Problem decyzyjny
Pan Nowak po powrocie z zagranicy postanawia część zarobionych pieniędzy zainwestować na giełdzie papierów wartościowych. Ponieważ jest mieszkańcem Warszawy, ma dość duży wybór banków prowadzących działalność maklerską a także niebankowych domów maklerskich. Po wstępnej selekcji, pan Nowak wybrał 5 domów maklerskich, które wzbudziły w nim największe zainteresowanie. Ze względu na wielkość miasta, w którym mieszka, p. Nowak zainteresowany jest tym aby wybrany przez niego dom maklerski dysponował maksymalnie dużą liczbą punktów obsługi klienta tzw. pok-ów. Poniżej wybrane domy:
Centralny Dom Maklerski S.A. Grupy Pekao S.A. z ilością 16 poków
Bankowy Dom Maklerski PKO BP z ilością 6 poków
Inwestycyjny Dom Maklerski Kredyt Banku BPI S.A. z ilością 4 poków
Biuro Maklerskie Powszechnego Banku Kredytowego S.A. z ilością 7 poków
Biuro Maklerskie Banku Przemysłowo-Handlowego S.A. z ilością 5 poków.
Mając materiały własne wybranych domów maklerskich p. Nowak przeanalizował warunki otwierania i prowadzenia rachunku inwestycyjnego w każdym z nich.
Biorąc pod uwagę taryfy opłat i prowizji każdego z domów maklerskich oraz zakres świadczonych usług ustalił następujące kryteria oceny:
wysokość opłaty za otwarcie rachunku papierów wartościowych i rachunku pieniężnego
wysokość opłaty za prowadzenie rachunku papierów wartościowych i rachunku pieniężnego za rozpoczęty rok
wysokość opłaty za odwołanie zlecenia kupna lub sprzedaży
możliwość telefonicznego lub faksowego składania zleceń
wysokość opłaty za telefoniczne lub faksowe składanie zleceń
bezpieczeństwo dla środków pieniężnych klienta (udział kapitału zagranicznego, wielkość biura, czy jest znane na rynku, jak dawno uzyskało zezwolenie na prowadzenie działalności maklerskiej)
Dalej wziął pod uwagę kryteria oceny wg zakresu usług świadczonych przez te domy maklerskie (zezwolenia ), które przedstawia poniższa tabela.
|
Centralny Dom Maklerski |
Bankowy Dom Maklerski |
Inwestycyjny Dom Maklerski |
Biuro Maklerskie PBK |
Biuro Maklerskie BPH |
|
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
Wysokość opłaty za otwarcie rachunku papierów wartościowych i rachunku pieniężnego |
10,00 |
10,00 |
15,00 |
|
20,00 |
Wysokość opłaty za prowadzenie rachunku papierów wartościowych i rachunku pieniężnego za rozpoczęty rok kalendarzowy |
20,00 |
40,00 |
15,00 |
30,00 |
15,00 |
Wysokość opłaty za odwołanie zlecenia kupna lub sprzedaży
|
|
10,00 |
|
|
25,00 |
Możliwość telefonicznego lub faksowego składania zleceń |
|
|
|
|
|
Wysokość opłaty za telefoniczne lub faksowe składanie zleceń |
|
|
|
|
|
Bezpieczeństwo dla środków pieniężnych klienta (udział kapitału zagranicznego, wielkość biura, czy jest znane na rynku) |
|
|
|
|
|
oferowanie papierów wartościowych w obrocie pierwotnym lub w pierwszej ofercie publicznej
|
+ |
+ |
+ |
+ |
+ |
nabywanie lub zbywanie papierów wartościowych na cudzy rachunek (usługi brokerskie)
|
+ |
+ |
+ |
+ |
+ |
zarządzanie cudzym pakietem papierów wartościowych na zlecenie |
+ |
+ |
+ |
+ |
+ |
doradztwo w zakresie obrotu papierami wartościowymi |
+ |
|
+ |
|
+ |
pośrednictwo w nabywaniu lub zbywaniu papierów wartościowych będących w obrocie na zagranicznych rynkach regulowanych.
|
+ |
|
|
|
|
ILOŚĆ POKÓW |
16 |
6 |
4 |
7 |
5 |
Znając powyższe, p. Nowak stworzył na własny użytek model sytuacji decyzyjnej:
A1 decyzja o wyborze Domu Maklerskiego Nr 1
A2 decyzja o wyborze Domu Maklerskiego Nr 2
A3 decyzja o wyborze Domu Maklerskiego Nr 3
A4 decyzja o wyborze Domu Maklerskiego Nr 4
A5 decyzja o wyborze Domu Maklerskiego Nr 5
Zbiór możliwych i jednakowo prawdopodobnych istotnych stanów rzeczy (p=1/5) przedstawia się następująco:
cena opłaty za otwarcie rachunku papierów wartościowych i rachunku pieniężnego - klient zainteresowany najniższą ceną
cena opłaty za prowadzenie rachunku papierów wartościowych i rachunku pieniężnego
cena opłaty za telefoniczne lub faksowe składanie zleceń
posiadanie zezwolenia na zarządzanie cudzym pakietem papierów wartościowych na zlecenie
posiadanie zezwolenia na doradztwo w zakresie obrotu papierami wartościowymi.
Celem wyboru najlepszej oferty, p. Nowak stworzył funkcję użyteczności:
U: A x S
Przypisując dla każdego wariantu wartość liczbową określającą użyteczność przy danym stanie rzeczy:
|
Kolejność wariantów użyteczności ( od największej do najmniejszej )
|
|
Dla S1:
|
A4 więc u41=4, A1 więc u11=3 A2 więc u21=3 A3 więc u31=2 A5 więc u51=1
|
|
Dla S2:
|
A5 więc u52=4, A1 więc u12=3 A3 więc u32=3 A4 więc u42=2 A2 więc u22=1 |
|
Dla S3:
|
A5 więc u53=1, Pozostałe warianty przyjmują wartość 0 |
|
|
|
|
Dla S4:
|
Wszystkie warianty posiadają jednakową użyteczność o wartości =1
|
|
Dla S5:
|
A5 więc u15=1, A3 więc u35=1 A5 więc u55=1 Pozostałe warianty przyjmują wartość =0 |
|
Dla powyższych wariantów i stanów stworzono macierz użyteczności:
U: A x S |
S1 |
S2 |
S3 |
S4 |
S5 |
A1 |
3 |
3 |
0 |
1 |
1 |
A2 |
3 |
1 |
0 |
1 |
0 |
A3 |
2 |
3 |
0 |
1 |
1 |
A4 |
4 |
2 |
0 |
1 |
0 |
A5 |
1 |
4 |
1 |
1 |
1 |
Aby podjąć właściwą decyzję rozpatrzono następujące kryteria:
KRYTERIUM LA PLACE'A
Wszystkie stany rzeczy są prawdopodobne, należy wyliczyć średnią arytmetyczną użyteczności.
U: A x S |
S1 |
S2 |
S3 |
S4 |
S5 |
A1 |
3 |
3 |
0 |
1 |
1 |
A2 |
3 |
1 |
0 |
1 |
0 |
A3 |
2 |
3 |
0 |
1 |
1 |
A4 |
4 |
2 |
0 |
1 |
0 |
A5 |
1 |
4 |
1 |
1 |
1 |
Stąd: U1=1,6
U2=1
U3=1,4
U4=1,4
U5=1,6
zatem:
U* = max (u1,u2,u3,u4,u5) = 1,6
Wybrano wariant A1 oraz A5.
KRYTERIUM MAX MAX
Z każdego wariantu wybrano wartość najwyższą:
U: A x S |
S1 |
S2 |
S3 |
S4 |
S5 |
A1 |
3 |
3 |
0 |
1 |
1 |
A2 |
3 |
1 |
0 |
1 |
0 |
A3 |
2 |
3 |
0 |
1 |
1 |
A4 |
4 |
2 |
0 |
1 |
0 |
A5 |
1 |
4 |
1 |
1 |
1 |
Stąd: U1=3
U2=3
U3=3
U4=4
U5=4
zatem:
U* = max (u1,u2,u3,u4,u5) = 4
Wybrano wariant A4 oraz A5.
KRYTERIUM WARTOŚCI OCZEKIWANEJ
Uwzględnia prawdopodobieństwo zajścia stanów
Prawdopodobieństwo p=2
U: A x S |
S1 |
S2 |
S3 |
S4 |
S5 |
A1 |
3 |
3 |
0 |
1 |
1 |
A2 |
3 |
1 |
0 |
1 |
0 |
A3 |
2 |
3 |
0 |
1 |
1 |
A4 |
4 |
2 |
0 |
1 |
0 |
A5 |
1 |
4 |
1 |
1 |
1 |
Stąd: U1=1,6
U2=1
U3=1,4
U4=1,6
U5=6
zatem:
U* = max (u1,u2,u3,u4,u5) = 1,6
Wybrano wariant A1 oraz A5.
KRYTERIUM WALDA (maximum)
Z każdego wariantu wybrano wartość najniższą (najmniejsze ryzyko)
U: A x S |
S1 |
S2 |
S3 |
S4 |
S5 |
A1 |
3 |
3 |
0 |
1 |
1 |
A2 |
3 |
1 |
0 |
1 |
0 |
A3 |
2 |
3 |
0 |
1 |
1 |
A4 |
4 |
2 |
0 |
1 |
0 |
A5 |
1 |
4 |
1 |
1 |
1 |
Stąd: U1=0
U2=0
U3=0
U4=0
U5=1
zatem:
U* = max (u1,u2,u3,u4,u5) = 0
Wybrano wariantA1, A2, A3 oraz A4.
KRYTERIUM HUROWICZA
Określony czynnik pesymizmu (lub optymizmu)
U = α maxmax u* + (1 - α) maxmin u*
Niech α oznacza współczynnik pesymizmu (lub optymizmu)
Ponadto α ∈ < 0,1 >
Przyjęto wariant pesymistyczny α = 0,2
Stąd:
α maxmax u* α maxmin u*
0,2 x u1 = 0,6 0,2 x u1 = 0
0,2 x u2 = 0,6 0,2 x u2 = 0
0,2 x u3 = 0,6 0,2 x u3 = 0
0,2 x u4 = 0,8 0,2 x u4 = 0
0,2 x u5 = 0,8 0,2 x u5 = 0,2
zatem:
U = α maxmax u* + (1 - α) maxmin u*
U1 = 06
U2 = 0,6
U3 = 0,6
U4 = 0,8
U5 = 2,4
Dokonano rozpoznania dla założenia 20% optymizmu przy rozpatrywaniu wyboru domu maklerskiego.
Wybrano wariant A5
PODSUMOWANIE
Pan Nowak przed podjęciem decyzji wyboru właściwego domu maklerskiego przeanalizowała wszystkie kryteria. Najczęściej występującym wariantem był wariant A5. W związku z tym, p. Nowak postanowił założyć rachunek inwestycyjny w Biurze Maklerskim Banku Przemysłowo - Handlowego S.A.
Praca pochodzi z serwisu www.e-sciagi.pl