KONKURENCJA:Jest to współzawodnictwo, rywalizacja podmiotów występujących na rynku. Mamy z nią do czynienia, gdy na tym samym rynku geograficznym lub asortymentowym występuje dwóch przedsiębiorców. Wygrywać mogą te przedsiębiorstwa, które są najbardziej efektywne. ZNACZENIE KONKURENCJI: Jest ona niezbędnym warunkiem występowania mechanizmów rynkowych. Wymaga od przedsiębiorców ciągłego poprawiania wydajności. Ułatwi dostosowanie do postępu technicznego. W ostatecznym rozrachunku ostatecznym beneficjentem jest konsument, który może zakupić coraz tańsze i lepsze towary. Jest najlepszym stymulantem efektywności ekonomicznej.
DZIEDZINY PUPK: Na dziedziny publicznego prawa konkurencji składają się: - prawo antymonopolowe ( reguły, o, których mowa w ustawie), - prawo subwencyjne ( reguły dotyczące pomocy państwa).
Prawo antymonopolowe składa się z:-reguły zabraniające nadużywania pozycji dominującej,-reguły dotyczące przeciwdziałania nadmiernej koncentracji przedsiębiorstwa, - reguły zakazujące porozumień ograniczających konkurencję.
WARUNKI ISTNIENIA KONKURENCJI: 1. Prywatna własność środków produkcji. 2. Zagwarantowana swoboda prowadzenia działalności gospodarczej. 3. Istnienie gospodarki rynkowej. Aby na rynku mogli działać konkurenci muszą najpierw pokonać bariery wejścia na rynek.
BARIERY WEJŚCIA NA RYNEK: 1. Ekonomia skali - obniżenie jednostkowego kosztu wyrobu do skali produkcji. 2. Zróżnicowanie wyrobów- firmy już istniejące mają już wyrobioną swoją markę i swoich klientów. Wyrobienie sobie marki na rynku. 3. Potrzeby kapitałowe - zainwestowanie dużych środków, aby móc konkurować na rynku. 4. Dostęp do kanałów dystrybucji, - jeżeli jest ich niewiele i kanały te są związane z innymi podmiotami to pojawia się problem przy dystrybucji. 5. Gorsza sytuacja kosztowa niezależnie od skali działalności: - wyłączność do produkcji, - korzystny dostęp do surowców, - korzystna lokalizacja, - preferencyjne subsydia państwowe, - krzywa uczenia się lub krzywa doświadczenia ( koszty maleją w związku z większymi kwalifikacjami). 6. Polityka państwa - państwo może ograniczyć lub uniemożliwić wejście na rynek poprzez; np. wymóg koncesji na dane produkty.
POGLĄDY DOKTRYNY:. Doktryna neoliberalna - przełom lat 70-tych, początki XX wieku. Ingerencja powinna polegać, na ochronie i sprawnym funkcjonowaniu gospodarki. Jak najmniej państwa w uczestnictwie gospodarki. Szkoły neoliberalne: - londyńska - przedstawicielem był Hayek. Ingerencja państwa jest uosobieniem zła. Jeżeli już jest to musi być stosowalna zgodnie z przepisami prawa. Umożliwia jednostkom realizację rozmaitych dążeń. - fryburska - przedstawicielem był Encken. Twierdził, że gospodarka jest wolnorynkowa oraz centralnie administracyjna. Była przeciwna szkole chicagowskiej.
- chicagowska zwana również monetarystem. Friedman 1912-2006r. Odrzucał wszelką ingerencję państwa w życie gospodarcze. Uważał, że rynek najlepiej sam reaguje na zmiany. - harvardzka- wolność wejścia, ograniczeniem jest wysoki stopień nadmiernej koncentracji.
POLITYKA KONKURENCJI: Polega na tworzeniu prawa i realizacji określonej polityki ( zasada wolności gospodarczej). - zasady społecznej gospodarki rynkowej, - zasady wolności gospodarczej. Cele są różne w zależności od potrzeb. Celem polityki konkurencji jest ochrona pozycji konsumenta.
INSTRUMENTY KREUJĄCE KONKURENCJĘ: 1. Stanowienie prawa ( jak najmniej monopolów), 2. Ułatwienie przedsiębiorcom wejście na rynek. 3. Prowadzenie polityki gospodarczej w tym podatkowej. 4. Działalność demonopolizacyjna państwa.
INSTRUMENTY WSPIERAJĄCE KONKURENCJĘ: 1. Utrzymanie jednolitego rynku. 2. Utrzymanie uczciwości na rynku. Instrumenty te mają przeciwdziałać wspierającą konkurencję. Cele wspólnotowej polityki konkurencji: 1. Zapobieganie i eliminowanie niezadowolonych praktyk. 2 Zapewnienie wspólnego rynku konkurencji. Celem polityki we wszystkich aspektach jest ochrona pozycji konsumenta, obniżenie cen.
USTAWA O OCHRONIE KONKURENCJI I KONSUMENTÓW: Wyróżnia się trzy kategorie: - normy prawa ustrojowego, - normy prawa materialnego, - normy prawa proceduralnego. Ad.1 Powoływanie, normy dotyczące funkcjonowania i ochrony konsumentów. Ad.2 Reguły dotyczące przedsiębiorców, którzy zawierają niezadowolone porozumienia ograniczające konkurencję i pozycja dominująca na rynku, - kontrola koncentracji przedsiębiorców, - reguły dotyczące przeciwdziałania praktykom naruszającym interesy konsumentów. Ad.3 Określają zasady i tryb praktyk ograniczających konkurencję: - porozumienia ograniczające konkurencję, - nadużywanie pozycji dominującej, - zasady i tryb postępowania w działaniu kontroli i działania przedsiębiorców, - zasady i tryb nakładania kar pieniężnych, - zasady i tryb postępowania w sprawach naruszających interes konsumentów.
CELE USTAWY O OCHRONIE KONKURENCJI I KONSUMENTÓW:
Art. 1. ust.1. Ustawa określa warunki rozwoju i ochrony konkurencji oraz zasady podejmowanej w interesie publicznym ochrony interesów przedsiębiorców i konsumentów.- Określenie warunków do rozwoju i ochrony konkurencji art.1 ust.1; ust.2. Ustawa reguluje zasady i tryb przeciwdziałania praktykom ograniczającym konkurencję oraz praktykom naruszającym zbiorowe interesy konsumentów, a także antykonkurencyjnym koncentracjom przedsiębiorców i ich związków, jeżeli te praktyki lub koncentracje wywołują lub mogą wywoływać skutki na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.- określenie zasad i trybu działań ograniczających konkurencję art.1. ut.2; ust.3. Ustawa określa także organy właściwe w sprawach ochrony konkurencji i konsumentów.- określenie organów właściwych w ramach naruszenia interesu publicznego art.1 ust.3.
ŹRÓDŁA KRAJOWE: Ustawę stosuje się do zawieranych między przedsiębiorcami: 1)·umów, w szczególności licencji, a także innych niż umowy praktyk wykonywania praw, o których mowa w ust. 1; 2) umów dotyczących nieujawnionych do wiadomości publicznej: a)informacji technicznych lub technologicznych, b)zasad organizacji i zarządzania -co, do których podjęto działania zmierzające do zapobieżenia ich ujawnieniu, jeżeli skutkiem tych umów jest nieuzasadnione ograniczenie swobody działalności gospodarczej stron lub istotne ograniczenie konkurencji na rynku. - Licencja może być albo ograniczona albo pełna, gdzie wynalazca jak i licencjonodawca może korzystać z danego przedmiotu w takim samym zakresie, - licencja wygasa najpóźniej z chwilą wygaśnięcia patentu, - zawieranie umów jest zjawiskiem stymulującym, jak również mogą stanowić naruszenie umów konkurencji. Przepisów ustawy nie stosuje się do przepisów innych ustaw ( np. ustawa o grach i zakładach wzajemnych). Źródłami prawa są także: - dyrektywy, - akty niewiążące ( wytyczne), - decyzje, - orzeczenia sądów wspólnotowych.
ŹRÓDŁA PRAWA ANTYMONOPOLOWEGO. Ustawa z 1890 r Schermana, Ustawa z 28.marca 1939 r w Polsce. Ustawa z 16 lutego 2007 o ochronie konkurencji i konsumentów.
Obszary prawa konkurencji: - reguły antykartelowe ( dotyczą ograniczających konkurencję umów między dwoma lub więcej przedsiębiorstwami), - reguły dotyczące monopoli i przedsiębiorstw zajmujących pozycję dominującą, - reguły dotyczące pomocy państwa, dampingu. Ochrona konkurencji w oparciu o prawa wspólnotowe może być realizowana przez Prezesa UOKiK oraz KE. Relacja pomiędzy publicznym a prywatnym prawem konkurencji: - ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów ma na celu swobodne podejmowanie decyzji przez przedsiębiorców, - ustawa o ochronie nieuczciwej konkurencji chroni przedsiębiorców przed nieuczciwą konkurencją, - ustawa o nieuczciwym działaniu konkurencji z dnia 23.08.2003r.
Prezes Urzędu jest centralnym organem administracji rządowej właściwym w sprawach ochrony konkurencji i konsumentów. Prezes Rady Ministrów sprawuje nadzór nad działalnością Prezesa Urzędu. 2. Prezes Urzędu jest: 1)organem wykonującym zadania nałożone na władze państw członkowskich UE 2)jednolitym urzędem łącznikowym oraz, w zakresie swoich ustawowych kompetencj 3. Prezes Rady Ministrów powołuje Prezesa Urzędu spośród osób wyłonionych w drodze otwartego i konkurencyjnego naboru. 3a. Stanowisko Prezesa Urzędu może zajmować osoba, która: 1)posiada tytuł zawodowy magistra lub równorzędny; 2) jest obywatelem polskim; 3)korzysta z pełni praw publicznych; 4)nie była skazana prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe;
5)posiada kompetencje kierownicze; 6) posiada co najmniej 6-letni staż pracy, w tym co najmniej 3-letni staż pracy na stanowisku kierowniczym;7) posiada wykształcenie i wiedzę z zakresu spraw należących do właściwości Prezesa Urzędu 3b. Informację o naborze ogłasza się przez umieszczenie ogłoszenia w miejscu powszechnie dostępnym w siedzibie Urzędu oraz w Biuletynie Informacji Publicznej Urzędu i Biuletynie Informacji Publicznej Kancelarii Prezesa RM. Ogłoszenie powinno zawierać:1)nazwę i adres Urzędu;2)określenie stanowiska; 3) wymagania związane ze stanowiskiem wynikające z przepisów prawa;4)zakres zadań wykonywanych na stanowisku;5)wskazanie wymaganych dokumentów; 6)termin i miejsce składania dokumentów;7) informację o metodach i technikach naboru. 3c. Termin,, nie może być krótszy niż 10 dni od dnia opublikowania ogłoszenia. 3. Nabór na stanowisko Prezesa Urzędu przeprowadza zespół, powołany przez Szefa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów z upoważnienia Prezesa Rady Ministrów, liczący, co najmniej 3 osoby, których wiedza i doświadczenie dają rękojmię wyłonienia najlepszych kandydatów. W toku naboru ocenia się doświadczenie zawodowe kandydata, wiedzę niezbędną do wykonywania zadań na stanowisku, na które jest przeprowadzany nabór, oraz kompetencje kierownicze. 3e. Ocena wiedzy i kompetencji kierowniczych, o których mowa w ust. 3d, może być dokonana na zlecenie zespołu przez osobę nie będącą członkiem zespołu, która posiada odpowiednie kwalifikacje do dokonania tej oceny.3f. Członek zespołu oraz osoba, o której mowa w ust. 3e, mają obowiązek zachowania w tajemnicy informacji dotyczących osób ubiegających się o stanowisko, uzyskanych w trakcie naboru. 3g. W toku naboru zespół wyłania nie więcej niż 3 kandydatów, których przedstawia Szefowi Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. 3h. Z przeprowadzonego naboru zespół sporządza protokół zawierający:1)nazwę i adres Urzędu ;określenie stanowiska, na które był prowadzony nabór, oraz liczbę kandydatów imiona, nazwiska i adresy nie więcej niż 3 najlepszych kandydatów uszeregowanych według poziomu spełniania przez nich wymagań określonych w ogłoszeniu o naborze informację o zastosowanych metodach i technikach naboru; 5)uzasadnienie dokonanego wyboru albo powody nie wyłonienia kandydata; 6)skład zespołu. 3i. Wynik naboru ogłasza się niezwłocznie przez umieszczenie informacji w Biuletynie Informacji Publicznej Urzędu i Biuletynie Informacji Publicznej Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Informacja o wyniku naboru zawiera: 1)nazwę i adres Urzędu;2) określenie stanowiska, na które był prowadzony nabór; 3)imiona, nazwiska wybranych kandydatów oraz ich miejsca zamieszkania w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego albo informację o nie wyłonieniu kandydata. 3j. Umieszczenie w Biuletynie Informacji Publicznej Kancelarii Prezesa Rady Ministrów ogłoszenia o naborze oraz o wyniku tego naboru jest bezpłatne. 4. Prezes Rady Ministrów odwołuje Prezesa Urzędu. Prezes u pełni obowiązki do dnia powołania jego następcy.
. Do zakresu działania Prezesa Urzędu należy:1)sprawowanie kontroli przestrzegania przez przedsiębiorców przepisów ustawy; 2)wydawanie decyzji w sprawach praktyk ograniczających konkurencję, w sprawach koncentracji przedsiębiorców oraz w sprawach praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów, a także innych decyzji przewidzianych w ustawie;3)prowadzenie badań stanu koncentracji gospodarki oraz zachowań rynkowych przedsiębiorców;4)przygotowywanie projektów rządowych programów rozwoju konkurencji oraz projektów rządowej polityki konsumenckiej;5)współpraca z krajowymi i międzynarodowymi organami i organizacjami, do których zakresu działania należy ochrona konkurencji i konsumentów;6)wykonywanie zadań i kompetencji organu ochrony konkurencji państwa członkowskiego Unii Europejskiej, 7)wykonywanie zadań i kompetencji właściwego organu oraz jednolitego urzędu łącznikowego państwa członkowskiego Unii Europejskiej,; 8)opracowywanie i przedkładanie Radzie Ministrów projektów aktów prawnych dotyczących ochrony konkurencji i konsumentów;9)przedkładanie Radzie Ministrów okresowych sprawozdań z realizacji rządowych programów rozwoju konkurencji i polityki konsumenckiej;10)współpraca z organami samorządu terytorialnego, w zakresie wynikającym z rządowej polityki konsumenckiej;11)inicjowanie badań towarów, wykonywanych przez organizacje konsumenckie;12)opracowywanie i wydawanie publikacji oraz programów edukacyjnych popularyzujących wiedzę o ochronie konkurencji i konsumentów;13)występowanie do przedsiębiorców w sprawach ochrony praw i interesów konsumentów;14)realizacja zobowiązań międzynarodowych Rzeczypospolitej Polskiej w zakresie współpracy i wymiany informacji w sprawach ochrony konkurencji i konsumentów oraz pomocy publicznej;15)gromadzenie i upowszechnianie orzecznictwa w sprawach z zakresu ochrony konkurencji i konsumentów, w szczególności przez zamieszczanie decyzji Prezesa Urzędu na stronie internetowej Urzędu;16)współpraca z Szefem Krajowego Centrum Informacji Kryminalnych w zakresie niezbędnym do realizacji jego zadań ustawowych;
17) wykonywanie innych zadań określonych w ustawie lub ustawach odrębnych.
I uprawnienia o charakterze kontrolnym - przestrzeganie przepisów ustawy. Kryterium kontroli jest legalność. - czy przedsiębiorcy naruszają przepisy ustawy, - czy struktura przedsiębiorców jest odpowiednia czy nie występuje monopol, - w jakim zakresie przedsiębiorcy stosują się do rozporządzeń Prezesa. II uprawnienia o charakterze decyzyjnym- chodzi o wydawanie wszelkiego rodzaju decyzji np. w sprawach praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów, w spr. Porozumień, w zakresie nadużywania pozycji dominującej.
III uprawnienia o charakterze inicjacyjnym - występowanie do przedsiębiorców w sprawach ochrony interesów konsumentów. IV uprawnienia o charakterze legislacyjnym i opiniodawczym - opracowywanie projektów. V uprawnienia o charakterze kooperacyjnym i pomocniczym - współpraca z krajowym i międzynarodowymi przedsiębiorcami. VI uprawnienia o charakterze badawczym i edukacyjnym - inicjowanie badań towarów i usług przeprowadzane przez organizację konsumentów, gromadzi decyzje, orzeczenia, publikuje je na stronie internetowej. VII uprawnienia o charakterze sprawozdawczym - przedkładanie RM sprawozdań. VIII uprawnienia Prezesa wynikające z prawa wspólnotowego - realizuje określone zadania z prawa wspólnotowego.. INNE ZADANIA: - nadzorowanie pomocy publicznej), - wytaczanie powództw przed Sądem ochrony konkurencji i konsumentów w sprawach o uznanie wzorców umownych za niedozwolone, - prowadzi rejestr postępowań, - uprawnienie do zlecenia inspekcji handlowej przeprowadzenia kontroli. Obecnie kieruje nią Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. - wydaje dziennik urzędowy UOKiK ( orzeczenie sądu apelacyjnego w Warszawie, orzeczenie Sądu Najwyższego). Publikacji dokonuje się z pominięciem pewnych informacji, które stanowić mogą tajemnicę. Prezes Urzędu OKiK działa przy pomocy Urzędu OKiK. Skład: - centrala ( warszawa), - delegatury, kierują nimi dyrektorzy. Mogą załatwiać sprawy, które należą do ich właściwości bądź też inne sprawy przekazane przez Prezesa. Decyzje i postanowienia dyrektorzy delegatury wydają z mocy ustawy. II Sąd Ochrony konkurencji i Konsumentów: Sądy powszechne ( sąd okręgowy). Jest on właściwy w sprawach: - odwołań od decyzji Prezesa OKiK, - zażalenia na postanowienia wydane prze Prezesa, - zażalenia wydawane prze Prezesa na postanowienie Prezesa UOKiK. Odwołanie wnosi się za pośrednictwem Prezesa UOKiK w terminie 2 tygodniowym od dnia doręczenia decyzji. Zażalenie na postanowienie Prezesa UOKiK wnosi się w terminie 1 tygodnia. Stronami są: Prezes UOKiK, podmiot, który jest stroną w postępowaniu przed Prezesem, wnoszący zażalenie. Orzeczenia wydawane przez Sąd OKiK: oddalić odwołanie od decyzji Prezesa, odrzucenie odwołania ( z przyczyn formalnych np.: wniesione po terminie), w sytuacji, gdy Sąd uwzględniając odwołanie to albo uchyla decyzję albo zmienia w całości lub w części i orzeka, co do istoty sprawy. Zasady stosuje się odpowiednia do zażaleń. Postępowanie przed Sądem OKiK jest traktowane, jako postępowanie I instancyjne. Później przed Sądem w Warszawie i na końcu przed Sądem Najwyższym. III Komisja Europejska - najważniejszy organ Unii. Posiada uprawnienia dochodzeniowe np.: przeprowadzanie inspekcji, kary za naruszenie przepisów. Prace komisji wspomaga dyrekcja generalna ds. konkurencji. Wg Rozporządzenia 1/2003 sprawą mającą charakter wspólnotowy może zająć się jeden organ albo kilka organów. IV Sieć konkurencji- platforma współpracy. Nie jest organem wspólnotowym, nie posiada osobowości prawnej. Forum dyskusji i współpracy. Współpraca może polegać na: informowaniu, koordynowanie dochodzeń, pomaganiu w dochodzeniu innym organom. V Komitet Doradcy ds. Praktyk ograniczających konkurencję i pozycji dominujących dyskutuje się o kwestiach wspólnotowych konkurencji. VI Sąd I Instancji - od 1978 roku. Składa się, z co najmniej 1 sędziego z każdego państwa. Kadencja trwa 6 lat. Możliwość ponownego mianowania. Orzeka w sprawach przedsiębiorców lub osób fizycznych w sprawach wspólnot na tle stosowania praw konkurencji. VII Europejski Trybunał Sprawiedliwości - 1952 rok. Składa się z sędziów po 1 z każdego państwa członkowskiego oraz rzeczników generalnych. Powoływani są na 6 letnią kadencję. - pytania prejudycjalne ( jedynie uprawniony w tych sprawach jest właśnie TS), - skargi na uchybienie zobowiązania ( zakres OKiK wszczęcie postępowania wobec danego państwa winnego uchybieniu), - skargi na unieważnienie aktów wspólnotowych, ( jeżeli dany akt nie posiada uzasadnienia uważany jest za nieważny), - skargi na zaniechania działania. Postępowanie podobne jak przed Sądem I Instancji.
1. Interes publiczny - jest to klauzula generalna. Dotyczy ogółu nieokreślonej z góry liczby osób czy też określonej liczby grup. Do naruszenia dochodzi wtedy, kiedy skutki działań mają charakter powszechny. Np. wyrok sądu apelacyjnego, wyrok sądu okik. Różne stanowiska: - wypowiedzenie umowy najmy, odmowa przedsiębiorstwa energetycznego przy rozliczaniu wody, ocena stosowani praktyki przez przedsiębiorcę ( nie ilość, ale potencjalne skutki takiego działania). 2 Przedsiębiorca. Jest to osoba fizyczna ( osoba, która ma pełną zdolność do czynności prawnych). Osoby te stają się przedsiębiorcami z chwilą wpisu do ewidencji działalności gospodarczej. Jest to osoba prawna ( podmioty tworzone przez jednostki samorządu terytorialnego; spółki kapitałowe, fundacje, stowarzyszenia). Uzyskują z chwilą wpisu do KRS. Jest to j.o która jest osobą prawną, ale której przepisy przyznają os. Prawną np. spółka zoo w organizacji, spółka jawna, komandytowa, partnerska. Wg ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.. 1)przedsiębiorcy - rozumie się przez to przedsiębiorcę w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, a także a)osobę fizyczną, osobę prawną, a także jednostkę organizacyjną nie mającą osobowości prawnej, której ustawa przyznaje zdolność prawną, organizującą lub świadczącą usługi o charakterze użyteczności publicznej, które nie są działalnością gospodarczą w b)osobę fizyczną wykonującą zawód we własnym imieniu i na własny rachunek c)osobę fizyczną, która posiada kontrolę, nad co najmniej jednym przedsiębiorcą d)związek przedsiębiorców; 3Działalność gospodarcza - jest to działalność zarobkowa, wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż a także działalność wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły. 4. Działalność zarobkowa - działanie z motywem uzyskania zysku. Działalność ta nie musi być zarobkowa, mogą pojawić się również straty. 5. Działalność wytwórcza - czynności związane z wytwarzaniem i przetwarzaniem różnych surowców. 6. Działalność handlowa- może być krajowa lub międzynarodowa, polega na kupnie bądź sprzedaży towarów. 7. Działalność zawodowa - prowadzona w formie działalności gospodarczej, musi być prowadzona we własnym imieniu i na swój rachunek. Prawo wspólnotowe - pojawia się tu pojęcie świadczenia usług oraz przedsiębiorczości. Przedsiębiorczość - może mieć charakter wtórny, czyli prowadzi działalność np. w Polsce a może tak, że otworzyć działalność zagranicą. Jest tu bardzo ważny element stałości. Usługi nie mają tego charakteru stałości. Odróżnia to przedsiębiorczość od świadczenia usług. Przedsiębiorca wg ustawy o OKiK - os. fizyczna, prawna, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, organizują lub świadczą usługi o charakterze użyteczności publicznej, której nie są działalnością gospodarczą w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej art.4. Mogą to być również osoby fizyczne wykonujące zawód we własnym imieniu i na własny rachunek lub prowadzą działalność w ramach wykonywania takiego zawodu. Osoba fizyczna, która posiada kontrolę, nad conajmnie jednym przedsiębiorcą, choćby nie prowadził działalności gospodarczej. Związki przedsiębiorców na potrzeby ustawy, o OKiK. Związek przedsiębiorców - rozumie się prze to izby, zrzeszenia i inne organizacje zrzeszające przedsiębiorców jak również związki tych organizacji. Przedsiębiorca dominujący - przedsiębiorca, który posiada kontrolę nad innym przedsiębiorcą. Przejęcie kontroli - są to wszelkie formy bezpośredniego lub pośredniego uzyskania przez przedsiębiorcę uprawnień, które osobno albo łącznie, przy uwzględnieniu wszystkich okoliczności faktycznych lub prawnych, umożliwiają wywieranie decydującego wpływu na innego przedsiębiorcę lub przedsiębiorców. Rynek właściwy ( relewantny) - jest to rynek towarów, które ze względu na ich przeznaczenie cenę oraz właściwości w tym, jakość, są uznawane przez ich nabywców za substytutu oraz są oferowane na obszarze, na którym ze względu na ich rodzaj i właściwości, istnienie barier dostępu do rynku, koszty transportu, panują zbliżone warunki konkurencji. Regulują go przepisy prawa antymonopolowego. Jest to pojęcie węższe niż rynek w pojęciu ekonomicznym. Rynek właściwy obejmuje dwa elementy: rynek właściwy terytorialnie, rynek właściwy produktów. Towary - są to rzeczy, jak również energia, papiery wartościowe i inne prawa majątkowe, usługi a także roboty budowlane. - sybstytutywność produktu, - właściwości produktu: cena, jakość. Rynek geograficzny - obszar zbytu na ograniczonym obszarze produktu rynku właściwego geograficznie. Kryteria wyróżnienia rynku: bariery wejścia na rynek- prawne, preferencje konsumentów, zróżnicowanie cen na różnych obszarach. Rynek właściwy czasowo - dotyczy rynków podlegających zmienności warunków konkurowania w czasie, towary na rynku właściwym. Konkurencja może występować zarówno po stronie popytu, jak i podaży. Konkurenci rzeczywiści - są to podmioty, które faktycznie wprowadzają lub nabywają produkty. Konkurenci potencjalni - są to podmioty, które planują wprowadzić lub nabyć produkty, które jeszcze na tym rynku nie istnieją. Konkurenci nie są to podmioty, które stoją po stronie popytu i podaży, bo są wtedy KONTRAHENTAMI. Grupa kapitałowa - rozumie się przez to wszystkich przedsiębiorców, którzy są kontrolowani w sposób bezpośrednio lub pośrednio przez jednego przedsiębiorcę, w tym tego przedsiębiorcę. Cena - jest to cena jak również opłata o charakterze ceny, marża handlowa, prowizja oraz narzuty do cen. Jest jednym z kryteriów rozróżniania rynku właściwego. Cena - wartość wyrażona w jednostkach pieniężnych, którą kupujący jest obowiązany zapłacić przedsiębiorcy za towar lub usługę, w cenie uwzględnia się podatek od towarów i usług oraz podatek akcyzowy, jeżeli na podstawie odrębnych przepisów sprzedaż towaru ( usługi) podlega obciążeniu podatkiem od towarów i usług oraz podatkiem akcyzowym. Ustawa wyróżnia: ceny urzędowe - są ustalone przez organy administracji rządowej lub samorządowej, ceny umowne - ceny uzgodnione przez kontrahentów. Marża handlowa - różnica między ceną płaconą przez kupującego a ceną uprzednio zapłaconą przez przedsiębiorcę, wynikającą z kosztów i zysku przedsiębiorcy; marża handlowa może być wyrażona kwotowo lub w procentach. Prowizja - jest to należność za pośrednictwo w transakcji handlowej. Praktyki ograniczające konkurencję: porozumienia ograniczające konkurencję, nadużywanie pozycji dominującej. Porozumienia horyzontalne - są zawierane pomiędzy przedsiębiorcami działającymi na różnych szczeblach obrotu, których celem jest zakup towarów dokonywanych z zamiarem ich dalszej odsprzedaży. Jest zawierane pomiędzy dystrybutorem a producentem. Przedmiotem nie jest sprzedaż bezpośrednia. Porozumienia wertykalne to np.: porozumienie wyłącznego zakupu, porozumienie wyłącznej sprzedaży, porozumienie o selektywnej dystrybucji. Porozumienie antykonkurencyjne - ich celem lub skutkiem jest wyeliminowanie, ograniczenie lub naruszenie w inny sposób konkurencji na rynku właściwym, polegające w szczególności na : 1 ustalaniu, bezpośrednio lub pośrednio cen i innych warunków zakupu lub sprzedaży towarów, 2 ograniczaniu lub kontrolowaniu produkcji lub zbytu oraz postępu technicznego lub inwestycji. 3 podziale rynków zbytu lub zakupu, 4 stosowaniu w podobnych umowach z osobami trzecimi uciążliwych lub niejednolitych warunków umów, stwarzających tym osobom zróżnicowane warunki konkurencji, 5 uzależnieniu zawarcia umowy od przyjęcia lub spełnienia przez drugą stronę innego świadczenia, nie mającego rzeczowego ani zwyczajowego związku z przedmiotem umowy, 6 ograniczaniu dostępu do rynku lub eliminowaniu z rynku przedsiębiorców nieobjętych porozumieniem, 7 uzgadnianiu przez przedsiębiorców przystępujących do przetargu lub przez tych przedsiębiorców i przedsiębiorcę będącego organizatorem przetargu warunków składowych ofert, w szczególności zakresu prac lub ceny. Art. 6. 1. Zakazane są porozumienia, których celem lub skutkiem jest wyeliminowanie, ograniczenie lub naruszenie w inny sposób konkurencji na rynku właściwym, polegające w szczególności na:1)ustalaniu, bezpośrednio lub pośrednio, cen i innych warunków zakupu lub sprzedaży towarów;2)ograniczaniu lub kontrolowaniu produkcji lub zbytu oraz postępu technicznego lub inwestycji;3)podziale rynków zbytu lub zakupu;4)stosowaniu w podobnych umowach z osobami trzecimi uciążliwych lub niejednolitych warunków umów, stwarzających tym osobom zróżnicowane warunki konkurencji;5) uzależnianiu zawarcia umowy od przyjęcia lub spełnienia przez drugą stronę innego świadczenia, nie mającego rzeczowego ani zwyczajowego związku z przedmiotem umowy;6)ograniczaniu dostępu do rynku lub eliminowaniu z rynku przedsiębiorców nieobjętych porozumieniem;7)uzgadnianiu przez przedsiębiorców przystępujących do przetargu lub przez tych przedsiębiorców i przedsiębiorcę będącego organizatorem przetargu warunków składanych ofert, w szczególności zakresu prac lub ceny. Cel antykonkurencyjny: 1 porozumienia ustalające cenę mogą mieć charakter: - bezpośredni, gdy jednoznacznie ustali się statut ceny, - pośredni, gdy będzie dotyczyło elementów, które ostatecznie wpływają na ustalenie ceny. 2 porozumienia kontyngentowe, 3 porozumienia podziałowe: - kryterium geograficzne, kryterium asortymentowe, kryterium podmiotowe, 4 porozumienia dyskryminujące, 5 porozumienia wiązane, 6 bojkot, 7 zmowa przetargowa. Wyłączenia mogą być związane z porozumieniami bagatelnymi. Zakazu nie stosuje się do porozumień zawieranych między:1)konkurentami, których łączny udział w rynku w roku kalendarzowym poprzedzającym zawarcie porozumienia nie przekracza 5 %; 2)przedsiębiorcami, którzy nie są konkurentami, jeżeli udział w rynku posiadany przez któregokolwiek z nich w roku kalendarzowym poprzedzającym zawarcie porozumienia nie przekracza 10 %.2. . WYŁĄCZENIA INDYWIDUALNE: Przeanalizować zyski i straty. Wyłączenia z mocy samego prawa. Ocena jest dokonywana przez samego przedsiębiorcę. Konieczne jest wystąpienie wszystkich 4 przesłanek. Oparte na regule rozsądku- dla ustalenia legalności porozumienia konieczne jest dokonanie bilansu, porównanie korzyści z negatywnymi skutkami. Korzyści natury gospodarczej, ekonomicznej, postęp techniczny, lepsza, jakość poziom zatrudnienia. Jeśli wynik bilansu jest negatywny to porozumienie powinno być uznane za zakazane. Dozwolone powinny być porozumienia, które zakłócają konkurencję, ale w sposób rozsądny. Korzyści przeważają negatywne skutki. Dotyczy porozumień wertykalnych i horyzontalnych. Przesłanki:
1.Przyczynienie się do polepszenia produkcji, dystrybucji towarów lub do postępu technicznego lub gospodarczego- odnosi się do kryterium efektywności, korzyści obiektywne, które polegają na: - modernizacji technologii, - poprawa, jakości - nowe produkty - innowacja Należy ocenić sytuacje sprzed porozumienia z sytuacja po zawarciu porozumienia. Przedsiębiorcy osiągają lepsze efekty niż w pojedynkę. Wystarczy by został spełniony jeden warunek z przykładów wymienionych w punkcie pierwszym 2. Zapewniają nabywcy lub użytkownikowi odpowiednią część wynikających z porozumień korzyści: Koresponduje z ochrona konsumentów. Poprawa ogólnej sytuacji konsumentów. Ustawa nie definiuje nabywcy czy użytkownika. Zakres podmiotowy jest szeroki. Nabywają, aby odsprzedać. Korzyści: obniżka cen, usprawnienie obsługi.Korzyści w możliwie szeroki sposób, jakościowe i ilościowe, nie tylko finansowe.. Mówi się o odpowiedniej części korzyści, które mogą być zapewnione nabywcom, użytkownikom. Mogą być mniejsze niż korzyści przedsiębiorcy. 3 Nie nakładają ograniczeń na zainteresowanych przedsiębiorców ograniczeń, które nie są niezbędne do osiągnięcia tych celów - kryterium niezbędności ograniczeń Należy ustalić inne mniej restrykcyjne alternatywy na zasadzie niezbędności. 4 Nie stwarzają możliwości wyeliminowania konkurencji na rynku właściwym w zakresie znacznej części określonych towarów. Niedopuszczalne jest porozumienie, które stwarza możliwość wyeliminowania konkurencji. Przedsiębiorcy sami dokonują oceny czy te przesłanki są spełnione i dlatego jest pewne ryzyko błędnej oceny. Następstwa naruszeń tych przepisów:- Porozumienie jest nieważne z mocy prawa, - Może być nałożona kara pieniężna na stronę - Prezes może wydać decyzję zakazującą tej praktyki - straty w wymiarze finansowym, gdy były duże inwestycje. Wyłączenia grupowe ART. 8 ust. 3 - podstawa jest akt prawny. Dotyczy wszystkich przedsiębiorców. Strony zawierają porozumienie, które jest zakazane, ale na skutek rozporządzenia będzie ono legalne. Takie rozporządzenie 1.Określa warunki zwolnienia 2 zawiera klauzule niedozwolone (czarna lista) 3 Okres obowiązywania
Zakaz nadużywania pozycji dominującej ART. 9 Warunkiem stosowania tej praktyki jest posiadanie pozycji dominującej na rynku właściwym. Ustanawia zakaz zachowań, które stanowią wykorzystywanie pozycji dominującej. Można posiadać pozycje dominującą i jej nie wykorzystywać. Posiadanie nie jest zakazane. Pozycję dominującą można uzyskać poprzez np. koncentrację, połączenie się. Art. 9 nie jest mechanizmem zwalczania pozycji dominującej. W ustawie nie jest wyjaśnione, czym jest nadużywanie pozycji dominującej. Ustawa podaje przykłady nadużywania pozycji dominującej i nie jest to katalog zamknięty. Praktyki nadużywania pozycji dominującej mają charakter legalny, ale gdy przedsiębiorca posiada pozycje dominującą to zdarzenia te są zdelegalizowane. Przedsiębiorcy korzystają z wolności gospodarczej te przesłanki nie mogą być nadużywane. Wolność gospodarcza może być ograniczana przez ważny interes publiczny i ustawę. Przedsiębiorca może nie być świadomy, że wykorzystuje pozycje dominującą Te praktyki można podzielić na: 1 Praktyki, antykonkurencyjne - uderzające w aktualną bądź potencjalną konkurencję 2 Praktyki eksploatacyjne - wyzyskiwanie innych uczestników rynku np. uciążliwe warunki umów. Nadużywanie pozycji dominującej polega na (ART. 9 ust 2): 1 narzucaniu przez przedsiębiorcę uciążliwych warunków umów, przynoszących mu nieuzasadnione korzyści; - narzucanie cen nadmiernie wygórowanych-, gdy przedsiębiorca ma pozycje dominującą on decyduje i dowolnie może ustalać ceny. Dwa kryteria oceny: - analiza kosztowa działalności przedsiębiorcy - koszt własne i wielkość zysku w cenie jednostkowej - porównywanie cen - na innych rynkach Jeżeli okaże się że badana cena narusza zasadę ekwiwalentności świadczeń to badana cena jest nadmiernie wygórowana - ceny rażąco niskie - drapieżnictwo cenowe Celem jest wyeliminowanie z rynku konkurentów, nie dopuszczenie do wejścia na rynek nowych konkurentów, przedsiębiorców. Inne warunki zakupu albo sprzedaży towarów Np. narzucanie odległych terminów płatności Punkt 2. Ograniczenie produkcji , zbytu postępu - warunkiem jest wystąpienie szkody dla kontrahentów, Aby wpływać na poziom cen ogranicza produkcję czy sprzedaż. Celem tej praktyki może być utrzymanie cen lub podwyższanie cen, doprowadzenie do wzrostu sprzedaży innego towaru tego podmiotu lub z nim związanego. - ograniczanie postępu technicznego - dominant rezygnuje z wprowadzania postępu technicznego. Punkt 3. uciążliwe lub niejednolite warunki umów. - musi być podobieństwo umów. Przykład - rabaty za wierność, różnicowanie cen, gdy sprzedaż ma charakter narodowy i międzynarodowy. Utrudnianie dostępu do reklam. W pewnych warunkach może być to dopuszczalne np. przy zakupie większej ilości. Punkt 4 . Dotyczy transakcji wiązanych - przesłanka - brak rzeczowego lub zwyczajowego związku z przedmiotem umowy. Naruszeniem jest wymuszenie dodatkowego świadczenia - sama umowa może być zgodna z prawem. Punkt 5. Przeciwdziałanie ukształtowaniu…. - przepis ogólny W praktyce np. odmowa kontraktowania przez dominanta, odmowa dostępu do urządzeń kluczowych (urządzenia, którymi dysponuje tylko dominant, ale są one niezbędne do wykonywania działalności przez inne podmioty np. port morski, sieć telekomunikacyjna - określone informacje Odmowa dostępu do urządzeń kluczowych może być też zgodna z prawem, np., gdy zalega z opłatami lub nie wywiązuje się z innych obowiązków nie korzysta z urządzeń kluczowych w sposób należyty. Przykłady: - ograniczenie liczby przewoźników - nierówne traktowanie konkurentów na placu targowym.
Narzucenie musi mieć charakter przymusowy, wymuszony. Np. wymuszanie zakazu zbywania wierzytelności. Punkt 7 podział rynku - wg kryteriów….Podział rynku wg kryterium terytorialnego - różne ceny na ten sam towar Kryterium podmiotowe - eliminowanie z danego rynku określonych przedsiębiorców. Przykłady innego rodzaju z orzecznictwa zakazane - pobieranie opłat za upomnienia, - zachowanie przedsiębiorcy mające charakter groźby bezprawnej, - obciążenie podwójne tego samego kontrahenta. Skutki prawne: 1 Cywilnoprawne2 Administracyjnoprawne -Decyzje: - uznanie praktyki za ograniczenie konkurencji - nakazuje zaniechanie tej praktyki
ART.11 Nie wydaje się decyzji, gdy przedsiębiorca zaprzestał naruszać zakazy
Postępowanie antymonopolowe Kiedyś był wniosek o wszczęcie postępowania a teraz jest forma zawiadomienia. Kiedyś Prezes musiał wszcząć postępowanie i przeprowadzić czynności w sprawie teraz od uznania Prezesa zależy czy wszcząć postępowanie czy nie. Zgłaszający nie jest stroną postępowania. Prezes informuje zawiadamiającego o czynnościach, jakie podejmie i jakich nie podejmie pisemnie z uzasadnieniem. Gdy Prezes podejmie decyzje o wszczęciu postępowania wydaje postanowienie i nie jest ono zaskarżalne. ART.87 przekroczenie 5 miesięcznego terminu zakończenia postępowania - Prezes zawiadamia i podaje przyczynę. ART.13 Przepisy te mają charakter prewencyjny. Obowiązek zgłoszenia Prezesowi. Art. 13 ust 1 bagatelność. Rozporządzenie wydane w oparciu o art.17 ustawy. Cala grupa kapitałowa traktowana jest jak jeden przedsiębiorca. Rodzaje bagatelności; - obrót światowy 1 mld euro, - obrót krajowy 50 mln euro. Obrót krajowy - należy ustalić, jaka część danego obrotu w przedsiębiorstwie zastała ustalona na terytorium RP. W praktyce mogą pojawić się trudności. Bierze się pod uwagę umiejscowienie klienta. Art. 13 ust 2 ustawa nie definiuje pojęcia koncentracji. Cechą konstytutywną koncentracji jest operacja, która skutkuje zmianą kontroli nad przedsiębiorcą. - połączenie się przedsiębiorców, - przejęcie kontroli nad jednym lub więcej przedsiębiorstwami, - nabycie przez przedsiębiorcę mienia. Wyróżnia się koncentrację: - horyzontalną występuje, gdy przedsiębiorcy są konkurentami, - wertykalną zachodzące pomiędzy przedsiębiorcami na różnych szczeblach, - konglomeratową występuje na różnych rynkach i na różnych szczeblach. Każda koncentracja wymaga zgłoszenia. Przypadki koncentracji przedsiębiorców: 1.połączenie dwóch lub więcej przedsiębiorców. Jest to tzw. fuzja. 2 przejęcie bezpośredniej lub pośredniej kontroli nad jednym lub więcej przedsiębiorcami przez jednego lub więcej przedsiębiorców tzw. akwizycja. 3 utworzenie przez przedsiębiorców wspólnego przedsiębiorcy. Połączenie interesów gospodarczych. Wyróżnia się dwa podmioty przedsiębiorców; - przedsiębiorca aktywny, - przedsiębiorca bierny. Wspólne przedsiębiorstwa: - koordynacyjnym zachowania przedsiębiorców, - koncentracyjnym wszystkie cechy podmiotu samodzielnie gospodarującego. Uzyskanie pozycji dominującej. Utworzenie wspólnego przedsiębiorstwa jest tworzone wyłącznie przez przedsiębiorców. 4 nabycie części mienia innego przedsiębiorcy przez przedsiębiorcę. Należy tu uwzględnić obrót nabywany przez tą daną część przedsiębiorstwa. Dotyczy tylko takiego przypadku, w którym będzie możliwe wyodrębnienie. Art. 13. 1. Zamiar koncentracji podlega zgłoszeniu Prezesowi Urzędu, jeżeli:
1łączny światowy obrót przedsiębiorców uczestniczących w koncentracji w roku obrotowym poprzedzającym rok zgłoszenia przekracza równowartość 1.000.000.000 euro lub
2 łączny obrót na terytorium RP przedsiębiorców uczestniczących w koncentracji w roku obrotowym poprzedzającym rok zgłoszenia przekracza równowartość 50.000.000 euro. 2. Obowiązek wynikający z ust. 1 dotyczy zamiaru: 1połączenia dwóch lub więcej samodzielnych przedsiębiorców; 2przejęcia - przez nabycie lub objęcie akcji, innych papierów wartościowych, udziałów lub w jakikolwiek inny sposób - bezpośredniej lub pośredniej kontroli nad jednym lub więcej przedsiębiorcami przez jednego lub więcej przedsiębiorców;3utworzenia przez przedsiębiorców wspólnego przedsiębiorcy; 4 nabycia przez przedsiębiorcę części mienia innego przedsiębiorcy (całości lub części przedsiębiorstwa), jeżeli obrót realizowany przez to mienie w którymkolwiek z dwóch lat obrotowych poprzedzających zgłoszenie przekroczył na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej równowartość 10.000.000 euro. ART. 14 wyłączenia: Wyróżnia się 5 przypadków: 1 przejęcie przedsiębiorcy nieosiągającego wymaganego obrotu, 2 czasowe nabycie akcji lub udziałów przez podmioty prowadzące działalność inwestycyjną. Ograniczony zakres zastosowania podmiotowy oraz przedmiotowy. Podmiotowy odnosi się wyłącznie do instytucji finansowych. Jest to podmiot, który wykonuje lub może wykonywać jako działalność finansową. Przedmiotowy ma zastosowanie do instytucji finansowych, których przedmiotem jest prowadzenie na własny rachunek działalności finansowej. Warunki: - wymóg odsprzedaży nabytych akcji lub udziałów, - ograniczenie instytucji. 3 nabycie akcji lub udziałów w celu zabezpieczenia wierzytelności. Wierzytelność można podzielić na: - rzeczowe, - osobowe np. poręczenia, - powiernicze np. przewłaszczenie. Nabycie lub objęcie akcji powinno mieć charakter czasowy. 4 koncentracja w upadłości reguluje je ustawa upadłościowa. Dwa tryby przeprowadzenia postępowania; - postępowanie związane z likwidacją dłużnika, - postępowanie z możliwością zawarcia układu cel sanacyjny. Wyjątki: - jeżeli zaistnieją wyjątkowe przypadki np.; zamierzający przejąć kontrolę jest konkurentem. - albo należy do grupy kapitałowej do, której należą konkurenci. Przejmujący może nie być przedsiębiorcą, ale należy do danej grupy kapitałowej. 5 przedsiębiorcy należący do tej samje grupy kapitałowej. Art. 14. Nie podlega zgłoszeniu zamiar koncentracji,:1·jeżeli obrót przedsiębiorcy, nad którym ma nastąpić przejęcie kontroli, zgodnie nie przekroczył na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w żadnym z dwóch lat obrotowych poprzedzających zgłoszenie równowartości 10.000.000 euro; 2polegającej na czasowym nabyciu lub objęciu przez instytucję finansową akcji albo udziałów w celu ich odsprzedaży, jeżeli przedmiotem działalności gospodarczej tej instytucji jest prowadzone na własny lub cudzy rachunek inwestowanie w akcje albo udziały innych przedsiębiorców, pod warunkiem, że odsprzedaż ta nastąpi przed upływem roku od dnia nabycia lub objęcia, oraz że a) instytucja ta nie wykonuje praw z tych akcji albo udziałów, z wyjątkiem prawa do dywidendy, lub b) wykonuje te prawa wyłącznie w celu przygotowania odsprzedaży całości lub części przedsiębiorstwa, jego majątku lub tych akcji albo udziałów; 3polegającej na czasowym nabyciu lub objęciu przez przedsiębiorcę akcji lub udziałów w celu zabezpieczenia wierzytelności, pod warunkiem że nie będzie on wykonywał praw z tych akcji lub udziałów, z wyłączeniem prawa do ich sprzedaży; 4następującej w toku postępowania upadłościowego, z wyłączeniem przypadków, gdy zamierzający przejąć kontrolę jest konkurentem albo należy do grupy kapitałowej, do której należą konkurenci przedsiębiorcy przejmowanego; 5 przedsiębiorców należących do tej samej grupy kapitałowej. ART. 15. Sytuacja, kiedy kontrola nad danym przedsiębiorcą jest dokonywana przez kilka spółek zależnych. DECYZJE W SPRAWACH KONCENTRACJI. Art. 19. 1. Prezes Urzędu, w drodze decyzji, wydaje zgodę na dokonanie koncentracji, gdy - po spełnieniu przez przedsiębiorców zamierzających dokonać koncentracji warunków określonych w ust. 2 - konkurencja na rynku nie zostanie istotnie ograniczona, w szczególności przez powstanie lub umocnienie pozycji dominującej na rynek 2. Prezes Urzędu może na przedsiębiorcę lub przedsiębiorców zamierzających dokonać koncentracji nałożyć obowiązek lub przyjąć ich zobowiązanie, w szczególności do: 1zbycia całości lub części majątku jednego lub kilku przedsiębiorców, 2 wyzbycia się kontroli nad określonym przedsiębiorcą lub przedsiębiorcami, w szczególności przez zbycie określonego pakietu akcji lub udziałów, lub odwołania z funkcji członka organu zarządzającego lub nadzorczego jednego lub kilku przedsiębiorców, 3 udzielenia licencji praw wyłącznych konkurentowiART. 20 Zakaz dokonywania koncentracji, gdy zachodzą ku temu odpowiednie przesłanki. Decyzja ta jest zaskarżalna można wnieść decyzję do sądu ochrony konkurencji i konsumentów. Dwa przypadki, kiedy decyzja jest pozytywna:: 1przyczyni się ona do rozwoju ekonomicznego lub postępu technicznego; 2 może ona wywrzeć pozytywny wpływ na gospodarkę narodową. e w drodze decyzji. Nie ma dookreślonego terminu. Może być on przedłużony nawet kilkukrotnie. POSTĘPOWANIE ANTYMONOPOLOWE W SPRAWACH KONCENTRACJI. ART. 94 Stroną postępowania jest każdy, kto zgłasza zamiar koncentracji. Postępowanie to powinno być zakończone nie później niż w terminie 2 m-cy od dnia wszczęcia postępowania. Art. 94. 1. Stroną postępowania jest każdy, kto zgłasza, zgodnie z ust. 2, zamiar koncentracji. 2 Zgłoszenia zamiaru koncentracji dokonują:
1) wspólnie łączący Si przeds. 2)przedsiębiorca przejmujący kontrolę
3)wspólnie wszyscy przedsiębiorcy biorący udział w utworzeniu wspólnego przedsiębiorcy w przypadku, o którym mowa w art. 13 ust. 2 pkt 3; 4 przedsiębiorca nabywający część mienia innego przedsiębiorcy - w przypadku, o którym mowa w art. 13 ust. 2 pkt 4. 3 W przypadku gdy koncentracji dokonuje przedsiębiorca dominujący za pośrednictwem co najmniej dwóch przedsiębiorców zależnych, zgłoszenia zamiaru tej koncentracji dokonuje przedsiębiorca dominujący. 4Od wniosków o wszczęcie postępowania antymonopolowego w sprawach koncentracji przedsiębiorcy uiszczają opłaty. Jeżeli wraz ze złożonym wnioskiem nie zostanie uiszczona opłata, Prezes Urzędu wzywa wnioskodawcę do uiszczenia opłaty w terminie 7 dni, z pouczeniem, że nieuiszczenie opłaty spowoduje pozostawienie wniosku bez rozpatrzenia. 5Opłaty, o których mowa w ust. 4, stanowią dochód budżetu państwa. 6 Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia: 1szczegółowe warunki, jakim powinno odpowiadać zgłoszenie zamiaru koncentracji, w tym wykaz informacji i dokumentów, które powinno ono zawierać, uwzględniając specyfikę działalności prowadzonej przez różne rodzaje przedsiębiorców, w szczególności przez instytucje finansowe; 2 wysokość opłat, o których mowa w ust. 4, oraz tryb ich uiszczania, mając na uwadze, aby nie stanowiły one bariery dla przedsiębiorców w zakresie dokonywania koncentracji.. PRAKTYKI NARUSZAJĄCE ZBIOROWE INTERESY KONSUMENTÓW: ART. 24 I 25 Prezes podejmuje działania wtedy, gdy jest naruszony bądź zagrożony interes publiczny. Jeżeli nie jest interes zagrożony, wtedy konsument sam może dochodzić swoich praw. Art.24 ust. 2 Ustawodawca nie definiuje praktyki naruszającej interes publiczny. Zakaz stosowania takich działań. Jest tu mowa o praktyce działania nie musi być powtarzalne może być ono jednorazowe. Kryteria: działanie przedsiębiorcy, które wypełnia znamiona bezprawności, działania naruszające interes konsumentów. Działanie- zaniechanie ze strony przedsiębiorców. Ma on obowiązek działania, ale z niego nie wywiązuje. Działanie sprzeczne z prawem np.: nie dostarczenie ważnych informacji do wykonania danego działania. Czyny nieuczciwe mogą być uznane za praktyki naruszające zbiorowe interesy konsumentów. Ustawodawca w ustawie nie reguluje, wprost, kiedy występuje bezprawność. Będzie ona miała miejsce w wyniku naruszenia przepisów innych ustaw, zasada współżycia społecznego. Prawo umów - świadomość podpisywanej umowy, uprzywilejowana pozycja danego specjalisty. Za sprzeczne z dobrymi obyczajami należy uznać takie działania jak: wykorzystywanie niewiedzy, zastraszanie, wywieranie presji psychicznej. Oceny czy w danym przypadku doszło do naruszenia ocenia UOKiK. Wystąpienie samoistnej przesłanki bezprawności - wypełnienie znamion praktyk wskazanych w ustawie art., 24. Jeżeli dane zachowanie nie mieści w ustawie też może być uznane za przesłankę. Zbiorowy interes konsumentów - odnosi się do obecnych, przyszłych jak również potencjalnych konsumentów. Nie jest zbiorowym interesem - suma indywidualnych interesów konsumentów. Zbiorowy interes konsumentów - to interes pewnej liczby konsumentów, które doznały lub mogły doznać naruszenia. Interes może być prawny lub faktyczny. Interes publiczny - należy rozumieć, jako określone potrzeby konsumentów, które zostały uznane za godne ochrony. NARUSZENIA ART. 24 Wzorce umowne - ogólne warunki regulaminy. Za niedozwolone należy uznać wszelkie naruszenia, które nie zostały uzgodnione indywidualnie z konsumentem. Lista klauzul niedozwolonych - zawiera postanowienia niedozwolone, np.; wyłączają lub ograniczają odpowiedzialność konsumentów, nienależyte wykonanie zobowiązania przez konsumentów, potrącenie wierzytelności konsumenta z wierzytelnością drugiej strony, umowy, które zawierają postanowienia, z którymi przed podpisaniem nie mógł się zapoznać konsument, przyrzeczenie nie zawierania przez konsumenta podobnych umów, zawarcie umowy od zawarcia umowy przez konsumenta w stosunku do innych umów, przyznanie wiążących interpretacji danej umowy, pozbawienie konsumenta prawa do rozwiązania wypowiedzenia umowy, umowa zawarta na czas oznaczony ulega automatycznemu przedłużeniu, jeżeli konsument nie wyraził sprzeciwu, wykonanie określonego zobowiązania lub niewykonanie zobowiązania należyty sposób. Można je podzielić na 4 grupy: postanowienia przyznające uprawnienia jednej ze stron, ograniczające prawa konsumenta albo zwiększenie obowiązków bez zachowania proporcji, ograniczające odpowiedzialnością przedsiębiorcy, wyłączające lub ograniczające wolę konsumenta. Formalna jawność - wpisanie powoduje niemożność zastanawiania się nieznajomością przepisów. PKT. 2 Naruszanie obowiązku udzielenia konsumentom prawdziwej i rzetelnej, pełnej informacji. Nie jest to obowiązek abstrakcyjny. Wprowadzony jest do różnych ustaw. Brak informacji uniemożliwia podjęcie decyzji przez konsumenta o zakupie danego produktu czy też podpisanie umowy. Instrukcja obsługi danego produktu musi być zrozumiała dla danego konsumenta. Może być to uznane za praktykę naruszającą dobry interes konsumenta. Obowiązek informowania o cenach. Cena powinna być podana, jako brutto. Cena usług również powinna być w ten sposób podana. Obowiązek informacyjny wiąże się również ze zwróceniem uwagi, co grozi w przypadku stosowania danego produktu. PKT.3 Stosowanie nieuczciwych praktyk rynkowych lub czynów nieuczciwej konkurencji. Uchwalenie w 2007 roku ustawy o stosowaniu nieuczciwych praktyk rynkowych. Relacje przedsiębiorca- konsument lub przedsiębiorca - przedsiębiorca ( przed wprowadzeniem ustawy). Nieuczciwe praktyki rynkowe - sprzeczne z dobrymi obyczajami. Praktyki dzielą się na praktyki: wprowadzające w błąd, rynkowe agresywne art.8, prowadzenie lub organizowanie działalności w systemie konsorcyjnym, stosowanie niezgodnych z prawem kodeksu dobrych praktyk. ART. 5 UST 2 Praktyki rynkowe wprowadzające w błąd: rozpowszechnianie nieprawdziwych nie prawdziwych informacji, rozpowszechnianie prawdziwych informacji mogących wprowadzić w błąd, działanie związane z wprowadzeniem na rynek produktów np.: opakowania, nazwa itp. Nieprzestrzeganie kodeksu dobrych praktyk. P przez zaniechanie: przekazanie informacji w niewłaściwy sposób. ART. 7 Czarna lista zakazanych praktyk: posługiwanie się certyfikatem bez zezwolenia, twierdzenie że produkt będzie dostępny przez określony czas, twierdzenie że produkt może leczyć choroby, twierdzenie w ramach praktyki rynkowej w przypadku ogłoszenia konkursu i wydanie nagród a w praktyce nagrody nie są przyznawane, twierdzenie że sprzedaż produktu jest legalna a w praktyce tak nie jest, zakładanie promowanie systemów „ piramida”, twierdzenie że przedsiębiorca zakończył swoją działalność, prezentowanie uprawnień jako cechy wyróżniające danego konsumenta. ART.9 Praktyki agresywne w każdych okolicznościach: konsument nie może opuścić pomieszczenia bez zgody przedsiębiorcy, uciążliwe nakłanianie do nabycia produktów przez telefon Internet itp., umieszczanie w reklamie informacji do bezpośredniego nabycia danego towaru zarówno przez dzieci jak również dorosłych, przyznanie nagrody po wykonaniu danego zadania, prowadzenie działalności w formie systemu konsorcyjnym. System konsorcyjny - prowadzenie działalności gospodarczej w celu zakupu danego produktu przez konsumentów. ART. 24 UTS. 2 PKT.3 Stosowanie czynów nieuczciwej konkurencji. Jest to działanie przedsiębiorcy sprzeczne z prawem lub naruszające dobre praktyki rynkowe. Decyzje wydawane przez Prezesa UOKiK art.26. uznanie praktyki za naruszającą przez konsumentów i nakazuje zaniechanie jej stosowania, Prezes może określić warunku:, jeżeli decyzja jest zaniechana to Prezes orzeka naruszenie danej decyzji, wykonanie zobowiązań przez przedsiębiorcę. Procedura w sprawie praktyk art. 100 - 105 UOKiK : zawiadomienie a nie wniosek, wydaje postanowienie o wszczęciu postępowania, może być zawarta ugoda jeżeli pozwala na to charakter sprawy, liczenie terminu od końca roku a nie od zaprzestania stosowania praktyk. Postępowanie toczone przed sądem OKiK. Powództwo może wytoczyć: każdy, zagraniczna organizacja wpisana na listę UE, jako instytucji, której mogą wszcząć postępowanie, w sytuacji zaniechania praktyki. WYJĄTKI: Zawarcie ugody nie jest możliwe w tym toku postępowania. ART. 47. 1. Postępowanie przed Prezesem Urzędu jest prowadzone, jako postępowanie wyjaśniające, postępowanie antymonopolowe lub postępowanie w sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów 2. Postępowanie wyjaśniające może poprzedzać wszczęcie postępowania antymonopolowego lub postępowania w sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów. ART. 75. 1. Prezes Urzędu umarza postępowanie, w drodze postanowienia, w przypadku: 1 wycofania zgłoszenia zamiaru koncentracji przedsiębiorców; 2 nie nałożenia kary pieniężnej, przejęcia sprawy przez Komisję Europejską na podstawie przepisów prawa wspólnotowego. 2 Prezes Urzędu może, w drodze postanowienia, umorzyć postępowanie w przypadku rozstrzygnięcia sprawy przez właściwy organ ochrony konkurencji państwa członkowskiego Unii Europejskiej. ART.105a - 105 l Art. 105a. 1. W toku postępowania przed Prezesem Urzędu może być przeprowadzona przez upoważnionego pracownika Urzędu lub Inspekcji Handlowej, kontrola u każdego przedsiębiorcy, zwanego dalej "kontrolowanym", w zakresie objętym tym postępowaniem. 2 Prezes Urzędu może upoważnić do udziału w kontroli: 1 pracownika organu ochrony konkurencji państwa członkowskiego Unii Europejskiej w przypadku, o którym mowa; 2 pracownika organu wnioskującego w rozumieniu art. 3 pkt f rozporządzenia nr 2006/2004/WE w przypadku, o którym mowa; 3 osoby posiadające wiadomości specjalne, jeżeli do przeprowadzenia kontroli niezbędne są tego rodzaju wiadomości. 3.W sprawach z zakresu właściwości delegatur oraz w sprawach przekazanych do załatwienia delegaturom przez Prezesa Urzędu, pracownicy delegatur przeprowadzają kontrolę na podstawie upoważnienia dyrektora delegatury wydanego w imieniu Prezesa Urzędu 4 Upoważnienie do przeprowadzenia kontroli powinno zawierać: 1 oznaczenie organu kontroli; 2 wskazanie podstawy prawnej; 3 datę i miejsce wystawienia; 4 imię, nazwisko i stanowisko kontrolującego oraz numer jego legitymacji służbowej, a w przypadku upoważnienia do udziału w kontroli osób, o których mowa w ust. 2 - imiona i nazwiska tych osób oraz numer paszportu lub innego dokumentu potwierdzającego tożsamość; 5 oznaczenie kontrolowanego; 6 określenie przedmiotu i zakresu kontroli; 7 określenie daty rozpoczęcia kontroli i przewidywanej daty jej zakończenia; 8 podpis osoby udzielającej upoważnienia, z podaniem zajmowanego stanowiska lub funkcji; 9 pouczenie o prawach i obowiązkach kontrolowanego. 5 Upoważnienie do przeprowadzenia kontroli, o której mowa w ust. 1, wydają odpowiednio: Prezes Urzędu, a na wniosek Głównego Inspektora Inspekcji Handlowej - wojewódzcy inspektorzy Inspekcji Handlowej. 6 Kontrolujący doręcza kontrolowanemu lub osobie przez niego upoważnionej upoważnienie do przeprowadzenia kontroli oraz okazuje legitymację służbową, a osoby upoważnione do udziału w kontroli, o których mowa w ust. 3, dowód osobisty, paszport lub inny dokument potwierdzający tożsamość. 7 W razie nieobecności kontrolowanego lub osoby przez niego upoważnionej, upoważnienie do przeprowadzenia kontroli oraz legitymacja służbowa, dowód osobisty, paszport lub inny dokument potwierdzający tożsamość mogą być okazane innemu pracownikowi kontrolowanego, który może być uznany za osobę, o której mowa w art. 97 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny lub przywołanemu świadkowi, którym powinien być funkcjonariusz publiczny, niebędący jednak pracownikiem organu przeprowadzającego kontrolę. W takim przypadku upoważnienie doręcza się niezwłocznie kontrolowanemu, nie później jednak niż trzeciego dnia od wszczęcia kontroli Art. 105b. 1. Kontrolujący ma prawo: 1wstępu na grunt oraz do budynków, lokali lub innych pomieszczeń oraz środków transportu kontrolowanego; 2 żądania udostępnienia akt, ksiąg, wszelkiego rodzaju dokumentów i nośników informacji związanych z przedmiotem kontroli oraz ich odpisów i wyciągów, a także sporządzania z nich notatek; 3 żądania od osób, o których mowa w art. 105d ust. 1, ustnych wyjaśnień dotyczących przedmiotu kontroli.Art. 105j. 1. Przebieg przeprowadzonej kontroli kontrolujący przedstawia w protokole kontroli. 2 Protokół kontroli powinien zawierać w szczególności: 1 wskazanie nazwy albo imienia i nazwiska oraz adresu kontrolowanego; 2 datę rozpoczęcia i zakończenia kontroli; 3 imię, nazwisko i stanowisko służbowe kontrolującego; 4 określenie przedmiotu i zakresu kontroli; 5 opis stanu faktycznego ustalonego w trakcie kontroli; 6 opis załączników; 7 informację o pouczeniu kontrolowanego o prawie zgłaszania zastrzeżeń do protokołu oraz o prawie odmowy podpisania protokołu.3 Materiał dowodowy zgromadzony w toku kontroli stanowi załącznik do protokołu kontroli. Art. 105k. 1. Protokół kontroli podpisują kontrolujący i kontrolowany. 2 Przed podpisaniem protokołu kontrolowany może, w terminie 7 dni od przedstawienia mu go do podpisu, złożyć na piśmie zastrzeżenia do tego protokołu. 3 W razie zgłoszenia zastrzeżeń,, kontrolujący dokonuje ich analizy i, w razie potrzeby, podejmuje dodatkowe czynności kontrolne, a w przypadku stwierdzenia zasadności zastrzeżeń zmienia lub uzupełnia odpowiednią część protokołu w formie aneksu do protokołu. 4 W razie nieuwzględnienia zastrzeżeń w całości lub w części kontrolujący informuje o tym kontrolowanego na piśmie. 5 O odmowie podpisania protokołu kontrolujący czyni wzmiankę w protokole. 6 Protokół sporządza się w dwóch egzemplarzach, z których jeden pozostawia się kontrolowanemu, z wyłączeniem materiału dowodowego pozostającego w posiadaniu kontrolowanego. KARY PIENIĘŻNE: Art. 106. 1. Prezes Urzędu może nałożyć na przedsiębiorcę, w drodze decyzji, karę pieniężną w wysokości nie większej niż 10 % przychodu osiągniętego w roku rozliczeniowym poprzedzającym rok nałożenia kary, jeżeli przedsiębiorca ten, choćby nieumyślnie: 1 dopuścił się naruszenia zakazu, Art. 113. 1. Prezes Urzędu może na wniosek przedsiębiorcy lub osób, w drodze postanowienia, na które nie przysługuje zażalenie, odroczyć uiszczenie kary pieniężnej albo rozłożyć ją na raty ze względu na ważny interes wnioskodawcy. 2 Prezes Urzędu może uchylić, w drodze postanowienia, na które nie przysługuje zażalenie, odroczenie uiszczenia kary pieniężnej lub rozłożenie jej na raty, jeżeli ujawniły się nowe lub poprzednio nieznane okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia