PNF

(

Proprioceptive

Neuromuscular Facilitation

)

Jest to metoda kinezyterapeutyczna i

filozofia zarazem, stosowana w celu

odtworzenia utraconej funkcji

mięśnia przez wytworzenie nowych

wzorców ruchowych.

Metody Neurofizjologiczne

.



Brunkow



Brunnstrom



Bruggera



Fay,a



Hanke



Johnstone



Kenny



Klinkmann-Eggers



NDT- Bobath

 PNF



Rood



Vojty

Metody Neurofizjologiczne

.

Odruch warunkowe są wykorzystywane

do nauki potrzebnych wzorców

ruchowych kontrolowanych przez

ośrodki korowe pola czuciowe i ruchowe

oraz ośrodki scalania i integracyjne.

Stymulacja taka wpływa pośrednio na

korekcje zaburzeń funkcji

motorycznych.

PNF

(

Proprioceptive

Neuromuscular Facilitation

)

Może być stosowana u chorych

neurologicznych ( uszkodzeniu

nerwów obwodowych, chorobach

układu nerwowego ośrodkowego ) …

ale również u innych pacjentów u

których doszło do zaburzenia

propriocepcji.

PNF

(

Proprioceptive

Neuromuscular Facilitation

)

DZIAŁANIE:

P

– proprioceptywne

N

– nerwowo-mięśniowe

F

– facilitacja, ułatwianie,

torowanie

PNF

(

Proprioceptive

Neuromuscular Facilitation

)

Metoda

PNF

prowadzi to torowania

ruchów przez tworzenie nowych

połączeń nerwowo-mięśniowych .

PNF

(

Proprioceptive

Neuromuscular Facilitation

)

Najważniejszym

nie jest

osiągnięcie

wzmocnienia mięśni, a wypracowanie

prawidłowej funkcji

, która została

uszkodzona lub zniekształcona w

wyniku choroby czy nieprawidłowych

nawyków życia codziennego.

PNF

(

Proprioceptive

Neuromuscular Facilitation

)

Koncepcja została opracowana na

podstawie osiągnięć z dziedziny

neurofizjologii, biomechaniki oraz

analizy chodu.

RYS HISTORYCZNY

W latach 40 siostra Kenny

wykorzystuje ruchy naturalne w
terapii chorych na Poliomyelitis

1946 – dr Herman Kabat i

fizjoterapeutka Margaret Knott
opracowują koncepcję PNF

PNF

(

Proprioceptive

Neuromuscular Facilitation

)

Opiera się na trzech głównych

założeniach:

Podejście do ćwiczeń jest zawsze

pozytywne. Wykonujemy i

wzmacniamy te czynności, które

pacjent potrafi wykonać. Jest to

terapia fizyczna, jak i psychologiczna.

PNF

(

Proprioceptive

Neuromuscular Facilitation

)

Głównym celem terapii jest pomoc w

osiągnięciu jak najwyższej sprawności

ruchowej.

PNF to globalna obserwacja pacjenta.

Terapia powinna uwzględniać nie tylko

chorą część ciała ale całego człowieka,

pod względem funkcjonalnym.

PNF

(

Proprioceptive

Neuromuscular Facilitation

)

Ćwiczenia wykonuje się w tempie

dostosowanym

do możliwości chorego.

Opór dobierany jest tak aby

nie

utrudniał

ruchu lecz go

wspomagał

poprzez kodowanie wzorca ruchowego

w Ośrodkowym Układzie Nerwowym.

Dzięki temu wszystkie nowe

wypracowane funkcje nie ulegają

zapomnieniu po zakończeniu

rehabilitacji.

PNF

(

Proprioceptive

Neuromuscular Facilitation

)

Istotne jest aby był kontakt z

pacjentem, gdyż terapia ta wymaga

koncentracji

i zaangażowania pacjenta.

KONCEPCJA PNF

• Zasady główne
• Techniki
• Funkcje życiowe
• Praca na macie
• Nauka chodu
• Wzorce ruchowe
• Rehabilitacja ogólna
• Filozofia PNF

Zasady główne facilitacji

• Kontakt manualny
• Kontakt werbalny
• Kontakt wizualny
• Opór manualny
• Trakcja
• Aproksymacja (kompresja)
• Stretch- impuls pobudzający mięśnie

do skurczu

FILOZOFIA PNF

• Pozytywne nastawienie do pacjenta i jego

problemów

• Globalna obserwacja pacjenta

(nie tylko chora część ciała)

• Pozytywne rozpoczęcie zabiegu

(positiv approach)

• Irradiacja (over flow) i wzmocnienie

(reinforcement)

• Uwzględnienie globalnych czynności

ruchowych

• Intensywny plan ćwiczeń (również domowych)

FILOZOFIA PNF

• Myślenie funkcjonalne

• Częsta zmiana pozycji wyjściowych

• Zmiana normalnej kolejności ruchu

• Uzyskanie odpowiedzi na każdy bodziec

• BEZBOLESNA

praca z pacjentem

Zasady główne facilitacji

• Mechanika ciała terapeuty
• Wzorce ruchowe ( pattern)
• Promieniowanie pobudzenia i wzmocnienie
• Timing (normalna kolejność ruchu)
• Timing for emphasis (zmiana normalnej

kolejności ruchu)

• Sumowanie bodźców

(czasowe i przestrzenne)

Celem stosowania tych zasad

jest

Poprawa:

- mobilności
- stabilności
- mobilności na stabilności
- wytrzymałości i zręczności

SĄ TO FAZY KONTROLI MOTORYCZNEJ

FAZY KONTROLI MOTORYCZNEJ

MOBILNOŚĆ

– zdolność do przyjęcia

konkretnych pozycji wyjściowych w
życiu codziennym (zakres ruchu)

STABILNOŚĆ

– zdolność utrzymania

przyjętej pozycji (siła mięśniowa)

FAZY KONTROLI MOTORYCZNEJ

MOBILNOŚĆ NA STABILNOŚĆ

(koordynacja)

ZRĘCZNOŚĆ

– zdolność wykonywania

wielu precyzyjnych czynności w tym
samym czasie bez przerywania
czynności podstawowej

WZORCE RUCHOWE

• Łopatki
• Miednicy
• Kończyn górnych:

ipsilateralne, bilateralne
symetryczne, asymetryczne

• Kończyn dolnych: jw.
• Głowy i szyi

WZORCE RUCHOWE

• Tułowia : chopping, lifting

• Torowanie ruchów mimicznych twarzy

• Torowanie funkcji życiowych:

oddychanie, połykanie

PRACA NA MACIE

 Bezpieczeństwo dla pacjenta

 Nieograniczona możliwość ruchu

 Praca funkcjonalna

 Optymalna irradiacja

 Nauka samopomocy

PRACA NA MACIE

Terapeuta i pacjent na jednym poziomie

– ważny aspekt psychologiczny

Możliwość opracowania wszystkich faz

chodu

Możliwość pracy z większą grupą

pacjentów

TECHNIKI PNF - cele

 Torowanie ruchu funkcjonalnego

 Wzmacnianie mięśni

 Regulacja napięcia mięśniowego

(poprawa koordynacji inter-i intramięśniowej)

 Zwiększenie zakresu ruchu

 Redukcja bólu

TECHNIKI AGONISTYCZNE

Rytmiczne pobudzanie ruchu

- pomoc w rozpoczęciu ruchu
- regulacja tempa i rytmu ruchu
- regulacja napięcia mięśniowego
- zwiększenie zakresu ruchu
- rozluźnienie

TECHNIKI AGONISTYCZNE

Kombinacja skurczów izotonicznych

- poprawa koordynacji intra i

intermięsniowej

- poprawa siły i wytrzymałości mięśni
- funkcjonalny trening ekscentrycznej

kontroli ruchu

TECHNIKI AGONISTYCZNE

 Odtwarzanie ruchu

- samodzielne odtwarzanie ruchu
- ułatwianie ruchów wykonywanych

codziennie

- poprawa czucia głębokiego

TECHNIKI AGONISTYCZNE

Techniki wykorzystujące stretch

 Ponawiany stretch początkowy

 Ponawiany stretch podczas ruchu

TECHNIKI AGONISTYCZNE



Ponawiany stretch początkowy

-

torowanie rozpoczęcia ruchu

- rekrutacja jak największej liczby
jednostek motorycznych
- wzmocnienie trenowanej grupy
mięsniowej
- zapobieganie zmęczeniu mięśni

TECHNIKI AGONISTYCZNE



Ponawiany stretch podczas ruchu

- wzmocnienie pracujących mięśni
- poprawa zakresu ruchu
- zapobieganie zmęczeniu mięśni
- pomoc pacjentowi w odnalezieniu

prawidłowego toru ruchu

TECHNIKI ANTAGONISTYCZNE

 Dynamiczna zwrotność ciągła

- poprawa koordynacji
intermięśniowej
- zwiększenie siły i wytrzymałości
mięśni
- zwiększanie zakresu ruchu
- regulacja napięcia mięśniowego

TECHNIKI ANTAGONISTYCZNE

 Stabilizacja zwrotna

- poprawa stabilności pozycji i
równowagi
- zwiększenie siły mięśniowej

 Rytmiczna stabilizacja

- redukcja bólu
- poprawa stabilności i równowagi
- wzmocnienie mięśni

TECHNIKI ROZLUŹNIAJĄCE

Hold – relax (trzymaj-rozluźnij)

Contract – relax (napnij-rozluźnij)

FUNKCJE WEGETATYWNE

Mimika twarzy

Oddychanie

Ruchy języka

Połykanie

Artykulacja

PNF

(

Proprioceptive

Neuromuscular Facilitation

)

WYBÓR TECHNIKI JEST UZALEŻNIONY

OD INDYWIDUALNYCH POTRZEB

PACJENTA ORAZ JEGO PROBLEMÓW

FUNKCJONALNYCH