656-powtórka z epok antyk średniowiecze renesans, Asap Rocky LiveLove album, gimbaza wszystko


Powtórka z epok - Antyk, średniowiecze, renesans

Antyk

TRAGEDIA GRECKA

Antygona Sofoklesa - przykład tragedii antycznej:

DODATKOWE INFORMACJE O TRAGEDII I TEATRZE GRECKIM

Tragizm głównych bohaterów Antygony (Kreona i Antygony):

Antygona

Kreon

  • wierna prawom boskim

  • uważa, że człowiekowi śmiertelnemu nie wolno podważać praw boskich

  • na jej działania ma wpływ głos jej sumienia

  • ma swoje ideały, którym służy

  • kieruje się miłością do brata, czuje się zobowiązana, by zadbać o pogrzebanie jego zwłok (nie dopuszcza, żeby padlinożerne ptaki sprofanowały jego ciało), wie, że musi to uczynić, żeby dusza Polinejkesa odeszła do Hadesu

  • ofiarna - poświęca swoje życie dla idei

  • bardziej od śmierci boi się gniewu bogów

  • jest władcą Teb

  • jako władca czuje się odpowiedzialny za porządek w państwie, chce być sprawiedliwy i konsekwentny w swoich działaniach

  • będąc królem musi ukarać zdrajcę

  • wydaje rozkaz, żeby nie grzebać ciała Polinejkesa

  • musi skazać Antygonę na śmierć, gdyż złamała jego nakaz

  • dba o autorytet władzy

  • uważa, że nie ma prawa pouczać go ani kobieta, ani ktoś młodszy od niego

EPIKA GRECKA

Iliada ­Homer (epos, epopeja):

- utwór epicki o rozbudowanej budowie

LIRYKA RZYMSKA

Horacy (65-8 w. p. n. e.) - rzymski poeta, syn wyzwoleńca, twórca listów poetyckich, pieśni, satyr. Zwolennik filozofii złotego środka (czyli zachowania umiaru i dystansu w uczuciach i działaniach, nie wpadanie w skrajności, także emocjonalne, np. w euforię lub rozpacz, uznanie konieczności posiadania dóbr materialnych, ale tylko w ilości umiarkowanej), korzystania z chwili (carpe diem - `żyj chwilą' - zasada polegająca na skupieniu się na teraźniejszości, unikaniu rozpamiętywania przeszłości i wybiegania marzeniami w przyszłość, optymizm, nie zastanawianie się nad śmiercią, która czeka każdego człowieka). Według niego istnienie samo w sobie jest radością. W swojej twórczości wyraża swoją postawę wobec świata i ludzi. Głosi w niej pochwałę życia.

Znane cytaty:

TERMINY, które mogą się przydać:

Hedonizm - można uznać, że jest to skrajny epikureizm. Filozofia uznająca za najwyższe dobro przyjemność cielesną, rozkosz. Jest to najważniejszy i praktycznie rzecz biorąc, jedyny cel człowieka.

Heksametr - miara rytmiczna wiersza, wykorzystująca zasady akcentowania wyrazów w starożytnej grece - ma wpływ na rytmiczność utworu.

Epikureizm - jest to filozofia, która za nadrzędne dobro człowieka uważa zaspokajanie przez niego swoich potrzeb i dążenie do szczęścia, mają mu w tym pomagać jego mądrość i rozważne działanie

TRADYCJA CHRZEŚCIJAŃSKA

Biblia - jej rola i znaczenie

ŚREDNIOWIECZE

Wzorce osobowe w literaturze średniowiecza:

LITERATURA RELIGIJNA

Najstarsze zabytki polskiej średniowiecznej literatury religijnej:

LITERATURA ŚWIECKA

Najstarsze zabytki polskiej średniowiecznej literatury świeckiej:

- O zachowaniu się przy stole - najstarszy znany utwór świecki w języku polskim - anonimowy - miał za zadanie uczyć dobrych manier przy stole - cel dydaktyczny

- Kronika Galla Anonima - najstarsza polska kronika - została napisana po łacinie w latach 1112 - 1116, za panowania Bolesława Krzywoustego. Składa się z trzech części. Pierwsza część - tu zawarte są najdawniejsze dzieje dynastii Piastów (również legendarne) aż do momentu narodzin Bolesława Krzywoustego. W drugiej części -zapiski z lat 1086 do 1108, a w trzeciej - do roku 1113. Gall Anonim nie podał dokładnych dat, ale dbał o chronologię zdarzeń. Pomimo prostego języka, stosował również metafory, pytania retoryczne, apostrofy. I dbał o zachowanie podniosłego stylu.

- inne kroniki polskie: kronika Wincentego Kadłubka, kronika Jana Długosza, kronika Janka z Czarnkowa

- Rozmowa mistrza Polikarpa ze Śmiercią - utwór anonimowy o charakterze moralno-dydaktycznym i satyrycznym, spisany pomiędzy 1463 a 1465 r. Zbudowany jest z 498 wersów. Śmierć, która ukazuje się Polikarpowi wygląda jak rozkładające się ciało - ma ona budzić przerażenie i przypominać o kruchości i marności ludzkiego życia.

- Satyra na leniwych chłopów - autor, najprawdopodobniej szlachcic (utwór anonimowy), skarży się na lenistwo chłopów, na ich umyślne wywoływanie szkód. Wiersz zawiera realistyczne przedstawienie ówczesnych stosunków społecznych między panem a chłopami.

TŁO SPOŁECZNO - OBYCZAJOWE RENESANSU

Renesans zwany w Polsce odrodzeniem, to epoka przemian w mentalności człowieka. Odejście od dominacji religii i spraw Boskich, a zwrócenie ku człowiekowi. Już sama nazwa „odrodzenie” świadczy o czymś nowym, o odbudowaniu czegoś, ponownych narodzinach.

W renesansie pojawiło się wiele prądów religijnych i umysłowych. Należy wspomnieć o dwóch z nich - humanizmie i reformacji.

Humanizm (od łac. humanus - `ludzki) był prądem, który za główny obiekt zainteresowania wybrał człowieka, był on opozycyjny do średniowiecznego teocentryzmu (skupienia się na Bogu, stawiania Boga w centrum uwagi). Zajął się wszystkimi dziedzinami dotyczącymi życia ludzkiego i samego człowieka. Interesował się jego naturą i miejscem w świecie. Skupiał się na poprawieniu bytu ludzkiego, poprzez wskazanie właściwych dróg do szczęścia.

Hasłem humanistów stały się słowa Terencjusza: „Człowiekiem jestem i nic co ludzkie nie jest mi obce”.

Reformacja była ruchem religijnym, który miał wpływ na społeczeństwa i narody. Celem reformacji była reforma Kościoła rzymskokatolickiego, jego doktryn i zasad w nim panujących. Protestanci wykorzystali osłabienie Kościoła, brak wykształcenia księży i mnichów, rozkład jego struktur wewnętrznych i spadek morale.

W wyniku reformacji powstały odłamy chrześcijańskie: arianizm, luteranizm, anglikanizm, kalwinizm.

Krótka rozprawa między Panem, Wójtem i Plebanem Mikołaj Rej:

Szlachcic w utworach Mikołaja Reja to człowiek, który powinien być: dobrym i sprawiedliwym gospodarzem, szanującym tradycję, dbającym o dobro rodziny, kulturalnym, prawdomównym i niezależnym. Powinien dążyć do harmonii. Być towarzyskim i rozmownym.

Rej w Żywocie człowieka poczciwego dzieli życie ludzkie na trzy okresy:

Fraszki można podzielić ze względu na tematykę na:

Pieśni Jana Kochanowskiego:

Treny Jana Kochanowskiego powstały po śmierci jego ukochanej córeczki, Urszulki. Poeta wyraził w nich ojcowski żal po stracie dziecka.

Można je podzielić na trzy grupy:

Filozofia i artyzm trenów

FILOZOFIA

ARTYZM

Odprawa posłów greckich - jako utwór o państwie i jego problemach.

Odprawa posłów greckich:

Antenor - jest wzorcowym patriotą renesansowym:

Odprawa posłów greckich - tragedia antyczna czy renesansowa.

Cechy antyczne

Cechy renesansowe

  • nawiązanie do motywów antycznych - mit o wojnie trojańskiej

  • postacie znane z mitu trojańskiego: Helena, Menelaos, Ulisses, Antenor

  • zachowana zasada trzech jedności: miejsca, czasu, akcji

  • jeden nadrzędny wątek

  • budowa prawie identyczna z budową tragedii greckich

  • chór jako wyraziciel opinii publicznej

  • ograniczona liczba aktorów

  • ścieranie się między sobą równowartościowy racji (dobro jednostki - dobro społeczeństwa)

  • patetyczny, wzniosły styl

  • modyfikacja budowy tragedii antycznej - Kochanowski rezygnuje z parodosu i exodusu

  • zwiększenie liczby aktorów do czterech

  • pieśń chóru napisana białym wierszem

  • napisana w języku polskim (narodowym)

  • nie istnieje fatum ani ingerencja bogów - to ludzie mają wpływ na świat, w którym żyją na i swoją klęskę

  • autor krytykuje władzę i ludzi, którzy rządzą

  • zastosowanie maski historycznej w celu ukazania współczesności polskiej

  • poszczególne sceny są zabarwione uczuciowo

  • wiele scen nie porusza akcji, nie wpływa na jej rozwój, a ma za cel jedynie wywołanie uczuć u czytelnika czy widza

Jan Kochanowski - człowiek i poeta swoich czasów.

Jan Kochanowski żył w latach 1530 - 1584, pochodził ze szlacheckiej rodziny herbu Korwin. Jeden z najwybitniejszych polskich poetów wszechczasów. Do okresu romantyzmu, kiedy zaczęli tworzyć Mickiewicz i Słowacki cieszył się największą popularnością, chociaż i współcześnie nie można powiedzieć, że pamięć o nim zaginęła. Tworzył po polsku i po łacinie. Był światłym renesansowym umysłem, gruntownie wykształconym.

Studia rozpoczął w 1544 na Akademii Krakowskiej, później dopełniał swoją edukację w Królewcu i Padwie. Tam zetknął się z innymi wybitnymi umysłami epoki. W czasie pobytu we Włoszech tworzył wiersze okolicznościowe po łacinie.

Po powrocie do kraju, przebywał na różnych dworach magnackich, np. Tarnowskich, Tęczyńskich. Następnie trafił na dwór królewski Zygmunta Augusta, gdzie ok. 1564 roku został mianowany sekretarzem królewskim. Służył tam do 1574 roku, kiedy przeniósł się do rodzinnego majątku Czarnolasu. Wkrótce ożenił się z Dorotą Podlodowską.

Śmierć ukochanej córeczki, Urszulki, stała się przyczyną napisania cyklu trenów, w których wyraził swój ból po jej stracie.

Był twórcą o szerokich możliwościach - pisał dzieła liryczne: fraszki, pieśni, treny, ale i napisał dramat Odprawę posłów greckich. Jako twórca renesansowy nawiązywał często do wzorców antycznych. Czerpał stamtąd wzory gatunkowe i tematykę. Przysposobił dla literatury polskiej wiele gatunków antycznych, np. treny. W jego poezji pojawiają się nawiązania do filozofii greckiej, np. do stoicyzmu, epikureizmu, do postaci mitycznych, do bóstw, np. wprowadza do swoich utworów Marsa, Muzy, Orfeusza czy bohaterów wojny trojańskiej. Nawiązuje także do poetów starożytnych, np. do twórczości Horacego, którego pieśni tłumaczy. Jest poetą świadomym swojej wartości (przyświeca mu Horacjańska maksyma „non omnis moriar”), wie, że jego poezja przetrwa, chociaż czasami figlarnie podważa jej wartość. Dzięki Kochanowskiemu literatura polska zrobiła krok do przodu. Stała się naprawdę dojrzalszą i bardziej samodzielną.

Zasługi M. Reja dla Literatury Polskiej.

Motywy antyczne w literaturze renesansu

Cechy i typy przypowieści biblijnych - na wybranych przykładach.

Człowiek wobec Boga, życia i człowieka - na podstawie twórczości Jana Kochanowskiego i Mikołaja Sępa Szarzyńskiego

Kochanowski

Szarzyński

życie ludzkie

pochwała życia

korzystanie z uroków życia

życie doczesne jest wartościowe

życie jest tragiczne, gdyż musi zakończyć się śmiercią

śmierć

autor odwołuje się do starożytności

śmierć jest tylko przejściem do następnego życia

autor odwołuje się do średniowiecza

śmierć jako ostateczny koniec, obsesja śmierci

miłość

źródło szczęścia

źródło dysharmonii, wewnętrznego rozbicia

człowiek

humanista, zachwycający się pięknem otaczającego świata

dom, rodzina, przyjaźń, kontakty międzyludzkie są dla niego źródłem szczęścia

istota tragiczna, rozdarta wewnętrznie, niedoskonała

świat

harmonia i ład świata

nie zmienia się

zależy od woli Boga (Czego chcesz od nas, Panie)

chaos świata

dynamiczność

Bóg jako jedyna nadzieja

Bóg

opiekuje się światem i ludźmi

stworzył cały świat

Chrystus jest królem

pojawia się w utworach Szarzyńskiego również szatan

Zgodnie z regulaminem serwisu www.bryk.pl prawa autorskie do niniejszego materiału posiada Wydawnictwo GREG. W związku z tym, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody Wydawnictwa GREG podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE, Asap Rocky LiveLove album, gimbaza wszystko
wos nato onz, Asap Rocky LiveLove album, gimbaza wszystko
Zad 1 1 wojna, Asap Rocky LiveLove album, gimbaza wszystko
Popyt, Asap Rocky LiveLove album, gimbaza wszystko
ANTYK, ŚREDNIOWIECZE, RENESANS, BAROK, OŚWIECENIE
8. sredniowiecze, LEKTURY, ZAGADNIENIA Średniowiecze, renesans, barok
ROCZNIKIi, Polonistyka, staropolka, lektury - opracowania, Średniowiecze, renesans
HLP I, ANTYK ŚREDNIOWIECZE
GALL ANONIM- KRONIKA POLSKA, Średniowiecze i renesans
Renesans 1, Ascetyzm, epikureizm, stoicyzm i horacjanizm w literaturze średniowiecza i renesansu
średniowiecze, renesans, Wincenty z Kielczy- żywot św. Stanisława, Wincenty z Kielczy "Żywot św
Pamiętniki, Polonistyka, Średniowiecze, renesans, barok
Historia filozofii średniowiecznej, Renesans karoliński - Jan Szkot Eriugena, Renesans karoliński -
jezyk polski, Czy wzorce osobowe średniowieczne i renesansowe interesują d, Czy Parenetyczne wzorce
średniowiecze, renesans, pieśń-legenda o św.Stanisławie, PIEŚŃ-LEGENDA O ŚW
30. sredniowiecze, LEKTURY, ZAGADNIENIA Średniowiecze, renesans, barok
średniowiecze, renesans, Roxolania, Roxolania

więcej podobnych podstron