Cykl sprawnościowy Aktor

Temat dnia	Najważniejsze zajęcia	Najważniejsze sprawy	Gawęda
1. Z drugiej strony sceny	Obrzędowe rozpoczęcie Gawęda Zwiad - wyjście do teatru KR - podjęcie decyzji o zdobywaniu sprawności Obrzędowe zakończenie	Podjecie decyzji o wspólnej wyprawie do teatru. Zapoznać zuchy z zapleczem i aktorami i reżyserem. Zwrócić uwagę na właściwe zachowanie zuchów w trakcie wycieczki.	Gawęda - Spotkanie z aktorami i obsługą teatru.
2. Egzamin do zuchowej szkoły aktorskiej	Obrzędowe rozpoczęcie - Gawęda Nauka piosenki - Aktor Zabawa tematyczna - w aktorskiej szkole: gry i ćwiczenia dykcji, spostrzegawczości, pamięci, itp. Pląs - Majsterka - wykonanie lalek z supełków do ulubionych bajek Pożyteczne prace - nauka pracy lalkami, podkładanie głosu, ruchów, itp. Piosenka - Mini teatrzyki KR - Obrzędowe zakończenie	Zapoznać zuchy z rodzajami teatrów (żywego aktora, teatru lalek, teatru cieni, kukiełek, itp.). Pokazać znaczenie pracy aktora dla innych ludzi. Zwrócić uwagę na umiejętność pracy w zespole. Zwrócić uwagę na właściwe zachowanie zuchów.	Opowiadanie o egzaminie Tomka do szkoły aktorskiej
Zadanie międzyzbiórkowe: - Przynieść zdjęcia popularnych aktorów
3. W aktorskiej szkole cd.	Obrzędowe rozpoczęcie Gawęda Pląs - Majsterka - wykonanie masek aktorów starożytnych Piosenki i pląsy Teatrzyk samorodny - każda szóstka przygotowuje przedstawienie Piosenka - KR - podjęcie decyzji o wystawieniu przedstawienia "Na balu u Królowej Bajek" Obrzędowe zakończenie	Zapoznać zuchy z najpopularniejszymi aktorami. Wyjaśnić rolę i ważność prac osób przygotowujących przedstawienia. Zapoznać z pracą reżysera. Zwrócić uwagę na właściwe zachowanie zuchów w trakcie zabaw i na bezpieczeństwo w trakcie gier.	Opowieść o Arlekinie oraz rozmowa, kto to jest aktor (zdjęcia)
4. Przygotowania do przedstawienia	Obrzędowe rozpoczęcie Gawęda Majsterka - wykonanie postaci do teatru cieni Pląs - Zabawa tematyczna - teatr cieni Gry i zabawy KR Obrzędowe zakończenie	Zapoznanie z pracą reżysera, scenografa. Uzmysłowić zuchom, że one ponoszą odpowiedzialność za przygotowywane widowisko, że jest to praca zespołowa całej gromady. Zwrócić uwagę na bezpieczeństwo.	Podział ról
5. Przygotowania do przedstawienia	Obrzędowe rozpoczęcie Gawęda Majsterka - wykonanie plakatów, zaproszeń i dekoracji Piosenka - Zabawa tematyczna - próba przedstawienia KR Obrzędowe zakończenie	Zapoznanie z rolą i pracą suflera. Zwrócić uwagę na właściwe zachowanie zuchów w trakcie zabaw i na bezpieczeństwo w trakcie zabaw.	Praca reżysera i scenografa.. Co robi sufler?
6. Bal w Królestwie Bajek	Obrzędowe rozpoczęcie Gawęda - zaproszenie Przedstawienia Piosenki - Bal KR Obrzędowe zakończenie	Wzbudzić poczucie dumy i zadowolenia z dobrze wykonanego zadania. Ocenić wspólnie z zuchami wywiązanie się z wymagań regulaminu sprawności. Zwrócić uwagę na bezpieczeństwo zuchów podczas zabaw.	Zaproszenie i podanie repertuaru przedstawienia

Wersja:

Lp.	Temat zbiórki	Najważniejsze zajęcia	Najważniejsze sprawy	Gawęda
1	Konkurs młodych talentów	Obrzędowe rozpoczęcie KR - zapoznanie zuchów z wymaganiami sprawności i podjecie decyzji o jej zdobywaniu Zabawa tematyczna: konkurs młodych talentów Gry i zabawy aktorskie: Przedstawić fragment bajki Zapamiętaj jak najwięcej Quiz ze znanych bajek Czy wiesz od jakiej bajki ta ilustracja Obrzęd zakończenia	Kształtowanie umiejętności współdecydowania w sprawach gromady. Wyjaśnienie, że zawód aktora wymaga nie tylko talentu ale i umiejętności, które nabywa się w szkole aktorskiej i poprzez pracę.	Aktor, kto to jest. Gwiazda.
2	Szkoła teatralna	Obrzędowe rozpoczęcie Gry i zabawy: Przedstawiamy przysłowia Zabawa w suflera Pląs taneczny Majsterka - kukiełka KR - podjęcie decyzji o: organizacji przedstawienia wyprawie do teatru w celu zapoznania się z pracą za kulisami Obrzęd zakończenia	Rozbudzić pomysłowość zucha. Wyjaśnić, że są różne rodzaje teatru: żywego aktora, pantonimy, lalek, cieni. Zapoznać z osobami teatru: widz, reżyser, obsługa aktora.	Teatr od strony widza i reżysera
3	Organizujemy zuchowy teatr	Obrzędowe rozpoczęcie KR - ustalenie zasad pracy w teatrze, podział ról i funkcji Majsterka - wykonanie rekwizytów Zabawa - Prawda -fałsz Zadanie między zbiórkowe - nauczyć się roli Obrzędowe zakończenie	Opisać i zaznaczyć, że każda rola w teatrze jest ważna.	W raz z zuchami przyjąć wizję przedstawienia
4	Przygotowania przedstawienia	Obrzędowe rozpoczęcie Próba - zabawa tematyczna: Wyrabianie dykcji Powtórka ról Ćwiczenie ruchów na scenie Majsterka - cd. wykonania rekwizytów i wykonanie zaproszeń KR. - omówienie stroi i decyzja kogo zaprosić Zadanie między zbiórkowe - wręczyć zaproszenia i przynieść stroje na przedstawienie Obrzędowe zakończenie	Zapoznanie z pracą reżysera, scenografa. Uzmysłowić zuchom, że one ponoszą odpowiedzialność za przygotowywane widowisko, że jest to praca zespołowa całej gromady.	Anegdoty teatralne
5	Próba generalna	Obrzędowe rozpoczęcie Gawęda - jakie dekoracje Majsterka - wykonanie dekoracji Próba generalna KR. - Podsumowanie	Ocenić stroje i uzupełnić braki. Pozostawić swobodę podczas próby.	Ostatnie wskazówki reżysera
5	Premiera	Obrzędowe rozpoczęcie Premiera przedstawienia KR. Podsumowanie i wręczenie sprawności Sprzątanie	Podziękowanie zuchom za trud w przygotowaniu przedstawienia.	Goście i ich brawa

Materiały pomocnicze do realizacji sprawności

Mały słownik wyrazów teatralnych

Afisz- ogłoszenie na dużych arkuszach papieru, rozwieszane w miejscach publicznych celem zawiadomienia o występach, zebraniu, przedstawieniu, itp.

Akcja- spoisty ciąg następujących po sobie i logicznie z siebie wynikających wydarzeń, w których biorą udział bohaterowie widowiska teatralnego i poprzez które ujawniają się i ścierają konflikty.

Akt- część utworu scenicznego, stanowiąca zamknięty i spójny odcinek jego akcji.

Aktor- człowiek występujący na scenie teatru.

Akompaniament- muzyka towarzysząca występom solisty, chóru lub zespołu.

Animator- nazwa przyjęta dla artystów filmowych i teatru lalek, ożywiająca rysunki i lalki; wywodzi się od łacińskiego słowa „anima", czyli „dusza"

Antrakt- 1) przerwa między aktami przedstawienia; 2) muzyka podczas tej przerwy

Kukiełka- lalka teatralna umieszczona na kiju i nim poruszana (tzw. lalka polska)

Kurtyna- ruchoma zasłona oddzielająca scenę od widowni; podnoszona (Włochy), rozsuwana (Niemcy).

Marionetka- lalka teatralna poruszana od góry za pomocą drutów lub nitek.

Maska- osłona kryjąca twarz aktora, w kształcie ludzkiej twarzy, także głowy zwierzęcej lub jakiegoś potwora.

Mim- aktor pantomimy, przedstawia swoją rolę bez użycia głosu, za pomocą gestów, ruchów.

Pacynka- lalka teatralna nakładana na dłoń i poruszana palcami aktora (tzw. lalka rękawiczkowa)

Pantomima- nieme widowisko sceniczne, w którym treść przekazywana jest przez mimów za pomocą ruchów, gestów, niekiedy także mimiki.

Scena- część budowli teatralnej stanowiąca miejsce gry aktorów, składająca się z przestrzeni widocznej dla publiczności i z ukrytych urządzeń technicznych.

Scenariusz- materiał literacki, podstawa do realizacji przedstawienia teatralnego; zawiera uwagi reżysera określające sposób realizacji przedstawienia.

Scenografia- 1) sztuka kształtowania przestrzeni sceny teatralnej i plastycznej oprawy przedstawień. 2) Wizualna oprawa widowiska teatralnego, obejmująca środki plastyczno- malarskie i świetlne oraz kostiumy i rekwizyty.

Sufler- osoba czuwająca nad sprawnością pamięci przedstawienia; budynek razie potrzeby podpowiada tekst roli.

Teatr- budynek przeznaczony do prezentowania przedstawień.

Teatr lalek- rodzaj teatru, w którym aktorami są lalki symbolizujące postacie ludzkie, zwierzęta; poruszane są mechanicznie (teatr automatów) lub przez człowieka, który także użycza im swego głosu

Wierszyki i zabawy słowne

Zabawa dźwiękowa polegająca na jak najwyraźniejszym wypowiadaniu sylab, np.: dra, dru, dro, ma, me, mi, mo, mu. Zuchy stoją w kole i wymawiają wybrany zestaw sylab w określonym rytmie i wszyscy razem.

„Spróbuj powiedzieć":

„Nie marszcz czoła"

„Zmiażdż dżdżownicę"

„Przeleciały trzy pstre przepiórzyce przez trzy pstre kamienice"

„Jola lojalna"

„Stół z powyłamywanymi nogami"

„Poczmistrz z Tczewa"

„Koszt poczt w Tczewie"

„Trzech Czechów szło ze Szczebrzeszyna do szczecina"

`Trzmiel brzęczy w powietrzu"

„Koral koloru koralowego"

„Świerszcz strzyka za ścianą"

„Nie pieprz Pietrze wieprza pieprzem, bo przepieprzysz wieprza pieprzem"

„Czy tata czyta cytaty Tacyta?"

„Tarcz tarł tarcicę tak takt w takt

jak takt w takt tarcicę tartak tarł"

„Chrząszcz brzmi w trzcinie w Szczebrzeszynie, że przepiórki pstre trzy podpatrzyły jak raz w Pszczynie cietrzew wieprza wietrzył. Wietrzył cietrzew wieprzy szereg oraz otomanę, która miała trzy z nóg czterech powyłamywane"

„W puszczy"

W starej puszczy dzięcioł - lekarz

Na brak pracy nie narzeka.

Leczy drzewa i ma w planie

Sto korników na śniadanie.

„Trzewiki"

Raz stonoga każdą z nóg

Przekroczyła szewca próg.

- Obój nóżki, mistrzu słynny,

W sto trzewiczków, każdy w inny!

„Sprzątanie"

Tańczy szczotka, tańczy wiadro

I ściereczka - z twoją mamą.

Już mieszkanie posprzątane!

Pomóż mamie, zrób to samo!

„Skrzat"

Szczypiorek z twarożkiem,

Marcheweczka z groszkiem,

Z pietruszką sałata-

To obiad dla skrzata.

„Szwaczka"

W Szczepanowie mieszka kaczka

Pierwszorzędna z niej jest szwaczka.

Przyjaciołom szyje fraczki

Bardzo cenią szwaczki kaczkę

 „Wujaszek"

Żyje w borze sójka - plujka,

W Szczebrzeszynie zaś ma wujka,

Zabaweczki sójka psuje.

A wujaszek? Reperuje!

„W gąszczu"

W gąszczu puszczy szpak ze szpakiem,

Pszczoła z muszką, szczupak z rakiem,

Komar, tancerz pełen zalet,

Utworzyli leśny balet.

„Przylaszczki"

Oczy bystre, pyszczek wąski,

W rudym futrze, z rudą kitą,

Do przyjaciół z przylaszczkami

Przyszedł rudy lis z wizytą.

„Trzpiot"

Szczygieł cioci ze Szczekocin

Dżem posolił. Dalej psocił.

Pieprz pocukrzył. Ciocia mdleje.

Kiedy trzpiot ten spoważnieje?

„Szczygiełek"

Szczygiełek w Szczyrku

W Szczawnicy był w cyrku-

W Szczytnie znalazł szczotkę

W Szczecinie zjadł szprotkę.

• „Liczymy"

Powolny wdech i dobre gospodarowanie oddechem można połączyć z liczeniem:

Ο      Siedzi kura nad Dunajem

Nad trzydziestym pierwszym jajem

Jedno jajo,

Drugie jajo...itd.

Ο      Siedzi kura w koszyku

Liczy jaja do szyku,

1 jajo, 2 jajo itd. (póki starczy powietrza).

„Wypowiedz zdanie"

Każdy zuch przygotowuje w myśli jakieś krótkie zdanie. Na sygnał każdy wybiera sobie jakąś osobę i mówi do niej przygotowane wcześniej zdanie. Ponieważ w tym samym czasie mówią wszyscy, należy tak wypowiedzieć zdanie, aby było ono zrozumiałe dla odbiorcy.

„Szczepy indiańskie"

Dwie grupy dzieci to 2 różne szczepy. Jeden szczep wypowiada zaklęcie bardzo rytmicznie zwiększając tempo i wzmagając napięcie głosu. Druki szczep odpowiada z daleka innymi dźwiękami w innym rytmie.

„Echo"

Jedna grupa zuchów naśladuje bicie dzwonu - raz z bliska, to znów z daleka. Druga powtarza dźwięk - jak echo.

„Wiadomość"

Zuchy stoją w dwóch grupach, po dwóch stronach sali. Jedna strona podaje drugiej krótką wiadomość - nie głosem, ale samym niemym poruszaniem warg. Drużynowy sprawdza, czy odebrana informacja jest zgodna z nadaną. Potem zuchy zamieniają się rolami. Można zwiększyć odległość między parami i długość podawanych zdań.

„Wypowiedz w różny sposób"

Uczestnicy wypowiadają sylaby, np.: ura, aru, ari, aro, lub zdanie np. „Jest ładna pogoda", w innej intonacji: prosząco, pytająco, złośliwie, radośnie, smutno, itd.

Gry dramatyczne z tekstem

„Dokończ opowiadanie"

CEL: zuch kontynuuje rozpoczęte opowiadanie.

Drużynowy prosi uczestników zabawy o wymienienie kilku dowolnych przedmiotów np. piłka, telefon, samolot i zaczyna opowiadanie,:„Kiedy zadzwonił telefon, ktoś uderzył piłkę w moje okno, ale dźwięk ten został zagłuszony przez przelatujący samolot". Po skończeniu opowiadania zadaje zuchom kilka pytań. Z wielu odpowiedzi wybiera jedną, jej zdaniem najciekawszą i prosi kogoś o to, aby dalej na podstawie tej opowieści kontynuować opowiadanie. W chwilę potem przerywa opowieść, znowu kieruje do zuchów kolejne pytania. Zabawa toczy się dalej.

„Dabbing"

CEL: zuch ułoży dialog do obserwowanej sytuacji.

Uczestnicy zabawy dobierają się w pary. Drużynowy proponuje im wykonanie prostego zadania, np.: dwie osoby rozmawiają ze sobą przez telefon (nie wolno im posługiwać się głosem). Dwie inne osoby będące obserwatorami starają się podłożyć głos do ich działań.

„Przedstaw scenkę"
CEL: zuch przedstawi w formie scenki temat wcześniejsze rozmowy. Przykładowy tekst pomocniczy...
Drużynowy omawia z zuchami dowolny temat. Prosi zuchy, aby przedstawiły w formie prostej scenki to, o czym wcześniej rozmawiały.

• § Jak zrobić maski szukaj na stronie w dziale - Kącik majsterkowicza

• § Pląsy szukaj na stronie w dziale - Pląśniku

• § Piosenki szukaj na stronie w dziale - Śpiewniku

Bibliografia

„Zuchowe Teatrum" - hm. Jakub Czarkowski, wyd. HBW
„Teatrałki czyli teatralne kawałki na różne szkolne okazje"- Kalina Jerzykowska, wyd. LITERATURA, Łódź 2004 r.
„Teatr, który leczy"- Anna Bielańska, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2002 r.
„Zabawy dzieci w teatr" - J. Dorman, COMUK, Warszawa 1981r.
„Zabawy w teatr" - poradnik klubowy opracowany przez B. Polchowską, Wojewódzki Ośrodek Kultury w Ostrołęce 1988 r.
„Domowe zabawy teatralne"- S. Słysz, WS i P, Warszawa 1977 r.
„Zróbmy teatrzyk lalkowy"- A. Misiurska
„Edukacja przez dramę"- K. Pankowska
„Drama- zabawa i myślenie" -K. Pankowska, COK, Warszawa 1991 r.
„Mój mały świat"- J. M. Śnieciński
„Inscenizacje zabaw na podstawie literatury dziecięcej"- J. Cybulska, J. Dudzińska, S. Lipina, E. Lipska, WS i P, Warszawa 1991 r.
„Teatr lalek. Zagadnienia metodyczne"- H. Jurkowski, H. Ryl, A. Stanowska, COK, Warszawa 1980 r.
„Przedszkolaki na scenie, czyli rozbawione przedszkole"-M. Majchrzak, Zakład Wydawnictw i Reklamy „Iwanowski" Płock 1995 r.
„Owiń sobie słonia wokół palca, zabawy manualne dla małych dzieci"- G. Falkienberg, Wydawnictwo J& BF Warszawa
„Przedstawienia na dzień dobry i na do widzenia" - T. Fiutowska, Wyd. Didasko, Warszawa 1997 r.
„Zabawa dla dzieci. Wybór scenariuszy dla dzieci"- Z. Wójcik, Wyd.Didasko, Warszawa 1996 r.
„Drama w wychowaniu dzieci i młodzieży" - B. Way, WS i P, Warszawa 1995 r.

Opracowanie: phm. Małgorzata Kowalewska

Wymagania sprawności:

1. Byliśmy na przedstawieniu w teatrze, na występie amatorskiego zespołu teatralnego lub oglądaliśmy przedstawienie Teatru Telewizji dla dzieci.

2. Słuchaliśmy słuchowiska teatru radiowego, próbowaliśmy je inscenizować.

3. Byliśmy za kulisami teatru.

4. Przeprowadziliśmy wywiad z aktorem lub innymi pracownikami teatru.

5. Zorganizowaliśmy przedstawienie dla kolegów, rodziców, dzieci z przedszkola.

6. Zorganizowaliśmy konkurs młodych talentów.

7. Uczestniczyliśmy w zajęciach zuchowej szkoły teatralnej, w której ćwiczyliśmy dykcję, poruszanie się na scenie, mimikę.

8. Prowadziliśmy próby w naszym zuchowym teatrze.

9. Zorganizowaliśmy pracownie rekwizytów.

10. Urządziliśmy warsztaty bajek.

11. Braliśmy udział w przeglądzie charakteryzatorów.

12. Zorganizowaliśmy wieczór inscenizacji teatrzyków lub małych form teatralnych.

13. Zorganizowaliśmy konkurs piosenki aktorskiej lub minilistę przebojów.

14. Stworzyliśmy własne studio filmowe, w którym „kręciliśmy" filmy.

UWAGI

• •  Sprawność „aktora" pomoże zuchom zdobyć wiele nowych umiejętności, stworzy możliwości, będzie sprzyjała pozbyciu się nieśmiałości. Sprawność ta wzbogaca wiedze zuchów, uczy współdziałania i współodpowiedzialności za wykonywaną razem pracę, daje poczucia, że przedstawienie jest efektem pracy wszystkich dzieci.

• •  Możliwości opracowania cyklu jest wiele, Jedna zbiórka może być zabawą w teatr pantomimy, druga - w teatr cieni, trzecia- w teatr lalek, czwarta- w operę.

• •  Można tez inaczej - zorganizować zuchowy teatr i prowadzić go przez kilka zbiórek - od pierwszej próby do premiery. Drużynowy powinien pamiętać o tym, aby nie kreował bardziej przedsiębiorczych zuchów na „gwiazdy" i aby zabawa w teatr nie była dosłownym naśladowaniem teatru czy szkoły teatralnej. Powinien zadbać, aby zbiórka była wspaniałą zabawą dla wszystkich zuchów, by każdy zuch miał w niej jakąś funkcję.

BIBLIOGRAFIA

1. Choomska W. Przebierańcy.

2. Hertz B. Bajki na scenie.

3. Inscenizacje w klasach I-III.

4. Jurkowski H. Dzieje teatru lalek.

5. Kudliński T. Vademecum teatromana.

6. Leszczyński J. Z pamiętnika aktora.

7. Lubiewkska E. Bawimy się w ... Aktor.

8. Mikuta M. Kultura żywego słowa.

9. Misiurka A. Zróbmy teatrzyk lalkowy.

10. Poradnik techniczny dla teatrów świetlicowych.

11. Przymus R. Inscenizacje pełne radości. Dla klas 1-3.

12. Raszewski Kraszewski. Krótka historia teatru polskiego.

13. Słońska L.(red.) Teatr młodzieży.

14. Strzelecki C. Historia teatru w Polsce.

15. Toczyska B. Kama makaka ma. Wprawki dykcyjne.

16. Wojtkieicz S., Bartkiewicz M. Teatr w walizce. Poradnik małych form. teatralnych.

17. Zuchowa zabawa w teatr.

18. "Zuchowe wieści" nr 10/1985, 5/1998 12/1993.

---