Ustawa o podatku od towarow i uslug, prawo podatkowe


USTAWA O PODATKU OD TOWARÓW I USŁUG - VAT

Zasada prymatu prawa wspólnotowego VAT

Poprzez przystąpienie do UE, kraj wstępujący niejako podlega w całości prawu obowiązującemu w UE.

VAT jest taki sam w całej Unii Europejskiej, bo idea wstąpienia do Unii to swoboda przepływu towarów i usług. Istnieje prawo bezpośredniego stosowania prawa wspólnotowego, jeśli ustawodawstwo krajowe o VAT nie będzie zgodne z prawem wspólnotowym.

Obowiązki dla krajowych organów tworzących i stosujących prawo VAT

Pytania prejudycjalne - wstępne

Do ETS z pytaniem wstępnym występuje jedynie sąd z własnej inicjatywy lub na wniosek strony. Sąd występuje gdy w trakcie postępowania, w związku z regulacją prawa krajowego, pojawi się kwestia dotycząca prawa wspólnotowego tj. zgodności regulacji prawa krajowego z prawem wspólnotowym. Rozstrzygnięcie ETS jest wiążące dla sądów krajowych.

ETS rozstrzyga w zakresie podatku VAT, gdy zaistnieje spór podatnika VAT z państwem w zakresie podatku VAT. Gdy przepis okaże się niezgodny z prawem wspólnotowym, to podatnik nie musi stosować tych przepisów, a państwo zaś musi zmienić prawo.

Rola orzeczeń ETS VAT

Nie rozstrzygają danej sprawy, ale rozstrzygają o zgodności z prawem wspólnotowym krajowej regulacji prawnej mającej zastosowanie w danej sprawie. Wyznaczają zasady „rozumienia”, wykładni i interpretacji prawa wspólnotowego, w odniesieniu do wszystkich krajów UE - zapewniają jednolitość interpretacji. Interpretacja prawa wspólnotowego pod kątem zastosowania prawa wspólnotowego w prawie krajowym. Orzeczenia raz wydane mogą być stosowane w innych krajach, bo wiążą w całej Unii Europejskiej.

Odpowiedzialność państwa członkowskiego za naruszenie prawa wspólnotowego VAT

Podstawowe akty prawne harmonizacji VAT w UE

    1. Traktat Rzymski - art. 93, 94 podstawa prawna uchwalania dyrektyw harmonizujących podatki pod kątem wspólnego rynku UE.

    2. I Dyrektywa zawiera definicję podatku od wartości dodanej oraz ustanawia nakaz wprowadzenia wspólnotowego systemu podatkowego w zakresie VAT

    3. VI Dyrektywa - obecnie zastąpiona dyrektywą XII, a stosuje się jeszcze obie. Podstawowy akt prawny UE dotyczący VAT - określa zasady, zakres regulacji, przedmiot opodatkowania, stawki itp.

    4. VIII i XIII Dyrektywa - dotyczą podmiotów zagranicznych.

Harmonizacja - cele VAT

w związku z harmonizacją polskiej regulacji z regulacją UE

    1. Swoboda przepływu towarów i usług

    2. Zasada neutralności - obciążenie konsumpcji

    3. Zasada konkurencyjności

    4. Zasada powszechności opodatkowania

    5. Unikanie podwójnego lub braku opodatkowania

Podatek płacony w kraju nabycia VAT - gdziekolwiek nie kupimy, to płacimy VAT tak jak w Polsce (zakup w kwocie netto). Dzieje się tak by zachować zasadę konkurencyjności, gdyż należy nie daninami konkurować a cenami netto oraz by VAT nie wpływał na decyzję konsumentów (być może na cenę, ale netto).

Zasada powszechnego opodatkowania VAT - wszystko w obrocie towarowym i usługowym jest opodatkowane, przy czym unika się podwójnego opodatkowania.

Podatek VAT - Idea

  1. od konsumpcji - powszechny podatek od towarów i usług, współczesna daninę konsumpcyjną tj. podatek który doliczany jest do wartości nabywanych towarów i usług

  2. wielofazowy - opodatkowaniu podlega kolejna faza obrotu danym towarem czy usługą, tym samym ciężar tego podatku ponosi każdorazowy nabywca, z tego też tytułu określa się go jako podatek wielofazowy dodawany do kwoty netto każdej fazy obrotu. VAT można odliczyć tylko na podstawie faktury VAT. Mamy tu do czynienia z podatkiem naliczonym i należnym. Notatki odrębne.

  3. potrącalny - pozwala na potracenie przez nabywcę podatku naliczonego w poprzedniej fazie obrotu przez sprzedawcę; następnie nabywca do wartości kwoty netto zakupu dolicza swoje dodatkowe koszty sprzedaży czy też tzw. marżę i do tak ustalonej ceny dolicza podatek VAT - podatek od wartości dodanej

  4. finalny - faktycznie ciężar tego podatku ponosi konsument finalny, nabywca ostateczny danego towaru czy usługi, bowiem w każdej fazie obrotu poprzedni nabywcy mogą podatek naliczony przez poprzednika odliczyć, za wyjątkiem właśnie konsumenta finalnego czyli ostatniego nabywcy, uczestnicy poszczególnych faz obrotu są zatem płatnikami, to oni odprowadzają bowiem do budżetu państwa nadwyżkę podatku naliczonego od własnej sprzedaży nad podatkiem zapłaconym przez siebie w cenach zakupionych towarów i usług.

Istotą podatku VAT jest istnienie konsumenta finalnego ponoszącego ciężar tego podatku, każdy towar czy usługa trafia w końcu do konsumpcji. Zasadą jest, że opodatkowanie towarów i usług podatkiem VAT następuje zgodnie z zasadą terytorialności, co oznacza, że następuje w miejscu (a raczej w kraju) konsumpcji.

Podatnik - art. 15

Podmiot samodzielnie (niezależnie) wykonujący działalność gospodarczą bez względu na cel czy rezultat takiej działalności, i w tym charakterze występujący w danej transakcji.

Działalność gospodarcza - wszelka działalność producentów, handlowców lub usługodawców, wolne zawody, również czynności polegające na wykorzystaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Nawet sam zamiar prowadzenia działalności sprawia, że jest się podatnikiem podatku VAT. Do kwoty 50.000 zł nie trzeba się rejestrować jako podatnik podatku VAT, ale jest się podatnikiem podatku VAT. W zakresie działalności gospodarczej należy zauważyć, że chodzi tu o działalność profesjonalną. Sprzedaż prywatnych zasobów, towarów zużytych, nie podlega opodatkowaniu VAT-em.

Podatnikami nie są VAT:

organy administracji publicznej w zakresie zadań jakie realizują na podstawie przyznanych im prawem kompetencji, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych np. wydawanie decyzji, pomoc socjalna itp.

Przedmiot opodatkowania - art. 5

    1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju

    2. eksport i import towarów poza granice Unii Europejskiej,

    3. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju - WNT

    4. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów - WDT

Ustawy nie stosuje się do: - art. 6

    1. zbycia przedsiębiorstwa lub zakładu

    2. czynności, które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy

    3. czynności opodatkowanych podatkiem od gier

Dostawa towarów - art. 7

Towar - rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty;

Dostawa towarów to przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel - przejęcie ekonomicznego władztwa nad rzeczą w tym:

Nie podlega jednak opodatkowaniu dostawa w zakresie

  1. prezentów o małej wartości

  2. próbek

  3. materiałów informacyjnych i reklamowych drukowanych np. katalogi, ulotki

Prezenty o małej wartości warunki:

  1. towary przekazywane przez podatnika jednej osobie o ile ich łączna wartość nie przekroczy w roku podatkowym 100zł, o ile podatnik prowadzi ewidencję pozwalającą na ustalenie tożsamości osób, którym wręcza prezenty

  2. towary przekazywane przez podatnika jednej osobie, których przekazania nie ujęto w ewidencji, jeżeli jednostkowa cena nabycia lub koszt wytworzenia towaru nie przekracza 5 zł

Próbka

Niewielka ilość towaru reprezentująca określony rodzaj lub kategorię towarów, która zachowuje skład oraz wszelkie właściwości fizyczne, fizykochemiczne i chemiczne lub biologiczne towaru, przy czym ilość lub wartość przekazywanych próbek nie wskazuje na działanie mające charakter handlowy

Niewielka czyli taka, która nie jest wielką ale już nie najmniejsza

Świadczenie usług - art. 8

każde świadczenie nie będące dostawą towarów, w tym:

  1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę

  2. zobowiązanie się do powstrzymywania się od czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji - zaniechania

  3. nieodpłatne świadczenie usług jeżeli naliczony VAT podlegał odliczeniu, a nie jest to przekazanie na cele związane z prowadzonym przedsiębiorstwem oraz na cele osobiste pracowników lub podatnika - traktowane jest jak odpłatne świadczenie usług (opodatkowane)

Wewnątrzwspólnotowe formy obrotu towarami

0x08 graphic

DE PL

Podatnik VAT UE Podatnik VAT UE

zakup

0x08 graphic
WDT WNT - stawka w kraju 22% podatku

0x08 graphic
Stawka 19 % WNT WDT - stawka 0%

sprzedaż

WNT - art. 9

Transakcji tej można przypisać ruch (transakcja ruchoma)

WNT w RP

  1. dostawa towarów z terytorium UE na terytorium RP za wynagrodzeniem

  2. od podatnika VAT UE (lub podatnikiem podatku od wartości dodanej)

  3. odbiorca jest podatnikiem VAT UE (lub podatnikiem podatku od wartości dodanej) a nabywane towary mają służyć czynnościom wykonywanym przez niego jako podatnika,

  4. obaj musza być podatnikami VAT UE

Ustawodawca przewidział wyjątki dla WNT

WDT w RP - art. 13

  1. wywóz towarów z Polski na terytorium innego państwa członkowskiego przez podatnika VAT UE,

  2. nabycie będzie opodatkowane w innym państwie członkowskim a nabywca posiada numer identyfikacji podatkowej, posiadanie odpowiednich dowodów przed złożeniem deklaracji,

  3. transakcja ruchoma - ruch towaru przez granicę (z) Polski do innego kraju UE.

Sprzedaż wysyłkowa

Z terytorium RP VAT

  1. Sprzedawca - podatnik VAT

  2. Nabywca - podmiot nie mający obowiązku rozliczania wewnątrzwspólnotowego nabycia lub osoba prywatna

  1. Miejsce dostawy

Na terytorium RP

  1. Sprzedawca - podatnik podatku od wartości dodanej

  2. Nabywca - podmiot nie mający obowiązku rozliczania wewnątrzwspólnotowego nabycia lub osoba prywatna

  1. Miejsce dostawy

Nowe środki transportu (VAT) opodatkowanie w kraju nabycia - dotyczy wszystkich podmiotów, również osób fizycznych.

Miejsce świadczenia usług - art. 27 zasada ogólna

Wyjątki - art. 27, 28 :

    1. Usługi związane z nieruchomościami