SYNTETYCZNE ŚRODKI ODURZAJĄCE
Wśród środków odurzających i psychotropowych najliczniejszą grupę stanowią substancje syntetyczne. Narkotyki syntetyczne to takie, które zostały wyprodukowane w laboratorium (najczęściej nielegalnym) z syntetycznych prekursorów. Ich stale rosnąca popularność
rozpoczęła się w latach 80. XX wieku; w porównaniu z narkotykami naturalnymi są więc substancjami nowymi. Istnieją dwie podstawowe przyczyny ich popularności
Pierwsza to duża różnorodność tego typu narkotyków, z których większość, mimo, że ma działanie psychotropowe, nie jest prawnie kontrolowana.
Druga to łatwość produkcji narkotyków syntetycznych. Większość z nich można otrzymać prostymi metodami, w niewielkich laboratoriach, a nawet w warunkach domowych.
Uzależnienie, czyli toksykomania ujmowana jest najczęściej jako przyjmowanie substancji chemicznych (syntetycznych lub naturalnych, mających szkodliwy wpływ na organizm i psychikę jednostki), wskazujące patologiczny charakter przyzwyczajenia do przyjmowania określonego środka.
Należy tutaj zwrócić uwagę na dwa rodzaje tych środków tzn. środki odurzające i środki uzależniające. Te pierwsze to środki, które wywołują stan odurzenia i mogą spowodować ujemne skutki dla fizycznego lub psychicznego zdrowia ludzkiego, w definicji środków uzależniających akcentuje się zdolność potencjalnego wywoływania u pewnych osób stanu psychicznego, określanego jako uzależnienie psychiczne.
Substancje, które nazywamy narkotykami można podzielić według następujących kryteriów:
Materiału, z którego powstał narkotyk
narkotyki naturalne (opium, morfina, kodeina)
narkotyki półsyntetyczne (heroina)
narkotyki syntetyczne (metadon)
Rodzaju powodowanego uzależnienia
uzależnienie psychiczne - narastającą potrzebę psychicznego przyjęcia narkotyku, którego odstawienie, może wywołać objawy złego samopoczucia oraz stany lękowe. Towarzyszyć temu może tzw. zjawisko tolerancji (odporność na dany środek w wyniku czego, dla uzyskania pożądanego efektu zachodzi konieczność zwiększania dawek przyjmowanego narkotyku).
uzależnienie fizyczne - rodzaj uzależnienia powodowanego przez opiaty, barbiturany, pociągającego za sobą objawy łaknienia gdy zaprzestanie się przyjmowania danej substancji,
oba rodzaje uzależnień
Uzależnienie społeczne- dotyczy młodzieżowych grup subkulturowych (wspólne używanie środków odurzających) , silne uzależnienie jednostki od grupy, respektowanie panujących w niej norm, systemu wartości, obyczajów,
Biorąc pod uwagę kryterium efektów farmakologicznych można wyróżnić narkotyki działające:
depresyjnie na OUN (Ośrodkowy Układ Nerwowy) (alkohol, opium i jego pochodne, barbiturany )
stymulująco na OUN - amfetamina, kokaina
halucynogennie (psychodeliki) :
„małe psychodeliki” - marihuana, gałka muszkatołowa, skórka banana;
„duże psychodeliki” - meskalina, psylocybina, LSD 25, STP, DMT;
delirianty - kleje toksyczne, rozpuszczalniki lotne, np. kleje, plastyczne, modelarskie, domowe, zmywacz do paznokci, rozcieńczalniki lakieru, gaz do zapalniczek, środki czyszczące
Narkotyki miękkie i twarde
Twarde to te, których używanie prowadzi do silnego uzależnienia, zwłaszcza kiedy jest połączone z poważnymi następstwami zdrowotnymi.
Miękkie to te, które uzależniają w dużo mniejszym stopniu lub wcale.
Do narkotyków twardych najczęściej zalicza się kokainę,amfetamina, i opioidy jak heroina i morfina, do miękkich najczęściej marihuanę, haszysz i LSD.
Pojawiają się nowe „ciekawsze” sposoby wprowadzania się w stan odurzenia:
grzyby halucynogenne pod różnymi postaciami,
bieluń,
konsumpcja haszyszu w postaci ciastek,
dodawanie amfetaminy do coca- coli,
umiejscawianie narkotyków środkach spożywczych - lizakach, cukierkach, o różnych kształtach, barwionych kodem czarno- żółto- niebieskim,
próby palenia polskiej heroiny (odparowywanie i palenie w fajce),
mieszanie popiołu marihuany z mlekiem,
mieszanie marihuany z suszem muchomorów.
Do najczęściej używanych środków narkotycznych należą:
Leki nasenne i uspokajające
Należą tu barbiturany ( leki nasenne np. fenobarbital), benzodiazepiny (lek uspokajający np. relanium)
Po zażyciu tych środków dochodzi do zrelaksowania się i uzyskania poczucia spokoju. Większe dawki mogą powodować zawroty głowy, zaburzenia równowagi, zmiany nastroju.
Leki nasenne i uspokajające prowadzą do uzależnień fizycznych i psychicznych.
Przyjmowanie tego rodzaju środków niesie za sobą problemy neurologiczne, hormonalne, oddechowe, zaburzenia psychiczne, choroby narządów miąższowych
Barbiturany mają szczególne działanie w połączeniu z alkoholem i w ten sposób są bardzo często nadużywane. Alkohol wzmacnia działanie barbituranów.
INHALANTY
Używane najczęściej przez młodzież i dzieci (początkujących narkomanów, tzw. „wąchaczy”), ze względu na ich powszechną dostępność
Łatwa dostępność do wziewnych środków odurzających bierze się z dwóch powodów:
1- większość z nich jest legalna i w związku z tym pozostaje w ciągłej sprzedaży;
2- cena ich jest relatywnie niska w stosunku do innych substancji odurzających.
Wiele produktów, w które zaopatrzone jest każde gospodarstwo domowe zawiera rozpuszczalniki mogące służyć jako
środki odurzające.
Traktowane nieco lekceważąco w środowisku narkomanów i niedoceniane w sensie ich szkodliwości, należą jednak do silnie działających substancji tłumiących
SUBSTANCJE AKTYWNE
Wachlarz stosowanych substancji jest bardzo szeroki . od benzyny i gazu turystycznego, poprzez kleje i rozpuszczalniki, farby i lakiery, do dezodorantów i środków piorących. W produktach tych występują związki chemiczne takie, jak octany alifatyczne, toluen, benzen, ksylen, aceton, cykloheksan, tetrachlorek węgla, trichloroetylen, acetan amylu, chlorek metylenu i wiele innych.
SPOSOBY PRZYJMOWANIA
Substancje te przeważnie są w postaci płynnej, a stosowanie ich przyjmuje najróżnorodniejsze formy. Często są one wylewane na szmatkę, chusteczkę i przykładane do nosa, a następnie wdychane. Mogą być również wdychane przez usta, co ponoć jest .wydajniejsze.. Najpopularniejszym sposobem przyjmowania wziewnych substancji odurzających jest
wdychanie oparów z worka foliowego, tak aby obejmował on nos i usta lub po założeniu go na głowę.
Tak zażywane substancje chemiczne już po kilku głębokich wdechach . w ciągu kilkunastu sekund przedostają się do układu krwionośnego a następnie powodują gwałtowne uczucie euforii.
U osób, które inhalują środki wziewne regularnie i przez dłuższy czas mogą w okolicach nosa i ust występować krosty i wrzody, na wargach pęknięcia.
.Wdychanie oparów wstrzymuje naturalny dopływ tlenu do mózgu i powoduje obumieranie komórek nerwowych. Jest to proces nieodwracalny - komórki nigdy nie zostaną zregenerowane.
AMFETAMINA
Syntezę amfetaminy opracowano pod koniec XIX wieku. Od 1930 roku, do połowy lat 60. była używana jako lek i funkcjonowała na legalnym rynku farmakologicznym.
W ciągu ostatnich stu lat były one wykorzystywane w różnorodny sposób: od zastosowań leczniczych w medycynie, poprzez stosowanie ich jako środki odchudzające przez osoby otyłe; były również powszechne wśród sportowców jako tzw. koks (doping) w sporcie; obecnie pozostają przede wszystkim środkami odurzającymi stosowanymi przez narkomanów.
Amfetamina i metamfetamina stosowane są drogą pokarmową, dożylnie, palone, wdychane przez nos.
Zależnie od drogi przyjęcia ich działanie wykazuje pewne różnice. Na przykład przy podaniu dożylnym lub paleniu w ciągu 5 -15 sekund występuje tzw. kop czyli krótkotrwały okres niezwykle intensywnej euforii. Podanie doustne i donosowe wywołuje euforię o słabszym nasileniu, tzw. high. Trwa ona 3 do 5 minut po przyjęciu przez śluzówki nosa, a ok. 20 minut po
przyjęciu doustnym.
NIEBEZPIECZEŃSTWA
- Anhedonia . utrata zdolności odczuwania przyjemności przy czynnościach i przeżyciach zwykle jej dostarczających.
- Psychoza amfetaminowa charakterze majaczeniowo-urojeniowym (omamy słuchowe i urojenia prześladowcze) . długotrwałe stosowanie amfetaminy i metamfetaminy często prowadzi do stanów przypominających objawy schizofrenii.
- Wywołana przez narkotyk głęboka i ostra depresja może prowadzić do myśli i prób samobójczych nawet przez długi czas od momentu zaprzestania jego przyjmowania.
- Zmniejszenie potencji z równoczesnym wzrostem pożądania. Przy dużym pobudzaniu seksualnym ejakulacja i orgazm są trudne i niemożliwe do osiągnięcia.
- Silne pobudzenie oraz zanik samokontroli prowadzi często do niespodziewanych, bardzo gwałtownych zachowań.
- Skrajne wyczerpanie spowodowane długim okresem intensywnego przyjmowania narkotyku. Z reguły już po kilkudniowym .ciągu. osoba używająca amfetaminy zapada w przedłużony, niespokojny sen trwający nawet do 48 godzin.
- Przedawkowanie przejawia się w postaci tachykardii, bólów w klatce piersiowej, nadciśnienia tętniczego i zagrażającej życiu zapaści sercowo-naczyniowej. W wyniku przedawkowania narkotyku może nastąpić nieodwracalne uszkodzenie drobnych naczyń mózgowych prowadzące do udarów mózgu.
Potoczne nazwy amfetaminy:
białe, amfa, fuka, funia, speed, białko, władek, wład, white power, proń, proch, prochy, prąd, proton, pronto, wciąganie, feta, tynk, szuwax, sztynks, szmata, siupa, ścierwo, śnieg, szlif, koń, dziad, kiełcz, doktor.
Ecstasy (Amfetaminy halucynogenne )
ECSTASY - 3,4 metylo dioxymetyamfetamina. Po raz pierwszy wyprodukowano ją przed pierwszą wojną światową i wykorzystywano do tego celu związki aminowe ze zwykłej gałki muszkatołowej - produkt nosił wówczas nazwę MDMA.
Tabletki Ekstazy mają różne kształty, kolory i znaki (logo).
Zawierają kilkanaście różnych pochodnych amfetaminy, najczęściej spotykane zawierają MDMA, substancję o stosunkowo łagodnym działaniu pobudzającym i halucynogennym.
MDMA ma działanie pobudzające, dając uczucie lekkości i wspaniałego nastroju, nosi uczucie głodu i zwiększa wydolność fizyczną. Zażywana w większych ilościach wywołuje halucynacje i delirium, możliwość utraty przytomności i śpiączki. Powoduje, również bóle i zawroty głowy, brak łaknienia i bezsenność. Typowymi objawami po zażyciu Ekstazy, podobnie jak amfetaminy, są rozszerzone źrenice, przyśpieszenie mowy, pobudzenie bladość i nadmierna potliwość. Może również powodować nudności, wymioty i bóle brzucha.
Potoczne nazwy Ecstasy: piguły, pixy, dropsy, droppery, X, E, tabletki, cukierki, kręgi, eski, xtc, tic tac, kółka, witaminka, guziki, groszki.
PMA i PMMA
PMA (para-metoksyamfetamina) i PMMA (para-metoksymetamfetamina) są pochodnymi amfetaminy
Obecność w tabletkach PMA zamiast MDMA okazała się tragiczna w skutkach dla kilkudziesięciu osób w Europie i kilku w Polsce, powodując ich śmierć
Substancja powoduje gwałtowny wzrost temperatury, zmiany ciśnienia krwi oraz arytmię serca.
PMA jest szczególnie niebezpieczną substancją z powodu niewielkiej różnicy pomiędzy dawką wywołującą pożądany efekt, a tak zwaną dawką letalną, czyli powodującą zgon.
Objawy zażycia PMA i PMMA są podobne do występujących po MDMA.
Tabletki gwałtu
Leki przeznaczone do leczenia ściśle określonych chorób, wywołują podobne efekty jak zwykłe narkotyki.
Do najpopularniejszych leków należy Rohypnol, jak również inne substancje, takie jak GHB (kwas gammahydroksy masłowy) i etamina,
Ich wspólną cechą jest to, że podane w większej ilości wywołują senność i amnezję, po ich spożyciu osoba całkowicie staje się bezbronna, nie pamięta również okresu działania narkotyku.
Po 72 godzinach od momentu spożycia narkotyk nie jest możliwy do wykrycia w organizmie!
Zażycie leku zamiast tabletek ekstazy wydaje się bezpieczniejsze i nie budzi oporów psychicznych. Tymczasem wiele z nich powoduje silne działania uboczne i może być wykorzystane do działań przestępczych jako tabletki gwałtu.
LSD 25
dwuetyloamid kwasu d-lizergowego stosowany w postaci winianu
Numer 25 w nazwie oznacza że LSD było 25. z kolei związkiem w serii syntez.
środek halucynogenny, upowszechniony przez ruch hipisowski i nadal bardzo popularny, służący „ekspansji umysłu”,
jest to narkotyk otrzymywany z pasożytniczego grzyba zwanego - sporyszem
Najczęstszą formą tego psychodeliku są będące w nielegalnej dystrybucji kolorowe papierowe znaczki wielkości przedstawiające różne symbole graficzne . nasączone roztworem LSD. Stosowane są one doustnie (ssanie lub włożenie pod język). LSD ma niezwykle niską dawkę efektywną: każdy znaczek zawiera ok. 0,003 g LSD.
Prędkość działania LSD jest zależna od sposobu przyjęcia środka. I tak, brany doustnie (droga pokarmowa) przynosi efekty dopiero po ponad czterdziestu minutach, u osób szczególnie wrażliwych . wcześniej, nawet po piętnastu. Często jest przyjmowany poprzez włożenie pod język, a więc wchłaniany przez dziąsła. LSD może być również, co jest szczególnie niebezpieczne, włożone pod powiekę oka.
WŁAŚCIWOŚCI UZALEŻNIAJĄCE
Uzależnienie psychiczne -Występuje raczej rzadko . tylko wyjątkowo prowadzi do nieodpartej chęci ponownego przyjęcia.
Uzależnienie fizyczne -Brak możliwości fizycznego uzależnienia . niezależnie od częstotliwości przyjmowania, organizm nie włącza LSD do metabolizmu. Nie zaobserwowano, oprócz uczucia ospałości i czasem przygnębienia, żadnych objawów abstynencji po odstawieniu LSD.
- Możliwość ponownego, chwilowego wystąpienia wrażeń i halucynacji doznanych podczas odurzenia mająca miejsce w pewnym odstępie czasowym od momentu odurzenia (nawet po kilku tygodniach czy miesiącach) . flashback.
- Przedawkowanie ze śmiertelnym skutkiem jest nie możliwe - nie występuje zagrożenie życia bezpośrednio ze strony samej substancji chemicznej.
PCP (fencyklidyna)
używany w celu uzyskania reakcji euforycznych, gdyż powoduje uczucie odprężenia lub podniecenia, lekkości (pływanie w powietrzu), jednocześnie zniekształca poczucie miejsca i czasu; reakcjom tym towarzyszą też negatywne zmiany psychiczne: zaburzenia mowy (jąkanie, niemożność mówienia), przerażenie, panika, depresja z zamachami samobójczymi, lęk przed śmiercią, urojenia, stany agresji i autoagresji, poczucie wyobcowania; oraz zmiany fizjologiczne: zaburzenia w oddychaniu, zmienne ciśnienie krwi, przyśpieszona akcja serca, nudności i wymioty, ślinotok, pocenie się, skurcze mięśni, silnie zwężone źrenice,
nie wywołuje uzależnienia fizycznego, ale można przedawkować ze skutkiem śmiertelnym;
Sterydy
środki hormonalne, których zażywanie (zwłaszcza wśród młodzieży płci męskiej) warunkują odmienne motywy niż zażywanie narkotyków (wyzwolenie tendencji rywalizacyjnych, agresywnych, „poprawienie” zewnętrznego wyglądu, siły fizycznej);
systematyczne używanie sterydów - obok przyrostu masy mięśniowej - powoduje skutki uboczne w postaci fizjologicznej: obrzęk twarzy i szyi, łydek i stóp, trądzik, rozstępy, wypadanie włosów, kruchość naczyń krwionośnych, podwyższenie ciśnienia krwi i przyspieszenie tętna, obniżenie popędu płciowego, obkurczenie jąder, zahamowanie wzrostu, chorobę wieńcową i choroby wątroby, zmiany w chromosomach, a u dziewcząt dodatkowo objawy maskulinizacji, a także po odstawieniu anabolików objawy natury psychicznej: zobojętnienie, apatię i depresję.
Opium (pochodne - morfina, kodeina, heroina, polska heroina, czyli „kompot”
Do opiatów zalicza się substancje otrzymywane z przetworów maku lekarskiego, jak również syntetyczne środki, działające na receptor opiatowy. Substancje te, a zwłaszcza heroinę, uważa się za najbardziej uzależniające znane człowiekowi narkotyki.
SUBSTANCJA AKTYWNA
Do najczęściej używanych alkaloidów opiatowych należą:
- Morfina
- Heroina
- Kodeina
- Metadon . syntetyczny analog morfiny o przedłużonym działaniu
Heroina - proszek w kolorze od białego do brązowego
Na czarnym rynku istnieją dwa rodzaje nielegalnej heroiny:
-Brown Sugar, która ma postać brązowych bądź różowych granulek lub proszku; jest ona rafinowana w Azji.
-Biała heroina, otrzymywana z morfiny ma postać drobnego, białego proszku;
Kolor sprzedawanej na ulicy heroiny zależy także od domieszek innych narkotyków lub substancji mających po prostu zwiększyć jej wagę i objętość.
"Kompot" . polska heroina
Specyfik zawierający alkaloidy opium z przewagą morfiny, kodeiny i heroiny. Lekko oleisty płyn, w kolorze: od słomkowego do brązowego . przechowywany z reguły w strzykawkach lub w małych plastikowych buteleczkach.
Heroina, najczęściej używany nielegalnie alkaloid opiatowy, jest przyjmowana trzema drogami:
1- wdychanie oparów z podgrzewanej folii metalowej
2- wciąganie przez śluzówki nosa (sniff)
3- iniekcje . najczęściej dożylne
Uzależnienie psychiczne
Dochodzi do niego stosunkowo szybko . na skutek przyjemnego błogostanu w jaki wprowadzahą opiaty, niemal natychmiast pojawia się potrzeba ponownego przeżycia tego stanu.
Uzależnienie fizyczne
Występuje bardzo szybko i pojawia się niezależnie od rodzaju alkaloidu opiatowego i sposobu jego używania. Następstwem są przykre objawy abstynencyjne po odstawieniu narkotyku.
W przypadku przedawkowania najważniejsze jest podtrzymanie oddechu (sztuczne oddychanie) oraz wezwanie karetki pogotowia.
Ryzyko transmisji chorób zakaźnych (szczególnie HIV/AIDS i wirusowego zapalenia wątroby) w związku z iniekcyjną drogą przyjmowania.
Intensywność uzależnienia, szczególnie w przypadku heroiny, bardziej niż w przypadku jakiegokolwiek innego narkotyku do całkowitego podporządkowania życia nałogowi i jego podtrzymania. Skutki takiego stanu odczuwane są wyraźnie w każdej dziedzinie życia osoby uzależnionej. Opiaty obniżając napięcie emocjonalne sprawiają, że osoby przyjmujące je nie
czują dyskomfortu swojej, pogarszającej się sytuacji.
SLANG ŚRODOWISKA NARKOTYCZNEGO
dragi - narkotyki;
buzować, grzać, ładować, hajcować - odurzać się;
jarać, palić - odurzać się marihuaną;
wąchać, snifować, żąchać, kleić się, dmuchać, przydmuchiwać -odurzać się środkami wziewnymi; cyknąć,
huknąć, dać w kanał (żyłę) - wstrzyknąć środek narkotyczny; przymulić - zażyć środki psychotropowe;
odjazd, odlot - stan odurzenia;
być na baju - być pod wpływem narkotyku;
być w ciągu (cugu) - codziennie zażywać narkotyki;
być na głodzie, być na skręcie - odczuwać objawy abstynencyjne;
czysty - bez środka narkotykowego, nie biorący narkotyków;
diler - handlarz narkotyków, pośrednik;
towar - narkotyk, porcja narkotyku;
hasz - haszysz;
afgan - haszysz afgański;
maroko - haszysz marokański;
marycha, maryśka, gandzia, huana, gras, trawa, ziele, zioło - marihuana;
skun - marihuana z Holandii;
skręt, dżont - papieros zrobiony własnoręcznie z marihuany;
acid, kwas - LSD;
amfa, spid - amfetamina;
koka - kokaina;
piguły, prochy - tabletki, proszki odurzające;
psychotropy - leki psychotropowe.
|
PODSUMOWANIE
Dla własnego bezpieczeństwa, zwłaszcza młode dziewczyny i kobiety powinny unikać picia na dyskotekach czy innych imprezach drinków, do których miały niekontrolowany dostęp inne osoby oraz nie zażywać z pozoru niewinnie wyglądających leków, które mają je tylko rozluźnić i ułatwić dobrą zabawę.
Należy podkreślić to iż, palący trawkę wcześniej czy później sięga po coś co zapewni mu głębsze doznania i tym czymś jest zazwyczaj narkotyk tzw. twardy.
Osoby sięgające po miękkie narkotyki również umierają lecz nie na skutek przedawkowania, a w wyniku urojeń, które powstaną w ich psychice (np. człowiek po wypaleniu trawki może dojść do wniosku, że potrafi latać i postanowi rozwinąć skrzydła skacząc z okna).
Powszechnie używane papierosy, alkohol, tabletki uspokajające, czy nasenne społeczeństwo traktuje jako bezpieczne i nie w kategoriach narkotyków, a przecież wszystkie te środki są środkami odurzającymi
Wszystkie narkotyki działają destrukcyjnie na OUN, u osób zażywających narkotyki zaobserwowano zniszczenia w mózgu, które powodowały różnego rodzaju zaburzenia psychiczne
Uzależnieniu towarzyszy również zwiększona zapadalność na HIV, wirusowe zapalenie wątroby itp., co jest związane z dożylną drogą podawania środków odurzających, a także wykorzystaniem jednej strzykawki przez wiele osób.