Prawo międzynarodowe publiczne - opracowanie, Różne Spr(1)(4)


1. Różnice pomiędzy PMP a prawem krajowym.

Najważniejszą cechą syst. krajowego jest występowanie w nim hierarchii norm. W skład systemy krajowego wchodzą normy o charakterze bezwzględnie wiążącym (ius cogens) oraz normy o charakterze dyspozycyjnym (ius dispozitivum), natomiast PMP obca jest zasada hierarchii źródeł a poza pewnymi wyjątkami również hierarchia norm prawnych. Powszechnie cytowane jest jako katalog źródeł prawa międzynarodowego art. 38 pkt 1 statutu Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości. Ten artykuł wymienia kolejno:

To wyliczenie ma wskazać sądowi jedynie kolejność w jakiej ma korzystać ze źródeł prawa w celu ustalenia norm obowiązujących pomiędzy stronami sporu. Wszystkie normy PMP bez względu na formalne źródła w jakim można je znaleźć maja jednakową moc obowiązującą od momentu spełnienia formalnych warunków związanych z ich stanowieniem. Każda norma PMP może derogować lub zostać derogowana przez inną normę również niezależnie od formalnego źródła w jakim została ona sformułowana. Wyjątek stanowi przepis art. 103 Karty Narodów Zjednoczonych, który to nakazuje w przypadku konfliktów pomiędzy kartą a innymi zobowiązaniami międzynarodowymi wypełniać zobowiązania wynikające z karty.

2. Różnice w zakresie stosowania prawa.

Normy prawa wewnętrznego stosowane są przez parlament i ten organ ma kompetencję podwójną. Z jednej strony uchwala przepisy, które regulują jego własne postępowanie z drugiej strony ustanawia normy, które regulują zachowania innych podmiotów będących adresatami tych norm i na tym polega jego podstawowa funkcja. Natomiast w przypadku PMP wiążą tylko te podmioty, które uczestniczyły w ich tworzeniu i tylko wtedy można się na takie normy powołać w stosunku do takiego podmiotu. Jedynie w wyjątkowych sytuacjach państwa będą zmuszane do zaakceptowania norm powstałych bez ich współudziału ale wtedy mają jeszcze możliwość zgłoszenia protestu wobec takich norm. Dopiero milczenie państwa spowoduj, że normy staną się wobec tych podmiotów skuteczne.

3. W stosunkach międzynarodowych nie ma zinstytucjonalizowania systemu egzekwowania tego prawa w ograniczonym zakresie tę funkcję spełnia ONZ dokładniej Rada Bezpieczeństwa. Karta NZ zwraca się do wszystkich państw o uznanie kompetencji Rady. Aczkolwiek państwa nie będące członkami nie są formalnie związane kartą. Ponadto w sferze międzynarodowej nie ma organu sądowego, który posiadałby kompetencję uniwersalną, którego jurysdykcja byłaby obowiązująca dla wszystkich państw niezależnie od ich woli. Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości i inne sądy międzynarodowe mogą rozwiązywać tylko i wyłącznie takie spory jakie państwa zgodziły się im przekazać.

4. Różnica dot. metod regulacji.

Na gruncie prawa krajowego metody regulacji to: cywilistyczna, karnistyczna i administracyjna. Natomiast PMP jest to prawo, które powstaje na podstawie umów międzynarodowych lub zwyczaju. Tak więc dla PMP najbardziej charakterystyczna jest metoda cywilistyczna ponieważ umowa międzynarodowa symbolizuje element woli.

5. Różnica dot. sankcji

norma prawa krajowego przyjmuje, że jest zabezpieczona sankcją, natomiast PMP nie operuje sankcją jako elementem normy materialnej. PMP posiada system norm o odpowiedzialności międzynarodowej ale ten system ma charakter wtórny, dotyczy precyzyjnego następstwa deliktu.

Źródła PMP

Najważniejsze umowy międzynarodowe.

Pojęcia:

Art. 38 ust 1 Statutu Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości. Zgodnie z postanowieniem tego art. Trybunał, którego funkcją jest rozstrzygać, zgodnie z prawem międzynarodowym przedłożone mu spory stosuje:

Wykładnia literalna tego art. 38 ust 1 prowadzi do wniosku, że zawarte w tym art. Wyliczenie stanowi wyłącznie wykaz podstaw działalności Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości.

Miękkie prawo (soft low) - źródło prawa międzynarodowego.

Kodyfikacja prawa międzynarodowego.

PMP było pierwotnie kształtowane przez normę o charakterze zwyczajowym. Wraz z rozwojem obrotu międzynarodowego między państwami coraz powszechniejsze stało się zaciąganie zobowiązań w formie umów międzynarodowych. Za kodyfikacją przemówiły względy o charakterze prawnym i praktycznym. Na początku rozwijały się kodyfikacje prywatne o charakterze nieoficjalnym. Dopiero w drugiej połowie XIX w. Pojawiają się kodyfikacje urzędowe, które otrzymały powszechny lub nieoficjalny status. Obecnie kluczową rolą w kodyfikacji prawa międzynarodowego odgrywa Komisja Prawa Międzynarodowego będąca organem doradczym Zgromadzenia Ogólnego ONZ. Komisja Prawa Międzynarodowego ma za zadawanie popierać rozwój tego prawa oraz to prawo kodyfikować.

Kodyfikacja - ściślejsze sformułowanie i systematyzowanie norm prawa międzynarodowego w tych dziedzinach w których istnieje już rozległa praktyka państw, precedensy i doktryna.

Obok Komisji Prawa Międzynarodowego jest Rada Europy która kodyfikuje prawo międzynarodowe na poziomie regionalnym.

Prawo zwyczajowe (normy zwyczajowe).

Do pierwszej kategorii można zaliczyć normy powstania w wyniku eksploatacji przestrzeni kosmicznej.

Do drugiej natomiast zaliczamy regulacje z zakresu prawa dyplomatycznego.

Sankcjonowanie zwyczaju:

Jeżeli jakaś reguła zwyczajowa nie kształtuje państwa to można złożyć sprzeciw wobec niej, który musi mieć charakter trwały.

Umowa międzynarodowa jako źródło PMP

Umowa międzynarodowa jest najczystszą formą zaciągania zobowiązań.

W XII i XIV w rozwinęły się umowy międzynarodowe publiczne.

Dziedzina, która zajmuje się umową międzynarodową określana jest jako prawo traktatów:

Umowa międzynarodowa - zgodne oświadczenie woli dwóch lub więcej podmiotów prawa międzynarodowego, które rodzi prawa i obowiązki skutecznie w prawie międzynarodowym,

(jest to rodzaj porozumienia między podmiotami prawa międzynarodowego regulowana prawem międzynarodowym).

W/w konwencje zawierają definicje legalną umowy międzynarodowej (umowa w nazwie traktatu). Definicje zawiera również ustawa o umowach międzynarodowych.

Konwencja Wiedeńska w art. 6 stwierdza, że:

Zdolność zawierania umów przez inne podmioty prawa międzynarodowego nie jest uregulowana w Konwencji lecz wynika ona z norm zwyczajów międzynarodowych.

Ius contrahendi - zdolność zawierania umów.

Konwencje regulują jedynie umowy w formie pisemnej.

Rodzaje umów międzynarodowych:

I Aspekt formalno - prawny:

  1. umowy ze względu na liczbę stron:

można je podzielić na: