Publiczne prawo konkurencji - wykład 1

Dr Anna Brzezińska-Rawa dyżury: środa | czwartek 14:45-15:45 p.193

Program:

1. Konkurencja i prawo jej ochrony

2. Podstawowe pojęcia

3. Praktyki ograniczające konkurencję

4. Kontrola koncentracji

5. Praktyki naruszające zbiorowe interesy konsumentów

6. Pomoc publiczna

7. Organy i sądy właściwe w sprawach publicznoprawnej ochrony konkurencji

Literatura: ....(braki)....

Konkurencja - wiele definicji - np. rywalizacja miedzy podmiotami rynkowymi.

Warunki istnienia konkurencji:

1. prywatna własność środków produkcji,

2. swoboda prowadzenia działalności gospodarczej,

3. istnienie gospodarki towarowej.

Funkcje:

1. sterownicza,

2. dostawcza,

3. alokacyjna,

4. regulacyjna,

5. innowacyjna.

Konkurencja doskonała - każdy konsument i podmiot ma pełna informacje o cenach i warunkach. W praktyce nie istnieje, jest to stan idealny.

Źródła prawa:

1. Ustawa z dnia 16 lutego 2007 - o ochronie konkurencji i konsumentów

2. Ustawa z 30 kwietnia 2004 - o postępowaniu ....(braki, ale chyba chodzi o: postępowanie w sprawach dotyczących pomocy publicznej)...

3. Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej art. 101 i następne

Pojecie prawa konkurencji:

• publiczne

• prywatne

• zakazy konkurencji w prawie pracy (?)

Publiczne prawo konkurencji:

1. Prawo antymonopolowe (praktyki ograniczające konkurencje, kontrola koncentracji)

2. Publicznoprawna ochrona konsumentów

3. Prawo subwencyjne

Ustawy antymonopolowe w Polsce (historia):

1. Ustawa z dnia 28 marca 1933 - o kartelach

2. Ustawa z dnia 13 lipca 1939 - o porozumieniach kartelowych

3. Ustawa z dnia 28 stycznia 1987 - o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym w gospodarce narodowej

4. Ustawa z dnia 24 lutego 1990 - o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym i ochronie interesów konsumentów

5. Ustawa z dnia 15 grudnia 2000 - o ochronie konkurencji i konsumentów

6. Ustawa z dnia 16 lutego 2007 - o ochronie konkurencji i konsumentów

Kształtowanie się prawa antymonopolowego. Pierwsza ustawa w USA w 1890 - tzw. Sherman Act.

Cele ustawy z 16 lutego 2007:

1. Określenie warunków do rozwoju i ochrony konkurencji oraz zasad podejmowanej w interesie publicznym ochrony interesów przedsiębiorców i konsumentów.

2. Określenie zasad i trybu przeciwdziałania praktykom ograniczającym konkurencję oraz praktykom naruszającym zbiorowe interesy konsumentów, a także antykonkurencyjnym koncentracjom przedsiębiorstw i ich związków, jeżeli te praktyki lub koncentracje wywołują lub mogą wywołać skutki na terytorium RP.

3. Określenie organów właściwych w sprawach ochrony konkurencji i konsumentów.

Ustawa zawiera normy prawa materialnego, procesowego oraz ustrojowego.

Wyłączenia zawarte w UOKiK

Polityka konkurencji.

Polityka krajowa - założenia polityki konkurencji. Państwo ma instrumenty, którymi wpływa na konkurencję.

1. Mechanizmy kreujące konkurencję

2. Mechanizmy chroniące konkurencję

Wykład 2 - 23.02.2011

Konkurencja - rywalizacja między podmiotami.

Mechanizm funkcjonowania obrotu towarowego . Państwo ingeruje w konkurencję na rynku po to żeby zrealizować wyższe cele. Podmiotem ochrony powinien być konsument. Przedsiębiorcy powinni być chronieni przed innymi przedsiębiorcami.

Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji - prywatne

Ochrona interesu publicznego - brak definicji; pojecie niedookreślone. Jest warunkiem zastosowania ustawy o ochronie konkurencji i konsumenta (sine qua non - warunek bezwzględny). Brak istnienia tego interesu - nie można tych przepisów zastosować do żadnego podmiotu.

Nie jest to interes poszczególnego przedsiębiorcy, ale może być z nim zbieżny. Uznaje się, ze interes publiczny jest wtedy, kiedy jakieś postępowanie dotyczy jednego lub więcej przedsiębiorców, ale może też potencjalnie dotykać innych.

Stany faktyczne do spraw są coraz bardziej skomplikowane, zawiłe.

Interes publiczny nie jest to interes grupowy (określonej grupy). Kiedy można mówić o grupie? Jeżeli grupa nie jest wyraźnie wyodrębniona to mamy do czynienia z interesem publicznym. Jeżeli tę grupę można wyodrębnić to będzie to interes grupowy.

Przesłanka interesu publicznego została wypracowania pod rządami ustawy o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym. Wynikała ona z faktu, że ustawa antymonopolowa jest częścią prawa gospodarczego, a więc zespołu norm prawnych mających za zadanie ochronę interesu ogólnospołecznego. Konkurencja jest dobrem ogólnym, wymagającym ochrony w trybie prawa publicznego.

Organ antymonopolowy - Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) w każdym postępowaniu dotyczącym praktyk ograniczających konkurencję , a więc w sprawach porozumień ograniczających konkurencję i nadużycia pozycji dominującej określa czy doszło do naruszenia interesu publicznego.

Wymóg każdorazowego uzasadnienia istnienie tej przesłanki przez prezesa UOKiK został temu organowi narzucony przez Sąd Antymonopolowy (obecnie Sąd ochrony Konkurencji i Konsumentów) i Sąd Najwyższy.

Prezes UOKiK w swoich decyzjach musi uzasadnić istnienie interesu publicznego w zakresie ochrony konkurencji tj. wskazywać jakie okoliczności sprawiają, że dane zachowanie przedsiębiorcy spełniające znamiona praktyki ograniczającej konkurencje narusza interes publiczny.

Brak interesu publicznego ochrony konkurencji może mieć charakter przesłanki materialno-prawnej lub jurysdykcyjnej. W zakresie praktyk ograniczających konkurencje ustawa przesądza o braku interesu publicznego w przypadku praktyk, które nie mają odczuwalnego wpływu na konkurencje rynkową.

Istnienie ustawowe wyłączenie stosowania zakazu porozumień ograniczających konkurencje do porozumień, które zawarte są między stronami, mającymi w tym bagatelny udział (niewielki) w rynku.

Ponadto wyłączenia obowiązują również w stosunku do porozumień, które zwiększają efektywność - jest przesłanką pozytywną wprost wiążącą się z rozumieniem konkurencji jako mechanizmu zapewniającego możliwie największą efektywność gospodarczą.

Negatywną przesłanką jest np. przesłanka i powody wyłączeń grupowych (?)

W przypadku ochrony konkurencji przed „antykonkurenycjnymi koncentracjami” ustawa określa granice interesu publicznego:

1. przez uznanie, że w interesie publicznym jest tylko kontrola koncentracji przekraczająca pewne, z reguły ilościowe, progi. Koncentracje nie przekraczające tych progów nie podlegają obowiązkowi zgłoszenia.

2. przez wyraźne wyłączenie spod obowiązku zgłoszenia koncentracji, które wprawdzie progi z punktu 1 przekraczają, ale ich ochrona jest interesie publicznym.

Ustawodawca przesądza także o braku interesu publicznego w ochronie konkurencji w drodze instytucji przedawnienia stosowania ustawy.

W doktrynie i orzecznictwie nie ukształtowało się jednolite rozumienie interesu publicznego. Interesu publiczny nie jest pojęciem jednolitym i stałym, w każdej sprawie powinien być ustalony i skonkretyzowany. Rzecznikiem tego interesu jest prezes UOKiK.

Interes publiczny można rozumieć jako takie naruszenie, które dotyka szerszego kręgu uczestników rynku.

Interes publiczny można także rozumieć jako naruszenie konkurencji lub wywołanie bądź możliwość wywołania niekorzystnych skutków na rynku.

Ustawę o ochronie konkurencji i konsumentów należy interpretować poprzez pryzmat aksjologii ustawodawstwa antymonopolowego. Każde działanie wymierzone w mechanizm konkurencji godzi w interes publiczny.

Konkurencja oraz polityka jej ochrony wychodzą z założenia, że skuteczna konkurencja jest bezpośrednim dobrem chronionym przez prawo antymonopolowe, ale jej ochrona nie jest celem w samym sobie.

Identyfikacja i definiowanie celu (-ów) prawa i polityki ochrony konkurencji może być następująca:

1. dobrobyt (interes konsumentów) wyrażający się w zapewnieniu im niskich cen i wysokiej jakości oraz szerokiego wyboru rozwijanych przez innowacje towarów

2. dobrobyt (interes ogólny) wyrażający się dodatkowo w realizacji interesów producentów

3. efektywności, wydajeność

Szkoła „Czikagowska” (Chicago'wska) (cele efektywnościowe)

Szkoła Hardwardzka - prawo na 1 miejscu. Mechanizmy mają drugorzędne znaczenie.

Rynek właściwy (relewantny) - pojęcie węższe od pojęcia rynku w języku ekonomicznym. To rynek towarów, które ze względu na przeznaczenie, cenę i właściwości są uznane przez nabywców za substytuty i które są oferowane na obszarze na którym panują zbliżone warunki konkurencji.

Wyznacza się w płaszczyznach (pod 3 względami):

1. płaszczyzna asortymentowa

2. płaszczyzna geograficzna - dotyczy terytorium, na którym produkt lub usługa jest oferowany

3. płaszczyzna czasowa

Płaszczyzna asortymentowa (towarowa).

Rynek właściwy - istotny w danej sprawie. Substytutywność towarów, elastyczność krzyżowa. Przedmiot główny i szkory (?) jego zamienników ( w rozumieniu konsumentów). Jaki jest zasięg rynku relewantnego? Dot. tylko tych produktów.

Bariery dostępu do rynku - przeszkody, które utrudniają lub uniemożliwiają wejście na rynek.
Charakter barier prawnych (np. konieczność uzyskania koncesji) lub ekonomicznych (wysokie koszty rozpoczęcia działalności).

Rynek właściwy pod względem terytorium może być określony różnie np. cały świat, teren UE, pojedyncze państwo, kilka jednostek organizacyjnych danego kraju.

Wykład 3 - 02.03.2011

Rynek właściwy (relewantny) to rynek towarów (produktów) lub usług, które ze względu na

• cenę

• przeznaczenie

• właściwości, w tym jakość

są postrzegane przez nabywców za substytuty i które są oferowane na obszarze, na którym ze względu na:

• ich rodzaj i właściwości

• istnienie barier dostępu do rynku

• preferencje rynku konsumentów

• znaczące różnice cen i koszty transportu

panują zbliżone warunki konkurencji

Towarami są także energia i roboty budowlane.

Płaszczyzny wyznaczania rynku właściwego

• produktu (asortymentowa)

• terytorium (geograficzne)

• czasu

Rynek właściwy pod względem produktu

1. Substytucyjność towarów (elastyczność krzyżowa) - 2 rodzaje po stronie popytu i po stronie podaży

2. Czynniki wpływające na ocenę to np.
   - dowody substytucyjności w niedawnej przeszłości

- Badania ilościowe
- Preferencje konsumentów

Rynek właściwy pod względem terytorium

1. Jest ograniczone do terytorium, na którym panują zbliżone warunki konkurencji na określonym rynku produkcyjnym.

2. Czynniki wpływające na ocenę to np.:
   a) koszty transportu (relacja do wartości towaru)
   b) preferencje nabywców
   c) wcześniejsze występowanie zamawiania towarów na innych terenach

Rynek właściwy pod względem czasu. Wyodrębniany gdy nastąpiła zmienność warunków konkurowania w czasie

1. Jeżeli sprawa dot. produkcji rolnej

2. Specjalne wydarzenia, które maja wpływ na konkurencję.

Przedsiębiorstwo w rozumieniu przepisów ustawy i ochronie konkurencji i konsumentów to:

1. przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej

2. os. fizyczna, os. prawna, jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej, której ustawa przyznaje zdolność prawną, organizującą lub świadczącą usługi o charakterze użyteczności publicznej, które nie są działalnością gospodarczą w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej.

3. os. fizyczna wykonująca zawód we własnym imieniu i na własny rachunek lub prowadząca działalność w ramach takiego zawodu.

Ustawa ...(braki).... wprowadza

1. przedsiębiorca sensu stricto - w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej

2. przedsiębiorca sensu largo - podmioty, które są przedsiębiorcami na potrzeby ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, a mogą nie być przedsiębiorcami w rozumieniu innych ustaw.

A także:

- na potrzeby przepisów dotyczących praktyk ograniczających konkurencje oraz praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów

3. Przedsiębiorcą jest związek przedsiębiorców - tzn. izby, zrzeszenia, inne organizacje zrzeszające przedsiębiorców w rozumieniu ustawy jak również związki tych organizacji

Ponadto:
na potrzeby przepisów dotyczących kontroli koncentracji

4. Przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, która posiada kontrole nad co najmniej jednym przedsiębiorcą, chociażby nie prowadziła działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, jeżeli podejmuje dalsze działania podlegające kontroli koncentracji.

Przejęcie kontroli - to wszelki formy bezpośredniego, a także pośredniego uzyskania przez przedsiębiorcę uprawnień, które rozpatrywane osobno lub łącznie, biorąc pod uwagę wszystkie okoliczności o charakterze prawnym lub faktycznym umożliwiają wywieranie wpływu na przedsiębiorcę (przedsiębiorców), który ma charakter decydujący. W szczególności:

1. dysponowanie w sposób pośredni lub bezpośredni większością głosów na zgromadzeniu wspólników albo na walnym zgromadzeniu, także jako zastawnik lub użytkownik, bądź w zarządzie innego przedsiębiorcy (p. zależnego), także na podstawie porozumień z innymi osobami.

2. uprawnienie do powoływania lub odwoływania większości członków zarządu lub rady nadzorczej innego przedsiębiorstwa, także na podstawie porozumień z innymi osobami.

3. członkowie jego zarządu lub rady nadzorczej stanowią więcej niż połowę członków zarządu innego przedsiębiorcy (p. zależnego).

4. dysponowanie bezpośrednio lub pośrednio większością głosów w spółce osobowej zależnej, albo na walnym zgromadzeniu spółki zależnej, także na podstawie porozumień z innymi osobami.

5. prawo do całego albo do części mienia innego przedsiębiorcy.

6. umowa przewidująca zarządzanie innym przedsiębiorcą lub przekazywanie zysku przez takiego przedsiębiorcę.

Przedsiębiorca dominujący - przedsiębiorca posiadający kontrole nad innym przedsiębiorcą.

UWAGA: nie mylić z przedsiębiorcą zajmującym pozycje dominującą - niezależny od innych przedsiębiorców na rynku.

Nie ma osobnej definicji osoby przedsiębiorcy dla aktów europejskiego prawa konkurencji. O zakresie tego pojęcia zadecydowało orzecznictwo komisji oraz sądów.

Przedsiębiorcą będzie każdy podmiot, który jest zaangażowany w „działalność ekonomiczną”.

Działalność ekonomiczna - każda aktywność polegająca na oferowaniu dóbr bądź usług. Nie ma znaczenia forma organizacyjna tej działalności ani to czy podmiot osiąga z niej jakiekolwiek zyski. Przyjęto interpretację funkcjonalną, która odnosi się do faktycznego uczestnictwa w rynku.

Tylko podmiot uznany za przedsiębiorcę może podlegać przepisom dotyczącym ochrony konkurencji - kwalifikacja danego podmiotu jako przedsiębiorcy przesądza o możliwości podlegania normom ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów.

Porozumienia ograniczające konkurencję. Porozumienia to:

1. Umowy zawierane między przedsiębiorcami, związkami przedsiębiorców oraz między przedsiębiorcami i ich związkami. (Niektóre postanowienia tych umów).

2. Uzgodnienie dokonane w jakiejkolwiek formie dokonane przez co najmniej dwóch przedsiębiorców lubi ich związki.

3. Uchwały lub inne akty związków przedsiębiorców lub ich organów statutowych.

Jedną z form porozumień są porozumienia dystrybucyjne - porozumienia zwierane między przedsiębiorcami działającymi na różnych szczeblach obrotu, których celem jest zakup towarów dokonywany z zamiarem ich dalszej odsprzedaży.

Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów przewiduje zakaz zawierania porozumień, które mają na celu lub których skutkiem jest wyeliminowanie, ograniczenie lub naruszenie w inny sposób konkurencji na rynku właściwym. Porozumienia mogą polegać na:

1. ustalaniu w sposób bezpośredni lub pośredni cen i innych warunków zakupu lub sprzedaży towarów.

2. na ograniczaniu lub kontrolowaniu produkcji lub zbytu oraz postępu technicznego lub inwestycji.

3. na podziale rynków zbytu lub zakupu.

4. na stosowaniu w podobnych umowach z osobami trzecimi uciążliwych lub niejednolitych warunków umów, stwarzając tym osobom zróżnicowane warunki konkurencji.

5. na uzależnieniu zawarcia umowy od przyjęcia lub spełnienia przez drugą stronę tej umowy innego świadczenia nie mającego rzeczowego ani zwyczajowego związku z przedmiotem umowy.

6. na ograniczeniu dostępu do rynku lub eliminowaniu z rynku przedsiębiorców nieobjętych porozumieniem.

7. na uzgodnieniu przez przedsiębiorców przystępujących do przetargu lub przez tych przedsiębiorców i przedsiębiorcę będącego organizatorem przetargu warunków składania ofert, w szczególności zakresu praw lub ceny.

Zakazu zawierania porozumień ograniczających konkurencję nie stosuje się do porozumień zwieranych między:

1. konkurentami, których łączny udział w rynku w roku kalendarzowym poprzedzającym zawarcie porozumienia nie przekracza 5%.

2. przedsiębiorcami, którzy nie są konkurentami, jeżeli udział w rynku posiadany przez któregokolwiek z nich w roku kalendarzowym poprzedzającym zawarcie porozumienia nie przekracza 10%. Wyłączenie to nie ma zastosowania w przypadku tzw. Najcięższych ograniczeń konkurencji, a więc porozumień cenowych, podziałowych, kontyngentowych, zmowy przetargowej.

Zakazy zawierania porozumień ograniczających konkurencje nie stosuje się do porozumień, które jednocześnie:

1. przyczyniają się do polepszenia produkcji, dystrybucji towarów lub postępu technicznego lub gospodarczego.

2. zapewniają nabywcy lub użytkownikowi odpowiednią część wynikających z porozumień korzyści.

3. nie nakładają na zainteresowanych przedsiębiorców ograniczeń, które nie są niezbędne do osiągnięcia tych celów.

4. nie stwarzają tym przedsiębiorcom możliwości wyeliminowanie konkurencji na rynku właściwym w zakresie znacznej części w określonych towarów (?).

Wykład 4 - 08.03.2011

Porozumienia ograniczające konkurencje.

Dopuszczalne są porozumienia między przedsiębiorcami. Zakazane są tylko wtedy gdy są porozumieniami ograniczającymi konkurencji. UOKiK przewiduje zakaz zawierania porozumień antykonkurencyjnych („zakaz karterii”). Naruszenie go skutkuje nieważnością z mocy prawa danego porozumienia w całości lub w części.

Zakaz jest względny, istnieją wyłączenia spod tego zakazu przewidziane w art. 7 lub 8.

Art. 6 ust. 1 składa się z dwóch części:

1. klauzuli generalnej - ustanawiającą zakaz zawierania porozumień antykonkurencyjnych.

2. katalog tego rodzaju porozumień, katalog ten nie jest zamknięty, wymienia jedynie typowe przypadki porozumień ograniczających konkurencję.

Zakazane są porozumienia których celem lub skutkiem jest następujący stan faktyczny: wyeliminowanie konkurencji, ograniczenie lub naruszenie w inny sposób konkurencji na rynku właściwym. Polegają w szczególności na:

1. ustaleniu, bezpośrednio lub pośrednio, cen i innych warunków zakupu lub sprzedaży towarów.

2. ograniczeniu lub kontrolowaniu produkcji lub zbytu oraz postępu technicznego lub inwestycji.

3. podziale rynków zbytu lub zakupu.

4. dostosowaniu w podobnych umowach z os. 3 uciążliwych lub niejednolitych warunków umów (...)

Porozumienie to:

1. Umowy zawierane między przedsiębiorcami, między związkami przedsiębiorców oraz między przedsiębiorcami i ich związkami, albo niektóre postanowienia tych umów.

2. Uzgodnienie dokonane w jakiejkolwiek formie dokonane przez co najmniej dwóch przedsiębiorców lubi ich związki.

3. Uchwały lub inne akty związków przedsiębiorców lub ich organów statutowych.

Porozumienia mogą mieć formę:

1. horyzontalnych - między przedsiębiorcami działającymi na tym samym szczeblu obrotu towarowego.

2. wertykalnych - porozumienia między przedsiębiorcami działającymi na różnych szczeblach obrotu towarowego.

3. mieszanych - na różnych rynkach.

Horyzontalne - poziome

Wertykalne - pionowe

Przykład:

Opony Samochody

Producent (Produkcja) Producent Producent

horyzontalne wertykalne mieszane

Dystrybutor (Dystrybucja) Dystrybutor Hurtownik

Detalista (Sprzedaż) Detalista Detalista

Porozumienie anktykonkurencyjne - porozumienie, którego celem lub skutkiem jest wyeliminowanie, ograniczenie lub naruszenie w inny sposób konkurencji na rynku właściwym. Jako porozumienie należy rozumieć umowy, uzgodnione praktyki przedsiębiorców lub ich związków, a także uchwały i inne akty związków przedsiębiorców lub ich organów statutowych.

Status porozumienia antykonkurencyjnego może mieć także jedynie określone postanowienie - klauzula zawarta w umowie.

Udział w porozumieniu musi być dobrowolny. Inaczej nie ma mowy o porozumieniu.

Negatywny wpływ na konkurencję może polegać na:

1. wyeliminowaniu

2. ograniczeniu

3. naruszeniu konkurencji

Porozumienie jest antykonkurencyjne jeżeli oddziałuje na konkurencje chociażby w jeden z tych sposobów. Zakaz funkcjonuje bez względu na sposób, w jaki dana praktyka oddziaływuje na konkurencję.

Jako pojęcie podstawowe traktować należy „ograniczenie konkurencji”.

Wyeliminowanie konkurencji:

1. Wyeliminowanie konkurencji na rynku właściwym - to najdalej idący skutek antykonkurencyjnego porozumienia. Zachodzi on w przypadku gdy dotychczasowi samodzielni i rywalizujący przedsiębiorcy całkowicie rezygnują z danego współzawodnictwa. Do eliminacji konkurencji dochodzi jeżeli koordynacja zachowań antykonkurencyjnych powinna być udziałem wszystkich. Uczestników tego rynku albo na tyle znaczącej części, ze konkurencja ze strony pozostałych nie ma istotnego znaczenia. W praktyce rzadko zachodzi.

Podejście podmiotowe

2. Wyeliminowanie konkurencji należy utożsamić z jej całkowitym wygasaniem zarówno w aspekcie konkurencji aktualnej jak i potencjalnej.

Ograniczenie konkurencji:

1. Mamy do czynienia wtedy gdy dane porozumienie obejmuje tylko część przedsiębiorstw prowadzących działalność gospodarczą na rynku. Skutki w postaci ograniczenia konkurencji zachodzi również w przypadku gdy wszyscy przedsiębiorcy działający na tym rynku są uczestnikami porozumienia, lecz porozumienie pozostawia im pewną swobodę decyzyjną.

2. Ograniczenie nie oznacza jej wyeliminowania, ale istotne zagrożenie mechanizmu konkurencyjnego, który zachodzi z tego powodu, że przedsiębiorcy zamiast zachowywać się w sposób niezależny koordynują swoje działania na tym rynku.

Naruszenie konkurencji:

1. Najbardziej pojemne z tych dostępnych. Trudno określić znaczenie tej formy wpływu na konkurencję. Przyjmuje się, że naruszenie w inny sposób to takie środki, które nie skutkują bezpośrednio ograniczeniem swobody działań rynkowych przedsiębiorców ale zmienia warunki konkurencji w sposób sztuczny; taki sposób koliduje z systemem zapewnienia niezakłóconej konkurencji (?).

2. Najszersze znaczenie - każde sztuczne zakłócenie warunków konkurencji wynikające ze skoordynowanych działań stron tego niedozwolonego porozumienia.

Negatywne skutki porozumień mogą ujawniać się w:

1. relacji między jego stronami - dot. porozumień o charakterze horyzontalnym. Strony porozumienia w sposób w pełni świadomy zastępują konkurencję miedzy sobą koordynację swoich działań.

2. relacji między stronami i osobami trzecimi - charakterystyczne dla porozumień wertykalnych. Nie prowadzi do ograniczenia konkurencji między stronami, ale mogą prowadzić do negatywnych skutków w zakresie konkurencji ze strony osób trzecich.

W celu ustalenia negatywnego wpływu porozumienia na konkurencje należy zbadać zarówno:

1. wpływ porozumienia na konkurencję międzymarkową - między sprzedawcami konkurujących marek produktów.

2. konkurencję wewnątrzmarkową - między sprzedawcami tego samego produktu.

Porozumienie może mieć negatywny wpływ:

1. nie tylko na konkurencję rzeczywistą.

2. także na konkurencję potencjalną. Konkurencja potencjalna podlega ochronie, barierom (?) możliwości wejścia na rynek nowych graczy wywiera istotny wpływ na to jak zachowują się podmioty już istniejące na tym rynku.

Ograniczenie konkurencji potencjalnej dotyczy również konkurencji rzeczywistej - mniejsza presja konkurencyjna.

Zakaz dotyczy porozumień których skutkiem jest ograniczenie konkurencji oraz takich, które mają cel antykonkurencyjny. Przesłanki maja charakter alternatywny. Rozróżnienie to ma znaczenie przy postępowaniu antymonopolowym ; przy podejmowaniu pewnych czynności w ramach tego postępowania, w tym środków władczych.

Nie jest istotna forma czy też sposób zawierania danego porozumienia - nie jest wymagane wykazywanie istnienia jakichkolwiek ustnych lub pisemnych ustaleń między jego uczestnikami. Przedmiotem badania nie jest sposób postępowania tylko to czy cel lub skutek został osiągnięty.

Antykonkurencyjny cel porozumienia:

1. Zbadanie treści porozumienia na podstawie którego można ustalić jaki jest cel danego porozumienia.

2. nie musi wynikać z całokształtu porozumienia. Wystarczające jest, że będzie zawierało tylko klauzule zmierzające do ograniczenia lub eliminacji konkurencji.

3. co do zasady porozumienia z art.. 6. ust. 1 uokk maja cel antykonkurencyjny. Porozumienia podobne rodzajowo również uważa się, że mają cel antykonkurencyjny.

4. porozumienie które jest sprzeczne z celami ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów.

5. bez znaczenia jest forma. Każde porozumienie przeciwko osobom trzecim może prowadzić do ograniczenia konkurencji jeżeli taki był jego cel.

6. do ustalenia jaki był cel wystarczy to, żeby ustalić, że uczestnicy tego porozumienia ograniczyli swoją swobodę w stosunkach z osobami trzecimi na podstawie wspólnego porozumienia.

7. Jeżeli zostanie uznane, że celem ocenianego porozumienia jest ograniczenie konkurencji nie bada się skutków takiego porozumienia. Nie ma potrzeby udowadniania, że wywołało to negatywne skutki dla stanu konkurencji na rynku. Wykonanie celu zawęża zakres oceny przez organ antymonopolowy. Głównym elementem jest treść i kontekst ekonomiczny.

8. Nie jest konieczne, aby antykonkurencyjny cel został osiągnięty - bez znaczenia jest przyczyna nieosiągnięcia.

9. Ustawa reguluje nawet sam zamiar wywołania negatywnych skutków dla konkurencji; jest on objęty zakresem zakazu. Zakazem objęty jest zamiar przez przedsiębiorców zrezygnowania ze swojej suwerenności.

10. Zamiar przedsiębiorców powinien być ustalony na podstawie kryteriów obiektywnych oraz na podstawie kontekstu ekonomicznego porozumienia (okoliczności i powody dla których porozumienie zostało zwarte. Nie bada się subiektywnych zamiarów stron.

11. Jeżeli treść porozumienia zawiera najcięższe (oczywiste) ograniczenie konkurencji nie jest koniecznie badanie rzeczywistego zamiaru stron ani także kontekstu ekonomicznego.

12. Cel porozumienia powinien wynikać jednoznacznie z jego treści, a w przypadku nieformalnych uzgodnień, z całokształtu zachowań na rynku określonych przedsiębiorców lub ich związków.

Jeżeli z treści porozumienia nie będzie wynikało, że stosowanie tego porozumienia miało antykonkurencyjny skutek.

Ustalenie treści jest czasami trudne lub niemożliwe. Tym samym ocena dopuszczalności jego zawarcia nie będzie mogła być dokonana w oparciu o badanie subiektywnych lub obiektywnych celów porozumienia, lecz dopiero na podstawie analizy skutków, jakie wywarła ona na rynku.

Wykład 5 - 16.03.2011

W przypadku gdy z treści porozumienia wynika, iż celem jego zawarcia jest ograniczenie konkurencji, wówczas - aby porozumienie objąć zakazem wynikającym z art. 6 uokk- konieczne jest wykazanie, że stosowanie tego porozumienia wywołało antykonkurencyjne skutki n rynku.

Ustalenie treści jest często utrudnione lub niemożliwe. Ocenę niedopuszczalności jego zawarcia nie będzie mogła być dokonana w oparciu o badanie subiektywnych/obiektywnych celów porozumienia lecz dopiero na podstawie analizy skutków, jakie wywołało ono na rynku.

Antykonkurencyjny skutek:

1. Zakazem (są objęte) porozumienia, których celem nie jest ograniczenie lecz, które:

• faktycznie skutek taki wywołały

• mogą wywołać w niedalekiej przyszłości.

2. Bez znaczenia jest brak występowania po stronie przedsiębiorców zamiaru ograniczenia konkurencji. Przedsiębiorcy także nieświadomie mogą naruszyć przepisy ustawy. Powinni być to brane pod uwagę przez prezesa UOKiK przy nakładaniu kar pieniężnych.

3. Antykonkurencyjny skutek porozumienia powinien być interpretowany szeroko, jako skutek rzeczywisty (faktyczne ograniczenie konkurencji), jak i skutek prawdopodobny, czyli taki, który może wystąpić w niedalekiej przyszłości.

4. Badanie skutków porozumienia wymaga wyznaczenia rynku właściwego, przeprowadzenie jego analizy ekonomicznej oraz wskazania jak wyglądałaby konkurencja w razie, gdyby ocenione porozumienie nie zostało zawarte. Konieczne jest wykazanie związku między zmianą warunków konkurowania a danym porozumieniem.

W przypadku:

1. porozumień horyzontalnych - rynkiem właściwym będzie przynajmniej rynek, na którym działają strony porozumienia

2. porozumień wertykalnych - z reguły rynkiem właściwym będzie wyłącznie rynek powiązany lub wręcz niepowiązany z rynkiem.

Porozumienia cenowe

Zakazane są porozumienia, których celem lub skutkiem jest ustalenie cen sprzedaży lub cen odsprzedaży towarów.

Porozumienia cenowe zalicza się do najcięższych naruszeń przepisów prawa konkurencji (tzw. hardcore restriction), a tym samym prawie zawsze są one sprzeczne z prawem.

Szczególna szkodliwość porozumień cenowych wiąże się z tym, że:

1. w sposób bezpośredni pozbawiają one konsumentów możliwości zakupu towarów lub usług po cenie niższej niż nielegalnie ustalona.

2. zawarcie umowy z reguły prowadzi do ustalenia cen na poziomie wyższym od rynkowego.

Porozumienia cenowe mogą mieć formy:

1. „wprost” - może chodzić o cenę sztywną, minimalną czy ustalenie pewnych wiążących uczestników rynku przedziałów cenowych.

2. ...(braki)....

Ustalenie cen oraz formuł cenowych. Najprostszą formą zakazanego porozumienia cenowego jest porozumienie dotyczące ustalenia cen, jakie stosowane mają być przez uczestników porozumienia.

Ceny minimalne. Porozumienia dotyczące cen minimalnych (poniżej których żaden z uczestników porozumienia nie może sprzedawać swoich usług lub produktów). Każda ze stron ma gwarancje, ze ceny nie spadną poniżej pewnego poziomu (a tym samym gwarancję określonego poziomu rentowności), co nie byłoby możliwe w warunkach konkurencji.

Ustalenie cen docelowych (targetowych)

Uczestnicy porozumienia ustalają pewną cenę albo pewien przedział cenowy, do którego osiągnięcia dążyć będą w określonym czasie. Ustalenie to dotyczyć może zarówno pewnych rodzajów produktów (usług), jak i określonych klientów (bądź kategorii klientów).

Ceny rekomendowane

Ustalenie cen rekomendowanych jest sprzeczne z prawem, jeżeli ma miejsce między konkurentami. Eliminują w znacznym stopniu niepewność co do polityki cenowej innych graczy rynkowych (zjawisko koordynacji cenowej).

Porozumienie kontyngentowe - dotyczące ustalenia wielkości produkcji bądź zbytu, jak również porozumień dotyczących inwestycji. Cel ich zawierania jest oparty na zależności między podażą a cenami na rynku. Kontrolowanie podaży umożliwia bądź znacząco ułatwia kontrolę cen.

Formy:

1. kwoty produkcyjne lub sprzedażowe

2. ograniczenie działalności marketingowej

3. niekiedy: porozumienie specjalizacyjne

4. porozumienie odnośnie dystrybucji towarów

5. niedozwolona standaryzacja produktów lub metod produkcji

6. podział terytoriów lub kanałów dystrybucji

Podział rynków:

1. terytorialny, kiedy strony umawiają się co do tego, że każda z nich działać będzie wyłącznie na pewnym obszarze nie podejmując konkurencji na innych obszarach.

2. podmiotowy - strony dzielą między siebie kontrahentów.

3. asortymentowy - kiedy to strony dokonują podziału towarów (usług) - każda rezerwuje określony asortyment.

Formy:

1. przydział udziałów w rynku

2. respektowanie rynków macierzystych

3. podział odbiorców

Porozumienia dyskryminacyjne

1. niejednolitość warunków stosowanych przez strony porozumienia wobec określonych (dyskryminowanych) podmiotów. Praktyka zakazana ma miejscy, gdy strony porozumienia stosują na jego mocy warunki umów naruszające zasady równości kontraktowej.

Warunkiem zastosowania zakazu porozumień dyskryminacyjnych jest istnienie „podobieństwa” umów zawieranych z osobami trzecimi. O warunku tym - obok prawnej kwalifikacji - decydować powinno „podobieństwo ekonomiczne”.

Wykład 6 - 23.03.2011

Porozumienia wiązane - zakazane gdy brak jest istnienia rzeczowego lub zwyczajowego związku dodatkowego świadczenia z przedmiotem umowy. O istnieniu takiego związku (lub jego braku) decydować powinno przekonanie podmiotów podejmujących decyzje o zakupie Jeżeli nabywcy nie traktują nabywanych produktów lub usług jako towarów pozostających w rzeczowym lub zwyczajowym związku z danymi świadczeniami, wówczas przyjąć należy, iż mamy do czynienia z umową wiązaną.

Istota tej praktyki określonej jest wymuszenie na kontrahentach mniej korzystnych warunków uczestnictwa w obrocie gospodarczym. Bez przyjęcia dodatkowego świadczenia umowa główna nie zostaje zwarta.

Antykonkurencyjny charakter takiej praktyki przejawia się:

1. w postaci ograniczenia swobody decyzyjnej kontrahentów stron porozumienia (w postaci wymuszenia na nich przyjęcia dodatkowych świadczeń) oraz

2. w postaci ograniczenia (a nawet wyłączenia) mechanizmu konkurencji w obszarze świadczenia usług dodatkowych (narzuconych).

Świadczenie niezwiązane z głównym przedmiotem umowy nie musi być nieekwiwalentne - wystarczy, że jest ono narzucone t.j. przyjęte przez odbiorcę wbrew jego woli.

Porozumienie eliminacyjne (bojkot) - polega na dążeniu do:

1. zachowania status quo w obrębie podmiotów działających na danym rynku, co prowadzi do powstania barier wejścia na rynek, skutkując utrudnieniem bądź wyłączeniem możliwości rozwoju konkurencji na tym rynku.

2. Zredukowania liczby przedsiębiorstw działających na tym rynku, co zmierza do ograniczenia panującej na danym rynku konkurencji przez usunięcie z niego innych podmiotów.

Porozumienie te mogą mieć charakter

• wertykalny

• horyzontalny

Zmowa przetargowa - porozumienie pomiędzy uczestnikami przetargu albo między organizatorem a uczestnikiem(-ami).

1. przedmiotem uzgodnienia są warunki składanych ofert, np. ustalenie z góry przez uczestników zwycięzcy przetargu.

Uznanie, że uzgodnione zachowanie przedsiębiorców (i/lub) organizatora przetargu stanowi zmowę zakazana skutkuje nieważnością (ex lege) samego porozumienia (zmowy przetargowej).

Nie prowadzi to natomiast „autonomicznej” utraty warunków umowy, zawartej w wyniku uzgodnionego przetargu. Umowa ta jest prawnie skuteczna, lecz jej ważność może zostać zakwestionowana w trybie art. 70⁵ § 1 k.c.

Wyłączenie spod zakazu. Nie stosuje się do porozumień zawieranych między:

1. konkurentami, których łączny udział w rynku w roku kalendarzowym poprzedzającym zawarcie porozumienia nie przekracza 5%.

2. przedsiębiorcami, którzy nie są konkurentami, jeżeli udział w rynku posiadany przez któregokolwiek z nich w roku kalendarzowym poprzedzającym zawarcie porozumienia nie przekracza 10%.

Wyłączeń tych nie stosuje się do porozumień, których przedmiotem jest:

• porozumienie cenowe (ustalanie cen)

• porozumienie kontyngentowe (ograniczenie i kontrolowanie produkcji i zbytu)

• porozumienie podziałowe (podział rynku zbytu lub zakupu)

• przetargowe

Zakazów zawierania porozumień ograniczających konkurencję nie stosuje się do porozumień, które jednocześnie:

1. przyczyniają się do polepszenia produkcji, dystrybucji towarów lub do postępu technicznego lub gospodarczego.

2. zapewniają nabywcy lub uczestnikowi odpowiednią część wynikających z porozumień korzyści.

3. nie nakładają na zainteresowanych przedsiębiorców ograniczeń, które nie są niezbędne do osiągnięcia tych celów.

4. nie stwarzają tym przedsiębiorcom możliwości wyeliminowania konkurencji na rynku właściwym w zakresie znacznej części określonych towarów.

Ciężar udowodnienia tych okoliczności spoczywa na przedsiębiorcy.

Dwie pierwsze przesłanki mają charakter pozytywny (przesłanki pozytywne):

• przyczynianie się przez porozumienie do polepszenia produkcji, dystrybucji, postępu technicznego (1, 2)

Dwie następne mają charakter negatywny w tym sensie, że określają stany rzeczy, które nie mogą wystąpić, aby dane porozumienie zostało objęte zwolnieniem.

Spełnienie przesłanki negatywnej stanowi sytuacja, w której dany stan rzeczy nie wystąpił.

Konieczne jest łączne jednoczesne spełnienie wszystkich czterech przesłanek.

Wyłączenia grupowe - charakter rozporządzeń. Wydawane przez Radę Ministrów. Przy tego typu rozporządzeniach bierze się pod uwagę jakie korzyści i jakie straty mogą przynieść:

1. warunki, które wykluczają spod zakazu

2. klauzule, których występowanie w porozumieniu stanowi naruszenie art. 6 uokk.

3. okres obowiązywania wyłączenia

Obydwa rozwiązania - indywidualne i grupowe - nie różnią się zasadniczo od siebie; oparte są na tym samym mechanizmie zwalniającym. Zwolnienie następuje z mocy prawa.

Analiza zgodności porozumień z prawem przebiega w kilku etapach.

1. odpowiedź na pytanie czy mamy do czynienia z antykonkurencyjnym porozumieniem w rozumieniu ustawy? Zbadanie zagadnień

1. Czy zawarto porozumienie w rozumieniu art.. 4 pkt. 5 ustawy?

2. Czy cel lub skutek takiego porozumienia jest antykonkurencyjny? Tzn. czy dochodzi lub dojść może do wyeliminowania, ograniczenia lub naruszenia w inny sposób konkurencji na rynku właściwym.

2. ...(braki)...
   a) porozumienia zakazane ze względu na ich cel (przedmiot) stanowią najcięższe naruszenie, a porozumienie co do zasady jest sprzeczne z art. 6 uokk, to kolejnym krokiem musi być zbadanie czy może ono zostać wyłączone spod zakazu. Istnieje kilka procedur do takiego wyłączenia:

• ograniczony negatywny wpływ porozumienia na konkurencje. Odesłanie się do art. 7 ustawy - wyłącza porozumienie przedsiębiorców nie dysponujących siłą rynkową - brak potencjału do ograniczenia konkurencji (porozumienia bagatelne).

• Jeżeli brak jest podstaw wyłączenia na podstawie art. 7. konieczne jest zbadanie, czy porozumienie to, bądź pewne klauzule w nim zawarte, nie zostało wyłączone spod zakazu przepisami jednego z rozporządzeń zawierających wyłączenia grupowe - jeżeli przepisy rozporządzenia nie znajdują zastosowania zasadne jest podjęcie próby wyłączenia porozumienia spod zakazu z uwagi na jego prokonkurencyjne skutki (umożliwia to art.. 8 ust. 1 uokk) Jednoczesne spełnienie przesłanek.

Uczestnicy porozumienia najczęściej działają w zmowie skrytej. W związku z tym ciężko jest wykryć. Można wyłączyć spod kary pieniężnej (10% ubiegłorocznego dochodu); zgłoszenie się do prezesa UOKiK i współpraca z nim (ochrona podmiotu donoszącego na innych uczestników porozumienia i zapewnienie anonimowości).

Tylko ten, który jako pierwszy zgłosi się może liczyć na pełne umorzenie kary pieniężnej (kolejni tylko na obniżenie).

Wykład 7 - 30.03.2011

Zakazane jest zawieranie porozumień między przedsiębiorcami, których celem lub skutkiem jest ograniczenie konkurencji.

Zakaz nadużycia pozycji dominującej

Klauzula generalna:

Zakazem jest nadużycie pozycji dominującej przez przedsiębiorcę na rynku właściwym. Oznacza to, że:

1. zakazane nie jest zajmowanie pozycji dominującej

2. zakazane nie jest osiągnięcie pozycji dominującej w wyniku wzrostu potencjału ekonomicznego (nie w drodze koncentracji).

3. zachowania rynkowe stanowiące przejawy nadużycia są co do zasady legalne w obrocie gospodarczym, to szczególna pozycji rynkowa przedsiębiorcy (przedsiębiorca dominujący) czyni je sprzecznymi z prawem.

Pozycja dominująca to pozycja przedsiębiorcy, która umożliwia mu zapobieganie skutecznej konkurencji na rynku właściwym przez stworzenie mu możliwości działania niezależnie od innych uczestników rynku:

• konkurentów

• kontrahentów

• konsumentów

Domniemywa się, że przedsiębiorca zajmuje poz. dominującą jeżeli jego udział w rynku przekracza 40% (granica względna).

Konkurenci i kontrahenci - również są przedsiębiorcami

• konkurenci - rywalizacja z danym przedsiębiorcą

• kontrahenci - są na innym szczeblu obrotu towarowego

Domniemanie o 40% jest wzruszalne. Można wykazać, że istnieje wobec takiego przedsiębiorcy skuteczna konkurencja.
W świetle uokk istnieją 2 kryteria oceny tego czy przedsiębiorca zajmuje na rynku pozycje dominującą:

1. kryterium ilościowe- przekracza 40% udziały w rynku.

2. kryterium jakościowe - zdolność do zapobiegania skutecznej konkurencji.

Art. 9 uokk zawiera generalny zakaz nadużycia pozycji dominującej oraz wskazanie katalogu praktyk będących przejawem tego nadużycia. Nie jest to katalog zamknięty. Inne praktyki, nie wymienione w ustawie, mogą zostać uznane za nadużycie na podstawie klauzuli generalnej. Brak jest legalnej definicji nadużycia.

Szczególna odpowiedzialność.

Zakaz dot. przedsiębiorców zajmujących co najmniej pozycje dominującą.

Podział praktyk:

- wykluczające

- eksploatacyjne

1. pozycja dominująca

2. pozycja oligopolistyczna

3. pozycja duopolistyczna

4. pozycja monopolistyczna (pow. 95% udziału w rynku)

Pozycja dominująca wiąże się z niezależnością od innych uczestników rynku. Z kolei niezależność związana jest z zakresem presji konkurencyjnej wywieranej przez dane przedsiębiorstwa. Pozycja dominująca wiąże się z tym, ze presja konkurencyjna nie jest wystarczająco skuteczna i w związku z tym dany przedsiębiorca posiada istotną i trwałą władze rynkową. Oznacza to, że na decyzje podejmowane przez takiego przedsiębiorcę nie mają wpływu ani działania ani reakcje konkurentów, klientów (wg mnie kontrahentów), ani też konsumentów. Organ antymonopolowy może uznać, ze nie istnieje skuteczna presja konkurencyjna nawet jeżeli utrzymuje się pewna rzeczywista lub potencjalna konkurencja.
Pozycja dominująca wynika z wielu czynników, które jeżeli rozpatrywane są osobno niekoniecznie mają charakter decydujący. Przedsiębiorca, który przez wystarczająco długi czas zachowuje zdolność do podwyższania cen powyżej poziomu konkurencyjnego nie stoi w obliczu skutecznej presji konkurencyjnej. Podwyższanie cen oznacza tu zdolność do utrzymywania cen na poziomie wyższym od konkurencyjnego. Ocenie tego, czy przedsiębiorca zajmuje pozycję dominującą uwzględnia się strukturę konkurencji na rynku, a w szczególności następujące czynniki:

1. presja konkurencyjna, która wynika z obecności dostaw produktów lub usług od aktualnych konkurentów oraz pozycja jaką zajmują oni na tym rynku (poz. przedsiębiorcy zajmującego poz. dominującą i jego konkurentów)

2. presja konkurencyjna spowodowana realnym zagrożeniem przyszłą ekspansją aktualnych konkurentów lub wejścia na rynek potencjalnych konkurentów (konkurencja potencjalna).

3. presja konkurencyjna sprawdzana siłą przetargową klientów przedsiębiorcy.

Kształtowanie się udziałów w rynku jest istotną informacja na temat struktury rynku i znaczenia działających na nim przedsiębiorców.

Interpretacja poziomu udziału w rynku następuje w świetle całokształtu warunków panujących na rynku właściwym, a w szczególności dynamiki rynku i stopniu zróżnicowania produktów. Niewielkie udziały w rynku na ogół świadczą o braku znaczącej siły rynkowej. Prawdopodobieństwo występowania sytuacji zajmowania przez przedsiębiorcę pozycji dominującej jeżeli przedsiębiorca ten ma udział w rynku mniejszy niż 40% jest nieduże. Jednakże mogą mieć miejsce szczególne przypadki przy progu niższym niż 40%, w których konkurenci nie są w stanie wywierać skutecznej presji konkurencyjnej na działanie przedsiębiorcy zajmującego pozycję dominującą. Można przyjąć, że im większy jest udział w rynku i dłuższy czas posiadania tego udziału tym większe prawdopodobieństwo zajmowania pozycji dominującej i ewentualnego nadużycia tej pozycji.

Antykonkurencyjne zamknięcie dostępu do rynku - używane jest w odniesieniu do sytuacji gdy efektywny dostęp aktualnych lub potencjalnych konkurentów do towarów, usług bądź rynków jest utrudniony lub uniemożliwiony w skutek działania przedsiębiorcy zajmującego pozycję dominującą w związku z czym przedsiębiorca ten może być w stanie podwyższyć ceny ze szkodą dla konsumentów. Czynniki brane pod uwagę, czy domniemanie nadużycie może doprowadzić do antykonkurencyjnego zamknięcia dostępu do rynku to:

1. pozycja dominująca przedsiębiorcy - można przyjąć, ze im silniejsza pozycja dominująca tym większe prawdopodobieństwo, że działanie mające na celu zachowanie tej pozycji prowadzi do antykonkurencyjnego zamknięcia dostępu do rynku.

2. warunki panujące na rynku właściwym. Obejmują one warunki wejścia na rynek i ekspansji jak np. istnienie korzyści skali.

3. pozycja konkurentów przedsiębiorcy zajmującego pozycję dominującą - ten czynnik uwzględnia znaczenie konkurentów dla utrzymania skutecznej konkurencji. Konkurent może odgrywać ważną konkurencyjną role nawet jeżeli posiada jedynie niewielki udział w rynku w porównaniu z udziałami innych konsumentów. Dzieje się tak dlatego, że może on być najbardziej bezpośrednim konkurentem przedsiębiorcy zajmującego pozycje dominującą lub mieć opinię konkurenta systematycznie obniżającego ceny bądź tez wykazywać wysoki poziom innowacji.

4. pozycję odbiorców lub dostawców czynników produkcji - tu rozważany jest ewentualny selektywny charakter danego działania, czy przedsiębiorca zajmujący pozycję dominującą stosuje daną praktykę jedynie w stosunku do wybranych odbiorców lub dostawców czynników produkcji.

Wykład 8 - 06.04.2011

5. zakres domniemanego nadużycia - im wyższy % ogólnej sprzedaży na rynku właściwym, na który działanie ma wpływ, im dłużej ono trwa i im bardziej regularnie jest podejmowane tym większe jest prawdopodobieństwo wystąpienie efektów zamknięcia dostępu do rynku.

Możliwe dowody faktycznego zamknięcia dostępu do rynku tzn. jeżeli działanie jest kontynuowane przez wystarczająco długi czas to wyniki osiągane przez przedsiębiorcę zajmującego pozycje dominującą i jego konkurentów mogą być bezpośrednim dowodem antykonkurencyjnego zamknięcia dostępu do rynku.

Bezpośrednie dowody stosowania strategii wyłączającej. Obejmują one wewnętrzne dokumenty przedsiębiorstw, plany zaangażowania się w działanie zmierzające do wykluczenia konkurenta lub niedopuszczenie do wejścia na rynek itp.

Przejawem nadużycia pozycji dominującej jest:

1. Narzucanie nieuczciwych cen, w tym narzucenie wygórowanych i rażąco niskich, odległych terminów płatności i innych warunków zakupu i sprzedaży towarów.

2. Ograniczenie produkcji, zbytu postępu technicznego ze szkodą dla kontrahentów lub konsumenta.

3. Stosowanie w podobnych umowach z osobami trzecimi uciążliwych lub niejednolitych warunków umów, stwarzając tym osobom zróżnicowane warunki konkurencji.

4. Uzależnienie zawarcia umowy od przyjęcia lub spełnienie przez drugą stronę innego świadczenia, niemającego rzeczowego ani zwyczajowego związku z przedmiotem umowy.

5. Przeciwdziałanie warunkom niezbędnym do powstania lub rozwoju konkurencji.

6. Narzucanie uciążliwych lub niejednolitych warunków umów, przysparzających nieuzasadnione korzyści.

7. Podział rynku według kryteriów terytorialnych, asortymentowych lub podmiotowych.

Narzucenie nieuczciwych cen - przesłanki:

1. nieuczciwy (niesłuszny) warunek umowy (cena) musi zostać narzucony drugiej stronie przez przedsiębiorcę zajmującego pozycję dominującą.

2. cena musi być nadmiernie wygórowana.

3. brak jest obiektywnego uzasadnienia stosowanej praktyki.

Powyższe przesłanki tej praktyki muszą być spełnione łącznie.

Praktyka ta ma charakter eksploatacyjny - stosowanie nadmierne wygórowanej ceny to najbardziej oczywisty sposób wykorzystania swojej pozycji przez monopolistę.

4. drugą stroną może być kontrahent lub konsument. Kontrahentem jest przedsiębiorca wchodzący w relacje umowne z przedsiębiorca zajmującym pozycję dominująca - partner handlowy.

5. Praktyka narzucania nieuczciwych cen może mieć bezpośredni wpływ na konsumenta.

6. narzuceniu nieuczciwych czy tez niesłusznych warunków kontraktu cechuje się jednostronnością i przymusem towarzyszącym ich wdrożeniu.

Warunki nieuczciwe mogą mieć charakter cenowy lub pozacenowy.

Duże podstawowe kategorie cen nieuczciwych to:

• ceny nadmiernie wygórowane

• ceny rażąco niskie (drapieżne)

Praktyka pobieraniowa cen nadmiernie wygórowanych ma charakter eksploatacyjny, natomiast stosowanie cen drapieżnych - charakter wykluczający.

„Nieuczciwe, niesłuszne” - pojęcie nieostre.

Istnieje kilka metod oceny tego, czy cena jest nadmiernie wygórowana:

1. analiza kosztowa

2. badanie relacji cen danego przedsiębiorcy stosowanych na rynku zdominowanym i na rynkach konkurencyjnych.

3. analiza porównawcza z cenami konkurentów.

4. analiza porównawcza polegająca na obserwacji poziomu stosowanych cen na rynkach, na których istnieje konkurencja.

5. analiza porównawcza historyczna (dynamika wzrostu cen)

6. ustalenie, że cena jest nadmierna, jeżeli jest ceną naruszającą zasadę ekwiwalentności świadczeń.

7. ustalenie, ze cena jest nadmierna, jeżeli jest ceną sprzeczną z dobrymi obyczajami kupieckimi.

W praktyce metoda kosztowa i jedna lub więcej metod analizy porównawczej stosowane były przez organy antymonopolowe najczęściej łącznie.

Analizowane koszty produkcji i pobieranych cen oraz ustalonej przez przedsiębiorcę marży zysku, a następnie porównanie ceny z cenami pobieranymi przez konkurentów, lub przez danego przedsiębiorcę na innych rynkach.

W przypadku, gdy przedsiębiorca zajmujący pozycję dominującą osiągał zyski znacznie przekraczające uzyskiwane na innych rynkach lub przez konkurentów, a jednocześnie narzucał wyższe ceny, wówczas uznawano, ze cena nie miała związku z wartością ekonomiczną produktu, więc była ceną nadmiernie wygórowana. Natomiast jeżeli marża zysku była drastycznie wysoka, lecz cena danego towaru była porównywalna z cenami towarów podobnego rodzaju, wówczas nie musiała być ona uznana za nadmierną.

Cena nadmierna to cena rażąco nieekwiwalentna, nie mającą racji bytu na rynku konkurencyjnym, zaś praktyką ograniczającą konkurencje jest pobieranie nieekwiwalentnych cen za oferowane świadczenia.

Cena powinna odzwierciedlać stosunek popytu do podaży, pod warunkiem, ze wielkość podaży nie jest rezultatem praktyki ograniczającej konkurencje, np. polegającej na ograniczeniu zbytu, zaś cena ta nie jest przejawem nadużycia władzy rynkowej.

Zakaz dyskryminacji partnerów handlowych.

Ukierunkowanie na zapewnienie równych szans prowadzenia działalności gospodarczej. Termin „dyskryminacja” nie jest wprost użyty ani w art. 102 lit. C TFUE, ani w art. 9 ust. 2 pkt. 3 uokk.

Dyskryminacją jest odmienne traktowanie identycznych stanów faktycznych lub równe traktowanie różnych stanów faktycznych.

Dyskryminacja to zróżnicowanie dotyczące warunków umów zawieranych z innymi uczestnikami rynku. Jednakże nie każde naruszenie jest niezgodne z prawem.

Wykład 9 - 13.04.2011

Zakaz dyskryminacji partnerów handlowych.

Istota tej praktyki polega na dyskryminowaniu niektórych kontrahentów. Oznacza to, że przedsiębiorca zajmujący pozycję dominująca poprzez swój sposób traktowania innego uczestnika lub innych uczestników rynku pozostaje z nimi w bezpośrednich relacjach rynkowych stwarza im zróżnicowane warunki konkurowania, czyli prowadzenia działalności na rynku właściwym dla tego kontrahenta.

Naruszenia 1-wszej linii - dotyczą relacji między przedsiębiorcami będącymi konkurentami.

Naruszenia 2-giej linii - dotyczą relacji między przedsiębiorcami niebędącymi konkurentami.

Ponadto zauważyć należy, że dyskryminacja partnerów handlowych, stanowiąca przejaw nadużycia pozycji dominującej przedsiębiorcy może przybrać 2 formy:

1. cenową - kiedy przedsiębiorca stosuje wobec różnych kategorii podmiotów ceny różne.

2. pozacenową.

Przesłanki:

1. podobieństwo porównywalnych umów - równoważność transakcji.

2. umowy zawierane są z osobami trzecimi

3. musi mieć miejsce dyskryminacja (zakazane zróżnicowanie cenowych warunków umownych).

4. przedsiębiorcy dyskryminowani w drodze działań przedsiębiorcy zajmującego pozycję dominująca musza mieć utrudnione warunki konkurowania.

5. nie ma obiektywnego uzasadnienia dla zachowań przedsiębiorcy zajmującego pozycję dominującą.

Przesłanki musza być spełnione łącznie.

W zakresie oceny podobieństwa warunków umownych bierze się pod uwagę następujące czynniki:

1. podobieństwo między porównywanymi towarami.

2. zbliżony kontekst handlowy porównywanych umów.

3. ewentualne inne dodatkowe okoliczności związane z umowami.

4. zbliżony czas ich zawarcia.

Za obiektywnie uzasadnione uznano okoliczności tj.:

• różne ceny uzasadnione różnymi kosztami poniesionych przez przedsiębiorcę zajmującego pozycję dominującą.

• rabat za ilość.

• obniżka ceny w zamian za niektóre usługi świadczone przez kupującego, które wskazują pewien związek ze sprzedażą.

Systemy wyłączności

Przedsiębiorca zajmujący pozycję dominującą może próbować zamknąć dostęp do rynku swoim konkurentom utrudniając im sprzedaż. To utrudnienie może polegać na stosowaniu tzw. systemów wyłącznością polegająca m.in. na stosowaniu zobowiązań do wyłącznego zakupu lub udzielanie rabatu.

1. zobowiązania do wyłącznego zakupu - nakładany na odbiorcę na danym rynku obowiązek dokonywania zakupów wyłącznie lub w znacznym zakresie od przedsiębiorcy zajmującego pozycje dominująca. Niektóre inne zobowiązania w praktyce mogą odnieść taki sam skutek. Przykładem takiego typu zabezpieczenia jest wymóg utrzymywania określonego poziomu zapasów w celu przekonania klientów do zaakceptowania zobowiązań do wyłącznego zakupu; przedsiębiorca zajmujący pozycję dominująca może mieć obowiązek do wyrównania strat z powodu ograniczenia konkurencji spowodowanego wyłącznością. Jeżeli taka rekompensata jest przewidziana to w interesie odbiorcy może być zawarcie porozumienia o zobowiązaniu do wyłącznego zakupu . Jeżeli jest wielu klientów, a zobowiązania do wyłącznego zakupu są nakładane przez przedsiębiorcę zajmującego pozycję dominującą to te 2 okoliczności traktowane łącznie skutkują niedopuszczeniem do wejścia na rynek lub ekspansji nowych konkurujących przedsiębiorców.

Zobowiązania do wyłącznego zakupu mogą powodować antykonkurencyjne zamknięcie dostępu do rynku w szczególności wówczas gdy przy braku takiego zobowiązania konkurenci albo przedsiębiorcy jeszcze nie obecni na rynku w czasie zawarcia zobowiązań stwarzają później presję konkurencyjną. Konkurenci mogą nie mieć możliwości konkurowania o popyt indywidualnego odbiorcy ponieważ przedsiębiorca zajmujący pozycję dominującą jest nieuniknionym partnerem handlowym. Jeżeli konkurenci mogą konkurować o popyt na równorzędnych warunkach to zobowiązania do wyłącznego zakupu w większości przypadków nie będą utrudniać skutecznej konkurencji, chyba że zmiana dostawcy przez odbiorcę jest trudna z uwagi na okres zobowiązania do wyłącznego zakupu.

Można przyjąć, że im dłuższy jest okres ważności zobowiązania tym większe prawdopodobieństwo wystąpienia efektu zamknięcia rynku.

2. Rabaty warunkowe (RW) - RW udziela się odbiorcom aby wynagrodzić ich za przejawianie określonych zachowań nabywczych. Najczęściej odbiorcy udzielony zostanie rabat warunkowy. Jeżeli wolument (?) określonych zachowań w określonym okresie przekroczył pewien próg. Rabatów udziela się albo od wszystkich zakupów (rabaty z mocą wsteczną), albo tylko od ilości przekraczającej ilość wymaganą do osiągnięcia progu - rabaty przyrostowe

rabat z mocą wsteczną

rabat przyrostowy

Udzielanie RW nie jest praktyką wyjątkowa. Przedsiębiorcy mogą oferować je w celu zwiększenia popytu, jednakże jeżeli rabatu udziela przedsiębiorca zajmujący pozycję dominującą to taki rabat może mieć faktyczny lub potencjalny efekt zamknięcia rynku. Prawdopodobieństwo antykonkurencyjnego zamknięcia dostępu do rynku jest większe wówczas gdy konkurenci nie są zdolni do konkurowania na równorzędnych warunkach o zaspokojenie potrzeb każdego klienta. Rabaty z mocą wsteczną mogą powodować zamknięcie dostępu do rynku, albowiem przejście do alternatywnego dostawcy w celu zaspokojenia niewielkich potrzeb zaopatrzeniowych może nie być opłacalne, gdyż może wiązać się z utratą tego rabatu.

Sprzedaż wiązana (SW) i pakietowa (SP)

SW ma zwykle miejsce wtedy, gdy od odbiorców kupujących jeden produkt (podstawowy) wymaga się również nabycia od przedsiębiorcy zajmującego pozycję dominującą również innego produktu (powiązanego). U podstaw SW mogą leżeć aspekty techniczne lub warunki umowne.

SP na ogół odnosi się do sposobu oferowania i ustalania cen produktów przez przedsiębiorcę zajmującego pozycję dominującą. W przypadku tzw. czystej sprzedaży pakietowej produkty sprzedaje się tylko w ustalonych proporcjach w tzw. mieszanej sprzedaży pakietowej (rabat wieloproduktowy) poszczególne produkty udostępnia się również oddzielnie lecz suma ich cen jeżeli są sprzedawane oddzielnie jest wyższa niż jeżeli są oferowane w pakiecie.

Przedsiębiorca zajmujący pozycję dominującą jednego lub większej liczby produktów objętego SW lub SP zwanego rynkiem produktu podstawowego prowadząc SW lub SP może wyrządzić szkody konsumentom po przez zamknięcie dostępu do rynku dla innych produktów, które są oferowane w sprzedaży wiązanej lub pakietowej zwanego rynkiem produktu powiązanego.

Zamkniecie dostępu do rynku może nastąpić również na rynku produktu podstawowego. Aby można było mówić o zakazanej SW albo SP musza być spełnione następujące warunki:

1. przedsiębiorca zajmuje poz. dominująca na rynku produktu podstawowego. Zajmowane tej pozycji na rynku produktu powiązanego nie jest konieczne. W przypadku SP przedsiębiorca musi zajmować pozycję dominującą na jednym, z rynków produktów wchodzących w skład pakietu.

2. Produkt podstawowy lub produkt powiązany są odrębnymi produktami. Odrębność produktów zależy od popytu przedsiębiorstwa. 2 produkty uważa się za odrębne , jeżeli przy braku SW lub SP znaczna liczba odbiorców nabyłaby bądź już nabyła jedynie produkt podstawowy nie kupując również produktu powiązanego od tego samego dostawcy.

3. Polityka SW może doprowadzić do antykonkurencyjnego zamknięcia dostępu do rynku. Antykonkurencyjny wpływ tej praktyki może wystąpić na rynku produktu powiązanego, podstawowego lub obu tych rynkach równocześnie.

Rabaty wieloproduktowe. Stosowanie może mieć antykonkurencyjny wpływ na rynku produktu powiązanego lub podstawowego jeżeli są one tak wysokie, że równie efektywny konkurent oferujący jedynie niektóre produkty składowe nie może konkurować z dostawcami sprzedającymi pakiet z rabatem. Jeżeli konkurenci przedsiębiorcy zajmującego pozycję dominującą sprzedają identyczne pakiety lub w odpowiednim czasie mogą rozpocząć taką sprzedaż nie zrażając się ewentualnymi dodatkowymi kosztami to taki pakiet należy traktować jako pakiet konkurencyjny względem rabatu pierwotnego.

Praktyki drapieżne - przedsiębiorca zajmujący pozycję dominującą może stosować polityki drapieżne polegające na celowym ponoszeniu strat lub rezygnacji z zysków w krótkim okresie w celu zamknięcia lub ewentualnego zamknięcia dostępu do rynku co najmniej jednemu ze swoich aktualnych lub potencjalnych konkurentów i wzmocnienie lub utrzymanie swojej władzy rynkowej i tym samym działa na szkodę konsumenta.

Rynek

Przedsiębiorca

A B C D
poz. dominująca

100 30 20 10

4=99 4-29 4-19 4-9

Koszt 1 jednostki = 5

Odpadnie z rynku jako 3 Odpadnie z rynku jako 2 Odpadnie z rynku jako 1

Wykład 10 - 20.04.2011

Odmowa dostaw i zaniżanie marży.

Co do zasady można przyjąć, że każdy przedsiębiorca niezależnie od tego czy zajmuje pozycję dominująca powinien mieć prawo dysponowania swoją własnością i swobodę wybierania swoich partnerów handlowych, z którymi zawiera umowę. Dlatego też interwencja organu antykonkurencyjnego w tę swobodę wymaga wyważenia w jakich sytuacjach można nałożyć obowiązek dostawy na przedsiębiorcę zajmującego pozycję dominującą. Istnienie takiego obowiązku wypełnionego nawet za godziwym wynagrodzeniem może zniechęcać przedsiębiorcę do podejmowania inwestycji i wprowadzania innowacji i tym samym wyrządzić szkodę konsumentom. Najczęściej problemy rodzą sytuacje, w których przedsiębiorcza zajmujący pozycję dominująca konkuruje na rynku niższego szczebla z nabywca, któremu odmawia dostaw.

Rynek niższego szczebla - stosowany w odniesieniu do rynku, na którym potrzebne są czynniki produkcji będące przedmiotem odmowy w celu wytworzenia produktu lub świadczenia usług.

Odmowa dostaw - obejmuje szeroki zakres praktyk tj. odmowa dostawy produktów obecnym lub nowym odbiorco, odmowa udzielnie licencji na prawa własności intelektualnej lub odmowa przyznania dostępu do niezbędnych urządzeń bądź sieci.

Produkt będący przedmiotem odmowy nie musi znajdować się w obrocie. Wystarczy, że istnieje zapotrzebowanie potencjalnych nabywców i, że można zidentyfikować potencjalny rynek danych czynników produkcji. Nie musi mieć miejsca faktyczna odmowa ze strony przedsiębiorcy zajmującego pozycję dominującą - wystarczy odmowa konstruktywna.

Odmowa konstruktywna - może polegać na nadmiernym opóźnianiu dostawy, obniżeniu jakoś dostarczanego produktu lub żądanie spełnienia bezzasadnych warunków w zamian za dostarczenie.

Przesłanki:

1. Odmowa dostawy dotyczy produktu bądź usługi obiektywnie niezbędnych do prowadzenia działalności i skutecznego konkurowania na rynku niższego szczebla.

2. Odmowa może prowadzić do wyeliminowania skutecznej konkurencji na rynku niższego szczebla.

3. Odmowa może przynieść szkodę konsumentom.

Nałożenie obowiązku realizacji dostaw nie może mieć negatywnego wpływu na motywację właściciela czynników produkcji lub innych podmiotów do podejmowania działań inwestycyjnych i innowacyjnych.

W postępowaniu antymonopolowym rozważane jest czy odmowa dostawy czynników produkcji jest bądź nie jest obiektywnie konieczna do tego by podmioty mogły skutecznie konkurować na rynku. Czynniki produkcji są niezbędne wówczas, gdy nie istniej żaden faktyczny lub potencjalny substytut , który mogliby wykorzystać konkurenci na rynku niższego szczebla by przeciwdziałać negatywnym skutkom wpływu odmowy. Podczas badania przypuszczalnego wpływu odmowy dostaw na dobro konsumentów badane jest to czy prawdopodobne negatywne konsekwencje odmowy dostaw na rynku właściwym przeważają w miarę upływu czasu nad negatywnymi konsekwencjami nałożenia obowiązku realizacji dostaw. Szkoda dla konsumentów może nastąpić wówczas, gdy konsumentów którym przedsiębiorca zajmujący pozycję dominującą zamyka dostęp do rynku uniemożliwione zostaje w wyniku odmowy wprowadzania na rynek innowacyjnych działań może być utrudniona.

Kontrola koncentracji - kontrola koncentracji kontrola uprzednia (przed dokonaniem koncentracji).

1. w ustawie o ochronie konkurencji i konsumentów nie zawarto definicji koncentracji. W art. 13 ust 2 tej ustawy wskazano jedynie operacje, których zamiar przeprowadzenia jest objęty obowiązkiem zgłoszeniowym. Można wobec tego przyjąć, że art. ten wskazuje na czym może polegać koncentracja:

Kontrola może więc polegać na:

1. Fuzji - w przypadku, gdy dwóch uprzednio niezależnych przedsiębiorców łączy się.

2. Przejęciu - gdy jedno z przedsiębiorstw uzyskuje kontrole (bezpośrednią lub pośrednią) nad działaniami drugiego. Przejęcie może nastąpić przez nabycie lub objęcie akcji, innych papierów wartościowych, udziałów lub w jakikolwiek inny sposób.

3. Joint venture - utworzenie przez przedsiębiorców wspólnego przedsiębiorcy

4. Nabyciu przez przedsiębiorcę część mienia innego przedsiębiorcy (całości lub części przedsiębiorstwa), jeśli obrót realizowany przez to u(nieczytelne) za którekolwiek z dwóch lat obrotowych poprzedzając zgłoszenie przekroczył na terytorium RP równowartości 10 mln euro.

Koncentracje:

1. horyzontalne - gdy koncentracja obejmuje przedsiębiorców będących konkurentami (ew. gdy konkurentami są inni uczestnicy grupy kapitałowej, w skład której wchodzą przedsiębiorcy bezpośrednio biorący udział w koncentracji

2. wertykalne - dokonywane między przedsiębiorcami działającymi na tym samym szczeblu obrotu towarowego.

3. konglomeratowe - działalność na różnych szczeblach niepowiązanych rynków.

Zamiar dokonania koncentracji podlega zgłoszeniu prezesowi UOKiK (art. 13 ust. 1) - zgłoszenie zanim zostanie ono dokonana.

1. Przedsiębiorcy uczestniczący w koncentracji, których łączny obrót na terytorium RP w roku obrotowym poprzedzającym rok zgłoszenia przekracza równowartość 50 ml. Euro.

2. Gdy łączny światowy obrót przedsiębiorstw biorących udział w koncentracji w roku obrotowym poprzedzającym rok zgłoszenia przekracza równowartość 1 mld euro.

Dokonanie koncentracji przez przedsiębiorcę zależnego traktuje się w taki sam sposób jakby koncentracji dokonał przedsiębiorca dominujący.

Przedsiębiorca dominujący - gdy posiada kontrolę nad innym przedsiębiorca - ma wpływ decydujący na działanie przedsiębiorcy nad którym ma kontrolę.

1. dysponuje bezpośrednio lub pośrednio większością głosów na zgromadzeniu wspólników, albo na walnym zgromadzeniu, także jako zastawnik albo użytkownik.... (było przy przedsiębiorcy(?)).

Koncentracje o tzw. wymiarze wspólnotowym (ustalonego...)

Wyłączenie spod obowiązku zgłoszenia zamiaru koncentracji:

1. gdy obrót przedsiębiorcy, nad którym ma nastąpić przejecie kontroli, nie przekroczył na terytorium RP w żadnym z dwóch lat obrotowych poprzedzających zgłoszenie równowartości 10 mln euro.

2. koncentracja polegająca na czasowym nabyciu lub objęciu przez instytucje finansową akcji lub udziałów w celu ich określonej odsprzedaży jeżeli przedmiotem działalności gospodarczej tej instytucji finansowej jest prowadzenie na własny lub cudzy rachunek inwestowania w akcje albo udziały innych przedsiębiorców pod warunkiem, że odsprzedaż ta nastąpi przed upływem roku od dnia nabycia oraz, że instytucja ta nie wykonuje praw z tych akcji albo udziałów z wyjątkiem prawa do dywidendy lub jeżeli wykonuje te prawo to czyni to wyłącznie w celu przygotowania odsprzedaży.

3. w koncentracji polegającej na czasowym nabyciu przez przedsiębiorcę akcji lub udziałów w celu zabezpieczenia wierzytelności pod warunkiem, że nie będzie on wykonywał praw z tych akcji lub udziałów z wyłączeniem prawda do ich sprzedaży.

4. w przypadku koncentracji polegającej w toku postępowania upadłościowego. Nie dot. to przypadków, gdy zamierzający przejąć kontrolę jest konkurentem, albo należy do grupy kapitałowej, do której należą konkurenci przedsiębiorcy przejmowanego.

5. koncentracji przedsiębiorców należących do tej samej grupy kapitałowej.

Wyłączenie dotyczące sytuacji, gdy nie zostały przekroczone kryteria wysokości obrotu po przekroczeniu których istnieje obowiązek zgłoszenia tzw. progi bagatelności koncentracji. Wyjątek ten zwany jest regułą „de minimis”. Nie ma obowiązku zgłoszenia zamiaru koncentracji w przypadkach wskazanych w art. 14 uokk.

Zgłoszenie zamiaru koncentracji jest konieczne gdy progi bagatelne koncentracji zostały przekroczone i nie zaistniała sytuacja z art. 14.

Decyzje

1. Decyzje o bezwarunkowej zgodzie na dokonanie koncentracji zgodnie z art. 18. Prezes UOKiK wydaje taką zgodę, jeżeli w jej wyniku konkurencja na rynku nie zostanie w sposób istotny ograniczona w szczególności poprzez powstanie lub umocnienie pozycji dominującej na rynku właściwym.

Decyzje wydane na czas określony - wygasa jeżeli w terminie dwóch lat od dnia jej wydania koncentracja nie została dokonana.

Istnie możliwość odwołania - 2 tygodnie - za pośrednictwem prezesa UOKiK do Sądu Okręgowego w Warszawie - Sąd ochrony konkurencji i konsumentów.

Decyzje Prezesa UOKiK:
*Decyzja w sprawach praktyk ograniczających konkurencję.
I Decyzja o uznaniu praktyki za ograniczającą konkurencję i nakazująca zaniechanie jej stosowania.
II Decyzja o uznaniu praktyki za ograniczającą konkurencję i stwierdzająca zaniechanie jej stosowania.
III Decyzja zobowiązująca do zapobieżenia naruszeniom zakazu praktyk ograniczających konkurencję.
IV Decyzja o zastosowaniu środków tymczasowych.

*Decyzje w sprawach kontroli koncentracji.
-Decyzje kończące postępowania na wniosek.
I Decyzja o bezwarunkowej zgodzie na dokonanie koncentracji.
II Decyzja o warunkowej zgodzie na dokonanie koncentracji.
III Decyzja wyrażająca zgodę wyjątkową.
IV Decyzja zakazująca dokonania koncentracji.

*Decyzje kończące postępowanie wszczęte z urzędu.
I Decyzja o uchyleniu zgody na koncentrację.
II Decyzja o przywróceniu konkurencji na rynku.
III Decyzja o podziale przedsiębiorcy.
IV Uchylenie zgodny na konkurencję.

Publiczne prawo konkurencji - dr A. Brzezińska-Rawa Marcin Michoń

22

---