OFERTA NA WYKONANIE BADANIA

„Ocena wpływu programów operacyjnych NPR 2004-2006 na realizację Strategii Lizbońskiej”

Przygotowana dla:

Ministerstwo Rozwoju Regionalnego

Przygotowana przez:

AIMIA Consulting S.C.

Warszawa, 3 czerwca 2007

Spis treści

1. Wprowadzenie

Niniejsza oferta została przygotowana w odpowiedzi na przetarg nieograniczony Ministerstwa Rozwoju Regionalnego (MRR) na wykonanie badania pod tytułem „Ocena wpływu programów operacyjnych NPR 2004-2006 na realizację Strategii Lizbońskiej”.

Tłem badania jest fakt, iż fundusze unijne przeznaczane między innymi na badania i rozwój, infrastrukturę, kapitał ludzki oraz przedsiębiorczość, powinny przyczyniać się do wzrostu konkurencyjności polskiej gospodarki, a pośrednio gospodarki europejskiej.

Polska jako członek Unii Europejskiej, od maja 2004 roku realizuje cele polityczne Wspólnoty, w tym zawarte w tzw. Strategii Lizbońskiej (SL). Priorytetem określonym przez Radę Europejską w Lizbonie w 2000 roku było uczynienie z Unii Europejskiej najbardziej dynamicznej, konkurencyjnej i opartej na wiedzy gospodarki na świecie, zdolnej do zapewnienia zrównoważonego wzrostu, oferującej więcej lepszych miejsc pracy oraz większą spójność społeczną i poszanowanie środowiska naturalnego. W marcu 2005 r. Rada Europejska zawęziła i usystematyzowała cele SL oraz określiła trzy główne priorytety:

• wiedza i innowacje na rzecz wzrostu gospodarczego,

• Europa jako bardziej atrakcyjne miejsce dla inwestowania i pracy,

• tworzenie większej liczby lepszych miejsc pracy.

Badanie, które zostanie przeprowadzone na zlecenie MRR, pozwoli odpowiedzieć na pytanie, na ile wydatkowanie wspomnianych środków w rzeczywistości przyczynia się do realizacji priorytetów SL, jak również wskaże rekomendacje na przyszłość.

W poniższej ofertcie zawarte są cele badania, planowane produkty i efekty, jak również przedstawiona została proponowana metodologia, struktura, harmonogram badania i zespół badawczy. Ponadto wyszczególniono przewidywane ograniczenia i ryzyko związane z projektem badawczym.

2. Zakres badania

1. Założenia badania

Zakres przedmiotowy

Analizie poddane zostaną zapisy Narodowego Planu Rozwoju i Programów Operacyjnych, w szczególności priorytety programów operacyjnych i działania (w tym kryteria wyboru projektów) oraz projekty (zakończone i w trakcie realizacji) przyjęte do finansowania w okresie 2004-2006 w ramach Funduszy Strukturalnych i Funduszu Spójności oraz Inicjatyw Wspólnotowych.

Zakres terytorialny

Badaniu zostaną poddane programy prowadzone na całym terytorium Rzeczpospolitej Polskiej.

Zakres czasowy

Badaniu zostaną poddane programy prowadzone od 1 stycznia 2004 do końca pierwszego kwartału 2007 roku.

2. Cele i kryteria badania

Głównym celem badania jest ocena jakościowa i ilościowa wpływu programów współfinansowanych z funduszy unijnych na realizację priorytetów SL.

Jednocześnie zostały zidentyfikowane nastepujące cele szczegółowe badania:

• analiza programów operacyjnych 2004-2006 pod kątem realizacji priorytetów SL,

• ocena wpływu programów na realizację priorytetów SL (na potrzeby tej oferty przyjęto robocze określenie „programy lizbońskie”).

Głównymi kryteriami oceny będą:

• skuteczność (w jakim stopniu fundusze unijne wpływają na realizację priorytetów SL),

• efektywność (stosunek poniesionych nakładów do uzyskanych wyników i rezultatów).

1. Główne produkty i efekty badania

W pierwszej kolejności, po analizie dostepnej dokumentacji i literatury dotyczącej zagadnienia, opracowany zostanie Raport Metodologiczny. Raport bedzie zawierał szczegółowy plan pracy badawczej, opis metod, technik i narzędzi, które zostaną wykorzystane by osiągnąć zamierzony cel badawczy.

Po analizie przez zespół badawczy zebranych w badaniu danych, przygotowana zostanie pierwsza wersja Raporu Końcowego. Raport ten zostanie przedstawiony do zaopiniowania dwóm niezależnym ekspertom oraz MRR.

Po akceptacji przez MRR pierwszej wersji Raportu Końcowego, przygotowana zostanie rozbudowana, ostateczna wersja Raportu wraz z załącznikami. Do wersji ostatecznej Raportu Końcowego dołączone zostaną tablice i wykresy z danymi uzyskanymi w trakcie badania, zarówno danymi statystycznymi z części ilościowej badania, jak i z wynikami badania jakościowego.

2. Struktura badania

Badanie podzielone zostanie na dwa główne etapy:

• Etap 1 - ocena i analiza programów operacyjnych: priorytetów, działań i projektów zbieżnych z priorytetami SL,

• Etap 2 - ocena wpływu programów na realizacje priorytetów SL.

1. Ograniczenia i ryzyko

W związku z niekompletnością danych zawartych w Systemie Informatycznym Monitoringu i Kontroli Finansowej Funduszy Strukturalnych i Funduszu Spójności w Polsce (SIMIK), założyć należy ryzyko związane z realizacją etapu drugiego badania. Przewiduje się, iż powyższe ograniczenie prowadzić może do wydłużenia etapu drugiego, w związku z koniecznością samodzielnego gromadzenia danych od instytucji zarządzających i beneficjentów programów.

3. Metodologia badania

1. Wprowadzenie

W poniższych podrozdziałach prezentujemy proponowane podejście metodologiczne do projektu oceny wpływu programów operacyjnych NPR 2004-2006 na realizację SL. Na podejście to składa się określenie celów badawczych, kryteriów i narzędzi badawczych oraz przewidywanych produktów.

Odpowiedni dobór metodologii to kwestia zasadnicza dla przeprowadzenia powyższego badania. Od jej prawidłowego zdefiniowania zależeć będzie efekt pracy oraz zasadność wniosków wysnutych na podstawie danych zebranych z opracowań wskaźników. Zadaniem zespołu badawczego jest zatem wypracowanie wskaźników, które pozwolą na osiągnięcie celów badawczych.

2. Cele badawcze

Określone zostały dwa podstawowe cele badawcze oraz cele szczegółowe:

1. Ocena i analiza programów operacyjnych: priorytetów, działań i projektów zbieżnych z priorytetami SL:

1. określenie całkowitej wartości interwencji zbieżnej z priorytetami SL z Funduszy Unijnych,

2. określenie wartości interwencji lizbońskich w poszczególnych programach operacyjnych,

3. określenie wartości interwencji lizbońskich w poszczególnych działaniach w programach operacyjnych,

4. określenie wartości projektów finansowanych z Funduszy Unijnych realizującej poszczególne priorytety SL,

5. określenie wartości interwencji finansowanych z Funduszy Unijnych w poszczególnych obszarach tematycznych SL.

2. Ocena wpływu programów na realizacje priorytetów SL.

1. Działania i narzędzia badawcze

W celu realizacji zamierzonych celów badawczych zostały one podzielone na działania, do których wykonania zastosowane zostaną określone narzędzia badawcze:

Etap 1

Ocena i analiza programów operacyjnych: priorytetów, działań i projektów zbieżnych z priorytetami SL:

Działania A:

Określenie informacji dotyczących realizacji Narodowego Planu Rozwoju (NPR) na podstawie zbioru działań i projektów zbieżnych z realizacją priorytetów lizbońskich (badanie jakościowe):

1. analiza zapisów Podstaw Wsparcia Wspólnoty (PWW) i NPR oraz programów operacyjnych w kontekście jakościowej oceny ich ukierunkowania na realizację priorytetów SL,

2. analiza i wskazanie (z uzasadnieniem) priorytetów programów operacyjnych, które realizują SL,

3. analiza sprawozdań z realizacji poszczególnych działań (zakończonych oraz w trakcie realizacji) w programach operacyjnych na podstawie bazy danych SIMIK,

4. wyodrębnienie zbioru działań i projektów zbieżnych z realizacją SL,

5. jakościowe i ilościowe oszacowanie skali i zakresu działań i projektów przyczyniających się do realizacji SL w programach operacyjnych finansowanych z Funduszy Unijnych w latach 2004-2006.

Narzędzia A:

Analiza dokumentów: opisów priorytetów i działań, kategorii interwencji, typów realizowanych projektów:

1. wartość nominalna i udział procentowy w odniesieniu do całości realizowanych programów operacyjnych NPR (wdrażanie) oraz alokacji (programowanie) - ad. cel badawczy 1.1.,

2. wartość nominalna i udział procentowy w odniesieniu do całości realizowanych interwencji w programie (wdrażanie) oraz alokacji (programowanie) - ad. cel badawczy 1.2.,

3. wartość nominalna i udział procentowy w odniesieniu do całości realizowanych interwencji w działaniu (wdrażanie) oraz alokacji (programowanie) - ad. cel badawczy 1.3.

Działania B:

Określenie wartości interwencji finansowanej z Funduszy Unijnych w odniesieniu do poszczególnych priorytetów i obszarów tematycznych SL na podstawie zbioru projektów zbieżnych z realizacją priorytetów SL:

1. określenie procentowej struktury finansowania projektów z danego obszaru tematycznego wg działań programów operacyjnych,

2. zdefiniowanie głównych rodzajów projektów w danym obszarze tematycznym wraz z oceną, czy jakość i struktura realizowanych w danym obszarze projektów jest adekwatna do specyfiki rozwojowej obszaru,

3. określenie głównych rodzajów beneficjentów wraz z oceną, czy struktura rzeczywistej grupy docelowej jest właściwa dla specyfiki danego obszaru.

Narzędzia B:

Zestawienie kategorii interwencji, typów realizowanych projektów oraz ich zakwalifikowanie do poszczególnych obszarów tematycznych SL:

1. konsultacje z ekspertami w celu ustalenia głównych rodzajów projektów w danym obszarze tematycznym oraz głównych rodzajów beneficjentów,

2. wartość nominalna i udział procentowy w odniesieniu do całości projektów lizbońskich finansowanych z Funduszy Unijnych - ad. cel badawczy 1.4 oraz 1.5,

3. wartość nominalna i udział procentowy w odniesieniu do projektów z priorytetu SL, w jakim znajduje się obszar tematyczny - ad. cel badawczy 1.5.

Etap 2:

Ocena wpływu programów na realizację priorytetów SL:

Działania:

1. określenie szacunkowego wpływu realizacji programów operacyjnych finansowanych z Funduszy Unijnych na wskaźniki zalecane przez Komisję Europejską do mierzenia postępów jej realizacji w dokumencie „Report on Structural Indicators” - ocena jakościowa i ilościowa,

2. ocena przydatności wybranych krajowych wskaźników makroekonomicznych, funkcjonujących jako wskaźniki programowe PWW do oceny wpływu programów operacyjnych na realizację celów SL,

3. ocena jakościowa i ilościowa stopnia (efektywności i skuteczności) osiągania priorytetów SL dzięki programom operacyjnym,

4. ocena skuteczności wpływu programów operacyjnych na realizację priorytetów SL,

5. ocena efektywności osiągniętych i spodziewanych efektów do ilości zaangażowanych środków w programy operacyjne.

Narzędzia:

1. analiza dokumentu „Report on Structural Indicators” oraz zawartych w nim wskaźników zalecanych przez Komisję Europejską do mierzenia postępów realizacji priorytetów SL.

1. Wskaźniki

Do realizacji wyżej wymienionych celów zastosowane zostaną trzy grupy wskaźników:

1. Wybrane wskaźniki do oceny realizacji trzech rozpatrywanych priorytetów SL, pochodzące z dokumentu „Report on Structural Indicators”:

1. Ogólne wskaźniki sytuacji ekonomicznej (wytyczna 1):

• stopa wzrostu PKB,

• balans finansów publicznych,

• publiczne inwestycje kapitałowe jako udział w PKB,

• produktywność pracy,

• przyrost kosztu jednostki pracy,

• stopa inflacji.

1. Wytyczna 3:

• stopa zatrudnienia,

• publiczne inwestycje kapitałowe jako udział w PKB,

• krajowe wydatki brutto na badania i rozwój (GERT).

1. Wytyczna 7:

• wydatki przedsiębiorców prywatnych na badania i rozwój (BERD),

• absolwenci kierunków technicznych,

• krajowe wydatki brutto na badania i rozwój (GERT).

1. Wytyczna 8:

• absolwenci kierunków technicznych,

• liczba patentów (EPO),

• inwestycje venture capital.

1. Wytyczna 9:

• dostęp do Internetu gospodarstw domowych.

1. Wytyczna 13:

• ceny krajowych połączeń telekomunikacyjnych,

• udział w rynku energii największego producenta energii.

1. Wytyczna 14:

• inwestycje biznesowe (stały przyrost kapitału brutto jako procent PKB).

1. Wytyczna 15:

• stopień trwałości przedsiębiorstw.

2. Wybrane krajowe wskaźniki makroekonomiczne, funkcjonujące jako wskaźniki programowe PWW:

1. dodatkowy wzrost PKB w stosunku do wskaźnika bazowego (%),

2. nakłady na programy B&R łącznie (% PKB),

3. dodatkowe miejsca pracy brutto,

4. poziom wykształcenia (podst, śr, wyż. z policealnym), (%),

5. wskaźnik zatrudnienia w grupie wiekowej 15-64, kobiety, mężczyźni (%),

6. nowe autostrady i drogi ekspresowe (km),

7. udział wydatków inwestycyjnych na ochronę środowiska w PKB (%).

3. Dodatkowe proponowane wskaźniki:

1. wzrost zatrudnienia,

2. wydatki przedsiębiorstw na technologie IT,

3. eksport towarów wysokiej technologii,

4. stopa długotrwałego bezrobocia.

1. Produkty

Na merytoryczny produkt końcowy badania złożą się trzy elementy:

1. Raport metodologiczny.

2. Raport Końcowy zbiorczy, składający się w części zasadniczej z nastepujących elementów:

1. zbiór działań i projektów zbieżnych z realizacją priorytetów SL,

2. raport z etapu IA zawierający:

1. zestawienie całkowitej wartości interwencji zbieżnej z priorytetami SL,

2. zestawienie wartości interwencji w poszczególnych programach operacyjnych,

3. zestawienie wartości interwencji w poszczególnych działaniach,

4. wnioski i rekomendacje.

3. Raport z etapu IB zawierający:

1. zestawienie wartości projektów finansowanych z Funduszy Unijnych realizującej poszczególne priorytety SL,

2. zestawienie wartości projektów finansowanych z Funduszy Unijnych realizującej poszczególne obszary tematyczne SL,

3. procentową strukturę finansowania projektów z danego obszaru tematycznego według działań z programów operacyjnych,

4. zestawienie głównych rodzajów projektów w danym obszarze tematycznym wraz z oceną czy jakość i struktura realizowanych w danym obszarze projektów jest adekwatna do specyfiki rozwojowej obszaru,

5. główne rodzaje beneficjentów wraz z oceną czy struktura rzeczywistej grupy docelowej jest właściwa dla specyfiki danego obszaru,

6. wnioski i rekomendacje.

4. Raport z etapu II zawierający:

1. określenie szacunkowego wpływu realizacji programów operacyjnych na wskaźniki zalecane przez Komisję Europejską i jego ocena opisowa,

2. szeroka ocena jakościowa i ilościowa stopnia osiągania priorytetów SL dzięki programom operacyjnym na tle danych ekonomicznych dotyczących rozwoju kraju,

3. ocena przydatności wybranych krajowych wskaźników makroekonomicznych,

4. wnioski i rekomendacje.

5. Tabele i wykresy.

3. Ustna prezentacja wyników badania przed MRR.

4. Sposób organizacji i przeprowadzenia badania

1. Harmonogram działań

Realizacja badania będzie przebiegać zgodnie z następującym harmonogramem:

1. W terminie do 4 tygodni od dnia podpisania umowy wykonane zostaną następujące działania:

• wstępne spotkanie z przedstawicielami MRR,

• spotkanie zespołu badawczego i podział zadań,

• gromadzenie dokumentów i ich pogłębiona analiza,

• ewentualnie konsultacje z przedstawicielami MRR,

• przygotowanie Raportu Metodologicznego,

• konsultacje Raportu Metodologicznego z Krajową Jednostką Oceny.

1. W terminie do 14 tygodni od dnia podpisania umowy wykonane zostaną następujące działania:

• przygotowanie wstępnej wersji raportu końcowego i przedstawieni MRR.

1. W terminie do 18 tygodni od dnia podpisania umowy wykonane zostaną następujące działania:

• Przedstawienie raportu końcowego w wersji ostatecznej.

Szczegółowy harmonogram badania w postaci wykresu znajduje się w załączniku 1 do nieniejszej oferty.

1. Kamienie milowe badania

Opisany w poprzednim, rozdziale harmonogram badania spełnia zobowiązania czasowe przewidziane przez MRR. Bazując na tych wytycznych, stworzono przejrzysty plan działania, praca zespołu została podzielona na odpowiednio długie czasookresy, które pozwolą na wykonanie poszczególnych działań w terminie.

W harmonogramie zostały uwzględnione kamienie milowe, które z jednej strony stanowią dla zespołu badawczego wyznaczniki początku i końca kolejnych działań, a dla przedstawicieli MRR są dobrym narzędziem kontroli postępów badania.

Przewidziane kamienie milowe badania:

1. Podpisanie umowy

Od dnia podpisania rozpoczynie się czas przeznaczony na realizację projektu. W tym czasie przedstawiciele MRR będą mieli prawo do stałego kontaktu w celu uzyskania informacji do postępu w pracach. Wyniki z poszczególnych etapów badania będą prezentowane podczas specjalnych spotkań zespołu badawczego z przedstawicielami MRR.

2. Przekaznie Raportu Metodologicznego do MRR

Akceptacja Raportu Metodologicznego przez MRR stanowi początek właściwych prac badawczych nad projektem.

3. Przekaznie pierwszej wersji Raportu Końcowego do MRR

Na podstawie ewentualnych uwag i sugestii MRR do pierwszej wersji Raport,u dokonane zostaną korekty i stworzona zostanie ostateczna wersja Raportu Końcowego.

4. Przekazanie ostatecznej wersji zbiorczego Raportu Końcowego do MRR

5. Prezentacja wyników na forum MRR.

1. Zespół badawczy

Zespół badawczy zaangażowany w badanie tworzyć będą osoby z wieloletnim doświadczeniem w doradzaniu instutucjom rządowym i samorządowym w dziedzinie wykorzystywania środków pomocowych Unii Europejskiej oraz ewaluacji.

Dodatkowo AIMIA Consulting S.C. będzie korzystał ze stałych porad ekspertów w dziedzinie finansów publicznych, ekonomii i prawa.

W bezpośrednie prowadzenie projektu zaangazowanych będzie 5 osób:

Agnieszka Kulesza:

• koordynator badania,

• spotkania z przedstawicielami MRR i negocjacje,

• dobór zespołu badawczego i podział zadań,

• akceptacja raportów.

Agata Mysiak:

• analiza dokumentów i przygotowanie raportu metodologicznego,

• konsultacje z ekspertami niezależnymi,

• opracowanie Raportu Końcowego.

Izabela Burzyńska:

• analiza dokumentów i przygotowanie raportu metodologicznego,

• konsultacje z ekspertami niezależnymi,

• opracowanie Raportu Końcowego.

Małgorzata Szyler:

• gromadzenie i analiza dokumentów,

• przygotowanie wstępnej wersji raportu metodologicznego.

Iwona Mitros:

• gromadzenie i analiza dokumentów,

• konsultacje z ekspertami z MRR.

Dodatkowo w badaniu udział weźmie zespół ankieterów AIMIA Consulting S.C.

5. Podsumowanie

Przedstawione powyżej założenia stanowią ofertę kompleksowego przeprowadzenia badania „Ocena wpływu programów operacyjnych NPR 2004-2006 na realizację Strategii Lizbońskiej” przez AIMIA Consulting S.C.

Mając na uwadze wytyczne przedstawione przez MRR, przygotowano propozycję zakresu, harmonogramu oraz metodologii badania, tak by w jak najbardziej efektywny spoób uzyskać zamierzone cele badawcze.

Oferta może być przedmiotem negocjacji i jest wiążąca dla AIMIA Consulting S.C. w terminie 90 dni od dnia jej przedstawienia MRR.

An Agenda of Economic and Social Renewal for Europe, the Lisbon European Council, Brussels, 28 february 2000.

„Report on Structural Indicators”: http://ec.europa.eu/economy_finance/epc/documents/2006/structural_indicators_en.pdf,

http://ec.europa.eu/employment_social/employment_strategy/pdf/oct_2006_listindicators_en.pdf

Oferta na przeprowadzenie badania „Ocena wpływu programów operacyjnych NPR 2004-2006 na realizację Strategii Lizbońskiej”

8/15

Wersja 03.06.2007

---