KOMPETENCJE NAUCZYCIELA WWYCHOWANIA FIZYCZNEGO
Do podstawowych kompetencji jakie posiadać powinien nauczyciel Wychowania fizycznego należą:
Znajomość podstawy programowej wychowania fizycznego oraz programów wychowania fizycznego
Umiejętność planowania cyklu zajęć i lekcji wychowania fizycznego z wykorzystaniem adekwatnych metod i form organizacyjnych
Umiejętność różnicowania metod i form organizacyjnych w ramach lekcji wychowania fizycznego w zależności od celów lekcji i właściwości uczniów.
Umiejętność opracowania przedmiotowego systemu oceny z wychowania fizycznego.
CELE WYCHOWANIA FIZYCZNEGO
Konieczne jest zwiększenie aktywności fizycznej ludności, gdyż jak stwierdzono, zaledwie 40% dzieci i młodzieży oraz mniej niż 10% dorosłych uprawia różne formy ruchu
o odpowiednim obciążeniu wysiłkowym
Ponad 80% uczniów w Polsce nie uczestniczy, poza obowiązkowym W-F, w jakichkolwiek zajęciach sportowo rekreacyjnych
Wychowanie fizyczne powinno być odpowiedzialne za przygotowanie młodych ludzi
w czterech fundamentalnych dla zdrowego stylu życia obszarach:
Filozoficznym - „kultura dbałości o własne ciało i zdrowie”
Społeczno - kulturowym - związanym ze społeczną użytecznością czynności prozdrowotnych i kulturotwórczych
Biologicznym - zapewniającym odpowiedni rozwój somatyczno-motoryczny dojrzewającego organizmu
Pedagogicznym - wyposażenie ucznia w wiadomości i umiejętności niezbędne
do aktywnego funkcjonowania w kulturze fizycznej.
CELE SZKOLNEGO WYCHOWANIA FIZYCZNEGO W ZAKRESIE OSIĄGNIĘĆ PODLEGAJĄCYCH KONTROLI
1. Właściwości zdrowotne, czyli ukształtowanie prawidłowej postawy ciała, ale również prawidłowej przemiany materii czy też pracy układu krążenia.
Forma kontroli - lekarska kontrola wad postawy, schorzeń narządu ruchu, rytmu serca, regularna kontrola poziomu insuliny, cholesterolu we krwi czy kalorii
w posiłkach
2. Umiejętności ruchowe, począwszy od nauczania podstawowych form lokomocji,
aż po specjalistyczne doskonalenie form niezbędnych do dalszego uczestnictwa w sporcie
Forma kontroli - sprawdziany stopnia opanowania pojedynczych elementów technicznych.
3.Rozwinięcie i doskonalenie genetycznie uwarunkowanych zdolności motorycznych zgodnie z etapami ich rozwoju, ale także zaznajomienie z zasadami samodzielnego ćwiczenia
Forma kontroli - testy sprawności fizycznej, ale również sprawdziany umiejętności
i wiedzy praktycznej w trakcie prowadzenia fragmentów lekcji
4. Wiadomości z zakresu kultury fizycznej (historia sportu, olimpizmu, przepisy różnych dyscyplin sportowych, znajomość dostępnych w pobliżu ośrodków rekreacyjnych)
Forma kontroli - testy, quizy, pomoc przy organizacji festynów, sędziowanie.
CELE SZKOLNEGO WYCHOWANIA FIZYCZNEGO W ZAKRESIE OSIĄGNIĘĆ PODLEGAJĄCYCH KONTROLI
Wykształcenie trwałych nawyków dbania o zdrowie (czyli takich, które nie zanikają po ustaniu obowiązku szkolnego),
Rozwijanie umiejętności współpracy, a jednocześnie współzawodnictwa wśród rówieśników, umiejętności przewodzenia grupie, ale także podporządkowania się innym, a przede wszystkim samodyscypliny w nieustannym doskonaleniu się
Zapewnienie warunków prawidłowego rozwoju społeczno-moralnego pozwalającego na autonomiczność w wartościowaniu zachowań moralnie konfliktowych, których dostarcza nam w coraz większej liczbie bardzo szybkie tempo życia codziennego
Przygotowanie do roli aktywnego rodzica, opiekuna, animatora sportu rodzinnego.
Standardy kompetencji zawodowych nauczycieli współczesnej szkoły
Kompetencje pragmatyczne - skuteczność nauczyciela w planowaniu, organizowaniu, kontroli i ocenie procesów edukacyjnych
Nauczyciel potrafi:
opracować ogólna koncepcje pracy z klasa i pojedynczym uczniem oraz współpracy
z rodzicami.
Rozpoznawać właściwy stan wiedzy ucznia
Zoperacjonalizować cele kształcenia i wychowania
Posłużyć się podstawowymi elementami warsztatu (metody, formy organizacyjne dobrane odpowiednio do realizacji celów i warunków kształcenia.
Wywołać i podtrzymać pozytywną motywacje uczniów do rozwoju
Opracować i posłużyć się metodami, formami środkami poznania, kontroli i oceny osiągnięć
Ustalić przyczyny niepowodzeń pedagogicznych.
Rozpoznawać typowe formy rozwoju i skierować ucznia po odpowiednią pomoc
Zaplanować własna koncepcję doskonalenia i samokształcenia zawodowego
Kompetencje współdziałania - skuteczność zachowań prospołecznych i sprawność działań integracyjnych nauczyciela
Nauczyciel przejawia je gdy:
Rozumie związki między postawą zawodową i własną charakterystyką osobowościową
Preferuje reguły odpowiedzialności nad normami posłuszeństwa w kontaktach międzyludzkich.
Potrafi rozwiązywać sytuacje konfliktowe przez negocjowanie i kompromis
Nawiązuje i umie podtrzymać kontakt z wychowankiem
Potrafi kształtować postawy społeczne swoich uczniów
Kompetencje komunikacyjne - wyrażają się skutecznością zachowań językowych
w sytuacjach edukacyjnych
Nauczyciel przejawia je, gdy:
Posiada umiejętność słuchania i empatycznego rozumienia intencji treści wypowiedzi wychowanka
Potrafi wykorzystać rozmaite techniki dyskusyjne
Akceptuje zróżnicowanie kodu językowego swoich wychowanków
Kompetencje kreatywne - innowacyjność i niestandardowość działań
Nauczyciel potrafi:
uzasadnić wyższość pracy nad rozwojem zainteresowań, umiejętności uczenia się nad czynnościami nauczania.
Wyzwalać kreatywność zachowań i samodzielność myślenia w procesach edukacyjnych
Myśleć krytycznie i stymulować rozwój tego rodzaju myślenia u uczniów
Posłużyć się technikami twórczego rozwiązywania problemów
Kompetencje informatyczno - medialne - sprawne korzystanie z nowoczesnych źródeł informacji
Nauczyciel potrafi
wykorzystać technologię informatyczne do wspomagania własnych i uczniowskich procesów uczenia się.
Tworzyć własne programy edukacyjne i udostępniać je w sieci.
PROGRAM NAUCZANIA A PLAN PRACY
Różnica pomiędzy programem nauczania a planem pracy jest różnicą na poziomie decyzyjnym. Program stanowi zbiór określonych pozycji do wykorzystania, natomiast plan zawiera konkretne zadania, które zostały zaplanowane do wykonania z określoną grupą w danych warunkach. Kiedy program wprowadzany jest do praktyki, potrzebny jest plan pracy, który ożywia proces dydaktyczny, w trakcie którego, wykorzystując rozmaite środki i metody następuje realizacja programu.
Obecnie nauczyciele mogą korzystać z:
Programów, które zostały dopuszczone do użytku szkolnego przez ministra edukacji (posiada określony nr zatwierdzony przez MEN
Własnego autorskiego programu nauczania (numer nadaje dyrektor)
PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO
Punktem wyjścia do tworzenia programów autorskich jest dokument podstawy programowej kształcenia ogólnego. Zawiera on opis każdego z etapów edukacji. Cele edukacyjne na poszczególnych etapach w zakresie kultury fizycznej są następujące
Klasy I - III - wspomaganie wszechstronnego i harmonijnego rozwoju ciała
Klasy IV - VI - przygotowanie ucznia do zmiany myślenia z konkretnego na abstrakcyjne. Rozwijanie i doskonalenie sprawności ruchowej i tężyzny uczniów oraz odpowiedzialności za zdrowie własne i innych
Gimnazjum - zrozumienie przez ucznia powodów i sensu jego starań o ciało, o sprawność, o zdrowie i urodę jako szacunek wobec siebie i innych. Uznanie przez ucznia postulatu racjonalnej troski o witalna gotowość organizmu, która warunkuje jego życiowe osiągnięcia.
Liceum - Samoocena możliwości i potrzeb ruchowych na podstawie pomiaru podstawowych właściwości somatycznych i fizjologicznych
LEKCJA
System klasowo - lekcyjny, pomimo widocznych braków i niedogodności nie przeżył się i jest nadal stosowany we wszystkich krajach świata. Jego istotę wyznaczają następujące cechy:
- Uczniowie w tym samym lub zbliżonym wieku tworzą osobne klasy
- Każda klasa pracuje zgodnie z przygotowanym dla niej rocznym planem nauczania
- Podstawową jednostką jest lekcja
- Praca uczniów na lekcji kieruje nauczyciel
Cele lekcji WF
Cel kształcący - najbardziej eksponowany na lekcji, obejmuje sprawność fizyczną, budowę i postawę ciała, odporność.
Cel poznawczy - dotyczy głównie wiedzy o organizmie oraz znaczeniu aktywności ruchowej (rekreacji, sportu, turystyki i rehabilitacji) w życiu człowieka.
Cel wychowawczy - jest związany z wyrabianiem cech charakteru, postaw społeczno - moralnych i wyrabianiem nawyków aktywności ruchowej.
Typ lekcji ze względu na realizowane zadania programowe
Lekcja o charakterze „podającym” - jak sama nazwa wskazuje, ma na celu podanie nowych ćwiczeń. Najwięcej czasu poświęca się w niej na kształtowanie nowych nawyków.
Lekcja o charakterze „doskonalącym” - największy nacisk jest położony na doskonalenie umiejętności i przekształcanie ich w trwałe nawyki
Lekcja o charakterze „sprawdzającym” oraz gra szkolna. Choć z punktu widzenia metodyki powinno się unikać w wychowaniu fizycznym lekcji czysto kontrolnych
Lekcja mieszana realizujące więcej niż jedno z wymienionych zadań.
TOK LEKCJI
Logicznie opracowany schemat, który orientacyjnie wskazuje nauczycielowi jak należy dobierać materiał ćwiczebny aby jak najwszechstronniej oddziaływać na organizm Ucznia, wskazuje również na kolejność ćwiczeń, zabaw i gier ruchowych dla uzyskania racjonalnego przebiegu krzywej fizjologicznej natężenia wysiłku fizycznego.
TOK LEKCYJNY WEDŁUG STRZYŻEWSKIEGO
Tok lekcyjny jest ciągiem określonych zadań pedagogicznych. Zadania pedagogiczne, które tworzą tok lekcyjny:
zorganizowanie grupy i sprawdzenie gotowości do zajęć,
motywacja do udziału w zajęciach,
rozgrzewka, rozwój psychomotoryki i zadania korektywne,
kształtowanie umiejętności i doskonalenie sprawności w różnych zakresach,
uspokojenie fizjologiczne i emocjonalne organizmu,
czynności organizacyjne i wychowawcze związane z zakończeniem lekcji,
nastawienie ucznia do samodzielnych zadań na polu KF.
Część I - wstępna
trwa około 3 - 8 minut,
zawiera czynności organizacyjno - porządkowe tj. zbiórka, raport, powitanie, podanie zadań lekcji, pokaz zadania głównego lekcji,
część ta ma przede wszystkim wprowadzić U w atmosferę lekcji, przygotować i nastawić U do aktywnego uczestnictwa w lekcji, wywołać fizjologiczne i emocjonalne ożywienie organizmu U przez zabawy i gry ruchowe.
Część II A - główna (ćwiczenia kształtujące)
następuje wszechstronne przygotowanie U do zadań lekcji realizowanych w części głównej,
trwa około 10 - 15 minut,
Część II B - główna
realizacja zadań dydaktycznych lekcji (nauczanie i doskonalenie ćwiczeń),
czas trwania 25 - 35 minut,
w części głównej kształtowane są umiejętności i doskonalona jest sprawność motoryczna, wyrabiana jest płynność i obszerność,
nie może w niej zabraknąć zadań ukierunkowanych na samoocenę, samokontrolę, samosterowanie rozwojem fizycznym.
Część III - końcowa
trwa około 3 -5 minut,
następuje uspokojenie organizmu dzieci,
korekta postawy ciała,
omówienie i podsumowanie zajęć lekcji, pokaz zadania głównego lekcji wykonany przez U,
czynności organizacyjno - porządkowe (zbiórka, pożegnanie).
ZASADY BUDOWY LEKCJI W-F
Zasada wszechstronności
oddziaływanie wielopłaszczyznowo, poprzez przekazywanie wiadomości, nauczanie czynności ruchowych, kształtowanie sprawności fizycznej, postaw do dbałości o ciało i zdrowie,
wpływ na różne układy organizmu (krążenia, odporności, oddechowego, układ ruchu),
włączanie uczniów jako współodpowiedzialnych za przebieg procesu wychowania i kształcenia fizycznego,
stosowanie różnorodnych ćwiczeń (z przyborem i bez przyboru, wpływające na wszystkie partie mięśniowe, we wszystkich płaszczyznach i kierunkach, trudne i łatwe, dynamiczne i statyczne, ale też rozwijające potencjał intelektualny itd.),
stosowanie różnorodnych metod (w tym aktywizujących), form, sposobów organizacji zajęć,
prowadzenie różnych form zajęć (różne dyscypliny sportowe, zmienne warunki - sala sportowa, boisko sportowe, zajęcia teoretyczne i praktyczne).
ZASADA STOPNIOWANIA WYSIŁKU
W ramach zasady stopniowego natężenia wysiłku należy uwzględnić następujące prawidłowości:
rozpoczynamy zajęcia od zadań o małej intensywności, a następnie stopniowo przechodzimy do zadań o większej intensywności (tempo wykonania, liczba powtórzeń, czas trwania),
ćwiczenia o znacznej intensywności powinny być poprzedzone ćwiczeniami przygotowawczymi (w aspekcie metodycznym i kształcącym, również emocjonalnym),
rodzaj zajęć (dyscyplina sportowa, typ zajęć, miejsce) mogą różnicować zajęcia pod względem intensywności.
Przy modelowaniu krzywej natężenia wysiłku podczas lekcji należy pamiętać o prawidłowościach rozwoju dzieci i mlodzieży. Dzieci w młodszym wieku szybko się męcza, ale też szybko wypoczywają. Natomiast u dzieci starszych krzywa nie powinna przebiegać skokowo, a raczej stopniowo wzrastać od początku lekcji a, osiągając maksimum w ¾ części lekcj i znowu łagodnie opadać.
ZASADA ZMIENNOŚCI PRACY
Prowadzący powinien:
różnicować formy zajęć,
układać ćwiczenia tak, aby następne miało wpływ na inną partię mięśniową (np. podczas rozgrzewki),
stosować różne pozycje wyjściowe,
ćwiczenia statyczne przeplatać dynamicznymi, trudne - łatwymi, znane - nowymi, mniej atrakcyjne - atrakcyjnymi, wymagające skupienia - swobodnymi, wprowadzać liczne zabawy
SPOSÓB ORGANIZACJI PRACY NA LEKCJI WF
Praca jednym frontem - U jednocześnie wykonują określone zadanie ruchowe identyczne pod względem techniki, liczby powtórzeń. przerw wypoczynkowych itd. Praca jednym frontem pozwala na obserwację i kontrolę wszystkich uczniów podczas wykonywania poszczególnych zadań;
Praca w grupach - ma miejsce wówczas, gdy dzielimy klasę na zespoły, a każdy zespół wykonuje zadania na swoim stanowisku, w ramach każdego zespołu uczniowie pojedynczo lub w parach przystępują do wykonania ćwiczenia, po czym wstępują do zespołu, uczniowie oczekujący są obserwatorami lub pełnią czynności zabezpieczające;
TRYB RÓWNOLEGŁY wszystkie zespoły wykonują identyczne zadania, możliwe jest stawianie przed celowo dobranymi zespołami (zastępy sprawnościowe) tego samego zadania , lecz o różnym stopniu trudności
TRYB ZMIENNY wykonywanie przez poszczególne zespoły, na każdym wyznaczonym stanowisku, innych zadań, po upływie określonego czasu następuje zmiana zespołów
Tory przeszkód, forma stacyjna - Na pustej przestrzeni rozmieszcza się określoną liczbę przeszkód, które należy pokonać strumieniowo w określony sposób lub według własnej inwencji. Mogą to być utrudnienia materialne lub tez określone zadania ruchowe. Umiejętnie dobrany przez N zestaw zadań ruchowych ustawiony w formie toru przeszkód może być stosowany na każdym poziomie
Forma obwodowa - wyznaczenie na pewnej przestrzeni zamkniętego obwodu złożonego z kilku stanowisk ćwiczebnych na których uczeń kolejno wykonuje wyznaczone zadania ruchowe, określoną ilość razy lub w określonym czasie, mając z góry wyznaczoną długość przerwy na przemieszczenie i odpoczynek,
CECHY CHARAKTERYSTYCZNE OBWODU ĆWICZEBNEGO:
przydzielenie uczniów do każdego stanowiska przed rozpoczęciem ćwiczeń na obwodzie,
rozpoczęcie ćwiczeń na sygnał i wykonywanie ich jednocześnie przez wszystkich uczniów w każdym zespole, zakończenie ćwiczenia na sygnał lub po wykonaniu określonej liczby powtórzeń,
przeznaczenie przerwy odpoczynkowej na przejście do kolejnego stanowiska i przygotowanie się do podjęcia na nim ćwiczenia,
całkowite pokonanie obwodu następuje w momencie, gdy uczniowie znajdą się na stanowisku od którego rozpoczynali
Forma małych obwodów - strukturę małego obwodu stanowić będzie 3-5 drobnych zadań ruchowych, prowadzących od najprostszego elementu do ostatniego ogniwa, którym jest konkretne zadanie dydaktyczne.
Praca indywidualna - U posiadają dużą swobodę wybory rozwiązań i często ćwiczą według własnego pomysłu. Ułatwia nauczycielowi stosowanie metod kreatywnych, zwiększa aktywność ucznia, zindywidualizowanie wykonania zadań ruchowych przez ucznia;
Sposób mieszany - następuje wykorzystanie różnych sposobów organizacji na jednej lekcji
METODY NAUCZANIA ĆWICZEŃ RUCHOWYCH
- metoda syntetyczna (całości) - polega na ujęciu całościowym, nie naruszającym zasadniczego schematu ruchu ani jego wewnętrznego układu. Jest to najbardziej naturalna metoda nauczania
- metoda analityczna (części) - polega na rozczłonkowaniu ruchu w części składowe. Wyuczenie każdej z nich z osobna następuje poprzez połączenie wyuczonych elementów w całość. Nauczanie rozpoczyna się od elementów prostych, łatwych. Po opanowaniu przez ćwiczących wyizolowanych elementów ruchu, należy przejść do bardziej złożonych, by w efekcie końcowym uczeń opanował dane ćwiczenie w całości. Stosując tą metodę musimy pamiętać, że poszczególne elementy nie stanowią ćwiczenia samego w sobie, że dopiero w połączeniu z innymi przyjmują zamkniętą i sensowną postać ruchową. Metodą tą posługujemy się zwykle przy nauczania trudnych ćwiczeń gimnastycznych, pewnych elementów gier sportowych, lekkiej atletyki, pływania, jazdy figurowej na lodzie itp.
- metoda kompleksowa - polega na połączeniu dwu poprzednich metod w sposobie dochodzenia do celu. Początkowo naucza się całościowo, aby następnie wyodrębnić złożone elementy i doskonalić je metodą częściową a potem znowu powrócić do nauczania całościowego.
KLASYFIKACJA METOD
Metoda |
Czynności nauczyciela |
Motywowanie ucznia |
Czynności ucznia |
Cel |
Zastosowanie |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
METODY ODTWÓRCZE |
|
||||
Naśladowcza ścisła |
N opisuje lub demonstruje ćw., wydaje komendy. Koryguje, ubezpiecza i ocenia, nie mówiąc uczniowi, jaki jest cel tego ćw. |
Uczeń jest motywowany karą lub nagrodą (oceną pochwałą lub naganą) |
U sterowany zewnętrznie ściśle odwzorowuje nauczane ćw. |
Szybkie nauczanie czynności ruchowych lub usprawnianie |
Brak elem. Osobotwórczych, metoda utrwala schematy zachowań |
Zadaniowa ścisła |
N opisuje i objaśnia ćw., podając jednocześnie jego cel. Naprowadza, koryguje błędy i zabezpiecza |
U jest stawiany w sytuacji zadaniowej i jest wewnętrznie motywowany, wie, że ma braki i musi je usunąć, a do tego służą te ćwiczenia |
U w miarę możliwości stara się wiernie odtwarzać ćw. |
Uczenie się zadań ruchowych i usprawnianie. |
Nauczanie technik sportowych, przy kształtowaniu cech motorycznych, korekcjach postawy w rehabilitacji pourazowe |
Metoda programowego uczenia się i usprawniania |
N daje uczniowi program , tablicę poglądową z instrukcjami do nauczania określonej czynności ruchowej lub usprawniania. |
U jest sterowany zewnętrznie. Do aktywności zachęca się go głównie za pomocą oceny |
U indywidualnie realizuje program, się kontroluje i na bieżąco się ocenia |
Samodzielne uczenie się ruchu (ćwiczenia) lub usprawnianie fizyczne |
Występują tu elementy indywidualizacji ucznia. Metoda ta przygotowuje U do samodzielnego podejmowania decyzji |
Naśladowcza - dokładne odwzorowanie demonstrowanego ruchu.
Zadaniowa ścisła - Siatkówka - atak po prostej. Nauczyciel ściśle określa sposób w jaki należy wykonać atak poprawnie. Podaje miejsce rozpoczęcia ataku, kierunek zbicia piłki oraz miejsce do którego piłkę należy kierować. Nauczyciel podczas wykonywania przez ucznia zadania, koryguje błędy popełniane podczas ćwiczenia. Uczeń sam może ocenić sposób wykonania zadania. Szczególnie jest to łatwe, gdy nauczyciel np.. położy materac na który winni uczniowie wykonać atak.
Programowego uczenia się - Samodzielne realizowanie zadania według wcześniej przygotowanych broszur czy tablic z odpowiednimi instrukcjami. Ważna samokontrola i samoocena. Ścieżki zdrowia, małe obwody ćwiczebne.
Metoda |
Czynności nauczyciela |
Motywowanie ucznia |
Czynności ucznia |
Cel |
Dodatkowe walory |
METODY AKTYWIZUJĄCE OSOBOWOŚĆ UCZNIA |
|||||
Metoda zabawowa |
Nauczyciel podaje uczniom fabułę zabawy, a w przypadku gry również przepisy |
Uczeń jest motywowany atrakcyjnością zabawy, współzawodnictwem w grze. |
Uczeń bawi się lub bierze udział w grze, pełni różne role ( jak w życiu dorosłym), przeżywa. |
Celem metody jest usprawnienie, dostarczenie dziecku radosnych przeżyć, emocji i przygotowanie do życia dorosłego poprzez pełnienie różnych ról w zabawie. |
Uczeń jest zarazem przedmiotem i podmiotem w procesie WF. Ta metoda kształtuje osobowość dziecka. |
Metoda opowieści ruchowej |
N opowiada dzieciom jakąś opowieść lub wspólnie śpiewają piosenkę |
N poprzez opowiadanie lub tekst piosenki uaktywnia wyobraźnię dziecka i skłania je do ilustrowania ruchem treści opowiadania. |
Uczniowie ilustrują ruchem treść opowiadania lub śpiewanej piosenki, przedstawiają czynności ludzi, zwierząt, roślin. |
Metoda ta ma na celu kształtowanie ekspresji i wyobraźni ruchowej wypowiadanie się poprzez ruch |
Usprawnianie fizyczne, w mniejszym zakresie doskonalenie umiejętności ruchowych. |
Metoda bezpośredniej celowości ruchu |
N stawia U w sytuacji zadaniowej |
Motywem do działania jest atrakcyjny i bezpośredni cel. Cel właściwy jest „ukryty”, znany nauczycielowi. |
U indywidualnie wykonuje postawione mu zadanie ruchowe. |
Usprawnianie fizyczne, dostarczani U dużej dawki ruchu |
Kształtowanie wyobraźni ruchowej. |
Metoda zabawowa - głównie z zabawami i grami ruchowymi. fabuła lub przepis. zabawę ożywiająca np. ,,Berek ranny”. Uczeń (berek) rozpoczyna zabawę. Złapany uczeń pozostaje ,,berkiem” i trzyma się za miejsce w które został dotknięty przez goniącego.
Metoda bezpośredniej celowości ruchu - Zadanie -utrzymać jak najdłużej w powietrzu podrzucone do góry piórko. W staniu na NP napisz NL swoje imię.
Metoda |
Czynności nauczyciela |
Motywowanie ucznia |
Czynności ucznia |
Cel |
Dodatkowe walory |
||||
METODY TWÓRCZE (KREATYWNE) |
|||||||||
Metoda problemowa |
N stawia uczniów wobec problemów do rozwiązania |
Elementem motywującym jest postawienie przez nauczyciela problemu, który trzeba rozwiązać |
U rozwiązują problem. Proces rozwiązywania zadania odbywa się wobec następującego cyklu: Zadanie - Myślenie czyli opracowanie projektu działania - Działanie - Wynik |
Usprawnianie fizyczne Rozwiązywanie problemów |
Wyrabia myślenie oraz zdolność poszukiwania, samodzielnego podejmowano decyzji, przewidywania wyniku, projektowania działań, rozwiązywano problemów, tworzenie modeli rozwiązań. |
||||
Metoda ruchowej ekspresji twórczej |
N określa zadania, aranżuje sytuacje,, mówi co U ma robić. Pokaz jest zbędny U, pozostawia się swobodę wykonaniu zadania |
U jest motywowany własną naturalną skłonnością do wyrażania swoich stanów psychicznych, nastrojów i uczuć za pomocą ruchów. |
U uruchamia swoją wyobraźnię, inwencję twórczą, pomysłowość, fantazję i doświadczenia, przedstawia ruchem sytuacje i zdarzenia. |
Kształtowanie ekspresji ruchu wyobraźni ruchowej, fantazji, inwencji twórczej, estetyki ruchu poczucia rytmu> Twórca metody wyróżnił 16 a dla dzieci 8 grup tematycznych |
Wyrażanie swoich stanów psychicznych, nastrojów, uczuć zdarzeń, sytuacji za pomocą ruchu. |
||||
Metoda C. Orffa |
N określa zadania, aranżuje sytuacje, posługuje się instrumentami |
j.w. |
Uczniowie muzykują oraz ćwiczą. Improwizują ruchy przy akompaniamencie tworzonej przez siebie muzyki. |
j.w. plus umuzykalnienie |
Lepsze zrozumienie pojęć muzycznych. |
Metody problemowe - zadania otwarte i zamknięte, zależne od poziomu informacji. W pierwszej U nie posiada żadnych danych o możliwościach rozwiązań. W drugim jest pełen zbiór, trudność polega na wyborze jednego z nich.
KLASYFIKACJA ZDOLNOŚCI MOTORYCZNYCH
ZDOLNOŚCI KONDYCYJNE - uwarunkowane głównie procesami energetycznymi
Siła, wytrzymałość, szybkość (uważana często za zdolność pośrednią między zdolnościami kondycyjnymi i koordynacyjnymi)
ZDOLNOŚCI KOORDYNACYJNE - zdeterminowane głównie procesami sterowania i regulacji ruchu
Zwinność - zdolność orientacji, szybkość reakcji, zdolność różnicowania ruchu, poczucie rytmu, zdolność łączenia ruchów
GIBKOŚĆ
FAZY SENSYTYWNE W ROZWOJU ZDOLNOŚCI MOTORYCZNYCH
Okresy sensytywne (zwane też okresami szczególnej wrażliwości) to fazy w rozwoju dzieci, w których są one szczególnie zdolne do tego, by rozwinąć konkretną funkcję. Aby racjonalnie kierować rozwojem motorycznym, trzeba wiedzieć, w których okresach ontogenezy organizm człowieka jest szczególnie podatny na oddziaływanie bodźców wpływających na kształtowanie poszczególnych zdolności.
Wiek |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
16 |
17 |
Dostosowanie motoryczne |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Równowaga |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Różnicowanie ruchów |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Reakcja na bodźce |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Rytmika ruchów |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Koordynacja ruchów w czas |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Wytrzymałość tlenowa |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Wytrzymałość beztlenowa |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Siła szybka |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Siła maksymalna |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Szybkość ruchu |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Gibkość |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
KONTROLA I OCENA
Ocena rozwoju zdolności motorycznych
Ocena zdolności motorycznych dokonywana jest za pomocą naukowo opracowanych testów.
Do najbardziej znanych i najczęściej stosowanych w praktyce szkolnej zalicza się:
Test sprawności fizycznej L. Denisiuka
Miernik sprawności fizycznej R. Trześniowskiego
Eurofit
Test międzynarodowy
YMCA
Indeks sprawności fizycznej K. Zuchory \
Funkcje testów
a) w stosunkowo krótkim czasie dostarczają one dużej dawki nowych informacji, na bazie których podejście i polityka wobec warunków życia dzieci mogą być oceniane,
a także - co niezbędne - korygowane, często z implikacjami dla społeczeństwa jako całości,
b) w odniesieniu do pojedynczego dziecka pomiar sprawności może sprzyjać rozwijaniu pozytywnej postawy wobec ciała, umożliwia osiągnięcie samoświadomości na temat jego stanu fizycznego.
c) Testy mogą także zachęcać rodziców do aktywnego zainteresowania się stanem sprawności fizycznej ich dzieci (a nawet sprawności własnej)
d) testy mogą ujawnić indywidualne lub grupowe ubytki zdrowia,
e) pod kątem udziału w sporcie testy mogą odkryć słabości w ogólnych lub specyficznych aspektach sprawności i w ten sposób pomagać uniknąć sportowych urazów; z drugiej strony mogą ujawnić utajone zdolności, które dziecko mogłoby chcieć rozwijać.
EUROFIT - Jest jednym z najczęściej stosowanych testów w praktyce wychowania fizycznego.
Test składa się z trzech części. Pomiarów:
antropomotorycznych
Wytrzymałości krążeniowo - oddechowej
Zdolności motorycznych
Testy przeprowadzane są metodą obwodową z zachowaniem określonej kolejności poszczególnych prób
żadne ćwiczenie rozgrzewające i rozciągające nie powinno być wykonywane przed rozpoczęciem prob.
Badanym nie wolno wcześniej podejmować prób wykonania poszczególnych zadań testowych
Jeżeli próby sprawności motorycznej i wytrzymałości krążeniowo-oddechowej odbywają się w tym samym dniu, należy w pierwszej kolejności przeprowadzić próby sprawności motorycznej.
Równowaga |
Postawa równoważna na jednej nodze przez 1 min. |
Szybkość |
Stukanie w krążki |
Gibkość |
Skłon w przód w siadzie |
Siła eksplozywna |
Skok w dal z miejsca |
Siła statyczna |
Zaciskanie ręki na dynamometrze |
Siła tułowia |
Siady z leżenia tyłem 30 sek. (wytrzymałość mięsni brzucha) |
Siła ramion |
Zwis na ugiętych ramionach |
Zwinność |
Bieg wahadłowy 10x5 m |
Wytrzymałość krążeniowo - oddechowa |
Bieg wahadłowy na odcinku 20 m ze wzrastającą szybkością |
Pomiary antropometryczne |
|
KONTROLA I OCENA W LEKCJI WF
Funkcja kontroli i oceny w WF
Właściwie pojęta kontrola i ocena procesu wychowania fizycznego winna służyć:
wdrażaniu uczniów do systematycznej samokontroli
i samooceny rozwoju fizycznego i sprawności fizycznej,
wzmaganiu zainteresowania uczniów aktywnością ruchową,
pozyskiwaniu przez nauczyciela i uczniów informacji o stanie procesu nauczania i uczenia się,
obiektywnemu pomiarowi osiągnięć uczniów,
podsumowaniu efektów pracy nauczyciela,
zwiększeniu zainteresowania rodziców problemem zdrowia
i stanu rozwoju fizycznego dzieci
Ocena szkolna z perspektywy ucznia
Ocenianie jest procesem i systemem, który ma wspomagać pracę nauczycieli i rodziców nad sprawnym i mądrym wchodzeniem w życie młodego pokolenia. Ocenianie ma pomóc uczniowi, a pomoc ta sprowadza się do takich aspektów, jak:
Poznanie własnych możliwości - poddając się ocenianiu uczeń dowiaduje się, jaki posiada zakres wiedzy z danej dziedziny, jakie musi nabyć umiejętności i co jeszcze powinien zrobić, aby podnieść swój poziom wiedzy.
Rozwój psychospołeczny - ocena ma wpływ na określenie siebie w stosunku do innych osób w tej samej grupie społecznej.
Budowanie właściwej motywacji. Ocenianie może być i prawdopodobnie jest istotnym czynnikiem motywacyjnym
Kształtowanie zainteresowań. Odpowiedni komentarz do oceny, zachęcający ucznia do pracy nad własna karierą, może mieć decydujący wpływ na ukierunkowanie, rozwój i utwierdzenie zainteresowań związanych z danym przedmiotem
Nabywanie wiedzy. Stan wiedzy i umiejętności musi być co jakiś czas sprawdzany i oceniany, aby uczeń zdawał sobie sprawę z własnych możliwości predyspozycji
KRYTERIA OCENIANIA Z WYCHOWANIA FIZYCZNEGO
Ocena z wychowania fizycznego na koniec semestru i na koniec roku szkolnego jest wypadkową następujących składników:
Stopień opanowania wymagań programowych: podstawowych i ponadpodstawowych
poziom umiejętności ruchowych
poziom wiedzy
postęp w usprawnianiu
Aktywność
zaangażowanie, w wykonywanie ćwiczeń i zadań zbliżone do maksymalnych swoich możliwości
aktywny udział w zajęciach i współuczestnictwo w ich organizacji
reprezentowanie szkoły w zawodach
udział w zajęciach pozalekcyjnych w ramach SKS
uprawianie sportu wyczynowo (uzyskiwanie znaczących osiągnięć)
Frekwencja - uczestnictwo w zajęciach
spóźnienia
nieobecności nieusprawiedliwione
nieobecności usprawiedliwione
Postawa ucznia
dyscyplina podczas zajęć
przestrzeganie zasad bezpieczeństwa podczas lekcji
przestrzeganie regulaminu korzystania z obiektów sportowych
postawa "Fair play" podczas lekcji
higiena stroju i ciała
współpraca z grupą
Uczniowie, którzy ze względu na stan zdrowia nie mogą w pełni brać udziału w zajęciach zobowiązani są do przedstawienia zaświadczenia lekarskiego
Uczeń taki ma obowiązek zaliczenia danego działu tematycznego w innej formie w okresie jednego miesiąca.
Uczeń ma prawo do jednokrotnej próby poprawiania oceny cząstkowej niedostatecznej
i dopuszczającej w terminie uzgodnionym
z nauczycielem.