U mnie żeby Ozorzyc te niebieskie strony internetowe trzeba nacisnąć Carl i ide myszka na to niebieskie no otworzycie sobie bibliografie filozofa która chcecie pozdrawiam :P
Historia filozofii starożytnej
Filozofia europejska narodziła się w greckich koloniach. Historię filozofii starożytnej dzieli się zwykle na okres presokratejski (VII-V wiek p.n.e.), okres klasyczny (IV wiek p.n.e.) i okres hellenistyczny (III p.n.e. - V n.e.).
Okres presokratejski
Z okresem presokratejskim wiąże się zagadnienie źródeł filozofii. Mówi się, że filozofia powstała z dążenia do wiedzy, które było efektem zdziwienia nad nieprzejrzystą naturą świata. Myślenie filozoficzne zaczęło się, gdy ktoś spróbował podważyć mity religijne i obiegowe, powszechnie przyjmowane opinie.
W centrum zainteresowania filozofów presokratyjskich była głównie przyroda, a ich odpowiedzi na to, co jest jej istotą, sprowadzały się do stwierdzeń typu "woda" (Tales, zm. 543 p.n.e.), "powietrze" (Anaksymenes), bezkres/duch (Anaksymander) "ogień" (Heraklit) czy cztery żywioły (Empedokles). Heraklit stwierdzeniem, że wszystko płynie zainicjował dynamizm, Parmenides stworzył pierwszą definicję bytu, Demokryt został twórcą atomizmu a pitagorejczycy uważani są za autorów hipotezy niesłychanie ważnej dla późnego rozwoju nauki, że świat da się opisać w liczbach.
Okres klasyczny
Okres klasyczny rozpoczęli sofiści (Protagoras, Gorgiasz) kierujący swą uwagę na człowieka i będący prekursorami wszelkiego przyszłego relatywizmu. Jeden z nich, Sokrates (ur. 469, zm. 399 p.n.e.), rozmawiający z przypadkowo napotkanymi Ateńczykami o prawdzie, pięknie i dobru, za sprawą swej niezłomnej i bezkompromisowej postawy, stał się dla przyszłych pokoleń ideałem filozofa. Jego uczeń Platon (ur. 427, zm. 347 p.n.e.) podzielił rzeczywistość na świat zmysłowy - zmienny, przemijający i będący pozorem i świat idei - wieczny i niezmienny. Tym samym wprowadził pluralizm, rozpoczynał kluczowy w dziejach filozofii problem sposobu istnienia bytów matematycznych i w przekonujący sposób uzasadniał pogląd, że nie wszystko musi być takie, jak nam się wydaje. Z kolei uczeń Platona, Arystoteles (ur. 384, zm. 322 p.n.e.) stworzył logikę, ugruntował metafizykę i dał światu wizję świata niepodważaną do czasów Kopernika.
Okres hellenistyczny
Za początek okresu hellenistycznego uznaje się śmierć Stagiryty. To okres powstania do dziś żywych koncepcji etycznych: epikureizmu (Epikur, ur. 341, zm. 270 p.n.e.) mówiącego, że sensem życia jest doznawanie przyjemności (por. hedonizm) i stoicyzmu (IV wiek p.n.e. - II n.e.) dającego wzór postawy mędrca wobec śmierci (Zenon z Kition, Chryzyp, Seneka, mistrz retoryki Cyceron i Marek Aureliusz, filozof na tronie). Sceptycy starożytni (Pirron, Sekstus Empiryk) z pobudek etycznych (uspokojenie umysłu) poddawali w wątpliwość możliwość wszelkiej wiedzy i dali początek wszelkim nurtom sceptycznym.
Żyjący w okresie późnej starożytności Plotyn (zm. 269) stworzył neoplatonizm łączący nauki Platona z różnymi nurtami mistycyzmu.
Historia filozofii średniowiecznej
Za pierwszego ważniejszego filozofa epoki średniowiecza uważa się Augustyna z Hippony (ur. 354, zm. 430), który zaadoptował na grunt chrześcijański filozofię Platona i wyznaczył drogę filozofii w średniowieczu jako rozumowych prób wyjaśnienia wiary. Wieki następujące po jego śmierci to upadek kultury starożytnej i wieki ciemne w historii europejskiej kultury. W tym czasie zagubiły się dzieła starożytnych i pierwsi filozofowie średniowiecza nie mieli do nich dostępu.
Scholastyka
Od początków XI wieku do końca wieku XIV datuje się twórczy rozwój scholastyki - nurtu filozoficznego, który do najwyższej doskonałości doprowadził wprowadzanie metafizycznych dystynkcji i lubował się w szczegółowych rozróżnieniach. Najwybitniejszymi przedstawicielami wczesnej scholastyki byli: panteista Eriugena, Anzelm z Canterbury, autor dowodu ontologicznego, słynny Abelard czy mistyk św. Bernard. Złoty wiek filozofii średniowiecznej to czasy Tomasza z Akwinu, wielkiego następcy Arystotelesa, Dunsa Szkota, mistrza scholastycznych subtelności i autora koncepcji haecceitas, nominalisty Williama Ockhama, autora zasady ontologicznej nazwanej później brzytwą Ockhama oraz wizjonera i empiryka Rogera Bacona.
Historia filozofii nowożytnej
Tradycyjnie za początek filozofii nowożytnej przyjmuje się datę publikacji Medytacji Kartezjusza, renesansowy humanizm uznając za okres zmian.
Humanizm
Na przełomie wieku XIV i XV najpierw we Włoszech, później w innych krajach, dzięki nowym odkryciom archeologicznym zmieniało się spojrzenie na starożytność. Odnowił się platonizm i zaczęto interesować się człowiekiem. Najwybitniejszymi przedstawicielami humanizmu byli: Niccolò Machiavelli (ur. 1469, zm. 1527) i Michel de Montaigne (ur. 1533, zm. 1592). Filozofowie przyrody: Giordano Bruno, a szczególnie Mikołaj Kopernik (ur. 1473, zm. 1543) mieli zmienić spojrzenie na wszechświat i miejsce w nim człowieka. Centrum zainteresowań stanowił człowiek.
Racjonalizm i empiryzm
Ale prawdziwy przełom w filozofii nastąpił za sprawą Kartezjusza, który najpierw kazał sobie wątpić we wszystko (por. sceptycyzm metodologiczny), a potem odnalazł pewność i podstawę dla filozofii nie w Bogu lecz we własnej świadomości. Był racjonalistą, tak jak Baruch Spinoza (ur. 1632, zm. 1677), pierwszy oficjalny bezwyznaniowiec w Europie i wzorzec etyczny dla agnostyków i Gottfried Leibniz (ur. 1646, zm. 1716), twórca ontologicznej zasady racji dostatecznej i zasady tożsamości. Blaise Pascal (ur. 1623, zm. 1662) kontynuował sceptycyzm Montaigne'a i stworzył słynny zakład Pascala.
W opozycji do filozofii tworzonej na kontynencie rozwijała się filozofia brytyjska o tendencjach empirystycznych. Francis Bacon (ur. 1561, zm. 1626) uznawany jest za ojca metody naukowej. John Locke (ur. 1632, zm. 1704) zauważył, że jakości przedmiotów są subiektywne, a jego następcy David Hume (ur. 1711, zm. 1776) i George Berkeley (ur. 1685, zm. 1753) doszli do wyników tyle kontrowersyjnych, co bardzo ciekawych. Hume zainicjował nowożytny sceptycyzm podważając istnienie koniecznego związku przyczynowego (por. przyczynowość) i stworzył podwaliny do pozytywistycznej krytyki metafizyki. Berkeley zwątpił w istnienie świata zewnętrznego (por. idealizm subiektywny, solipsyzm).
Równocześnie w filozofii społecznej rozwijała się teoria prawa naturalnego i umowy społecznej. Thomas Hobbes (ur. 1588, zm. 1679) stworzył hipotezę stanu naturalnego jako walki wszystkich ze wszystkimi i uważał umowę społeczną za zrzeczenie się wolności przez obywateli w imię bezpieczeństwa. Spinoza argumentował, że nie ma czegoś takiego jak działanie wbrew naturze, a wszelkie regulacje prawne mają legitymację tylko i wyłącznie w umowie między obywatelami, a nie w Bogu i pochodzącym od niego prawie naturalnym zapisanym w Biblii (por. liberalizm).
Oświecenie
Na bazie dokonań tych filozofów wyrósł ruch oświecenia będący popularyzacją ich idei w szerszych kręgach społecznych. Największa w tym zasługę miał Wolter (ur. 1694, zm. 1778). Encyklopedyści (Jean le Rond d'Alembert czy Denis Diderot) stworzyli projekt Encyklopedii. Jan Jakub Rousseau (ur. 1712, zm. 1778) argumentował za tym, że wszyscy ludzie są dobrzy i stan naturalny był epoką wiecznej szczęśliwości. Od niego pochodzi idea państwa i prawa jako instytucji opresyjnych.
Kantowski przewrót
System Immanuela Kanta (ur. 1724, zm. 1804) jest ukoronowaniem i syntezą XVII-wiecznej filozofii racjonalistycznej i empirystycznej. Sam Kant nazwał to przewrotem kopernikańskim w filozofii. W uproszczeniu: dotąd uważano, że poznanie musi dostosowywać się do przedmiotów, a Kant zaczął zastanawiać się, czy to nie przedmioty dostosowują się do naszego poznania.
Pozytywizm
Druga połowa XIX wieku to epoka wpływów pozytywizmu, zainicjowanego wcześniej przez Augusta Comte'a, twórcę socjologii i koncepcji rozwoju wiedzy. Pod wpływem odkrycia Darwina stworzono koncepcje ewolucjonistyczne (Herbert Spencer), a za sprawą rozwoju nauk przyrodniczych wytworzył się światopogląd scjentystyczny. W osobie Johna Stuarta Milla (ur. 1806, zm. 1873) przyjął swoją szczytową formę utylitaryzm, który głosi etyczną zasadę przysparzania jak największej możliwej przyjemności możliwie jak największej grupie ludzi i powstał nowoczesny liberalizm - pogląd podkreślający prawo każdego człowieka do samorealizacji, o ile tylko nie krzywdzi innych i kładący nacisk na konieczność powszechnego prawa do głosowania i wagę wolności wypowiedzi. Na przełomie XIX i XX wieku William James (ur. 1842, zm. 1910) stworzył pragmatyzm uznający za dobre takie działanie, które jest skuteczne.
Historia filozofii współczesnej (wiek XX do dziś)
Filozofię współczesną można charakteryzować poprzez wyróżnienie filozofii kontynentalnej (filozofia francuska czy niemiecka) i filozofii analitycznej, która powstała w tradycji anglosaskiej, co nie oznacza, że w Wielkiej Brytanii i USA nie uprawia się tej pierwszej, a na kontynencie - tej drugiej.
Filozofia kontynentalna
W filozofii kontynentalnej kierunek rozwoju filozofii w XX wieku wyznaczył Edmund Husserl (ur. 1859, zm. 1938), twórca fenomenologii. Jego uczeń, Martin Heidegger (ur. 1889, zm. 1976), w niesamowitym, filozoficzno-poetyckim dziele Bycie i czas polemizował z całą wcześniejszą tradycją filozoficzną. Przez niektórych zaliczany jest do egzystencjalizmu, tak jak Jean-Paul Sartre, przez innych do hermeneutyki, teorii rozumienia rozwijanej przez Wilhelma Diltheya, Hansa Georga Gadamera i Paula Ricouera. Emmanuel Levinas stworzył filozofię dialogu. Szkoła frankfurcka (Jurgen Habermas, Theodor W. Adorno, Herbert Marcuse) w twórczy sposób rozwijała marksizm i neoheglizm, tworząc grunt dla rewolucji obyczajowej lat sześćdziesiątych. W drugiej połowie XX wieku sukcesy popularności zaczął odnosić przewrotny postmodernizm (Jacques Derrida, Gilbert Deleuze, Umberto Eco, Jean-Francois Lyotard, Richard Rorty, Michel Foucault, Zygmunt Bauman).
Filozofia analityczna
Początków filozofii analitycznej należy szukać u Gottlieba Frege, Franza Brentany, Georga Edwarda Moore'a, Bertranda Russella (ur. 1872, zm. 1970) i w neopozytywizmie logicznym (Rudolf Carnap, Ludwig Wittgenstein). Ważną rolę, szczególnie w logice, odegrała szkoła lwowsko-warszawska. Charakterystyczne dla filozofii analitycznej jest skierowanie zainteresowania na analizę języka oraz podkreślanie wagi i doniosłości badań logicznych. Szczególnie w pierwszym okresie rozwoju prądu można było zauważyć niechęć do metafizyki a nawet podważanie zasadności uprawiania filozofii (por. Koło Wiedeńskie). Jednak następcy pierwszego pokolenia filozofów analitycznych zwrócili się w stronę ontologii dochodząc do ważnych z punktu widzenia historii filozofii rezultatów (Peter Frederick Strawson, Saul Kripke, David Kellog Lewis). Na peryferiach filozofii analitycznej nastąpił gwałtowny rozwój filozofii nauki (Karl Popper, Thomas Kuhn, Paul Feyerabend).