europejska polityka gospodarcza, Zarządzanie, Integracja europejska


22.02.2005r.

egzamin pisemny - 5 pytań, nie ma zerówki

Literatura:

  1. Michałek, Siwiński, Socha - Od liberalizmu do integracji Polski z UE, PWN, W-wa, 2003r.

  2. Winiarski - Polityka gospodarcza, PWN, W-wa, 2004r.

  3. Kawecka - Wyrzykowska, Synowiec - Unia Europejska. Przygotowania Polski do członkostwa - IKiCHZ, 2004r.

  4. Biernat - Polityka gospodarcza Polski w latach 1995-2003 ze szczególnym uwzględnieniem równowagi zewnętrznej, 2004r.

  5. Molle - Ekonomika integracji europejskiej, Gdańsk, 2000r.

  6. Ciamaga, Latoszek, Michałowska - Gorywoda, Oręziak, Teichman - Unia Europejska, PWN, 1998r.

  7. Kisiel-Łowczyc - Współczesna gospodarka światowa, 2003r.

1.03.2005r.

SYSTEM GOSPODARCZY

Polityka gospodarcza - działalność regulacyjna państwa i jego organów

System gospodarczy - jest to układ powiązań między społecznymi i gospodarczymi podmiotami

  1. Gospodarka naturalna

Jest to gospodarka słabo rozwinięta, bazująca na surowcach. Oparta jest o zaspokojenie własnych potrzeb. Nie ma nadwyżki na sprzedaż. Zajmuje się bezpośrednim wykorzystaniem zasobów. Wykorzystuje się głównie zasoby ludzkie. Istotą systemu jest skłonność do inwestowania poprzez oszczędności. Podmioty muszą odbierać to co się dzieje w gospodarce jako szansę na rozwój. Oszczędności mogą pochodzić od podmiotów gospodarczych (niski dochód jest pochodną niskiego poziomu rozwoju)

Wewnętrzne możliwości rozwoju wynoszą 0.

Zewnętrzne możliwości rozwoju osiągane są poprzez bezpośrednie inwestycje zagraniczne, przy których liczy się dochodowość (rentowność) tych inwestycji oraz układ instytucjonalny (czyli polityka gospodarcza).

  1. Gospodarka rynkowa (towarowa)

Podstawowymi podmiotami są jednostki, które znacznie różnią się od siebie. W tym typie gospodarki istnieje nadwyżka towarowa. Jeśli jest nadwyżka tzn. że dobrze funkcjonują poszczególne branże, gospodarka jest rentowna. Są to gospodarki, które stanowią większość w świecie.

  1. Gospodarka administrowana

Nazywana jest tak ze względu na sposób zarządzania gospodarką

  1. Gospodarka mieszana

15.03.2005r.

INTERWENCJONIZM PAŃSTWOWY

Argumenty za i przeciw udziałowi państwa w gospodarce

  1. za:

  1. przeciw

Do metod i narzędzi polityki gospodarczej państwa zalicza się różne sposoby, środki i instrumenty, za pomocą których państwowe organy gospodarcze oddziałują (wpływają) na podmioty i procesy gospodarcze w celu osiągnięcia zakładanych celów i zamierzeń gospodarczych i społecznych.

Sposoby ingerencji państwa w gospodarkę:

22.03.2005r.

Funkcje ekonomiczne państwa

System gospodarczy - sfera realna (zasobowa) i regulacyjna (iformacyjna)

Funkcje państwa:

Klasyfikacja celów interwencjonizmu:

Cele interwencjonizmu:

  1. krótkookresowe - przeciwdziałanie bezrobociu, zwalczanie inflacji, przeciwdziałanie wahaniom koniunktury, dążenie do równowagi bilansu płatniczego

  2. długookresowe - regulowanie stopy wzrostu gospodarczego, przemiany strukturalne gospodarki, oddziaływanie kierunku postępu naukowo technicznego, ochrona środowiska

  3. koniunkturalne - pełne zatrudnienie, poprawa alokacji czynników produkcji, zaspakajanie potrzeb społecznych, poprawa podziału dochodów, majątków, poprawa modelu konsumpcji indywidualnej, ochrona podaży ważnych produktów podstawowych, ochrona zasobów naturalnych ludzkości oraz skracanie czasu pracy

  4. tradycyjne - przeciwdziałanie bezrobociu, szybki wzrost gospodarczy, stabilizacja ogólnego poziomu cen oraz równowaga bilansu płatniczego

  5. nowoczesne - kształtowanie postępu naukowo-technicznego, wprowadzenie nowych technologii, oddziaływanie na przemiany strukturalne, ochrona środowiska

  6. gospodarcze - związane z kształtowaniem wzrostu gospodarczego, utrzymanie równowagi gospodarczej

  7. społeczne - związane z kształtowaniem szeroko pojętych warunków bytu społeczeństwa i jakości życia

  8. polityczne - utrzymanie w danym kraju form ustrojowych

Rodzaje interwencjonizmu:

Typy ekonomicznych funkcji państwa:

(A) adaptacyjny (B) zachowawczy

0x08 graphic
długookresowe krótkookresowe

zewnętrzne wewnętrzne

0x08 graphic
0x08 graphic
mikroekonomiczne makroekonomiczne

Typ (A) - nowe trendy w gospodarce (1)

Otwartość gospodarki zmusiła do zmiany podejścia gospodarek

Typ (A) - nowe trendy w gospodarce (2)

Cechy ekonomicznej roli państwa:

12.04.2005r.

POLITYKA FISKALNA

Polityka fiskalna jest to osiąganie przez państwo określonych celów ekonomicznych i społecznych poprzez wykorzystanie podatków i wydatków państwa.

Celem polityki budżetowej jest tworzenie warunków ekonomiczno-finansowych do sprawnego funkcjonowania i zrównoważonego rozwoju gospodarki.

Polityka fiskalna => cele ekonomiczne i społeczne <= podatki i wydatki państwa

podatki - element dochodowy

wydatki - element wydatkowy

Państwo jak każdy podmiot musi stworzyć budżet. Polityka fiskalna realizowana jest poprzez budżet państwa.

Budżet państwa - jest finansowym systemem ogólnonarodowego rachunku działalności gospodarczej państwa w ramach jego polityki ekonomicznej. Może mieć dodatnie lub ujemne saldo dochodów i wydatków. Udział budżetu państwa w PKB jest uważany za ważny wskaźnik stopnia ingerencji państwa w gospodarkę.

Podatki i opłaty budżetowe są formą ceny za wartość świadczonych przez państwo dóbr i usług dla ludności oraz podmiotów gospodarczych w zakresie bezpieczeństwa wewnętrznego i zewnętrznego, administracji, sądownictwa, infrastruktury komunikacyjnej, energetycznej, wodnej, komunalnej, ochrony środowiska itp., a także pokrycie kosztów usług społecznych - opieki zdrowotnej, oświaty i nauki, kultury i sztuki, renty i emerytury itd.

Źródła dochodów budżetowych:

PIT - podatek progresywny, podatek od osób fizycznych; celem jest opodatkowanie wyższych dochodów większymi podatkami, a niskich dochodów niskimi (jest to podatek od wartości dodanej do cen towarów i usług)

CIT - podatek od przedsiębiorstw, ma charakter liniowy - wszyscy płacą takie same podatki (19%)

Pierwszy podatek pośredni został wprowadzony we Francji w 1974r. Są to podatki naliczane od ceny (w Polsce 22%). Są podatkami łatwiej ściągalnymi niż podatki bezpośrednie.

W budżecie wyraźnie rośnie znaczenie podatków pośrednich

Wydatki:

dochody = wydatki => równowaga budżetowa

dochody > wydatki => nadwyżka budżetowa

dochody < wydatki => deficyt budżetowy

Deficyt budżetowy jest skutkiem rosnącej roli państwa.

Źródła finansowania deficytu:

18.04.2005r.

Zadłużenie 113 mld $ (nie większe niż 25% eksportu )

Dług publiczny - 60% PKB

Prawo Fishera - inflacja będzie rosła w takim samym tempie jak ilość pieniądza

ΔTMS/TMS = ΔP/P = ∏

TMS - podaż pieniądza

P - cena

∏ - inflacja

Wydatki Polski - 46% PKB - jest to zarazem wskaźnik ingerencji państwa w gospodarkę

Jeżeli wzrastają wydatki, to rośnie też udział państwa w gospodarce.

Efekt wypychania - jest to przejmowanie przez państwo różnego typu działalności od podmiotów gospodarczych i z zagranicy:

efekt wyniesie 100% jeżeli podatki = wydatki rządowe

koszty transakcyjne - państwo powinno oddać część podatków jako koszty transakcyjne

Wypychanie pośrednie - jest to wskaźnik wyznaczający rosnącą rolę państwa poprzez deficyt budżetowy. Państwo zgłosi popyt na środki pieniężne (aby móc zmniejszyć deficyt). Popyt będzie zgłaszany do obywateli, a później do banków komercyjnych. Jeżeli będzie rosło zapotrzebowanie państwa na pieniądz to nastąpi wzrost ceny pieniądza (czyli stopy procentowe).

Jeżeli stopa procentowa wzrośnie:

  1. inwestorzy:

  • gospodarstwa domowe