1. Ślady dermatoskopijne

• Ślady linii papilarnej - wewnętrzna cześć dłoni i podbicie stopy.

• Ślady czerwieni wargowej - usta.

• Ślady małżowiny usznej - uszy.

• Ślady poletkowej budowy skóry - czoło, policzek, zewnętrzna część dłoni.

IDENTYFIKACJA KONKRETNEGO CZŁOWIEKA!!! - IDENTYFIKACJA BEZPOŚREDNIA I INDYWIDUALNA CZŁOWIEKA.

RODZAJE ŚLADÓW KRYMINALISTYCZNYCH, KTÓRE DAJĄ MOŻLIWOŚCI IDENTYFIKACJĘ KONKRETNEGO CZŁOWIEKA:

1. Dermatoskopijne

2. Pismo ręczne

3. Mowa

4. Ślady zapachowe

DNA + ślady biologiczne ( plamy barwy brunatnej, naskórek, wymaz z pochwy, sperma, ślina) - identyfikacja bezpośrednia ale grupowa.

IES - Instytut ekspertyz sądowych i ZMS - zakład ekspertyz sądowych - te instytucje badają 100% DNA Policja ma prawo badać tylko 95% DNA.

METODY IDENTYFIKACJI CZŁOWIEKA POPRZEZ LINIE PAPILARNE:

1. Daktyloskopia - palce

2. Cheiloskopia - dłonie

3. Podoskopia - stopy

WŁAŚCIWOŚCI LINII PAPILARNYCH:

• Indywidualność - 1:64000000000 - prawdopodobieństwo 2 takich samych linii papilarnych. Nawet bliźniacy jednojajowi mają inne linie papilarne.

• Trwałość - linie papilarne są wytworem skóry WŁAŚCIWEJ!!! Starcie naskórka odbudowuje się po 3 dniach. Oblanie się kwasem ( nawet) nie zniszczy trwale cech indywidualnych.

• Niezmienność - polega na tym, iż od 3 miesiąca życia płodowego aż do gnilnego rozkładu ciała linie papilarne są niezmienne.

WZORY LINII PAPILARNYCH NA PALCACH:

1. Łukowe - proste lub bezdeltowe

2. Pętlicowe - wirowe (prawa pętlica - prawa ręka pętlica lewa - lewa ręka)

3. Wirowe - wielodeltowe

CECHY GRUPOWE LINII PAPILARNYCH:

1. Typ, rodzaj i odmiana wzoru - możemy mieć jeden z trzech wzorów linii.

2. Rodzaj rysunku wewnętrznego - w wirowym - wir w pętlicowym - pętla(to co w centrum rysunku.

3. Rodzaj delty - układ linii papilarnych w formie trójkąta ( wzór wirowy minimum 2)

CECHY INDYWIDUALNE LINNI PAPILARNYCH: (22 rodzaje)

1. Szczegóły budowy linii papilarnych (minucje)

2. Ich wzajemne rozmieszczenie

3. Ich kształt i wielkość

RODZAJE CECH INDYWIDUALNYCH:

• Początek linii

• Koniec linii

• Oczko

• Odcinek

• Mostek

Aby zakwalifikować ślad linii papilarnych, ujawniony na miejscu zdarzenia, do badań identyfikacyjnych należy wyznaczyć 7 cech indywidualnych.

Aby porównać ślad linii papilarnych z odbitką linii papilarnych pobraną od osoby należy wyznaczyć 12 cech indywidualnych.

NIE MA CZEGOŚ TAKIEGO JAK ODISK PALCÓW W KRYMINALISTYCE!!! - są ślady linii papilarnych i odbitki śladów papilarnych!!!

Materiał dowodowy - materiał uzyskany na miejscu zdarzenia i ma ścisły związek z przedmiotowym zdarzeniem. Musi być zabezpieczony pod względem procesowym i technicznym. Świeże ślady związane ze zdarzeniem - inne nie zabezpieczamy.

METODY UJAWNIANIA I ZABEZPIECZANIA ŚLADÓW

1. Metoda proszkowa ( fizyczna)

ZASADA

• Zasada kontrastowości - proszek dobieramy do koloru podłoża(na zasadzie kontrastu np. podłoże ciemne - jasny proszek- ciemna folia)

• Najpierw ślady biologiczne - Zasada kontaminacji - wymieszanie materiału genetycznego ( NIE WOLNO) dlatego trzeba zabezpieczać ślady biologiczne na różne wymazówki.

NAJWAZNIEJSZE PROSZKI:

• ARGENTORAT -szkło, porcelana, fajans, powierzchnie niklowane, powierzchnie lakierowane, metal, tworzywa sztuczne. (CIEMNE POWIERZCHNIE)

• SADZA ANGIELSKA - powierzchnia papierowa, tekturowa papier kredowy, papier kredowany (JASNE POWIERZCHNIE)

2. Metoda chemiczna - małe przedmioty

• Opary kleju cyjano- + barwnik yellow basic 40

NA SKÓRE LUDZKIEJ I TKANINIE NIE DAMY RADY CHEMICZNIE UJAWNIĆ SLADÓW LINII PAPILARNYCH!

METODY IDENTYFIKACJI CZŁOWIEKA UWZGLĘDNIAJĄCE SZCZEGÓLNE WŁAŚCIWOŚCI LINII PAPILARNYCH: (RZADKO STOSOWANE)

1. KRAWĘDZIOSKOPIA -krawędzie linii papilarnych

2. POROSKOPIA -pory skórne

3. Metoda wyszukiwania „białych linii” (występują na wewnętrznej stronie dłoni w obszarze przykciukowym)

INNE METODY IDENTYFIKACJI CZŁOWIEKA:

• Ślady poletkowej budowy skóry

• Cheiloskopia (czerwień wargowa)

• Otoskopia kryminalistyczna (małżowina uszna)

GANDOSKOPIA - metoda identyfikacji rzeczy na podstawie śladów rękawiczek.

CECHY GRUPOWE RĘKAWICZEK:

• Materiał

• Krój

• Rozmiar

• Kształt

CECHY INDYWIDUALNE: (NABIERA ICH PODCZAS)

• Produkcji

• Użytkowania

• Napraw

MATERIAŁ PORÓWNAWCZY -MATERIAŁ POBRANY W CELU PORÓWNANIA Z MATERIAŁEM DOWODOWYM.

ŚLADY BIOLOGICZNE - MATERIAŁ PORÓWNAWCZY MOŻE BYĆ TYLKO POBRANY WYMAZÓWKĄ Z WEWNĘTRZNEJ STRONY POLICZKA (ŚLINA)

PODSTAWY PRAWNE DAKTYLOSKOPOWANIA (jak pobieramy materiał porównawczy)

Art. 74 § 3 KPK - podejrzany

Art. 192 § 1 KPK - pokrzywdzony

Art. 192 § 4 KPK - świadek

Art. §192 a KPK - osoba typowana, postronna, denat

Nastepne cwiczenia blok 9

Ślady biologiczne - to taki ślad, który pochodzi od żywego organizmu. Ślady będą stanowiły znaczący dla kryminologii trop gdy będą miały związek ze sprawą.

Ślady biologiczne w praktyce kryminalistycznej dzieli się na trzy grupy:
- tkanki (np. krew, włosy, naskórek, a także fragmenty roślin)
- wydzieliny (np. ślina, nasienie, pot)
- wydaliny (np. kał, mocz).

Śladem biologicznym są także ślady zębów lub paznokci pozostawione na miejscu zdarzenia (np. ugryzienia albo zadrapania na skórze ofiary, nadgryzione produkty spożywcze).

Czynniki niszczące ślady biologiczne :

• Wysoka temperatura i promienie UV

• Wysoka wilgotność, woda

• Przeciąg wiatr

• Podłoże

• Związki chemiczne, detergenty, elektrolity

• Drobnoustroje

• Rośliny

• Zwierzęta

Kontraminaja - zanieczyszczenie skażenie zabrudzenie

Techniczne zabezpieczenie śladów biologicznych zależy od:

• Rodzaju podłoża

• Wielkości przedmiotu

• Wielkość i grubość plan

• Stan śladu i konsystencja śladu

Wariogramy (poligramy) - wykresy tworzone przez wariografy.

Wariograf bada trzy podstawowe procesy fizjologiczne tzw. fizjologiczne korelaty emocji :

• Oddech (głębokość i szybkość oddechu wskaźnik P1 i P2)

• Ciśnienie krwi (CA - częstotliwość pracy serca i ciśnienie krwi)

• Oporność elektryczna skóry (GSR) - napięcie prądu 0,05 V natężenie 0,00005 A (GS - Reakcja skórno - galwaniczna)

JAKIE SŁUŻBY WYKORZYSTUJĄ WARIOGRAFY:

• ABW i Agencja Wywiadu

• Straż Graniczna

• Służba Wywiadu Wojskowego

• Służba Kontrwywiadu Wojskowego

• Żandarmeria Wojskowa

• Urząd Kontroli Skarbowej

• Policja

• CBA

• BOR

Dla wiarygodnego opiniowania wykorzystuje się minimum 4 testy.

Techniki pytań kontrolnych/porównawczych (CQT)

Rodzaje pytań w testach:

• Obojętne

• Kontrolne/porównawcze

• krytyczne

Forma testu Reida (pytania)

1. obojętne

2. obojętne

3. krytyczne

4. obojętne

5. krytyczne

6. kontrolne

7. obojętne

8. krytyczne

9. krytyczne

10. kontrolne

Uwarunkowanie prawne badania wariografem (art. 192a, art. 199a K.P.K)

KORZYŚCI Z BADAŃ WARIOGRAFICZNYCH:

• SZYBKA METODA WERYFIKACJI WERSJI PODMIOTOWYCH I PRZEDMIOTOWYCH

• POZWALA OGRANICZYĆ LICZBĘ OSÓB PODEJRZANYCH

• UZYSKANIE DOWODU POSZLAKOWEGO W POSTACI POZYTYWNEJ OPINII WARIOGRAFICZNEJ WOBEC OKREŚLONEJ OSOBY.

OGLĘDZINY:

Miejsce zdarzenia

• Obszar bezpośredniej realizacji czynu uznanego przez prawo karne za przestępstwo(miejsce działanie lub zaniechania działania sprawcy)

• Miejsce skutku przestępstwa(ukrywanie się sprawcy, ukrycie przedmiotów pochodzących z przestępstwa)

• Miejsce gdzie wystąpiło jakiekolwiek działanie związane z czynem przestępnym (miejsce przygotowania czynu)

W kryminalistyce miejsce zdarzenia to określona część przestrzeni w której coś się wydarzyło - co jest związane z przedmiotem przestępstwa.

• Miejsce znalezienia zwłok

• Miejsce ukrycia przedmiotów

• Miejsce ukrywania osoby

• Droga odejścia osoby z miejsca kradzieży z włamaniem

Kryminalistyczne badanie miejsca zdarzenia(KBMZ) to nie to samo co oględziny miejsca.

Kryminalistyczne badanie miejsca zdarzenia:

• Zakres większy niż pojęcie oględzin miejsca zdarzenia

• Obejmuje wszystkie czynności (procesowe, operacyjne, techniczne) wykonywane lub zlecane przez organ procesowy na miejscu zdarzenia

• Dokonywane jest w przypadkach poważnych przestępstw.

Czynności procesowe:

• Oględziny zwłok, rzeczy

• Przesłuchania

Czynności operacyjno - rozpoznawcze:

• Wywiad

Czynności techniczne:

• Instalacja sprzętu

• Penetracja terenu

Zarządzenie 1426 Komendanta Głównego Policji z dnia 23 grudnia 2004

Rozdział 4 Czynności na miejscu zdarzenia.

Zadania zespołu procesowego:

• Przyjęcie zawiadomienia o przestępstwie

• Przesłuchanie pokrzywdzonego w charakterze świadka

• Zorganizowanie przemocy medycznej i psychologicznej

• Przesłuchanie świadków przestępstwa

• Przeprowadzenie innych czynności procesowych (zatrzymanie osoby, oględziny osoby< oględziny rzeczy, Przeszukanie pomieszczenia itp.)

• Przesłuchanie osoby podejrzanej w charakterze podejrzanego.

Skład zespołu oględzinowego:

• Kierujący zespołem

• Policjant lub policjanci komórki dochodzeniowo śledczej

• Przedstawiciele komórki techniki kryminalistycznej (koordynator czynności techniczno-kryminalistycznych)

• Technik kryminalistyki, eksperci LK KWP (ujawniający i zabezpieczający ślady oraz technicznie dokumentuje przebieg oględzin)

• Lekarz pogotowia, lekarz z zakładu medycyny sądowej

• Biegli odpowiednich specjalności (policjant albo inna osoba spoza policji)

• Przewodnik psa specjalistycznego

Zadania zespołu oględzinowego:

• Ujawnianie i zabezpieczanie śladów i dowodów przestępstwa (przy użyciu metod i środków techniki kryminalistycznej)

• Prawidłowe udokumentowanie przebiegu oględzin oraz ich wyników (protokół oględzin, dokumentacja fotograficzna, nagrania wideo, szkice kryminalistyczne, notatka pooględzinowa)

Zadania specjalisty (technika kryminalistycznego) art. 205 i art. 206 KPK

1. Wykonanie pomiarów, obliczeń, szkiców kryminalistycznych

2. Wykonanie zdjęć

3. Ujawnienie i zabezpieczenie śladów kryminalistycznych

4. Udokumentowanie położenia dowodów rzeczowych i śladów kryminalistycznych

5. Współpraca w zakresie typowania materiału badań

OGLĘDZINY - czynność procesowo-kryminalistyczna, polegająca na spostrzeganiu stanu obiektu oględzin (dokonanie czynności dowodowej, procesowej - zbieranie, zabezpieczanie i w niezbędnym zakresie ich utrwalanie)

CEL:

• Utrwalenie stanu przedmiotu oględzin

• Zabezpieczenie dowodów i śladów w celu identyfikacji, przeciw zniszczeniu, utratą, zniekształceniem

PRZEDMIOT:

• Miejsce

• Rzecz

• Osoba

• Zwłoki

PODMIOT:

• Sąd

• Prokurator

• Policjant służby dochodzeniowo - śledczej

PODSTAWY PRAWNE OGLĘDZIN:

1. Art. 207 KPK - miejsca, osoba, rzecz

2. Art. 209 KPK - zwłoki (sekcja)

3. Art. 74 KPK - § 2 -oskarżony, podejrzany § 3 - osoba podejrzana(bez przestawionych zarzutów)

4. Art. 192 KPK - § 1 - pokrzywdzony, świadek

5. Art. 228 KPK - § 1 przedmioty wydawane lub zabezpieczone na miejscu zdarzenia

Oględziny rzeczy:

• Rzecz ujawniona w toku oględzin miejsca zdarzenia

• Rzecz znaleziona podczas przeszukania miejsca lub osoby

• Rzecz wydana lub odebrana od osoby podejrzanej lub innej osoby

• Rzeczy, której posiadanie jest zabronione

Art. 308 KPK - Czynności w niezbędnym zakresie.

ŚLADY :

Na ciele:

• Obrażenia ( zadrapania naskórka, rany)

• Ślady biologiczne (tkanki wydzieliny przeniesione na skutek bezpośredniego kontaktu osób)

• Inne ślady charakterystyczne dla danego przestępstwa ( obecność cząstek GSR na osobie strzelającej z broni palnej)

Na odzieży lub posiadanych przedmiotach

Art. 208 KPK - osoba wykonująca oględziny ciała

Zasady:

• Aktywności

• Obiektywizmu

• Jednoosobowego kierownictwa

• Ekonomiczności

• Szybkości

• Planowości

• Tajności

• Indywidualności

• Pisemności

• Wszechstronności

Etapy prowadzenia oględzin:

• Wstępny

• Szczegółowy

• Końcowy

Metody dokonywania oględzin

• Dośrodkowa

• Odśrodkowa

• Liniowa

Fazy prowadzenia oględzin:

• Statyczna - nie ruszamy nic

• Dynamiczna - ruszamy

WYZNACZANIE SPO (STAŁYCH PUNKTÓW ODNIESIENIA lub STAŁE PROSTE ODNIESIENIA lub STAŁE PROSTE ODNIESIENIA)

• Punkt (hydrant itp.)

• Linia

• Krawędź

NUMEROWANIE ŚLADÓW

• Stałe

• Jednoznaczne

• Ślady na przedmiocie numer 7 oznaczamy jako 7,1 7,2 itd.

Dokumentacja oględzin:

1. Protokół oględzin (obligatoryjny) art. 143 § 1

2. Szkice kryminalistyczne

3. Dokumentacja fotograficzna art. 147

4. Nagrania różnych nośników

5. Notatki pooględzinowe

Zasady protokołowania:

• Bezpośredniości

• Dokładności

• Obiektywności

• Komunikatywności

METRYCZKA ŚLADU /PRZEDMIOTU jest procesowym zabezpieczeniem.

Eksperyment - doświadczalne dowodzenie jakiegoś zdarzenia. Czy było to możliwe.

PUŁAPKI KRYMINALISTYCZNE

Pułapka kryminalistyczna to środki techniczne , preparaty i substancje wykorzystywane w celach prewencyjnych i dowodowych. Mogą udaremnić popełnienie czynu zabronionego, obezwładnienia sprawcy na czas niezbędny do jego zatrzymania, stworzenia dogodnej sytuacji do zatrzymania na danym terenie, widoczne lub niewidoczne oznakowanie przedmiotu, sprawcy, zarejestrowanie działania sprawcy jak i dokonania identyfikacji sprawcy.

Pułapki kryminalistyczne chronią:

• Ludzi

• Banki

• Muzea

• Mieszkania

• Apteki

• Pojazdy

• Obiekty handlowe

• Inne w zależności od potrzeb

Przesłanki do stosowania pułapek:

• Niedopuszczenie do przestępstwa

• Obezwładnienie sprawcy

• Stworzenie dogodnego miejsca do zatrzymania

• Zatrzymanie sprawcy na gorącym uczynku

• Oznakowanie sprawcy

• Utrwalenie sprawcy i stworzenie możliwości identyfikacji sprawcy

• Oznakowanie przedmiotów

• Oznakowanie okupu lub listów okupowych

Warunki instalacji pułapek:

• Pułapek nie zakłada się „na wszelki wypadek”

• Pułapki nie mogą stanowić zagrożenia da życia i zdrowia

• Środki chemiczne muszą być atestowane i przebadane

• Instalacja pułapki musi uwzględniać deinstalację

• Instalację musi poprzedzać rozpoznanie terenu

• Dobry wybór pułapki

• Minimalizacja możliwości wykrycia pułapki

Rodzaje pułapek:

1. Sygnalizujące - sygnalizacja ze osoba niepowołana jest w danym miejscu (alarmy)

2. Znakujące - oznakowanie intruza na danym terenie (armatki ze środkiem znakującym)

3. Obezwładniające - unieruchomienie intruza i pomagające go ująć

4. Rejestrująco-utrwalające - fotopułapki utrwalające wizerunek intruza

5. Kombionowane - mieszane pułapki

6. Kryminalistyczne pułapki komputerowe - zadanie to wykrycie sprawcy dokonującego nielegalnego działania w sieci internetowej lub na komputerze pracującym w sieci.

Pułapki znakujące:

• Barwiące

• Niebarwne

• Znakujące skład chemiczny

• Zapachowe

Chemiczna pułapka znakująca - nakłada się na miejsca gdzie sprawca prawdopodobnie dotknie przedmiot. Może też polegać na napyleniu danego pierwiastka na potencjalny cel kradzieży. Przy reakcji ze skórą dochodzi do widocznych zmian powierzchniowych.

Zadanie chemicznej pułapki znakującej:

• Udowodnienie kontaktu sprawcy z miejscem przestępstwa

• Udowodnienie kontaktu sprawcy z inną osobą np. paserem, współsprawcą

• Udowodnienie kontaktu sprawcy z przedmiotem przestępstwa

ŚLADY MECHANOSKOPIJNE

Pojęcie

1. Ślady mechanoskopijne (ujęcie wąskie) - są to narzędzia oraz ślady działania tych narzędzi.

2. Ślady mechanoskopijne (ujęcie szerokie) - są to takie ślady kryminalistyczne, których badaniem oraz identyfikacją zajmuje się wyspecjalizowany dział techniki kryminalistycznej, zwany mechanoskopią. (J. Kurczewski)

3. Mechanoskopia - jest to dział techniki kryminalistycznej zajmujący się badaniami śladów powstałych wskutek wzajemnego mechanicznego oddziaływania na siebie różnych przedmiotów i ustalaniem tożsamości narzędzi przestępstw na podstawie śladów pozostawionych przez te narzędzia. (J. Bieńka).

Narzędzia i ich podział:

Narzędzie - jest to urządzenie proste lub złożone, umożliwiające wykonywanie jakieś czynności lub pracy.

Podział narzędzi ze względu na ich działanie na podłoże:

1. narzędzia tnące jedno lub dwuostrzowe, np. nóż, nożyczki,

2. narzędzia skrawające, np. wiertło

3. narzędzia ściskające, np. imadło,

4. narzędzia rozpierające, np. podnośnik samochodowy,

5. narzędzia uderzające, np. młotek

6. narzędzia uniwersalne, wielofunkcyjne, np. kombinerki

Podział narzędzi ze względu na ich zastosowanie w trakcie popełniania przestępstw:

1. narzędzia wyprodukowane do wykonywania pracy użytecznej nie związanej z przestępstwem, wykorzystywane przez sprawców, np. piłka do metalu,

2. narzędzia wyprodukowane do pracy użytecznej i przystosowane do dokonywania przestępstw, np. podnośnik samochodowy z powiększoną główką,

3. narzędzia wyprodukowane celowo do dokonywania przestępstw, np.

raki - służące do prucia kas pancernych,

wytrychy - do otwierania zamków,

łamaki - do łamania wkładek bębenkowych (samochodowych),

łomy - do wyrywania pałąków z kłódek, drzwi z zawiasów,

wyważacze - do wyważenia drzwi z zawiasów,

żabki - do rozpierania krat.

Mechanizm powstawania śladów mechanoskopijnych

Ślady mechanoskopijne powstają w trakcie zetknięcia się dwu lub więcej przedmiotów o określonej twardości działających na siebie z odpowiednią siłą i pod właściwym kątem. Przedmiot o większej twardości odwzorowuje cechy swojej powierzchni- makrostrukturalne i mikrostrukturalne- na powierzchni przedmiotu przyjmującego ślad (najczęściej o mniejszej twardości chociaż może nastąpić wzajemne, krzyżowe przeniesienie cech).

Cechy makrostrukturalne - to cechy widoczne np. kształt, wielkość, sposób odłamania, rozerwanie.

Cechy mikrostrukturalne - to cechy obserwowane w dużym, mikroskopowym powiększeniu, powstają w trakcie produkcji narzędzia, renowacji, napraw. Badaniem struktury wewnętrznej przedmiotów i narzędzi zajmuje się metalografia- wchodząca w zakres fizykochemii.

Postacie śladów mechanoskopijnych

• ślady w postaci odkształceń podłoża w miejscu kontaktu z narzędziem: wgniecenie, zarysowanie, ześlizg, cięcie,

• ślady w postaci zmiany pierwotnej geometrii danego przedmiotu: odłamanie, odprysk, rozdarcie, rozcięcie, pęknięcie.

Na podstawie śladów mechanoskopijnych możemy wnioskować m.in.: o sposobie postępowania sprawcy, rodzaju użytego narzędzia, liczby użytych narzędzi, zawodu i środowiska z którego wywodzi się sprawca, a nawet o kwalifikacji prawnej czynu.

Metody technicznego zabezpieczania śladów mechanoskopijnych

• zabezpieczenie wraz z podłożem

• wykonanie odlewu

• zebranie z podłoża

• fotografowanie

• ochrona przed korozją, owinięcie, opakowanie w pudełku

Metody ujawniania i zabezpieczania - opis

1. Ujawnia się stosując metodę optyczną. Ślady w skali „mikro” - często wykorzystując światło padające skośnie na powierzchnię poddaną obserwacji. Do ujawniania śladów w skali „makro” - stosuje się lupy i mikroskopy stereoskopowe.

2. Zabezpieczenie kryminalistyczne:

a) fotografowanie (jeżeli inaczej nie można śladu zabezpieczyć, np. ślad narzędzia w tłuszczu),

b) wraz z podłożem, na którym ślad się znajduje; zabezpiecza się cały przedmiot, np. zamek, kasetę lub fragment podłoża,

c) modelowanie, wykonanie repliki śladu: za pomocą plasteliny, wosku, masy gipsowej, masy silikonowej,

d) zebranie z podłoża i przeniesienie do odpowiedniego opakowania. Tak zabezpiecza się np. wióry metalowe, opiłki, kawałki rozbitej szyby.

Śladów nie wolno oczyszczać, wycierać oraz przykładać do innych znalezionych narzędzi. Przedmioty, które mogą ulec skorodowaniu, należy przed zabezpieczeniem przesmarować olejem lub smarem karabinowym. Jeżeli ślad zabezpiecza się wraz z podłożem, po owinięciu w tkaninę lub miękki papier należy go umieścić w pudełku i unieruchomić części ruchome.

3. Ślad należy zabezpieczyć pod względem procesowym.

Traseologia - to dział kryminalistyki obejmujący ujawnianie, utrwalanie i badanie śladów lokomocji, czyli przemieszczania się ludzi, zwierząt, pojazdów kołowych oraz przesuwania i wleczenia przedmiotów.

(wg. M. Kulickiego)

Ślady traseologiczne - są to ślady, które powstają w wyniku przemieszczania się z miejsca na miejsce osób, zwierząt oraz przedmiotów będących środkami transportu.

Rodzaje śladów traseologicznych.

1.Ślady stóp:

- bosych,

- obutych,

- odzianych

na podłożach twardych lub miękkich.

2.Ślady zwierząt:

- kopyt,

- racic,

- łap

na podłożach twardych lub miękkich.

3.Ślady pojazdów:

- kół (ogumionych i żelaznych),

- płóz,

- gąsienic

na podłożach twardych lub miękkich.

Śladami traseologicznymi są również ślady wleczenia np. zwłok, ubitej zwierzyny, ślady obuwia na skórze ludzkiej w postaci podbiegnięć krwawych (nazwane śladami wewnętrznymi), but lub para butów (zgubionych, porzuconych).

Mechanizm powstawania śladów traseologicznych (miejsca występowania)

Ślady stóp i zwierząt powstają w trakcie zetknięcia się stopy (kopyta) z podłożem, którym może być gleba (gliniasta, piaszczysta i inna), śnieg (sypki-suchy, zbity-mokry) lub nawierzchnia twarda (asfalt, beton, podłoga i inni). Jeżeli podłoże przyjmujące ślad jest miękkie, powstają przeważnie ślady wgłębione-odciski, jeżeli zaś jest twarde, powstają ślady powierzchniowe-odbitki. Odbitki mogą być nawarstwiane lub odwarstwiane.

Ślady pojazdów powstają w stanie statycznym i dynamicznym. W stanie statycznym powstają w postaci odwzorowań-odcisków i odbitek. W stanie dynamicznym powstają ślady zablokowanych kół lub płóz - następuje przesunięcie przedmiotu tworzącego ślad po podłożu. W tym wypadku odwzorowują się na podłożu podłużne elementy bieżnika.

Śladów pojazdów należy poszukiwać na jezdniach i pobliskich obiektach oraz na ofiarach. Ślady znajdujące się na jezdni i poboczu występują najczęściej w postaci:

• śladów jazdy,

• śladów hamowania,

• śladów blokowania,

• śladów poślizgu,

• śladów obręczy (felg),

• śladów zarzucania,

• śladów postoju.

Metody technicznego zabezpieczania śladów traseologicznych

• wykonanie odlewu

• zabezpieczenie wraz z podłożem

• przeniesienie na folię żelatynową

• sfotografowanie śladu

• wykorzystanie metody elektrostatycznej i przeniesienie na folię

Metody ujawniania i zabezpieczania - opis

1. Ujawnia się metodą optyczną. Podczas ujawniania odbitek niewidocznych, nawarstwionych substancjami takimi, jak tłuszcze czy smary - stosuje się światło padające ukośnie na obserwowaną powierzchnię oraz urządzenia powiększające. Niekiedy można wykorzystać właściwości fluoryzowania w promieniach ultrafioletowych substancji tworzącej ślad (tłuszcze). Ślady niewidoczne ujawnia się stosując proszki daktyloskopijne.W celu ujawniania śladów stóp na dywanach lub wykładzinach można wykorzystać zjawisko zmiany ładunku elektrostatycznego (osypywanie powierzchni z pewnej wysokości drobnymi cząstkami z tworzywa sztucznego).

2. Każdy ujawniony ślad należy sfotografować.

3. Zabezpieczenie kryminalistyczne:

a) ślady wgłębione zabezpiecza się wykonując ich model. Do modelowania wykorzystuje się: gips, masę silikonową, stopy metali, siarkę, parafinę. Techniczny sposób zabezpieczenia zależy od podłoża w jakim ujawniono ślad (gleba ciężka, podłoże sypkie, śnieg sypki, śnieg zbity) i od zastosowanego środka,

b) ślady powierzchniowe zabezpiecza się:

- wraz z podłożem, na którym się znajdują, np. ślady na papierze, gumoleum,

- za pomocą folii daktyloskopijnej,

- metodą elektrostatyczną - przy wykorzystaniu zestawu wytwarzającego elektryczność statyczną i przeniesienie śladu na folię.

Ślady należy zabezpieczyć po względem procesowym.

---