1.Staw szczytowo-potyliczny (articulatio atlanto-occipitalis) - to tzw. górny staw głowy. Składa się z dwóch, symetrycznych, sprzężonych stawów, utworzonych przez kłykcie potyliczne (condyli occipitales) i dołki stawowe górne kręgu szczytowego (foveae articulares superiores atlantis).W stawach tych odbywają się ruchy zginania i prostowania głowy oraz w niewielkim stopniu zgięcie boczne. W skład stawu wchodzą : torebki stawowe (capsule articulares), błona szczytowo-potyliczna przednia (mambrana atlantooccipitalis anterior) i błona szczytowo-obrotowa tylna . To staw prosty kłykciowy; 2osiowy: oś poprzeczna: zginanie i prostowanie, oś strzałkowa: zgięcia w bok. 2.Staw szczytowo-obrotowy (articulatio atlanto-axialis) - dolny staw głowy. Połączenie to składa się z czterech stawów: stawów szczytowo-obrotowych pośrodkowych: przedniego i tylnego (art. atlantoaxiales medianae anterior et posterior), dwóch symetrycznych stawów szczytowo-obrotowych bocznych (art. atlantoaxiales laterales). Powierzchnie stawowe : *dla st. szczytowo-obrotowego pośrodkowego przedniego to dołek zęba (fovea dentis) na tylnej powierzchni łuku przedniego atlasu oraz powierzchnia stawowa na przedniej powierzchni zęba obrotnika (facies articularis anterior dentis), *dla stawu szczytowo-obrotowego pośrodkowego tylnego to powierzchnia stawowa tylna zęba (facies articularis posterior dentis) i powierzchnia stawowa więzadła poprzecznego kręgu szczytowego, *dla stawów szczytowo-obrotowych bocznych to dołki stawowe dolne atlasu i powierzchnie stawowe górne kręgu obrotowego - (nie przylegają w pełni do siebie), torebki stawowe posiadające niewielkie jamy stawowe. Więzadła i błony wzmacniające staw to: =więzadło krzyżowe kręgu szczytowego (ligamentum cruciforme atlantis) - część poprzeczna to więzadło poprzeczne kręgu szczytowego, zaś pionowa to pęczki podłużne, przyczepiające się do przedniej powierzchni otworu wielkiego oraz do tylnej powierzchni trzonu obrotnika, =więzadło wierzchołka zęba (ligamentum apicis dentis) - łączy szczyt zęba z brzegiem przednim otworu potylicznego wielkiego, =więzadło skrzydłowate (ligamentum alaria) biegnie obustronnie od bocznych powierzchni zęba obrotnika do przyśrodkowych części kłykci potylicznych, =błona pokrywająca (membrana tectoria) - biegnie od wewnętrznej powierzchni części podstawnej kości potylicznej ku dołowi i kończy się na tylnej powierzchni trzonu obrotnika ruchy w stawie: staw 1osiowy: ruch obrotowy względem osi długiej zęba z jednoczesnym niewielkim przemieszczeniem względem jego osi poprzecznej, czyli ruch śrubowy. To staw prosty śrubowy. KOŃCZYNA GÓRNA 1.Staw mostkowo-obojczykowy (art. Sternoclavicularis)- to staw kulisty, wieloosiowy Główkę tworzy koniec mostkowy obojczyka, a panewkę - wcięcie obojczykowe rękojeści mostka, w stawie tym obecny jest krążek stawowy oraz więzadła:
2.Staw barkowo-obojczykowy - (art. Acromioclavicularis)-to staw sprzężony; wieloosiowy: wysuwanie, cofanie, podnoszenie opuszczanie, obrót dookoła osi długiej obojczyka.
4.Staw ramienny (articulatio humeri) to staw łączący kończynę górną z obręczą barkową.
1.Staw biodrowy ( art. coxae) to połączenie pomiędzy główką kości udowej a panewką stawu biodrowego staw: kulisty panewkowy powierzchnie stawowe : = panewka (acetabulum) a/ obrąbek stawowy - nad wcięciem panewki w. poprzeczne panewki (pod nim przechodzi gałąź panewkowa t. zasłonowej b/ powierzchnia księżycowata - odcinek obwodowy panewki pokryty chrząstką c/ dół panewki (fossa acetabuli) - poniżej poziomu chrząstki (dla więzadła głowy kościudowej + tkanka tłuszczowa i błona maziowa) = głowa stawowa - o promieniu 2,5 cm , ¾ wycinka kuli a/ dołek głowy - przyczepia się więzadło *torebka stawowa - b. silna, przyczepia się do szyjki nieco do przodu od grzebienia i kresy międzykrętarzowej (obejmuje ¾ bliższe części szyjki) więzadła wzmacniające staw biodrowy (kończyna dolna jako narząd podpory i ruchu ustroju wymaga szczególnie silnego aparatu więzadłowego, wzmacniającego torebkę stawową) =więzadło biodrowo-udowe - od kolca biodrowego przedniego dolnego do kresy miedzykrętarzowej, wzmacnia ścianę przednią torebki, bardzo mocne, nie ulega zerwaniu =więzadło łonowo-udowe - biegnie od trzonu i gałęzi górnej k. łonowej - częściowo do górnego brzegu krętarza mniejszego; częściowo splata się z włóknami warstwy okrężnej; najsłabsze, podbiera dolną, przednią część torebki, zwłaszcza w odwiedzeniu. =więzadło kulszowo-udowe - biegnie od tylnego brzegu panewki w zakresie trzonu k. kulszowej częściowo do brzegu przedniego krętarza większego, częściowo łączy się z włóknami warstwy okrężnej. =więzadło głowy kości udowej (ligamentum capitis femoris) - wewnątrzstawowe, objęte błoną maziową, biegnie od końców powierzchni księżycowatej i więzadła poprzecznego do dołka głowy kości udowej. 2.Staw kolanowy (articulatio genus) - największy staw ustroju, połączenie k. udowej z kością piszczelową - nie licząc rzepki. To staw 2osiowy: oś poprzeczna: zgięcie i wyprost; oś pionowa: nawracanie i odwracanie powierzchnie stawowe : *głowa : kłykcie k. udowej *panewka : kłykcie k. piszczelowej *dla uzupełnienia ruchów: łąktoki - półksiężycowate pierścienie włóknisto-chrzęstne Łąkotki dzielą jamę stawu na dwa piętra: -górne (miedzy k. udową a łąkotkami), gdzie odbywaja się ruchy zgięcia i prostowania -dolne (między łąkotkami a k. piszczelową), gdzie zachodzą ruchy obrotowe *łąkotka boczna (meniscus lateralis) - krótsza, silnej zakrzywiona, przyczepia się do guzka międzykłykciowego bocznego * łąkotka przyśrodkowa (meniscus medialis) - dłuższa, szersza, mniej zakrzywiona, rozpoczyna się w polu międzykłykciowym przednim i kończy w polu międzykłykciowym tylnym. torebka stawowa - na całym obwodzie silnie wzmocniona =ściana przednia ścięgnem m. czworogłowego =ściana tylna i obie boczne ścięgnami mięśni: półścięgnistego, brzuchatego łydki i podkolanowego. =błona włóknista tylko z tyłu i po bokach. = przebieg błony maziowej jest różny od przyczepu torebki włóknistej *więzadła wewnątrzstawowe = w. krzyżowe przednie (lig. cruciatum anterius), dłuższe i węższe, odchodzi od powierzchni wewnętrznej kłykcia bocznego k. Udowej, biegnie skośnie do przodu i ku dołowi, przyczepia się w polu międzykłykciowym przednim piszczeli. = w. krzyżowe tylne (lig. cruciatum posterius), krótsze i mocniejsze, stromo ustawione, odchodzi od powierzchni wewnętrznej kłykcia przyśrodkowego i w pobliżu jego brzegu przedniego, biegnie skośnie do tyłu ku dołowi i bocznie, przyczepia się do pola międzykłykciowym tylnym piszczeli, układają się one w kształcie litery X, stanowią istotne zabezpieczenie stawu, zwłaszcza w położeniu zgięcia = więzadło rzepki (ligamentum patelle) - część ścięgna m. czworogłowego uda, ok. 5-8 cm długości; biegnie od wierzchołka i powierzchni przedniej rzepki do guzowatości piszczeli; pod więzadłem nad k. piszczelową leży kaletka podpanewkowa głęboka =troczki rzepki przyśrodkowy i boczny - biegną od odpowiednich głów m. czworogłowego obok rzepki do powierzchni przedniej obu kłykci k. piszczelowej. =więzadło poboczne strzałkowe (lig. collaterale fibulare) - między nadkłykciem bocznym kości udowej a powierzchnią boczną głowy strzałki; nie jest zrośnięte z torebką. = więzadło poboczne piszczelowe (lig. collaterale tibiale) - biegnie od nadkłykcia przyśrodkowego k. udowej do cz. przyśrodkowej brzegu podpanewkowego i dalej ku dołowi do piszczeli; łączy się torebką przyczepiając się do łąkotki = więzadło podkolanowe skośne (lig. popliteum obliquum) - wzmacnia tylną torebkę; biegnie od kłykcia bocznego do powięzi m. podkolanowego = więzadło podkolanowe łukowate (lig. politeum arcuatum) - wzmacnia tylną ścianę torebki; biegnie od kłykcia bocznego do części środkowej ściany tylnej torebki; odchodzi od niego pasmo tzw. troczek więzadła łukowatego do głowy strzałki Stawy międzystepowe 2. Staw skokowy dolny, poprzeczny stępu ( skokowo-piętowo-łódkowy) art. talocalcaneoonavicularis =więzadło skokowo-piętowe międzykostne dzieli ten staw na dwie komory: a) staw skokowy tylny (skokowo-piętowy)-art. subtalaris; to staw złożony i 1 osiowy:oś kompromisowa skośna do osi długiej stopy (odwracanie i nawracanie stopy) powierzchnie stawowe: = pow. stawowa piętowa tylna k. skokowej jest wklęsła = pow. stawowa skokowa tylna kości piętowej jest wypukła torebka stawowa: cienka, luźna jama stawowa: samodzielna, nie łączy się z innymi więzadła: = więzadła skokowo-piętowe tylne, przednie, przyśrodkowe i boczne = więzadło skokowo-piętowe międzykostne - wypełnia zatokę stępu b.) staw skokowy przedni (skokowo-piętowo-łódkowy) powierzchnie stawowe: = głowa: głowa kości skokowej (pow. staw. piętowa przednia i środkowa ) = panewka: kość łódkowata, i k. piętowa (pow. staw. skokowa przednia i środkowa) oraz więzadło piętowo-łódkowe podeszwowe torebka stawowa: ściśle związana jama stawowa: jednolita więzadła: = więzadło piętowo-łódkowe podeszwowe (lig. calcaneo naviculare plantare) - rozpoczyna się na podpórce kości skokowej i przyczepia do dolnej i przyśrodkowej powierzchni k. łódkowatej; zawiera chrząstno-włóknistą powierzchnie stawową; dźwiga głowę kości skokowej co powoduje płaskostopie; a od str. dolnej i przyśrodkowej ścięgno m. piszczelowego tylnego oddzielone jest kaletką = więzadło piętowo-łódkowe, część przyśrodkowa więzadła rozdwojonego (lig. Bifurcatum) - rozpoczyna się na brzegu przednim pow. grzbietowej k. piętowej i dzieli się na dwie części :przyśrodkową: biegnie do tylno-bocznego kąta k. łódkowatejboczną: (lig. calcaneocuboideum) biegnie do pow. grzbietowej k. sześciennej = więzadło skokowo-łódkowe - biegnie z pow. grzbietowej szyjki k. skokowej do pow. grzbietowej k. łódkowatej 3. staw piętowo-sześcienny (art. calcaneo-cuboidea) powierzchnie stawowe siodełkowate więzadła: = w. piętowo-sześcienne (część boczna w. rozdwojonego) = w. piętowo-sześcienne grzbietowe = w. podeszwowe długie (lig. plantare longum) - najsilniejsze z więzadeł stopy; rozpoczyna się na pow. dolnej k. piętowej przed guzem piętowym; biegnie do guzowatości k. sześciennej, do końców bliższych k. śródstopia II-V; zamyka bruzdę dla ścięgna m. strzałkowego długiego = w. piętowo-sześcienne podeszwowe ruchy: obrót dookoła osi strzałkowej czyli nawracanie i odwracanie 4. staw poprzeczny stepu (art. tarsi transversa s. Choparti) Tworzą go dwa stawy, zwykle oddzielone od siebie: -staw skokowo-piętowo-łódkowy -piętowo-sześcienny Podział chirurgiczny - rola więzadła rozdwojonego, które je silnie spina (tzw. klucz do stawu) 5. Staw klinowo-łódkowy (art. cuneonavicularis) Łączy wszystkie trzy kości klinowate z kością łódkowatą powierzchnie stawowe utworzona przez: = powierzchnię dalszą k. łódkowatej = trzy oddzielne pólka k. klinowatych torebka stawowa : obejmuje w/w kości oraz brzeg kości sześciennej jama stawowa łączy się z : = jamą stawu stępowo-śródstopnego kości II śródstopia a przez nią z jamą stawową III kości śródstopia więzadła : = więzadła klinowo-łódkowe grzbietowe i podeszwowe = więzadło sześcienno-łódkowe grzbietowe i podeszwowe = więzadła międzyklinowe grzbietowe i podeszwowe oraz międzykostne = więzadła klinowo-sześcienne grzbietowe i podeszwowe Stawy stępowo-śródstopne (art. tarsometatarseae) powierzchnie stawowe : = dalsze kości klinowatych i kości sześciennej = powierzchnie stawowe bliższe kości śródstopia I-V torebki stawowe, trzy oddzielne :
|
rotacja zew: nad i podgrzebieniowy, naramienny, obły mniejszy 5.Staw łokciowy - (art. Cubiti)to staw łączący ramię z przedramieniem.
Dwa pierwsze współpracują wykonując ruchy zgięcia i prostowania w stawie łokciowym, trzeci zaś, czynnościowo niezależny od nich, wspólnie ze stawem promieniowo-łokciowym dalszym umożliwia ruchy nawracania i odwracania przedramienia. Staw ramienno-łokciowy -głowa to bloczek kości ramiennej -panewka to wcięcie bloczkowe k. łokciowej Staw ramienno-promieniowy -głowa to główka k. ramiennej -panewka to dołek głowy k. promieniowej więzadła wzmacniające w/w stawy : = więzadło poboczne łokciowe = więzadło poboczne promieniowe = więzadło pierścieniowate =więzadło czworokątne To staw 2osiowy: oś poprzeczna: zginanie i prostowanie, oś podłużna: nawracanie i odwracanie = więzadło poprzeczne kolana (lig. transversumgenus) - rozpięte między przednimi odcinkami łąkotek = wiezadło łąkotkowo udowe przednie i tylne (lig. meniscofemorale ant. et post.) - biegną od końca tylnego łąkotki bocznej jedno na stronie przedniej drugie tylnej w. krzyżowego tylnego; przyczepiają się tak jak ono do wewnętrznej powierzchni kłykcia przyśrodkowego k. udowej kaletki maziowe : = kaletki przedrzepkowe = kaletka podrzepkowa głęboka - między k. piszczelową a w. rzepkowym = kaletka nadrzepkowa - jama stawowa u dorosłego przedłuża się bezpośrednio w kaletkę nadrzepkową oraz oddziela przednią powierzchnię uda od ścięgna m. czworogłowego uda = kaletki mięśni - półbłoniastego i podścięgnowe głów bocznej i przyśrodkowej m.brzuchatego łydki za torebką tylną stawu. Połączenia kości goleni
1.a Staw piszczelowo-strzałkowy (art. Tibiofibularis)to staw płaski.
2.b Więzozrost piszczelowo-strzałkowy (syndesmosis tibiofibularis) to połączenie pomiędzy wcięciem strzałkowym dolnego końca piszczeli a powierzchnią przyśrodkową dolnego końca strzałki. - między obie te powierzchnie wpukla się szczelinowata wypustka maziowa stawu skokowego górnego - więzadła piszczelowo-strzałkowe przednie i tylne - biegną skośnie i ku dołowi do odpowiednich powierzchni kostki bocznej - ruchomość niewielka ,umożliwia odchylenie boczne obu kostek w ruchu zgięcia grzbietowego stopy . 3.c Błona międzykostna goleni (membrana interossea cruris)
Stawy stopy 1.staw skokowy górny (skokowo-goleniowy)- art. talocrularis) powierzchnie stawowe : = głowa: bloczek kości skokowej trzy powierzchnie: górna, boczna i przyśrodkowa = panewka: powierzchnia stawowa dolna k. piszczelowej i pow. stawowa obu kostek torebka stawowa: luźna z przodu i z tyłu, napięta po bokach jama stawowa - obszerna więzadła: = więzadło przyśrodkowe (trójgraniaste) - pasmo przednie - do pow. grzbietowej k. Łódkowatej; pasmo boczne - do podpórki kości skokowej; tylne - do brzegu powierzchni stawowej przyśrodkowej bloczka k. skokowej = więzadło skokowo-strzałkowe przednie - do brzegu przedniego powierzchni stawowej bloczka k. skokowej = więzadło skokowo-strzałkowe tylne - do guzka bocznego wyr. tylnego k. skokowej = więzadło piętowo-strzałkowe - do powierzchni bocznej k. piętowej funkcja: odpowiada za poruszanie się, chodzenie =to staw złożony bloczkowy; 1osiowy: oś poprzeczna: zgięcie grzbietowe i podeszwowe stopy
a/ k. klinowata przyśrodkowa i I k. śródstopia b/ k. klinowata pośrednia i boczna i II-III k.śródstopia c/ k. sześcienna i IV-V k. śródstopia jamy stawowe: = stawu a i c oddzielne = stawu b łączy się z jamą stawu klinowo-łódkowatego i jamami stawów międzyśródstopnych II-IV więzadła: = w. stępowo-śródstopne grzbietowe i podeszwowe = w. międzykostne = w. klinowo-śródstopne międzykostne Stawy międzyśródstopne (art. intermetatarseae) =między powierzchniami stawowymi podstaw II-V kości śródstopia =trzy stawy płaskie ,które łączą się ze stawami stępowo-śródstopnymi =więzadła śródstopne: grzbietowe, podeszwowe i międzykostne Stawy palców stopy stawy śródstopno-paliczkowe I-V =torebki stawowe luźne więzadła: poboczne, podeszwowe więzadło poprzeczne głębokie śródstopia Stawy międzypaliczkowe stopy Trzeszczki =staw śródstopno-paliczkowy palca I (2), =ewentualnie st. śródstopno-paliczkowe palców II i V |
Połączenia kości przedramienia 6.Staw promieniowo-łokciowy bliższy (obrotowy)
7.Staw promieniowo-łokciowy dalszy (obrotowy) (art. Radioulnaris distalis) - to staw prosty, obrotowy; ruch 1osiowy: oś pionowa: nawracanie i odwracanie przedramienia
Stawy ręki 9.Staw promieniowo-nadgarstkowy (art. Radiocarpea)
10.Staw śródnadgarstkowy (art. Mediocarpea) to staw dalszy ręki; łączy kości szeregu bliższego i dalszego nadarstka *w szeregu bliższym główka tego stawu jest od strony promieniowej, w szeregu dalszym od strony łokciowej *jama stawowa szeroko rozgałęziona =posiada więzadło międzynadgarstkowe i międzykostne *pogłębia ruch stawu promieniowo nadgarstkowego Połączenia stawowe szeregu dalszego nadgarstka staw międzynadgarstkowy (stawy pomiędzy kośćmi szeregu dalszego) - art. Intercarpeae - wystepuje w obrębie szeregu bliższego i dalszego nadgarstka łącząc przylegające do siebie kości, jamy tych stawów otwierają się do stawu śródnadarstkowego. Kość rochowata jest najbardziej ruchoma ze wszystkich międzynadgarstkowych stawów, gdyż ma luźną torebkę stawową. Staw ten łączy kość grochowatą z trójgraniastą.
|
Stawy między kośćmi śródręcza. - stawy międzyśródręczne - połączone podstawy kości II-V śródręcza (3 stawy) - st. płaskie KOŃCZYNA DOLNA
1. Staw krzyżowo-biodrowy (articulatio sacroiliaca) tworzony jest przez kość krzyżową i kość biodrową. - staw: parzysty, płaski powierzchnie stawowe : = powierzchnie uchowate k. krzyżowej i talerza k. biodrowej więzadła wzmacniające staw : *bezpośrednie: = w. krzyżowo-biodrowe brzuszne, grzbietowe i mędzykostne *pośrednie = w. biodrowo-lędźwiowe = krzyżowo-guzowe =krzyżowo-kolcowe ma bardzo małą ruchomość
|