Materiały dydaktyczne Zarys II

Wdrażanie prawa ochrony konkurencji i konsumentów

Informacje wprowadzające do tematyki.

Wyróżnia się dwa filary na których opiera się prawo konkurencji i konsumenta. Pierwszym są organy administracji publicznej (tj. publiczny) drugi jest prywatny tzn. angażującym sądy cywilne.

Filar publiczny:

• Prezes UOKiK,

• Sąd Ochrony konkurencji i konsumentów (SOKIK),

Filar prywatny:

• Sądy cywilne.

Organy ochrony konkurencji i konsumentów

1. Organy administracyjne

1. Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów

Jest centralnym organem administracji rządowej, powołanym przez Prezesa Rady Ministrów spośród urzędników państwowych.

Prezes prowadzi postępowania antymonopolowe w sprawach:

• Praktyk ograniczających konkurencję oraz w sprawie koncentracji,

• Interweniuje w sprawach naruszenia zbiorowych interesów konsumentów oraz stosowania niedozwolonych klauzul umownych oraz eliminowania z obrotu produktów niebezpiecznych.

• Działa jako organ ochrony konkurencji państwa członkowskiego UE. Posiada uprawnienia do orzekania o naruszeniu wspólnotowych zakazów praktyk ograniczających konkurencję (art. 81 i 82 TWE).

• Współuczestniczy we wspólnotowej kontroli koncentracji.

• Wypełnia zadania przewidziane w uokik (art. 31) oraz innych ustawach.

• Organizuje rządowe projekty programów polityki konkurencji i konsumentów,

• Przeprowadza analizy rynków,

• Opiniuje projekty pomocy publicznej dla przedsiębiorstw.

UOKiK składa się z Centrali, która mieści się w Warszawie i dziewięciu delegatur, które mieszczą się w Bydgoszczy, Gdańsku, Katowicach, Krakowie, Lublinie, Łodzi, Poznaniu, Warszawie, Wrocławiu.

2. Inne organy administracji publicznej

• Rada Ministrów i Ministrowie,

• Regulatorzy sektorowi: Prezes Urzędu Regulacji Energetyki (URE), Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej (UKE), Prezes Urzędu Transportu Kolejowego (UTK), Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego (ULC), Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji (KRRiT) oraz organy gmin.

2. Sądy

1. Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów

2. Sąd Apelacyjny

3. Sąd Najwyższy

Potencjalny przebieg rozstrzygania spraw z zakresu naruszania przepisów uokik może zostać przestawiony w następujący sposób. Od decyzji Prezesa UOKiK można się odwołać do SOKiK (art. 81). Wyrok SOKiK podlegają kontroli instancyjnej. Stronom postępowania przysługuje prawo wniesienia apelacji przed Sądem Apelacyjnym (sądem drugiej instancji) w Warszawie. Rozstrzygnięcie Sądu Apelacyjnego w Warszawie może zostać podważone w skutek wydania przez Sąd Najwyższy wyroku w odpowiedzi na skargę kasacyjną (art. 479 35 § 2 k.p.c).

SOKiK przed dniem 14 grudnia 2002 r. nazywał się Sądem Antymonopolowym (SAM).

Sądy Cywilne

Uokik nie zawiera przepisów, które stanowią bezpośrednią podstawę prawną roszczeń do odszkodowań dlatego należy wspierać się przepisami kodeksu cywilnego (art. 415 i 471 k.c) o ogólnych zasadach odpowiedzialności odszkodowawczej oraz (art. 405 k.c) o bezpodstawnym wzbogaceniu się.

Najbardziej znane organizacje konsumenckie to:

• Federacja Konsumentów (www.federacja-konsumentow.org.pl )

• Stowarzyszenie Konsumentów Polskich (www.skp.pl )

Ochroną konsumentów zajmuje się również:

• Rzecznik Praw Obywatelskich,

• Generalny Inspektor Danych Osobowych,

• Rzecznik Ubezpieczonych.