1. Pojęcie i rodzaje rynku.
Schemat struktury rynkowej
2. Popyt, podaż i rynek.
Popyt na dany towar jest wielkością wielu zmiennych noszących miano determinant popytu:
wysokości realnych dochodów,
poziomu ceny danego dobra,
poziomu ceny dóbr substytucyjnych i komplementarnych,
oczekiwań zmian cen i dochodów,
indywidualnych preferencji konsumenta, liczby konsumentów itp.
Rysunek 1. Popyt jako malejąca funkcja ceny (krzywa popytu).
W szczególnych sytuacjach możliwe jest zachowanie jednokierunkowe gdy rosnącej cenie odpowiada rosnący popyt.
Rysunek 2. Przesunięcie krzywej popytu pod wpływem czynników innych niż zmiana ceny.
Wzrost popytu - graficznie zjawisko to przedstawia się przez przesunięcie krzywej popytu w prawo, na zewnątrz.
Spadek popytu - graficznie zjawisko to przedstawia się przez przesunięcie krzywej popytu w lewo, do wewnątrz.
Podaż i Prawo podaży.
Prawo podaży wg. podmiotów funkcjonujących na rynku
Rysunek 3. Wpływ ceny oraz innych czynników na wzrost podaży (krzywa podaży).
Stan równowagi i nierównowagi poszczególnych dóbr na rynku.
Rysunek 4 Popyt i podaż w jednostkach naturalnych q.
Popyt i podaż dóbr na Rynku.
Cena równowagi a cena maksymalna i minimalna.
„A” Cena maksymalna.
Rysunek 6 Wyznaczanie ceny maksymalnej.
Stosowanie cen maksymalnych leżących poniżej punktu równowagi nie byłoby jednak uzasadnione na szeroką skalę w odniesieniu do innych dóbr. Taka cena powodowałaby brak zainteresowania wzrostem podaży. Rynek regulowany przez państwo może mieć uzasadnienie w szczególnych sytuacjach np. w oknie wojny lub klęsk gospodarczych; W normalnych warunkach gospodarczych może mieć zastosowanie jedynie w odniesieniu do tych nielicznych produktów lub usług gdy występuje ważny interes społeczny.
„B” Cena minimalna.
Rysunek 7 Wyznaczanie ceny minimalnej.
Model Pajęczyny:
Model gospodarki rynkowej |
|
Model Równowagi Rynkowej |
Model „Pajęczyny” |
W modelu równowagi rynkowej przyjęliśmy założenie o natychmiastowej reakcji podaży na zmieniającą się cenę. |
Są jednak pewne rodzaje rynków których podaż dóbr podąża za ceną z pewnym opóźnieniem natomiast ceny dostrajają się niemal natychmiastowo. Jeżeli przedstawilibyśmy taki model w poszczególnych następujących po sobie okresach czasu zaobserwowalibyśmy jego specyficzny wygląd podobny do pajęczyny i stąd jego nazwa „model pajęczyny.” |
Założenie stanowiące o istocie „modelu pajęczyny”:
Wyprodukowanie określonej ilości dobra przedsiębiorcy upływa pewien okres czasu. Decyzję o wielkości produkcji podejmuje on na podstawie warunków (poziom cen i wielkość podaży i popytu) z okresu to natomiast wprowadza towary na rynek w okresie t1 i dopiero na podstawie warunków z okresu t1 jest on w stanie odpowiedzieć na pytanie czy ta decyzja była słuszna. Opóźniona reakcja producentów zmusza ich do ciągłego dostosowywania wielkości produkcji do poziomu cen.
Schemat Procesu: Od Podjęcia decyzji o produkcji do wprowadzenia wyrobu na rynek:
to t1
To z którym przypadkiem modelu pajęczyny będziemy mieć do czynienia zależy od nachylenia krzywych popytu i podaży.
Malejącą amplitudę wahań obserwujemy wtedy gdy nachylenie krzywej popytu jest większe od nachylenia krzywej podaży. Mamy wtedy do czynienia z oscylacją gasnącą.
Jeżeli krzywa popytu ma nachylenie mniejsze od krzywej podaży to występują oscylacje wybuchowe, czyli te odchylenia są coraz to większe.
Kiedy obie krzywe mają takie samo nachylenie. Odchylenia są takie same i występuje oscylacja periodyczna.
Oscylacje gasnące (tłumione)
Relacja nachylenia wielkości Popytu „D” do nachylenia wielkości podaży „S”
jest większa od 1
Dla uproszczenia analizy przyjąć należy, że funkcje popytu i podaży mają charakter liniowy. Cena popytu jest wyznaczana w każdym roku przez punkt równowagi w którym
.
Przyjmijmy zatem, że funkcja popytu ma postać:
Wyszukiwarka