1 W
Rehabilitacja kompleksowa - interdyscyplinarne działanie, celem którego jest uzyskanie optymalnego rozwoju i osiągnięcia efektów na miarę osoby niepełnosprawnej (indywidualnie)
Stopień niepełnosprawności orzeka lekarz orzecznik korzystając z kompleksu badań
stopień lekki, umiarkowany, znaczny
Osoby niepełnosprawne, to takie których stan fizyczny, psychiczny lub umysłowy trwale lub okresowo utrudnia, ogranicza lub uniemożliwia wypełnianie ról społecznych a w szczególności wykonywania pracy zawodowej, jeżeli uzyskały orzeczenie o zakwalifikowaniu przez organ do 1 z 3 stopni niepełnosprawności
1996 - ustawa o sporcie
19 paź 2010 nowa ustawa o kulturze fizycznej
kultura fizyczna - wiedza wast. ?? (wartości??), zwyczajów, działania dla zapewnienia rozwoju psychofizycznego, wychowania, usprawniania, zachowania zdrowia...
sport rekreacyjny (masowy) forma czynnego wypoczynku, służy odprężeniu po pracy, regeneracji sił, utrzymywania sprawności fizycznej, dobrego stanu zdrowia, zachowująca element współzawodnictwa, który jest czynnikiem motywującym
Rodzaje niepełnosprawności
uszkodzenie wzroku i słuchu (zmysłów) +
dysfunkcje aparatu ruchu (głównie amputacje) +
dysfunkcje układu wewnętrznego (nie obejmuje sport niepełnosprawnych - rywalizacji)
dysfunkcje układu nerwowego (Rk) +
choroby psychiczne (SoN nie obejmuje)
upośledzenie umysłowe (niepełnosprawność intelektualna) - najliczniejsza +
karłowatość +
„+” SoN obejmuje
osoby niewidome O do 3/60 ostrość widzenia po korekcji szkłami
<20 st pole widzenia
osoby głuche 20dB do 90dB lekki, umiarkowany, znaczny (140tys os.)
Sport zawsze związany jest z rywalizacją: zwycięstwo i porażka, nie wykazywać złych emocji, zwycięzcami są Ci którzy uzyskali najlepszą formę.
Prof. L Gutmann obserwacja rehabilitowanych żołnierzy, właściwości ćwiczeń sportowych (rzut do celu pływanie
w Stockmandevil :P - kolebka SoN, utworzono światową organizację SoN- pierwsze igrzyska dla niepełnosprawnych 1960 Rzym
Polska organizacje zrzeszające
START - siedziba w W-wa (wszystkie niepełnosprawności prócz głuchych)
Polski Związek Sportowy Głuchych (organizacja własna, osobna)
Polskie Towarzystwo Sportowe Sprawni Razem (niepełnosprawność intelektualna w stopniu lekkim)
Polskie Stowarzyszenie Sportowe dla osób niepełnosprawnych dla Olimpiady Specjalne Polska (w stopniu znacznym)
Stowarzyszenie Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki niewidzących i słabowidzących KROS
Polskie Stowarzyszenie Tenisa na Wózkach, Tańca
{podlegają pod Polski Komitet Paraolimpijski, Ministerstwo Sportu daje dotacje}
dla zdrowych jest niezależny od Ministerstwa Sportu → Polski Komitet Olimpijski
Świat
IPC
Międzynarodowy Komitet Paraolimpijski współpracujący z Olimpijskim
Międzynarodowa Organizacja Sportu niesłyszących
Międzynarodowa Organizacja Sportu niewidomych
Międzynarodowa Organizacja Sportu niepełnosprawnych
Międzynarodowa Organizacja Sportu federacja sportu na wózkach Stockmandevil
Międzynarodowa Organizacja Sportu i Rekreacji osób z porażeniem mózgowym
Międzynarodowa Organizacja Sportu federacja sportu dla os z upośledzeniem umysłowym (lekki)
Różnica Paraolimpiady
od 1960r za zdobycie medalu po ukończeniu 40r.ż i zakończeniu czynnej kariery sportowej otrzymują rentę (ale chyba emeryturę) w wysokości średniej krajowej
zdrowi otrzymują powyższą już po 35r.ż
Wykład 2 - O goalballu słów kilka
Goalball jedyna gra dla niewidomych i słabowidzących w 1946 r.
Niemiec Sepp Reindle i Austriak Hans Lorenzen w celu reh. weteranów wojennych z uszk. wzroku
Cel: wbicie przez drużynę atakującą piłki tak, aby przekroczyła linię bramkową drużyny broniącej zgodnie z przepisami IBSA
Hala, boisko 9 x 18 m
Bramka o wysokości : 1,3 m
Piłka : 1,25 kg, obwód 76 cm, z 4 metalowymi dzwoneczkami w środku
Gogle lub plastry osłaniające na oczy - zabezpieczenie przed urazami, infekcją
Koszulki, nie mogą odstawać więcej niż 10 cm by nie amortyzowały
Prawo do ochraniaczy
Złamanie reguł gry - rzut karny
Absolutna cisza na boisku
Atak na bramkę przeciwnika rzut lub toczenie
Linię wyklejone są taśmą o szerokości 5 cm z linką w środku
Nie można przekroczyć linii 6 m
3 zawodników na boisku, 3 w rezerwie
2 x 10 minut, po pierwszej połowie 5 minut przerwy
Czas podczas rzutów karnych jest zatrzymywany
Sędzia główny
Sędzia pomocniczy
2 x sędzia bramkowy
Sędzia czasu i protokolant
Rzuty karne
Osobiste - broni zawodnik który popełnił wykroczenie
Drużynowe - broni jeden z zawodników którego drużyna popełniła wykroczenie
Zawodnik może wykonywać dwa rzuty po sobie, następny rzut karny
Wszelki pauzy, zmiany zawodnika powodują wstrzymanie gry
Rzut trzeba wykonać w ciągu 10 sek. od pierwszego kontaktu z piłką który nastąpił w trakcie obrony rzutu
Wstrzymanie gry przed wykonaniem rzutu skutkuje tym ,że czas który upłynął zostaje zaliczony na konto 10 sekund
Po wznowieniu gry drużyna ma do dyspozycji pozostałą część z 10 sekund które zaczęły być odliczane w momencie pierwszego kontaktu z piłką
Jeżeli drużyna nie odda rzutu w wyznaczonym czasie - rzut karny przeciwko niej
Żadna z osób w polu ławki zawodników rezerwowych nie ma prawa udzielać zawodnikom w polu gry instruktażu w jakiejkolwiek formie
Prawo do udzielenia informacji swoim zawodnikom ma tylko trener podczas przerwy (3 x 45 sekund)
Niepełnosprawność narządu wzroku stanowi ogromny problem społeczny
Trenujący mają lepiej rozwiniętą:
- orientację przestrzenną
- koordynację ruchową (nauka przewracania i przetaczania)
- znaczna poprawa sprawności fizycznej
- przełamuje lęk przed poruszaniem
- systematyka upłynnia ruchy
Wykład 3 i 4
WHO 1980r
uszkodzenie ← niepełnosprawność → upośledzenie społeczne
↓
biologiczna lub funkcjonalna
( wszelkie ograniczenie lub brak możliwości wykonywania czynności na poziomie
uważanym za normalny dla człowieka)
ograniczenie aktywności (WHO 2001)
↑
uszkodzenie ← niepełnosprawność → upośledzenie
↓ ↓ ↓
disability (niepełnosprawność)
termin do wszystkich 3 wymiarów
Rekreacja - różnego rodzaju zajęcia, podejmowane w czasie wolnym i dobrowolnie dla:
przyjemności
autoekspresji
formowania ogólnej sprawności
odnowy i pomnażania sił
Zaliczamy:
sport, hobby, turystykę, naukę dla przyjemności, sztukę (Molińska)
Rekreacja fizyczna i ruchowa - zajęcia o treści ruchowej oparte na formach sportowych w kręgu znajomych i przyjaciół.
Sport niepełnosprawnych - silnie umotywowani sportowcy, mający za cel przekraczanie własnych barier
Ogólne tendencje w SoN:
dyscypliny uprawiane przez os. niepełnosprawne powinny być uprawiane przez os. sprawne
zmiany w regulaminach dokonywane oględnie, jak najmniejsze
nowa wprowadzana dyscyplina sportowa powinna charakterem nawiązywać do znanej dyscypliny uprawianej przez zdrowych
dyscypliny znane i popularne w danym kraju
każda powinna przynosić korzyści w określonych schorzeniach
żadna nie może szkodzić
ad 5 Narciarstwo zjazdowe - z protezą - prawidłowe obciążanie protezy
bez protezy - lepszy wynik ale przeciążenie zdrowej
Cechy SoN wg Degi (3 główne zasady)
powinien być zgodny z indywidualnym programem rehabilitacji, równocześnie rozrywkowy i pobudzający
bezpieczny, a ryzyko upadku zminimalizowane
powszechny, dostosowany do wielu schorzeń, uwzględniać możliwości
Cele SoN
wynikają z celów rehabilitacji
maksymalne usprawnienie osoby poszkodowanej na zdrowiu i stworzenie warunków do normalnego życia wraz z osobami sprawnymi
Rola SoN w rehabilitacji
pomaga odzyskać wiarę we własne siły i możliwości
zwiększa poczucie solidarności i przynależności do grupy
umożliwia współzawodnictwo
uczy wygrywania i przegrywania
budzi optymizm życiowy
pozwala przezwyciężyć niedomagania fizyczne
przywraca radość
uczy współżyć z otoczeniem
Cele wg Lorenza
leczniczy
biologiczny
anatomiczno-fizjologiczny
higieniczno-zdrowotny
wychowawczo psychiczny
hedonistyczny
estetyczny
społeczny
ekonomiczny
propagandowo-polityczny
Ad 1
SoN jako kontynuacja leczenia i rehabilitacji pacjenta
Odpowiedni dobór dyscyplin, stosowanych obciążeń musi uwzględniać te funkcje oraz narządy które należy utrzymać w sprawności niezbędnej dla osoby niepełnosprawnej
Uwzględnienie specyfiki: wskazania i przeciwwskazania
Nie może szkodzić: treningi, zawody nie mogą doprowadzać do bezpośredniego lub pośredniego pogorszenia zdrowia lub sprawności osoby niepełnosprawnej
Uprawianie sportu powinno zapobiegać zmianom wynikającym z rozwoju choroby i spadkiem aktywności fizycznej
Ad 2 biologiczny
ruch jest niezbędnym stymulatorem niezbędnym do życia, brak ruchu powoduje zanik funkcji lub narządu
aktywność ruchowa może zastąpić dowolny środek leczniczy, lecz żaden środek nie zastąpi ruchu
możliwa kompensacja ubytków morfologicznych i wzrost aktywności fizycznej
wzrost skuteczności leczenia i spadek zachorowalności
zmniejszenie skutków starzenia osób niepełnosprawnych
Ad 3 anatomiczno-fizjologiczny
utrzymanie właściwych stosunków anatomiczno biomechanicznych w obrębie stawów
zwiększenie siły mięśniowej i zakresu ruchów
ekonomizacja podstawowych funkcji ustroju w wyniku odp. Treningu
oszczędność w koszcie energii przy wykonywaniu funkcji podstawowych przez osoby niepełnosprawne, np. zwykłe poruszanie od 9% do 55% VO2 max (w zależności od wieku i sprawności na wózku)
Ad 4 higieniczno-zdrowotny
zwiększenie nawyków higieny i pielęgnacji ciała - np. profilaktyka p/odleżynowa po URK
codzienna dawka wysiłku fizycznego jest niemal obowiązkiem, sport ma uatrakcyjnić i uczynić ją bardziej pożądaną
treningi to wyrobienie odporności na szkodliwe czynniki i bodźce
powinna dawać lepszą kontrolę stanu swojego zdrowia
Ad 5 wychowawczo psychiczny
oddziaływanie na osobowość osoby niepełnosprawnej
złożoność problemu - kształtowanie cech charakteru, siły woli, egocentryzmu, likwidacja apatycznych i agresywnych
uaktywnianie, normowanie, postępowanie osób niepełnosprawnych w grupie ??
niepełnosprawne dzieci ??
Ad 6 hedonistyczny
wywołać pełne zadowolenie, przyjemność, radość
szansa nawiązania kontaktów towarzyskich, zmiany środowiska
realizowany podczas zawodów sportowych (nagrody, oprawa)
brak motywacji - obniżenie zadowolenia i satysfakcji
monotonicznym treningiem można zniechęcić
ćwiczenia powinny dać pełne zadowolenie przez pokazanie postępów sportowych w powiązaniu z poprawą funkcji sprawności ogólnej
dla osób niepełnosprawnych trening jest urozmaiceniem życia
warunki odbywania zajęć: sympatia, życzliwość
Ad 7 estetyczny
ciągłe powtarzanie może doprowadzić do perfekcji w określonym ruchu
odbiór treningu czy zawodów szczególnie sprawnościowych powinno towarzyszyć wrażenie naturalnej walki sportowej
dąży się do ruchu estetycznego to druga faza usprawniania
cel estetyczny w SoN to dążenie do tego by niepełnosprawny nie wyróżniał się z otoczenia
Ad 8 społeczne
pełne włącznie osoby niepełnosprawnej w całokształt życia społecznego, kulturowego, towarzyskiego, politycznego
związane z likwidacją barier architektonicznych
z pobudek humanitarnych
pierwszym z przejawów więzi społecznej jest sport
należy dążyć do wychowania w duchu zrozumienia potrzeb i pomocy niepełnosprawnym
Ad 9 ekonomiczny
wartości ekonomiczne w rehabilitacji
- ze stanowiska osoby niepełnosprawnej uczestniczącej w treningach
- od strony bilansu zysków i kosztów na SoN łożonych przez państwo
zdobyta sprawność daje większe perspektywy podjęcia pracy - lepsza własna egzystencja
osoby niepełnosprawne uprawiające sport rzadziej wracają do szpitali, zmniejszenie potrzeby specjalistycznej opieki, zwiększenie standardu życia
zyski przewyższają nakłady
Ad 10 propagandowo-polityczny
organizowanie zawodów sportowych międzynarodowych, walka o trofea, tytuły itp.
startują przedstawiciele państw, reprezentują różne ustroje i systemy, reklama zdobyczy socjalnych
Fizjologiczne efekty treningu osób niepełnosprawnych za Beckiem
wpływ na aparat ruchu
- zwiększenie udziału mięśni w masie ciała, kosztem ilości tłuszczu i wody
- zwiększenie przekroju poprzecznego włókien mięśniowych
- zwiększenie liczby naczyń włosowatych
- zwiększenie poziomu mioglobiny, lepsze oddychanie tkankowe
- regulator troficznych czynności ustroju
- wzmocnienie struktury kości
- przyspieszenie ^ kostnego ??
Zmiany we krwi i układzie naczyniowym
- zwiększenie erytrocytów, hemoglobiny, pojemności tlenowej
- zwiększenie ilości białek, poziomu rezerw zasadowych
- zwiększenie ilości ciał odpornościowych, ekonomizacja pracy układu ruchu
- szybszy i wyższy poziom koncentracji adrenaliny
- wzrost pojemności minutowej
- wzrost stosunku masy serca na kg masy ciała
- rozwój lewej komory
- spadek częstości skurczów serca
Zmiany w układzie oddechowym
- lepsze warunki do pełnej wentylacji
- zwiększenie amplitudy ruchów przepony i klatki piersiowej
- wzrost siły oddechowej
- spadek spoczynkowej wentylacji płuc
Wpływ uprawiania sportu na psychikę
kształtowanie cech charakteru, predyspozycji, psychiki
pokonanie lęku przed podjęciem aktywności fizycznej
tonizacja napięcia psychicznego
akceptacja kalectwa
nawyk sportu
Wykład 5 - Klasyfikacja medyczna
Formy rekreacji i rehabilitacji
Za kwalifikację niepełnosprawnych sportowców zdolnych do uprawiania sportu i przydzielanie odpowiedzialny jest zespół przeszkolonych rehabilitantów i lekarzy centrala, ważne 4 lata
Badania weryfikujące obowiązują na Mistrzostwach Europy, Świata i Igrzyskach
Zawodnicy muszą posiadać książeczkę zdrowia
Klasyfikacja 7 grup. W każdej grupie klasy
I B1- B3
II
III A1-A9
IV P1ABC - P6
V LA1 - LA6
VI CP1 - CP8
VII INASFMH
Wykład 7 i 8
Grupa II - inwalidzi narządu słuchu
mogą uprawiać wszystkie dyscypliny wg przepisów dla sprawnych tylko sygnalizacja musi być zmieniona z dźwiękowej na wizualną
w Polsce najczęściej: koszykówka, piłka siatkowa, nożna, pływanie, tenis, atletyka, strzelectwo, narciarstwo, bilard, szachy
Poza klasyfikacją medyczną, regulaminy poszczególnych dyscyplin określają skład grup startowych
Przy ocenie siły mięśniowej posługujemy się zmodyfikowanym testem Lovetta - całe gr. m.
Bilans siły mięśniowej kończyn jest sumą za ruchy w następujących stawach:
Staw biodrowy: zgięcie, wyprost, odwiedzenie, przywodzenie
Staw kolanowy: zgięcie i wyprost
Staw skokowy: zgięcie grzebietowe i podeszwowe
Max 40 pkt
Staw barkowy: zgięcie, wyprost, odwiedzenie, przywiedzenie
Staw łokciowy: zgięcie, wyprost
Staw nadgarstkowy: zgięcie grzbietowe i dłoniowe
Staw śródręczno-paliczkowy: zgięcie i wyprost
Staw kciuka - opozycja i wyprost
Przy ocenie gr IV kwalifikator powinien uwzględnić
jakich mięśni dotyczy porażenie
znać obszar zaburzeń czucia (pow/głębokie)
występowanie odruchów rdzeniowych
siłę mięśniową
możliwości lokomocyjne
Grupa V - LA - Less Autres - inne uszkodzenia narządu ruchu
LA1
Ciężkie uszkodzenie czterokończynowe, zaniki mm, RZS z dużymi ograniczeniami zakresów ruchu
LA2
Ciężkie uszkodzenie 2 lub 3 kończynowe, porażenia połowicze (hemiplegia), porażenie 1 kończynowe z deformacją 2 innych. SM
LA3
Ograniczenia funkcji 2 kończyn, niedowład połowiczy, sztywność stawu kolanowego i biodrowego, sztywność stawu ramiennego
LA4
Ograniczenia funkcji 2 kończyn dolnych np. ograniczenie zakresu ruchu lub usztywnienia
LA5
Dysfunkcja 1 kończyny dolnej, ograniczenie zakresu ruchu lub usztywnienie stawu kolanowego lub biodrowego, znaczne ograniczenie 1 kończyny
LA6
Dysfunkcja 1 kończyny, w tym całkowita niesprawność ręki
Grupa VI porażenie mózgowe - CP - Celebral Palsy
- inwalidzi z porażeniami i niedowładami spastycznymi w następstwie urazów mózgowo - czaszkowych
- inwalidzi z porażeniami i niedowładami spastycznymi po schorzeniach OUN
- MPD
- pląsawica
- atetoza
- hemibalizm
Podlegają pod Międzynarodowy Związek Sportu i Rekreacji Osób z Porażeniem Mózgowym
8 klas
CP1
Porażenie czterokończynowe
Poruszanie za pomocą wózka elektrycznego
Spastyczność w skali 4 - 3+ lub ruchy atetotyczne w czterech kończynach
Bardzo słaby funkcjonalny zakres ruchu kończyn
Niska siła mięśniowa
Słaby balans lub brak kontroli statycznej bądź dynamicznej tułowia
Problemy z powrotem do pozycji siedzącej i wyprostowanej
Problem z koordynacją KKG i tułowia
Połączenie kciuka z 1 palcem
CP2
Quadriplegia
Samodzielne poruszanie na wózku odpychając się KKD lub KKG
Spastyczność 3,5 - 3 we wszystkich kończynach
Zaburzenia napięcia
CP3
Triplegia (lub nasilona hemiplegia)
Napędzanie wózka 1 ręką
Zaburzenia napięcia kkd 4-3, tułowia 3,5-2 , kkg 3-2
Niska siła mięśniowa
Umiarkowany problem kontroli kkg i tułowia
Ograniczona rotacja tułowia i ruch zgięcia tułowia w momencie napędzania
Możliwość chodzenia na krótkim dystansie przy pomocy 2-giej osoby lub aparatów
Możliwość chwytu cylindrycznego i sferycznego, ogr. kontrola palców ręki
Problem rytmicznej pracy mięśni
CP4
Paraplegia (KKD)
Poruszanie na wózku (pełna zdolność napędzania)
Spastyka 4 - 3
Nieznaczny problem koordynacji
Nieznaczne ograniczenie ruchu tułowia podczas napędzania
Zły balans tułowia w pozycji stojącej
Udział we wszystkich konkurencjach w pozycji siedzącej
CP5
Diplegia/hemiplegia
Chodzi
Spastyczność kkg 3-2
Równowaga statyczna w normie, dynamiczna zaburzona
Dobra siła mięśniowa i stan funkcjonalny KKG
Prawidłowa funkcja ręki
Dobry stan funkcjonalny strony zdrowej
Start (??) w pozycji stojącej
CP6
Atetoza lub ataksja czterokończynowa
Chodzi
Koordynacja podczas biegu, start bez pomocy ortopedycznych
Poprawna statyczna i dynamiczna kontrola tułowia
CP7
Hemiplegia (niedowład 1 połowy ciała)
Niedowład czterokończynowy lub połowiczy
Chodzi
3-2 spastyka po 1 stronie
Zaburzenia napięcia
Biega często kulejąc
CP8
Minimalny niedowład spastyczny w kkd
Spastyka 1
Słabo zaznaczona forma di lub hemiplegii
Możliwość biegania bez asymetrii i zaburzeń
Bardzo dobra kontrola statyczna i dynamiczna
Minimalny brak koordynacji
Minimalnie nieprawidłowe badanie neurologiczne i funkcjonalne
Sport Osób Niepełnosprawnych - wykład 9
Organizacja zawodów - różnice w przepisach
Każde zawody o randze mistrzostw na terenie kraju:
Cel imprezy np. propagowanie sportu, rozwój cech motorycznych
Organizator (adres pocztowy, email, nazwa)
Termin i miejsce zawodów (data, adres)
Uczestnictwo (warunki, kto !! ) np. w pływaniu dla młodzieży juniorów, czyli wiek, schorzenia, płeć, książeczki zdrowia, oświadczenia o st. uszk. wzroku
Program zawodów (odprawa tech., przyjazd, rozpoczęcie, starty, kto z kim)
Sposób przeprowadzenia zawodów (wg przepisów jakiej federacji będą rozgrywane zawody) oraz warunki rozgrywania finałów np. system pucharowy: przegrany odpada
Punktacja: zależna od imprezy np. drużynowa, gdzie do punktacji wlicza się 5 najlepszych wyników lub indywidualna
Nagrody (za najwyższe miejsca, najlepszy wynik, najlepszego zawodnika - określić kryteria)
Komisja sędziowska (sędziowie z licencją, przed zawodami szkolenia, wskazanie różnic)
Zasady finansowania (kto ponosi koszty dojazdów, wyżywienia, noclegów, obiektów, sprzętu)
Zgłoszenia (imienne i ilościowe, do jakiej daty, na jaki adres)
Sprawozdawczość ( rozliczenia z centralą) komunikat końcowy
Komisja odwoławcza (Protesty - termin zgłaszania, wadium za rozstrzygnięcia) - sędzia główny, lekarz, przedstawiciel trenerów i zawodów
Wykaz sprzętu do poszczególnych gr. Startowych
Postanowienia końcowe ( za bezpieczeństwo odpowiada sędzia główny, lekarz, kierownicy i sędziowie, w sprawach nieobjętych regulaminem decyduje komisja odwoławcza, ze względów organizacyjnych nie można dokonywać zmian personalnych)
Różnice w zawodach ON
lekka atletyka
rugby
tenis stołowy
szermierka
koszykówka na wózkach
ad 1.
brak: biegu przez płotki, przez przeszkody, skok o tyczce i rzut młotem
biegi: niewidomi B1 i B2 z przewodnikiem
skoki: B1 - B2 pole odbicia 12 m szer x 1 m (strefa odbicia) odległość mierzona od palców w strefie odbicia, na poprzeczce w skoku wzwyż jaskrawy materiał
rzuty: waga sprzętu, z „kozy”, z podparciem kijem od 2011 (nie może być elastyczny)
podnoszenie ciężarów: tylko jednobój, wyciskanie leżąc
łucznictwo: brak zmian
ad 3
tenis stołowy: nie wolno trzymać stołu
tenis na wózkach: można 2 razy odbić piłkę
ad 4
szermierka: tylko na wózkach, na stałe oddalone od siebie
kolarstwo: niewidomi (tandemy) w hali i na szosach, amputacji, handbike
ad 5
koszykówka: czas i poruszanie, kroki
Sporty zimowe - niewidomi - slalom z przewodnikiem przed lub za, biegowe: 2 równoległe tory (zawodnik + przewodnik)
Długość trasy, ilość bramek - ze względu na obciążenie
Carling
Hokej na szlezach (pewnie chodzi o ang. Sledge czyli sanki, tobogan) - 1 łyżwa 2 kije, łopatka
Paraolimpiady
Stoke mandeville - kolebka sportu niepełnosprawnych
3 tyg. po olimpiadzie zdrowych na tych samych obiektach
1960 - Rzym I Olimpiada i Paraolimpiada (23 kraje 400 uczestników)
1964 - Tokio
1968 - Tel Aviv
1972 - Heidelberg
1976 - Toronto
1980 - Arhhem
1984 - Nowy Jork/Stoke Mandeville
1988 - Seul
1992 - Barcelona
1996 - Atlanta
2000 - Sydney
2004 - Ateny
2008 - Pekin
Zimowe:
1976 - Norwegia
1980 - Norwegia
1984 - Insbruck
1988 - Insbruck
1992 - Albertville
1998 - Nagano
2002 - Salt Lake City
2006 - Turyn
2010 - Vancouver
Letnie:
boccia
goalball
jeździectwo
kolarstwo
koszykówka na wózkach
lekka atletyka
łucznictwo
siatkówka na siedząco
pływanie
podnoszenie ciężarów
rugby
tenis stołowy
tenis na wózkach
żeglarstwo
szermierka
wioślarstwo
judo
piłka 5 na 5
piłka 7 na 7
strzelectwo
Zimowe:
zjazd
slalom
biegi
hokej
curling
medalista - renta po 40 r. ż i ukończeniu kariery sportowej
sporty indywidualne - trzeba osiągnąć min. Określone przez komitet paraolimpijski
piłka siatkowa na siedząco
siatkówka na stojąco została wykluczona z paraolimpiad
Cel : przebicie piłki nad siatką tak aby znalazła się na boisku przeciwnika (dotknęła podłoża)
Boisko 10 x 6 m
Wysokość siatki: K 1.05 M 1.15
Szerokość siatki: 0,8
Długość siatki 6,5 - 7
Linie ataku: 2 m od linii środkowej
Mecz do 3 wygranych setów (set do 25 punktów, konieczna 2 pkt przewaga)
Za każdy błąd punkt
Nie wolno odbijać dwukrotnie chyba że po siatce lub bloku
Nie wolno zagrywać 4 raz z rzędu
Pozycja zawodnika na boisku to pozycja jego pośladków
Strój: długie spodnie, koszulka na krótki rękaw
Przy zagrywce pośladki muszą zostać w polu obrony
Zawodnik w ataku może zablokować pierwszą zagrywkę
Dla zawodników grup III A klas A1/A2/A4/A9 i grupy V
Siatkówka na stojąco - inwalidzi n. ruchu ISOD III A klasy A2/A3/A4/A6/A7/A8/A9 i grupy V „L” z niedowładem kkd i kkg, można używać ortez
Skrót sportów zunifikowanych z Kosmola
Polega na skompletowaniu zespołu z równą liczbą niepełnosprawnych umysłowo i pełnosprawnych lub z inną niż umysłowa niepełnosprawnością (nazywanych PARTNERAMI)
Partnerzy - podobny wiek i umiejętności co niep. umysł., razem z nimi regularnie uczestniczą w zawodach i treningach
Idea sportów zunifikowanych: rozszerzenie możliwości sportowców specjalnych, włączenie ich w życie społeczności lokalnej i przełamanie barier między niepełnosprawnymi a pełnosprawnymi
Zasady sportów zunifikowanych
GOTOWOŚCI I BEZPIECZEŃSTWA - taki poziom umiejętności by zapobiec kontuzjom i urazom
WYRÓWNANEGO SKŁADU DRUŻYNY - zbliżony wiek, umiejętności i wkład w osiągnięcia drużyny
PROWADZENIA DRUŻYNY PRZEZ TRENERA - trening pod opieką wykwalifikowanego trenera znającego zasady sp. zunifikowanych i uprawianej dyscypliny
TRENINGU I WSPÓŁZAWODNICTWA - wszyscy zawodnicy co najmniej 8 tygodniowe przygotowanie przed zawodami
STOSOWANIE PRZEPISÓW - wszystkie zawody przeprowadzane zgodnie z Oficjalnymi Zasadami Sportowymi Olimpiad Specjalnych, angażowanie wykwalifikowanych sędziów
PODZIAŁ NA GRUPY SPRAWNOŚCIOWE - drużyny dzielone na grupy zgodnie z przepisami na grupy wiekowe i sprawnościowe
Korzyści
Dodatkowy sposób realizowania i upowszechniania misji OS
Pod okiem wykwalifikowanych trenerów następuje rozwój sportowych umiejętności
Wyższe poczucie własnej wartości
Nowe przyjaźnie
Wyzwania fizyczne i mentalne przygotowują do rywalizacji w szkołach integracyjnych i klubach sportowych poza OS
Przestrzegani zasad i przepisów pozwala każdemu odegrać znaczącą rolę w drużynie
Wsparcie z lokalnych środowisk pozwala niepełnosprawnym umysłowo stać się ważnym członkiem lokalnej społeczności
Możliwość uczestnictwa rodziny zawodników w sporcie w roli trenerów, partnerów
Szansa przejścia do sportu „normalnego”