1. flora przejściowa skóry
Flora przejściowa skory-składa się z mikroorganizmów, które nie są zdolne do namnażania się i przebywania przez dłuższy czas na powierzchni skóry. Bakterie znajdujące się na rękach przenoszone są na dotykany przedmiot a jednocześnie drobnoustroje z dotykanego obiektu przedostają się na ręce.
Flora przejściowa kolonizuje powierzchnię skóry bez namnażania się. Rodzaj i ilość flory przejściowej zależy od zanieczyszczenia środowiska, z którym kontaktują się ręce. Każde uszkodzenie naskórka, wzmożona potliwość rąk, obecność pierścionków lub obrączek zwiększa kolonizację skóry. Flora przejściowa jest częstą przyczyną zakażeń krzyżowych, jest stosunkowo łatwa do usunięcia w procesie mycia i dezynfekcji rąk.
2. flora fizjologiczna przewodu pokarmowego
Przewód pokarmowy jest miejscem bytowania ogromnych ilości bakterii, a ich liczba zmienia się w zależności od części jelit i panujących tam warunków. W żołądku jest ich stosunkowo najmniej - średnio koło 1 tysiąca ,w związku z bardzo kwaśnym środowiskiem niezbędnym do trawienia. Im dalej od żołądka tym wzrasta liczba bakterii, już w jelicie cienkim jest ona znacznie wyższa. W górnej części kolonizacje bakterii utrudniają głównie silne ruchy perystaltyczne i pasaż treści pokarmowej. W dolnej części jelita cienkiego oraz w jelicie grubym dochodzi do zwolnienia transportu papki pokarmowej oraz nie strawionych składników pokarmu, wiec ”dobre” bakterie mają dogodne warunki do rozwoju. Flora fizjologiczna w przewodzie pokarmowym, poza nieswoistą obroną człowieka przed czynnikami chorobotwórczymi, spełnia także inne nie mniej ważne role. Bakterie te odpowiadają za fermentację resztek pokarmowych, a wytworzone w tym procesie substancje powodują zakwaszenie środowiska. Produkty fermentacji to także krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe, które są źródłem energii dla komórek tworzących ścianę jelita. I w ten sposób bakterie są współodpowiedzialne za regenerację nabłonka jelitowego.
Flora fizjologiczna bytująca w jelitach produkuje także witaminy, głównie witaminę K, niezbędną do syntezy części czynników krzepnięcia krwi, a jej niedobór związany jest wydłużonym krwawieniem , siniaczeniem.
Najbardziej znane dobre bakterie to tzw. bakterie kwasu mlekowego, przystosowane do życia w warunkach beztlenowych oraz syntetyzujące kwas mlekowy.
3. cechy drobnoustrojów chorobotwórczych
-szkodliwe dla organizmu
-wywołują choroby zakaźne
-rozmnażając się w organizmie zużywają zwiazki chemiczne, a przez to uszkadzają i niszczą te komórki
-zbudowane są ze zwiazków toksycznych szkodliwych dla człowieka i je wydzielaja w postaci jadu lub enzymu
-na ich działanie organizm reaguje obronnie wytwarzając przeciwciała
-wiele z nich wywołuje choroby o alergicznym podłożu
-drobnoustrój, aby był zdolny do wywołania zakażenia musi posiadać następujące cechy:
I.Inwazyjność- charakteryzuje się wytwarzaniem enzymów, np.:
-hemolizy i leukocydyny- uszkadzających erytrocyty i leukocyty
-streptokinazy- upłynniającej skoagulowane osocze
-kolagenazy- powodującej rozkład kalogenu
-lecytynazy- rozkładającej lecytynę
-koagulazy- powoduje krzepniecie osocza krwi
-hialuronidazy- ułatwia wniknecie i rozprzestrzenianie się w tkankach drobnoustrojów
II.Zjadliwość - polega na zdolności do wytwarzania jadów, enzymów oraz na zdolności do szybkiego rozmnażania się i rozprzesterzeniania się w tkance
III.Zdolność do alergizacji ustroju
IV.chorobotwórczość- jest to cecha stała dla danego gatunku
4. endotoksyny i egzotoksyny
Egzotoksyna bakteryjna
- to białkowa subs wydzielana przez żywą komórkę do otoczenia
- jest produktem metabolizmu bakterii
- ulega zniszczeniu pod wpływem kwasów, temperatury 60 stopni C, enzymów trawienn
- wysoce toksyczna, powoduje śmierć w dawkach mikrogramowych
- silny antygen, który powoduje powstanie przeciwciał o wysokim mianie
- wytwarzane przede wszystkim przez bakterie Gram- dodatnie
- można egzotoksynę przeprowadzić w toksoid przy udziale formaliny
- mogą powodować : martwicę skóry (Staphylococcus aureus), porażenie (laseczka tężca),
zatrucie pokarmowe (Staphylococcus aureus, Clostridium botulinum).
Przykłady bakterii wytwarzających egzotoksyny:
- maczugowiec błonicy (Corynebacterium diphtheriae)
- laseczka tężca (Clostridium tetani)
- paciorkowiec ropny (Streptococcus pyogenes) - wytwarza toksynę erytrogenną, która
powoduje wysypkę, wymioty, bóle głowy i gorącz
- gronkowiec złocisty (Staphylococcus aureus) - wydziela alfa-toksynę odp za mart skóry
- laseczki zgorzeli gazowej
- Shigella shigae - toksyna tej bakterii powoduje porażenie nerwowe
- Pasteurella pestis
Endotoksyny bakteryjne:
- to kompleksy glikolipopolipeptydowe uwalniane z komórki bakteryjnej po ich dezintegracji (po ich uszkodzeniu)
- są mało toksyczne ponieważ powodują śmierć w ilościach miligram
- wytrzymują nawet kilka godziny w temperaturze 60 stopni C
- są wytwarzane przede wszystkim przez bakterie Gram-ujemne:
* rodzina Neisseriaceae * rodzina Enteriobacteriaceae
- wydzielane są także przez bakterie Gram-dodatnie:
* paciorkowce grupy A * pewne szczepy gronkowców, zgorzeli gazowej
Endotoksyna - toksyna występująca w błonie komórkowej bakterii gram-ujemnych. Jest to kompleks lipopolisacharydowy wchodzący w skład zewnętrznych warstw komórki bakterii gram-ujemnych. Endotoksyna jest uwalniana po rozpadzie (lizie) komórki. Na organizm człowieka działają toksycznie, są jednak mniej groźne od egzotoksyn. Wywołują: - głębokie zaburzenia naczynioruchowe;- gorączkę ; zaburzenia metabolizmu cukrów, tłusz i białek; zaburzenia krzepnięcia; drażnią skórę; obniżają fagocytozę.
Są stosunkowo trwałe chemicznie, odporne na ogrzewanie w temp. 60°C przez kilka godzin. Nie mają właściwości immunogennych, nie wywołują swoistej odp immun
5. anatoksyny- charakter
Anatoksyna, inaczej toksoid - toksyna bakteryjna, pozbawiona podczas obróbki chemicznej (przez ogrzewanie z dodatkiem formaliny) swoich właściwości toksycznych. Anatoksyny zachowują jednak zdolność stymulowania układu immunologicznego do produkcji przeciwciał przeciwko bakteriom, z których zostały uzyskane, dzięki temu mogą być wykorzystywane jako szczepionki przeciw zakażeniom charakteryzujące się wytwarzaniem egzotoksyn, takim jak błonica i tężec.
6. przebieg choroby zakaźnej
Objawy chorób zakaźnych są różne, a mówiąc dokładniej, są zależne od patogenu i stanu chorego. Większość chorób zakaźnych cechuje gorączka, choć nie jest to regułą .
I. OKRES UTAJENIA (dla chorób zakaźnych OKRES WYLĘGANIA) Trwa od zadziałania czynnika chorobotwórczego do wystąpienia objawów.
II. OKRES ZWIASTUNÓW (prodromalny) Trwa od pojawienia się pierwszych objawów do pełnego rozwoju objawów klinicznych. Okres ten może kończyć się wyzdrowieniem, ponieważ mechanizmy obronne ustroju mogą być bardzo silne i zahamować rozwój choroby.
III. OKRES JAWNY To okres, w którym występują podstawowe objawy choroby:
-podmiotowe (odczuwane przez pacjenta)
-przedmiotowe (widoczne)
-ogólne
-miejscowe
Przebieg tego okresu zależy od reakcji ustroju na bodziec patologiczny. Pod względem nasilenia procesu chorobotwórczego dzielimy na: ostre, podostre, przewlekłe
IV. ZEJŚCIE CHOROBY Możliwy:
-powrót do zdrowia
-przejście postaci ostrej w przewlekłą
-wyzdrowienie z upośledzeniem sprawności
-śmierć (przerwanie życia wszystkich narządów i tkanek)
7. zakażenie na drodze bezpośredniej i pośredniej
Zakażenia pośrednie - zachodzą, gdy drobnoustroje przenikają z organizmu człowieka lub środowiska bytowania, do organizmu zdrowego lub środowiska nieskażonego, przy czym środowisko to staje się źródłem zakażeń pośrednich.Zakażenia bezpośrednie - zachodzą, gdy drobnoustroje przenikają ze skażonego organizmu lub środowiska bytowania bezpośrednio do organizmu zdrowego.
8. konsekwencje przebytej choroby zakaźnej
-powrót do zdrowia
-przejście postaci ostrej w przewlekłą
-wyzdrowienie z upośledzeniem sprawności
-śmierć (przerwanie życia wszystkich narządów i tkanek)
9. odpowiedź obronna swoista i nieswoista
Odporność na zakażenie:
- odporność nieswoista (wrodzona, charakterystyczna dla gatunku), działa natychmiast przeciwko większości mikroorganizmów.
- odporność swoista (nabyta, wynika z uprzedniego kontaktu z drobnoustrojem) biorą udział limfocyty T i przeciwciała, działa po wykryciu patogenu lub antygenu.
10. rozwój miejscowego stanu zapalnego
Regulacja zapalenia nie zawsze przebiega prawidłowo, czego konsekwencją jest możliwość powstania:
-zapalenia ostrego (Inflamatio acuta), które jest procesem prawidłowym i pozwala na usunięcie patogenu, przekrwienie i wysięk, trwa kilka dni
-zapalenia podostrego (Inflamatio subacuta), którego obraz jest wysiękowy i wytwórczy, trwa kilkanaście dni
-zapalenia przewlekłego (Inflamatio chronica), które jest zjawiskiem polegającym na doborze złych mechanizmów efektorowych lub związane jest całkowicie z brakiem możliwości usunięcia patogenu. W tym przypadku mamy do czynienia z utrwaleniem wadliwych mechanizmów albo też z reakcją układu odpornościowego, która jest wręcz szkodliwa. Przykładem zapalenia przewlekłego może być alergia (a wskutek niej np. atopowe zapalenie skóry) lub gruźlica. Obraz wytwórczy, trwania kilka tygodni.
-zapalenia podprzewlekłego (Inflamatio subchronica)
11. zapobieganie chorobom epidemiologicznym
zapobieganie chorobom epidemiologicznym-dezynfekcja, deratyzacja,szczepienia ochronne,przestrzeganie higieny,zdrowy styl życia,bezwzględna izolacja chorych w szpitalach zakażnych,usuwanie żródeł zakażnych.
12. mechanizmy obronne nieswoiste skóry
mechanizmy obronny nieswoisty skóry-wrodzona naturalna(nieswoista obrona)-stanowi pierwszą bariere dla mikroorganizmów, pasożytów i innych ciał obcych atakujących organizm.
Nieswoisty mech. obrony to skóra i jej wydzieliny pot i łoj
Śluzówka układu pokarmowego l oddechowego
Ciągłość skóry i blon sluzowych
Lizozym (zawarty w ślinie łzach uszkadza ściany komórek bakterijnych)
granulocyty limfocyty-cytotoksyczne
13. mechanizmy obronne nieswoiste układu oddechowego
Odporność wrodzona, nieswoista, której wiele mechanizmów działa niezależnie od układu odpornościowego (immunologicznego), stanowi pierwszą barierę dla mikroorganizmów, pasożytów i innych ciał obcych atakujących organizm. Mechanizmy te odpowiadają na większość czynników chorobotwórczych, a także na inne szkodliwe czynniki środowiska. Naturalną przeszkodę dla ciał obcych stanowią bariery ochronne, np. pancerze chitynowe lub rogowe, oskórek, zrogowaciały naskórek, skóra właściwa i błony śluzowe organów szczególnie narażonych na kontakt z ciałami obcymi - jamy ustnej, jelit, układu oddechowego. Oprócz tych naturalnych zapór - organizmy wykształciły obronne mechanizmy fizjologiczne, np. kichanie, kaszel, biegunka, wymioty, łzawienie. Procesy te mają na celu pozbycie się ciał obcych, które przedostały się do drogi pokarmowej, oddechowej czy innych organów narażonych na kontakt ze szkodliwymi czynnikami środowiskowymi. Jeżeli bariery ochronne okażą się nieskuteczne, organizm odpowiada
stanem zapalnym, który ogranicza rozprzestrzenianie się ciał obcych i utrudnia rozwój mikroorganizmów. Przejawem uruchomienia mechanizmów obronnych jest podwyższenie temperatury ciała i przyspieszenie procesów metabolizmu. Najważniejszym i najbardziej skutecznym mechanizmem odporności nieswoistej jest fagocytoza - pochłanianie przez komórki żerne ciał obcych, a następnie ich trawienie wewnątrzkomórkowe. Komórki fagocytujące znajdują się w płynach ciała, błonach śluzowych, tkance łącznej, węzłach chłonnych; mogą się one aktywnie przemieszczać do miejsc występowania inwaderów.
Fagocytarna aktywność komórek jest wspomagana przez czynniki chemiczne znajdujące się w płynach ciała, w mleku, ślinie, łzach i innych wydzielinach. Są to substancje białkowe o właściwościach bakteriobójczych, np. lizozym - uszkadzający bakterie, oraz interferon - utrudniający wirusom wnikanie do komórek. W ten sposób organizm broni się przed niektórymi bakteriami chorobotwórczymi.
14. skład surowic leczniczych i jak długo utrzymuje się odporność
Surowicę otrzymuje się z krwi ludzi i zwierząt. W zależności od użytej do uodpornienia szczepionki (drobnoustroje, anatoksyny) uzyskuje się surowice antybakteryjne, antywirusowe, antytoksyczne. Oprócz tego wyróżnia się surowice własne, obce jednowartościowe i wielowartościowe. Surowice odpornościowe (antytoksyny) zawierają przeciwciała wykorzystywane u ludzi do celów leczniczych (błonnica, tężec, zatrucie jadem kiełbasianym, ukąszenia), jaki i zapobiegawczych (tężec, zatrucie jadem kiełbasianym, zgorzel gazowa). Czas działania ochronne go surowic podanych w celu zapobiegawczym trwa od 12 do 14 dni. Skuteczność lecznicza surowicy uzależniona jest od odpowiednio wczesnego podania jej choremu tzn. jeszcze przed reakcją jadów z komórkami organizmu. Niepożądane działanie surowic może objawiać się zaczerwienieniem i obrzękiem w miejscu podania lub też odczynem ogólnym takim jak wstrząs anafilaktyczny czy choroba posurowicza.
15. poziom przeciwciał po zachorowaniu w czasie choroby i od matki do płodu
Przeciwciała lub immunoglobuliny - białka wydzielane przez komórki plazmatyczne (czyli pobudzone limfocyty B) w przebiegu odpowiedzi immunologicznej typu humoralnego, które mają zdolność do swoistego rozpoznawania antygenów.
Jako część układu odpornościowego u człowieka i innych kręgowców przeciwciała odgrywają zasadniczą rolę w obronie organizmu przed bakteriami i pasożytami zewnątrzkomórkowymi oraz w znacznie mniejszym stopniu, pasożytami i bakteriami wewnątrzkomórkowymi.
Głównym zadaniem przeciwciał jest wiązanie antygenu, co umożliwia z kolei zachodzenie innych procesów:
• opsonizacji, w wyniku której patogen zostaje zneutralizowany[1] i może być łatwiej usuwany na drodze fagocytozy
• aktywowania dopełniacza, co skutkuje zniszczeniem niektórych typów patogenów oraz pobudzeniem odpowiedzi odpornościowej
• cytotoksyczności komórkowej zależnej od przeciwciał
• neutralizowania toksyn
• neutralizowania wirusów
• oddziaływania bakteriostatycznego
• blokowania adhezyn bakteryjnych
Produkcja przeciwciał jest główną funkcją humoralnego układu odpornościowego[2].
Diagnostyka [edytuj]
Wykrywanie konkretnych przeciwciał jest powszechną formą diagnostyki medycznej i m.in. serologia zależy od tego typu metod[5]. Przykładowo, w oznaczeniach biochemicznych służących do ułatwienia postawienia diagnozy[6], określa się miano przeciwciał z krwi skierowanych na wirusa Epsteina-Barr lub boreliozę. Nieobecność tych przeciwciał oznacza, że osoba nie była zakażona lub zakażenie nastąpiło bardzo dawno temu i limfocyty B produkujące specyficzne przeciwciała zniknęły. W chorobach autoimmunologicznych często można wykryć w badaniach krwi autoprzeciwciała, które wiążą się z epitopami własnego ciała. Przeciwciała skierowane przeciwko powierzchniowym antygenom erytrocytów w autoimmunologicznej anemii hemolitycznej można wykryć za pomocą testu Coombsa[7]. Test Coombsa jest także używany w przesiewowych badaniach związanych z transfuzją krwi oraz w badaniach prenatalnych u kobiet[7]. Poziomy różnych klas immunoglobulin są czasem użyteczne w określeniu przyczyn uszkodzenia wątroby u pacjentów, których rozpoznanie jest niepewne[1]. Przykładowo, podniesiony poziom IgA wskazuje na marskość alkoholową, a podniesione poziomy IgM wskazują na wirusowe zapalenie wątroby oraz pierwotną marskość żółciową, podczas gdy poziom IgG jest podniesiony wirusowym zapaleniu wątroby, autoimmunologicznym oraz w marskości.
Przeciwciał mogą także pojawiać się u noworodków, które wprawdzie produkują nikłe ilości przeciwciał (głównie klasy IgM), ale uzyskują dodatkowo przeciwciała poprzez: Przekazywanie matczynych IgG przez łożysko w czasie trwania ciąży. Od ok. 6. miesiąca ciąży matka może przekazywać IgG do krwi pępowinowej, przy czym dzieje się to z udziałem mechanizmów aktywnego transportu. Noworodek posiada dzięki temu wyższe stężenie IgG we krwi niż człowiek dorosły. W konsekwencji, wcześniaki są mniej odporne od noworodków urodzonych w terminie, gdyż uzyskały mniej przeciwciał od matki.
16. jak działają antybiotyki
Antybiotyki mogą wykazywać działanie:
1.bakteriostatyczne- działanie polegające na zahamowaniu rozmnażania się bakterii i takie antybiotyki działają najskuteczniej na bakterie będące w fazie intensywnego namnażania się a komórki które nie mogą się podzielić muszą umrzeć.
2.bakteriobójcze - działanie polegające na bezpośrednim zabójczym działaniu na komórke bakteryjną i nie jest zależnym od fazy wzrostu bakterii.
Antybiotyki mogą działać na bakterie poprzez:
• hamowanie funkcji błony cytoplazmatycznej
• hamowanie syntezy białek bakteryjnych
• hamowanie syntezy kwasu nukleinowego
Ze względu na zakres działania antybiotyki podzielono na:
- antybiotyki o wąskim zakresie działania
- antybiotyki o szerokim zakresie działania
17. do jakich pasożytów należą wirusy
Wirusy nie są organizmami żywymi .Są to zakażne , potencjalnie patogenne nukleoproteiny .Zakażna cząsteczka wirusa nosi nazwę winionu .Wirusy są obligatoryjnymi pasożytami wewnątrzkomórkowymi, więc nie mogą się namnażać poza komórkami żywiciela .Wiążą się z komórkami żywiciela za pośrednictwem swoistych receptorów. Po wejściu do komórki wirus ulega odpłaszczeniu i uwalnia kwas nukleinowy (DNA lub RNA).Wirusowy kwas nukleinowy może wiązać się z genomem komórki lub pozostać w cytoplazmie. W obu przypadkach dochodzi do transkrypcji i replikacji wirusa.
18. bakterie wywołujące schorzenia ropne
- gronkowce, np. gronkowiec złocisty - infekcje gardła, skóry: czyraki, liszajec, jęczmień, zapalenie mieszków włosowych;
- paciorkowce, np. ropny - ostre zapalenie migdałków i błony śluzowej gardła, róża;
19. co wywołuje schorzenia układu pokarmowego
-Escherichia coli (E. coli) - zatrucia pokarmowe i infekcje układu moczowo-płciowego -Helicobakter pylori - chorobę wrzodową żołądka i dwunastnicy, raka tych narządów;
- Salmonella - ostre zatrucia pokarmowe, dur brzuszny;
Przyczyną są często gronkowce, pałeczki z rodzaju salmonella i inne drobnoustroje chorobotwórcze.
Droga pokarmową szerzy sie wiele chorób zakaźnych. Należą do nich również m.in. wirusowe zapalenie wątroby (żółtaczka), czerwonka i dur brzuszny. Do zakażenia tymi chorobami może dojść poprzez:
-bezpośredni kontakt z chorym lub jego wydalinami;
-zakażona wodę i produkty żywnościowe;
-nieprzestrzeganie zasad życia codziennego;
Niektóre pasożyty wywołują choroby. Należą do nich :
Glista ludzka - wywołuje chorobą zwaną glistnicą. Zakażenie tym pasożytem wśród ludzi jest dość częste i następuje za pośrednictwem środowiska zewnętrznego. Najczęściej zakażeniu ulegają dzieci przenoszące do ust jaja glist.
Tasiemiec- gromada z typu płaźniców, pasożytujących głównie w ciele człowieka. Uzbrojony, pasożytuje w jelitach człowieka. Jest niesłychanie długi, złożony z bardzo wielu części. Wywołuje chorobę zwaną tasiemczycą. Do zakażenia dochodzi poprzez zjedzenie mięsa surowego, bądź zepsutego, zawierającego wągry- larwy tasiemca.
Owsik- glistnica robaczkowa z rodziny glist pasożytniczych w jelicie grubym człowieka, występuje zwłaszcza u dzieci. Wywołuje również chorobę zwaną owsicą. Do zarażenia się owsikiem dochodzi najczęściej po przez nieprzestrzeganie zasad higieny.
Włosień kręty- pasożytniczy włosień, którego młodociane formy żyją w mięśniach niektórych ssaków, a dorosłe formy w jelicie cienkim, u człowieka wywołuje włośnice, oraz bardzo groźną, a nawet śmiertelną chorobę trychinę, ale bardzo rzadko. Do zakażenia najczęściej dochodzi po spożyciu nieprzebadanego mięsa wieprzowego, które zawiera larwy włosieni.
20. fizjologiczne szczepy e coli i co mogą wywoływać
Szczepy bakterii Eschericha coli różnicuje się na podstawie cech antygenowych:
antygen somatyczny O
antygen powierzchniowy S
antygen śluzowy M
antygen rzęskowy H
Bakterie E. coli, które są nieszkodliwe w jelicie, powodują schorzenia:
gdy bakterie dostaną się do układu moczowego, powodują zakażenia układu moczowego. Są najczęstszą przyczyną tych zakażeń. gdy bakterie przedostaną się w różny sposób, lecz najczęściej poprzez uszkodzenie ściany przewodu pokarmowego do jamy brzusznej. Rozwój bakterii E. coli powoduje ciężkie schorzenie zapalenie otrzewnej . Często powikłaniem zapalenia otrzewnej może być posocznica i wstrząs endotoksyczny (sepsa)
niektóre szczepy E .coli produkują egzotoksynę i czasem powodują zatrucia pokarmowe najczęściej spowodowane spożyciem zakażonego pokarmu. Przebieg schorzenia ma różne nasilenie czasem może być bardzo groźne, ale w większości objawy nie są ciężkie. Szczególnie ciężkie objawy powoduje szczep H7, który może doprowadzić do zespołu hemolityczno -mocznicowego
szczepy enterotoksyczne
szczepy enteropatogenne
szczepy enteroinwazyjne
szczepy werotoksyczne
szczepy enteroagregacyjne
szpitalne zapalenia płuc
zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych u noworodków
21. szczepy szpitalne- co zaliczamy
Najczęstsze bakterie powodujące zakażenia szpitalne to: gronkowiec złocisty (Staphylococcus aureus), gronkowiec skórny (Staphylococcus epidermilis), paciorkowce, wśród których największe znaczenie mają enterokoki (Enterococcus). Rzadszą przyczyną są paciorkowce ropne gr. A (Streptococcus pyogenes), paciorkowce ß-hemolizujące (Streptococcus agalactia oraz Streptococcus pneumioniae), pałeczki Gram (-) z rodziny Enterobacteriacae (Escherichia coli - pałeczka okrężnicy, Salmonella, Shigella, Klebsiella pneumoniae, Enterobacter oraz rodzaju Pseudomonas i Acinetobacter).
22. paciorkowce chorobotwórcze- na jakiej drodze dochodzi do zakażenia
Na podstawie właściwości fizjologicznych wyróżnia się 4 gatunki chorobotwórcze dla ludzi: paciorkowiec ropotwórczy (S. pyogenes), zieleniący (S. viridans), kałowy (S. faecalis) i zapalenia płuc (S. pneumoniae).
Bakteria przenosi się drogą kropelkową -w ten sposób może wywołać na przykład epidemię anginy. Z przewodu pokarmowego paciorkowiec przenosi się na rękach.
23. helicobateria - co powoduje (wrzody żołądka i rak żołądka)
helicobacter pylori należy do pałeczek gram ujemnych zakrzywionych, urzęsionych. Należy do drobnoustrojów kolonizujących błonę śluzową żołądka. Dzięki enzymom bakterie potrafią zaadoptować się do życia w kwaśnym środowisku. Wytwarzając ureazę doprowadzają do powstania otoczki z amoniaku, który neutralizuje działanie kwasów żołądkowych pozwalając bakteriom na przeżycie. Do zakażenia dochodzi na drodze usta-usta. Niewykluczona jest jednak droga fekalno-oralna . Niski stan higieny sprzyja rozprzestrzenianiu się zarazków. Zakażenie może przebiegać bezobjawowo. Często jednak dochodzi do rozwoju choroby wrzodowej żołądka i raka żołądka.
24. dwoinka zapalenie płuc
Paciorkowiec zapalenia płuc (Streptococcus pneumoniae). Jest ziarniakiem gram-dodatnim układającym się w dwoinki lub krótkie łańcuszki ma kształt lancetowatych ziarenek, występujących zawsze parami (dwoinki) i otoczonych wspólną otoczką
należy do oportunistycznej flory człowieka, występuje w jamie ustnej, gardle (u ok. 30-50% ludzi) i tchawicy,
W przypadkach obniżonej odporności wywołuje szereg schorzeń: płatowe zapalenie płuc, posocznicę, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, zapalenie ucha środkowego, zatok, miejscowe zmiany skórne, należy do drobnoustrojów dobrze rozprzestrzeniających się w organizmie. Nie wytwarza toksyn
25. zakażenie prądkiem gruźlicy i odczyt tuberkulinowy
Do zakażenia może dochodzić na drodze oddechowej (najczęściej), pokarmowej lub przyrannej (najrzadziej).
Odczyt tuberkulinowy (próba tuberkulinowa Mantoux) - badanie diagnostyczne wykonywane w profilaktyce i rozpoznawaniu gruźlicy. Polega na wstrzyknięciu śródskórnym 2 jednostek tuberkuliny w środkową część grzbietowej powierzchni przedramienia. Wynik odczytuje się po 48-72 godzinach i ocenia się średnicę nacieku w miejscu wstrzyknięcia, zaczerwienienie skóry nie ma mocy diagnostycznej. Dodatni odczyn tuberkulinowy wykazuje istniejące lub przebyte zakażenie prątkami.
26. zakażenie laseczką wąglika
Wąglik należy do chorób odzwierzęcych. Zakażają się zwierzęta trawożerne a od nich człowiek. Do zakażenia może dojść na drodze przyrannej, pokarmowej lub oddechowej. Objawy kliniczne są zależne od drogi zakażenia. Najłagodniejsza jest postać skórna.
27. objawy kliniczne tężca
Objawy kliniczne tężca
Tężec miejscowy
Tężec obejmujący mięśnie głowy związany z zaburzeniem funkcji jednej z gałęzi nerwu twarzowego (VII)
Tężec uogólniony - najczęstszą postać choroby charakteryzuje skurcz silnych grup mięśni: szczękościsk, uśmiech sardoniczny
28. objawy zatrucia jadem kiełbasianym
Występują dość późno, bo dopiero w 12 do 36 godzin, najdłużej do 5 dni po zjedzeniu jadu. Im młodsza jest zatruta osoba i im więcej spożyła jadu, tym wcześniej wystąpią objawy zatrucia. Jad kiełbasiany działa silnie porażająco na mięśnie całego organizmu, a więc i przewodu pokarmowego.
29. biegunka po antybiotykach
Biegunka po antybiotykach (Clostridium difficile)- jest jednym z ubocznych objawów stosowania antybiotyków. Biegunka ta wynika ze zmian w błonie śluzowej jelita grubego. Nasilenie objawów może wahać się od biegunki (AAD) poprzez poantybiotykowe zapalenie jelita grubego (AAC) do rzekomo błoniastego zapalenia jelita grubego (PMC). Przyczyną tych schorzeń jest rozwój w jelitach C. difficile, który jest oporny na działanie wielu antybiotyków. C. difficile jest gram-dodatnią laseczką. Niektóre szczepy wytwarzają toksyny A i B.
30. wirusy wzw typ a b d
Wzw typu A (HAV) należy do bezosłonkowych pojedynczo uniciowanych RNA enterowi rusów. Wywołuje zarówno objawowe jak i bezobjawowe zachorowania. Do zakażenia dochodzi na drodze pokarmowej, gdyż cząsteczki wirusa wydalane są z kałem. Okres inkubacji waha się od 10-50 dni. Początkowe objawy mogą przypominać grypę, ale szybko pojawiają się objawy brzuszne w postaci utraty apetytu, wymiotów i bólu w okolic wątroby.Żółtaczka jest częstym objawem, ALE NIE ZAWSZE WYSTĘPUJE. Stolce stają się odbarwione a mocz ciemniejszy. Nasilenie objawów może być różne od lekkich do bardzo ciężkich. U pojedynczych przebieg może być gwałtowny.
Po przechorowaniu nie stwierdza się nosicielstwa. O rozpoznaniu decydują badania serologiczne pozwalające na wykrycie swoistych przeciwciał w surowicy.
Wzw typu B (HBV) należy do rodziny Hepadnaviridae. HBV jest osłonkowym podwójnie uniciowanym DNA wirusem. Wirus przenosi się na drodze pozajelitowej. Najbardziej narażeni na zakażenie są ludzie mający kontakt z krwią (pracownicy służby zdrowia, markomani). Niestety zdarzają się też zakażenia szpitalne. Choroba może mieć przebieg bezobjawowy, objawowy albo też nagły. Zarówno postać objawowa jak i bezobjawowa może przejść w postać chroniczną (przewlekłą). Okres inkubacji choroby jest długi i waha się od kilku tygodni do 6 miesięcy. Objawy narastają powoli i początkowo nie są charakterystyczne. Pojawia się uczucie zmęczenia, bóle mięśniowe, nudności, wymioty, czasem biegunka. U części chorych zaznacza się żółtaczka. Stolce stają się odbarwione a mocz nabiera ciemnej barwy. U części zakażonych choroba może przechodzić w stan przewlekły prowadzący do rozwoju marskości wątroby i raka. Po przechorowa stwierdza się długoletnie nosicielstwo. Rozpoznanie polega na badaniach serologicz pozwalających określić obecność swoistych przeciwciał i obecność antygenów wirusa we krwi.
Wzw typu C (HCV) jest pojedynczo uniciowanym RNA wirusem należącym do Flavoviridae i występuje w trzech typach jako HCV1, HCV2 i HCV3. Do zakażenia dochodzi na drodze pozajelitowej, najczęściej poprzez krew. Przebieg choroby najczęściej jest bezobjawowy lub skąpo objawowy, niecharakterystyczny i chorzy w wielu przypadkach nie zdają sobie sprawy z zakażenia. Najczęściej zgłaszają się do badania z powodu dolegliwości dyspeptycznych. W przypadkach o ostrym przebiegu objawy są podobne do zakażenia HBV. Bardzo częste schorzenie przechodzi w stan przewlekły, który w części przypadków doprowadza do marskości wątroby i raka wątroby. Diagnostyka polega na badaniach serologicznych.
Wzw typu D (HDV) jest defektywnym wirusem zdolnym do replikacji tylko w obecności HBV. Do zakażenia dochodzi przeważnie na drodze pozajelitowej. Równocześnie infekcja z wirusem HBV znacznie skraca okres inkubacji (6-10 tyg) i zaostrza przebieg choroby.
Jednocześnie zakażenie HBV i HDV wywołuje kliniczne objawy podobne jak przy zakażeniu HBV. Zakażeni HBV po pewnym czasie mogą zostać dodatkowo zakażeni HDV (np. narkomani) i wówczas takie nadważenie wyzwala objawy ostrego zapalenia wątroby. Około 70% chorych nadważonych wirusem HDV staje się nosicielem wirusa. Przewlekłe zakażenie wirusem HDV doprowadza do marskości wątroby i raka. Diagnostyka polega na badaniach serologicznych.
Wzw typu E (HEV) jest nieosłonkowym pojedynczo uniciowanym RNA wirusem. Występuje w Afryce i Azji wywołując sporadyczne zachorowania lub epidemie. Do zakażeń dochodzi na drodze pokarmowej. Schorzenie przebiega gwałtownie u kobiet w ciąży co może doprowadzić do zgonu. Wirus jest wydalany z kałem. Diagnostyka polega na badaniach serologicznych.
31. herpers wirus
Opryszczka narządów płciowych nazwa łacińska tej choroby to herpes genitalia. Czynnikiem, który powoduje pojawienie się tej choroby jest wirus nazywany herpers simplex. Sposobem szerzenia się tej choroby jest kontakt seksualny. Występują również przypadkach w których do zakażenia wirusem doszło poprzez brudne ręce. Opryszczka narządów płciowych jest choroba, która jest powodowana poprzez odmianę wirusa, który powoduje powstanie opryszczki jamy ustnej, oka a także skóry. Można wirusa podzielić na dwa typy:
- typ I wywołuje opryszczkę wargową
- typ II wywołuje opryszczkę narządów płciowych.
Opryszczka narządów płciowych jest to choroba bardzo groźna w skutkach głównie gdy dotyka ona kobiet w ciąży. U takich osób powoduje powikłana, które są przenoszone na płód. Opryszczka narządów płciowych jest to choroba, która często ulega nawrotowi. Objawy opryszczyki to przeważnie:
- gorączka
- stan podgorączkowy
- ból w obrębie pojawiających się pęcherzyków
- pękające i owrzodzone pęcherzyki
- zwiększone są węzły chłonne.
Powstałe owrzodzenia pęcherzowy po upływie około tygodnia, same zaczynają się goić. Nawroty tej choroby u kobiet często mają charakter bezobjawowy.
32. mięczak zakaźny
Choroba zakaźna skóry oraz błon śluzowych. Zakazić się można przez bezpośredni kontakt fizyczny (również przez stosunki płciowe) oraz za pośrednictwem przedmiotów (ubrania, zabawki, itp..).
Zmiany skórne występują w postaci niewielkich, półprzezroczystych grudek lub guzków, wyraźnie odgraniczonych od otoczenia, z charakterystycznym zagłębieniem w części środkowej. Wykwity mogą mieć barwę perłową, cielistą, szarawą, lub nawet żółtą. Okres wylęgania wynosi od tygodnia do 6 miesięcy (średnio jest to 2-3 miesięcy). Zdarza się, że wykwitom towarzyszy niewielki świąd lub tkliwość a w ok. 10% obserwuje się obwódkę zapalną wokół guzków (tzw. molluscum dermatitis), która szybko ustępuje po usunięciu guzka. Zmiany przenoszone drogą płciową umiejscawiają się zwykle na skórze członka, u kobiet - na wzgórku łonowym, wewnętrznej powierzchni ud, na wargach sromowych większych, w szparze pośladkowej oraz w pachwinach. Rzadko spotyka się wykwity na błonach śluzowych narządów płciowych. U dzieci zmiany zwykle występują na odsłoniętych partiach skóry (na twarzy, kończyn oraz klatki piersiowej), mogą jednak wystąpić w każdym miejscu. Rzadko spotyka się je na dłoniach i stopach. Umiejscowione na powiece mogą powodować zapalenie spojówek lub rogówki (keratitis punctata). Przebieg choroby jest przewlekły - nie leczone zmiany utrzymują się ok. 2-4 miesięcy, ale mogą i znacznie dłużej (kilka lat).Zdarza się nadkażenie bakteryjne zmian.Zmiany zwykle ustępują samoistnie, nieraz na skutek pojawiającego się stanu zapalnego (np. uraz mechaniczny, zakażenie bakteryjne). Rozponanie opiera się na:
- stwierdzeniu obecności charakterystycznych wykwitów,
- obecności kaszowatej wydzieliny wydobywającej się z przekłutego lub uciśniętego guzka,
- wynikach badań histologicznych (bardzo charakterystyczne, z obecnością kwasochłonnych ciał wtrętowych, ciał mięczakowatych; zmiany zwykle ograniczone do naskórka, w skórze właściwej widoczne jedynie, gdy towarzyszy stan zapalny),
- rozmazie zawartości guzka (nakłucie guzka i wydobycie kaszkowatej wydzieliny i obejrzenie jej w mikroskopie świetlnym - widoczne charakterystyczne ciemne ciałka mięczakowate)
33. rak szyjki macicy
Rak szyjki macicy - jeden z około 200 różnych typów raka rozwija się w obrębie szyjki macicy, tej części macicy w kształcie stożka, która łączy górną część macicy (trzon macicy) z pochwą. Rak szyjki macicy rozwija się, kiedy uszkodzone komórki nabłonka zakażone wirusem HPV zaczynają się dzielić bez kontroli. Komórki te mogą się gromadzić w jednym miejscu tworząc guz. Guzy łagodne nie naciekają i z reguły są nieszkodliwe. Guzy złośliwe, jak na przykład rak, mogą naciekać okoliczne tkanki i stanowić poważne zagrożenie dla życia. Za powstawanie raka szyjki macicy odpowiedzialne są niektóre typy wirusa brodawczaka ludzkiego - HPV. Wirus ten występuje powszechnie we wszystkich populacjach na całym świecie, około połowa ludzi w jakimś punkcie swojego życia ulega zakażeniu HPV. Ponad 2/3 przypadków raka szyjki macicy spowodowane jest przez typy wirusa HPV 16 i 18. Zmiany przedrakowe i wczesny rak nie powodują bólu, czy też innych objawów, dlatego też szczególnie ważne jest prowadzenie cytologicznych badań przesiewowych, aby wykryć zmiany przedrakowe lub raka w takim stadium, które pozwoli na najbardziej efektywne wyniki leczenia. W miarę jak dochodzi do rozwoju choroby, kobiety zauważają jeden lub kilka z poniższych objawów:
-nietypowe krwawienie z pochwy
-krwawienie, które pojawia się pomiędzy regularnymi krwawieniami miesięcznymi;
-krwawienie po stosunku, prysznicu lub badaniu ginekologicznym
-krwawienie miesięczne, które trwa dłużej i jest bardziej obfite niż zwykle
-krwawienie po menopauzie;
-Obfite upławy z pochwy;
-Ból w podbrzuszu;
-Ból podczas stosunku
34. przyczyny biegunek u małych dzieci ( rota wirusy)
Rotawirusy powodują ostry stan zapalny żołądkowo-jelitowy. Schorzenie to jest różnie nazywane - "biegunka niemowlęca", "biegunka zimowa", "grypa żołądkowa", "ostre niebakteryjne zakażenie żołądka i jelit" czy "ostre wirusowe zapalenie żołądkowo-jelitowe".Rotawirusowe zapalenie żołądkowo-jelitowe może przyjmować postać od bezobjawowej przez łagodną do ostrej postaci z objawami wymiotów, wodnistej biegunki i słabej gorączki. Zakaźną dawkę stanowi już 10-100 wirusów. Ponieważ osoba z biegunką rotawirusową często wydala dużą ilość wirusów, (108-1010/ml kału), dawka zakaźna może być z łatwością przenoszona przez skażone ręce, przedmioty lub naczynia. Dobrze udokumentowano przenoszenie wirusa po ustąpieniu objawów, jak również przez drogi oddechowe, co może odgrywać znaczącą rolę w szerzeniu się choroby. Nie stwierdzono trwałego nosicielstwa.
Wirus zakaża komórki jelitowe (enterocyty) kosmków jelita cienkiego, prowadząc do uszkodzeń nabłonka i biegunki.
Okres inkubacji wynosi 1-3 dni. Objawy często zaczynają się gorączką, nudnościami, wymiotami, po których następuje 4-8 dni biegunki, czemu towarzyszą bóle brzucha. Może zdarzyć się chwilowa nietolerancja laktozy. Często (u połowy chorych) objawom towarzyszy infekcja dróg oddechowych. Chociaż ostra biegunka bez uzupełniania płynów i elektrolitów może prowadzić do śmierci, to zwykle następuje całkowity powrót do zdrowia. Najczęściej i najciężej chorują dzieci od 3 miesiąca do 3 lat. Noworodki i niemowlęta karmione piersią chronione są przez przeciwciała zawarte w mleku matki. Zakażenia u dzieci starszych i u osób dorosłych występują rzadziej i przebiegają łagodniej lub bezobjawowo. U osób z upośledzoną odpornością infekcja może mieć przebieg ciężki.
35. sterylizacja i dezynfekcja
Sterylizacja, wyjaławianie - proces polegający na zniszczeniu wszystkich, zarówno wegetatywnych, jak i przetrwalnikowych form mikroorganizmów. Prawidłowo wysterylizowany materiał jest jałowy - nie zawiera żadnych żywych drobnoustrojów (także wirusów) oraz ich form przetrwalnikowych.
Dezynfekcja (nie mylić z odkażaniem) - postępowanie mające na celu maksymalne zmniejszenie liczby drobnoustrojów w odkażanym materiale. Dezynfekcja niszczy formy wegetatywne mikroorganizmów, a nie zawsze usuwa formy przetrwalnikowe. Zdezynfekowany materiał nie musi być jałowy. Dezynfekcja, w przeciwieństwie do antyseptyki dotyczy przedmiotów i powierzchni użytkowych.
Wyniki dezynfekcji zależą od trzech czynników:
-drobnoustroju - gatunek, liczba, aktywność fizjologiczna,
-środka dezynfekcyjnego - właściwości chemiczne i fizyczne, stężenie, czas działania, środowiska - temperatura, wilgotność, pH, obecność materii organicznej
Dezynfekcje prowadzi się metodami fizycznymi (z użyciem podwyzszonej temperatury i promieniowanie uv) i chemicznymi.
36. promienie uv do czego służą
Promieniowanie ultrafioletowe ma szerokie zastosowanie w dezynfekcji powietrza sal operacyjnych, boksów, stołów laboratoryjnych. Promieniowanie uv działają zabójczo na formy wegetatywne bakterii, wirusy i przetrwalniki bakteryjne. Promieniowanie to działa wyłącznie powierzchniowoi kiedy drobnoustrój nie jest narażony bezpośrednio na promieniowanie przeżywa. Skuteczność dezynfekcji w tej metodzie zalezy od czystości środowiska, wilgotności, siły lampy i czasu naświetlania
37. środki biobójcze
Produkty biobójcze są bardzo ważne w procesie kontrolowania, niszczenia, usuwania, unieszkodliwiania i zapobiegania
występowaniu szkodliwych organizmów, takich jak bakterie, wirusy, grzyby oraz zwierzęta, jak owady, gryzonie itp.
Produkty biobójcze zawierają związki chemiczne zwane substancjami aktywnymi, które wykazują działanie kontrolujące ilość szkodliwych organizmów. Środki dezynfekujące to produkty zwalczające drobnoustroje, służące do niszczenia szkodliwych mikroorganizmów. Stosowane są do dezynfekcji powietrza, powierzchni, sprzętu oraz mebli. Przykładem miejsc, w których używane są środki dezynfekcyjne, są domy (głównie kuchnie i łazienki), miejsca publiczne (baseny, szkoły, szpitale, hotele i restauracje) oraz obiekty przemysłowe (zakłady produkujące żywność i napoje) Stosowanie środków dezynfekujących jest szczególnie ważne podczas przygotowania żywności - na przykład w hotelach, restauracjach i kuchniach domowych - aby zapobiec skażeniu bakteriologicznemu i zatruciu żywności. Środki dezynfekujące używane są także w zastosowaniach weterynaryjnych, aby zapobiec rozprzestrzenianiu przez zwierzęta takich chorób, jak ptasia grypa czy pryszczyca.
39. suszarka sterylizacja szkła i narzedzi chirurgicznych
Szkło i narzędzia chirurgiczne wyjaławia się suchym, gorącym powietrzem w sterylizatorach powietrznych
zwanych potocznie suszarkami. Suche gorące powietrze powoduje utlenianie, co prowadzi do
inaktywacji i degradacji składników komórki, także zarodników i przetrwalników. Zabicie
drobnoustrojów zachodzi w czasie zależnym od stosowanej temperatury. Stosuje się temperatury 140-
200°C utrzymywane w czasie od 3 godzin do kilkunastu minut. Warunki sterylizacji zależą w głównej
mierze od wyjaławianego materiału i jego wytrzymałości termicznej. Materiał powinien być suchy,
czysty, zabezpieczony przed ponownym skażeniem i ułożony w sterylizatorze tak, by nie utrudniać
dostępu gorącego powietrza. Aby materiał został wyjałowiony, suche gorące powietrze musi
przeniknąć do jego wnętrza - czas na zajście tego procesu nazywany jest czasem przenikania. Gdy
materiał osiągnie odpowiednią temperaturę, rozpoczyna się czas utrzymywania się, będący
właściwym procesem sterylizacji. Zwykle dla bezpieczeństwa oba czasy wydłuża się o połowę. Czas jałowienia w temperaturze 1600C trwa na ogół 2 godziny.
40. okres inkubacji choroby co to jest
w chorobach zakaźnych: okres między wtargnięciem zarazka do organizmu a wystąpieniem objawów chorobowych
41. czym jest uwarunkowane i jakie może być przeniesienie zakażenia ze źródła na człowieka
Zakażenie, infekcja (z łac. infectio) - wtargnięcie do organizmu drobnoustrojów chorobotwórczych. W celu wywołania choroby muszą one pokonać odporność organizmu. Jeżeli wrota zakażenia znajdują się w pobliżu miejsca występowania infekcji mówi się o zakażeniu miejscowym. Gdy zakażeniu towarzyszą objawy ogólnoustrojowej reakcji zapalnej taki stan nazywa się sepsą. Drogi zakażeń organizmu:
I.przeniesienie bezpośrednie
-bezpośrednia styczność (droga kontaktowa) z chorym lub nosicielem przy pocałunkach, kontakcie -seksualnym (także analnym i oralnym), podczas pielęgnacji lub leczenia chorych (przeniesienie jatrogenne). Przeniesienie z jednej osoby na drugą, które nie są w relacji matka - dziecko nosi nazwę przeniesienia horyzontalnego.
-bezpośrednia styczność z chorym zwierzęciem
-zakażenia własnymi pasożytami np. owsika
-zakażenie wertykalne, od matki na dziecko, mogące nastąpić poprzez:
-drogę łożyskową (wrodzone postacie chorób: różyczka, toksoplazmoza)
-w czasie porodu (droga pochwowa, na przykład zakażenie opryszczkowe
-karmienie piersią
II.przeniesienie pośrednie
-zakażona krew (również rodzaj przeniesienia jatrogennego)
-kontakt skóry z materiałem zanieczyszczonym
-przeniesienie rękoma (droga fekalno-oralna)
-droga pokarmowa (nośnikiem pokarm, woda, mleko)
-kropelkowa - w wyniku kichania lub kaszlenia na inną osobę. W ten sposób przenosi się wiele chorób, m.in.:ospa wietrzna, nagminne zapalenie przyusznic, przeziębienie, grypa, angina, gruźlica, odra, różyczka
-inhalacyjna - gdy mikroorganizm pozostaje w powietrzu przez dłuższy czas
-wektory - żywi przedstawiciele : stawonogi (muchy, komary, wszy, pchły), gryzonie.
-zakażenie poprzez glebę w której znajdują się zarazki
42. zakażenie wirusem HIV
AIDS - jest to infekcja wirusem HIV Human Immunodeficiency Virus. Infekcja wirusowa powoduje całkowite załamanie całego ogólnoustrojowego systemu obronnego organizmu. Następstwem tego są uporczywe zakażenia skóry, owrzodzenia, ropne infekcje narządów wewnętrznych oraz rozwój różnych nowotworów złośliwych. AIDS szerzy się głównie drogą kontaktów płciowych, zarówno homo- jak i heteroseksualnych (stosunek z zakażonym partnerem). Jednak należy pamiętać, że źródłem infekcji może być zakażona, przetaczana krew czyli transfuzja, strzykawki, igły za pomocą których wprowadza się wirusa HIV do ustroju. Jak można rozpoznać AIDS:
- po ustąpieniu ostrej infekcji poprzez pewien czas nie występują żadne dolegliwości i objawy. W tym czasie badania laboratoryjne są najczęściej niemiarodajne. W okresie uogólnionego powiększenia węzłów chłonnych we krwi z reguły stwierdza się zmiany wskazujące na istnienie choroby ( test na wirusa HIV wypada dodatnio).
- pełnoobjawowy okres AIDS charakteryzuje się gorączką, biegunkami, znaczną utratą wagi ciała ( przekraczającą dziesięć procent wartości początkowej), źle gojącymi się ranami, objawami ze strony układu nerwowego. W okresie późniejszym dochodzi do ciężkiej infekcji takiej jak zapalenie płuc, gruźlicy oraz do rozwoju nowotworów.
43. co jej wywołuje- rumień zakaźny, półpasiec,
Rumień zakaźny (łac. erythema infectiosum) inaczej "choroba piąta" (ang. fifth disease) jest to zakaźna choroba wirusowa przebiegające ostro, występuje najczęściej u niemowląt i dzieci. Spowodowana zakażeniem parwowirusem B 19. Okres wylęgania choroby wynosi około dwóch tygodni. Głównym objawem chorobowym jest wysypka, która początkowo ma charakter ostro odgraniczonego rumienia zlokalizowanego na policzkach (kształt motyla), często przybierającego kolor sinoczerwony (spoliczkowane dziecko). Po 1-4 dniach wysypka rozszerza się na ramiona, tułów, pośladki przybierając postać plam, obrączek, girland. Wysypka ustępuje i nawraca przez 1 do 3 tygodni. Zanika bez pozostawiania blizn i bez złuszczania naskórka. Niekiedy w trakcie choroby może wystąpić depresja układu czerwonokrwinkowego szpiku, prowadząc w rzadkich przypadkach do ostrego zespołu hemolitycznego
Półpasiec (łac. zoster) ostra wirusowa choroba zakaźna, której czynnikiem wywołującym jest wirus herpes virus varicella. Jest to ten sam wirus, który wywołuje ospę wietrzną. Częściej zapadają na półpasiec osoby dorosłe, a zachorowalność wzrasta z wiekiem. Schorzenie występuje u osób, które przebyły w przeszłości ospę wietrzną i u których doszło do reaktywacji utajonego zakażenia w zwojach czuciowych lub zakażenie nastąpiło w wyniku zetknięcia się z chorym na wietrzną ospę, ponieważ wirus ten wędruje zakończeniami nerwowymi ze zwojów do skóry, co sprawia, że umiejscowienie jest najczęstsze wzdłuż linii nerwów, oraz to, że jest często bardzo bolesną dolegliwością.
Czynniki wywołujące reaktywację zakażenia nie są w pełni poznane, ale generalnie dochodzi do niej: u osób z osłabioną odpornością, przy poważnych infekcjach, przy leczeniu immunosupresyjnym, podczas choroby nowotworowej, w okresach stresów i osłabienia, po szczepieniu.
44. gruźlica skóry
Gruźlica skóry jest jedną z form gruźlicy pozapłucnej. Zwykle choroba dotyka ludzi o prawidłowej odporności swoistej. Gruźlica skóry ma charakter choroby przewlekłej i może występować jako niezależna choroba, lub też towarzyszy innym gruźlicom, np. płuc, narządów wewnętrznych.
Najczęstszą formą gruźlicy skóry jest:
- gruźlica toczniowa, znana także pod nazwami toczeń gruźliczy oraz wilk. Choroba ma zwykle przebieg przewlekły z licznymi nawrotami. Zwykle gruźlica toczniowa jest powikłaniem infekcji i z błony śluzowej nosa morze rozprzestrzenić się na skórze twarzy. Tam właśnie zwykle się lokalizuje, a szczególnie w okolicach nosa, policzków i uszu. Zajmuje także błonę śluzową w jamie ustnej oraz nosie. Na skórze obserwuje się tzw. guzki toczniowych, które są miękkie i mają barwę żółtobrunatną. Choroba zwykle dotyka dzieci. Rozwijają się owrzodzenia, po których pozostaną nierówne rozległe blizny. W tych miejscach choroba może nawrócić, zaś po kilku latach zdarza się, że rozwija się tam rak skóry, jako powikłanie po przebytej gruźlicy.
-gruźlica brodawkująca, która często występuje po zakażeniu prątkiem, na przykład u rolników zwykle rozwija się na stopach. Może także dojść do zarażenia w trakcie wykonywania sekcji, wtedy powstają guzki na palcach. Choroba objawia się brodawkowatymi zmianami, które z czasem rogowacieją. Mogą zostać pomylone z brodawką, obserwuje się jednak u podstawy naciek zapalny. Jeśli zmiany nie zostaną usunięte poprzez leczenie, może dojść do zniekształceń skóry, jak również zapalenia okolicznych naczyń krwionośnych i węzłów chłonnych.
-gruźlica guzkowo-zgorzelinowa skóry ma postać licznych wykwitów w postaci guzków, które są rozsiane po całym ciele. Może dojść do ich martwicy, wtedy wytwarza się owrzodzenie. Najczęściej wykwity pojawiają się na powierzchniach wyprostnych kończyn.
-gruźlica liszajowata skóry powstaje na skutek działania toksyn. Powstają one w wyniku rozpadu prątków gruźlicy w narządach wewnętrznych. Ta choroba występuje zwykle u ludzi w dobrym stanie zdrowia. Może dojść do jej rozwinięcia po próbie tuberkulinowej przed szczepieniem czy w trakcie leczenia przeciwgruźliczego. Gruźlica liszajowata polega na ogólnym wysiewie drobnych grudek rozmieszczonych symetrycznie. Grudki te są różowe, tworzą skupiska ale nie dochodzi do zlewania się. Gruźlica ta nie pozostawia po sobie blizn
-gruźlica prosówkowa skóry występuje na skutek krwiopochodnego wysiewu prątków gruźlicy na skórę i ma charakter uogólniony. Wywołuje ona pogorszenie stanu ogólnego chorego, podniesienie temperatury, oraz wykwity skórne, które mogą mieć postać grudek lub guzków ulegających rozpadowi i powodujących krwawienia. Jest to ciężka odmiana choroby o poważnych rokowaniach.
-gruźlica rozpływna skóry dotyczy samej skóry lub częściej pochodzi z tkanek położonych głębiej. Zwykle dotyka okolic podżuchwowych oraz bocznej powierzchni szyi, a u dzieci zdarza się także w okolicy kącika ust. Może także, choć ma to miejsce znacznie rzadziej, atakować pachy i pachwiny, mostek lub pośladki. Pierwszym objawem jest guzowaty naciek w tkance podskórnej, który rozmięka, ulega przebiciu i z powstałych przetok zaczyna się wydobywać wydzielina ropna w niewielkich ilościach. Choroba jest trudna w leczeniu i ma charakter przewlekły.
-gruźlica wrzodziejąca skóry to nazwa ogólna dla postaci gruźlicy, które charakteryzują się występowaniem owrzodzenia. Należy tu gruźlica wrzodziejąca pierwotna, zwana także skórnym zespołem pierwotnym. Choroba ta dotyka głównie niemowlęta i małe dzieci, na skutek pierwszego zetknięcia ich organizmu z gruźlicą. W miejscu, gdzie zarazki wniknęły tworzy się owrzodzenie, a także następuje powiększenie okolicznych węzłów chłonnych.
-gruźlica wrzodziejąca z nadkażenia. Choroba ta dotyka osób z wysoką odpornością, które doznały superinfekcji, czyli ponownego zarażenia zarazkiem, na który nie uzyskały wystarczającej odporności. Gruźlica ma formę owrzodzenia, podłoże naciekowe jest twarde. Pojawia się także powiększenie okolicznych węzłów limfatycznych. Zmiana może być podobna do tej w przebiegu kiły. Istnieje także gruźlica wrzodziejąca z samonadkażenia. Jeśli u kogoś wystąpiła już gruźlica narządów wewnętrznych to prątki gruźlicy z wydobywającej się wydzieliny po raz kolejny atakują organizm. Dlatego najczęściej owrzodzenia znajdują się na błonie śluzowej jamy ustnej lub na wargach, a także u ujścia cewki moczowej oraz na skórze w okolicy odbytu.
45. postać………………………… gruźlicy (TBC)
Gruźlica - chorobę te powoduje bakteria o nazwie Mycobacterium tuberculosis. Jest to bakteria, która może pojawić się w naszym organizmie i zalegać w nim jako forma uśpiona przez wiele lat. W naszym kraju co roku liczba chorych na gruźlicę wzrasta około trzy razy. Gruźlica powoduje śmierć. I pod tym względem zaliczana jest do chorób najczęściej ją powodujących. Gruźlica wykazuje silne powiązanie z zakażeniem wirusem HIV. W Stanach Zjednoczonych znacznie wzrasta liczba chorych na gruźlicę i jest to właśnie związane z AIDS.
Gruźlica jest to choroba przeważnie układu oddechowego, choć nie zawsze. Może dotyczyć różnych układów. Może pojawić się wśród ubogich jak i krajach wysoko rozwiniętych. Gruźlica objawia się przede wszystkim:
- stanami podgorączkowymi
- bólami klatki piersiowej
- ubytku masy ciała
- kaszel z krwią.
Obecnie gruźlica płuc, która zostaje wcześnie leczona może zostać całkowicie uleczona. W naszym kraju prątki gruźlicy pojawiają się jedynie od osób chorych. Są one rozprzestrzeniane podczas mowy, kichania, kaszlu, czy też śmiechu. Droga zakażenia jest drogą wziewną. W wydzielinie zakażonego znajdują się mikroskopijne prątki, które następnie przedostają się do naszego układu oddechowego. Choroba ta trwa około 1 miesiąca. W profilaktyce stosuje się takie leki, które powodują, iż chory na gruźlicę z biegiem czasu przestaje wydalać ze swojego organizmu prątki kocha.
46. dur brzuszny, czyraki i płonica- objawy
Dur brzuszny jest ostrą chorobą zakaźną wywoływaną przez pałeczkę duru brzusznego (Salmonella typhi). Jest ona wrażliwa na działanie środków odkażających, promieni słonecznych oraz ciepła, wydziela endotoksynę odpowiedzialną za większość objawów chorobowych.
Drogi szerzenia duru brzusznego obejmują:
-wodę - zwłaszcza zakażenie źródła zaopatrzenia w wodę lub naturalnych zbiorników wodnych może doprowadzić do wybuchu epidemii,
-zakażone produkty spożywcze - lody, sałatki, mięso, a zwłaszcza mleko, które jest wyjątkowo korzystnym środowiskiem dla rozwoju bakterii,
-owady - zwłaszcza muchy,
-bezpośredni kontakt z chorym lub nosicielem -przy nieprzestrzeganiu zasad higieny.
Pałeczki duru brzusznego po wniknięciu do przewodu pokarmowego umiejscawiają się w dalszym odcinku jelita cienkiego (tzw. jelicie krętym) i tutaj - wnikając przez nabłonek jelitowy - dostają się do układu limfatycznego, gdzie się mnożą. Okres wylęgania: ok. 2 tygodni. Początkowe objawy są niecharakterystyczne, takie jak pogorszenie samopoczucia, niezbyt silne bóle głowy, utrata łaknienia, stany podgorączkowe. W ciągu 4-6 dni objawy te stosunkowo szybko przybierają na sile. Gorączka ustala się na stałym poziomie 39°--40oC - rozpoczyna się okres pełnego rozwoju choroby, trwający ok. 2-3 tygodni. Chory jest apatyczny, odurzony, aż do całkowitego zamroczenia. Typowy dla duru brzusznego jest wygląd języka (w środku pokryty suchym brunatnym nalotem, na krawędziach żywoczerwony). Powiększeniu ulega wątroba i śledziona. Brzuch jest wzdęty, bolesny. Początkowo występują zaparcia, następnie pojawia się biegunka i częste oddawanie grochowatych stolców. Około 10 dnia choroby na skórze dolnej części klatki piersiowej i brzucha pojawia się charakterystyczna wysypka, tzw. różyczka durowa. Są to drobne, bladoróżowe plamki, nieznacznie uniesione ponad otaczającą skórę, znikające przy ucisku i rozciąganiu skóry. Wysypka utrzymuje się kilka dni, po czym znika, pozostawiając lekkie przebarwienie skóry. Około 4 tygodnia choroby temperatura zaczyna ulegać wahaniom i w końcu normalizuje się. Następujący okres zdrowienia cechuje znacznie wzmożone łaknienie, chwiejność usposobienia, drażliwość oraz zmiany troficzne skóry, włosów i paznokci.
Czyraki: Ewolucja zmian jest następująca: początkowo tworzy się naciek zapalny w otoczeniu mieszka włosowego i drobny sinoczerwony guzek. Po upływie kilku dni na szczycie guzka powstaje krosta, pod którą wytwarza się martwica. Następnych kilka dni przynosi samoistne pęknięcie krosty i ewakuację mas martwiczych. Ubytek powstały po oddzieleniu się mas martwiczych goi się zwykle z pozostawieniem niewielkiej blizny.
Z objawów podmiotowych występuje duża bolesność w okresie tworzenia się czyraka.
Płonica jest ostrą chorobą zakażną wieku dziecięcego; charakteryzuje się charakterystyczną wysypką, temperaturą, bólami głowy, silnym zaczerwienieniem gardła i języka (język malinowy). Złuszczanie pozapalne występuje na dłoniach i stopach i oznacza koniec zapalenia.