1. Prawo karne wykonawcze

To zespół norm prawnych regulujących zasady wykonywania kar.

2. Cele kary.

• uczynienie zadość sprawiedliwości;

• naprawienie szkody spowodowanej przestępstwem;

• satysfakcja pokrzywdzonego;

• prewencję szczególną (doświadczenie kary kształtuje przyszłe zachowanie sprawcy w ten sposób, że sprawca raczej będzie starał się nie wrócić do przestępstwa);

• prewencję ogólną (świadomość karania sprawców określonych czynów kształtuje zachowanie społeczeństwa w ten sposób, że jednostki:

• raczej nie są skłonne dopuszczać się tych czynów prewencja negatywna,

• czują się obowiązane współdziałać z organami ścigania i sądami przy ściganiu sprawców tych czynów prewencja pozytywna).

3. Zasady prawa karnego wykonawczego.

Zbigniew Hołda stwierdził, że na podstawie przepisów Kodeksu karnego wykonawczego można, mówić o następujących zasadach prawa karnego wykonawczego:

1) poszanowania godności ludzkiej skazanego
2) ustawowego ograniczania korzystania z praw i wolności jednostki
3) podmiotowego traktowania skazanego

4) prawa do obrony materialnej i formalnej
5) sądowej kontroli pozasądowych organów postępowania wykonawczego

6) udziału społeczeństwa w wykonywaniu orzeczeń oraz pomocy w społecznej readaptacji skazanych
7) ochrony społeczeństwa przed przestępczością
8) podporządkowania sądowi procesu wykonywania orzeczeń
9) elastycznej modyfikacji kar i innych środków penalnych w postępowaniu wykonawczym
10) indywidualizacji
11) resocjalizacji

4. Kodeks Karny Wykonawczy - co zawiera.

Kodeks karny wykonawczy (k.k.w.) - polski akt normatywny regulujący zasady wykonywania orzeczeń sądowych w sprawach karnych i o wykroczenia, w tym o przestępstwa i wykroczenia skarbowe, a także kar porządkowych i środków przymusu skutkujących pozbawieniem wolności.

W części ogólnej zawiera wykaz organów uprawnionych do wykonywania kar, środków karnych i innych rodzajów rozstrzygnięć, określa prawa i obowiązki skazanego, a także ustanawia podstawowe zasady wykonywania orzeczeń wspólne dla wszystkich typów rozstrzygnięć. Część szczególna zawiera natomiast szczegółowe reguły wykonywania poszczególnych rodzajów decyzji sądu.

5. Organy postępowania wykonawczego.

Organami postępowania wykonawczego zgodnie z art. 2 Kodeksu karnego wykonawczego są:

1) sąd pierwszej instancji;
2) sąd penitencjarny;
3) prezes sądu lub upoważniony sędzia;
4) sędzia penitencjarny;
5) dyrektor zakładu karnego, aresztu śledczego, a także dyrektor okręgowy i Dyrektor Generalny Służby Więziennej albo osoba kierująca innym zakładem przewidzianym w przepisach prawa karnego wykonawczego oraz komisja penitencjarna;
6) sądowy kurator zawodowy;
7) sądowy lub administracyjny organ egzekucyjny;
8) urząd skarbowy;
9) odpowiedni terenowy organ administracji rządowej lub samorządu terytorialnego;
10) inny organ uprawniony przez ustawę do wykonywania orzeczeń.

6. Sąd penitencjarny

Sąd penitencjarny - wydział sądu okręgowego, mający uprawnienia orzecznicze względem osób skazanych. W sprawach zastrzeżonych wkodeksie karnym wykonawczym dla sądu penitencjarnego właściwy jest ten sąd penitencjarny, w którego okręgu przebywa skazany.

Sąd penitencjarny orzeka w przedmiocie:

• rozstrzygania wątpliwości co do wykonania orzeczenia lub obliczenia kary

• umorzenia postępowania wykonawczego

• zawieszenia postępowania wykonawczego

• uchylenia lub zmiany poprzedniego postanowienia

• dopuszczenia w toku posiedzenia sądu penitencjarnego osoby godnej zaufania do udziału w postępowaniu przed tym sądem jako przedstawiciela skazanego

7. Sędzia penitencjarny.

Sędzia penitencjarny ma rangę sędziego sądu okręgowego. Wizytuje zakłady karne, areszty śledcze oraz inne miejsca, gdzie przebywają osoby pozbawione wolności jak np. policyjne izby zatrzymań, zakłady psychiatryczne czy zakłady leczenia odwykowego. Ma prawo wstępu w każdym czasie, bez ograniczeń, do zakładów, aresztów oraz innych miejsc, gdzie przebywają osoby pozbawione wolności, poruszania się po ich terenie, przeglądania dokumentów oraz żądania wyjaśnień od administracji tych jednostek. Ma prawo podczas nieobecności innych osób przeprowadzania rozmów z osobami pozbawionymi wolności oraz badania ich wniosków, skarg i próśb.

8. Jednostki organizacyjne służby więziennej.

Wśród głównych jednostek organizacyjnych Służby Więziennej w Polsce można wyróżnić:

• Centralny Zarząd Służby Więziennej

• Centralny Ośrodek Szkolenia Służby Więziennej w Kaliszu

• Okręgowy Inspektorat Służby Więziennej (miasto)

9. Organy egzekucyjne pozasądowe.

• Administracyjny organ egzekucyjny

• Urząd skarbowy

• Organ administracji

10. Nadzór penitencjarny.

Przez nadzór penitencjarny należy rozumieć nadzór nad legalnością i prawidłowością wykonywania kary pozbawienia wolności, kary aresztu, tymczasowego aresztowania, zatrzymania oraz środka zabezpieczającego związanego z umieszczeniem w zakładzie zamkniętym, a także kar porządkowych i środków przymusu skutkujących pozbawienie wolności. Nadzór penitencjarny sprawuje sędzia penitencjarny.

11. Co reguluje Kodeks Karny Wykonawczy- stosowanie przepisów

Wykonywanie orzeczeń w postępowaniu karnym, w postępowaniu w sprawach o przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe i w postępowaniu w sprawach o wykroczenia oraz kar porządkowych i środków przymusu skutkujących pozbawienie wolności odbywa się według przepisów niniejszego kodeksu, chyba że ustawa stanowi inaczej.

12. Organem postępowania wykonawczego. Organami postępowania wykonawczego są: 1) sąd pierwszej instancji, 2) sąd penitencjarny, 3) prezes sądu lub upoważniony sędzia, 4) sędzia penitencjarny, 5) dyrektor zakładu karnego, aresztu śledczego, a także dyrektor okręgowy i Dyrektor Generalny Służby Więziennej albo osoba kierująca innym zakładem przewidzianym w przepisach prawa karnego wykonawczego oraz komisja penitencjarna, 6) sądowy kurator zawodowy, 7) sądowy lub administracyjny organ egzekucyjny, 8) urząd skarbowy, 9) odpowiedni terenowy organ administracji rządowej lub samorządu terytorialnego, 10) inny organ uprawniony przez ustawę do wykonywania orzeczeń. 13. Nadzór nad legalnością i prawidłowością wykonywania kary pozbawienia wolności, kary aresztu, tymczasowego aresztowania. Nadzór nad legalnością i prawidłowością wykonywania kary pozbawienia wolności, kary aresztu, tymczasowego aresztowania, zatrzymania oraz środka zabezpieczającego związanego z umieszczeniem w zakładzie zamkniętym, a także kar porządkowych i środków przymusu skutkujących pozbawienie wolności sprawuje sędzia penitencjarny.

Początek formularza

Dół formularza

14. Wizytacja zakładów karnych, aresztów śledczych oraz innych miejsc, w których przebywają osoby pozbawione wolności. Widzenia w zakładzie karnym są uzależnione od charakteru samego zakładu: • Zakład karny typu zamkniętego - widzenia 2 razy w miesiącu • Zakład karny typu zamkniętego dla młodocianych - widzenia 3 razy w miesiącu • Zakład karny typu półotwartego - widzenia 3 razy w miesiącu • Zakład karny typu półotwartego dla młodocianych - widzenia 4 razy w miesiącu • Zakład karny typu otwartego - nie ma ograniczeń w liczbie widzeń. Widzenie trwa 60 minut i odbywa się we wspólnej dla wszystkich skazanych sali, przy oddzielnym stoliku, pod nadzorem funkcjonariusza. Trzeba jednak pamiętać o tym, że w widzeniu nie mogą uczestniczyć więcej niż dwie osoby pełnoletnie. W przypadku osób niepełnoletnich - ich liczba nie podlega ograniczeniu (ale widzenia mogą odbywać tylko pod opieką osoby pełnoletniej). W czasie widzenia zezwala się na spożywanie artykułów żywnościowych i napojów zakupionych przez odwiedzających na terenie zakładu karnego. Co do zasady przyjmuje się, że w tym samym dniu skazanemu udziela się tylko jednego widzenia. Przepisy zezwalają jednak na to, by skazanemu korzystającemu z widzenia, w uzasadnionych przypadkach, dyrektor mógł zezwolić na przedłużenie czasu jego trwania lub na udzielenie widzenia z większą liczbą osób odwiedzających.
C	15. Wymiar kary dyscyplinarnej - umieszczenie skazanego w celi izolacyjnej.  1. Karami dyscyplinarnymi są: 8) umieszczenie w celi izolacyjnej na okres do 28 dni. Karę dyscyplinarną, o której mowa w § 1 pkt 8, można wymierzyć skazanemu, który popełnił przekroczenie naruszające w poważnym stopniu obowiązującą w zakładzie karnym dyscyplinę i porządek. Kara ta polega na osadzeniu skazanego pojedynczo w celi oraz uniemożliwieniu mu kontaktu z innymi skazanymi; w trakcie jej wykonywania skazanego pozbawia się możliwości: 1) korzystania z widzeń i samoinkasujących aparatów telefonicznych, 2) korzystania ze sprzętu audiowizualnego i komputerowego, 3) bezpośredniego uczestniczenia, wspólnie z innymi skazanymi, w nabożeństwach, spotkaniach religijnych i nauce religii; na żądanie skazanego należy mu jednak umożliwić bezpośrednie uczestniczenie w nabożeństwie w warunkach uniemożliwiających mu kontakt z innymi skazanymi, 4) korzystania z udziału w zajęciach kulturalno-oświatowych, z zakresu kultury fizycznej i sportu, z wyjątkiem korzystania z książek i prasy, 5) dokonywania zakupów artykułów żywnościowych i wyrobów tytoniowych, 6) otrzymania paczki żywnościowej w kwartale następującym bezpośrednio po kwartale, w którym kara została wymierzona, 7) uczestniczenia w nauczaniu i zatrudnieniu poza celą, 8) korzystania z własnej odzieży, obuwia oraz wyrobów tytoniowych. 16. Zakłady karne -podległość, definicja. Zakład karny - miejsce, w którym osoby skazane prawomocnym wyrokiem sądu odbywają karę pozbawienia wolności. Wszystkie zakłady karne i areszty śledcze podlegają Ministerstwu Sprawiedliwości. Zakłady lecznicze, w których stosuje się środki zabezpieczające, podlegają Ministerstwu Zdrowia. 17. Karę aresztu wojskowego. Kara aresztu wojskowego - obecnie jedna z kar kryminalnych stosowana wyłącznie wobec żołnierzy. Skazany odbywa ją w przeznaczonym do tego zakładzie karnym, w jej trakcie podlega on także szkoleniu wojskowemu. Do kary aresztu wojskowego stosuje się odpowiednio przepisy o karze pozbawienia wolności. Karę aresztu wojskowego orzeka się w wymiarze od jednego miesiąca do dwóch lat, wymierza się ją w miesiącach i latach. Karą tą zagrożonych jest szereg przestępstw stypizowanych w części wojskowej kodeksu karnego. Sąd może też ją orzec, gdy przestępstwo zagrożone jest karą pozbawienia wolności nie przekraczającą pięciu lat, a wymierzona kara nie byłaby surowsza niż dwa lata pozbawienia wolności. 18. Fundusz Pomocy Postpenitencjarnej - definicja, finansowanie. Fundusz ten jest państwowym funduszem celowym. Dysponuje nim Minister Sprawiedliwości. Przychodami Funduszu są głównie środki pieniężne pochodzące z potrąceń w wysokości 20 % wynagrodzenia przysługującego za pracę skazanych. Fundusz ma służyć udzielaniu pomocy osobom pozbawionym wolności, zwalnianym z zakładów karnych i aresztów śledczych oraz ich rodzinom. W wyjątkowych wypadkach ze środków tych można udzielić pomocy również osobom pokrzywdzonym przestępstwem i ich rodzinom. 19. Udzielanie Pomocy Postpenitencjarnej - ogólne zasady. Z wnioskiem o udzielenie pomocy możesz wystąpić osobiście. Może to także zrobić prokurator lub Twój obrońca, pełnomocnik oraz przedstawiciel. Do wniosku trzeba dołączyć dokumenty potwierdzające potrzebę uzyskania pomocy. Po zwolnieniu z zakładu karnego lub aresztu śledczego, powinieneś przedstawić także dokument zwolnienia. Wniosek składasz do dyrektora zakładu karnego, w którym odbywasz karę pozbawienia wolności. Po opuszczeniu zakładu karnego, wniosek taki należy skierować do zawodowego kuratora sądowego. Wniosek do kuratora może złożyć również Twoja rodzina. Twoja rodzina może korzystać z pomocy z Funduszu nie dłużej niż przez 3 miesiące od dnia osadzenia Cię w zakładzie karnym lub areszcie śledczym. Okres ten może być przedłużony do 6 miesięcy w razie wystąpienia szczególnych okoliczności, takich jak choroba lub czasowa niezdolność do pracy. Po opuszczeniu zakładu karnego lub aresztu śledczego możesz korzystać z pomocy przez 3 miesiące od dnia zwolnienia konieczność możliwością przedłużenia do 6 miesięcy z powodu szczególnych okoliczności. Pomoc z Funduszu możesz otrzymać na: - pokrywanie kosztów czasowego zakwaterowania lub udzielanie schronienia w ośrodku dla bezdomnych; - okresową dopłatę do bieżących zobowiązań czynszowych za lokal mieszkalny, jeśli masz tytuł prawny do lokalu; - finansowanie przejazdów środkami komunikacji publicznej lub pokrywanie kosztów transportu specjalnego, zgodnie ze wskazaniami lekarskimi; - pokrywanie kosztów związanych z uzyskaniem dowodu osobistego oraz innych niezbędnych dokumentów; Możesz otrzymać też pomoc rzeczową pomoc rzeczową w formie: żywności lub bonów żywnościowych, odzieży, leków, protez, przedmiotów ortopedycznych i środków pomocniczych, środków sanitarnych, podręczników i innych pomocy naukowych, niezbędnych przedmiotów wyposażenia domowego lub narzędzi i wyposażenia potrzebnego do wykonywania wyuczonego zawodu albo prowadzenia na własny rachunek działalności gospodarczej. W szczególnie uzasadnionych wypadkach możesz otrzymać świadczenie pieniężne na określony cel i okres wskazany przez organ udzielający pomocy. 20.Wynagrodzenie przysługujące skazanemu zatrudnionemu - zasady, wysokość. § 2. Skazanego zatrudnia się na podstawie skierowania do pracy albo umożliwia się skazanemu wykonywanie pracy zarobkowej w ramach umowy o pracę, umowy zlecenia, umowy o dzieło, umowy o pracę nakładczą lub na innej podstawie prawnej. § 3. Zatrudnienie skazanego następuje za zgodą i na warunkach określonych przez dyrektora zakładu karnego, zapewniających prawidłowy przebieg odbywania kary pozbawienia wolności. § 4. Nieprzestrzeganie przez skazanego lub podmiot zatrudniający warunków zatrudnienia, określonych przez dyrektora zakładu karnego, stanowi podstawę cofnięcia zgody. O cofnięciu zgody powiadamia się pisemnie skazanego i podmiot zatrudniający. § 5. Dyrektor zakładu karnego może cofnąć zgodę na zatrudnienie skazanego lub wykonywanie przez niego pracy zarobkowej z przyczyn związanych z funkcjonowaniem zakładu karnego, a zwłaszcza z jego bezpieczeństwem. O cofnięciu zgody powiadamia się pisemnie skazanego oraz podmiot zatrudniający. § 6. Zdolność skazanego do pracy oraz w miarę potrzeby rodzaj, warunki i czas pracy określa lekarz. § 7. Z wykonywania pracy można zwolnić skazanego kształcącego się lub z innych ważnych powodów. § 8. W stosunku do skazanych pracujących, w zakresie nieuregulowanym w niniejszym kodeksie, stosuje się przepisy prawa pracy. § 9. W stosunku do skazanych zatrudnionych na podstawie skierowania do pracy nie stosuje się przepisów prawa pracy, z wyjątkiem przepisów dotyczących czasu pracy oraz bezpieczeństwa i higieny pracy. § 10. Skazany na karę dożywotniego pozbawienia wolności odbywający karę w zakładzie karnym typu zamkniętego może wykonywać pracę wyłącznie na terenie zakładu karnego. 21. Stosowanie innych przepisów w stosunku do skazanych pracujących, w zakresie nieuregulowanym w kodeksie karnym wykonawczym. 22. Zasady ogólne w zakładzie karnym typu zamkniętego. - cele mieszkalne skazanych mogą być otwarte w porze dziennej przez określonych zasadach, jeżeli względy bezpieczeństwa nie stoją temu na przeszkodzie - skazani mogą być zatrudnieni poza terenem zakładu karnego w pełnym systemie konwojowania - zajęcia kulturalno-oświatowe, sportowe oraz nauczanie organizuje się w obrębie zakładu karnego - ruch skazanych po terenie zakładu karnego odbywa się w sposób zorganizowany i pod nadzorem - skazani mogą korzystać z własnej bielizny i obuwia a za zezwoleniem dyrektora zakładu karnego także z odzieży - skazani mogą korzystać z dwóch widzeń w miesiącu a za zgodą dyrektora zakładu karnego wykorzystać je jednorazowo - widzenie skazanych podlega nadzorowi administracji zakładu karnego, rozmowy skazanych w trakcie widzeń podlegają kontroli administracji zakładu -korespondencja skazanych podlega cenzurze administracji zakładu karnego z wyjątkiem korespondencji o której mowa w art. 8 par. 3, art. 102 pkt. 11, art. 103 par. 1, która może podlegać jedynie nadzorowi - rozmowy telefoniczne skazanych podlegają kontroli administracji zakładu karnego. 23. Zasady ogólne w zakładzie karnym dla młodocianych. Zakład karny dla młodocianych został wyodrębniony w celu odizolowania tej kategorii skazanych od demoralizującego wpływu innych uwiezionych oraz z przekonania e młodociani stanowią grupę osób znajdujących sie jeszcze w fazie rozwoju biologicznego i psychicznego, zatem istnieje stosunkowo wieksza szansa, ni wobec dorosłych, skutecznych oddziaływan na ich postawy. Intensywna praca resocjalizacyjna ma szczególne znaczenie dla osiagniecia poprawczych celów kary i zwiekszenia szans pomyslnej integracji społecznej po opuszczeniu zakładu2. \ W zakładzie karnym dla młodocianych odbywaja kare skazani, którzy nie ukonczyli 24 roku ycia; w uzasadnionych wypadkach skazany moe dalej odbywac kare w tym zakładzie po ukonczeniu 24 r.. Jeeli jest to uzasadnione dorosły skazany po raz pierwszy, wyróniajacy sie dobra postawa moe, za swoja zgoda, odbywac kare w zakładzie karnym dla młodocianych. Młodociani obligatoryjnie odbywaja kare w systemie programowanego oddziaływania (art.95 §1 k.k.w.). Co wiecej, przepisy regulaminu (§91 ust.1 i 2) przewiduja, e w zakładach karnych dla młodocianych prowadzi sie w szerszym zakresie zajecia kulturalnooswiatowe, sportowe i wychowania fizycznego, organizuje spotkania z rodzinami oraz współpracuje z osobami godnymi zaufania. Skazani odbywajacy kare w zakładach karnych dla młodocianych typu zamknietego i półotwartego maja ponadto prawo do dodatkowego widzenia w miesiacu4. 24. Powierzchnia przypadająca na skazanego, racje żywnościowe itp. Skazany ma prawo do wykonywania praktyk religijnych i korzystania z posług religijnych oraz bezpośredniego uczestniczenia w nabożeństwach odprawianych w zakładzie karnym w dni świąteczne i słuchania nabożeństw transmitowanych przez środki masowego przekazu, a także do posiadania niezbędnych w tym celu książek, pism i przedmiotów.  Skazany będzie osadzony się w celi mieszkalnej wieloosobowej lub jednoosobowej. Powierzchnia w celi mieszkalnej, przypadająca na skazanego, może wynosić nie mniej niż 3 m2. Cele muszą być wyposażone w odpowiedni sprzęt kwaterunkowy zapewniający skazanemu osobne miejsce do spania, odpowiednie warunki higieny, dostateczny dopływ powietrza i odpowiednią do pory roku temperaturę, według norm określonych dla pomieszczeń mieszkalnych, a także oświetlenie odpowiednie do czytania i wykonywania pracy. Urządzenia sanitarne w zakładzie karnym typu półotwartego i otwartego mogą być usytuowane poza celami mieszkalnymi. W wyjątkowych sytuacjach (któe są uregulowane w przepisach) można umieścić skazanego w celi, gdzie na jedną osobę przypada mniej niż 3 m2. Skazany ma prawo co najmniej trzy razy w miesiącu dokonywać zakupów artykułów żywnościowych i wyrobów tytoniowych oraz innych artykułów dopuszczonych do sprzedaży w zakładzie karnym, za środki pieniężne pozostające do jego dyspozycji w depozycie. Skazanemu zapewnia się bezpłatne świadczenia zdrowotne, leki i artykuły sanitarne. Niemniej skazanemu odbywającemu karę pozbawienia wolności nie przysługuje prawo wyboru lekarza i pielęgniarki podstawowej opieki zdrowotnej, świadczeniodawcy udzielającego ambulatoryjnych świadczeń opieki zdrowotnej, lekarza dentysty oraz szpitala. 25. Sąd penitencjarny - skład, zakres kompetencji. W skład komisji penitencjarnej dyrektor zakładu karnego powołuje funkcjonariuszy  i pracowników tego zakładu. Do udziału w pracach komisji, z głosem doradczym,  dyrektor może zapraszać także inne osoby godne zaufania, zwłaszcza  przedstawicieli stowarzyszeń, fundacji, organizacji i instytucji, o których mowa  w art. 38 § 1, oraz kościołów i innych związków wyznaniowych. § 1. Do zakresu działania komisji penitencjarnej należy:  1) kierowanie skazanego do właściwego zakładu karnego, jeżeli nie określił  tego sąd w wyroku,  2) kierowanie skazanego do określonego systemu odbywania kary, jeżeli nie  określił tego sąd w wyroku,  3) ustalanie indywidualnych programów oddziaływań na skazanego i dokonywanie  ocen ich wykonywania,  4) dokonywanie ocen okresowych postępów skazanego w resocjalizacji,  5) kwalifikowanie skazanych do nauczania w szkołach i na kursach,  6) kwalifikowanie skazanych, o których mowa w art. 84 § 2, do zakładów karnych  dla młodocianych oraz skazanych, o których mowa w art. 96 § 3, do  odbywania kary w oddziałach terapeutycznych,  7) kwalifikowanie skazanego, o którym mowa w art. 88 § 4, jako wymagającego  osadzenia w zakładzie karnym typu zamkniętego w warunkach zapewniających  ochronę społeczeństwa i bezpieczeństwo zakładu, oraz wymienionego  w art. 88 § 3, jako wymagającego osadzenia w tym zakładzie w  wyznaczonym oddziale lub celi oraz dokonywanie, co najmniej raz na 3  miesiące, weryfikacji tych decyzji,  8) weryfikowanie indywidualnych programów oddziaływania albo indywidualnych  programów terapeutycznych, a także kierowanie i wycofywanie skazanych  z oddziałów terapeutycznych,  9) wyrażanie opinii w sprawach przyznania skazanemu przepustki, o której  mowa w art. 91 pkt 7 lub art. 92 pkt 9, oraz nagrody, o której mowa w art.  138 § 1 pkt 7 lub 8, wówczas gdy są one udzielane:  a) po raz pierwszy,  b). po przerwie trwającej dłużej niż 6 miesięcy,  c) po powstaniu istotnych zmian w sytuacji prawnej lub rodzinnej  skazanego,  10) wyrażanie opinii w sprawach:  a) przyznania nagrody, o której mowa w art. 138 § 1 pkt 7 lub 8, skazanemu  skierowanemu do odbywania kary w zakładzie karnym typu  zamkniętego,  b.  projektu porządku wewnętrznego zakładu karnego oraz zmiany tego  porządku,  c) innych przekazanych jej przez dyrektora,  11) podejmowanie decyzji w sprawie korzystania przez skazanego z uprawnień  określonych w art. 107 oraz zwolnienia z wykonywania pracy, na podstawie  art. 121 § 6,  12) wykonywanie innych zadań przewidzianych w ustawie i w przepisach wydanych  na jej podstawie.  26 - 29. System penitencjarny Auburnski,  w ciągu dnia więźniowie wspólnie pracowali pod nakazem milczenia, a w nocy spali w osobnych celach  więźniów dzielono na 3 grupy: 1. najbardziej niebezpiecznych - podano ich całkowitemu odosobnieniu 2. innych poddano odosobnieniu w ciągu 3 dni w tygodniu 3. pozostałych - poddano odosobnieniu tylko na noc i wspólnej pracy za dnia SYSTEM PROGRESYWNY  cel: dbałość o rozwój umysłowy, fizyczny oraz przygotowanie zawodowe  nakłanianie przestępców do poprawy łagodnymi metodami  uświadamianie więźniom społecznej szkodliwości ich czynów  organizowano małe, kilkunastoosobowe grupy wychowawcze, które zamieszkiwały w małe domki razem ze swoim wychowawcą  możliwość swobodnego wyboru grup roboczych  członkowie grup brali za siebie nawzajem odpowiedzialność i byli kolektywnie oceniani. SYSTEM CELKOWY  w więzieniu musi panować bezwzględna samotność, ponieważ to ona ma wywrzeć najlepsze skutki na więźniu (oprócz więźnia w więzieniu nie ma nikogo)  cela jest dla więźnia całym światem  osamotnienie ma za zadanie uchronić przed demoralizacją oraz skłonić więźnia do myślenia o swoim przewinieniu, do zrozumienia swojej winy, doprowadzenia do skruchy, żalu i chęci poprawy  więzień ma dostęp do Biblii, a na ścianach celi wiszą umoralniające hasła, pouczenia oraz krzyż  czytanie Biblii było bezzasadne, ponieważ więźniowie wówczas byli analfabetami  cele były urządzone nowocześnie  system ten z góry pomijał resocjalizację  jednostki w tym systemie popadały w obłędy i choroby psychiczne, popełniały samobójstwa bądź umierały z osamotnienia  odróżniamy 2 rodzaje tego systemu: filadelfijski i auburnski 30. Centralną Szkołę dla Urzędników Więziennych w Warszawie - ogólna wiedza. W celu podniesienia kwalifikacji kadry powołano 16 maja 1923 Centralną Szkołę dla Urzędników Więziennych w Warszawie. Kurs trwał przeciętnie 3 - 4 miesiące i obejmował następujące przedmioty (pisownia i nazewnictwo oryginalne): więźnioznawstwo, prawo i procedurę karną, regulamin więzienny oraz wszystkich działów, ustrój Polski, lekcje psychologii, traktowania nieletnich, pożarnictwa, daktyloskopii oraz tematy ogólno-kształcące. Intensywnie ćwiczono sprawność posługiwania się bronią oraz fizyczną. Korzystano również z szkoleń w szkołach policyjnych. 31. Typologia - zakłady karne. zakłady dla młodocianych; zakłady dla odbywających karę po raz pierwszy; zakłady dla recydywistów penitencjarnych; zakłady dla odbywających karę aresztu wojskowego. Zakłady karne mogą być organizowane jako: zakłady karne typu zamkniętego; zakłady karne typu półotwartego; zakłady karne typu otwartego. Skazani odbywają w nich karę pozbawienia wolności w jednym z trzech systemów: programowanego oddziaływania; terapeutycznym; zwykłym. 32. „Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności” z 1950r. Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności sporządzona w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r. prawo do życia (art. 2) zakaz tortur (art. 3) zakaz niewolnictwa i pracy przymusowej (art. 4) prawo do wolności i bezpieczeństwa osobistego (art. 5) prawo do rzetelnego procesu sądowego (art. 6) zakaz karania bez ustawy (art. 7) poszanowanie życia prywatnego i rodzinnego (art. 8) wolność myśli, sumienia i wyznania (art. 9) wolność słowa (art. 10) wolność zrzeszania się i stowarzyszania (art. 11) prawo do zawarcia związku małżeńskiego (art. 12) prawo do skutecznego środka odwoławczego (art. 13) zakaz dyskryminacji przy korzystaniu z praw i wolności EKPC  33. Środki oddziaływania penitencjarnego. Zatrudnienie Nauczanie Działalność kulturalno-oświatowa, społeczna, kultura fizyczna i zajęcia sportowe Nagrody i ulgi   Kary dyscyplinarne 34. Elementy systemu penitencjarnego. 1. Przepisy określające sposób wykonywania kary pozbawienia wolności: r instytucje prawa penitencjarnego. 2. Architektura, typ i rodzaj zakładu- karnego, systemy wykonywania k.p.w. 3. Podstawowe środki oddziaływania na przestępców odbywających karę p.w. 4. Status prawny osadzonego (TA i S). 5. Kadra penitencjarna. 6. Sposób zarządzania i kontroli. 7. Środki kontroli i bezpieczeństwa. 8. Kontakty występujące między kadrą a osadzonymi. 35. System progresywny. System progresywny - system penitencjarny powstały w XIX wieku w Anglii i Irlandii, związany z wprowadzeniem klasyfikacji skazanych (płeć, rodzaj popełnionego przestępstwa, stopień demoralizacji, wcześniejsza karalność, zaburzenia osobowości). Ma charakter dyscyplinarny. Jest systemem poziomów i selekcji. Za pozytywne zachowanie przenoszono na wyższy poziom i odwrotnie. Występuje tu motywowanie do dobrego zachowania. Wyższy poziom wiązał się z większą ilością przywilejów i swobodą. Polega na wyróżnieniu trzech faz kary pozbawienia wolności: surowego reżimu - trwający 9 miesięcy - system celkowy ciężkiej pracy, trwał połowę kary - praca w dzień, w nocy izolacja w pojedynczej celi ograniczonego dozoru - praca zarobkowa, brak kar dyscyplinarnych. Okres ten kończył się warunkowym zwolnieniem. 36. Reguły Minimalne. 37-39. Europejskie Reguły Więzienne. 40. Korespondencja więźniów bez cenzurowania przez administrację więzienną. Zgodnie z artykułem 217a kodeksu karnego wykonawczego korespondencja tymczasowo aresztowanego podlega zatrzymaniu, cenzurze lub nadzorowi organu, do którego dyspozycji tymczasowo aresztowany pozostaje, chyba że organ ten zarządzi inaczej. W wypadku gdy tymczasowo aresztowany pozostaje do dyspozycji kilku organów, jego korespondencję przesyła się temu organowi, którego postanowienie wprowadzono do wykonania jako pierwsze, chyba że organy te zarządzą inaczej. Jeżeli organ, do którego dyspozycji tymczasowo aresztowany pozostaje, nie zarządzi zatrzymania, cenzury lub nadzoru korespondencji tymczasowo aresztowanego, decyzje te może podjąć dyrektor aresztu śledczego, który powiadamia tymczasowo aresztowanego, sędziego penitencjarnego oraz organ, do którego dyspozycji tymczasowo aresztowany pozostaje, o przyczynach jej zatrzymania, ocenzurowania lub nadzoru. Jak wynika z treści powyżej przytoczonego przepisu brak tu wskazówek w jakim terminie powinna być owa korespondencja dostarczana. Z całą pewnością powinno być to zgodne z zasadami gwarantującymi tymczasowo aresztowanemu humanitarne traktowanie. Nie sposób jednak udowodnić, że w tym konkretnym przypadku osoby za to odpowiedzialne nie dokładają wszelkich starań do prawidłowego przepływu korespondencji. Wspomniany już kodeks karny wykonawczy w artykule następnym, 217b, nakazuje bezzwłoczne doręczenie jednak tylko korespondencji urzędową. Zgodnie z jego treścią korespondencję urzędową administracja aresztu śledczego bezzwłocznie doręcza lub podaje do wiadomości tymczasowo aresztowanemu, który podpisem i datą potwierdza jej odbiór lub przyjęcie jej treści do wiadomości. W razie odmowy potwierdzenia czyni się o tym wzmiankę na piśmie urzędowym lub potwierdzeniu odbioru. Paragraf 2 natomiast stanowi, iż korespondencję tymczasowo aresztowanego, w tym także korespondencję z organami powołanymi na podstawie ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską umów międzynarodowych dotyczących ochrony praw człowieka, z Rzecznikiem Praw Obywatelskich oraz z organami państwowymi i samorządowymi, przesyła się adresatowi za pośrednictwem organu, do którego dyspozycji tymczasowo aresztowany pozostaje. Zgodnie natomiast z Rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 25 sierpnia 2003 r. w sprawie regulaminu organizacyjno-porządkowego wykonywania tymczasowego aresztowania korespondencję tymczasowo aresztowanego administracja aresztu przyjmuje w każdym dniu roboczym, a korespondencję urzędową - codziennie. Godziny i sposób przyjmowania korespondencji ustala się w porządku wewnętrznym aresztu. Korespondencję tymczasowo aresztowanego administracja aresztu przekazuje właściwemu organowi dysponującemu, nie później niż drugiego dnia roboczego od daty jej otrzymania. Jeżeli organ dysponujący odstąpił od czynności cenzurowania, korespondencja jest wysyłana przez administrację aresztu, nie później niż drugiego dnia roboczego od daty jej przekazania, o ile nie podlega zatrzymaniu z innych przyczyn. Korespondencję adresowaną do tymczasowo aresztowanego doręcza mu upoważniony funkcjonariusz. Tryb przekazywania korespondencji urzędowej, a także korespondencji w języku obcym, jeżeli organ dysponujący odstąpił od jej cenzurowania, regulują przepisy w sprawie czynności administracyjnych związanych z wykonywaniem tymczasowego aresztowania oraz kar i środków przymusu skutkujących pozbawienie wolności. 41. Jakie prawa posiada RPO w stosunku do jednostek penitencjarnych. 42. Zakład karny dla odbywających karę po raz pierwszy, przeznaczenie, ogólna wiedza. W zakładzie tym odbywają karę wszyscy ci skazani, których nie kwalifikuje się do pozostałych rodzajów zakładów karnych. Jest to zakład ogólny, przeznaczony dla większości skazanych. Jest to zakład dla odbywających karę pozbawienia wolności po raz pierwszy, a nie dla osób po raz pierwszy skazanych. Skazani mogą korzystać z dostępnego w zakładzie karnym zatrudnienia, nauczania, zajęć społeczno - wychowawczych i sportowych. 43 -44. Klasyfikacja skazanych - organy uprawnione. Klasyfikacja skazanych - podział na grupy mający zapewnić właściwe skierowanie skazanych do rodzaju i typu zakładu karnego, systemu odbywania kary. Podział ułatwia również rozmieszczenie więźniów wewnątrz placówki penitencjarnej i ma na celu zapobieganie wzajemnej demoralizacji skazanych, zapewnienie więźniom bezpieczeństwa, stosowanie odpowiednich dla każdej grupy metod i środków oddziaływania. Klasyfikacji skazanych dokonuje się ze względu na (art. 82 § 2 kkw): płeć wiek uprzednie odbywanie kary pozbawienia wolności umyślność lub nieumyślność czynu czas pozostałej do odbycia kary pozbawienia wolności stan zdrowia psychicznego i fizycznego, w tym stopień uzależnienia od alkoholu, środków odurzających lub psychotropowych stopień demoralizacji i zagrożenia społecznego rodzaj popełnionego przestępstwa Podstawą klasyfikacji są badania osobopoznawcze. Klasyfikację skazanych stanowią również: treść podlegającego wykonaniu orzeczenia uzasadnienie orzeczenia przekazane przez sąd informacje dotyczące osoby skazanego wyciąg z poprzednich akt wykonawczych skazanego orzeczenie psychologiczno - penitencjarne Organami klasyfikującymi skazanych są: sąd komisja penitencjarna Rodzaje zakładów karnych oznacza się literami dla młodocianych - M dla odbywających karę po raz pierwszy - P dla recydywistów penitencjarnych - R dla odbywających karę aresztu wojskowego - W Typy zakładów karnych oznacza się cyframi typu zamkniętego - 1 typu półotwartego - 2 typu otwartego - 3 System wykonania kary oznacza się literami programowanego oddziaływania - p terapeutyczny - t zwykły - z Skazany który powinien być skierowany do zwykłego systemu odbywania kary ale przez szczególne okoliczności został skierowany do innego systemu (regulaminu wykonania kary pozbawienia wolności § 52.2) - U 45. system programowanego oddziaływania - ogólne zasady. § 1. W systemie programowanego oddziaływania odbywają karę skazani młodociani, a także skazani dorośli, którzy po przedstawieniu im projektu programu oddziaływania wyrażają zgodę na współudział w jego opracowaniu i wykonaniu. § 2. W programach oddziaływania ustala się zwłaszcza: rodzaje zatrudnienia i nauczania skazanych, ich kontakty przede wszystkim z rodziną i innymi osobami bliskimi, wykorzystywanie czasu wolnego, możliwości wywiązywania się z ciążących na nich obowiązków oraz inne przedsięwzięcia niezbędne dla przygotowania skazanych do powrotu do społeczeństwa. § 3. Wykonywanie programów oddziaływania podlega okresowym ocenom; programy te mogą ulegać zmianom. § 4. Jeżeli zachodzą warunki określone w art. 96 odbywanie kary w systemie terapeutycznym, skazanego przenosi się do odbywania kary w systemie terapeutycznym. Skazanego dorosłego przenosi się do odbywania kary w systemie zwykłym, jeżeli nie przestrzega on wymagań ustalonych w programie oddziaływania. 46. Odbywanie kary w systemie terapeutycznym - ogólne zasady. 1. W systemie terapeutycznym odbywają karę skazani z niepsychotycznymi zaburzeniami psychicznymi, w tym skazani za przestępstwo określone w art. 197 zgwałcenie, art. 198 wykorzystanie seksualne bezradności, niepoczytalności, , art. 199 seksualne nadużycie stosunku zależności, art. 200 obcowanie z małoletnim, art. 200a nawiązywanie kontaktu z małoletnim za pomocą systemu teleinformatycznego, art. 200bpubliczne propagowanie treści o charakterze pedofilskim, art. 201 kazirodztwo, art. 202 pornografia, art. 203 zmuszanie do prostytucji, Kodeksu karnego, popełnione w związku z zaburzeniami preferencji seksualnych, upośledzeni umysłowo, a także uzależnieni od alkoholu albo innych środków odurzających lub psychotropowych oraz skazani niepełnosprawni fizycznie - wymagający oddziaływania specjalistycznego, zwłaszcza opieki psychologicznej, lekarskiej lub rehabilitacyjnej. § 2. W systemie terapeutycznym odbywają karę również skazani, o których mowa w art. 95 poczytalność ograniczona a umieszczenie w zakładzie karnym, § 1 Kodeksu karnego. § 3. Jeżeli przemawiają za tym względy lecznicze i wychowawcze, w oddziale terapeutycznym mogą odbywać karę także inni skazani, za ich zgodą. § 4. Karę pozbawienia wolności w systemie terapeutycznym wykonuje się przede wszystkim w oddziale terapeutycznym o określonej specjalizacji. 47. Funduszu pomocy postpenitencjarnej - ogólne zasady. Udzielanie pomocy skazanym uregulowane jest w rozdziale VII Kodeksu karnego wykonawczego „Uczestnictwo społeczeństwa w wykonywaniu orzeczeń oraz pomoc w społecznej readaptacji skazanych”. Dla pomocy postpenitencjarnej najistotniejsze znaczenie ma art. 43 Kkw, na podstawie którego został utworzony fundusz pomocy postpenitencjarnej. Przychodami funduszu są przede wszystkim potrącenia w wysokości 20% wynagrodzenia przysługującego za pracę skazanych, a także z wykonania kar dyscyplinarnych, spadków, zapisów, darowizn, dotacji, zbiórek i innych źródeł. Środki funduszu przeznacza się przede wszystkim na pomoc osobom opuszczającym zakłady karne - pokrycie kosztów zakwaterowania, finansowanie poradnictwa i kursów, pomoc rzeczową itp. Pomoc z funduszu może być udzielana do czasu otrzymania jakichkolwiek świadczeń z organów pomocy społecznej nie dłużej jednak niż do 3 miesięcy, a w szczególnie uzasadnionych wypadkach do 6 miesięcy od dnia osadzenia lub zwolnienia. Pomocy z funduszu nie udziela się osobom korzystajacym ze świadczeń z innych źródeł. W szczególnie uzasadnionych wypadkach z funduszu pomocy postpenitencjarnej mogą także korzystać osoby pokrzywdzone przestępstwem oraz ich rodziny. Oni także składają wniosek do zawodowego kuratora sądowego właściwego według miejsca zamieszkania. decyzję o przyznaniu lub odmowie przyznania stosownych środków pieniężnych. Przepisy (art. 164 kkw) dają skazanemu możliwość wyznaczenia okresu przygotowania do zwolnienia oraz opracowanie tzw. programu zwolnieniowego. Czas taki może być wyznaczony w okresie do 6 miesięcy przed końcem kary lub przewidywanym warunkowym zwolnieniem. W czasie tym może być także wyznaczony kurator (lub organizacja pozarządowa), który w porozumieniu ze skazanym określa trudności, jakie może on spotkać w życiu na wolności oraz sposób ich przezwyciężenia. Kurator zapoznaje się z sytuacją życiową skazanego i uzyskuje informację, czy ma gdzie się podziać po opuszczeniu zakładu karnego, czy przyjmie go rodzina, czy ma zapewnioną pracę itp. W praktyce w programie zostaje określone, jaką pomoc osoba przygotowująca się do zwolnienia otrzyma w chwili zwalniania od dyrektora jednostki penitencjarnej, jaką od kuratora sądowego, a jeżeli istnieje taka potrzeba - od odpowiedniej organizacji pozarządowej. Środki z funduszu pomocy postpenitencjarnej przekazywane są zgodnie z rocznym planem podziału, stosownie do którego Centralny Zarząd Służby Więziennej otrzymuje 60% rocznych wpływów, sądy okręgowe (kuratorzy sądowi) - 30%, organizacje pozarządowe - 10. Projekt planu, przed zatwierdzeniem przez Ministra Sprawiedliwości, przekazuje się do zaopiniowania Radzie Głównej ds. Społecznej Readaptacji i Pomocy Skazanym. Wielkość funduszu pomocy postpenitencjarnej uzależniona jest od poziomu zatrudnienia osób skazanych na bezwzględną karę pozbawienia wolności. Z uwagi na ogólnokrajowy wysoki stopień bezrobocia nie można liczyć, że zatrudnienie skazanych wzrośnie, a zatem zwiększenie środków funduszu pomocy postpenitencjarnej w najbliższym czasie nie wydaje się możliwe. Szersze wykorzystanie programów zwolnieniowych, oprócz poprawy efektywności udzielanej pomocy, ma także jeszcze jeden dodatkowy, niezmiernie ważny walor - wymaga od skazanych ich aktywności oraz włączenia się w realizację działań, które pomogą im w życiu po opuszczeniu zakładu karnego. Z biegiem czasu, jak się wydaje, pozwolą na zmianę postawy roszczeniowej, opartej na przekonaniu o obowiązku państwa w udzielaniu im wszelakiej pomocy, na postawę opartą na przeświadczeniu, że jeżeli w odpowiednim momencie podejmą działania przygotowujące do wolności i będą realizować przyjęte na siebie zobowiązania, otrzymają pomoc, która pozwoli im w usamodzielnieniu i życiu bez łamania prawa.

---