PUBLICZNE PRAWO KONKURENCJI WYKŁAD 1 07.05.2011

Test otwarty

Obowiązują:

- ust. o ochronie konkurencji i konsumentów (16.02.2007)

- ust. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (16.04.1993)

KONKURENCJA : proces w trakcie którego sprzedawcy dążąc do realizacji własnych celów (maksymalizacji sprzedaży) rywalizują ze sobą ofertami zgłoszonymi na danym rynku właściwym. Oferty różnią się ceną i jakością towaru.

Konkurencja cenowa: mówi o ilości dóbr jakie nabywca mogą kupić za określoną cenę.

Konkurencja poza cenowa: przedmiotem konkurencji są inne parametry towarów lub usług (jakość, marka).

WARUNKI ISTNIENIA KONKURENCJI:

- na danym rynku właściwym lub jego granicach musi istnieć lub funkcjonować przynajmniej 2 sprzedawców

- musi istnieć konflikt interesów pomiędzy sprzedawcami (cele gospodarcze sprzedawców muszą się zazębiać).

- sprzedawcy na rynku właściwym mogą konkurować ze sobą wykorzystując poszczególne instrumenty konkurencji (cenowe i poza cenowe)

- realizacja zamierzonego celu - dotarcie do jak największej liczny odbiorców.

ROLA PAŃSTWA

Prawo przewiduje aktywną rolę państwa w konkurencji, która ma wymiar na różnych płaszczyznach:

- państwo musi wspierać rozwój konkurencji (niematerialnych np. budowę infrastruktury

- ułatwianie konkurencji

- wspierać pracę rozwojowo badawcze

- ochrona wolnego rynku - realizowany proces ograniczenia ingerencji funkcjonowania podmiotu, a tym samym sprzyjanie rozwoju przedsiębiorczości

- stymulowania postępu technicznego i technologicznego

- stworzenie warunków swobodnej wymiany czynników produkcji

- ochrona konsumentów oraz działania antymonopolowe.

Poprzez prawo konkurencji będziemy rozumieli proces rywalizacji niepowiązanych ze sobą przedsiębiorców służący do osiągnięcia podobnych celów (wzrost produkcji, obniżenie cen, rozwój postępu technicznego)

Badając stan konkurencji na danym rynku musimy zbadać wiele czynników:

- siła ekonomiczna działających na rynku przedsiębiorców

- bariery wejścia na dany rynek

- stopień koncentracji

- ekonomiczna siła dostawców i siła nabywców

Postacie konkurencji

• Konkurencja doskonała (polipol) - licznym dobrze poinformowanym kupującym odpowiadają liczni dobrze poinformowani sprzedawcy

• Konkurencja niedoskonała (monopol i oligopol, konkurencja monopolistyczna) - cechą wspólna jest to, że przynajmniej jeden sprzedawca jest tak duży, że może wpływać na rynek).

Monopol - mamy z nim do czynienia , gdy jedna firma dostarcza całą produkcję dóbr i usług na całym obszarze rynku. Związki takich firm mają przewagę nad konkurencją poprzez osiąganie wyższych zysków prze korzystne kształtowania się sprzedaży.

Konkurencja monopolistyczna: posiada cechy monopolu. Charakteryzuje się tym, że na rynku konkuruje wiele przedsiębiorstw, nie ma barier wejścia, a produkty mają charakter niejednorodny.

W konkurencji monopolistycznej nie musimy obniżać cen. W przypadku monopolu możemy mówić o monopolu popytu i podaży : popyt = jeden nabywca, podaż = jeden sprzedawca.

Oligopol - posiada dwie formy :

• Oligopol czysty - mała liczba przedsiębiorstw, które całkowicie dominują na rynku określonego wyrobu.

• Oligopol zróżnicowany - na rynku funkcjonuje kilka przedsiębiorstw, które wytwarzają produkt nieco zróżnicowany.

W przeciwieństwie do monopolu w oligopolu mamy możliwość wejścia na rynek, jednak jest tutaj duże utrudnienie ekonomiczne jak i prawne.

Porozumienia oligopolistyczne dotyczą ceny, podziału rynku zbytu, jakości i ceny.

Rodzaje porozumień:

- syndykat: jest to porozumienie w sferze zbytu, prowadzi scentralizowaną politykę cen i zbytu, wyznacza przedsiębiorcom limity produkcyjne.

- trust: uczestnicy całkowicie tracą swoją niezależność ekonomiczną i prawną. Przedsiębiorcy wnosząc swój kapitał w zamian dostają z góry ustalony zysk.

- koncern: w przeciwieństwie do syndykatu jest to porozumienie na ścisłej więzi produkcyjnej.

- konglomerat - w odróżnieniu do koncernu polega na zrzeszeniu się przedsiębiorstw z różnych gałęzi

- holding: nietrwała forma łączenia się firm, ma na celu wykonanie konkretnego przedsięwzięcia gospodarczego,

- świadomy paralelizm : firmy koordynują między sobą działania bez umów i faktycznych porozumień.

POLITYKA KONKURENCJI UE

Jednym z głównych celów było stworzenie wspólnego rynku państw członkowskich. Założenia Komisji w tym przedmiocie:

- nadzoruje porozumienia ograniczające konkurencję

- kartele lub inne niezgodne z prawem porozumienia na podstawie których przedsiębiorcy postanawiają unikać konkurencji.

Komisja nadzoruje fuzje oraz inne porozumienia, na mocy których przedsiębiorcy łączą siły na stałe lub w sposób tymczasowy. Celem działania komisji jest liberalizacja rynków w państwach członkowskich (dążenie do powstania konkurencji). Komisja kontroluje pomoc państwa na rzecz przedsiębiorców (deminimis - np. umorzenie obowiązków podatkowych).

Komisja w przypadku stwierdzenia naruszenia prawa konkurencji może nakładać grzywny których wysokość zależy od rodzaju i długości przewinienia.

Zakazywane jest wykazywanie porozumień ograniczających konkurencję. (art. 81)

- dot. porozumień horyzontalnych, zakaz porozumień cenowych - cen zakupu i sprzedaży, a także

- porozumień kontygentowych (wprowadzają ograniczenia do wielkości produkcji, zbytu, inwestycji),

- porozumienia o podziale rynku,

- porozumienia dyskryminujące innych partnerów handlowych - mają na celu wyeliminowanie ich z rynku,

Porozumienia takie są z mocy prawa nieważne. Komisja może nałożyć grzywnę lub natychmiastowo zakazać wykonywanie takiego porozumienia.

Naruszenie pozycji dominującej (art. 82 traktatu lizbońskiego):

- bezwarunkowy zakaz nadużywania przez jeden podmiot lub ich grupę pozycji dominującej na rynku, o ile działanie takie może wpłynąć negatywnie na handel między państwami członkowskimi. Formy nadużycia pozycji dominującej: narzucanie cen, dyskryminujące warunki sprzedaży, ograniczanie produkcji i zbytu oraz postępu technicznego, stosowanie zróżnicowanych warunków przy analogicznych transakcjach z różnymi partnerami,

- uwarunkowanie podpisania określonego kontraktu od wykonania dodatkowych zobowiązań niezwiązanych z wykonaniem przedmiotu transakcji

KONTROLA FUZJI PRZEDSIĘBIORSTW

Prawo wspólnotowe zakazuje nadmiernej koncentracji przedsiębiorstw, która nie jest uzasadniona względami ekonomicznymi, gdyż grodzi to zniekształceniem konkurencji na jednolitym rynku europejskim.

Z połączeniem przedsiębiorstw (fuzją) mamy do czynienia wtedy, gdy jedna firmą przejmuję w całości inną firmę lub firmy, bądź też gdy przejmuje jej znaczące aktywa (inne zakłady, filie)jak również w przypadku gdy dwie firmy łącza się ze sobą i powstaje nowa firma.

Musi być osiągnięty przychód 5 mld EURO na rynku światowym, a na rynku europejskim 250 mln EURO.

Procedura dwuetapowa:

- badanie wstępne - komisja ma na nie miesiąc (może przekazać badanie do organu krajowego, jeżeli nie ma kompetencji).

- badanie zasadnicze - trwa maksymalnie 4 miesiące i wydaje decyzję:

a) zgoda na fuzję

b) zgoda warunkowa na fuzję

c) odmowa dokonania fuzji (np. fuzja VOLVO i SCANIA)

Fuzja musi zostać zgłoszona w ciągu tygodnia do komisji, od podjęcia kroków prawnych.

LIBERALIZACJA ZMONOPOLIZOWANYCH SEKTORÓW GOSPODARKI

- linie telefoniczne, kolejowe, wodociągowe, energetyczne

KONTROLA POMOCY PAŃSTWA DLA PRZEDSIĘBIORCÓW

Zakazana jest pomoc państwa lub pomoc pochodzące ze źródeł państwowych , która może prowadzić do wypaczenia konkurencji pomiędzy określonymi krajami, a tym samym uprzywilejować jednych przedsiębiorców kosztem drugich.

Są wyłączenia automatyczne i fakultatywne od tej zasady:

- automatyczne: dotyczą pomocy państwa mających charakter socjalny, jest przyznawana indywidualnym konkurentom i ma na celu naprawienie szkód wywołanych klęskami,

- fakultatywne: państwo może wspierać rozwój ekonomiczny tych obszarów, gdzie są niskie standardy życia lub wysokie bezrobocie (problem specjalnych stref ekonomicznych), promowanie ważnych projektów ogólnoeuropejskich związanych np. z ochroną środowiska czy też infrastruktury, ułatwianie rozwoju działalności lub pewnych obszarów.

PRAWO KONKURENCJI

Prawo antymonopolowe: ochrona konkurencji przed negatywnymi działaniami uczestników rynku, określa warunki rozwoju i ochrony konkurencji, reguluje tryb i zasady przeciwdziałania praktykom ograniczających konkurencję a także naruszającym zbiorowe interesy konsumentów. Wskazuje organy odpowiedzialne za ochronę konkurencji, reguluje tryb postępowania antymonopolowego oraz kary przewidziane za naruszenie prawa.

Prawo nieuczciwej konkurencji: ma na celu ochronę interesu przedsiębiorców w mniejszym stopniu konsumentów przed działaniami sprzecznymi z prawem lub dobrymi obyczajami.

POZA TYM NALEŻY PRZECZYTAĆ I W MIARĘ DOBRZE POZNAĆ OBIE USTAWY !!!

---