Areozole- zawiesina kropelek o średnicy 0,1-50 mikrom w powietrzu. Stosuje się roztwory subs. aktywnych w rozpuszczalnikach org. W zależności od sposobu wytwarzania rozróż niamy: 1)kondensazyjne czyli gorące, 2) dyspersyjne czyli zimne, 3)freonowe w postaci bombek areozolowych
Agrocenoza- biocenoza pól uprawnyych
Agroekologia- nauka zajmijąca się współzależnością między żywymi organizmami żyjącymi na polach uprawnych, w sadach itp. Oraz wpływem czynników zewnętrznych na te współzależności.
Agrofagi- patogeny, szkodniki, chwasty obniżajązce plon rośliny uprawnej.
Akarycydy- związki chemiczne zwalczające wybiórczo szkodliwe roztocza.
Allelozwiązki- związki chemiczne produkowane przez jeden organizm i nie mające dla niego wartości pokarmowej, ale odziałujące na inne organizmy.
Allomony- związki chemiczne korzystne dla organizmu wytwarzającego i emitujacego je (repelenty, jady) -antybioza
Anabioza- stan zycia utajonego, w którym procesy zyciowe organizmu sa bardzo ograniczone, co umożliwia przeżycie niekożystnych warunków. Powrót do aktywności następuje natychmiast po zmianie warunków na korzystne.
Anholocykliczny gatunek- gatunek mszycy, w którego cyklu rozwojowym nie występuje pokolenie samców i samic.
Antropogeniczne czynniki ekologiczne- czynniki, odziałujące na środowisko człowieka (agrotechniczne, chemiczne, inne) wywołujące zmiany w biocenozie.
Antybioza- szkodliwe działanie pokarmu roślinnego, jeden z mechanozmów odporności roślin na szkodniki. Polega na zawartości w roślinie związków chemicznych, które sprawiają że owad jest niedożywiony lub wykazuje objawy zaburzeń rozwojowych albo zatruwa się tym pokarmem. alkaloidy, glikozydy, olejki lotne
Antyfidanty- związki chemiczne, hamujace żerowanie fitifaga lub składania jaja, lecz nie zabijające go i nie odstraszające.
Arestatnty- związki chemiczne, zatrzymujace fitofaga na roslinie.
Atraktanty- czynniki mechaniczne lub chemiczne działające wabiaco na stawonogi, ssaki i inne zwierzeta.
Autoekologia- ekologia zajmujaca się badaniem wpływu czynników środowiska na poszczególne organizmy.
Awirepelenty- czynniki chemiczne lub mechaniczne odstraszajace ptaki.
Biocenologia- nauka badajaca wplyw czynników srodowiska na zespół zespół organizmów w nim zamieszkujących (biocenizę).
Biocenoza- zespół organizmów zwierzęcych i roślinnych zamieszkujący dane środowiskoo o mniej lub więcej jednolitych warunkach, znadjdujących się w stanie równowagi dynamicznej.
Biotypy- rasy powstające w obrębie gatunku zwierzęcia zdolne do krzyżowania się z wydaniem potomstwa, nie różniące się zwykle morfologicznie lecz biologicznie (np. zachowaniem się).
Dopełniacze- dodatki mieszane z substancjamii aktywnymi dla sporzadzenia preparatu handlowego (nosniki, rozpuszczalniki, subst powierzchniowo czynne).
Chemosterylanty- związki chemiczne działające sterylizująco na szkodliwe gatunki (np. związki azyridynylowe). Można je podawać w przynetach w polu, w zabudowac lub dodawać do pokarmu owadów hodowlanych, które nastepnie wypuszcza się w teren.
Czynniki redukujace liczebność populacji- czynniki działające stosunkowo szybko niezależnie od zagęszcenia populacji, nieszczące więcej osobników niż ich przyba w skutek rozmnażania (deszcz, temperatura, zabiegi chemiczne).
Czynniki regulujące liczebność populacji- czynniki działające przez długi czas, których szybkość działania zależy od zagęszczenia populacji i zwieksza się z jego wzrostem ( wrogowie naturalni, konkurencja).
Deterenty- związki chmiczne odstręczajace fitofaga od żerowania na roślinie.
Diapauza- stan spoczynku polagajacy na zahomawaniu procesów przemiany materiiw organiźmie. Zaczyna się przed nastaniem niekorzystnych warunków i nie mija natychmiast po zaistnieniiu korzystnych. W stan diapauzy mogą zapadać wszystkie stadia rozwojowe , w różnych pokoleniach.
DP (Dry Powder )- preparat w formie pylistej do zaprawiania lub opylania roślin.
Drapieżca- organizm,(zoofag) który zabija i zjada osobniki innego gatunku(ofiara). Jest zwykle wiekszy od swojej ofiary i do swojego rozwoju potrzebuje wiecej niż jedna ofiare.
Dymorfizm płuciowy- dwupostaciowość polegająca na różnicy w wygl adzie samicy i samca danego gatunku.
Dzieworódki(sexuparae)- u mszyc dzieworodne samice rodzące samce i samice.
Dynamika populacji- zmniany liczebności populacji w czasie będącym wynikiem rozmnażnia się, migracji, i śmiertelności. Charakteryzują gatunek, ale zależą w znacznym stopniu od warunków zewnętrznych.
Ec (emulsion concentration)- stężona emulsja do sporządzania wodnych emulsji.
Ekologia- nauka badająca wzajemne powiązania i zależności między żywymi organizmami a środowiskiem.
Ekosystem- układ wzajemnych odziaływań środowiska nieożywionego i zamieszkujących je organizmów.
Entomologia stososwana- nauka o szkodliwych owadach obniżających plony roślin uprawnych. W praktyce zajmuje się również innymi szkodnikami bezkręgowymi i kręgowymi. Bada morfologię, nekologię, biologię i szkodliwość oraz opracowuje matody zwalczania szkodników.
Epizoocja- masowa zachorowania zwierząt wywołane infekcją populacji przez patogena.
Exules- pprzesiedleńce u gatunków różnoodmianowych mszyc, pokolenia rozwijające się na żywicielu letnim.
Feromony- wudzielane przez zwierzęta do środowiska związki chmiczne, na które reaguja ososbniki tego samego gatunku odpowiednim zachowaniem się i rozwojem.
Fitofag—organizm zwierzęcy żywiący się roslinami lub ich produktami.
Fotoperiodyzm- reakcje organizmu na względną długość dnia i nocy.
Fumigacja- gazowanie zamkniętych pomieszceń z zastosowaniem pestycydów w postaci gazowej (fumigatów np. PH3,
Fundatrices- założycielki rodu, dzieworodne samice mszyc rozwijajace się z zapłodnionych jaja, po okresie diapauzy zimowej.
G (granules)- preparat w formie granul wprowadzanych do gleby.
Gradiacja- masowy pojaw fitofaga, nastepuje wówczas, gdy potencjał rozrodczy gatunku jest duży, a opór środowiiska mały.
Granulozy- wiroy owadów, objawiające się obecnościa krystalicznych białkowych ciał wtrętowych w postaci granul w komórkach parażonych owadów, w cytoplaźmie (cytoplazmatyczne), lub w njarach *nuklearne).
Holokatyka- rejon zoogeograficzny o podobnej faunie obejmujący Paleartyke i Ameryke Północną.
Hormony- substancje o soecyfucznym działaniiu fizjologicznym produkowane przez organizmy i wpływające na ich rozwój oraz zachwoanie się. Mogą odziaływać także na inne gatunki.
INSEKTYCYDY , środki owadobójcze →chemiczne lub mikrobiol. substancje zwalczające szkodniki, służące ochronie roślin i higienie sanitarnej; stosowane w pomieszczeniach zamkniętych i na otwartych przestrzeniach; działają zabójczo, porażając układ nerwowy lub pokarmowy, albo hamująco na wzrost; w roli i. wykorzystuje się m.in. fluorowcowęglowodory, nikotynę, pyretrum, mikroorganizmy chorobotwórcze nieszkodliwe dla człowieka.
Informatory chemiczne- zwiazki chemiczne wytwarzane przez organizmy umozliwiające porozumiewanie się osobników w obrebie populacji (hormony), w obrebie gatunku(feromony), lub między gatunkami (kairmony, allomony, i inne).
Integrowana metoda- wykorzystywanie do zwalacznia agrofagow wszelkich możliwych metod ujetych w system, do minimum ograniczający stosowanie pestycydów lub przewidujący ich uzywanie w okresach, w których nie zagrażają wroga natuuralnym szkodników.
Intrdokukcja- wprowadzenie na dany teren pasożytów lub drapieżników, których tam dotychczas nie było. Najczęściej importuje się entomofagi z ojczyzny szkodnika.
Jednodomny gatunek- gatunek mszycy, który cały cykl rozwojowy odbywa na jednym żywicielu ( na roślinach jednego gatunku).
Kairomony- substancje niekorzystne dla emitującego organizmu, korzystne dla odbiorcy (stymulanty lub atraktanty). Sa nimi związki wabiące fitofagi do roślin lub wabiace pasozyta do żywiciela, a drapieżce do ofiary.
Kanibalizm- zjadanie osobników własnego gatunku (niezależnie od atajowanego stadium).
Karencja- okres, jaki musi minąc od ostatniego zabiegu do zbioru.
Kolonizacja okresowa- powtarzane co oewnien czas wprowadzenie na dany teran wrogów natturalnych szkodników dla ich zniszczenie.
Kompensacja- zjawisko wykorzystania przez sasiednie rosliny powierzchni uwolnionej po roslinach zniszconych przez szkodnika.
Kaprofagi- zwierzeta zywiące się kałem innych zwierząt.
Kwarantanna- zespół zabiegów mających na celu niedopuszczenie do zawleczenia do kraju i rozprzestzrenienia się w nim grożnych nowych agrofagów.
LC50- letalne stężenie pestycydu, przy którym ginie 50% osobników traktowaneij pipulacji. Restrykcje. Po stwierdzeniu obiektu kwarantannowego w produkcie:
1)zatrzymanie towaru na granicy;2) zwrot towaru;3)zniszczenie towaru;
4)natychmiastowy przerób po kontrolą fitosanitarną;5)zastosowanie skutecznego zabiegu kwarantannowego.zabiegi dezynsekcji z zastosowaniem bromku metylu; zamrożenie w niskiej temperaturze;promieniowanie jonizujące
LD50- letalna dawka pestycydu, zabijająca 50% osobników testowanej populacji.
LT50- okres czasu, w jakim nestepuje śmierć 50% testowanej populacji.
Liczebność populacji- zagęszczenie osobników jednego gatunku na jednostce powierzchni, rośliny, liścia, w określonej masie gleby, produktów itp.
LV (lov volume)- opryskiwanie małoobjętościowe, przy użyciu cieczy użytkowej 50-100l/ha
Łańcuch pokarmowy- stan zależności pokarmowej poszczególnych organizmów bicenozy,
Monofag- gatunek zwierzęcia żywiący się zwierzętami lub roslinami jednego gatunku.
Morfa- osobnik tego samego gatunku maszyc różniące się morfologicznie, np. barwą.
Moluskocydy- związki chemiczne zwalczające szkodliwe ślimaki.
Nadzorowane zwalczanie- podejmowanie decyzji o zwalczaniu agrofaga na podstawie analizy konkretnej sytuacji: liczebości agrofaga, wrażliwości dominującego w populacji stadium, stanu, spasożytowania i liczebności drapieżców, niebezpieczeństwa dla pszczół.
Nematocydy- zwiazki chemiczne zwalaczające niecienie.
Nisza ekologiczna- miejsce wystepowania jakiegoś gatunku w zespole oraganizmów, czyli w bicenozie.
Obiekt kwarantannowy- gatunek agrofaga, przeciw któremu stosuje się kwarantanne. Przed umieszczeniem na liście kwarantannowej biierze się pod uwagę biologię, wymagania ekologiczne, sposób przemieszcania się i rozmiary szkód oraz możliwość aklimatyzacji na nowym terenie.
Oligofag- gatunek zwierzęcia, zywiący się kilkoma gatunkami zwierząt lub roślin (najczęściej należącyych do teggo samgo rodzaju lub rodziny).
Opór środowiska- wszystkie czynniki ekologiczne obniżające zagęszczenie populacji.
Orientacyjny wskaźnik opłacalności zabiegu- wskażnik informujący, jaka liczba ton chronionego plonu równoważy koszty zwalaczania. Z= k/c gdzie k-koszty zabiegu na 1 ha, c- cena 1 tony chronionego produktu.
Sposoby stosowania środków ochrony roślin w zależności od ich formy użytkowej: opryskiwanie,zaprawianie,rozsiewanie,podlewanie,gazowanie, zamgławianie, sublimowanie, zwabianie.
Opryskiwanie. Równomierne naniesienie cieczy roboczej na rośliny.Ciecz robocza w formie: emulsji, roztworu, zawiesiny. Zalety opryskiwania (w por. do opylania):duża przyczepność, dokładne pokrycie roślin.
Wady opryskiwania: konieczność przygotowania cieczy roboczej; opryskiwacze psują się; ściekanie części cieczy z roślin.
drobnokropliste: krople 25-125 ၭm;
średniokropliste: krople 50-250 ၭm;
grubokropliste: krople 250-700 ၭm.
Optymalna średnica kropli do zwalczania owadów: na roślinach: 30-50 ၭm, latających: 10-50 ၭm.
Spektrum wielkości kropli powinno być jak najwęższe:
60—160 ၭm: zwalczanie szkodników i chwastów; 160—260 ၭm: zwalczanie chwastów.
Zaprawianie. Do ochrony materiału siewnego, rozmnożeniowego i młodych roślin.
Dużą ilość s.a. wokół kiełkujących nasion i młodej rośliny. Zaprawianie łatwe, tanie i skuteczne. Przestrzegać bhp.
Zaprawianie suche. Mieszanie nasion z zaprawą pylistą, która powinna przylegać do powierzchni ziarna. Zapylone powietrze - niebezpieczeństwo dla wykonujących zabieg. Proszki powinny posiadać dobrą przyczepność. Straty preparatu, gdy słaba przyczepność.
Zaprawianie półsuche. W hermetycznej zaprawiarce rozpylana jest zaprawa płynna o dużej prężności par, które wnikają w okrywę nasienną.
Zaprawianie półmokre. Nasiona opryskuje się płynną zaprawą nasienną, miesza i przykrywa brezentem (folią) nie przepuszczającym powietrza. Po pewnym czasie nasiona suszy się i wysiewa.
Zaprawianie mokre. Materiał zanurza się w pojemniku z płynną zaprawą. Po pewnym czasie materiał suszy się i wysiewa. S.a. dokładnie zwilża powierzchnię, wnika głęboko do okrywy nasiennej.
Rozsiewanie. Rozsiewane są granulaty (GR) siewnikiem nawozowym; wprowadzane do gleby siewnikiem punktowym albo pielnikami. GR o średnicy 0.2-2 mm, s.a. od 0.5-25%. Przeciwko szkodnikom glebowym.
Podlewanie. Domiejscowe stosowanie środków w formie wodnych roztworów, zawiesin lub emulsji. Zoocydy o działaniu systemicznym w formie emulsji lub zawiesin wodnych. Rośliny podlewa się w okolicy szyjki korzeniowej.
Dozowniki ręczne lub mechaniczne. Metoda pracochłonna; dużo cieczy roboczej; na małe powierzchnie. Do ochrony kapusty (śmietki, chowacze łodygowe): 0.3 l na roślinę. Do ochrony krzewów porzeczki >1 l na roślinę. Leczenie pni i pędów młodych drzew z objawami np. leukostomozy. Podlewanie 2x, 2-3x większym stężeniem niż do opryskiwania; 2-3 litry cieczy roboczej na jedno drzewko. Wokół pni drzewek wykonać wgłębienie, aby ciecz nie rozlewała się szeroko poza system korzeni.
Gazowanie pomieszczeń. Stosowane preparaty w formie gazowej lub inne formy użytkowe generujące gaz. Pomieszczenia zamknięte: szklarnie, spichrze, magazyny... Skuteczność zależy od stężenia gazu i czasu ekspozycji. Pomieszczenia muszą być gazoszczelne.
Gazowanie gleby. Gleba pod przykryciem. Gleba: preparat stały lub ciekły generujący gaz do gleby; na głębokość 10-20 cm za pomocą inżektorów.
Gazowanie gleby ekonomiczne na małych powierzchniach z cennymi roślinami (szklarnie). Bromek metylu do końca 2004 r.
Zamgławianie. = aerozolowanie. Aerozole: cząstki preparatu o średnicy do 20 (wyj. do 50) ၭm zawieszone w powietrzu. Długo utrzymują się w powietrzu przy minimalnym zużyciu preparatu. Zalety zamgławiania: wyjątkowa zdolność przenikania w gęstą roślinność; dokładnie pokrywają cieniutką warstwą rośliny w poziomie i pionie; duża trwałość osadu. Wada: zależność od pogody, znoszenie przez wiatr.
Sublimowanie. Przeprowadzenie w określonej temperaturze ciała stałego w fazę gazową (parę). Po ochłodzeniu pary w powietrzu, wytrącają się cząsteczki substancji stałej: osiadają na chronionych obiektach. Siarka ogrzewana w sulfuratorze w szklarni.
Zwabianie. Środki wabiące działają na węch i/lub smak szkodnika:składniki pokarmu (atraktanty): fermentujący sok roślinny; feromony płciowe i agregacyjne. Dodanie do ulubionego pokarmu s.a., gwarantującej zabicie szkodnika po jej spożyciu: gryzonie, ślimaki, drutowce, rolnice, turkuć podjadek, karaczany.
Palearktyka-rejon zoogeograficzny o podobnej faunie obejmujacy Europe,pln Afryke, zach Azje, syberie,pln chiny i japonie
Parazytoid-pasozyt którego larwy zabijaja zywiciela a dorosle owady zyja wolno wiekszosc pasozytow naszych szkodnikow to parazytoidy
Pasozyt-organizm pobierajacy pokarm z drugiego organizmu najczesciej mniejszy od niego zwykle pewna czesc zycia spedza na zywicielu(ektopasozyt0 lub wenatrz
Patotyp-biotyp nicienia lub patogena o okreslonej zjadliwosci
Persystentnosc pestycydu-trwalosc pestycydu w srodowisku wyrazona dlugoscia okresu rozpadu na zwiazki nieszkodliwe dla biocenozy
Pestycydy-zw chem stosowane do zwalczania agrofagow ,regulatory wzrostu roslin,atraktanty,repelenty,desykanty,defolianty
Pokolenie pierwodomne-pokolenie mszyc rozwijajace się na zywicielu zimowym
Pokolenie wtornodomne-pokolenie mszyc rozwijajace się na zywicielu letnim
Poliedrozy-wirozy owadow odznaczajace się wystepowaniem w kom porazonych owadow krystalicznych wielokatnych bilakowych cial wtretowych tworzonych przez wirusy.moga być zlokalizowane w cytoplazmie lub w jadrze
Polifag-gatunek zwierzecia zywiacy się wieloma gat zwierzat lub roslin
Poliwoltynny gatunek-gat majacy wiecej niż jedno pokolenie w roku
Preferendum pokarmowe-rodzaj pokarmu najchetniej zjadany wybierany sposrod dostepnych, na którym zwykle najkorzystniej odbywa się rozwoj
Prekoceny-zwiazki skracajace rozwoj larw wskutek czego owad dorosly jest malenki często niezdolny do rozmnazania.nazywane także ntyhormonami lub insektycydami czwartej generacji
Prewencja-okres po zabiegu podczas którego nie wolno wchodzic na pole czlowiekowi i zwierzeciu, nie wolno tez dopuscic do oblotu pszczol
Prog oplacalnosci-najnizsze zageszczenie agrofagow przy którym oplaca się go zwalczac tzn. koszty zbiegu sa mniejsze od przewidywanych strat
Prog szkodliwosci-zageszczenie populacji agrofaga, przy którym w razie nieykonania zabiegustrary przekroczylyby wartosc tolerowana
Próg tolerancji wobec szkodnika-najwyzsze tolerowane zageszczenie populacji szkodnika,nie powodujace jeszcze obnizki plonu
Potencjal biotyczny-wrodzona zdolnosc gatunku do utrzymania się w przyrodzie mimo oporu srodowiska
Repelenty zwiazki chemiczne odstraszajace
Subletalna dawka-nizsza niż smiertelnosc
S.C.-preparat do sporzadzania zawiesin wodnych
SP-preparat w formie proszku do sporzadzania wodnych roztworow
Synergetyk-subst zwiekszajaca skutecznosc dzialania subst aktywnej preparatu w wiekszym stopniu,niż by to wystapilo przy zwyklym zsumowaniu się efektow dwoch zwiazkow
Szkodniki roslin-populacje zwierzat odzywiajace się roslinami i powodujace ich oslabienie lub śmierć
szkodnik→ organizmy, wywierające ujemny wpływ na rozwój i zdrowie zwierząt, roślin i ludzi; mogą to być organizmy roślinne (np. grzyby) i zwierzęce (obleńce, roztocza, mięczaki, owady, niektóre ssaki i ptaki); najliczniejszą grupę sz. stanowią owady, często ich larwy, m.in. pluskwiaki, muchówki, błonkówki, chrząszcze, przylżeńce; charakteryzują się one dużą rozrodczością i ruchliwością; negatywne działanie sz. polega m.in. na uszkadzaniu roślin uprawnych i innych produktów, przenoszeniu chorób zakaźnych; rodzaj uszkodzeń zależy w dużym stopniu od rodzaju i typu aparatu gębowego sz.; zwalczane są metodami zapobiegawczymi (np. kwarantanna, przestrzeganie właściwego płodozmianu) oraz bezpośrednimi (środkami chemicznymi, mechaniczno-fiz. i biologicznymi, np. korzystanie z drapieżców i pasożytów sz.); występując masowo sz. mogą powodować duże straty gospodarcze
metody zwalcznia szkodników→ chemiczne, fizyczne, agrotechniczne (zmianowanie (zmiana pola), właściwe rozmieszczenie pól, uprawki (podorywka, orka, bronowanie), zdrowy materiał rozmnożeniowy, właściwy termin siewu, poprawne nawożenie, zwalczanie chwastów, właściwy termin zbioru, niszczenie resztek pożniwnych), mechaniczne (polegają: na mechanicznym niszczeniu agrofagów oraz niedopuszczeniu ich do roślin w polu lub produktów roślinnych w magazynie), biologiczne( introdukcja, kolonizacja, protekcja), hodowlana (odmiany odpornościowe)
Tabele zyciowe-tabele poracowane metoda statystyczna pozwalajace na porownanie i charakterystyke potencjalu biotycznego gatunkow oraz okreslaniedynamiki ich populacji w zaleznosci od warunkow
Temperatura efektywna-temp powyzej temperatury progowej rozwoju.jest stala dla gatunku.oblicz się ja ze wzoru: S=(T-t)d gdzie: T-sr temp dobowa; ttemp progowa rozwoju; d-liczba dni rozwoju stadium czy pokolenia
Temp progowa-najnizsza temp w ktorej rozpoczyna się rozwoj zwierzecia zmiennotermicznego.charakterystyczna dla kazdego gat
Temp zera fizjoloogicznego-temp graniczna ponizej ktorej ustajerozwoj zwierzat zmiennociep.
Toksycznosc pestycydu-trujace dzialanie pestycydu na organizmy.okreslamy dawka jaka wywoluje smierc okreslonej czesci populacji testowanego prganizmu
Ukladowe(systemiczne) dzialanie pestycydu-dzialanie polegajace na wnikaniu do naczyn rosliny w których przemieszcza się glownie z pradem transpiracyjnym, od korzeni do wierzcholka rosliny chroniac przed fitofagami
ULV- opryskiwanie ultramaloobjetosciowe,przy zuzyciu cieczy uzytkowej wynoszacej ponizej 50l/ha
Uniwoltynny gatunek-gatunek majacy jedno pokolenie w roku
Wektor-zwierze przenoszace patogeny rosln
Wglebne dzialanie zoocydu-dzialanie polegajace na wnikaniu pod skorke rosliny lub do glebszych jej tkanek na pewna niewielka odleglosc
WP-proszek zwilzany forma preparatu do sporzadzanie zawiesin wodnych
Wrogowie naturalni-patogeny,pasozyty i drapiezcy danego gatunku szkodnika wplywajacy na jego liczebnosc.
Wskaznik pokrycia kosztow-wskaznik okreslajacy stopien w jakim wartosc plonu uratowanego na skutek zastosowania zbiegu pokryla koszty tego zabiegu.Ze wzoru:E=W/K W-wartosc uratowanego plonu, K-koszty zabiegu
Wspolczynnik szkodliwosci-wskaznik informujacy w jakim stopniuplon rosli porazonych ulega zmniejszeniu w stosunku do plonuroslin zdrowych V=(A-a)/A A-ploln proby roslin zdrowych, a- plon roslin porazonych.Przy V=0 szkodnik nie obniza plonu przy V=1 plon z roslin będzie 0
Zoocydy-zwiazki chemiczne zwalczajace szkodniki roslin(nematocydy,akarycydy,moluskocydy,insektycydy,rodentycydy)
rodzaje zoocydow→ wszelkie środki chem. służące do zwalczania szkodników; stosuje się m.in. chlorowane węglowodory, karbaminiany, fosforany org., związki acylomocznikowe; rodentycydy niszczą gryzonie, insektycydy - owady, akarycydy - roztocza, moluskocydy - ślimaki; w zależności od sposobu stosowania trucizn wyróżniamy z. oddechowe, kontaktowe i żołądkowe; najczęściej używa się mieszanek.
Zywiciel zimowy-roslina na ktorej jesienia odbywa się zaplodnienie i zimuja jaja mszyc a wiosna rozwijaja się rodzice i ich potomstwo
Zywiciel letni-roslina zwykle zielna na ktorej rozwijaja się pokoloenie letnie gatunku mszyc dwudomnych
Metody chemiczne:
-pestycydy;
-fungicydy (zwalczanie patogenów);
-bakterycydy;
-zoocydy (szkodniki);
-herbicydy (chwasty);
Metody mechaniczne:
-najstarsze, najprostsze, pracochłonne;
-ograniczają tylko liczebność nielicznych gatunków;
najważniejsze:
-ustawianie ogrodzeń (siatki w oknach);
-odstraszanie („strachy”);
-niszczenie żywicieli pośrednich;
-zbieranie i zabijanie szkodników;
-wyłapywanie na przynęty;
Metody fizyczne:
-wykorzystanie niskiej i wysokiej temperatury oraz różnego rodzaju promieniowania;
-częściej wykonuje się wysoką temperaturą, bo uzyskiwanie niskiej temperatury jest kosztowniejsze;
-niska temperatura - hamuje rozwój i żerowanie dlatego zaleca się wietrzenie magazynów zbożowych w chłodne dni; wymrażanie ładowni statków, młyny;
-wysoka temperatura częściej (widły, grzebienie, brony parowe);
-promienie ultrafioletu, podczerwieni, ultradźwięków (przegrzanie, wysuszenie ciała szkodnika);
-promienie gama niszczą dzielące się komórki;
-kosztowne zabiegi;
WP - zwilżony proszek;
SP - rozpuszczalny proszek;
EC - koncentrat do sporządzenia emulsji;
G - granulat;
DP - proszek do zaprawiania;
liczba określa stężenie substancji aktywnej;
Próg opłacalności - najmniejsze zagęszczenie agrofaga, przy którym opłaca się go zwalczać tzn. koszty zabiegu są mniejsze od przewidywalnych strat;
Próg szkodliwości - zagęszczenie populacji agrofaga, przy którym w razie niewykonania zabiegu straty przekroczyłyby wartość tolerowaną (takie nasilenie agrofaga po przekroczeniu którego następuje zniżka plonu danej rośliny);
Próg zagrożenia - najniższa liczebność populacji agrofaga grożąca przy dalszym wzroście stratami wyższymi niż strata tolerowana dla danej uprawy (zależy od: fazy rozwoju rośliny, obfitości kwitnienia, strat tolerowanych, plonowania);
pestycydy I generacji - związki pochodzenia roślinnego i mineralnego;
pestycydy II generacji - nowoczesne syntetyczne preparaty;
Zoocydy:
-nematocydy (zw. nicieni);
-akarycydy (roztocza);
-insektycydy (owady);
-moluskocydy (ślimaki);
-rodentycydy (gryzonie);
-repelenty (odstraszanie ptaków i zwierzyny łownej);
-owicydy (zwalczanie jaj);
-larwicydy (larw);
Okres karencji - okres jaki musi upłynąć od ostatniego zbioru rośliny chronionej;
Okres prewencji - okres jaki musi upłynąć od zabiegu po którym można wejść na teren chroniony lub dopuszczać obroty pszczół;
Metody ochrony roślin:
Zapobiegawcze (prewencyjne):
-kwarantanna;
-zabiegi agrotechniczne (higieniczne);
-hodowla i uprawa roślin zbożowych;
Bezpośrednie (interwencyjne):
-mechaniczne;
-fizyczne;
-biologiczne;
-chemiczne;
Metody ekologiczne: agrotechniczne, biologiczne;
Metody biotechniczne: repelenty, hormony, met. fizyczne;
Metody genetyczne: wyp. sterylnych samców;
Zabiegi biotechniczne:
1) atrakanty - substancje wabiące zwierzęta wskazujące im pokarm miesza się z pestycydami;
2) antyfidanty - repelenty - substancje które czasowo lub stale hamują żerowanie albo składanie jaj, lecz nie zabijają roślinożercy;
3) informatory chemiczne - (są to pestycydy 3 generacji);
Feromony, Kairomony, Allomony, hormony;