodźce: telereceptory- pobudzają wykonywane ruchy.

Sumowanie bodzców:cel: pbudzanie i obniżanie napięcia mm.

• czasowe- długie działanie bodzców w czasie

• przestrzenne- różnymi kanałami ciała(wzrok, słuch,kinestatycznym) przepływają do CUN inf. O torowanym ruchu.

Faza kontroli motorycznej:

• mobilność- ogólny zestaw cech warunkujących możliwości osiągnięcia pozycji

• stabilność- utrzymanie osiągniętej pozycji- złożona forma kontroli motorycznej

• mobilność na stabilność(koordynacja)

• zręczność- utrzymanie fazy trzeciej przez naprzemienność

Wzorce ruchowe:

• utarte, automatyczne,kompleksowe ruchy o przebiegu diagonalnym, trójpłaszczyznowem

• zapis zgodnie z SFTR

Techniki agonistyczne:

• rytmiczne zapoczątkowanie ruchu

• kombinacja ruchów izotonicznych

• odtwarzanie ruchu

• techniki wykorzystujące zasadę główną Stretch:

- ponawialny stretch na początku ruchu

-ponawialny stretch w czasie ruchu

Techniki antagonistyczne:

• dynamiczna zwrotność ciągła

• stabilizacja zwrotna

• rytmiczna stabilizacja

Techniki rozluzniające:

• trzymaj- rozluznij(hold-relax)- technika rozluzniajaca, wykorzystująca statyczną pracę mm.przykurczonych, bolesnych lub osłabionych z wyboru stosowania u P bólowych.

• napnij - rozluznij (contract- relax)

Bodzce wzrokowe:

• aktywizują motorykę dowolną

• są niezbędne podczas nauki nowego ruchu

cele: kontrolai korekcja, wyzwolenie większej siły skurczu, zawiększa aktywność mm. Tułowia w wyniku ruchow głowy będących skutkiem wodzenia wzrokiem,

Techniki stos.w koncepcji PNF

Cele: torowanie funkcjonalnego ruchu, wzmocnienie mm., regulacja napięcia mm., rozluznienie mm.,zwiększenie zakresu ruchu, redukcja bólu,

WZORCE RUCHOWE W PNF:

• łopatki

• miednicy

• KKDD

• KKGG

• tułowia: lifting i chopping

• głowy i szyi

• torowania odruchów mimicznych twarzy

• torowania funkcji życiowych.

METODA MC KENZIE.

METODY KINEZYTERAPEUTYCZNE:

• PNF

• metody terapii manualnej

• metoda Mc Kenzie

METODA MC KENZIE

• metoda kinezyterapeutyczna ( profilaktyczna)

• dotyczy postępowania z dolegliwościami bólowymi kręgosłupa (bardzo skuteczna) oraz stawów obwodowych (w tym przypadku jest nie skuteczna).

➫ Kręgosłup obciążamy najbardziej w pozycji siedzącej, gdy fizjologiczne krzywizny kręgosłupa ustawione są nieprawidłowo, np. odcinek szyjny kręgosłupa najczęściej uszkodzony maja stomatolodzy, a odc. lędźwiowy taksówkarze i sekretarki.

BÓL jest to reakcja organizmu na coś co dzieje się nieprawidłowego, nieprzyjemne odczucie, drażnienie receptorów bólowych (nocyceptory)-rozmieszczonych w całym organizmie.

Receptory bólowe gęsto rozmieszczone w więzadle podłużnym tylnim, a mało w więzadle żółtym i podłużnym przednim. Również P

pierścień włóknisty zawiera dużo nocyceptorów.

Drażnienie nocyceptorów -> informacja CUN ->o nieprawidłowości (ból).

NOCYCEPTORY mogą być drażnione:

- chemicznie (stan zapalny)

- mechanicznie (zła pozycja lub ułożenie)

- w sposób mieszany (występuje podczas długotrwałego mechanicznego działania, który powoduje stan zapalny)

Jak odróżnić czy chemiczne czy mechaniczne?

Pytamy się pacjenta w jakich pozycjach występuje ból

Stan zapalny ➫ nie wykonujemy żadnych ćwiczeń!

TRZY PRZYCZYNY DOLEGLIWOŚCI BÓLOWYCH WG MC KENZIE:

• posturalna- drażnienie nocyceptorów na skutek przyjmowania nieprawidłowej pozycji, nieprawidłowe obciążenie części ciała, nie ma patologii, tabletki -> oszukiwanie receptorów, problem z siedzeniem (praca siedząca 8 godzin), zmiana pozycji siedzącej, siedzimy na końcu krzesła przy oparciu, nogi w rozkroku, należy co godzinkę się przejść, rozprostować nogi, wzmocnić mm brzucha i grzbietu, ogólnie dużo ruchu np. pływanie

• funkcjonalna- nieprawidłowe obciążenie, nieprawidłowe ułożenie tkanki patologicznej, np. praca w pozycji stojącej, wyprostowanej, wykonujemy, postępowanie: uświadomienie pacjentowi co mu dolega, zadanie ćwiczeń: wykonujemy ćwiczenia rozciągające (kilka skłonów w przód, aby zlikwidować przykurcz), wzmocnienie mięśni poszczególnych grup mięśniowych

• strukturalna- derengement - zaburzenie strukturalne układu jądra miażdżystego w pierścieniu włóknistym.

ZABURZENIE UKŁADU JĄDRA MIAŻDŻYSTEGO W PIERŚCIENIU WŁÓKNISTYM DOCHODZI NA SKUTEK NIEPRAWIDŁOWEGO OBCIĄŻENIA:

• protruzja - nieuszkodzona ściana pierścienia włóknistego spełniająca swe funkcje, odwracalna (uwypuklenie),

• ściana pierścienia włóknistego nie uszkodzona lecz tak osłabiona iż nie spełnia swojego zadania, nieodwracalna

• ekstruzja - ściana pierścienia włóknistego rozerwana przez penetrującą tkankę wewnątrz dyskową pozostającą wciąż w łączności z dyskiem, nieodwracalna

• sekwestracja - ściana pierścienia włóknistego rozerwana przez tkankę wewnątrz dyskową która ulega oddzieleniu od dysku, nieodwracalna.

➫ W postępowaniu bardzo ważna jest na jakim poziomie następuje unerwienie.

W przypadku kręgosłupa najczęściej uszkodzony jest poziom L4/L5 i L5/S1.

• L4/L5- wychodzą korzenie nerwu kulszowego (drażnienie powoduje rwę kulszową).

DERENGEMENT- sytuacja, w której normalna pozycja spoczynkowa dwóch sąsiadujących ze sobą kręgów jest zakłócona i w rezultacie zmiany pozycji cieczy jądra miażdżystego pomiędzy dwoma sąsiadującymi trzonami kręgowymi, powoduje zakłócenia naturalnych, prawidłowych ruchów w dostępnych płaszczyznach, powodując ograniczenie bólowe.

MC KENZIE WYRÓŻNIA 6 TYLNO - BOCZNYCH ZABURZEŃ JĄDRA MIAŻDŻYSTEGO:

DERENGEMENT 1:

• centralny lub symetryczny ból w odcinku L4/L5

• rzadko ból pośladka lub uda

• brak deformacji

• ból 2-3 w skali VAS

• często mylony z przyczyną posturalną

• pacjent nie wie, kiedy rozpoczął się ból

W D1 zaburzenia dysku międzykręgowego są stosunkowo niewielkie, następuję tu największe tylne przesunięcie jądra miażdżystego oraz małe promieniujące przesunięcie wewnątrz pierścienia włóknistego. Znajdujemy tu małe zaburzenia materiału dyskowego.

• postępowanie:

po zdiagnozowaniu fizjoterapeutycznym:

- uświadomienie pacjenta na czym polega problem

- przeprosty w leżeniu lub w staniu (bo są kierunkiem działania)

- zlecamy rozciąganie, gdyż ciągłe przeprosty mogą doprowadzić do zaburzeń dysfunkcyjnych (np. stojąc trzymamy parapet, odchylamy się i kucamy tak, aby pupa dotknęła podłogi, leżenie przodem około 5minut, leżenie przodem w wyproście kręgosłupa (kolejne 5minut) oraz jego wyprosty w leżeniu przodem (10 powtórzeń w serii).

- rozciąganie wg Mc Kenzie- czyli zwykłe skłony (jednak podczas wykonywania pacjent uciekając przed bólem- kifotyzuje).

- tkanka łączna regeneruje się ok. 7 dni (więc po upływie tego czasu zaczynamy rozciąganie)

- jeżeli objawy bólowe nie zmniejszają się należy włączyć zabiegi dodatkowe: mobilizacje wyprostne kręgosłupa, jego rotacyjne mobilizacje wyprostne.

DERENGEMENT 2:

• centralny lub symetryczny ból w odcinku L4/L5

• z towarzyszącym bólem lub bez bólu pośladka lub uda

• z deformacją odcinka lędźwiowego w kifozie (nie ma możliwości wyprostu)

• ból 10 w skali VAS

D2 to ostre zaburzenie dyskowe jako następstwo źle prowadzonego D1. Bardzo szybko może przejść w ostre boczne przesunięcie z objawami bólu jednostronnego, każda dodatkowa rotacja będzie powodować tą dysfunkcję dlatego musi być unikana.

• postępowanie:

- kifotyzacja odcinka lędźwiowego

- odbudowanie lordozy lędźwiowej(przez co doprowadzamy do D1) poprzez ułożenie pacjenta w pozycji leżenia przodem, ale w ustawieniu zgięciowym (tzw. pifot), podkładając mu pod brzuch większą liczbę klinów lub poduszek. Powoduje to odciągnięcie powierzchni stawowych, rozluźnienie mięśni (jednak ucisk pojawia się podczas wydechu, ponieważ zbliżają się powierzchnie stawowe). Gdy mięśnie są rozluźnione wyciągamy poduszki, co powoduje stopniowe zmniejszanie się zgięcie kręgosłupa, aż do momentu, gdy pacjent potrafi przyjąć pozycję leżenia przodem. Należy następnie wykonać test Kerninga i po tym polecić pacjentowi zejść z leżanki, jednak w taki sposób, by nie kifotyzował odcinka lędźwiowego kręgosłupa i zalecić chodzenie.

DERENGEMENT 3:

• jednostronny lub asymetryczny ból w odcinki L4/L5

• z towarzyszącym bólem lub brak bólu w pośladku lub udzie

• bez deformacji

W tym przypadku zaburzenia w obrębie dysku są zlokalizowane bardziej tylno - bocznie a nie jak w przypadku D1 w pozycji tylno - centralnej. D3 może być następstwem D1.

• postępowanie:

- leżenie przodem około 5minut, leżenie przodem w wyproście kręgosłupa (kolejne 5minut) oraz jego wyprosty w leżeniu przodem (10 powtórzeń w serii)

- jeżeli nie pojawia się objaw centralizacji to terapeuta wprowadza kolejne ćwiczenia: wyprosty kręgosłupa w leżeniu asymetrycznym z przesunięciem miednicy w stronę niebolesną ( w wyniku centralizacji ból odczuwany będzie już tylko w okolicy kręgosłupa to grupę tę traktuję się jako D1).

- przeprosty możemy wykonywać, ponieważ nie ma deformacji, lecz musimy uważać, by ból nie „poszedł” na obwód.

DERENGEMENT 4:

• jednostronny lub asymetryczny ból w odcinku L4/L5 (po jednej stronie)

• z towarzyszącym bólem lub bez bólu pośladka lub uda

• z deformacją odcinka lędźwiowego w skoliozie (przesunięcie boczne)

• ból schodzi do kolana

• postępowanie:

- w badaniu należy scentralizować ból (następuje bardzo szybko, co jest charakterystyczne dla D4)

- zlikwidować szift boczny (ból jest po stronie sziftu, pacjent przychodzi w takiej pozycji)

- nie wykonujemy przeprostów

-zastosowanie wzorców miednicy, aby unieruchomić drugą stronę miednicy - pozycja stojąca

- o wiele trudniejsze jest usprawnianie pacjentów, gdyż charakterystyczne dla nich reflektoryczne, boczne skrzywienie kręgosłupa zmniejsza efekt ćwiczeń wyprostnych. Aby je rozpocząć należy uzyskać symetrię kręgosłupa w płaszczyźnie czołowej w tym celu stosuje się przesunięcia boczne kręgosłupa w pozycji stojącej.

DERENGEMENT 5:

• jednostronny asymetryczny ból w odcinku L4/L5

• z towarzyszącym bólem lub bez bólu do pośladka lub uda

• brak deformacji

• z bólem kończyny dolnej poniżej kolana

D5 jest prostą progresją D3. Tu wielkość i lokalizacja zaburzeń dysku jest bardzo wyraźna, lecz nie na tyle, by powodować deformację w dolnym odcinku kręgosłupa.

• postępowanie:

- według Mc Kenzie (nie ma deformacji) wykonujemy przeprosty w leżeniu na brzuchu, podnosimy do góry tułów: ból w łydce - nie prawidłowo, źle; ból a pośladkach - ból centralizuje się; ból w odcinku lędźwiowym - dobrze, centralizacja bólu. Przesuwanie biodra, stabilizowanie, przeprost gdzie boli (otwarcie kręgosłupa - dysk do środka - kilka razy), pośladek - 5 przeprostów, pozycja bez bólowa - wykonanie przeprostów, zadanie domowe - oparcie o ścianę, centralizacja bólu w pośladkach, szukamy pozycji która centralizuje ból, można robić przeprosty - leżenie na brzuchu - lekka kifotyzacja - odciągnięcie dysku. Początkowo jest leczona jak D1 lub D3.

DERENGEMENT 6:

• jednostronny lub asymetryczny ból w odcinku L4/L5

• z towarzyszącym bólem lub bez bólu pośladka lub uda

• z deformacją odcinka lędźwiowego w skoliozie w statyce

• z bólem kończyny dolnej poniżej kolana

D6 jest progresją D4 i D5, pacjent głównie demonstruje się w statycznej skoliozie lędźwiowej. Rwa kulszowa jest bardziej stała. Małe szanse na redukcję objawów poprzez pozycję lub ruchy. Często pacjent mówi że specyficzny ruch przynosi ulgę w bólu, ale tylko na krótki okres czasu. Tu największymi niedogodnościami są problemy o przewadze neurologicznej.

• postępowanie:

- pacjent nie może wyprostować nogi, ponieważ odczuwa straszny ból

- nie wykonuje się przeprostów (bo jest deformacja)

- polecamy pacjentowi leżenie tyłem i przyciągamy KD(zgiętą w stawie kolanowym i biodrowym) do klatki piersiowej, brak bólu w kręgosłupie - to źle, bo tam nic nie ma, jeżeli pacjent odczuwa lekki ból w kręgosłupie, likwiduje się ból w nodze - pacjenci do szpitala na wyciągi - centralizujemy ból - likwidujemy deformację. Należy zastosować wyciąg o charakterze trakcyjnym

- po upływie około 4-5 dni można dokonać powtórnego badania, często jednak w leczeniu tej grupy jedyną alternatywą jest zabieg operacyjny

- wyodrębnienie kierunków oraz pozycji powodujących centralizację objawów bólowych może być bardzo trudne.

DERENGEMENT 7:

• postępowanie:

- w D7 korekcje przodo - przesunięcia jądra miażdżystego uzyskuję się poprzez zgięcie kręgosłupa w leżeniu tyłem oraz staniu, z dodatkowo stosowanymi mobilizacjami i manipulacjami w jego zgięciu.

POSTĘPOWANIE:

• ostatnim etapem leczenia zaburzeń strukturalnych jest utrwalenie uzyskanego wyniku, efektu, by zapobiec nawrotom dolegliwości

• należy powtarzać właściwe dla danej grupy ćwiczenia przynajmniej 10 razy co 1-2 godziny [ćwiczeń wyprostnych w leżeniu przodem (grupy D1-D6) bądź zgięciowym w leżeniu tyłem (D7)]

• w D1 - D6 wszelkie ustawienia zgięciowe są w tym okresie bezwzględnie przeciwwskazane

• po uzyskaniu pełnej repozycji jądra miażdżystego w rejonach uszkodzenia ciągłości tkankowej rozpoczyna się proces bliznowacenia. Dla utrzymania elastyczności blizny (w celu zapewnienia całkowitego powrotu funkcji) należy od około 5-7 dni do momentu rozpoczęcia usprawniania wprowadzić ćwiczenia rozciągające nowo powstającej tkanki: dla D1 - D6 będą to zgięcia kręgosłupa w leżeniu i staniu, w D7 jego wyprosty w leżeniu i staniu.

• jeżeli w czasie wykonywania powyższych ćwiczeń powrócą objawy okresu ostrego (ból przemieszczający się w kierunku obwodowym) oznacza to, że ćwiczenia te wprowadzono zbyt wcześnie i należy przez kilka dni zaprzestać ich stosowania

• gdy doprowadzimy do D1 wykonujemy głęboki masaż powięziowy, czasami wykonujemy mobilizacje skrętne.

• w D2 nie wykonujemy testów.

TESTY NEUROLOGICZNE:

• Laseque'a- podstawowy test, którym dokonujemy oceny neurologicznej (czy jest ucisk, czy też nie)

• Hoovera- wyklucza symulację

• Mc Murraya

Kerninga- świadczy o dużej dyskopatii w D2

Reedukacja- nauka od nowa. Celem reedukacji jest wyczyszczenie nieprawidłowych danych i wprowadzenie prawidłowych na nowo.W reedukacji jest ważny świadomy udział w przywróceniu funkcji motorycznej.

Droga łuku odruchowego:

1)pobudzenie prioprireceptorów wykonanie trakcji(pobudzenie prioprioreceptoeów więzadeł i ścięgien) i elongacji(pobudzene prioprioreceptorów mm.)

2)prioprioreceptory biegną do rogów tylnych RK (kom.czuciowe)-do rogów przednich(kom.ruchowe)- I poziom analizy ruchu

3)II poziom analizy ruchu- może odbywać się na poziomie ośrodków podkorowych; należy jednak dotrzeć do kory mózgowej, czyli drogami wstępującymi do odpowiedniego płata i drogami zstępującymi do rogów przednich RK, skąd pobudzenie prioprioreceptory biegną do efektora, czyli do mięśnia.

Etapy postępowania z pacjentem w reedukacji:

• Nawiązać kontakt z P - wydać mu polecenia dotyczące ruchu; jeżeli P nie wykona ruchu samodzielnie należy wykonać go biernie ma to na celu przywrócenie pamięci ruchowej, poinformowanie CUN

• Wyk. trakcji - pobudzenie powierzchni stawowych wysyłają do CUN inf. O pobudzeniu, rozpoczęcie ruchu

• Wyk.elongacje- pobudzenie mm., które wysyłają inf., do CUN, gdzie następuje analiza ruchu

• W końcowym etapie zakresu ruchu wyk., aproksymacje aby powiadomić CUN o zakresie ruchu

Techniki pobudzania prioprioreceptywnego:

• Elongacja

• Trakcja

• Aproksymacja

Stretching

Budowa mięśni.

- mech.,właściwości tk. kurczliwej

- pojedyncze mm złożone są z wielu włókien kurczliwych

- pojedyncze włókno mięśniowe utworzone jest z wielu włókienek kurczliwych

- włókienko kurczliwe składa się z sarkomerów, które ułożone są w seriach

sarkomer- jest jednostką kurczliwą włókienka kurczliwego i jest utworzony z zachodzących na siebie mostów aktyny i miozyny.

- sarkomer daje mięśniowi jego zdolność do kurczenia i rozluźniania

- gdy m się kurczy filamenty aktyny i miozyny zachodzą na siebie i m się skraca

- gdy m jest rozciągnięty mosty aktyny i miozyny ślizgają się w przeciwnych kierunkach

- w momencie przykurczu spada liczba sarkomerów; mięsień spastyczny mam bardzo małą liczbę sarkomerów.

Wrzeciono ner-mięś-jest to główny organ prioprioreceptywny mięśnia.Składa się z mikroskopijnych włókien inteafuzalnych, które leżą równolegle do ekstrafuzalnych.

- wrzeciono mięśniowe kontroluje zakres, prędkość i czas trwania rozciągania.

- organ ścięgnisty Golgiego owija się wokół włókien kolagenowych na przejściu włókien mięśniowych ekstrafuzalnych i ścięgna m i reaguje na czynny skurcz.

- organ Golgiego ma niski próg pobudzenia (łatwo go pobudzić) podczas czynnego, izometrycznego skurczu mięśnia, a wysoki próg pobudliwości podczas biernego rozciągania mięśnia.

- silny skurcz lub silne bierne rozciąganie mm powoduje pobudzenie Golgiego i rozluźnienie mm.

- jest to tzw. polisynaptyczny (dwusynaptyczny) odwrócony odruch na rozciąganie.

- jest to mech. Obronny hamujący nadmierny skurcz mięśnia.

- w całym tym uk. Wrzeciono nerw- mięśniowe i organ ścięgnisty Golgiego mają decydują cy wpływ na stan napięcia mięśniowego.

Neurofizjologiczna odpowiedz mięśnia na rozciąganie:

Podczas rozciągania mięśnia pobudzenia są pierwszorzędne włókna czuciowe wrzeciona nerw- mięś, powodując odruchowe pobudzenie i skurcz włókien mięśniowych ekstrafuzalnych - wzrost napięcia mięśnia. Jest to monosynaptyczny odruch na rozciąganie(ćw redresyjne). Podczas statycznego rozciągania mięśnia pozostającego w słabym skurczu izometrycznym dochodzi do rozlużnienia mięśnia , co pozwala na jego bezpieczne rozciąganie po zakończeniu aktywności skutecznej. W PIR rozciąganie mięśnia polega na wykorzystaniu siły ciężkości, natomiast w stretchingu dodaje się siłę zewnętrzną.

W ćw. Redresyjnych działamy na krótkiej dzwigni i dociskamy powierzchnie stawowe, wyk. szybki ruch. W stretchingu działamy na długiej dzwigni i odciągamy powierzchnie stawowe. Podczas rozciągania mięśnia, po wydłużeniu go choćby o 1 mm, na zakończenie należy wykonać aproksymacje aby powiadomić CUN o nowej długości mięśnia.

Techniki stretchingu:

HOLD-RELAX - nie ma ruchu; rozciągamy mięsień, wykonujemy skurcz izometryczny na bazie ciągnij-pchaj czyli wyk. ruch w m.antagon. przykurczonym i każemy P rozluźnić go i wyk. rozciąganie.Wprowadzamy ruch koncentryczny.stosw a RZS

CONTRACT-RELAX- zmierzony koncentryczny skurcz mm antag. z następującym rozlużnieniem, aby zwiększyć zakres ruchu mm agoni.

Opis. P wyk. ruch aktywnie lub pasywnie do wzoru agonistycznego aż do końca możliwego zakresu ruchu, który jest ograniczony przez mm antag., skurcz antag. mm przeciwko oporowi we wszystkich trzech komponętach, z naciskiem na rotacje, komendy pchaj lub ciągnij decydują o ruchu, podczas gdy został zastos. max opór, zauważalny jest mary ruch, P nastepnie rozluźnia mm, następnie P wyk. ruch czynny lub bierny, procedure powtarzamy az do zwiększenia zakresu ruchu,

Kompensacja- to złożony proces zachodzący w ustroju, a zmierzający do wyrównania braków, a w efekcie przystos. Się do życia w środ. pomimo patologicznych warunków morfologicznych i czynnościowych, jakie zaistniały w przebiegu choroby lub urazu

Kompensacja odbywa się przez mobilizację zdrowych części ustroju do wysiłku większego niż normalnie. Kompensacja samoistna kiedy ustrój sam urachamia rezerwy do natychmiastowego wyrównania powstałego braku funkcjonalnego.Ta kompensacja jes nie korzystna ponieważ prowadzi do powtórnej utraty czynności lub nieprawidłowych wzorców.

Kompensacja kierowana jest ona procesem korzystnym, prowadzi do max przywrócenia czynności. Kompensacja kier. ma miejsce w procesie reh. leczniczej, której składową jest fizjoterapia. Kompensacja kierowana zapobiega: w narządzie ruchu- patologicznej motoryce, w uk. mięśniowej- substytucji, uk. nerwowy- występowanie współruchów.

Prawa ANOCHINA:

1)kompensacja jest zdolnością wrodzoną żywych organizmów; oznacza to w przypadku zaistnienia ubytku mirfogicznego lub funkcjonalnego, ustruj samoczynnie uruchamia posiadane elementy zastępcze, czyli odbywa się to poprzez ogólną mobilizację ustroju do wysiłku większego niż normalnie. 2)proces kompensacji zapoczątkowany jest przez sygnalizacje o defekcie; inf. OUN o zaistniałych sytuacjach na obwodzie. Dostatecznie silna sygnalizacja sprzyja kompensacji. Wiąże się to również z aktywnymi i prawidłowym oddziaływaniem psychoterapeutycznym i fizjoterapeutycznym. 3)Fałszywa sygnalizacja o defekcie jest przyczyną błędnie przebiegającej kompensacji- z przypadkiem takim mamy do czynienia po amputacji gdzie występują bule fantomowe, błędnie przebiegająca kompensacja prowadzi z kolei do powstawania i utrwalenia się nieprawidłowych wzorców ruchowych, określanych jako patologiczna motoryka. Substytucja taka może mieć miejsce w przypadku niewłaściwego usprawniania.

4)kompensacja opiera się na wzmożeniu starej lub nowej aferentacji- chodzi o zwiększenie dopływu pobudzeń do analizatora kinestetycznego, jako że wytwarzanie zastępczych odruchów warunkowych dokonuje się na drodze trwałego pobudzenia sygnałami z obwodu. Wyzwolenie przez ustrój oczekiwanej reakcji zachodzącej pod wpływem stos. różnych technik fizjoterapeutycznych nazywane jest aferentacją wsteczną, przy czym wsteczne jest tu przywrócenie reakcji ustroju na stosowane bodzce aferentne. aferentacja zwrotna ma zatem miejsce podczas formowania się ruchu dowolnego, a ujawnia się w toku rozwoju przywracania czynności. Wytworzenie się nowej reakcji ruchowej jest natomiast możliwie pod wpływem długotrwałego torowania bodzców wyzwolonych podczas usprawniania. 5)wyniki kompensacji są nietrwałe- wymagają więc one stałego podtrzymywania na drodze systematycznego treningu. W przebiegu kompensacji ustroju znajduje się bowiem w stanie równowagi chwiejnej, z której może go wytrącić niewielki czynnik psychologiczny.

---