diagnostyka, studia


diagnoza, diagnoza pedagogiczna1917 - Richmond - diagnoza pedagogiczna; diagnoza - rozpoznanie, wyjaśnienie, poznanie pewnych zjawisk natury pedagogicznej w oparciu i spostrzeganie, objawy, przyczyny zjawiska, określenie fazy, znaczenia dla całego rozwoju oraz prognozowanie diagnoza - Kamiński - rozpoznanie badanego stanu rzeczy na podstawie zebranych objawów i znanych ogólnych prawidłowości przez przyporządkowanie stwierdzonych objawów do określonego ich typu oraz przez wyjaśnienie genetycznego stanu, określenie jego fazy obecnej i przewidywanego rozwoju; diagnostyka - proces intencjonalny, w którym określa się przedmiot rozpoznania, cel, któremu to rozpoznanie ma służyć, skutki i kierunki działań; należy traktować ją jako dyscyplinę o sposobach zorganizowanego, metodycznego diagnozowania określonych stanów rzeczy, zjawisk, funkcjonowania grup, jednostek, instytucji, środowisk;

typy, etapy diagnoz cząstkowych typy diagnoz cząstkowych - Ziemski:1) klasyfikacyjna = typologiczna - zalicza dane zjawiska lub stan do określonej klasy lub typu zjawisk; 2) genetyczna = etiologiczna = kauzalna - wyjaśnia zjawisko lub stan rzeczy w kategoriach genetycznych; określa przyczyny zjawiska; odpowiada na pytanie: jak doszło do ukształtowania się zjawiska? 3) znaczenia = celu = celowościowa - wyjaśnia sens diagnozowanego wycinka rzeczywistości z teleologicznego punktu widzenia lub z punktu widzenia funkcji, jakie dane zjawisko spełnia w szerszym kontekście;4) fazy - określa stadium rozwojowe danego stanu rzeczy w chwili diagnozowania, przy założeniu, iż dane zjawisko ewaluuje w określonym kierunku;5) prognostyczna = rozwojowa - stwierdza główne tendencje rozwojowe w diagnozowanym wycinku rzeczywistości, prognoza formułowana jest zwykle na podstawie ekstrapolacji stanu obecnego w przyszłości;

etapy diagnozy - Janowski: 1)określenie celu; 2)dokonanie opisu; 3)wykrycie hipotetycznych źródeł i przyczyn; 4)sytuacja, gdyby zjawisko nie zostało rozpoznane, bez ingerencji; Podgórecki- diagnoza całkowita (pełna) w znaczeniu szerszym:1) opis stanu rzeczy - zestawieniu, omówieniu i charakterystyce tych danych, w stosunku do których zachodzi potrzeba podjęcia działań reformatorskich, profilaktycznych lub projektujących (diagnoza negatywna), np. test kompetencji po 6-stej klasie;2) Ocena stanu rzeczy - zestawienie wszystkich rodzajów ocen, które mogą mieć zastosowanie w związki z zebranymi danymi; 3) Konkluzja oceniająca - zastosowanie systemu przyjętych ocen do opisanych stanów faktycznych i stwierdzenie potrzeby lub braku potrzeby podjęcia dalszego postępowania, aby analizowany stan rzeczy zmienić; 4) Wyjaśnianie analizowanych stanów rzeczy - o charakterze genetycznym i przyczynowym;5) Postulowanie hipotezy o charakterze sprawczym - wysunięcie projektu zmian pod kątem zreformowania, zmodyfikowania lub usunięcia analizowanego stanu rzeczy;6) Stawianie hipotez;- diagnoza w węższym znaczeniu: 1) opis stanu rzeczy;2) Ocena stanu rzeczy;3) Konkluzja oceniająca;4) Wyjaśnianie analizowanych stanów rzeczy

typy diagnozy:1)kliniczno-wychowawcza - Janusz Korczak - analiza i obserwacja wychowanka i wychowawcy;2)środowiskowa - H. Radlińska - elementy diagnozy: atmosfera, postępowanie wychowawcze, warunki ekonomiczne;

zadania diagnozy: Główne zadania diagnozy psychopedagogicznej:1. optymalizacja warunków rozwoju wychowanka;2. doskonalenie oddziaływań pedagogicznych;3. terapia powstałych zakłóceń w procesach rozwoju i wychowania;

prakseologiczne walory dobrej diagnozy Ziemski - diagnoza winna być:- trafna, rzetelna, obiektywna;- adekwatna - uwzględniająca specyfikę danego przypadku;- jak najbardziej szczegółowa;- nie ograniczająca się do schematu, zaklasyfikowania badanego;- dokładna - zbliżona do wzorca metodologicznego dobrej diagnozy;

walory diagnosty:- staranność - wnikliwe i wieloaspektowe zbadanie i przemyślenie stanu rzeczy;- wytrwałość w postępowaniu - postawienie diagnozy nastręcza trudności ale nie przekracza kompetencji diagnosty;- wprawa w stawianiu diagnozy - umiejętność wykorzystania wiedzy i sposobów badawczych; -> płynność - przechodzenia od czynności do czynności; -> biegłość;

najczęstsze błędy diagnostyczne Monika- błędna interpretacja tego, co składa się na zakres tajemnicy zawodowej w wychowaniu;- wywoływanie stanów stresowych i zmęczenia u badanych przez zbieranie nadmiaru danych niepotrzebnych, nie służących dobru badanych;- żądanie informacji w sytuacjach, gdy badany ma poczucie zagrożenia, czuje niepokój z powodu niewiedzy czy niezrozumienia celu i sensu badań;- przeprowadzenie badań podczas których badany czuje się w sytuacji przymusowej - jawny przymus, pozorna swoboda;- stosowanie wywiadu ukrytego;- stosowanie badań anonimowych w sytuacjach nie anonimowych

- stosowanie ankiet wywołujące uboczne, szkodliwe skutki moralne lub zdrowotne;- nieużyteczność materiałów diagnostycznych dla dobra badanych;- uleganie sugestiom ocen z przeszłości w ocenach aktualnego stanu i etykietowanie badanych;- utożsamianie diagnozy pedagogicznej z lekarską; Paycha:- błędy pochodzące z niespostrzegania pewnych istniejących objawów bądź niezbadania;- błędy techniczne;- błędy orzekania - przypisaniu jednostce diagnostycznej cechy, której dany typ lub gatunek nie posiada, co prowadzi do błędnego zaliczenia do tego typu lub gatunku; - błędy pominięcia - opuszczenie pewnego przypadku , pomijanie pewnego typu, do którego może należeć badany stan rzeczy; bardziej rozwinięta systematyka błędów - Paycha:- błędy obserwacji;(niespostrzeganie istniejących cech; niewywoływanie przez diagnostę objawów; spostrzeganie objawów w zmienionej ilościowo lub jakościowo postaci ;spostrzeganie objawów nie istniejących;- błędy rozumowania; błąd niezupełnej eliminacji - spośród możliwych alternatyw pominięto jedną lub kilka i różnicowanie oparto na niedostatecznej liczbie przesłanek; właściwa hipoteza może być pominięta; błąd fałszywej przyczyny (non causa pro causa) - na podstawie samego następstwa zdarzeń zdarzenia wcześniejsze uznaje się za przyczynę późniejszych; powstaje przy rozumowaniach genetycznych i wyjaśnianiu celowościowym; błąd atrybucji - przypisywanie jednostce cechy której ona nie posiada lub odmawianie jej cech które posiada; wynikiem może być zaliczenie badanego stanu rzeczy do niewłaściwej jednostki diagnostycznej; pomieszanie walorów objawów:- cech niestałych i stałych -> błędne wnioskowanie;- cech podstawowych i pochodnych;- cech ogólnych i znamiennych;- błędy techniczne;Bajkowski - błędy przy diagnozowaniu: - schematyzm;- generalizowanie;- uogólnianie;

wyjaśnienie pojęć: potrzeba opiekuńcza, opieka;

- potrzeba - brak czegoś, wprowadzający organizm w niepożądany stan (Dekiel, Jaroszyński);

- potrzeba - odczuwany przez człowieka brak czegoś, stan pasywno(zależność człowieka od tego, czego mu brak)-aktywny (dążenie do zaspokojenia i pragnienie przedmiotu);

- potrzeba - stan organizmu powstały w wyniku braku (Gerstmann, Kozielecki, Reykowski, Szewczyk);

- potrzeba - dyspozycja do przeżywania stanu napięcia psychonerwowego pod wpływem braku jakiegoś dotąd występującego stale warunku (Muszyński);

- potrzeba - stan osobnika będący odchyleniem od optimum (Szewczyk);

- potrzeba - napięcie wewnątrz organizmu, które prowadzi do zorganizowania pola działania odpowiednio do pewnych podniet lub celów i pobudza aktywność skierowaną na ich osiągnięcie (Obuchowski);

- potrzeba - obiektywna właściwość gatunkowa człowieka, polegająca na podleganiu zależności od określonego elementu jego środowiska;

- opieka - … życiowych, w których ludzie dotknięci nieszczęśliwym układem zdarzeń losowych nie umiją lub nie mają dość sił, aby samodzielnie przezwyciężyć piętrzące się przed nimi trudności;

klasyfikacja potrzeb, omówienie;

- Siciński:

1. potrzeby których niezaspokojenie prowadzi do unicestwienia systemu określone w tradycyjny sposób jako „podstawowe”;2. potrzeby których niezaspokojenie pociąga za sobą niemożliwość pełnienia przez dany system pewnych jego funkcji;3. potrzeby których niezaspokojenie prowadzi do zakłóceń w pełnieniu przez system pewnych funkcji;4. potrzeby których niezaspokojenie prowadzi do zakłóceń w rozwoju danego systemu w szczególności dotyczy to systemów samoorganizujących się;- Maslow:1. potrzeby ludzkiego rozwoju (estetyczne, wiedzy i rozumienia, samorealizacji);

2. potrzeby podstawowe (hierarchicznie: szacunku i uznania, przynależności i miłości, bezpieczeństwa, fizjologicznie);- Obuchowski:1. potrzeby samozachowania - fizjologiczne;2. potrzeby orientacyjne - poznawcza, kontaktu emocjonalnego, sensu życia;3. potrzeba rozmnażania - zachowania gatunku;

- Szewczuk:1. potrzeby biologiczne na bazie mechanizmów wrodzonych: tlenu, światłą, ciepłoty, położenia, pokarmu, wody, wypróżnienia, aktywności, odpoczynku, gnieżdżenia, rozrodu, informacji, towarzystwa, opieki;

2. potrzeby nabyte w toku życia osobniczego - uwarunkowane społecznie: pomocy, znaczenia, wytwarzania, poznawania, piękna, zabawy, miłości, sensu życia, szczęścia;3. wrodzone mogące wystąpić tylko w specyficznych warunkach: posiadania, agresji;

- Argyle:

1. potrzeby fizjologiczne: jedzenia, picia, komfortu, ciepła, wygody;2. zależność, pomoc, podtrzymanie, ochrona, prowadzenie;3. afiliacja, ciepłe i przyjacielskie relacje, poczucie akceptacji społecznej, równości, ;4. dominacja, bycie akceptowanym przez innych i przez grupy, w roli przywódcy zadaniowego;5. płeć, bliskość fizyczna, kontakt cielesny, ciepłe interakcje społeczne, seks;6. agresja, ranienie innych fizycznie, werbalnie;

7. samoocena i tożsamość ego, aprobujące reakcje od innych, akceptacja siebie jako czegoś wartościowego;

8. inne motywacje: osiągnięć, pieniędzy, zainteresowania, wartości;

podstawowe czynniki, uwarunkowania potrzeb opiekuńczych:

czynniki:- podprogowy poziom rozwoju fizycznego, psychicznego i społecznego;- inwolucyjne następstwa procesu starzenia się człowieka;- odchylenia od normy, upośledzenia dziedziczne, wrodzone i nabyte;- chorobowe potrzeby;- sieroctwo, niewydolność opiekuńczo-wychowawcza rodziny;- trwałe nastawnie na zależność od innych, oczekiwanie pomocy i opieki, unikanie większych trudności, obawa i lęk przed wszelką odpowiedzialnością i ryzykiem, niedostatecznie wykształcona sfera praktyczno- instrumentalna; uwarunkowania:

- określone standardy życia;- funkcjonujące poglądy i przekonania w zakresie potrzeb ludzkich i ich zaspokajaniu;- możliwości ludzkie i materialne w tym zakresie;- środowisko społeczno-kulturowe;- stan potrzeb u jednostek wymagających opieki oraz poziom świadomości tych potrzeb;

diagnozowanie potrzeb opiekuńczych - etapy zabiegów diagnostycznych;

- poznawanie wielowymiarowe potrzeb ludzkich ich wyznaczników i wielostronnych uwarunkowań;- kroki:1. poznanie: powszechnych potrzeb ludzkich, indywidualnych przejawów i sposobów ich zaspokajania przez poszczególne jednostki, indywidualnych potrzeb i sposobów ich zaspokajania; 2. ocena zdolności lub niezdolności jednostki do względnie samodzielnego zaspokajania i regulowania potrzeb - ustalenie zasadności i rozmiarów interwencji opiekuńczej; 3. rozpoznanie przyczyn i uwarunkowań niezdolności do samodzielnego zaspokajania określonych potrzeb, czyli czynników potrzeb; 4. ustalenie zbiorowych potrzeb;

5. ustalenie potrzeb patogennych; 6. poznanie warunków i czynników bezpieczeństwa rozwoju i zdrowia oraz normalnego funkcjonowania jednostki; 7. poznanie sytuacji nienormalnych i na tym tle frustracji potrzeb; 8. poznanie składników interesu życiowego, pomyślności życiowej i hierarchii potrzeb jednostki; 9. poznanie określonych standardów jakości życia; 10. poznanie czy i na ile określone jednostki należy zaliczyć do kategorii podopiecznych wyczekujących, zobowiązując się do podjęcia opieki nad nim;

potrzeby człowieka:

potrzeba więzi-symbioza:- potrzeby: przywiązania, więzi z innymi ludźmi;- motywy: akceptacja i oczekiwania;

- zainteresowania: poszukiwanie, stopniowe odkrywanie własnych zainteresowań; potrzeba własnej tożsamości-separacja:- potrzeby: tożsamości;- motywy: wyodrębnienia i potwierdzenia własnego Ja, budowania granic Ja-Inni;- zainteresowania: manifestowanie odkrytych zainteresowań, wymiana z otoczeniem dotycząca zainteresowań instynktowna i intuicyjna; potrzeba samorealizacji indywiduacji):- potrzeby: samorealizacji;- motywy: eksploracji otoczenia, rozwijanie własnych zainteresowań i uzdolnień;- zainteresowania: świadoma realizacja zainteresowań, świadoma wymiana-współpraca w obrębie zainteresowań; konsekwencje niezaspokojonych potrzeb:

- dominanta potrzeb nie zaspokojonych (obsesje);- cierpienie;- wypaczenia osobowości (nieprzystosowanie społeczne, agresja);- sztywny upór (fiksacja);- cofnięcie się na wcześniejszy etap rozwoju (regresja);- ucieczka od rzeczywistości, oddawanie się nałogom (alkoholizm);- choroby (nerwice, zaburzenia histeryczne, schizofreniczne);

- dysleksja - specyficzne trudności w czytaniu;

dysleksja (Bogdanowicz):typu wzrokowego - zaburzenia percepcji i pamięci wzrokowej, powiązane z zaburzeniami koordynacji wzrokowo-ruchowej i wzrokowo-przestrznnej; typu słuchowego - zaburzenia percepcji i pamięci słuchowej dźwięków mowy, związana z zaburzeniami funkcji językowych; integracyjna - funkcje nie wykazujące zaburzeń, a zaburzona jest koordynacja - zaburzenia integracji percepcyjno-motorycznej; typu mieszanego - zaburzenia w percepcji słuchowej słowa, pamięci sekwencyjnej słuchowej, percepcji wzrokowej wyrazów, wzrokowej pamięci sekwencyjnej, pamięci wzrokowo-słuchowej, wyobraźni przestrzennej;

etiologia specyficznych trudności szkolnych:

Spionek, Bogdanowicz:- minimalne uszkodzenia centralnego układu nerwowego z okresu ciąży i porodu o nieprawidłowym przebiegu, lub uszkodzenia we wczesnym dzieciństwie;- dziedziczność;- opóźnienia w dojrzewaniu centralnego układu nerwowego, funkcji które uczestniczą w nauce czytania i pisania;- zaburzenia hormonalne w okresie rozwoju płodowego;

Tyszkowa:- brak wyćwiczonych funkcji poznawczych i ruchowych zaangażowanych w proces czytania i pisania w odpowiednim okresie życia;inne:- czynniki psychogenne (urazy psychiczne, stres)- zaburzenia sfery emocjonalnej;

diagnoza i terapia specyficznych trudności szkolnych:

etapy diagnozy pedagogicznej:- analiza „skierowana” ze szkoły zawierająca dane odnośnie: -opanowania przez ucznia znajomości zasad ortograficznych; -częstotliwości występowania błędów w jego wytworach pisemnych; -charakteru popełnianych błędów; -poziomu graficznego pisma; -tempa pisania; -poziomu wypowiedzi ustnych i pisemnych; -poprawności artykulacyjnych wymowy; -postępów w nauce języków obcych; -postępów w nauce z poszczególnych przedmiotów nauczania;- wywiad z rodzicami ucznia zawierający: -dane o rodzicach i rodzeństwie; -warunki życiowe rodziny; -przebieg ciąży i porodu; -rozwój psychofizyczny dziecka od najwcześniejszego okresu życia (rozwój mowy i lateralizacji); -przebyte choroby i urazy; -przebieg nauki szkolnej (objawy i zakres trudności w nauce, podejmowane środki zaradcze, motywacja do nauki); -ewentualnie obciążenia dziedziczne w rodzinie odnośnie specyficznych trudności szkolnych; -- rozmowa z uczniem zawierająca dane: -przebieg nauki szkolnej ucznia; -kiedy zaobserwował pierwsze trudności szkolne i na czym polegały; -jakie kłopoty w nauce ma aktualnie; -w jaki sposób rzutują one na ogólne powodzenia w nauce; -czy ktoś mu pomagał w nauce czytania i pisania i na czym ona polegała; -czy sam pracował nad przezwyciężeniem swych trudności; -jaka jest sytuacja w rodzinie, warunki do nauki; -stosunek do obowiązków szkolnych; -zainteresowania szkolne i pozaszkolne; -przedmioty które go interesują i których nie lubi; -udział w konkursach, zawodach, olimpiadach; -czy ma jakieś specjalne uzdolnienia; -do jakiej szkoły wybiera się po ukończeniu obecnej; -w jakim zawodzie chciałby pracować w przyszłości; -kontakty z kolegami; -ocena samego siebie; -- sprawdzenie znajomości zasad ortograficznych: -w kontakcie z uczniem; -ustnie lub pisemnie; -podstawowe zasady pisowni; - analiza wytworów szkolnych aktualnych i z młodszego wieku szkolnego -różne prace uczniowskie, klasówki, fragmenty zeszytów, samodzielne notatki; -ustalenie częstotliwości występowania błędów; -określenie charakteru błędów (typów, rodzajów, tendencji do powtarzania się); - analiza samodzielnych wypowiedzi pisemnych na określony temat, pisanych w poradni: -ocena umiejętności samodzielnego myślenia i wyrażania sądów; -sprawność w posługiwaniu się mową pisaną (treść wypowiedzi, kompozycja pracy, forma językowa, spójność wypowiedzi, bogactwo słownictwa, poprawność gramatyczna, stylistyczna, interpunkcyjna, ortograficzna); -- ocena umiejętności pisania na podstawie kilku sprawdzianów ortograficznych pisanych w poradni;- ocena poziomu graficznego pisma;- obserwacja pamięci słuchowej bezpośredniej - podczas dyktowania tekstu;- pomiar szybkości czytania;- badanie słuchu fonematycznego;

zasady terapii pedagogicznej:- możliwe pełna indywidualizacja pracy z każdym dzieckiem;- stawianie zadań dostosowanych do możliwości dziecka i zapewnianie warunków do poprawnego wykonywania ćwiczeń;- powolne, systematyczne przechodzenie od zadań łatwiejszych do trudniejszych, od prostych do bardziej złożonych;- zapewnianie warunków do utrwalania prawidłowych umiejętności i likwidowania niekorzystnych nawyków w czytaniu i pisaniu;- dostosowanie czasu trwania poszczególnych ćwiczeń do wydolności dziecka;- mobilizowanie dziecka do wykonywania zadań poprzez stosowanie różnorodnych form ćwiczeń;


metoda - zespół teoretycznie uzasadnionych zabiegów koncepcyjnych i instrumentalnych obejmujących najogólniej całość postępowania badacza, zmierzającego do rozwiązania określonego problemu naukowego;

technika - czynności praktyczne, regulowane starannie wypracowanymi dyrektywami, pozwalającymi na uzyskanie optymalnie sprawdzalnych informacji, opinii, faktów;technika określona jest przez dobór odpowiedniej metody i przez nią uwarunkowana;

obserwacja uczestnicząca (jako metoda jakościowa):- cecha - przełamywanie dualizmu badacz-badany;- badacz to nie wyłącznie rejestrator, ale aktywny uczestnik wydarzeń;obserwacja (jako technika badawcza):- czynność badawcza polegająca na gromadzeniu danych drogą postrzeżeń;- efekt - wiedza najbardziej naturalna o obserwowanej grupie, najbardziej prawdziwa;- najpopularniejsza postać - obserwacja otwarta lub swobodna;- prowadzona w randze naukowej - systematyczna obserwacja bezpośrednia lub pośrednia;- szczególny przypadek - obserwacja uczestnicząca: jawna i ukryta;- techniki gromadzenia materiałów: niestandaryzowane (notatki, opisy, rejestracja dźwiękowa i fotograficzna); standaryzowane (arkusz obserwacyjny - kwestionariusz z wytypowanymi zagadnieniami, które ma objąć obserwacja, dziennik obserwacji);-warunki poprawności wstępna znajomość przedmiotu obserwacji; jasne sformułowanie zagadnienia i celów obserwacji; bliższe poznanie przedmiotu obserwacji przez zastosowanie obserwacji otwartej lub innych procedur poznawczych; szczegółowe opracowanie koncepcji badań, kategoryzacja zagadnień, opracowanie formularzy i arkuszy obserwacyjnych;

wywiad, rozmowaotwarty wywiad pogłębiony (jako metoda jakościowa):- prowadzony za pomocą dyktafonu;

- forma rozmowy, w której badany „oprowadza badacza po swoim życiu”, snuje opowieść; pytania sugerujące, prowokujące, drażliwe;- cechy: równość - obie strony mają wpływ na przebieg dialogu; współzależność - nie tylko wymiana informacji ale wpływ na świadomość drugiej strony; wspólnota - atmosfera intymności i wzajemnego zrozumienia; uczestnictwo - wspólne budowanie wiedzy; integralność - angażowanie całej osobowości;wywiad (jako technika badawcza):- rozmowa badającego z respondentem lub respondentami według opracowanych wcześniej dyspozycji lub w oparciu o specjalny kwestionariusz;- cel - poznawanie faktów, opinii i postaw danej zbiorowości;- czynniki zakłócające wiarygodność informacji:respondent;narzędzie badawcze; prowadzący badanie;typy wywiadów:ze względu na stopień usystematyzowania pytań: skategoryzowany (ograniczenie kolejności i brzmienia pytań); nieskategoryzowany (swoboda w formułowaniu pytań, zmieniania ich kolejności, pytania dodatkowe);ze względu na sposób prowadzenia: jawny (badany poinformowany prawdziwie o celach, charakterze i przedmiocie; skategoryzowany), ukryty (badany nie poinformowany o roli ankietera, celach i przedmiocie; luźna rozmowa),jawny nieformalny - ukryty formalny (badany orientuje się w fakcie prowadzenie wywiadu, nieznany mu właściwy przedmiot);ze względu na liczbę badanych: indywidualne; zbiorowe;

ankieta, sporządzanie kwestionariusza ankiety ankieta (jako technika badawcza):- technika gromadzenia informacji polegająca na wypełnieniu najczęściej samodzielnie przez badanego specjalnych kwestionariuszy na ogół o wysokim stopniu standaryzacji w obecności lub najczęściej nieobecności ankietera;- szczególny przypadek wywiadu;- cechy odróżniające: stopień standaryzacji pytań, zakres i głębokość problematyki, zasady przeprowadzania;- pytania - zawsze konkretne, ścisłe, jednoproblemowe;- pytanie - najczęściej zamknięte, zaopatrzone w kafeterię (zestaw wszystkich możliwych odpowiedzi);- temat - wąskie zagadnienie lub szerszy problem rozbity na kilka zagadnień szczegółowych;- rodzaje kafeterii :zamknięte (ograniczony zestaw możliwych odpowiedzi) i półotwarte (zawierają punkt oznaczony „inne” pozwalający na własną odpowiedź); koniunktywne (możliwość wybrania kilku możliwych odpowiedzi) i dysjunktywne (wybór tylko jednej możliwości);

zasady budowania narzędzi badawczych:

      1. nie można opierać poznania na jednej technice badań - narzędzie winno uzupełniać i weryfikować wiedzę uzyskaną z innych źródeł;

      2. dla każdego badania odrębne narzędzia badawcze;

      3. budowa i treść narzędzia podporządkowane celom ogólnym badań zawartym w problemach badawczych;

      4. konstrukcja pytań winna odróżniać opisywanie od opiniowania;

      5. trzymanie się właściwej kolejności w przygotowaniu badań - cel, pytanie, teren badań, narzędzie;

      6. surowa dyscyplina w zakresie ścisłości i jednoznaczności używanych pojęć i zdań;

      7. wewnętrzna struktura narzędzi, stopień standaryzacji, wielkość, pytania filtrujące i kontrolne, okoliczności mają wpływ na wiarygodność informacji;

      8. narzędzi musi być: trafne (ma badać to, co w założeniu) i rzetelne (powtarzalność); metryczka - rejestr zmiennych niezależnych;

analiza wytworów pracyjakościowa analiza tekstu (metoda jakościowa): - analiza poziomu leksykalnego - słownika frekwencyjnego języka tekstu; ustalenie wyrazów najbardziej znaczących dla tekstu i obszarów rzeczywistości, których dotyczą;- ustalenie znaczenia najczęściej pojawiających się wyrazów i kontekstu w jakim zostały użyte;- dobór kategorii przy pomocy których dokonuje się analizy: jednostki i całości - autonomiczne jednostki narracji; konstrukcje - ustrukturalizowanie tekstu; struktury procesowe - odmiany narracji; linia recesywna i linia podstawowa - strukturalne uporządkowanie tekstu pod kątem kontynuowania wątku głównego lub odchodzenia od niego;badanie dokumentów (jako technika badawcza):- technika badawcza służąca do gromadzenia wstępnych, opisowych, także ilościowych informacji o badanej instytucji czy zjawisku wychowawczym; technika poznawania biografii jednostek i opinii wyrażonych w dokumentach;- dokumenty: kronikarskie (materiały statystyczne, obrazujące określone sytuacje, dokumentujące fakty i działania);opiniodawcze (osobiste materiały - pamiętniki, listy, wypracowania, wypowiedzi na piśmie);- analiza treści (jako technika badawcza):- technika badawcza służąca do obiektywnego, systematycznego i ilościowego opisu jawnej treści przekazów informacyjnych;- cel - stawianie diagnoz cech psychicznych osób i grup;- sposoby podejścia do analizy materiału symbolicznego :zainteresowanie cechami samej treści; próba sformułowania wniosków o autorze ;interpretowanie treści, by dowiedzieć się o odbiorcach bądź skutkach oddziaływania jej

techniki socjometryczne narzędzia socjometrii - test socjometryczny - umożliwia badanie nie tylko związków emocjonalnych, lecz także badanie stosunku młodzieży do określonych cech, wartości, preferencje, aspiracje życiowe;

wymiary życia:- biologiczny;- psychologiczny;- społeczny (role społeczne);- kulturalny (udział w kulturze współczesnej);- kulturowy (dorobek kulturowy);- ekonomiczny, socjalno-bytowy, gospodarczy;

cel diagnostyki pedagogicznej:- nabycie umiejętności w zakresie rozpoznania i opisu interesujących stanów rzeczy, faktów, procesów wychowawczych, rozwoju;- nabycie umiejętności analizy przyczyn, interpretacji w kontekście koncepcji i teorii;- proponowanie działań terapeutycznych, profilaktycznych, prognostycznych;

Cele diagnozowania:- opisujące;- wyjaśniające;- interpretujące;- oceniające;- normatywne;- praktyczne;- wdrożeniowe;

przykład typologii - Dobrowolski: współczynnik różnicowania - umysłowość, intelekt; typy umysłów nauczycieli:- typ rozumowy - małe zainteresowanie problemami opiekuńczo-wychowawczymi: erudyta - jak najwięcej wiedzieć, pamięć, odtwarzanie; myśliciel - jak najwięcej rozumieć, uwaga, refleksyjność;- typ intuicyjny :wyczucie procesu opiekuńczo-wychowawczego; kontekst; mądrość życiowa;- typ organizacyjny: holistyczne widzenie; konstruowanie; uporządkowanie;- typ systematyczny (schematyczny):upraszczanie działań ;szablon; naśladownictwo;- typ wyobraźniowy: przeżycia; operowanie obrazami; zachowania twórcze;- typ ekspresyjny: wyraziste ukazywanie stanów psychicznych; istota ekspresji - głos; przerost formy nad treścią;

rodzaje przemocy:- fizyczna - fizyczne zadawanie bólu;- psychiczna (emocjonalna) - zadawanie cierpienia, niszczenie struktury psychicznej;- zaniedbywanie - niezaspokajanie potrzeb;- wykorzystywanie seksualne - przekraczanie barier intymności fizycznej;

badane przyczyny przemocy - diagnoza genetyczna: cechy indywidualne sprawców: hipoteza - cechy determinujące sprawców to zaburzenia emocjonalne, choroby psychiczne, nerwicowość, egocentryzm, narcyzm - nie została potwierdzona; hipoteza - określone cechy dzieci są przyczyną przemocy - nie została potwierdzona; czynniki psychospołeczne: mogą towarzyszyć przemocy: natężenie, ilość, siła, czas stresu; zwiększenie ryzyka przemocy = stres + pobudliwość rodziców + mentalność; hipoteza - przemoc zależy od stany ekonomicznego (zależność wykazana z zaniedbaniem); hipoteza - wielodzietność zwiększa ryzyko przemocy - brak zależności; hipoteza - niechciane dziecko zwiększa ryzyko przemocy - brak zależności; czynniki ryzyka: u matek - częściej przemocy dokonują matki młode, samotne, po trudnym porodzie, z niskim wykształceniem, poirytowane na dziecko; dla całej rodziny - częstsza przemoc w rodzinach izolujących się od otoczenia społecznego, z nierealistycznymi oczekiwaniami wobec dziecka, z surową dyscypliną, z napięciem w relacjach między rodzicami; autorytarne wychowanie:

kierunki przeciwdziałania przemocy:samokontrola - zrozumienie natury, okoliczności przemocy; interwencja prawna - niewystarczająca;interwencja psychospołeczna - wpływ społeczny otoczenia, instytucji; wywieranie presji;

socjotechnika - dyscyplina praktyczna zajmująca się projektowaniem strategii dokonywania zmian społecznych na podstawie:- badania diagnostycznego - opisania stanu rzeczy;- określonych założeń aksjologicznych - teleologia, aksjologia;- zrealizowanych projektów, koncepcji, teorii;

ekspertyzy społeczne:- diagnostyczna - cel: opis stany rzeczy, wyjaśnienie, określenie punktów strategicznych, dynamika zjawiska (zmian), przewidywanie ewentualnych zmian (ich hierarchii);- aksjologiczna - określenie modelowego obrazu instytucji, organizacji;- socjotechniczna - program postępowania (na bazie ww.):profilaktycznego - uprzedzająca;terapeutycznego - interweniująca;kreatywnego, innowacyjnego, projektującego nowa rzeczywistość;

myślenie:- magiczno-życzeniowe - do 12 roku życia dominuje;- racjonalno-logiczne

picie problemowe - osoby w wieku dorastania o zachowaniu nie akceptowanym społecznie;

syndrom zachowań problemowych:- wczesna inicjacja seksualna;- picie;- grupy przestępcze;

przyczyny picia problemowego:- zaburzenia osobowości;- geny;- rodzina;

czynniki wpływające na relacje w rodzinie: spójność - więź emocjonalna, granice między systemami i jednostkami, koalicje, sposoby podejmowania decyzji, czas i przestrzeń życiowa; cztery poziomy spójności: 1)system luźny:- bardzo niski poziom spójności;- słaba więź emocjonalna;- wyraźna przestrzeń prywatna;- każdy ma indywidualnych przyjaciół;- brak wspólnych przyjaciół; 2)system odseparowany:- poziom spójności niski do umiarkowanego;- więź osłabiona lub umiarkowana;- granice wewnętrzne i zewnętrzne częściowo otwarte;- sztywne granice międzypokoleniowe;- koalicja małżeńska;- czas wolny spędzany prywatnie i wspólnie;- przewaga zajęć indywidualnych;3)system połączony:- poziom spójności od wysokiego do umiarkowanego;- więź od umiarkowanej do wysokiej;- granice wewnętrzne częściowo otwarte;- granice zewnętrzne całkowicie zamknięte;- silna koalicja małżeńska;- czas wolny spędzany razem;- decyzje podejmowane raczej wspólnie;- wspólni przyjaciele;4)system zwarty:- poziom spójności bardzo wysoki;- zwarte granice wewnętrzne;- wyraźne granice zewnętrzne;- zanikające granice międzypokoleniowe;- koalicja rodzinna silna;- decyzje podejmowane tylko wspólnie;- wspólne spędzanie czasu, ze wspólnymi przyjaciółmi; adaptacyjność - zdolność do reagowania na stres rozwojowy lub sytuacyjny przez zmianę struktury władzy, ról, zasad;

cztery poziomy adaptacyjności: system chaotyczny:- bardzo wysoki poziom adaptacyjności;- jawne zasady wymuszane arbitralnie;- bierne lub agresywne wyrażanie poglądów;- brak lub łagodna kontrola;- przeciągające się negocjacje nie rozwiązujące problemu;- brak stałości ról i zasad o charakterze ukrytym; system elastyczny:- poziom adaptacyjności od wysokiego do umiarkowanego;- stanowcze wyrażanie poglądów;- elitarny styl kontroli;- umiejętność rozwiązywania problemów;- wzajemność w wypełnianiu ról;- zasady ujawniają się i zmieniają (większość ukryta i wymuszana);system sztywny:- bardzo niski poziom adaptacyjności;- bierność lub agresywność w wypowiadanych opiniach;- autorytarny styl kierowania i kontroli;- ograniczenie negocjacji;- stereotypy ról; system ustrukturalizowany:- poziom adaptacyjności od umiarkowanego do niskiego;- zdecydowane wyrażanie opinii;- stały przywódca;- demokratyczna kontrola;- skuteczne negocjacje;- role rzadko ulegają wzajemności lub są dzielone; wzór komunikacyjny - wzory efektywnego porozumiewania się: emocjonalne oddzielenie:- znaczny dystans emocjonalny;- sztuczne bariery dla potrzeb i celów poszczególnych osób;- oskarżanie;- odtrącanie;- nasilona reaktywność emocjonalna w postaci lęku, złości, poczucia winy; struktura zdezorganizowana:- rozwlekłe negocjacje;- niekonkretne rozmowy;- niejasne, niekonsekwentne komunikaty;- brak odpowiedzialności w relacjach, interakcjach; relacje zrównoważone:- skuteczne negocjacje;- efektywne porozumiewanie się;- odpowiedzialność za decyzje;- pewność siebie;- współpraca;- obrona własnych interesów;- pozytywne cele;- konstruktywne potrzeby; struktura sztywna:- rzadkie negocjacje;- sztywność wzorów porozumiewania się;- zaznaczenie przewagi nad innymi;- manipulacja;- przesadna odpowiedzialność;- nadmierna zależność; emocjonalne uwikłanie- emocjonalne zlewanie się;- pomieszanie potrzeb i celów;- wysoka reaktywność uczuciowa w formie lęku, złości, poczucia winy;



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
arkusz diagnoza, STUDIA -PRYWATNE, Różności
ARKUSZ HOSPITACJI DIAGNOZUJĄCEJ, Studia Pedagogika, niedostosowanie
Diagnostyka1, Studia
Psychologiczne metody diagnostyczne, Studia, Przedmioty, Psychologia kliniczna
ściąga wykłady diagnostyka, Studia
neurologia- badania diagnostyczne, STUDIA, Pielęgniarstwo, Materiały z pielęgniarstwa
ARKUSZ DO DIAGNOZOWANIA , studia pedagogika, magisterka, semestr IV, praktyki, dokumenty - szablon
Kwestionariusze diagnozy, studia - praca socjalna, Diagnozowanie Potrzeb
NARZEDZIE DIAGNOSTYCZNE, Studia
METODY ANESTEZJOLOGICZNE W BADANIACH DIAGNOSTYCZNYCH, Studia - ratownictwo medyczne, 3 rok, Zawansow
notatki z diagnostyki, Studia
Diagnoza ilościowa małej Poli, Szkoła - studia UAM, Psychologia rozwoju człowieka, Psychologia rozwo
Lab-diagnostyka-sem8-Pomiar drgan, Księgozbiór, Studia, Diagnostyka
Diagnoza Resocjalizacyjna Skalą Nieprzystosowania Społeczneg, studia, II ROK, Resocjalizacja
DIAGNOZA RESOCJALIZACJI, Studia, Pedagogika, Resocjalizacja
Organizacja Laboratorium Usługowego1B, studia-biologia, Studia magisterskie, Mgr sem III, Diagnostyk
Arkusz wstępnej diagnozy pedagogicznej, studia, LICENCJAT

więcej podobnych podstron