Szkło Murano

Murano to wysepka położona na lagunie, ok. 10 min. drogi vaporetto z Wenecji na północ. Wysepka (a właściwie kilka wysepek porozdzielanych kanałami) ma ok. 5 km² i zamieszkuje ją ok. 8 tysięcy ludzi.
Obok mamy widok Murano, lagunę i Wenecję w tle.
Murano jest zamieszkane już od czasów starożytnych, więc nie brak tu zabytków. Romańska bazylika Santa Maria e Donato istnieje od VII wieku. Chluba jej są bogate mozaiki posadzkowe i tajemniczy nastrój wnętrza - co inspirowało wielu poetów, także naszą Marię Konopnicką.
Murano i w zamierzchłych czasach i dziś to przede wszystkim piękne szkło!!

Wyrabianiem szkła zajmowano się już w starożytności, ale szkło Greków i Rzymian było chropowate w dotyku i mętne w kolorze. Dopiero w Wenecji i na Murano, gdzie szkło produkowano już od VIII wieku, gdzieś w XII-XIII w. wynaleziono szkło twarde i przezroczyste. To zrewolucjonizowało ówczesny świat: rozwinęła się optyka i pojawiły się okulary - lektura była dostepna dłużej i dla większej ilości osób, co przyśpieszyło rozwój nauki, okna oświetlały pomieszczenia przez cały dzień, można było dłuzej i lepiej pracować, pojawiły się szklarnie, odporne na deszcz i wiatr lampy... Lustro spowodowało, że zaczęto się interesować własną osobą, jej wyglądem, naturą psychologiczną - pojawił się autoportret. Wiemy, że pod koniec XIII wieku wszystkie piece szklarskie z Wenecji zostały przeniesione dla bezpieczeństwa na wysepkę Murano. Miało to zapobiec groźbie pożarów w mieście. Produkcja rozwijała się intensywnie i pod koniec XVw. szkło weneckie zdominowało rynki europejskie. Obok przedmiotów użytkowych produkowano na Murano także kostki ze szkła dla wspaniałych mozaik. Jedną z bardziej znaczących rodzin hutników szkła w Odrodzeniu była rodzina Barovier, jeszcze dziś aktywna, która między innymi odnowiła tradycję produkcji wysokiej jakości przezroczystego szkła tzw. cristallo. To szkło dało fortunę producentom szkła z wyspy. Tu z prawej mamy tzw.kielich weselny Baroviera, z okresu Odrodzenia, turkusowe szkło zdobione emalią. Technika, krórą mistrzowie z Murano doprowadzili do wielkiej perfekcji to technika filigranu lub siateczkowa (reticello) , którą się osiągało nakładając na przezroczyste szkło cieniutkie rureczki z białego matowego szkła. Wspaniały przykład tego mamy obok z lewej - pojemnik cały owinięty cieniutką siateczką. Szkło z Murano jest wciąż niezwykłe. Uszlachetniane kilkudziesięcioma składnikami - a nie jak gdzie indziej - kilkoma. Mistrzowskie technologie dawały wiele rodzajów szkła : kryształowe (cristallo), zdobione emalią (smalto), szkło z drobinkami złota (aventurine), szkło wielobarwne (millefiori), szkło mleczne (lattimo). Mistrzowie szklarscy przez wieki podlegali surowym prawom mającym uniemożliwić wykradzenie tajemnicy produkcji szkła z wyspy. Za to groziło obcięcie rąk! Córki mistrzów mogły wychodzić za mąż tylko za obywateli Wenecji. Mistrzowie dbali o elegancję formy i czystość linii. Wychodziły z ich rąk wspaniałe przedmioty ze szkła dmuchanego, leciutkie, białe bądź z delikatnym odcieniem ultramaryny i ozdabiały stoły nie tylko panów weneckich. Produkowano kuliste butelki, karafki, puchary i kielichy na długiej i cienkiej nóżce jak ten z lewej. Dekorowano te przedmioty w różnoraki sposób: ozdobne brzegi formowano na gorąco za pomocą szczypców, analogicznie tworzono wymyślne spirale i zawijasy. Czasami przedmioty przybierały fantastyczne kształty jak ten obok z prawej fantastyczny kaganek z muzeum w Murano. Tradycja chwały sztuki szklarskiej wyspy znajduje dziś świadectwo w muzeum szuki szklarskiej (Museo Vetrario) . Jest to jedyne takie muzeum we Włoszech i jedno z nielicznych w świecie. Można tam znaleźć przykłady wszystkich technik, form i wynalazków które rozwijały się na wyspie od czasów antycznych aż do współczesności. W muzeum możemy podziwiać przede wszystkim rzadkie okazy z czasów Renensansu, złotego okresu rozwoju tej sztuki i także największej chwały Wenecji. Możemy obejrzeć wyrafinowane przedmioty malowane emalią i największy wynalazek mistrzów szkła z Murano czyli szkło kryształowe. Przezroczyste, najczystsze o często bardzo prostych formach które pozwalają przede wszytkim podziwiać grę światła w nich. Na wyspie także dzisiaj są piece szklarskie - jeden jeszcze z czasów Republiki Weneckiej - gdzie możemy na żywo podziwiać pracę mistrzów szklarskich. Wrażenie jest niezapomniane - na naszych oczach powstają dzieła sztuki z krainy ułudy - przezroczyste i nierealne.

---