REHABILITACJA CHOREGO NIEPRZYTOMNEGO
Przyczyny śpiączki:
Udar naczyniowy mózgu;
Uraz czaszkowo - mózgowy;
Stan po napadzie padaczkowym;
Cukrzyca;
Mocznica;
Zapalenie opon;
Zatrucie alkoholem;
Ocena stanu pacjenta przez rehabilitanta:
Ocena oddychania
Regularność oddychania (oddech miarowy, wysiłkowy)
Częstość oddechów (16 - 18/min.)
Ocena saturacji (98%-100%)
Pomiar ciśnienia tętniczego krwi
Ocena stanu pacjenta przez rehabilitanta c.d.:
Pomiar temperatury ciała
Ocena stanu napięcia mięśniowego
Ocena ruchomości kończyn (niedowłady, przykurcze)
Zmiany skórne
Złamania, zwichnięcia.
Przeciwwskazania do rehabilitacji
w okresie ostrym
Złamania kręgosłupa i kończyn
Nie wyrównana niewydolność oddechowo - krążeniowa
Zaburzenia gospodarki wodno - elektrolitowej
Świeże krwawienie podpajęczynówkowe z tętniaka
Przeciwwskazania do kontynuowania rehabilitacji
Nasilony zespół psychoorganiczny;
Rozległe odleżyny;
Czynne procesy zapalne i choroby zakaźne;
Choroba nowotworowa wymagająca pilnego leczenia onkologicznego;
Przeciwwskazania do kontynuowania rehabilitacji c.d.
Przewlekła nie wyrównana, niestabilna choroba wieńcowa;
Arytmia prowokowana wysiłkiem fizycznym;
Tętniak rozwarstwiający aorty;
Nadciśnienie tętnicze nie poddające się kontroli farmakologicznej.
Główne założenia w rehabilitacji pacjenta nieprzytomnego
Głównym celem rehabilitacji jest zachowanie dobrego stanu narządów i układów
Zapobieganie komplikacjom wynikającym z leżenia: zapalenie płuc, odleżyny, przykurcze mięśni, ujemny bilans białkowy, odwapnienie kości, zapalenie żył, spadek siły w zdrowych kończynach.
Główne założenia w rehabilitacji pacjenta nieprzytomnego c.d.
Pobudzanie proprioceptywne porażonej części ciała. Możliwe pojawienie się niedowładu jest konsekwencją odnerwienia lub przerwania kontroli napięcia mięśniowego.
Dążymy do odtwarzania utraconych funkcji ruchowych, a nie kompensacji w oparciu o nowoczesne metody bazujące na zjawisku plastyczności neuronalnej.
Główne założenia w rehabilitacji pacjenta nieprzytomnego c.d.
Wielokrotne powtarzanie tych samych ćwiczeń powiększa korową reprezentację dla części ciała, która w tym uczestniczy.
Ćwiczenia oddechowe powinny być wykonywane na początku, w środku i na koniec zabiegów rehabilitacyjnych. U pacjentów nieprzytomnych wykonuje się uciski na łuki żebrowe synchronizowane z wydechem.
Główne założenia w rehabilitacji pacjenta nieprzytomnego c.d.
Usprawnianie ruchowe rozpoczynamy od ruchów biernych kończyny górnej i dolnej strony porażonej (lub słabszej). Pacjenta z niedowładem wiotkim ćwiczy się od stawów proksymalnych do stawów dystalnych, pacjentów z niedowładem spastycznym w odwrotnej kolejności.
Główne założenia w rehabilitacji pacjenta nieprzytomnego c.d.
W czasie biernego wysiłku fizycznego zwiększa się zapotrzebowanie organizmu na tlen: wzrasta wentylacja minutowa płuc, wzrasta pojemność minutowa serca, wzrasta oddawanie tlenu w pracujących mięśniach, zwiększa się pojemność dyfuzyjna błony płucnej.
Masaż pobudzający ogólną trofikę kończyn górnych i dolnych.
Rehabilitacja pacjenta nieprzytomnego c.d.
Zmiany pozycji ułożeniowych w leżeniu zmieniamy co 2 - 3 godziny. Oklepywanie klatki piersiowej przy zmianie pozycji.
Pozycje ułożeniowe
1) Leżenie na stronie udarowej z barkiem wysuniętym wyraźnie do przodu. Masa ciała jest podparta całą płaszczyzną łopatki. Zapobiegamy uciskowi na staw ramienny.
2) Leżenie na stronie zdrowej. Ręka porażona powinna być wysunięta wyraźnie do przodu z barkiem przywiedzionym. Kończyna dolna zgięta w stawie biodrowym i kolanowym.
3) Przewracanie pacjenta na stronę zdrową.
Rehabilitacja pacjenta nieprzytomnego c.d.
Przywracanie ruchów dowolnych przeprowadza się w oparciu o znajomość kolejnych faz rozwoju ruchowego (obracanie tułowia, siadanie z podniesionym zagłówkiem itp).
Ocena napięcia mięśniowego u pacjenta nieprzytomnego
Stan napięcia mięśniowego bada się poprzez opór przeciwstawiany kończyną niedowładną przy ruchach biernych, w porównaniu z analogicznym oporem w kończynach zdrowych. Stan ten określa się opisowo
napięcie normalne (N)
obniżone lub wiotkie(-)
nieznacznie wzmożone (+)
wybitnie wzmożone (++)
Ocena stanu napięcia mięśniowego u pacjenta przytomnego
Skala Lovetta (niedowład wiotki)
Skala Ashworta używana przy niedowładach spastycznych z powodu niemożności wykonywania dowolnych ruchów wyodrębnionych. Skurcz mięśnia, jego napinanie, ruch przeciwko oporowi nie są miernikiem siły.
Goniometr
Skala Lovetta
0 brak skurczu lub napinania się mięśni - 0% siły w stosunku do siły normalnej
1 skurcz izometryczny (bez możliwości wykonania ruchu) - 10% siły mięśniowej
2 ruch w pełnym zakresie, w odciążeniu - 25% siły mięśniowej
3 ruch w pełnym zakresie przeciwko sile ciężkości - 50% normalnej siły mięśniowej
4 ruch w pełnym zakresie przeciwko średniemu oporowi - 75%siły mięśniowej
5 ruch w pełnym zakresie przeciwko maksymalnemu oporowi - 100% siły mięśniowej
Skala Ashworta - skala oceniająca stopień spastyczności
0 norma
1 niewielkie zwiększone napięcie, ruchomość pełna, lekki opór przy ruchach
1+ niewielkie zwiększenie napięcia, lekki opór przy ruchach
2 duże zwiększanie napięcia, ruchy możliwe do wykonania
3 duża sztywność, ruchy trudne, duży opór
4 bardzo duża spastyczność z przymusowym ułożeniem kończyn
Skala Ashworta - skala oceniająca stopień spastyczności
Spastyczności 1, 1+ nie należy zwalczać.
Nieznaczna spastyczność zapobiega osteoporozie, zanikom mięśni, zakrzepom żył głębokich, pomaga w utrzymaniu prawidłowej postawy ciała
Ocena niedowładu i wielkości przykurczu
Ocena niedowładu i wielkość przykurczu oceniamy za pomocą goniometru.
Ocena niedowładu i wielkości przykurczu c.d.
Wielkość przykurczu określa różnica między biernym a fizjologicznym zakresem ruchu dla badanego stawu;
Miarą niedowładu i stopnia obniżenia siły mięśniowej jest różnica między czynnym a biernym zakresem ruchu (u osób przytomnych)
Ocena niedowładu i wielkości przykurczu c.d.
Pomiary kontrolne należy zawsze wykonywać zawsze w takim samym położeniu, w jakim był wykonywany pierwszy.
Ocena niedowładu i wielkości przykurczu c.d.
Spastyczność piramidowej (maksymalny opór na początku ruchu zmniejsza się w fazie końcowej
Objaw scyzorykowy lub pozapiramidowy, zwany inaczej sztywnością (jednolity opór wyczuwalny w ciągu całej fazy ruchu)
Ocena skuteczności rehabilitacji
Skala Barthel
Skala Orgogozo
Skandynawska Skala Udarów
Karta pacjenta
Imię i nazwisko pacjenta
Wiek
Rozpoznanie
Data rozpoczęcia rehabilitacji
Ciśnienie tętnicze (przed i po ćwiczeniach)
Tętno
Saturacja
Ilość oddechów na minutę (przed i po ćwiczeniach)
Skala
Dziękuję za uwagę
Rehabilitacja po zabiegach chirurgicznych w obrębie jamy brzusznej i klatki piersiowej
Laparotomia
Rodzaje laparotomii
Laparotomia
Cięcie Pfannenstilla
Laparotomia
Cięcie Kochera
Laparotomia
Cięcie McBurney'a
Laparotomia
Cięcie przyprostne
Laparotomia
Cięcie przezprostne
Laparotomia
Cięcie przyśrodkowe
Laparotomia
Cięcie kombinowane
Laparotomia
Przyczyny konieczności rehabilitacji pooperacyjnej:
psychiczne
brak rozumienia przez chorego obecnej sytuacji
Laparotomia
Przyczyny konieczności rehabilitacji pooperacyjnej:
fizyczne
- cięcie chirurgiczne
- sonda nosowo-żołądkowa
- porażenie perystaltyki
ból pooperacyjny
Laparotomia
Cele rehabilitacji chorych po operacjach na narządach jamy brzusznej:
- wczesne uruchomienie chorego
1. profilaktyka zatorowo-zakrzepowa
2. poprawa oddychania
3. samodzielność przy wykonywaniu podstawowych czynności fizjologicznych
Laparotomia
Cele rehabilitacji chorych po operacjach na narządach jamy brzusznej:
- wczesny powrót perystaltyki
1. zniesienie wzdęcia brzucha
2. zniesienie zaburzeń oddechowych
3. zapobieganie chorobie zrostowej
Laparotomia
Zasady rehabilitacji chorych po operacjach na narządach jamy brzusznej:
- oddychanie trybem piersiowym
- bierne i czynne ruchy kończynami górnymi i dolnymi
- nauka bezbolesnego siadania i wstawania w zależności od rodzaju laparotomii
Laparoskopia
Laparoskopia
Torakotomia
Ułożenie do torakotomii
Torakotomia
Ułożenie do torakotomii
Torakotomia
Torakotomia przednio-boczna
Torakotomia
Kategorie chorych
1. Nowotwory płuc
2. Ropne choroby płuc
3. Gruźlica
4. Urazy klatki piersiowej
Torakotomia
Usprawnienie ma być skuteczne, odpowiednio wczesne przed operacją i odpowiednio długie:
- 2 tygodnie przed operacją
- 6 miesięcy po operacji
Torakotomia
Rehabilitacja lecznicza w chirurgii układu oddechowego ma bardzo duży wpływ na ostateczny wynik operacji.
Nieuwzględnienie usprawniania w torakochirurgii jest równoznaczne ze zwiększeniem ryzyka inwalidztwa, zwłaszcza oddechowego.
Torakotomia
Cel rehabilitacji - zapobieganie ujemnym następstwom operacji:
- rehabilitacja przedoperacyjna
nauka oddychania przeponowego
nauka efektywnego kaszlu
- rehabilitacja pooperacyjna
pełne rozprężenie pozostawionego
miąższu płucnego
Torakotomia
Trudności rehabilitacyjne:
- wiek chorych powyżej 50 lat
- mniejsze możliwości adaptacyjne po resekcji miąższu płucnego - zmiany anatomiczne i fizjologiczne związane z procesem starzenia się
Torakotomia
Zasady rehabilitacji przedoperacyjnej:
Ocena układu kostno mięśniowego
- wady postawy
- zniekształcenie klatki piersiowej z zaburzeniami jej ruchomości (klatka lejkowata i kurza)
- ograniczenie ruchomości w stawach barkowych
Torakotomia
Zasady rehabilitacji przedoperacyjnej:
Ocena mechanizmu wentylacji
- rozwój mięśni brzucha i grzbietu
- ruchomość przepony
kąty przeponowo żebrowe
obrysy przepony
- udział tłoczni brzusznej w oddychaniu
- spirometria
Torakotomia
Sposoby rehabilitacji przedoperacyjnej:
Ćwiczenia oddechowe
- głębokie oddychanie z odwodzeniem kończyn górnych
- oddychanie grzbietowe w ułożeniu na brzuchu przy wadach klatki piersiowej
- oddychanie przeponowe
Torakotomia
Zasady rehabilitacji pooperacyjnej:
- rozpoczynamy w 1 dniu po zabiegu i stopniowo rozszerzamy w miarę poprawy stanu ogólnego chorego, zanikania bólu i gojenia się rany
Torakotomia
Zasady rehabilitacji pooperacyjnej:
- ćwiczenia poprawiające ukrwienie kończyn górnych i dolnych
- oddychanie przeponowe w pozycji leżącej (zabezpieczamy nadbrzusze podczas wydechu)
- usunięcie drenu pozwala na rozszerzenie zakresu usprawniania i stopniowego przejścia do ćwiczeń czynnych
Torakotomia
Zasady rehabilitacji pooperacyjnej:
- 2 - 3 dni po zabiegu prowadzimy ćwiczenia poprawiające wentylację miąższu płucnego i efektywność odksztuszania w pozycji siedzącej
Torakotomia
Sposoby rehabilitacji pooperacyjnej:
- ćwiczenia stawu barkowego po stronie operowanej
początkowo bierne
później bierno-czynne poprzedzone masażem okolicy stawu i rany pooperacyjnej
Torakotomia
Sposoby rehabilitacji pooperacyjnej:
- ćwiczenia rozciągające operowanej połowy klatki piersiowej
głęboki oddech z odwiedzeniem kończyny górnej z ułożeniem na zdrowym boku
skłony i skrętoskłony z pogłębionym oddychaniem
MODEL REHABILITACJI KARDIOLOGICZNEJ U PACJENTÓW PO ZABIEGACH KARDIOCHIRURGICZNYCH Z TOWARZYSZĄCĄ NIEWYDOLNOŚCIĄ KRĄŻENIA
OKRES PRZEDOPREACYJNY - INSTRUKTAŻ
Nauka ćwiczeń oddechowych
Nauka samoobsługi po zabiegu
Zalecenia dla pacjenta:
- informowanie na bieżąco personelu medycznego o niepokojących objawach
i pogorszeniu samopoczucia
- w okresie leczenia szpitalnego ograniczenie ruchomości w st. barkowych w zakresie zgięcia i odwiedzenia do kąta 90-100° zarówno podczas ćwiczeń jak i w aktywności dnia codziennego
- zalecane przez okres 3 miesięcy układanie się do wypoczynku/snu tylko w pozycji leżącej/półleżącej na plecach
- stabilizacja kl. piersiowej przy kaszlu poprzez odpowiednie ułożenie kkg lub zakładanie specjalnych pasów stabilizujących
- nie obciążanie, zwłaszcza asymetryczne, kkg (np. noszenie ciężkich toreb itp.)
OKRES POOPERACYJNY WCZESNY Rehabilitacja w oddziale intensywnej terapii
Zakładamy, że rehabilitacja w tym okresie powinna być prowadzona pomimo ciężkiego stanu klinicznego chorego, ponieważ ma ona na celu poprawę parametrów oddechowych oraz zapobieganie powikłaniom unieruchomienia. Zgodnie ze zdrowym rozsądkiem, a nie z konkretnymi dowodami uważamy, że na oddziale intensywnej terapii zabiegi rehabilitacyjne nie powinny stanowić dodatkowego obciążenia dla układu krążenia i układu oddechowego. Dlatego jako ogólną zasadę można przyjąć, że parametry takie jak: tętno, ciśnienie tętnicze, saturacja, ośrodkowe ciśnienie żylne, częstość oddechów nie powinny ulegać zmianie podczas rehabilitacji. Ponieważ nie zawsze jest to jednak możliwe ostateczną decyzję o momencie przerwania zabiegów należy prawdopodobnie pozostawić w gestii osoby wykonującej zabiegi rehabilitacyjne, która powinna pamiętać o powyższej ogólnej zasadzie. W związku z tym dopuszczalne są w tym okresie następujące ćwiczenia: bierne zmiany pozycji ciała (drenaż ułożeniowy, profilaktyka powstawania odleżyn), masaż podudzi u chorych nieprzytomnych i czynne ich napinanie u chorych przytomnych, bierne ćwiczenia pełnego zakresu ruchów dużych stawów kończyn.
Rehabilitacja oddechowa
U chorego nieprzytomnego głównym celem rehabilitacji oddechowej jest utrzymanie prawidłowej drożności dróg oddechowych poprzez: oklepywanie, drenaż ułożeniowy, odsysanie wydzieliny oraz nawilżanie dróg oddechowych. W momencie przełączenia respiratora na tryb CPAP (Continuous Possitive Airways Pressure) powinno wprowadzić się manewry mające na celu pogłębienie ruchów oddechowych, polegające na werbalnym pobudzaniem oddychania z jednoczesną stymulacją czuciową klatki piersiowej. Możliwe jest również wymuszanie odruchu kaszlu przez respirator, a u chorych podsypiających korzystne jest przykładanie kostek z lodem wzdłuż żeber i kręgosłupa. Tego typu terapia powinna być prowadzona w pięciominutowych interwałach zwykle 1 godzinę przed usunięciem rurki intubacyjnej. Po ekstubacji przez 30 minut stosuje się bierną tlenoterapię ze stałym monitorowaniem saturacji. W razie nieskuteczności powyższej terapii (cechy niewydolności oddechowej typu hipowentylacyjnego w badaniu gazometrycznym) lub braku współpracy chorego można rozważyć zastosowanie nieinwazynego wspomagania oddychania aparatem typu BiPAP.
Podczas rehabilitacji oddechowej chorych przytomnych preferowana jest pozycja półsiedząca ponieważ powoduje ona obniżenie przepony i zwiększenie powierzchni oddechowej, ułatwia także ćwiczenia skutecznego kaszlu. Ćwiczenia oddechowe należy prowadzić co 1-2 godziny, a chory powinien wykonywać 3-4 powtórzenia w kilku seriach. Niewielka ilość powtórzeń i częstsze wykonywanie ćwiczeń zapobiega hiperwentylacji. W zależności od stanu chorego prowadzi się ćwiczenia oddechowe bierne, czynne, wspomagane lub z oporem.
Do metod opisanych powyżej dołącza się ćwiczenia oporujące takie jak: wizualne wymuszanie głębokich oddechów przez stosowanie aparatów Tri-Flo i butelki z wodą. Bardzo istotna jest również nauka skutecznego kaszlu, który zapewnia prawidłową ewakuacje wydzieliny i ułatwia rozprężanie płuc. Ćwiczenia skutecznego kaszlu powinno się prowadzić bezpośrednio po każdym ćwiczeniu oddechowym. Jedną z najskuteczniejszych metod pobudzania kaszlu są inhalacje za pomocą środków rozszerzających oskrzela, rozrzedzających wydzielinę i wykrztuśnych. Stosuje się je przez 15 minut trzy razy dziennie. W trakcie inhalacji chory powinien oddychać głęboko i spokojnie. Im wolniejszy rytm oddechowy tym większa skuteczność inhalacji. Zalecany rytm oddechowy to 5-6 oddechów na minutę. Na szczycie wdechu powinna nastąpić 3-5 sekundowa przerwa oddechowa, sprzyja to odkładaniu się aerozolu.
W przypadku niedodmy konieczna jest intensyfikacja rehabilitacji oddechowej, szczególnie ćwiczeń skutecznego kaszlu, wydechu z oporem, inhalacji i oklepywanie klatki piersiowej. Bardzo istotne jest również rozprężanie obszaru niedodmowego poprzez stosowanie odpowiednich pozycji drenażowych oraz torów oddechowych. Każdą pozycję drenażową należy utrzymywać przez co najmniej 3-4 minuty, kilka razy dziennie.
Pacjent zaintubowany
ćwiczenia pogłębiające wdech prowadzone przez terapeutę
stymulacja czuciowa (np. masaż lodem), stymulacja słowna
ćwiczenia oporujące wydech ( użycie np. butelki z wodą)
oklepywanie
ułożenia drenażowe
Bezpośrednio po ekstubacji pacjenta prowadzenie przez rehabilitanta półgodzinnych ćwiczeń oddechowych
Modele rehabilitacji o odpowiednio wzrastającym obciążeniu: A, B, C, D
Model A - rehabilitacja indywidualna w pozycji leżącej lub półleżącej
- ćwiczenia oddechowe: wspomagane rękami terapeuty, pogłębiające wdech, ćwiczenia oddechowe z lekkim oporem, ćwiczenia oddechowe różnymi torami, ćwiczenia oddechowe wspomagane ruchami czynnymi kkg symetryczne
i asymetryczne
- inhalacje (lek zgodnie ze zleceniem lekarskim) minimum 4 razy dziennie po
10 min
- oklepywanie i odksztuszanie
- ćwiczenia czynne kkg (z zalecanym ograniczeniem ruchomości w st. barkowych w zakresie zgięcia i odwiedzenia do kąta 90-100° przez cały okres rehabilitacji szpitalnej) i kkd (ćw. typu przeciw zakrzepowego) w pozycji leżącej/półleżącej
Model B - rehabilitacja indywidualna w pozycji siedzącej z nogami spuszczonymi na podłogę
- ćwiczenia oddechowe jak w modelu A ale wykonywane w pozycji siedzącej
- ćwiczenia czynne kkd i kkg w pozycji siedzącej
- ćwiczenia izometryczne mm. czworogłowych
- inhalacje wg zleceń lekarskich min. 2 razy na dobę po 10 min
- oklepywanie i odksztuszanie
Model C - rehabilitacja indywidualna w pozycji siedzącej na krześle lub fotelu, pionizacja pacjenta
- ćwiczenia oddechowe jak w modelu A wykonywane w pozycji siedzącej
- inhalacje wg zleceń lekarskich min. 2 razy na dobę po 10 min
- oklepywanie i odksztuszanie
- ćwiczenia czynne kkg i kkd w pozycji siedzącej
- ćwiczenia izometryczne mm. czworogłowych i pośladkowych
- pionizacja
- pionizacja + marsz w miejscu
Model D - rehabilitacja w pozycji siedzącej, pionizacja, spacery początkowo
o balkoniku i z asekuracją ze stopniowym przejściem do samodzielnego chodzenia
- ćwiczenia oddechowe jak w modelu A wykonywane w pozycji siedzącej
- inhalacje wg zleceń lekarskich
- oklepywanie i odksztuszanie
- ćwiczenia czynne kkg i kkd w pozycji siedzącej
- ćwiczenia izometryczne mm. czworogłowych i pośladkowych
- pionizacja
- spacery początkowo o balkoniku i z asekuracją rehabilitanta ze stopniowym przejściem do samodzielnego chodzenia
W RAZIE ZŁEJ TOLERANCJI WYSIŁKU LUB POGORSZENIA STANU OGÓLNEGO PACJENTA ZALECA SIĘ POWRÓT DO WCZEŚNIEJSZEGO MODELU ODPOWIADAJĄCEGO AKTUALNEMU STANOWI PACJENTA.
REHABILITACJA DZIECI ZE SCHORZENIAMI UKŁADU ODDECHOWEGO
REHABILITACJA ODDECHOWA
JEST CORAZ BARDZIEJ UZNAWANĄ METODĄ LECZENIA CHORÓB UKŁADU ODDECHOWEGO
STANOWI UZUPEŁNIENIE LECZENIA FARMAKOLOGICZNEGO, SKRACAJĄC CZAS LECZENIA SZPITALNEGO
JEST ISTOTNYM ELEMENTEM PROCESU POWROTU DO SPRAWNOŚCI I AKTYWNOŚCI ŻYCIOWEJ PACJENTÓW
CELE REHABILITACJI W CHOROBACH UKŁADU ODDECHOWEGO:
Poprawa wzorca oddechowego
Poprawa wentylacji płuc
Usprawnienie drożności drzewa oskrzelowego
Zwiększenie wydolności i aktywności fizycznej
Poprawa ruchomości klatki piersiowej
Poprawa jakości życia
Zapobieganie zaostrzeniom choroby oraz hospitalizacjom
REHABILITACJA KOMPLEKSOWA ZAWIERA:
naukę prawidłowego wzorca oddychania
naukę efektywnego kaszlu
techniki drenażowe i techniki wspomagające drenaż
pozycje ułożeniowe
gimnastykę ogólnie usprawniającą
inhalacje z użyciem leków wziewnych
edukację przewlekle chorych
WSKAZANIA DO REHABILITACJI ODDECHOWEJ:
CHOROBY OBTURACYJNE
Astma oskrzelowa
Mukowiscydoza
Przewlekłe zapalenie oskrzeli
Ostre obturacyjne zapalenie oskrzeli z zapaleniem płuc
Rozstrzenie oskrzeli
CHOROBY RESTRYKCYJNE
Zniekształcenia klatki piersiowej
Choroby nerwowo- mięśniowe przebiegające z zajęciem mm oddechowych (np. choroba Werdniga, Hoffmanna, Kugelberga-Welandera)
Oraz:
Stan uzależnienia od respiratora
Okres przed i pooperacyjny
Dzieci chore na choroby płuc
Znaczna otyłość
TECHNIKI DRENAŻOWE
FIZJOTERAPIA KONWENCJONALNA:
DRENAŻ UŁOŻENIOWY
TECHNIKI WSPOMAGAJĄCE DRENAŻ (oklepywanie, wstrząsanie, uciski, wibracje klatki piersiowej)
TECHNIKI ALTERNATYWNE
TECHNIKA NATĘŻONEGO WYDECHU
TECHNIKA AKTYWNEGO CYKLU ODDECHOWEGO
DRENAŻ AUTOGENICZNY
TECHNIKA PODWYŻSZONEGO CIŚNIENIA OSKRZELOWEGO (MASKA PEP)
TECHNIKA ZMIENNEGO CIŚNIENIA OSKRZELOWEGO( FLUTTER)
DRENAŻ UŁOŻENIOWY
DRENAŻ c.d.
Drenaż powinien być zakończony technikami stymulującymi kaszel
U dzieci do 3-go roku życia jest to:
ucisk podstawy języka szpatułką
ucisk na chrząstkę krtani
U dzieci powyżej 3-go roku życia
technika natężonego wydechu
WADY DRENAŻU:
Trudność w utrzymaniu niezależności
Refluks żołądkowo-przełykowy
Niewydolność krążeniowo- oddechowa (hipoksemia)
TECHNIKA NATĘŻONEGO WYDECHU
(Barbara Weber i Jennifer Pryor 1979)
CEL:
stymulacja do kaszlu
usunięcie wydzieliny z górnych oskrzeli
OPCJE STOSOWANIA:
natężony wydech przez otwarte usta („huff”)
kontynuowanie wydechu do momentu wystąpienia
skurczu mięśni klatki piersiowej i brzucha
DRENAŻ AUTOGENICZNY
J CHEVAILIER
I OBJĘTOŚĆ
Wydech kontynuowany jest do osiągnięcia zapasowej objętości wydechowej (powietrze oddechowe dostaje się do najniżej położonych oskrzeli)
II OBJĘTOŚĆ
Faza kumulacji, wydzielina gromadzi się w średnich oskrzelach
III OBJĘTOŚĆ
Polega na wykonywaniu szybkich wydechów i odkrztuszeniu wydzieliny
TECHNIKA AKTYWNEGO CYKLU ODDECHOWEGO
ZALETY TECHNIKI AKTYWNEGO CYKLU ODDECHOWEGO
Efektywność co najmniej taka jak fizjoterapii konwencjonalnej
Może być stosowana u pacjentów zależnych od tlenu i pacjentów z hipoksemią
Dostarcza pacjentom dużej niezależności
TECHNIKA DODATNIEGO CIŚNIENIA OSKRZELOWEGO (MASKA PEP)
Pacjent oddycha przez maskę typu anestezjologicznego z jednozaworową zastawką dającą opór podczas wydechu
Technika ta służy zapobieganiu zapadania oskrzeli podnosząc w nich ciśnienie w trakcie wykonywania wydechu z oporem
Ciśnienie wydechowe dobierane jest indywidualnie do pacjenta i powinno wynosić 10-20 cm H2O (przy niewielkim aktywnym wydechu)
TECHNIKA ZMIENNEGO CIŚNIENIA OSKRZELOWEGO- FLUTTER
Oddychanie na flutterze pozwala na samodzielne oczyszczenie oskrzeli
Stalowa kulka wprowadzana jest w drgania falą powietrza wydechowego i wytwarza zmienne ciśnienie wewnątrz oskrzelowe wynoszące od 0,8 - 25 H 2O
Odpowiednia częstotliwość drgań kulki wywołuje drgania ścian oskrzeli, co sprzyja ich oczyszczaniu
Pacjent wykonuje 8 wydechów przez flutter,
5 spokojnych wydechów i 2 „huffy”
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ
Skolioza
Skolioza - definicja
Deformacja kręgosłupa, która na zdjęciu rtg w płaszczyźnie czołowej przekracza 10 Ⴐ
(pomiar wg Cobba)
Skolioza - deformacja trójpłaszczyznowa
w płaszczyźnie czołowej - odchylenie od osi anatomicznej
w płaszczyźnie strzałkowej - spłycenie lub pogłębienie fizjologicznych krzywizn
w płaszczyźnie poziomej
- rotacja kręgów (przesunięcie kręgów względem siebie )
- torsja kręgów ( deformacja kręgów)
- rotacja kręgosłupa
Skolioza - patologia
Kręgosłup :
Kręgi klinowate, trapezoidalne, torsja kręgów
Zmiany zwyrodnieniowe stawów międzykręgowych
Zmiany zwyrodnieniowe krążków międzykręgowych
Kostnienie więzadeł kręgosłupa
Klatka piersiowa:
Garb żebrowy
Ograniczenie pojemności życiowej płuc
Ucisk i przesunięcie serca i dużych naczyń
Ucisk narządów jamy brzusznej
Miednica:
Skręcenie i pochylenie miednicy - pozorne skrócenie kończyny dolnej
Skolioza - terminologia
Kręg szczytowy - najbardziej przesunięty do boku, najbardziej zdeformowany
Kręgi krańcowe - najbardziej pochylone, najmniej zdeformowane
(kręgi klinowe - zmiany wtórne)
Skolioza - klasyfikacje
Szyjna - szczyt skrzywienia pomiędzy C2 - C6
Szyjno-piersiowa - szczyt pomiędzy C7 - Th1
Piersiowa - szczyt pomiędzy Th2 - Th11
Piersiowo-lędźwiowa - szczyt pomiędzy Th12 - L1
Lędźwiowa szczyt pomiędzy L2 - L4
Lędźwiowo-krzyżowa - szczyt L5 i niżej
Skolioza - klasyfikacja i podziały
Czynnościowe
Strukturalne
Skoliozy - klasyfikacja
CZYNNOŚCIOWE
Posturalne
Reflektoryczne
Pozapalne
Związane z nierówną długością kończyn
Związane z przykurczami bioder
Torakogenne
Skoliozy - klasyfikacja
STRUKTURALNE
I. Idiopatyczne
A. Wczesnodziecięca (infantile) 0-3 r.ż.
B. Dziecięca (juvenile) 3-10 r.ż.
C. Młodzieńcza (adolescent) > 10 r.ż.
II. Nerwowo-mięśniowe
A. Neurogenne
1. Górny neuron ruchowy
a. Mózgowe porażenie dziecięce
b. Zwyrodnienie mózgowo-rdzeniowe (Friedrich, Charcot-Marie-Tooth, Roussy-Levy)
c. Syringomielia
d. Guzy rdzenia
e. Urazy rdzenia
Skoliozy - klasyfikacja
2. Dolny neuron ruchowy
a. Poliomyelitis
b. Inne wirusowe zapalenia rdzenia
c. Urazy
d. Rdzeniowy zanik mięsni
e. Myelomeningocoele
f. Dysautonomia (Riley-Day)
B. Miogenne
1. Artrogryopoza
2. Dystrofia mięśniowa (Duchenne)
3. Dysproporcje włokien mięśniowych
4. Wrodzona hipotonia
5. Myotonia dystrophica
Skoliozy - klasyfikacja
III. Wrodzone
A. Nieprawidłowe formowanie
1. Kręgi klinowe
2. Kręgi połowicze
B. Nieprawidłowa segmentacja
1. Jednostronne (blok kręgowy)
2. Obustronne
C. Mieszane
IV. Nerwiakowłókniakowatość (Recklinghausen)
V. Choroby tkanki łącznej
A. Z. Marfana
B. Z. Ehlersa-Danlosa
C. Inne
VI. Choroby reumatyczne
Skoliozy - klasyfikacja
VII. Pourazowe
A. Złamania
B. Jatrogenne
1. Po laminektomii
2. Po torakoplastyce
3. Po napromieniowaniu
VIII. Osteochondrodystrofie
A. Karłowatość
B. Mukopolisacharydozy (Morquio)
C. Dysplazja wielonasadowa
IX. Poinfekcyjne
X. Choroby metaboliczne (krzywica, osteogenesis imperfecta, homocystynuria)
XI. Guzy : kręgosłupa (osteoid osteoma, histicytoza X)
rdzenia
Skolioza idiopatyczna
80% wszystkich skolioz
Skolioza idiopatyczna
Etiologia
Na podstawie „Etiology of Idiophatic Scoliosis: Current Trends in Research”
JBJS 2000
Skolioza idiopatyczna - etiologia
genetyczna
teoria melatoninowa
miogenna
neurogenna
defekt tkanki łącznej
zaburzenia wzrostowe
biomechaniczna