27. rola podręcznika oraz innych źródeł wiedzy w procesie kształcenia

FUNKCJE PODRĘCZNIKÓW

W systemie kształcenia wielostronnego W. Okonia nawiązują do uczenia się poprzez: przyswajanie, odkrywanie, przeżywanie i działanie (za J. Skrzypczak Ed. Med. 1/96):

• informacyjna - zawiera informacje z określonej dziedziny wiedzy reprezentowanej przez przedmiot szkolny, poza opisem obejmuje fotografie, rysunki, modele, schematy itp.;

• badawcza -treści ujęte w układ problemowy, zawierają pytania i problemy badawcze, inspiruje do badań własnych;

• transformacyjna - poprzez zawarte ćwiczenia przygotowanie do przetwarzania rzeczywistości, wyrabia sprawności, daje impuls do działań praktycznych;

• samokształceniowa- zaciekawia i pobudza do samodzielnego zdobywania wiedzy (myślenia i działania), motywuje, rozwija zdolności poznawcze;

Cz. Kupisiewicz dodaje jeszcze funkcje:

• autokontrolna - sprawdzenie ilości i jakości wiedzy poprzez zadania i polecenia;

• samooceniajaca -samodzielna ocena wyników, podręcznik wskazuje właściwe rozwiązania zadań;

• autokorektywna- wymaga “zdolności” podręcznika do likwidowania luk w wyniesionych z niego wiadomościach (funkcja najtrudniejsza do spełnienia);

Podręcznik to środek dydaktyczny, który służy do:

• Opanowania nowych wiadomości z danej dziedziny wiedzy, łącznie z ich uporządkowaniem i utrwaleniem

• Kształtowanie nowych oraz utrwalanie już posiadanych umiejętności i nawyków (w tym samokształcenia)

• Całościowego i problemowego ujmowania zagadnień, zdobywania nowych wiadomości i umiejętności poprzez posługiwanie się posiadaną wiedzą

• Kształtowanie nawyku systematycznej kontroli, oceny oraz korekty przebiegu i wyników uczenia się

• Rozumienia treści czytanego tekstu.

Funkcje dydaktyczne:

1. funkcja motywacyjna- rozwija sferę emocjonalno- motywacyjną ucznia, oraz kształtuje zainteresowania i pozytywne nastawienie do uczenia się danego przedmiotu. Polega również na mobilizowaniu do pracy

2. funkcja informacyjna- umożliwia wzbogacenie zasobu posiadanej wiedzy za pomocą tekstu, fotografii, rysunków, poleceń odsyłających do innych źródeł oraz metod zdobywania informacji (obserwacja, eksperyment)

3. funkcja ćwiczeniowa- ułatwia ona uczniowi zapamiętanie wiadomości, zrozumienie ich i posługiwanie się nimi. Polega na kształtowaniu u uczniów pożądanych umiejętności i nawyków niezbędnych w procesie uczenia się.

Funkcje wg K.Lech:

1. podaje materiał nauczania w sposób uporządkowany, przejrzysty, dokładny. Wyróżnia teksty łatwiejsze od trudniejszych, stosuje obrazki, tabelki, schematy.

2. ułatwia uczniom pracę poznawczą na lekcji, zmusza ich do dokonywania zapisów, notatek, szkiców, rysunków, streszczeń, przypominania poznanych zagadnień w skrótowej formie.

3. zaznajamia z metodą, a zwłaszcza z modelowymi przykładami prac, jakie uczniowie później wykonają samodzielnie (indywidualnie, zespołowo, w domu i w szkole)

4. umożliwia nauczycielowi i uczniom szybkie sprawdzenie czy wszyscy zrozumieli tekst.

5. usprawnia zadawanie i sprawdzanie pracy domowej, która ma na celu:

1. dokończenie lub uzupełnienie pracy lekcyjnej

2. przygotowanie do następnej lekcji

6. uczy zdobywania nowej wiedzy za pomocą książki i samodzielnego jej studiowania

7. ukierunkowuje samodzielną prace

STRUKTURA I TREŚCI PODRĘCZNIKÓW

Struktura podręczników:

• problemowe i nie problemowe ujęcie treści materiału;

• kształtowanie pojęć;

• sposób omawiania praw i teorii naukowych;

• sposób omawiania zagadnień technicznych i produkcyjnych;

• podział podręcznika na części, rozdziały i paragrafy;

• sposób opracowania rozdziałów przeznaczonych do samodzielnej pracy ucznia i do pracy pod kierunkiem nauczyciela;

• ilustracje, rysunki, schematy, tabele, mapy, i ich stosunek do tekstu;

• pytania, polecenia, ćwiczenia, i zadania;

• wskazówki dot. Opracowania materiału, rozwiązania zadań, i wykonania ćwiczeń

• opisy doświadczeń

• sposób wyodrębniania treści ważnych

Podręczniki właściwe- kategorie podręczników:

1. podręcznik uniwersalny- zawiera tekst systematyczny, który prezentowany jest za pomocą słów i sposobów graficznych

2. podręcznik systematyczny- obejmuje uporządkowaną wiedzę, która odpowiada rocznemu programowi jakiegoś przedmiotu.

3. podręcznik do ćwiczeń i zajęć praktycznych- jakiegoś typu książki do ćwiczeń gramatycznych, zbiory zadań z matematyki czy innych przedmiotów

4. podręcznik programowy- obejmuje część rocznego kursu danego przedmiotu lub jego całości.

Treści podręcznika:

• zależne są od przynależności do konkretnej kategorii

• zależne są również od merytorycznej strony treści podręczników.

• Wg Ingarden'a książka powinna zawierać: wybór najważniejszych wiadomości, czyli gotowych wyników badań.

6 kryteriów które określają strukturę i treści podręczników:

I. kryterium- pozwala ocenić podręcznik od strony merytorycznej,

II. kryterium- doboru treści podręcznika dokonuje się od strony ucznia, (jakie wiadomości ma on sobie przyswoić w gotowej postaci, jakie problemy ma sam rozwiązać,

III. kryterium- dotyczy wiązania nauki z życiem. Szczególnie aktualne dla matematyki i przedmiotów przyrodniczych.

IV. kryterium- mówi o stosunku podręcznika do programu

V. kryterium przestępczości tekstów

VI. kryterium pytań i zadań

FORMY PODRĘCZNIKÓW

Na formę podręcznika składają się takie walory jak:

1. żywy i bogaty język

2. przemawiające do wyobraźni przykłady, argumenty

3. unikanie przewagi zadań opisowych nad wyjaśniającymi

4. przedstawienie trudnych problemów w sposób prosty, zrozumiały.

Formy podręcznika:

• podręcznik szkolny uniwersalny

• zeszyt ćwiczeń

• skrypt akademicki

• podręcznik do kształcenia korespondencyjnego (zeszyty z materiałem i instrukcjami do kolejnych “lekcji”)

• podręcznik programowany

• podręcznik “obudowany”

• podręcznik multimedialny

28. Kontrola i pomiar osiągnięć szkolnych

PSYCHOLOGICZNE I PEDAGOGICZNE ASPEKTY KONTROLI OCENY

1. kontrola bieżąca= sprawdzenie kształtujące - obserwowanie przez nauczyciela pracy uczniów i całej klasy, jego brak prowadzi do koncentrowania uwagi na jednostce, która nie nadąża z pracą. Uczniowie średni i dobrzy poświęca się im mniej czasu

2. kontrola końcowa= sprawdzenie symulujące- ma ono sprzyjać stałemu doskonaleniu pracy nauczyciela i ucznia.

3. sprawdzanie sporadyczne i końcowe= kontrola okresowa- sprawdzenie sporadyczne pojawia się po zakończeniu jakiegoś działu danego przedmiotu, zaś sprawdzenie końcowe- stosowane przed promowaniem do następnej klasy, służy zbadaniu stanu osiągnięć szkolnych ucznia.

KONWENCJONALNE FORMY KONTROLI I OCENY

1. ustne sprawdzanie- sprawdzenie wiadomości uczniów opiera się na rozmowie. Nauczyciel zadaje pytania i polecenia, uczeń zaś odpowiada.

2. prace pisemne- sprawdzenie jak uczeń pracuje za pomocą prac domowych, i rzadziej stosowanych prac klasowych. Przeważnie prace domowe zadawane są z przedmiotu języka ojczystego, obcego, matematyki. Prace klasowe mają na celu sprawdzić samodzielność ucznia.

3. posługiwanie się książką- najczęściej pojawia się w nauce języka ojczystego albo obcego. Sprawdza się tu umiejętność czytania, streszczania, układania planów, tłumaczenia z języka ojczystego na obcy i odwrotnie

4. wykonywanie prac praktycznych- to bardzo wartościowy ale bardzo rzadko praktykowany sposób sprawdzenia osiągnięć ucznia.

5. obserwacja uczniów w toku ich pracy- dostarcza dodatkowych danych odnoszących się do ich umiejętności, organizowania miejsca pracy itp.

PROGRAMOWE FORMY KONTROLI I OCENY(Internet)

a. Konwencjonalne.

b. Testowe.

c. Maszynowe

• odpowiedzi ustne

• sprawdziany pisemne

• sprawdziany laboratoryjne

• obserwacje pracy uczniów.

30. Prawidłowości procesu kształcenia

CZYNNOŚCI NAUCZYCIELA I UCZNIÓW W PROCESIE KSZTAŁCENIA (ogniwa)

OGNIWA PROCESU NAUCZANIA- UCZENIA SIĘ W PODAJĄCYCM TOKU PRACY DYDAKTYCZNEJ(NAUCZYCIEL):

1. przygotowanie do pracy- wytwarza u uczniów pozytywną motywację, która sprzyja uczeniu się. nauczyciel opiera się na sporządzonym wcześniej planie lub konspekcie. Przygotowanie to ogniwo wstępne ale nie należy go lekceważyć, ponieważ ukierunkowuje ono myślenie i kształtuje wolę uczniów, uświadamiając ich po co się uczą.

2. podanie nowego materiału- jego realizacji służy słowo mówione i pisane

3. synteza przekazanego materiału- wyeksponowanie zawartych w materiale informacji przewodnich, podstawowych faktów, zasadniczych tez w celu ich utrwalenia i uporządkowania

4. kontrola stopnia opanowania przez uczniów przekazanych im informacji- głównym zadaniem jest wykrycie przez nauczyciela braków i luk w wiadomościach i umiejętnościach dzieci i młodzieży, a także ocena trwałości i operatywności opanowanej przez nich wiedzy.

OGNIWA W POSZUKUJĄCYM TOKU PRACY DYDAKTYCZNIEJ (UCZEŃ)

1. uświadomienie sobie przez uczniów, pracujących pod kierunkiem nauczyciela określonej trudności o charakterze teoretycznym i praktycznym- to punkt wyjścia do samodzielnego rozwiązania problemu.

2. słowne określenie napotkanej trudności- sformułowanie problemu oraz zebranie i uporządkowanie zarówno danych jak i niewiadomych, które wiążą się pośrednio i bezpośrednio z rozważanym problemem. Praca pod kierunkiem nauczyciela.

3. sformułowanie hipotez- prowadzi do rozwiązania problemu oraz uzasadnienie każdej z nich na podstawie dotychczasowej wiedzy.

4. weryfikacja empiryczna- przeprowadza się ją na przedmiotach matematyczno- przyrodniczych

POZNAWANIE ZMYSŁOWE, UMYSŁOWE I PRAKTYCZNE

- I etap: poznanie zmysłowo - sensoryczne. Następuje proces uwewnętrzniania do strefy umysłowej, gdzie poddawane są obróbce myślowej.
- II etap: poznanie umysłowe - cała myślowa obróbka pozyskana w poznaniu zmysłowym; budujemy system wiedzy.
- III etap: działanie praktyczne - weryfikacja twierdzenia z etapu II. Poddajemy weryfikacji i sprawdzamy, czy sprawdzają się w praktyce. W tym sensie praktyka traktowana jest jako kryterium prawdziwości poznawczej.

KSZTAŁTOWANIE AKTYWNOŚCI UCZNIÓW W PROCESIE KSZTAŁCENIA

31. techniczne środki nauczania:

Na środki dydaktyczne składają się zarówno tzw. Pomoce naukowe, a więc przedmioty , którymi posługuje się nauczyciel , aby tym skuteczniej zrealizować cele i zadania kształcenia, jak i przedmioty indywidualnego wyposażenia uczniów, a więc podręczniki szkolne, zeszyty do ćwiczeń. Do najczęściej stosowanych kryteriów podziału środków dydaktycznych należy takie kryterium którego podstawę stanowią rodzaje eksponowanych bodźców, a mianowicie bodźce wzrokowe , słuchowe i wzrokowo - słuchowe. Zgodnie z tym kryterium, środki dydaktyczne dzielą się na: wzrokowe, słuchowe oraz wzrokowo - słuchowe. Inny podział oparty jest na zasadzie „ od prostego i konkretnego, do złożonego i abstrakcyjnego”. Twórcy tego podziału wymieniają następujące rodzaje środków dydaktycznych:-przedmioty oryginalne eksponowane w naturalnych warunkach-przedmioty oryginalne umieszczone w sztucznych warunkach-modelowe zastępniki przedmiotów oryginalnych-symbole-podręczniki programowe

Zalety środków wzrokowych jest to iż umożliwiają uczniom nabycie adekwatnych wobec rzeczywistości wyobrażeń, co nie pozostaje bez pozytywnego wpływu na proces kształtowania pojęć. Bardzo ważną rolę spełniają środki słuchowe na zajęciach muzyki. Tutaj bowiem stają się one jedynym z głównych narzędzi kształtowania kultury muzycznej u dzieci i młodzieży, przyczyniając się do rozwoju zainteresowania muzyką i śpiewem. Środki wzrokowo słuchowe oddziaływują one równocześnie na dwa analizatory ( wzrokowy i słuchowy), co poważnie zwiększa ich atrakcyjność. Do tych środków zaliczamy film dźwiękowy i telewizję. Dźwiękowy film dydaktyczny może spełniać ogromną rolę. Utrwalając za pomocą ruchomego obrazu i dźwięku określone rzeczy , zjawiska , wydarzenia i procesy , pozwala eksponować je wielokrotnie w różnym czasie, a zarazem w identycznej postaci. Film może być skutecznie wykorzystywany do zaznajamiania uczniów z nowym materiałem , do jego utrwalania , a niekiedy również do kontroli i oceny wyników pracy uczniów. Zalety filmu w jako środka dydaktycznego:-przedstawia określone rzeczy , zjawiska , wydarzenia i procesy w postaci wyraźnych , powtarzalnych dowolną liczbę razy sekwencji obrazów-ukazuje ruch-wykorzystuje zarówno dźwięk naturalny , towarzyszący eksponowanym wydarzeniom jak i narrację-w miarę potrzeby operuje kolorem-eksponuje za pomocą obrazu i dźwięku wszystkie zagadnienia , których ukazanie uczniom w inny sposób byłoby utrudnione lub zgoła niemożliwe.

Telewizja dydaktyczna nazywana także telewizją szkolną jest kolejnym audiowizualnym środkiem nauczania, którego znaczenie pedagogiczne stale wzrasta. Dzięki niej uczniowie mogą bezpośrednio obserwować najważniejsze wydarzenia krajowe i zagraniczne, zdobywają aktualną wiedzę o świecie i kulturze w sposób bez porównania pełniejszy i bardziej atrakcyjny aniżeli za pomocą innych środków masowego przekazu informacji. Telewizja otwarta obejmuje zwykle stacje telewizyjne , które przeznaczają pewną liczbę godzin dziennie na transmisję programów szkolnych.

32. ocenianie kształtujące

Ocenianie kształtujące, nazywane także "ocenianiem pomagającym się uczyć", jest w wielu krajach uważane za jeden z najbardziej obiecujących kierunków reformowania oświaty. Raport Organizacji Rozwoju Gospodarczego i Współpracy (OECD) z 2005 r. dowodzi skuteczności tego sposobu oceniania w poprawie wyników nauczania, przygotowaniu do uczenia się przez całe życie i wyrównywaniu szans edukacyjnych.

Elementy oceniania kształtującego

Nauczyciel, który stosuje ocenianie kształtujące:

• określa cele lekcji i formułuje je w języku zrozumiałym dla ucznia

Nauczyciel przed przystąpieniem do planowania lekcji zastanawia się, jakie cele chce zrealizować z uczniami podczas lekcji. Określa też, co chce, aby uczniowie osiągnęli. Często cel, który stawia sobie nauczyciel, może być dla ucznia niejasny. Dlatego nauczyciel musi go tak sformułować, aby stał się on zrozumiały dla każdego ucznia. Pod koniec lekcji wraz z uczniami nauczyciel powinien sprawdzić, czy cel został osiągnięty.

• ustala wraz z uczniami kryteria oceniania, czyli to, co będzie brał pod uwagę przy ocenie pracy ucznia

Uczeń musi wiedzieć, co dokładnie będzie podlegało ocenie. Należy ustalić, co będzie brane pod uwagę przy ocenianiu (NaCoBeZu).

Chodzi o to, by określić dowody, fakty, które pokażą zarówno nauczycielowi, jak i uczniowi, w jakim stopniu cel lekcji został osiągnięty.

Kryteria także pomagają uczniom przygotować się do sprawdzianu oraz wykonać pracę tak, aby postawiony przez nauczyciela cel został zrealizowany. Nauczyciel konsekwentnie ocenia tylko to, co zapowiedział wcześniej.

• rozróżnia funkcje oceny sumującej i kształtującej

Ocena sumująca ma znaczenie przy podsumowaniu wiedzy nabytej przez ucznia i zwykle ogranicza się do stopnia. Ocena kształtująca natomiast służy uczniowi do tego, aby uświadomił sobie, co zrobił dobrze, co źle i jak może poprawić swoją pracę. W ocenianiu kształtującym uczeń otrzymuje mniej ocen (stopni), a częściej informację zwrotną od nauczyciela czy kolegi.

• buduje atmosferę uczenia się, pracując z uczniami i rodzicami

Warto poświęcić czas na dyskusję o tym, jak uczniowie się uczą i co pomaga im się uczyć. Atmosfera sprzyjająca uczeniu się przejawia się większym poczuciem własnej wartości uczniów, zaangażowaniem w proces uczenia się, samodzielnością, umiejętnością współpracy oraz świadomym uczeniem się.

• potrafi formułować pytania kluczowe

Pytania kluczowe to pytania, które skłaniają uczniów do myślenia. Takie pytania ukazują uczniom szerszy kontekst omawianego zagadnienia, zachęcają do poszukiwania odpowiedzi i silniej angażują w naukę.

• potrafi zadawać pytania angażujące ucznia w lekcję

Zadawanie pytań w ocenianiu kształtującym polega na włączaniu wszystkich uczniów w myślenie nad rozwiązywaniem problemu postawionego przez nauczyciela. Ma temu służyć m.in.:

• wydłużenie czasu oczekiwania na odpowiedź ucznia,

• kierowanie przez nauczyciela pytania do wszystkich uczniów, a nie tylko do zgłaszających się,

• poszukiwanie w parach odpowiedzi na pytania nauczyciela,

• niekaranie za błędne odpowiedzi.

• stosuje efektywną informację zwrotną

Nauczyciel zamiast stawiać ocenę sumującą przekazuje uczniowi komentarz do jego pracy. Dobra informacja zwrotna jest sztuką, ale zawsze powinna zawierać cztery elementy:

• wyszczególnienie i docenienie dobrych elementów pracy ucznia,

• odnotowanie tego, co wymaga poprawienia lub dodatkowej pracy ze strony ucznia,

• wskazówki, w jaki sposób uczeń powinien poprawić tę konkretną pracę,

• wskazówki, w jakim kierunku uczeń powinien pracować dalej.

Informacja zwrotna musi być ściśle związana z kryteriami oceniania określonymi przed wykonaniem zadania (czyli z NaCoBeZu).

• wprowadza samoocenę i ocenę koleżeńską

Uczniowie - na podstawie podanych kryteriów oceniania - wzajemnie recenzują swoje prace, dają sobie wskazówki, jak je poprawić. Ma to dwojaki sens: z jednej strony dobrze rozumieją kolegę, którego pracę sprawdzają, gdyż przed chwilą wykonywali to samo zadanie, a z drugiej - uczą się od swojego kolegi: ustalania kryteriów oceniania (co oceniam?) i umiejętności dawania informacji zwrotnej (jak to komunikuję?)

Jeśli uczeń sam potrafi ocenić, ile się nauczył i co jeszcze musi zrobić, aby osiągnąć wyznaczony cel, to pomaga mu to w procesie uczenia się i czyni z niego aktywnego uczestnika tego procesu.

33. edukacja włączająca

Założeniem edukacji włączającej jest uczenie tego samego, lecz nie w ten sam sposób. Dlatego dla uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi tworzy się indywidualne programy nauczania w oparciu o program nauczania przedmiotu obowiązujący w danej klasie na III etapie edukacyjnym i program szkoły specjalnej. Treści programowe dostosowywane są do potrzeb dzieci z upośledzeniem w stopniu lekkim w zakresie treści, tempa i ilości materiału oraz stopnia jego trudności i sposobu prezentacji. Konieczne jest stworzenie kryteriów oceny, która powinna oceniać nie tyle efekt, ile wysiłek włożony w pracę. Sprawdziany dla dzieci z upośledzeniem mają niższy poziom trudności, odnoszą do umiejętności praktycznych, życiowych.

         Praca z dzieckiem z upośledzeniem umysłowym w klasie włączającej wymaga od nauczyciela dobrej znajomości możliwości ucznia ze szczególnym uwzględnieniem jego mocnych stron takich jak dobra pamięć mechaniczna, uzdolnienia, empatia, czy inne. Do ucznia zwracamy się zawsze po imieniu z poszanowaniem jego godności, bez zdrobnień i infantylnych zachowań, a polecenia są krótki i zrozumiałe. W stosunku do ucznia z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim trzeba zwiększyć częstotliwość wzmocnień pozytywnych oraz pomóc mu znaleźć najlepszy dla niego sposób uczenia i zapamiętywania, np. rzeczy ważne do zapamiętania należy podkreślać kolorowym markerem. Uczeń z upośledzeniem lekkim powinien mieć możliwość korzystania z pomocy dydaktycznych takich jak plakaty, plansze, kalkulatory, itp.

Praca na lekcjach włączających wymaga form i metod pracy, które są dostosowane do indywidualnych możliwości każdego dziecka, gdyż nauczyciel prowadzący lekcją jest odpowiedzialny za wspieranie w nauce wszystkich uczniów w klasie i zachęcanie ich do uczestnictwa w zajęciach. Należy posadzić dziecko z upośledzeniem posadzić blisko nauczyciela oraz umożliwiać pracę w małych grupach i korzystania ze wsparcia kolegów. W takich klasach tematy częściej przeprowadzane są metodami aktywnymi, dzieci uczą się przez współdziałanie, częściej angażowane są w czynności zadaniowe, manipulacyjne czy o charakterze praktycznym. W klasach, w których jest uczeń z upośledzeniem umysłowym warto stosować metody terapeutyczne, w których może uczestniczyć cała klasa, a praca  wybranymi technikami terapeutycznymi sprzyja podnoszeniu efektywności uczenia, rozumienia, odczuwania i nabierania założonych umiejętności.

34. pojęcie EWD

Metoda edukacyjnej wartości dodanej (EWD) pozwala w znacznym stopniu "oczyszczać" wynik egzaminacyjny z wpływu czynników indywidualnych i środowiskowych, na które szkoła nie ma skutecznego wpływu.
Pojęcie EWD wywodzi się z ekonomii, gdzie - w pewnym uproszczeniu - wartość dodana to tyle co, przyrost wartości dóbr w wyniku danego procesu produkcyjnego. Analogicznie edukacyjną wartość dodaną można zdefiniować jako przyrost wiedzy uczniów w wyniku danego procesu edukacyjnego. Metoda edukacyjnej wartości dodanej jest narzędziem polityki oświatowej. Może być rozpatrywana w ogólnym kontekście polityki poprawiania jakości oświaty przez mechanizmy rozliczania szkoły na podstawie wymiernych wskaźników oraz w bardziej swoistym otoczeniu problemów pojawiających się wszędzie tam, gdzie tworzy się rynek usług edukacyjnych i szkoły zaczynają ze sobą konkurować o uczniów. Zanim przejdziemy do dyskusji nad skutecznością EWD jako narzędzia polityki oświatowej, przypatrzmy się procesom mającym miejsce w polskiej oświacie.
Osiągnięciu jakich celów może służyć metoda edukacyjnej wartości dodanej? Można wskazać na trzy cele:
1. Wyparcie z przestrzeni publicznej wyników surowych jako jedynej miary jakości nauczania.
2. Łagodzenie negatywnych skutków konkurencji między szkołami, czyli przeciwdziałanie selekcji na progu szkoły i efektowi zwanemu "spijaniem śmietanki".
3. Zmniejszenie poczucia ciągłej frustracji dobrych nauczycieli pracujących w trudnych środowiskach oraz "odcięcie" słabych nauczycieli od obronnej interpretacji niepowodzeń typu "ale z kim ja muszę pracować".
Cele te są z sobą powiązane, ale dla uporządkowania wywodu omówione zostaną oddzielnie.
Słabość polskiej polityki oświatowej sprawia, że rozważania poniższe mają charakter hipotetyczny. Celów powyższych nie znajdziemy w żadnych oficjalnych dokumentach. Można jedynie domniemać, że są one dla polityków potencjalnie ważne.

1

---