1. Potrzeba - stan braku czegoś i dążenie do zaspokojenia tego braku
   

2. Źródła potrzeb:
   - organizm człowieka ( oddychanie, jedzenie )
   - środowisko przyrodnicze ( ochrona przed chłodem )
   - duchowe właściwości człowieka ( kultura, nauka )
   - życie gospodarcze
   

3. Cechy potrzeb:
   - są obiektywne
   - są nieograniczone pod względem rodzajów
   - są ograniczone w swej pojemności w danym czasie ( w miarę zaspokajanie maleje intensywność ich odczuwania )
   - są substytucyjne
   - są komplementarne
   - mają charakter społeczny i są zmienne historyczne ( zmieniają się w czasie i przestrzeni pod wpływem uwarunkowań społecznych i historycznych )
   

4. Rodzaje potrzeb:
   - pierwotne ( podstawowe, biologiczne ), wtórne ( wyższe )
   - materialne i niematerialne
   - indywidualne i społeczne ( zbiorowe )
   - potencjalne ( nieujawnione ) i efektywne ( ujawnione )
   - jednorazowe i powtarzalne
   

5. Substytucja - możliwość zastąpienie jednego dobra drugim ( na przykład ryby i mięso )
   

6. Komplementarność - występowanie dóbr uzupełniających się ( samochód i paliwo )
   

7. Dobra - środki zaspokajania potrzeb
   

8. Dobra wolne - istnieją w przyrodzie w formie gotowej i nieograniczonej ( np. woda,
   powietrze )
   

9. Dobra gospodarcze - produkty będące efektem działalności gospodarczej człowieka
   

10. Dobra konsumpcyjne - dobra mogące zaspokoić potrzeby gospodarcze w sposób bezpośredni
    ( pieczywo, mięso )
    

11. Dobra produkcyjne - dobra gospodarcze służące do wytworzenia innych dóbr ( maszyny, budynki )
    

12. Dobra publiczne - dobra wytwarzane i używane przez duże grupy ludzi ( ulice, parki, komunikacja )
    

13. Dobra normalne - popyt konsumenta na to dobro wzrasta wraz ze wzrostem dochodu przy niezmiennej cenie dobra
    

14. Dobra podrzędne - przy stałej cenie wraz ze wzrostem dochodu konsumenta popyt na to dobro maleje
    

15. Produkcja - celowa działalność przekształcająca czynniki wytwórcze w dobra ekonomiczne
    ( produkty i usługi )
    

16. Wymiana - całokształt aktów kupna-sprzedaży produktów i usług
    

17. Konsumpcja - spożycie, ostateczny cel produkcji
    

18. Zasoby ludzkie - ludzie wraz z ich umiejętnościami
    

19. Zasoby naturalne - dobra dane przez naturę, dzielą się na odnawialne i nieodnawialne
    

20. Problem rzadkości - zapotrzebowanie ludzi na dobra przewyższa możliwości wyprodukowania tych dóbr
    

21. Koszt alternatywny - koszt utraconych korzyści z innego zastosowania posiadanych środków
    

22. Krzywa możliwości produkcyjnych - krzywa ilustrująca różne kombinacje dwóch produktów które mogą być wytworzone przy maksymalnym wykorzystaniu dostępnych zasobów
    
    




23. Wzrost gospodarczy - przesunięcie w górę granicy możliwości produkcyjnych. ( możliwy dzięki zwiększeniu ilości zasobów przy wykorzystaniu tej samej technologii, lub zwiększeniu ilości dostępnych zasobów )
    

24. Koszty i korzyści marginalne - zmiana produkcji lub konsumpcji o jednostkę ( koszt - spadek, korzyść
    - wzrost )
    

25. Zasada malejących korzyści marginalnych - wraz ze wzrostem konsumpcji korzyści marginalne maleją.
    
    
    
    
    
    
    
    
    
    
    

26. Zasada rosnących kosztów marginalnych - wraz ze wzrostem konsumpcji zmniejszają się koszty marginalne i koszty całkowite
    
    
    
    
    

27. Maksymalizacja korzyści - dążność do jak największej różnicy między korzyściami całkowitymi
    i kosztami całkowitymi
    
    




28. Rynek - miejsce w którym następuje wolna wymiana towarów pomiędzy sprzedawcami i nabywcami dóbr
    i usług
    

29. Konkurencja - rywalizacja pomiędzy producentami mająca na celu najefektywniejsze dostarczenie dóbr
    i usług
    

30. Czynniki produkcji - zasoby jakie oferują gospodarstwa domowe przedsiębiorstwom
    

31. Popyt - relacja między ceną danego dobra lub usługi a ich ilością którą konsumenci chcą i mogą nabyć
    w określonym czasie
    

32. Podaż - relacja między ilością dobra jaką producenci skłonni byli by wyprodukować a ceną
    

33. Cena - pieniężny ekwiwalent jednostki towaru
    

34. Cena nominalna - liczba jednostek pieniężnych wymienianych na jednostkę towaru
    

35. Wielkość popytu - ilość towaru jaką którą nabywcy chcą i mogą po określonej cenie zakupić w danym czasie

36. Prawo popytu - wraz ze wzrostem ceny maleje popyt. Spadek ceny powoduje wzrost popytu
    

37. Wielkość podaży - ilość towaru jaką producenci są w stanie zaoferować w określonej cenie w danym czasie.
    

38. Prawo podaży - wraz ze wzrostem ceny rośnie podaż. Spadek ceny powoduje spadek podaży.
    

39. Cena równowagi rynkowej - cena przy której równoważy się wielkość popytu i podaży
    

40. 
    Elastyczność popytu - procentowa zmiana popytu w stosunku do procentowej zmiany czynnika wpływającego na popyt
    
    
    
    
    - cenowa elastyczność popytu ( popyt dobra X zmienia się wraz z ceną dobra X )
    
    
    lub inaczej
    
    - elastyczność mieszana popytu ( popyt dobra X zmienia się wraz z ceną dobra Y - substytucyjnego
    lub komplementarnego )
    
    
    lub inaczej
    
    
    - elastyczność dochodowa ( popyt na dobro X w odniesieniu do zmian dochodów konsumenta )
    
    
    lub inaczej
    
    
    

41. Elastyczność łukowa - dotyczy odcinka krzywej popytu
    
    
    
    
    




42. Elastyczność punktowa - odnosi się do minimalnych zmian popytu i ceny. Mierzy się ją w konkretnym miejscu krzywej popytu
    
    





E_s > 1 - krzywa podaży elastyczna
E_s = 1 - krzywa podaży jednostkowa
E_s < 1 - krzywa podaży nieelastyczna

Elastyczność podaży zależy od tego jak szybko firmy mogą reagować na zmianę podaży i ceny. Im szybciej tym elastyczność większa


43. Przychód:
    
    - całkowity - sprzedaż jednostki produktu po cenie P
    
    
    
    - przeciętny - stosunek przychodu całkowitego do liczby sprzedanych jednostek. Przychód przeciętny równy jest cenie
    
    
    
    - marginalny - zmiana przychodu całkowitego wywołana zmianą sprzedaży o dodatkową jednostkę.
    
    
    

44. Krzywa Engla - obrazuje zależność zmiany wielkości zakupów od rozmiaru dochodów
    
    




45. 
    Prawo Engla
    
    
    
    
    

46. Optimum konsumenta - kombinacja dóbr możliwych do osiągnięcia ze względu na posiadane dochody. Optimum konsumenta charakteryzuje się tym, że marginalna stopa substytucji jest równa stosunkowi dobra X do dobra Y
    
    
    

47. Krzywa obojętności konsumenta - przedstawia wszystkie możliwe kombinacje dwóch dóbr które są dla konsumenta obojętne. Każda z tych kombinacji daje konsumentowi takie sam zadowolenie
    Krzywe obojętności konsumenta mają cztery podstawowe cechy:
    - jest ich nieskończenie wiele
    - nie mogą się przecinać
    - mają nachylenie negatywne
    - są wypukłe w stosunku do początku układu
    
    




48. Marginalna stopa substytucji - miernik efektu substytucji dobra X przez dobro Y. Określa z jakiej ilości dobra Y należy zrezygnować by podnieść konsumpcję dobra X o jednostkę nie zmieniając poziomu zadowolenia z konsumpcji
    
    




49. Prawo malejącej stopy substytucji - zwiększając konsumpcję dobra X konsument jest skłonny rezygnować z coraz mniejszej ilości dobra Y w zamian za powiększenie dobra X o jednostkę
    
    




50. Linia budżetowa - wszystkie możliwe kombinacje dóbr możliwe do zrealizowania przez gospodarstwo domowe przy danym dochodzie i danych cenach
    
    




51. Krzywa dochód-konsumpcja - zbiór punktów równowagi konsumenta, odpowiadający wszystkim poziomom dochodu konsumenta przy założeniu niezmienności cen i preferencji konsumenta
    
    




52. Krzywa cena-konsumpcja - jest zbiorem punktów równowagi konsumenta gdy cena danego dobra zmienia się w sposób ciągły przy założeniu niezmienności dochodu, cen innych dóbr oraz preferencji konsumenta
    
    




53. Efekt substytucji - wzrost ceny dobra X przy niezmiennej cenie dobra Y sprawia, że dobro X staje się droższe, a dobro Y relatywnie tańsze. Skłania to konsumenta do zastąpienia dobra X substytucyjnym dobrem Y - dobro relatywnie droższe jest zastępowane dobrem relatywnie tańszym
    
    




54. Efekt dochodowy - gdy jedno z dóbr X ( lub Y ) jest podrzędne powoduje to zwiększenie konsumpcji dobra podrzędnego
    
    




55. Dobra Giffena - charakteryzują się znaczą podrzędnością, są to dobra na które wzrasta popyt wraz
    ze wzrostem ceny. Paradoks Giffena występuje wtedy gdy dane dobro stanowi przeważającą część konsumpcji konsumenta i nie ma substytutów. Wtedy konsument przeznacza większą część swoich dochodów na zakup tego dobra.
    
    

10

E_D =

procentowa zmiana wielkości popytu

procentowa zmiana czynnika wpływającego na popyt

W miarę wzrostu dochodów maleje w ogólnych wydatkach udział artykułów żywnościowych

---