1.POWSTANIE EKONOMII JAKO NAUKI DATUJE SIĘ NA ROK 1776. W 1776 R. UKAZAŁA SIĘ KSIAŻKA A.SMITHA „BADANIA NAD NATURĄ I PRZYCZYNAMI BOGACTWA NARODÓW”. ZA OJCA EKONOMII UWAŻA SIĘ ARYSTOTELESA, CHOĆ NAZWY OIKONOMIKOS PO RAZ PIERWSZY UŻYŁ KSENOFONT, UCZEŃ SOKRATESA. OIKONOMIKOS SKŁADA SIĘ Z DWÓCH CZŁONÓW OIKOS - DOM, OJCZYZNA, RODZINA; ORAZ NOMOS- PRAWO, ZASADA. CAŁOŚĆ OZN. „BIEGŁY W ZARZĄDZANIU DOMU” LUB „GOSPODARZ”. EKONOMIA: -MIKROEKONOMIA -MAKROEKONOMIA -EKONOMIA POZYTYWNA -EKONOMIA NORMATYWNA EKONOMIA ZAJMUJE SIĘ BADANIEM, ANALIZOWANIEM PROCESÓW GOSPODAROWANIA W WARUNKACH WZGLĘDNEJ RZADKOŚCI DÓBR. PROCES GOSPODAROWANIA TO PROCES W RAMACH KTÓREGO POSZUKUJE SIĘ ODPOWIEDZI NA 3 PYTANIA. „SZTUKA EKONOMII”- ZWIĄZEK EKONOMII Z POLITYKĄ. --------------------------------------------------- 2.MIKROEKONOMIA-BADA, ANALIZUJE ZACHOWANIA PODMIOTOW GOSPODARCZYCH NA RYNKU (GOSP.DOMOWE, PRZEDSIĘB) MAKROEKONOMIA-BADA, ANALIZUJE ZACHOWANIA GOSPODARKI JAKO CAŁOŚCI. EKONOMIA POZYTYWNA-OPISUJE FAKTY I PROCESY GOSPODARCZE W TAKI SPOSÓB ABY MOŻNA BYŁO WNIOSKOWAĆ O ICH PRZEBIEGU, NIE DOKONUJE ICH OCENY. EKONOMIA NORMATYWNA- OPISUJE FAKTY I PROCESY GOSPODARCZE DOKONUJĄC JEDNOCZEŚNIE ICH OCENY ZA POMOCĄ NORM MORALNYCH (DOBRO I ZŁO). 9.DOCHODOWA ELASTYCZNOŚĆ POPYTU. WZROST DOCHODÓW NABYWCÓW POWODUJE WZROST POPYTU (CET.PAR.). REAKCJA POPYTU NA ZMIANĘ DOCHODU TO DOCHODOWA EL.POPYTU. WSPOŁCZYNNIK DOCHODOWEJ EL. POPYTU JEST MIARĄ TEJ REAKCJI. e D (Dp) to zmiana wielkości popytu do zm.dochodu konsumenta. DOCHODOWA ELASTYCZNOŚĆ POPYTU TO MIERNIK, ZA POMOCĄ KTÓREGO MOŻEMY ZMIERZYĆ JAK ZMIENIA SIĘ WIELKOŚĆ POPYTU POD WPŁYWEM ZMIANY DOCHODU KONSUMENTA . 0<Ed(Dp)<1 DOBRA NORMALNE Ed(Dp)>1 DOBRA LUKSUSOWE Ed(Dp)<0 DOBRA NIŻSZEGO RZĘDU ∆QD ------------ %∆QD QD ED(Dp)=---------------- = ------------------------ %∆Dp ∆Dp ----------- Dp -------------------------------------------- 10.MIESZANA ELASTYCZNOŚĆ POPYTU- JAK ZMIENIA SIĘ WIELKOŚĆ POPYTU NA DOBRO „X” JEŻELI ZMIENI SIĘ CENA DOBRA „Y” GDZIE „X” I „ Y” MOGĄ BYĆ: DOBRAMI SUBSTYTUCYJNYMI eD(M)>0 (MASŁO, MARGARYNA) DOBRAMI KOMPLEMENTARNYMI eD(M)<0 (SAMOCH., BENZYNA) DOBRAMI NEUTRALNYMI eD(M) = 0 ∆QD(X) -------------- %∆QD(X) QD(X) e D (m) = ---------------------- = ---------------- %∆p (Y) ∆p(Y) ------------- p(Y) popyt na dane dobro REAGUJE NIE TYLKO NA ZMIANĘ CENY TEGO DOBRA, LECZ RÓWNIEŻ NA ZMIANĘ CEN DÓBR SUBSTYTUCYJNYCH LUB KOMPLEMENTARNYCH.

4.POPYT(D)- ILOŚĆ TOW. I USŁUG, KTÓRE SĄ GOTOWI NABYĆ PO RÓŻNYCH CENACH (CETERIS PARIBUS)- PRZY INNYCH CZYNNIKACH NIEZMIENIONYCH CENA P FUNKCJA POPYTU JEST OPADAJĄCA WZGLĘDEM CENY Q - ILOŚĆ PRODUKTU CZYNN. WPŁYWAJACE NA POPYT: I.CENOWE: 1.CENA D Q II.NIECENOWE: 1.DOCH.KONSUM. 2.CENY IN. DÓBR(SUBS.I KOMPL.) 3.MODA, 4.GUSTA, 5.SEZONOWOŚĆ, 6.CZ. SOCJOKULTUROWE 7.ORGANIZACJA HANDLU I SPRZEDAŻY(SPOSÓB SPRZED.,) Q -------------------------------------------- 5.PODAŻ(S)-ILOŚĆ TOW.I USŁUG, KTÓRE PRODUCENCI SĄ GOTOWI DOSTARCZYĆ NA RYNEK PO RÓŻNYCH CENACH (CETERIS PAR.) CZYNNIKI WPŁYW. NA PODAŻ: I.CENOWE: 1.CENA CENA ROŚNIE PODAŻ ROŚNIE II.NIECENOWE: 1.KOSZTY PRODUKCJI, 2.POSTĘP TECHNICZNY, 3.SEZONOWOŚĆ, 4.OGÓLNA SYT.W GOSPODARCE, 5.POZOSTAŁE CZYN: KLĘSKI ŻYWIOŁOWE, BDB WARUNKI POGODOWE, RELIGIA. Q -------------------------------------------- 6.PRAWO POPYTU- WRAZ ZE WZROSTEM CENY DANEGO DOBRA ZMALEJE ZAPOTRZEBOWANIE NA DOBRO. (WYŻSZA CENA TO MNIEJSZA ILOŚĆ ZAKUPIONYCH TOW.I USŁUG; CETERIS PARIBUS). WRAZ ZE SPADKEIM CENY ZAPOTRZEBOWANIE WZROŚNIE (NIŻSZA CENA TO WIĘKASZA IL. ZAKUPIONYCH TOW.I USŁG) PRAWO PODAŻY- NIŻSZEJ CENIE ODPOWIADA MNIEJASZA ILOŚĆ TOW.I USŁUG DOSTARCZANYCH NA RYNEK. WYŻSZEJ CENIE ODPOWIADA WIĘKSZA IL.TOW.I USŁUG DOSTARCZ.NA RYNEK (CETERIS PARIBUS). 7.RÓWNOWAGA RYNKOWA W UJĘCIU STATYCZNYM. RR TO STAN NA RYNKU, GDY PRZY DANEJ CENIE WLK.PODAŻY QS=QD WLK.POPYTU. CENA RÓWNOWAŻĄCA WLK.POPYTU I WLK.PODAŻY TO CENA RÓWNOWAGI. 1/. nadwyżka p”>pr QS>QD 2/. niedobór p'<pr QS<QD

8.CENOWA ELASTYCZNOŚĆ POPYTU eD(p)=0 DOSKONALE NIEELASTYCZ. lekarstwa sól - nie posiadają subst. Q ----------------------------------------------- -1 < eD(p) < 0 NIEELASTYCZNY DOBRA PIERWSZEJ POTRZ. ------------------------------------------------ eD(p) = -1 JEDNOSTKOWO ELAST. P NIE MOŻNA PODAĆ Q ----------------------------------------------- - ∞ < eD(p) < - 1 ELASTYCZNY P TOWARY LUKSUS. Q ----------------------------------------------- eD(p) = - ∞ DOSKONALE ELAST. P NIE MOŻNA PODAĆ PRZYKŁ. Q ---------------------------------------------- EL.CEN.POPYTU TO MIERNIK ZA POMOCĄ KTÓREGO MOŻEMY ZMIERZYĆ JAK ZMIENIA SIĘ WLK. POPYTU POD WPŁYWEM ZMIANY CENY. ∆QD %∆QD ------------- QD ED(p)=---------------- = ------------------------ %∆P ∆P ------------- P - ∞ ≤ ED(P) ≤ 0 3. EKONOMIA UMOŻLIWIA LEPSZE POZNANIE RZECZYWISTOŚCI SPOŁ.-GOSPODARCZEJ ORAZ UŁATWIA WPROWADZENIA DO NIEJ POŻĄDANYCH ZMIAN. DOSTARCZA WIEDZY O ZJAWISKACH I PROCESACH GOSPOD., O RZĄDZĄCYCH NIMI PRAWIDŁOWOŚCIACH ORAZ O ICH PRZYCZYNACH I SKUTKACH. PROCES GOSPODAROWANIA TO PROCES W RAMACH KTÓREGO POSZUKUJE SIĘ ODP. NA 3 PYTANIA: CO? JAK? DLA KOGO? CO? (JAKIE DOBRA I USŁUGI) JAK?(JAKĄ TECHNIKĄ)TECHNIKA PRODUKCJI TO KOMBINACJA CZYNNIKÓW WYTWÓRCZYCH, ZA POMOCĄ KTÓRYCH MOŻNA WYTWORZYĆ DANĄ PRODUKCJĘ DÓBR. CZYN.WYTW.: 1.ZIEMIA, 2.PRACA, 3.KAPITAŁ. TO KLASYCZNE CZYN.WYT. OPISANE PRZEZ SMITHA. 4.PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ, 5.CZAS, 6.WIEDZA DLA KOGO?(JAK PODZIELIĆ WYTW. DOBRA). 1.PODZIAŁ PRZEZ RYNEK: A)TOWAR ZA TOWAR-WYMIANA BARTEROWA, B)TOW.-PIENIĄDZ-TOW. 2.PODZIAŁ PRZEZ DECYZJE SZEFA, WSPÓLNOTY, STOWARZYSZENIA. 3.PODZIAŁ Z UŻYCIEM PRZEMOCY, 4.PODZIAŁ W DRODZE DECYZJI CENTRALNEGO PLANIFIKATORA (INTERWENCJA PAŃSTWA, NP. PODZIAŁ ŚRODKÓW NA INWESTYCJE)

11.ELASTYCZNOŚĆ PODAŻY- MIERNIK ZA POMOCĄ KTÓREGO MOŻEMY ZMIERZYĆ JAK ZMIENIA SIĘ PODAŻ JEŻELI ZM.SIĘ CENA. ∆QS --------- %∆QS QS e S = ----------- = ----------- %∆p ∆p ------- P DOSKONALE NIEELASTYCZNA eS=0 rafinerie ropy naftowej Q -------------------------------------------- NIEELASTYCZNA 0<eS<1 PROCESY WYSOKOKAPITAŁOCHŁONNE P Q ---------------------------------------------------- JEDNOSTKOWO ELASTYCZNA eS = 1 NIE MOZNA PODAĆ P Q --------------------------------------------- ELASTYCZNA 1 ≤ eS ≤ ∞ RACZEJ PROCESY TECHNOLOGICZNE P Q ------------------------------------------- DOSKONALE ELASTYCZNA eS = ∞ NIE MOŻNA PODAĆ P Q 20.KOSZTY PRYWATNE - WYDATKI ZW.Z DANYM RODZAJEM DZIAŁALNOŚCI, PONOSZONE PRZEZ PODMIOT PROWADZĄCY TĘ DZIAŁALNOŚĆ. PRZYKŁAD:…… k.płac, energii KOSZTY SPOŁECZNE - TO SUMA KOSZTÓW PRYWATNYCH I ZEWNETRZNYCH (NP.PONOSZONE PRZEZ INNE PODMIOTY, NP.STÓŁ SIĘ ROZLECIAŁ I DZIECKO ZŁAMAŁO NOGĘ, KOSZT JEGO LECZENIA TO KOSZT SPOŁECZNY). 21.KOSZTY EKONOMICZNE SUMA K.RACHUNKOWYCH I K.ALTERNAT K.RACHUNKOWE - WSZYSTKIE K. UJĘTE W DOKUMENTACH KSIĘGOWYCH FIRMY. K.ALTERNATYWNE TO SUMA UTRACONYCH KORZYŚCI W WYNIKU ZAINWESTOWANIA CZYNNIKÓW WYTWÓRCZYCH W SPOSÓB GORSZY OD NAJLEPSZEGO Z MOŻLIWYCH. NP. JAN KOWALSKI DOCH. ZE STOS.PRACY 60.000,00 D.Z ODSET.(LOKATA) 10.000,00 UTRACONE KORZYŚCI = 70.000,00 ZWOLNIŁ SIĘ I ZLIKWID.LOKATĘ. 180.000 TO PC-PRZ.CAŁK.ZE SPRZ 130.000 TO KC-KOSZT CAŁK.PROD =50.000 ZYSK RACHUNKOWY -70.000 UTRACONE KORZYŚCI = 20.000 ZYSK EKONOMICZNY ------------------------------------------- Posiadając 100 000 zł możemy zainwestować w sklep z ubraniami, bądź otworzyć restaurację. Zakładając, że otworzyliśmy sklep z ubraniami, przychód jaki mogłaby generować restauracja jest tutaj kosztem alternatywnym. 22.KOSZTY STAŁE - WYDATKI PONIESIONE NA ZAKUP CZYNN. PRODUKCJI, KTÓRYCH WLK.NIE ZALEŻY BEZPOŚREDNIO OD WLK. PRODUKCJI (CZYNSZ, ABONAMENT, UBEZPIECZ., PŁ.DLA PRACOW.AMIN.-BIUR., K.MATER. BIUROWYCH ). KS PKS KS KS Q Q PRZECIĘTNY KOSZT STAŁY KS PKS = -------- Q -------------------------------------------- 23.KOSZTY ZMIENNE - WYDATKI PONIESIONE NA ZAKUP CZYNN. PROD., KTÓRYCH WLK.ZALEŻY BEZPOŚREDNIO OD WLK.PROD. (K.MATERIAŁÓW, SUROWCÓW, PÓŁPRODUKTÓW, K.PŁAC PRACOWNIKÓW BEZPOŚREDNIO PRODUKCYJNYCH). K Z PKZ Q Q PUNKT MINIMUM PRZEGIĘCIA KZ PKZ = ----------- Q --------------------------------------------- 24.KOSZTY CAŁKOWITE - KC - TOTAL CAST KC PKC Q Q PUNKT MINIMUM PRZEGIĘCIA DLA Q = 0 KC = KS 31. RYNEK KONKURENCJI MONOPOLISTYCZNEJ PRODUCENT: liczba firm funkcjonujących na rynku zależy od popytu rynkowego i od minimalnej efektywnej skali produkcji zapewniającej firmie przetrwanie w długim okresie czasu. Produkt: Heterogeniczny posiada liczne i dalekie substytuty. CENA: Producent jest cenotwórcą. BARIERY: BARIERA WEJSCIA 1.Bariera informacyjna FIRMA MUSI POINFORMOWAĆ KLIENTÓW O SWOIM ISTNIENIU), 2.bariera WYRÓŻNICOWANIA PRODUKTU,CZYLI NADANIA MU CECH INDYWIDUALNYCH BARIERA WYJSCIA: Koszty LIKWIDACJI zróżnicowane w zależności od branży. 32.RYNEK OLIGOPOLU PRODUCENT Kilka, kilkanaście firm dostarczających na rynek produkcję o bardzo dużej skali. Firmy funkcjonują na rynku globalnym (ŚWIATOWYM PRODUKT Homogeniczne (METALE KOLOROWE, ROPA NAFTOWA, RYŻ- CENY USTALANE NA GIEŁDACH) lub heterogeniczne (SOKI, NAPOJE, PRODUKTY MLECZNE- SAMI USTALAJĄ CENĘ CENA Producent jest cenotwórcą BARIERY: B.WEJŚCIA: 1.SKALI PRODUKCJI, 2.JAKOŚCI TECHNOLOGII, 3.MARKI -BARIERA TRUDNA DO PRZEJŚCIA (MA OGROMNE ZNACZENIE, FIRMY PROWADZĄ POLITYKĘ ŚWIADOMOŚCI MARKI) B.WYJŚCIA BARDZO WYSOKIE KOSZTY LIKWIDACJI	14.UŻYTECZNOŚĆ CAŁKOWITA - SUMA ZADOWOLENIA Z KONSUMPCJI DÓBR UC UC=ΣQi UC = Q0 + Q1 + Q2 + … + Q n UŻYTECZNOŚĆ MARGINALNA- przyrost ZADOWOLENIA Z KONSUMPCJI WYWOŁANY WZROSTEM KONSUMPCJI O JEDNĄ JEDNOSTKĘ. ΔUC UM = ---------- ΔQ UC Q UM JEST NAJWIĘKSZA DLA Q1 Q 15.I-SZE PRAWO GOSSENA. WZROST KONSUMPCJIDANEGO DOBRA O KOLEJNĄ JEDNOSTKĘ DAJE KONSUMENTOWI CORAZ MNIEJSZE PRZYROSTY ZADOWOLENIA. II-GIE PRAWO GOSSENA - W KOSZYKU DÓBR KONSUMENTA UŻYTECZNOŚĆ MARGINALNA PRZYPADAJĄCA NA JEDNOSTKĘ WYDATKÓW PIENIĘŻNYCH JEST TAKA SAMA DLA WSZYSTKICH DÓBR. UM(x) UM(y) UM(z) ------- = ---------- = . . . = ----------- Px Py Pz (UŻYTECZNOŚĆ MARGINALNA ZET PO PE ZET) 16.KRZYWA OBOJĘTNOŚCI KONSUMENTA - GEOMETRYCZNY ZBIÓR PUNKTÓW OBRAZUJĄCYCH RÓŻNE KOMBINACJE DWÓCH DÓBR, KTÓRE DAJĄ KONSUMENT. TAKIE SAMO ZADOWOLENIE Z KONSUMPCJI. Qy Krzywa obojętności Qx DOBRA SUBSTY. D.KOMPLEM. --------------------------------------------- 17.LINIA BUDŻETOWA KONSUM. GEOMETRYCZNY ZBIÓR PUNKTÓW OBRAZUJĄCYCH RÓŻNE KOMBINACJE DWÓCH DÓBR, KTÓRYCH KOSZT NABYCIA JEST TAKI SAM. Qy Dp-dochód Qx Qx px + Qy py = Dp Qy Qx Zmiana dochów Qy Qx ZMIANA CEN 27.KOSZTY W DŁUGIM OKRESIE CZASU, KORZYŚCI SKALI. ZWIĘKSZENIE SKALI PRODUKCJI PROWADZI DO WYSTĘPOWANIA NASTĘPUJĄCYCH KORZYŚCI SKALI: Rks ROSNĄCE KORZYŚCI SKALI- WZROSTOWI PRODUKCJI TOWARZYSZY MNIEJ NIŻ PROPORCJONALNY PRZYROST NAKŁADÓW CZYNNIKÓW PRODUKCJI. KPdł KOSZT PRZECIĘTNY DŁUGOOKRESOWY maleje. PRZYCZYNY: 1.POSTĘP TECHNICZNY (NOWE TECHNOLOGIE) 2. POST.ORGANIZACYJNY (NOWE FORMY ROZWIĄZAŃ) 3.LEPSZE WYKORZYSTANIE NIEPODZIELNYCH CZYNNIKÓW WYTWÓRCZYCH. Sks STAŁE KORZYŚCI SKALI WZROSTOWI PROD. TOWARZYSZY PROPORCJONALNY PRZYROST NAKŁADÓW CZYNNIKÓW PRODUKCJI. KPdł UTRZYMUJE SIĘ NA STAŁYM POZIOMIE. PRZYCZYNY: TRUDNE DO OKREŚLENIA. Mks MALEJĄCE KORZYŚCI SKALI WZROSTOWI PRODUKCJI TOWARZYSZY WIĘCEJ NIŻ PROPORCJONALNY PRZYROST NAKŁADÓW CZYNN.PRODUKCJI. KPdł ROŚNIE, PRZYCZYNY: ROSNĄCE KOSZTY: GROMADZENIA, PRZETWARZANIA, PRZESYŁANIA INFOR., K.BADAŃ I KIEROWANIA. PKC, KPdł, KPdł Q ROS.KORZ.SK. MALEJ.KORZ.SK. KPdł Rks Sks Mks 28.PRZYCHÓD CALKOWITY PC PC = Q p SUMA PIENIĘDZY UZYSKANYCH ZA SPRZEDANE TOWARY I USŁUGI. PRZYCHÓD MARGINALNY ZYSK RACHUNKOWY PATRZ NR 21 Zysk rachunkowy = Przychody całkowite - koszty rachunkowe ZYSK EKONOMICZNY PATRZ NR 21 na zysk ekonomiczny składa się zysk księgowy pomiejszony o tzw.koszty alternatywne (=koszty utraconych możliwości ; są to np. koszty kapitału i koszty ryzyka)	18.MARGINALNA STOPA SUBSTYTUCJI X, Qx Qy Y, Qy Qx MSS OKREŚLA Z JAKIEJ ILOŚCI JEDNEGO DOBRA JEST SKŁONNY ZREZYGNOWAĆ KONSUMENT, ABY ZWIĘKSZYĆ KONSUMPCJĘ DRUGIEGO DOBRA O JEDNĄ JEDNOSTKĘ. - Δ Qy = MSS +Δ Qx 19.OPTIMUM KONSUMENTA KOMBINACJA DÓBR, KTÓRA DAJE KONSUMENTOWI NAJWYŻSZE ZADOWOLENIE PRZY JEGO DOCHODZIE. PUNKT RÓWNOWAGI KONSUMENTA ZGODNIE Z II PR.GOSSENA - Δ Qy UM(x) px MSS = ------- = --------- = --------- + Δ Qx UM(y) py UM(x) px UM(y) --------- = --------- . ---------- UM(y) py px UM(x) UM(y) ------- = ---------- II PR. GOSSENA Px Py 12.PARADOKS GIFFENA - ŚWIADCZY O BARDZO GŁĘBOKIM UBÓSTWIE. WYSTĘPUJE W GOSP.DOM. OSÓB UZYSKUJĄCYCH NAJNIŻSZE DOCHODY. JEŻELI MA MIEJSCE WZROST CEN GOSP.TE REZYGNUJĄ ZE WSZYSTKIEGO I ZWIĘKSZAJĄ POPYT NA DOBRA NAJTAŃSZE UMOŻLIWIAJĄCE PRZETRWANIE BIOLOGICZNE. D P S D Q 13.PARADOKS VEBLENA GOSP.DOMOWE OSIĄGAJĄCE B.WYSOKIE DOCHODY NABYWAJĄ NIEKTÓRE DOBRA NIE TYLKO DLA ZASPOKOJENIA POTRZEB, ALE DLATEGO ŻE MAJĄ ONE BARDZO WYSOKĄ CENĘ. DOBRA TE STANOWIĄ DOWÓD PRZYNALEŻNOŚCI DO GRUPY SPOŁECZNEJ OSÓB BOGATYCH. JEŻELI CENA TYCH DÓBR SPADA TO CZĘŚĆ KONSUMENTÓW REZYGNUJE Z ICH KONSUMPCJI. 29.RYNEK KONKURENCJI DOSKONAŁEJ. NA TYM RYNKU KLIENT LUBI WSZYSTKO SPRAWDZAC. TRUDNO USTALIĆ ILOŚĆ FIRM SPRZEDAJĄCYCH. PRODUCENT: BARDZO DUZA ILOŚĆ FIRM Z KTÓRYCH KAŻDA DOSTARCZA NA RYNEK NIEWIELKA CZĘŚĆ OGÓLNEJ PODAŻY RYNKOWEJ. KAZDA FIRMA UWAŻA, ŻE UDA JEJ SIĘ SPRZEDAĆ WSZYSTKO CO DOSTARCZY NA RYNEK I POSTRZEGA POPYT NA SWOJE PRODUKTY JAKO DOSKONALE ELASTYCZNY. PRODUKT: HOMOGENICZNY-JEDNORODNY. CENA: PRODUCENT JEST CENOBIORCĄ, TZN.USTALA CENĘ NA SWÓJ PRODUKT NA PODSTAWIE CENY RYNKOWEJ.BARIERY WEJŚCIA I WYJŚCIA: BRAK. 30. MONOPOL PRODUCENT: JEDNA firma która dostarcza na rynek całość podaży rynkowej. Funkcja popytu na produkty pokrywa się z fun. POPYTU RYNKOWEGO. PRODUKT: Nie posiada bliskich substytutów (homogenicznych lub heterogenicznych. CENA: Producent jest cenotwórcą sam ustala cenę na swoje produkty, może stosować dyskryminację cenową. oznacza to stosowanie różnej ceny na te same produkty. BAR.WEJŚCIA: 1. PRZYRODNICZA - jeden producent - jedno złoże miedzi; TRUDNA DO POKONANIA. 2. TECHNOLOGICZNA technologia produkcji decyduje O TYM, że na rynku zostaje jedna firma, TZW. monopol naturalny, NP.USŁUGI WODOCIĄGOWE, KOLEJOWE 3.B.PRAWNA wynalazcze, autorskie, patentowe, licencje, koncesje . NIEKTÓRE PRZEPISY PRAWA MOGĄ SPRZYJAĆ MONOPOLIZACJI. BAR.WYJŚCIA B.WYSOKIE K. LIKWIDACJI DZIAŁALNOŚCI 25.KOSZT MARGINALNY - TO PRZYROST KOSZTÓW WYWOŁANY WZROSTEM PRODUKCJI O JEDNĄ JEDNOSTKĘ. Δ KC Δ KC KM = --------- = --------------- ΔQ ΔQ Q K M Q 26.ZALEŻNOŚĆ POMIĘDZY KOSZT. PRZECIĘTNYMI I K.MARGINALN. 1. DLA Q =1 PKZ = KM 2. GDY KM < PKZ TO PKZ MALEJE 3. GDY KM < PKC TO PKC MALEJE 4. KM = PKZ MINIMUM 5. KM = PKC MINIMUM 6. GDY KM > PKZ TO PKZ ROŚNIE 7. GDY KM > PKC TO PKC ROŚNIE 8. PKS i KM NIE POZOSTAJĄ W ŻADNEJ ZALEŻNOŚCI PKC PKZ KM Q
33.zdefiniuj pojęcia: Produkt Globalny- suma wartości wszystkich towarów i usług wytworzonych na terenie danego kraju (w Polsce ok. 6 bilionów), Produkt Krajowy Brutto- PKB suma wartości towarów i usług FINALNYCH wytw. na terenie danego kraju w ciągu roku, Produkt Narodowy Brutto- PNB suma DOCHODÓW uzyskanych z krajowych czynników produkcji. W USA PNB>PKB	34.METODY OBLICZANIA PKB m. sumowania produktów 1. PKB- suma wartości dóbr finalnych wytworzona na terenie kraju w ciągu roku. Wartośc w cenach zbytu np. uszyte futro, garnek, długopis 2. PKB- suma wartości dodanej brutto wytworzona na terenie kraju w ciągu roku. PKB wyraż. w cenach zbyt, m. sumowania dochodów PKB- suma dochodów uzyskanych z czynników produkcji. PKB w cenach czynników wytwórczych; PKB w cenach zbytu=PKBw cenach czynników wytw.+amortyzacja +podatki pośrednie; m. sumowania wydatków PKB- suma wydatków przeznaczonych na konsumpcję inwestycje i rządowe zakupy towarów i usług (zbrojenie, budowa infrastruktury) PKB=C+I+G (C-konsumpcja, zakup usług i dóbr na zaspokoj. Potrzeb-samochody,pralki)	35. Zdefiniuj pojęcia : PKB per capita-wartość dóbr finalnych przypadających na jednego mieszkańca (im wyższy wskaźnik tym lepiej) PKB per capita według wartości nominalnej PKB per capita według wartości siły nabywczej. Jakie znaczenie ma kategoria PKB per capita.

36. Zdefiniuj pojęcia wzrost gospodarczy to wzrost PKB w kolejnych okresach czasu; rozwój gospodarczy = wzrost gospodarczy+zmiany jakościowe w gospod. (poprawa wykształcenia, nowe technologie). wskaż różnice.

37. Popyt na pracę Czyn. Wpływ. na popyt na pracę: 1.koszty pracy (kiedy kp są wysokie to popyt spada): składki ZUS: -f.emerytowy-5% -f.rentowy-1,96% -f.wypadkowy-9,76% -f.pracy-2,40% -f.gwarant.świadczeń pracowniczych-0,10% (w razie ogłoszenia upadłości firmy)

38. Podaż pracy: (liczba roboczogodzin, które mogą być przepracowane przy różnych stawkach płac);czynniki wpływające na podaż pracy: 1.płaca (im wyższa stawka płacy, tym więcej osób rezygnuje z czasu wolnego na rzecz pracy); 2.liczba ludności w wieku produkcyjnym (18-64/65mężczyźni; 18-59/60 kobiety); 3.licz.ludności w wieku mobilnym 18-44; 4.młodociany 15-17/18; 5.regulacje prawne rynki pracy 6.czynniki socjokulturowe (religia, tradycja). Skłonność do bezrobocia dobrowolnego zależy od: 1).wysokości i łatwości uzyskania zasiłku dla bezrobotnych; 2).wysokości i łatwości uzyskana zasiłku z pomocy społ.

39.Makroekonomiczna równowaga na rynku pracy - przedstaw graficznie, zaznacz stany nierównowagi, bezrobocie dobrowolne i przymusowe. W SJ SL bezrobo WR cie naturalne DL Q Q LR W-płaca realna WR-płaca równowagi Q LR-pełne zatrudnienie Q-wlk.zatrudnienia SJ-liczba osob gotowych podjąć każdą pracę za daną stawkę płac SL-Podaż pracy DL-popyt na pracę- liczba miejsc pracy, które gotowi są wytworzyć pracodawcy przy różnych stawkach płac Płaca płaca nominalna = -------------------------- Realna wskaźnik cen, albo Wsk.kosztów utrzymania	40. Bezrobocie frykcyjne. Dobrowolne; krótkookresowe Przyczyna: 1.poszukiwanie nowej pracy z powodów rodzinnych, zawodowych, zmiana miejsca zamieszkania 2.niepełnosprawność 3.niechęć do podjęcia pracy, traktowanie pracy jako ograniczenia wolności 41. Bezrobocie koniunkturalne. Cykliczne Przymusowe; średniookresowe; czas trwania bezrobocia - nie mniej niż rok; Przyczyna: recesja w gospodarce. 42. Bezrobocie strukturalne. Przymusowe; długookresowe; czas trwania powyżej 1 roku do kilku lat; przyczyna: 1.restrukturyzacja gospodarki, 2.likwidacja tzw.branż schyłkowych (przestarzałych, np. przemysł stoczniowy)	43. Bezrobocie technologiczne. Przymusowe; średnio- lub długookresowe; przyczyna: Postęp techniczny 44. Bezrobocie sezonowe. Przymusowe; zazwyczaj krótko- lub średniookresowe; przyczyny: Sezonowe zmiany w gospodarce, których przyczyną są pory roku (rolnictwo, przemysł cukrowniczy, turystyka, budownictwo, przemysł przetwórczy, rekreacja)
45. Zjawisko histerezy na rynku pracy - przedstaw graficznie i wyjaśnij. W Recesja w gospodarce (popyt na pracę W3 spada) W2 W1 QL Bezr.konjukturalne Osoby długotrwale bezrobotne Wzrost zatrudnienia (najczęściej pracodawcy zgadzają się na podniesienie wynagrodzeń z W1 na W2 przy spadku QL1 na QL3) HISTEREZA-(fiz.)jeżeli na jakieś ciało działają siły , to dane ciało może nie wrócić do stanu pierwotnego.	46. Inflacja- przez I. rozumiemy proces wzrostu ogólnego poziomu cen; z I.mamy do czynienia gdy rosną ceny różnorodnych dóbr: chleba, mięsa, benzyny, samoch.; Ogólny wzrost poziomu cen mierzymy za pomocą kilku mierników inflacji: 1.CPI - indeks cen towarów konsumpcyjnych (żywnościowych i nieżywnościowych); pokazuje nam jaki jest poziom cen w roku bieżącym, co do roku ubiegłego 2. PPI - indeks cen towarów produkcyjnych (np. rok bieżący =103, rok poprz.=100); pokazuje nam ile wynoszą ceny dóbr produkcyjnych w roku bieżącym w stosunku do roku poprzedniego. 3.deflator PKB - mierzy jaki jest poziom cen towarów i usług (dóbr finalnych; wchodzących w skład PKB) w roku bieżącym w stos.do roku ubiegłego. PKB (w cenach nominal. roku bież.) ------------------------------------ x 100% PKB(w cen.nominal. roku ubiegł)	47. Inflacja pchana przez koszty. In.KOSZTOWA, albo podażowa; Przyczyna: wzrost kosztów produkcji (np.wzrost k.pracy, cen półproduktów; ogólny wzrost cenowy; katastrofy, klęski żywioł.) P S' S P2 P1 D Q Wzrost cen z P1 do P2

48. Inflacja ciągniona przez popyt. POPYTOWA przyczyna: wzrost popytu na towary i usł.w krótkim okresie czasu; przyczyną szybkiego wzrostu popytu mogą być: zwiększenie ilości pieniądza w obiegu, co związane jest z liberalnym podejściem banków w udzielaniu kredytów. P S P2 P2 P2 P1 D1 D UJĘCIE KLASYCZNE popyt globalny PG PG2 PKB1 PKB2 PKB UJĘCIE KEYNESOWSKIE

49. Skutki inflacji. NEGATYWNE skutki ponoszą: 1.ludzie oszczędzający - kiedy trzymają pieniądze w kieszeni lub na rachunku oszczędnościowym płatnym na żądanie, 2. banki, które udzielają pożyczek na długie okresy 3. emeryci, gdyż indeksacja emerytur, tak jak wzrost płac pracowników nie nadąża za wzrostem cen. KORZYSTNE mają ludzie, którzy: 1.przewidując wzrost cen kupują wcześniej po relatywnie niskich cenach i sprzedają później po cenach wyższych, 2.zaciągają kredyty hipoteczne w okresie inflacji i spłacają je w pieniądzach mających mniejszą siłę nabywczą - takie zjawisko nazywa się premią inflacyjną. Skutkami dla gospodarki narodowej będzie: 1.niechęć przedsiębiorców do podejmowania inwestycji, gdyż nie można przewidzieć realnych zysków, 2.spadek innowacji i produkcyjności w przedsiębiorstwach gdyż u przedsiębiorców zmniejsza się zainteresowanie kredytami, na które nakładane są wysokie odsetki, 3.dewaluacja waluty krajowej - więcej złotówek należy zapłacić za jednego dolara, 4.zakłócenie w systemie finansowym na skutek dużych zmian cen papierów wartościowych, 5.osłabienie wiarygodności państwa u wierzycieli.

50. Pytanie do wyboru z mikroekonomii.

---