PODSTAWY TURYSTYKI - ZAGADNIENIA EGZAMINACYJNE

1. DATY DOTYCZĄCE NAJISTOTNIEJSZYCH WYDARZEŃ Z HISTORII TURYSTYKI W EUROPIE I POLSCE.
Europa
- 1841 r. - otwarto pierwsze biuro turystyczne THOMAS COOK
- 1857 r. - Angielski Klub Alpinistyczny
- 1882 r. - powstają pierwsze zrzeszenia hotelarskie w Szwajcarii
- 1975 r. - powstaje WTO
Polska
- 1823 r. - dr J. J. Hafnem założył nadmorskie kąpielisko Sopot
- 1873 r. - Galicyjskie Towarzystwo Tatrzańskie
- 1874 r. - powstaje pierwsze schronisko górskie nad Morskim Okiem
- 1906 r. - Polskie Towarzystwo Krajoznawcze PTK
- 1908 r. - „Sita” - organizacja kulturalno - sportowa (robotnicy)
- 1909 r. - powstaje TOPR (Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe)
- 1919 r. - Polskie Towarzystwo Tatrzańskie
- 1920 r. - I biuro we Lwowie „ORBIS” (potem Polskie Biuro ORBIS)
- 1927 r. - połączenie PTT z TOPR
- 1929. 01. 01 - LOT
- 1929 r. - powstaje Polskie Towarzystwo Schronisk Młodzieżowych (reaktywacja w 1959)
- 1932 r. - powstało WYHF(w Amsterdamie, Międzynarodowa Unia Schronisk Młodzieżowych. Polska była jednym FILC 11 członków - założycieli tej organizacji), FICC
- 1934 r. - rozpoczęcie rozmów o połączenie się PTT i PTK
- 1935 r. - Liga Popierania Turystyki
- 1937. 02. 10 - GROMADA (chłopskie biuro)
- 1938 r. - Centralne Biuro Wczasów
- 1949 r. -Fundusz Wczasów Pracowniczych
- 1950 r. - powstało PTTK z połączenia PTT i PTK
- 1952 r. - powstaje komitet do spraw turystyki
- 1956 r. - ALMATUR - biuro podróży
- 1957 r. - powstaje TKKF
- 1958 r. - ukazał się pierwszy egzemplarz czasopisma „Poznaj swój kraj”
- 1959 r. - odbyło się zebranie założycielskie PTSM, na którym powołano tymczasowe władze naczelne
- 1960 r. - przywrócono członkostwo Międzynarodowej Federacji Schronisk Młodzieżowych
- 1960 r. - GKKFiT
- 1972 r. - odbył się pierwszy Ogólnopolski Turniej Wiedzy Krajoznawczej
- 1985 r. - GKKFiT zmieniono w 1974 r. na GKT, a w 1985 ponownie przywrócono GKKFiT
- 1987 r. - Polskie Stowarzyszenie Turystyki
- 1990 r. - zostaje zarejestrowana Polska Izba Turystyki
- 1994 r. - powstaje Polska Agencja Promocji Turystyki
- 1993. 01. 01 - Polska Agencja Rozwoju Turystyki
- 1993 r. - Fundusz Rozwoju Turystyki

2. PREKURSORZY TURYSTYKI POLSKIEJ
- Stanisław Staszic (1805 opisuje swoje przeżycia z wędrówek po Tatrach w książce pt. „O ziemiorództwie gór dawnej Sarmacji a później Polski”), współtwórca Komisji Edukacji Narodowej, jako pierwszy w 1805 wszedł na Łomnice w Tatrach)
- Julian Ursyn Niemcewicz (podróżnik, pisarz, wyraz obserwacji z podróży dal w „Pamiętniku naszych czasów” oraz „Podróżach historycznych”)
- Wincenty Pol (poeta, profesor na Uniw. Jagiellonskim, patriota, popularyzator piekna ziemi polskiej „Piesń o ziemi naszej”)
- Tytus Chałubiński (popularyzator piękna Tatr, lekarz i przyrodnik, wspolzalozyciel Tow. Tatrzanskiego, odkryl Zakopane które w ciagu polwiecza stalo się siedziba artystow i znanym uzdrowiskiem)
- Oskar Kolberg (sformulowal podstawy krajoznawstwa i wiedzy o folklorze poczynione podczas wedrowek poprzez wszystkie zabory, które zawarl w 30-tomowym dziele „Lud, jego zwyczaje”)
- Mariusz Zaruski ( zeglaz, taternik, pisarz, zalozyciel TOPR w 1909, pionier polskiego narciarstwa, dzialacz Tow. Tatrzanskiego)
- Kazimierz Kulewieć (przyrodnik, krajoznawca, dzialacz spoleczny, wspolzalozyciel i prezes PTK, wydawca czasopisma „Ziemia”, redaktor „Naokolo świata”)
- M. Orłowicz - dzialacz turystyki i karajoznawstwa, wspoltworca polskiej tur. Zespolowej, wspoltworca Polskiego Tow. Tatrzanskiego i PTK, autor przewodników)
- W okresie zaborów wszelkie formy zorganizowanej działalności były ograniczone

3. TURYSTYKA W POLSCE PRZEDWOJENNEJ (STRUKTURY, ORGANIZACJE, INWESTYCJE)
Już od początku istnienia państwa polskiego były notowane podróże zagraniczne. Były to wędrówki religijne, dyplomatyczne lub handlowe. Od XIV w. mieszkańcy Polski wyjeżdżali na zagraniczne uczelnie m. in. do Bolonii i Padwy. Powstaje UJ w 1364 r. spowodowało zwiększenie liczby wyjazdów polskich profesorów i studentów oraz przyjazdów zagranicznych uczonych do Polski.
W XVIII/XIX zaczęła się rozwijać turystyka krajoznawcza, a w XIX w. wypoczynkowa (pobytowa). Coraz większą popularność zdobywały wyjazdy do uzdrowisk m. in. do Krynicy, Buska, Ciechocinka i kąpielisk nadmorskich. Do rozwoju turystyki na pocz. XIX w. przyczynili się Staszic i Niemcewicz.
Za początek polskiej turystyki uznaje się powstanie Galicyjskiego Towarzystwa Tatrzańskiego w 1873 (od 1920 Polskie Towarzystwo Tatrzańskie). Towarzystwo to skupiło elitę miłośników gór i podobnie jak założenie w 1906 Polskiego Towarzystwo Krajoznawczego odegrało pionierską rolę w dziedzinie krzewienia turystyki i nasycenia jej treścią patriotyczną.
WYMIEŃ ORGANIZACJE TURYSTYCZNE PRZED I-WSZĄ WOJNĄ ŚWIAT. W POLSCE I EUROPIE:
Europa:- 1841 r. - otwarto pierwsze biuro turystyczne THOMAS COOK;- 1857 r. - An gielski Klub Alpinistyczny;Polska:- 1873 r. - Galicyjskie Towarzystwo Tatrzańskie;- 19 08 r. - „Sita” - organizacja kulturalno - sp ortowa (robotnicy);- 1909 r. - powstaje TO PR (Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Rat unkowe);- 1906 r. - Polskie Towarzystwo K rajoznawcze PTK;
INWESTYCJE TUR. W OKRESIE MIEDZYWOJENNYM:
Hotele w Zakopanym., Augustowie, Gdyni;
Baza narciarska w Slawsku; Kolejki linowe i linowo - szynowe na Kasprowym, Gubalowce, Gorze parkowej

4. PODSTAWOWE POJĘCIA (M. IN.):
- krajoznawstwo - ruch społeczny popularyzujący wiedzę o własnym kraju m. in. przez organizację wycieczek, obozów wędrownych o charakterze poznawczo - dydaktycznym np. archeologia, geografia, historia, etnografia.
- odwiedzający - to osoba przebywająca w kraju, który odwiedza niezależnie od powodu odwiedzin z wyjątkiem tych, które dotyczą zatrudnienia w tym kraju.
- wycieczkowicz - odwiedzający dany kraj, którzy w nim spędzili mniej niż 24 godz. i nie korzystali z bazy hotelowej odwiedzającego państwa,
Wg WTO wycieczkowicz to każda osoba podróżująca poza jej otoczeniem na czas nie dłuższy niż 12 m-cy i nie w celu zarobkowym
- ruch turystyczny - to ogół różnorodnych form czasowego przemieszczania się osób wynikających z indywidualnych potrzeb poznawczych, kulturalnych, wypoczynkowych itd. lecz nie związanych z celami zarobkowymi
- turyzm - powstaje w 20 XX w., pojęcie oznacza całokształt spraw i zagadnień związanych z turystyką
- czarter - baza noclegowa, żywieniowa; określona ilość miejsc na określonych warunkach, płatne bez względu na wykorzystanie; forma wynajmu środków transportu, charakteryzuje się wykupieniem przez czarterującego wszystkich lub większości miejsc np. na pokładzie.
- allotment - okresowa np. sezon letni, stała rezerwacja większej ilości miejsc w dany obiekcie hotelowym z prawem anulacji (bez konsekwencji finansowych) w ustalonym, ale dogodnym dla zamawiającego terminie; - przeznaczenie pewnej liczby miejsc, pokoi, zarezerwowanych przez pewien czas bez skutków finansowych
- wolna akwizycja - jest pewną formą sprzedaży, polegającą na zachęceniu klienta, zbieraniu zamówień, sprzedaży towarów; - (indywidualna) to forma sprzedaży imprez własnych organizowanych przez biuro
- impreza fakultatywna - proponowana nie opłacona
- transfer - przewiezienie osoby, towaru, sprzętu z miejsca do miejsca; przewóz bezpłatny, własnym środkiem komunikacji
- study tour - specjalistyczna i nieliczna grupa poznawcza nastawiona na ukierunkowane zwiedzanie danego kraju, składająca się z osób dysponujących wiedzą w temacie stanowiącym wiodący motyw zwiedzania, np. przedstawicieli biur podróży
- walory wypoczynkowe - czyste powietrze, cisza, klimat, itp.
- walory krajoznawcze - zabytki, pamiątki historyczne itp.
- voucher - dokument zawierający informacje o organizowanej imprezie turystycznej (wyżywienie, zakwaterowanie, transfer, program), służy do rozliczeń między organizatorem imprezy a jego partnerami; - zlecenie usługi hotelarskiej wystawione przez biuro podróży do konkretnego hotelu na konkretne usługi
- migracja - przemieszczanie się ludności z miejsca na miejsce
- turystyka biznesowe - dotyczy wyjazdów służbowych, najbardziej rozwijający się segment turystyki
- turystyka kongresowa - konferencje, seminaria, turystyka elit naukowych, sympozja; turystyka grup, osób mających wspólne zainteresowania i spotykających się przynajmniej na 1 dzień z określonym programem w celu przedstawienia interesujących problemów.
- chłonność turystyczna - maksymalna ilość osób uczestniczących w ruchu turystycznym, które mogą przebywać równocześnie na danym obszarze nie powodując degradacji środowiska przyrodniczego
- pojemność turystyczna - optymalna liczba osób, która może jednocześnie przebywać na danym obszarze.
- produkt turystyczny - to co turyści kupują, np. transport lub zakwaterowanie. W szerszym znaczeniu obejmuje całość przeżytego przez turystę doświadczenia od chwili opuszczenia domu do powrotu
- markowy produkt turystyczny - produkt mający unikalną osobowość, coś co wyróżnia go od innych. Marka pozwala na osiągnięcie przewagi nad konkurencją, wyróżnienie produktu na rynku i spowodowanie, że zostanie wybrany przez klientów.
- dobra turystyczne - dobra stworzone przez naturę, historię lub w wyniku działalności ludzkiej, na które występuje popyt turystyczny. Dzielimy je na dobra podstawowe i komplementarne.
- centra turystyczne - rodzaj miejscowości turystycznych, duże ośrodki lub zespoły miejskie spełniające funkcje administracyjne, gospodarcze, naukowe i kulturalne, posiadające zróżnicowane i często unikatowe walory turystyczne
- obszar recepcji turystycznej - kraje, regiony i inne obszary odwiedzane przez turystów, w ciągu roku ich baza materialna służy mieszkańcom, ale w niektórych porach lub przez cały rok także czasowych użytkowników - turystów. Określają to 3 podstawowe warunki: walory, baza materialna i dostępność, które stanowią o atrakcyjności turystycznej danego obszaru.
- usługi cateringowe - wyspecjalizowane przedsiębiorstwa produkują i dostarczają, zgodnie z zamówieniem odbiorców, gotowe dania i napoje. Do usług cateringowych pod względem gastronomicznym należą: imprezy okolicznościowe, bankiety, targi itp. Może to również być pełna aranżacja wnętrz sal i dekoracja stołów.
- explorer - turysta nastawiony na penetrację środowiska, szuka nowych ścieżek, lecz nie rezygnuje z podstawowych wymagań komfortu
- drifter - podróżnik dążący do pełnej integracji z kulturą odwiedzającego kraju, także za cenę rezygnacji ze swych przyzwyczajeń.
- pakiet turystyczny - kombinacja dwóch lub więcej elementów (np. transport, noclegi, wyżywienie, zwiedzanie) sprzedawanych jako całościowy produkt po zryczałtowanej cenie
- atrakcyjność turystyczna - zespół czynników wpływających na rozwój turystyki w każdym obszarze turystycznym, miejscowości czy szlaku; jest to kompleks walorów turystycznych i walorów recepcji (dostępności komunikacyjnej oraz urządzeń turystycznych). Zarówno walory turystyczne jak i walory recepcji są ze sobą powiązane i uwarunkowane. Wywierają one istotny wpływ na rozwój wielkość i czas trwania ruchu turystycznego.
- pilot wycieczek - osoba zatrudniona przez organizatora imprezy turystycznej prowadząca wycieczki, opiekująca się turystami przybyłymi z zagranicy, dbająca o ich zakwaterowanie, program pobytu, rozrywki i czasami też spełnia rolę przewodnika.
- przepustowość turystyczna szlaku - max liczba osób, które mogą przebywać jednocześnie na szlaku turystycznym nie powodując jego degradacji i dewastacji środowiska naturalnego.
- szlak turystyczny - droga (ścieżka), naturalna lub trasa specjalnie wytyczona, zwykle oznakowana, przystosowana do celów turystycznych, droga prowadząca przez atrakcyjne obszary, miejscowości i obiekty turystyczne łączące te rejony i miejscowości w atrakcyjny ciąg krajoznawczo - turystyczny.
- stacja turystyczna - miejscowość, ośrodek, placówka, instytucja, których działalność jest związana z obsługą turystyczną danego terenu np. stacja sportów zimowych
- marina- port przeznaczony dla gosci z kompleksowa obsluga, do cumowania lodzi, zaglowki
- piktogram- rysunkowe symbole, znaki umowne

5. POJĘCIE TURYSTYKI.
Turystyka - obejmuje działalność osób podróżujących pozostających poza swym codziennym środowiskiem nie dłużej niż rok, w celach wypoczynkowych, służbowych lub innych celach turystycznych
Turystyka - (wg WTO) obejmuje ogół czynności osób, które podróżują i przebywają w celach wypoczynkowych, służbowych lub innych, nie dłużej niż rok, bez przerwy poza swoim codziennym otoczeniem

SKŁAD TECZKI IMPREZY:
zlecenie wykonania usługi np. zakwaterowanie, wyżywienie;- zgłoszenie uczestnictwa (umowa o udział w imprezie); - warunki uczestnictwa w imprezie (prawa i obowiązki stron); - program imprezy z dokładnymi danymi; - listy hotelowe, graniczne, bile ty lotnicze, diagramy miejsc; - lista uczestników; - voucher; - polisy ubezpieczeniowe; - zlecenia pracy pojazdu (tachograf powinien być w posiadaniu kierowcy); - protokół szkodowy zabezpiecza interes biura; - sprawozdanie z realizacji imprezy; - fundusz awaryjny - określony przez referenta w dewizach na rozmowy telefoniczne i przejazdy taksówkowe w sytuacjach awaryjnych; - notatki służbo we; - kalkulacja kosztów; - realizacja kosztów

6. EUFUNKCJE I DYSFUNKCJE TURYSTYKI
Funkcje: wypoczynkowa, zdrowotna, wychowawcza, kształceniowa, miastotwórcza, ekonomiczna, etniczna, polityczna, kształtowania świadomości ekologicznej, edukacji kulturowej
Dysfunkcje:
- zakłócenia harmonii, dewastacja krajobrazu związana jest z „dziką zabudową”, niezgodnością z planowym zagospodarowaniem przestrzennym, nadmierna urbanistyka;
- brak troski o ochronę naturalnego środowiska człowieka, segregacja odpadów, oczyszczanie ścieków
- szkody spowodowane przez turystykę (narciarstwo)
- nadmierne zaludnienie miejscowości wypoczynkowych - turystycznych (przekraczanie pojemności turystycznej)
- zwiększenie zagrożenia dla turystów i dla ludności miejscowej, np. narasta zjawisko patologii, kradzieży, rozboje i handel narkotykami, pijaństwo
- zagrożenie zdrowia, a nawet życia turystów (zwłaszcza w turystyce międzynarodowej, np. niebezpieczeństwo zachorowań na choroby: malaria, tyfus, czarna ospa, cholera oraz zatrucie pokarmowe salmonellą i włośnicą)
- zaśmiecanie plaż, ulic, parkingów, zbiorników wody
- hałas jest wynikiem zmożonego natężenia ruchu turystycznego, ale również wiążę się z używaniem hałaśliwego sprzętu np. motorówek
- turyści zmotoryzowani stają się plagą - ograniczają znaczenie wolność pieszych, wzrasta liczba wypadków drogowych, coraz większe jest przeciążenie dróg (szczególnie w szczytach sezonu). Wprowadzone w związku z tym ograniczenia utrudniają życie zarówno turystom jak i mieszkańcom np. ograniczenia szybkości, zakazy parkowania i wjazdu, ulice jednokierunkowe
- szkody w stosunkach międzyludzkich, dotyczy to szczególnie relacji: turyści - stali mieszkańcy. Np. złe zachowanie turystów za granicą wywołuje niekorzystne opinie o ich kraju, chociaż stanowią oni znikomą cząstkę swego społeczeństwa. Turyści z bogatych krajów demonstrują zachowania i postawy, które u miejscowej ludności mogą wywołać uczucie rezygnacji lub agresywnego niezadowolenia.

7. GOSPODARCZE SKUTKI ROZWOJU TURYSTYKI
Na pewno rozwój turystyki w wielkim stopniu ożywia gospodarkę: zmniejsza bezrobocie, wzrost wpływów do budżetu, wzrost zainteresowania innych państw, a co za tym idzie pojawiają się zagraniczni inwestorzy. Na pewno rozwój gospodarki turystycznej zajmuje miejsce wśród priorytetów polityki gospodarczej państwa, ponieważ państwo zaczyna czerpać ogromne zyski. Większa część budżetu będzie przeznaczona na dalszy rozwój. Przykładem mogą być państwa, które utrzymują się tylko z turystyki jak Cypr np. można także powiedzieć, że skorzystają na tym też prywatne instytucje: obiekty noclegowe, restauracje, sklepy z pamiątkami itp.

8. PODZIAŁ TURYSTYKI ZE WZGLĘDU NA:
- motywację: motyw:
* wypoczynkowy i zdrowotny - to oddziaływanie sił, regeneracja i leczenie. Jest sposobem leczenia i rehabilitacji, zwłaszcza w sprzyjających warunkach klimatycznych;
* poznawczy - poszerza horyzont, podnosi poziom wiedzy, przyczynia się do poznania świata (innych społeczeństw, dóbr kultury sztuki, przyrody, wyrobienia postaw i osobowości)
* zmiany - to ucieczka od codzienności, poszukiwanie inności, nowości, urozmaicenia, powrotu do natury, poszukiwania piękna, ciszy, spokoju
* religijny - daje możliwość wypełnienia obowiązków religijnych, odbycia podróży do miejsc kultu religijnego
* służbowy - wyjazdy służbowe zajmują dużą część podróży krajowych i zagranicznych. To kongresy, konferencje, seminaria, szkolenia, targi, wystawy. Organizacja takich imprez często zlecana jest biurom turystycznym
* towarzyski i etniczny - odwiedzenie przyjaciół, krewnych; imprezy związane z obowiązkami towarzyskimi, rodzinnymi, zawodowymi;
* kulturalne, psychologiczne i edukacyjne - realizacja zainteresowań, udział w miejscach kulturalnych
* motywy rozrywkowe, zabawowe, przyjemnościowe - zawody sportowe, imprezy masowe, zakupy, odwiedzanie np. wesołych miasteczek
* pragnienia zwiedzenia kraju
* chęci zmiany otoczenia
- czas trwania:
* krótkopobytowe
* średniopobytowe
* długopobytowe
- okres wyjazdu:
* letnia
* zimowa
* sobotnio - niedzielna, itp.
- stopień organizacji:
* indywidualna
* zorganizowana
- środek transportu;
* samochodowa
* samolotowap
* kolejowa
* autokarowe, itp.
- stopień trudności:
* łatwa (bierna -> autokarowe)
* kwalifikowana (kwalifikacje osobiste, kwalifikowany sprzęt)
* specjalistyczna (wędkarstwo, myślistwo, nauka języka)

9. PODZIAŁ TURYSTYKI WG WTO
- turystyka krajowa - podróże mieszkańców we własnym kraju
- turystyka przyjazdowa - przyjazdy do krajów osób mieszkających stale poza nim
- turystyka wyjazdowa - wyjazdy mieszkańców danego kraju do innych krajów
Te 3 formy turystyki dają w efekcie następujące kategorie turystyki:
- turystyka wewnątrzkrajowa - obejmuje turystykę krajową i przyjazdową;
- turystyka narodowa - obejmuje turystykę krajową i wyjazdową;
- turystyka międzynarodowa - obejmuje turystykę wyjazdowa i przyjazdową.

10. TURYSTYKA W KWALIFIKACJI GOSPODARKI
- W celu poszerzenia płaszczyzn odniesień danych PGSS (Polskie Generalne Sondaże Społeczne) do struktury populacji, w 1997 wprowadzono nową klasyfikację jednostek gospodarki narodowej - Europejska Klasyfikacja Działalności (EKD), stosowaną od 1994 przez GUS (Główny Urząd Statystyczny), pozostawiając - w celach porównawczych - dotychczasową Klasyfikację Gospodarki Narodowej (KGN), GUS (1986).
- SICTA (Standardowa Międzynarodowa Klasyfikacja Działalności Turystycznej) została stworzona przez WTO (Światową Organizację Turystyki). SICTA stanowi trzecią część LISIC (International Standard Industrial Classification of all Economic Activities - międzynarodowa standardowa klasyfikacja przemysłu we wszystkich dziedzinach ekonomi) i spełnia całkowicie jej normy.

11. KRYTERIA PODZIAŁU TURYSTÓW
- wg Erica Cogena
* zorganizowany turysta masowy, zachowujący zwyczaje swojego środowiska, poznający zwykle kraj z okien autokaru, często przygotowany do podróży
* indywidualny turysta masowy, podróżują wg swojego planu, ale głównie standardowymi szlakami. Jego wiedza o zwiedzaniu terenu i doświadczenie są większe od wiedzy zorganizowanego turysty masowego, ale nie wybiegają poza schemat.
* -explorer - turysta nastawiony na penetrację środowiska, szuka nowych ścieżek, lecz nie rezygnuje z podstawowych wymagań komfortu
* drifter - podróżnik dążący do pełnej integracji z kulturą odwiedzającego kraju, także za cenę rezygnacji ze swych przyzwyczajeń.
- wg Marca Bassanda
* zorientowani na zabawę, rozrywkę, wyżycie się
* ukierunkowani na poznanie dóbr kultury
* dążący do bliskiego kontaktu z przyrodą
* pragnący zaliczyć jak najwięcej miejsc w krótkim czasie, czyli powierzchniowe poznanie
Należy dodać jeszcze:
- typ poznawczy - nastawiony na obcowanie z naturą, kulturą, ludźmi
- typ integratywny - nastawiony na współżycie z grupą
- typ zadaniowy - nastawiony na kontakt z zadaniem
- typ rozrywkowy czy rozrywkowo - wypoczynkowy
- typ wypoczynkowy
- typ kontemplacyjny - potrzeby religijne
- typ zdrowotny

12. CZYNNIKI DECYDUJĄCE O ATRAKCYJNOŚCI TURYSTYCZNEJ.
- walory przyrodnicze
- walory wypoczynkowe - czyste powietrze, cisza, klimat
- walory krajoznawcze - zabytki, pamiątki historyczne
- zasoby infrastruktury turystycznej (noclegowej, żywieniowej, komunikacyjnej, towarzyszącej)

13. CZYNNIKI ROZWOJU RUCHU TURYSTYCZNEGO
- walory przyrodnicze i środowiskowe
- walory turystyczne - atrakcje turystyczne
- wzrost poziomu gospodarczego kraju
- siła nabywcza ludności
- rozwój komunikacji, cywilizacji, infrastruktury technicznej i turystycznej
- urbanizacja
- bezpieczeństwo
- motywacje podróży turystycznych
- obniżenie cen usług turystycznych
- wzrost zainteresowań (czynniki poznawcze innych kultur, obyczajów, itp.)
- pozytywne stosunki polityczne
- wzrastające dochody ludności
- czas wolny
- społeczeństwo psychologiczne, socjologiczne
- dobra turystyczne
- ochrona prawna klienta

14. SEZONOWOŚĆ RUCHU TURYSTYCZNEGO.
W Polsce klimat jest niesprzyjający dla rozwoju ruchu turystycznego. Sezon letni trwa od 70 - 72 dni (koniec czerwca do początku września, najdłużej trwa w Mielnie i w Świnoujściu - 75 dni, Gdynia - 70, Władysławowo - 46). Jeziora koniec maja połowa września (103 - wielkopolska, 72 - pomorskie [Charzykowskie], 60 - mazury). Natomiast zimowy od 40 dni na zachodzie do 150 - 200 w górach (zachód - 40-50, środkowa - 60-80, Mazury, Suwałki - ponad 100, góry 150 - 200). Istnieje możliwość rozszerzenia sezonów poprzez: różne terminy ferii zimowych, animacje wypoczynku, zwiększenie liczby środków komunikacji. Narciarstwo biegowe, śladowe - 10 cm pokrywy śnieżnej, nie mniej niż 20 cm zjazdowe.
Sezon morski: 21. VI (szczyt 5. VI/ 7. VIII) koniec 21. VIII/14.IX
Sezon na jeziora: 31. V/25. VI - 26. VIII/15.IX

15. METODY BADANIA RUCHU TURYSTYCZNEGO.
wg Dolińskiego - badania ruchu krajowego:
- statystyczna (klasyczna) - rejestracja ludzi np. w hotelach, na przejściach granicznych
- ankietowa - reprezentacyjna - ankieta z konkretnymi pytaniami, przeprowadzana w hotelach, przez instytut turystyki, ośrodki badania opinii publicznej, przez niektóre zakłady pracy
- szacunkowo - konfrontacyjna - na podstawie sprzedaży biletów na basen
wg Gaworeckiego - badania ruchu zagranicznego
- zestawienie statystyczne noclegów na podstawie karty meldunkowej w poszczególnych obiektach hotelarskich
- notowania graniczne - ile osób przekracza granicę
- wydatki cudzoziemców:
* metoda banku centralnego - szacunek wielkości wymiany walut
* metoda badań wydatków indywidualnych na podstawie ankiet

16. WIELKOŚĆ RUCHU TURYSTYCZNEGO NA ŚWIECIE NA WYBRANYCH PRZYKŁADACH

17. LIDERZY RUCHU TURYSTYCZNEGO NA ŚWIECIE W MINIONYM 5 - LECIU.

Liczba podróży ogółem na świecie w mln wyjazdów:
- 1998 - 649,7
- 1999 - 652,3
- 2000 - 696,8
- 2001 - 692,5
Do czołowej piątki pod względem odwiedzających należą:
- Francja - 76,2 mln przyjazdów (wzrost o 2%)
- Hiszpania 51,7 mln (wzrost o 3,3%)
- Stany Zjednoczone - 45,4 (spadek o 0,1%)
- Włochy- ok. 39,5 mln (wzrost o 1% oszacowany na podstawie wyników z 10 miesięcy 2002)
- Chiny - 36,8 mln (wzrost 11%)


18. WIELKOŚĆ RUCHU TURYSTYCZNEGO W POLSCE W LATACH 1990 - 2002
* krajowego
- w 1998 - przekroczyła 28 mln (wypoczynek nad morzem głównie)
- W 2002 r. w strukturze krajowych wyjazdów Polaków w wieku 15 i więcej lat udział wyjazdów w celach turystyczno - wypoczynkowych był taki sam jak w roku poprzednim, większy był udział wyjazdów w celu odwiedzania krewnych lub znajomych, mniejszy w celach - służbowych.
- W latach 2001 - 2002 struktura rodzajów zakwaterowania wykorzystanych podczas krajowych podróży Polaków była podobna. W 2002 r. wyjeżdżając na 5 i więcej dni rzadziej korzystano z hotelu lub motelu, częściej z pensjonatu; podczas krótkich podróży częściej zatrzymywano się w domu krewnych i znajomych.
Rozmieszczenie krajowego ruchu turystycznego ogółem (mln podróży):
- 1998 - 91,2
- 1999 - 90,8
- 2000 - 63,8
- 2001 - 53,8
- 2002 - 54,2
*wyjazdowego (w tyś. przekroczeń granicy) - zagraniczne wyjazdy mieszkańców Polski
- 1990 - 22 131
- 1991 - 20 754
- 1992 - 29 268
- 1993 - 31 395
- 1994 - 34 296
- 1995 - 36 387
- 1998 - 49 328 (wypoczynek, wakacje, krajoznawstwo (48%)
- 1999 - 55 097
- 2000 - 56 677
- 2001 - 53 122
- 2002 - 45 043
- 2003 - 38 700
*przyjazdowa (w tyś. osób) - przyjazdy do Polski turystów zagranicznych
- 1990 - 17 850
- 1991 - 36 846
- 1992 - 49 015
- 1993 - 60 960
- 1994 - 74 645
- 1995 - 82 244
- 1998 - 88 562
- 1999 - 89 118
- 2000 - 84 515
- 2001 - 61 431
- 2002 - 50 735
- 2003 - 52 100

19. CHARAKTERYSTYKA WYJAZDÓW ZAGRANICZNYCH POLAKÓW
- w 2001 r. granice Polski przekroczyło 53,1 mln polskich obywateli udających się do innych krajów, czyli o 6,3 % mniej niż w poprzednim roku. Spadek zanotowano po raz pierwszy od szeregu lat; 7,7 mln przekraczających granicę (14,5%) stanowili turyści, a więc osoby, które spędziły poza granicami kraju co najmniej jedną noc (spadek o 20% w stosunku do roku 2000).
- W 2002 r. liczba wyjazdów spadła o 15,2%. Nastąpił wzrost ruchu wyjazdowego na granicy wschodniej, a znaczny spadek na granicach ze Słowacją i Niemcami. W drugim półroczu spadek liczby wyjazdów był większy niż w pierwszym, a w czwartym kwartale nawet przekroczył 25%. Według szacunków Instytutu Turystyki, w 2002 r. Polacy uczestniczyli w 8,4 mln (wzrost o 9,1% w stosunku do 2001r.) turystycznych podróżach za granicę, czyli podróży połączonych co najmniej z jednym noclegiem poza granicami kraju. Obserwowany wzrost liczby zagranicznych wyjazdów turystycznych wynika stąd, że ich uczestnicy w 2002 r. wyjeżdżali częściej: średnia liczba podróży zagranicznych wyniosła 1,7 na osobę (w 2001 - 1,5)
- Polscy turyści najczęściej odwiedzali Niemcy, potem Czech, oraz Francję, Grecję i Słowację. Spośród krajów najczęściej odwiedzanych przez Polaków największy wzrost liczby wizyt polskich turystów w stosunku do roku 2001 zanotowano na Ukrainie, w Holandii i w Grecji (ponad 100%). Największy spadek liczby wizyt dotyczył Chorwacji (40%), Szwecji (40%), Słowacji (35%) oraz - nieco mniejszy - Włoch, Węgier i Austrii. Zwraca uwagę nowy znaczący kierunek wyjazdów polskich turystów: Słowenia, oraz po kilkuletniej przerwie, ponowny wzrost zainteresowanie wyjazdami do Turcji.
Cele wyjazdów zagranicznych polskich turystów ogółem w roku 2002:
- wyłącznie wakacje, urlop - 43%
- wizyta u przyjaciół, krewnych połączona z wakacjami - 18%
- wizyty u przyjaciół, krewnych bez wakacji - 10%
- podróże służbowe - 16%
- inne - 12%
Forma organizacji wyjazdów zagranicznych Polaków ogółem w roku 2002:
- wyjazd wykupiony wcześniej w biurze podróży (podróż całkowicie zorganizowana) - 30%
- częściowa rezerwacja w biurze podróży - 7%
- inne rezerwacje (u przewoźników, kwaterodawców) - 10%
- wyjazd zorganizowany samodzielnie - 52%

20. USTAWA O USŁUGACH TURYSTYCZNYCH
O czym mówi ustawa?
- reguluje przepisy dotyczące kategoryzacji obiektów hotelarskich
- działalność i zasady funkcjonowania organizatorów, przewodników i agentów turystycznych
- ochrona praw klienta
- nadawanie państwowych uprawnień pilotów wycieczek i przewodnikom turystycznym
- mówi o dostosowaniu do wymogów Unii Europejskiej, co oznacza, że posługując się nazwami prawnie zastrzeżonymi np. hotel, motel, pensjonat jesteśmy zobowiązani do spełnienia kryteriów wg nazwy
- mówi również o organizatorach imprez turystycznych, tour operatorach, agentach, pośrednikach
- określa obowiązki oraz prawa usługodawcy. Uporządkowany jest też system kontroli rezerwacji, odpowiedzialności kontraktowej.
- gwarantuje również wymagania kwalifikacyjne i fachowość personelu oraz odwołanie się gości i skarżenie usługodawcy
Daty związane z ustawą:
- 29. 08. 1997 - powstała ustawa o usługach turystycznych Dz. Ust. 333
- 01. 07. 1998 - ustawa weszła w życie
- 24. 12. 1998 - ustawa dotycząca organizowania imprez turystycznych i obsługi ruchu turystycznego
- 31. 12. 1998 - ustawa dotycząca koncesji organizatorów i pośredników turystycznych
- 10. 04. 1999 - poprawka w ustawie
- 28. 06. 2000 - została znowelizowana

21. POLITYKA TURYSTYCZNA
Jest to działalność polegająca:
- na poszukiwaniu optymalnego zaspokojenia turystycznych potrzeb społeczeństwa,
- racjonalnym wykorzystaniu zasobów pracy i kapitału w sferze gospodarki turystycznej, z przeznaczeniem środowiska przyrodniczego,
- na kształtowaniu optymalnych z punktu widzenia funkcji turystyki rozmiarów i struktury ruchu turystycznego,
- na zastosowaniu praw ekonomicznych w sferze gospodarki turystycznej oraz na koordynowaniu rozwoju turystyki, z uwzględnieniem jej funkcji i różnorodnych związków z innymi sferami życia kraju.

Przez politykę turystyczną rozumie się świadome popieranie i kształtowanie turystyki przez różnego rodzaju organizacje i instytucje wpływające swoją działalnością na wszystko to, co jest ważne dla turystyki.
- polityka turystyczna w Polsce jest mało aktywna i oderwana od rzeczywistości
- państwo nie ma pełnego, naukowego rozeznania, co do roli turystyki w życiu społecznym i gospodarczym kraju
- warunkiem jej skuteczności jest kompleksowe oddziaływanie na wszystkie ogniwa tzw. „cyklu turystycznego”; cykl ten wg S. Wodejki tworzą następujące ogniwa: badania rynku turystycznego, planowanie rozwoju turystyki, budowa infrastruktury turystycznej, przygotowanie kadr na potrzeby turystyki, konstrukcja optymalnego modelu organizacyjnego turystyki, rozwój gospodarki turystycznej, propaganda turystyczna, badania wyników prowadzonej polityki i formowanie wynikających z nich wniosków;
- jeśli państwo oddziałuje wybiórczo na wymienione ogniwa, polityka turystyczna staje się pasywna, czyli nieskuteczna
- przejawia się głównie w stosunku do państwa do zagadnienia formalności granicznych, czyli warunków, których spełnianie jest wymagane do przekraczania granicy państwowej.

22. STRATEGIE ROZWOJU TURYSTYKI W POLSCE
Strategia na okres 2000 - 2006
- poprawienie wizji Polski na arenie międzynarodowej
- poprawa kooperacyjności oferty turystycznej
- poprawa programu w turystyce krajowej
- podniesienie kwoty wydatków pozostawionych w Polsce przez obcokrajowców
- zwiększenie liczby wyjazdów, podróży krajowych
- zachowanie spójności politycznej i gospodarczej
- wzrost dochodów mieszkańców poszczególnych regionów rozwiniętych gospodarczo - przenoszenie dochodów do regionów słabszych (doinwestowanie)
- próba umniejszenia bezrobocia na obszarach przygranicznych w miejscach o dużych walorach turystycznych
- rozwój usług przygranicznych i handlu
- akwizycja mieszkańców wsi (tereny o słabym rolnictwie, tereny o niewykorzystanych walorach turystycznych)
- wzmocnienie roli dziedzictwa kulturowego
- poprawa wizerunku Polski na arenie międzynarodowej
Sposób realizacji:
- udzielanie poparcia tam gdzie będzie rozwijała się turystyka
- poszerzenie zakresu turystyki alternatywnej
- popieranie pomocy podmiotom gospodarczym oferującym atrakcyjne dobra turystyczne
- zagospodarowanie obiektów historycznych i środowiskowych
- środki budżetowe państwa

23. PROGRAM PHARE:
- Poland and Hangary: Assistance for Reconstructing their Economies (nie ma polskiej wersji tego skrótu)
- został stworzony w 1989, aby wspomóc Polskę i Węgry (odtwarzanie gospodarki), dziś wspomaga 10 krajów ze Środkowej i Wschodniej Europy (w tym Polskę oczywiście) kandydujących do UE, aby mogli przejść przez masowe zmiany w zakresie infrastruktury ekonomicznej i politycznej
- od kiedy w 1993 zdecydowano o przyjęciu nowych krajów (10) do UE znaczna ekspansja w zakresie wsparcia finansowego i inwestycji infrastrukturalnych (czyli również inwestycje w turystykę). Pozostali trzej kandydaci: Cypr, Malta i Turcja czerpią korzyści z oddzielnych okazjonalnych pomocy. Do 2000 wspomagała także państwa Zachodnich Bałwanów, dopóki nie powstał dla nich oddzielny program - CARDS.
- Phare Access jest również inicjatywą UE mającą na celu wspieranie społeczeństwa obywatelskiego we wspomnianych wcześniej 10 krajach. Program ten powstał w miejsce programu Phare LIEN i Phare Partnership.
Założenia:
- kształcenie i szkolenie kadr turystycznych, wydawanie podręczników;
- promocja turystyki przyjazdowej - wsparcie w uczestnictwie Polski w targach turystycznych
- rozwój turystyki na terenach wiejskich i zalesionych
- system pomocy dla użytkowników dróg
- strategia rozwoju produktu turystycznego
- powołanie narodowej organizacji turystycznej (POT)
- szkolenia marketingowe

24. POZIOM KSZTAŁCENIA KADR TURYSTYCZNYCH W POLSCE.
- UKFiT - Wojewodowie: szkolenie i doskonalenie kadr turystycznych, przygotowanie zawodowe kadr dla turystyki, administracja i nadzór nad szkołami turystyczno - hotelarskimi
- Departament Turystyki Ministerstwa Gospodarki (fundusze)
- POT (różnego rodzaju szkolenia kadr turystycznych m. in. związane z naszym przystąpieniem do UE)
- PTTK: szkolenia przewodników (górskich, terenowych, miejskich) i instruktorów nowych dyscyplin aktywnej turystyki (kajakarstwa, narciarstwa, nurkowania itd.)

25. KOMPETENCJE WOJEWODY W ZAKRESIE TURYSTYKI:
- udzielanie i odmawianie zezwolenia na szkolenie pilotów
- ustala zasady szkolenie pilotów i zdania przez niech egzaminu
- może cofnąć uprawnienia pilota
- prowadzi ewidencję nadanych uprawnień przewodników i pilotów

26. ZASADA ORGANIZACJI KURSÓW PILOTÓW I PRZEWODNIKÓW.
Kurs pilotów
Od 1997r. kursy pilotów - szkolenia w centrach egzaminacyjnych, legitymacja pilota wycieczek zagranicznych, 4 kategorie pilota (IV stopnie pilota):
- 50 dni - III
- 100 dni - II (wycieczki morskie, polonijne, myślistwo - -musi się wyszkolić)
- I - dwa języki obce i specjalizacja (polonijna, militarna, sakralna itp.)
Pilot wycieczek:
- 18 lat, średnie wykształcenia, nie musi znać języka obcego,
- kurs 130 godzin, praktyka z noclegiem (najlepiej za granicą),
- egzamin państwowy, kursy prowadzi uczelnia, kurs ok. 2,5 miesiąca
- dokumenty składa się do urzędu, przeprowadza on egzamin (10 egzaminatorów), w tym samym województwie egzamin, ale nie w tej samej uczelni, gdzie był kurs.
- egzamin: - cz. I - egzamin testowy - 30pyt., test wielokrotnego wyboru;
- cz. II - egzamin ustny - 3 pytania dotyczące techniki obsługi(wiedza geograficzna, terminologia, nazewnictwo, czasy)
- cz. III - przeprowadzenie autokaru na danej trasie np. Gdańsk - Wiedeń (pomoce: atlas, uwzględnić trzeba ilość kierowców, czas i prędkość jazdy, rodzaj autobusu [standard, piętrowy]), podczas jazdy trzeba mówić (jest to egzamin praktyczny)
- po tych etapach (zdanych) otrzymuje się uprawnienia pilota wycieczek
- cz. IV - pilot wycieczek zagranicznych - j. obcych (egzamin)
- kurs - 450zł, egzamin - 140zł, egzamin z j. obcego - 140 zł
- odpowiedzialność pilota: materialna (cywilna), karna, służbowa
- rola pilota wycieczek: przywódcza, opiekuńcza, kierownicza, ambasadorska.

27. CELE I ZADANIA POT
- promowanie Polski jako kraju turystycznie atrakcyjnego pod względem kulturowym i przyrodniczym
- zapewnienie funkcjonowania i rozwijania polskiego systemu informacji turystycznej w kraju i na świecie
- inicjowanie, opiniowanie i wspomaganie planów rozwoju i modernizacji infrastruktury turystycznej
- materiały promocyjne
- organizowanie targów i seminariów
- współpraca z samorządem terytorialnym, gospodarczym oraz ze stowarzyszeniami w dziedzinie turystyki
- stowarzyszenie spójnego systemu promocji turystycznej na szczeblu regionalnym i lokalnym oraz stymulowanie rozwoju produktu turystycznego
- zwiększenie obecności Polski jako atrakcyjnego celu podróży w zagranicznych mediach: prasowych, audiowizualnych, elektronicznych
- synchronizacja działań POT z ogólnym planem popraw wizerunku Polski w krajach UE

28. CELE I ZADANIA PIT
- działa od 1990 roku
Zadania:
- przyczynia się do rozwoju turystyki;
- działanie w kierunku podnoszenia poziomu i kultury obsługi turysty;
- kształtowanie i upowszechnianie zasad etyki zawodowej działalności gospodarczej
- reprezentowanie interesów zrzeszonych w izbie biur podróży
- dbałość o rozwój zrzeszonych biur podróży
- upowszechnianie nowych technologii branży turystycznej
- kreowanie odpowiednich zasad etyki w biznesie turystycznym
- współpraca z departamentem turystyki w Min. Gospodarki z Min. Finansów, MENiS z Min. Infrastruktury, strażą graniczną
- popularyzacja celu istnienia PIT oraz całej branży turystycznej w poszczególnych komisjach sejmowych
- współdziałanie z Krajową Izbą Gospodarki, POT, Radą Organizacji Turystycznych, Gastronomicznych, Hotelarską oraz współpraca z podstawowymi stowarzyszeniami turystycznymi

29. MIĘDZYNARODOWE ORGANIZACJE TURYSTYCZNE:
- ONZ - Organizacja Narodów Zjednoczonych:
* poświęca dużo uwagi turystyce, co wynika z celów tej organizacji
* zespołem zadań turystycznych zajmują się takie organy jak: Zgromadzenie Ogólne, Rada Gospodarcza i Społeczna, podejmująca wiele inicjatyw w zakresie turystyki międzynarodowej (np. w 1954 konferencja w Nowym Jorku w sprawie konwencji celnych, a w 1963 r. - konferencja rzymska zakończyła się uchwaleniem Rzymskiej Karty Turystyki), regionalne komisje gospodarcze (np. Europejska Komisja Gospodarcza), Konferencja Narodów Zjednoczonych do Spraw Handlu i Rozwoju
* „ Program rozwoju” ONZ - realizacja projektu rozbudowy międzynarodowej trasy turystycznej „północ - południe” (BTBA, tj. Bałtyk - Tatry - Balaton - Adriatyk)
* z tego programu udzielana jest pomoc na doskonalenie zawodowe pracowników zatrudnionych w gospodarce turystycznej, rozwój parków narodowych itp.
- IATA - International Air Ravel Assosation (Międzynarodowe Stowarzyszenie Transportu Lotniczego)
* ustala przepisy bezpieczeństwa, normy \bezpieczeństwa, stan techniczny maszyn lotniczych
* wprowadza taryfy ulgowe (obniżki cen biletów lotniczych)
* reguluje wysokość opłat za bagaż, zasady odprawy pasażerów, udzielanie bezpłatnych lub zniżkowych przelotów dla kierowników grup turystycznych
- ASTA - Amerykańskie Stowarzyszenie Biur Podróży
- FUAAV - Światowa Federacja Stowarzyszeń Biur Podróży
- SPATA - Stowarzyszenie Polsko - Amerykańskich Biur Podróży
- IHA - Międzynarodowe Zrzeszenie Hoteli (Londyn 1946r.)
- FICC - Międzynarodowa Federacja Kempingu i Karawaningu (1932)
- WYHF - Międzynarodowe Stowarzyszenie Schronisk Młodzieżowych (Amsterdam 1932r.)

30. SIEDZIBA I ZADANIA WTO.
WTO - Word Tourism Organization
WTO powstała w 1975roku, siedziba w Madrycie. Jest następczynią istniejącego od 1925 r. Międzynarodowego Związku Oficjalnych Organizacji Turystycznych.
Cele:
- działanie na rzecz popierania, ułatwiania i rozwoju turystyki na świecie, jako dziedziny stymulującej przedsiębiorczość rozwój gospodarczy, a także sprzyjającej wzajemnemu zrozumieniu się narodów
- służy pomocą i radą w tej dziedzinie rządom państw członkowskich
- współpraca z wyspecjalizowanymi agendami ONZ realizając tzw. „Program Rozwoju”.
- zwracanie szczególnej uwagi na rozwój turystyki w krajach rozwijających się
- udoskonalanie statystyk turystycznych
NA ILE PAŃSTW DZIELI SIĘ WSPÓŁCZESNY ŚWIAT I ILE NALEŻY DO WTO:państw jest 270 z czego do WTO należy 150 (193 z czego 107 WTO)

KLASYFIKACJA TURYST. ZAKWATER. WTO:- hotele (hotele, hotele apartamentowe, motele, zajazdy);- inne obiekty hotelarskie (dom y z pokojami do wynajęcia, pensjonaty, rezydencje turystyczne);- obiekty specjalnego przeznaczenia (sanatoria, obozy wakacyjne ośrodki konferencyjne);- inne turystyczne obiekty zakwaterowania zbiorowego (wakacyjne obiekty mieszkalne, prywatne, turystyczne miejsca zakwaterowania);

31. BAZA MATERIALNA TURYSTYKI.
- baza komunikacyjna
- baza noclegowa
- baza żywieniowa
- baza towarzysząca
- baza techniczna (drogi, szlaki, wyciągi, hotele, urządzenia)
- baza społeczna (informacje turystyczne, biura podróży, obiekty sportowe i wypoczynkowe)

32. WIELKOŚĆ BAZY NOCLEGOWEJ W POLSCE:
*dane z 1997r:
- sezonowa 336 517 miejsc noclegowych
- stałej: 392 822 m. noclegowych
Od 2000 roku GUS nie gromadzi danych o pokojach gościnnych (kwaterach prywatnych).
Ostatnie dane pochodzą z 2001 roku:
- stała: na pewno 1391 (hotele, motele i pensjonaty), reszta czysta spekulacja
- sezonowa: 7613 (obiekty zakwaterowania zbiorowego) + 1073 kwatery agroturystyczne (prywatna baza noclegowa) = 8 686
- obiekty noclegowe - ogółem w 2002 r. - 7 050

33. BAZA HOTELOWA:
- Polsce:
* liczba obiektów noclegowych w Polsce ogółem w 2001 roku: 8 686
* liczba miejsc noclegowych w Polsce ogółem w 2001 roku: 651 542
* liczba hoteli w 1999 roku: 906
* liczba miejsc noclegowych w 1999: 91 853
* liczba hoteli w 2000 roku: 924
* liczba miejsc noclegowych w 2000: 95 096
* liczba hoteli w 2001 roku: 966
* liczba miejsc noclegowych (w tyś.) w hotelach 2001 roku: 97 940
* aktualnie 7 hoteli ***** w Polsce

- w Trójmieście
* jeden hotel ***** „PODEWILS”
* 4 hotele ****: Nadmorski - Gdynia
Hanza, Holiday Inn - Gdańsk

Rezydent, Haffner - Sopot
* łącznie hoteli w Trójmieście - 91

- woj. pomorskie
* liczba hoteli w 1999 - 76
* liczba miejsc noclegowych - 8,5 tyś
* hotele 2000 - 74
* miejsca - 8 tyś
* hotele 2001 - 77
* miejsca - 8,1 tyś

34. DOSTĘPNOŚĆ KOMUNIKACYJNA
Spojrzałabym pod względem dostępności w Polsce: lotniczy (mało lotnisk, nie dla każdego blisko, głównie wyloty z Warszawy), morski (promem do Szwecji, tylko na PN dostępność dobra), autokarowy (najlepsza dostępność, dla każdego). Jeszcze można dodać, że tylko samolotem dotrzesz do każdego kraju (nie w każdym mieści się lotnisko), reszta (statek i autokar) wiadomo (przez morze nie przejedziesz, a przez ląd nie przepłyniesz). W każdym kraju lotniska, autokary, ale nie statki.

35. TRANSPORT W TURYSTYCE:
- lotniczy
* do 11. 09. 2001 roku notowaliśmy wzrost udziału turystów w transporcie lotniczym. Po 11. 09. 2001 w związku z większymi wymaganiami dotyczącymi bezpieczeństwa pasażerów i ubezpieczenia samolotów notujemy spadek zainteresowania, a nawet bankructwo np. SAS, Świteź, kłopoty Airlines. Do największych portów lotniczych w Europie należą: Londyn, Rzym, Paryż, Frankfurt, Zurych, Amsterdam, Budapeszt, Warszawa, Praga.
- morski
* rejsy lecznicze
* promowa
* żeglarstwo morskie
* krajoznawstwo
* odgrywa stosunkowo niewielka rolę w przewozach turystycznych. Popularność tej formy transportu stale maleje na korzyść komunikacji samochodowej i lotniczej. W rejonie Europy Północnej żegluga promowa odgrywa dużą rolę, są to połączenia głównie z państwami Skandynawskimi. Rodzaje transportu morskiego to: promy, wodoloty, poduszkowce. Do największych portów morskich zalicza się: Pireus (Grecja), Split, Genua, Barcelona, Marsylia, Dubrownik. Żegluga środkowa cieszy się większym uznaniem wśród turystów z uwagi na dużą atrakcję turystyczną oraz krótkotrwałość podróży. Armatorzy chcąc przyciągnąć turystów oferują na promach i statkach wyszukane usługi dodatkowe no.: pola golfowe, korty tenisowe baseny oraz zacumowują w atrakcyjnych turystycznie miejscach i są to tzw. miasteczka pływające.
- autokarowy
* autostrady, trasy szybkiego ruchu (Londyn, Paryż, Madryt, a wzdłuż nich cała infrastruktura gastronomiczno - hotelarska), sieci dróg (Amsterdam, Kolonia, Zurych). Sieć autostrad w europie Zachodniej rozwija się dynamicznie w stosunku do Europy wschodniej i Środkowej, autostrady tam są w większości płatne. Autostradom towarzyszy pełna infrastruktura odpłatna i nieodpłatna np.: parkingi, motele, stacje serwisowe.

36. MIĘDZYNARODOWE POŁĄCZENIA I TARYFY.
- lotniczy: LOT, EUROLOT
- kolejowy: Intercity, Eurocity
- morski: promy - POLFERRIS
- autokarowy - ALGA, EST, EVATRANS

37. RODZAJE PASZPORTÓW, OPŁATY PASZPORTOWE.
Opłaty paszportowe:
- do 16 lat bezpłatnie, potem 50 złotych, w przypadku kradzieży lub zgubienia, zniszczenia 100 złotych.
Okres ważności i rodzaje paszportu:
- paszport zwykły na 10 lat;
- paszport blankietowy - dokument jednorazowy
- dyplomatyczny - ważny przez okres pobytu na placówce dyplomatycznej
- paszport służbowy MSW - na 1 rok

RODZAJE KONTROLI GRANICZNYCH:
k. paszportowa, k. dewizowa, k. wizowa, odprawa celna, odprawa sanitarna

ETAPY ODPRAW CELNYCH:
Jest 5 etapów odprawy celnej:
1) TZW. ZGŁOSZENIE USTNE: pod różny zgłasza czy ma coś do oclenia. 2) PRZESZUKANIE BAGAŻU - jeśli podróżny nie ma nic do oclenia koń czy się odprawa; jeśli celnik znajdzie towary, które nie zostały zgłoszone do oclenia może zostać wszczęte postępowanie karne 3) PRZESZUKAN IE OSOBISTE - jest zarządzane przez celnika; przeszukania dokonuje osoba tej samej płci co przeszukiwany; na przeszukanie osoby musi być zgoda kierownika zmiany; przeszukanie musi być wpisane do rejestru przeszukań: data, imię i nazwisko celnika, który przeszukiwał, wynik przeszukania; jeśli jest podejrzenie, że osoba przemyca coś w organizmie wzywana jest ekipa medyczna, która dokonuje przeszukania metodą kontaktową, celnik przeszukuje bezkontaktowo. 4) PRZESZUKANIE ŚROD KÓW TRANSP.- odbywa się metodą nie niszczącą, ale jeśli celnik coś znajdzie pojazd jest konfiskowany i przeszukanie odbywa się metodą niszczącą, oznacza to, że pojazd może być rozebrany na części pierwsze. 5) PONOWNA KONTROLA CELNA - gdy coś podejrzewają 6) CZASOWA K ONTROLA CELNA - odprawa warunkowa; jest wtedy gdy towary są czasowo dopuszczone do obrotu, pod warunkiem, że wywieziemy towar z kraju w określonym czasie; należy mieć zezwolenie; na granicy wystawiany jest dowód odprawy celnej na dokumencie jest rejestr rzeczy i należności celnych

38. ROLA POLSKICH PLACÓWEK ZAGRANICZNYCH W TURYSTYCE.
- pomoc finansowa,
- wystawianie paszportów blankietowych,
- pomoc tłumacza

39. LEGITYMACJE MŁODZIEŻOWE, STUDENCKIE
* ISIC (International Student Identity Card) uznawana na całym świecie, obięta jest patronem UNESCO, zapewnia:
- ubezpieczenie w podróży zagranicznej, także podczas legalnej pracy
- zniżki na środki transportu
- zniżki na bilety do muzeów, galerii
- help line - bezpłatna linia telefoniczna w razie potrzeby pomocy prawnej lub organizacyjnej
- easyconnect - usługo telekomunikacyjne

*Euro>26 (Europejska Karta Młodzieżowa) - karta rabatowa - ubezpieczeniowa ważna przez rok, zapewnia zniżki w Polsce i za granicą. Posiadacze karty są ubezpieczeni przez Europejskie Ubezpieczenia Podróży (EUPS).
Obejmuje ubezpieczenie od NNM,KL i transportu medycznego

*IYTC (International Youth Ravel Card) - międzynarodowa karta turystyczna, zapewnia:
- ubezpieczenie w kraju i za granicą
- zniżki na transport
- zniżki na bilety wstępu do muzeów i galerii
- zniżki na usługi dla młodzieży w ponad 50 krajach
- zniżki przy zakwaterowaniu, w sklepach i usługach telekomunikacyjnych

*PTSM - międzynarodowa legitymacja wystawiona przez oddziały PTSM, niektóre schroniska i biura turystyczne:
- zniżki noclegowe w schroniskach polskich 25%
- tanie noclegi w schroniskach zagranicznych
- młodzież do 26 roku życia posiada oprócz tego dużo innych zniżek

40. RODZAJE USŁUG W TURYSTYCE I ICH CHARAKTERYSTYKA NA WYBRANYCH PRZYKŁADACH
- transportowe
- hotelarskie
- informacyjne
- gastronomiczne
- przewodnickie
- bankowe
- wypoczynkowe i kultury fizycznej
- rzemieślnicze
- pośrednictwa i organizacji
- infrastruktury lokalnej

41. UBEZPIECZENIA W TURYSTYCE:
- od następstw nieszczęśliwych wypadków NNW
- od kosztów leczenie KL
- od odpowiedzialności cywilnej OC
- rzeczy osobistych - Assistance
- pojazdu Auto - Casco (AC)
- Zielona Karta - rodzaj OC w międzynarodowym ruchu turystycznym
Rodzaje ubezpieczeń, które powinien wykupić turysta:
- NNW i KL - obowiązkowo przez biuro
- ubezpieczenie bagażu
- ubezpieczenie kosztów leczenia z zabezpieczeniem powrotu do kraju
- ubezpieczenie osoby od kosztów transportu

FORMY POMOCY UDZIELANE POLSKIM TURYSTOM PRZEZ PLACÓWKI DYPLOMATYCZNE ZA GRANICĄ:
- pomoc finansowa - udzielanie pożyczek w wysokości 100 SD na os;- udzielanie pomocy w aspektach prawnych;- udzielanie pomocy obywatelowi polskiemu w przypadku wypadku, zachorowań, zatrzymań, aresztowań;- wystawianie paszportów blankietowych, wydają wizy pobytowe, wyjazdowe, tranzytowe;- pomagają w nawiązaniu kontaktu z rodziną w przypadku śmierci;- mają obowiązek kontroli pilota na prośbę biura lub wojew. polskiego;- pomoc tłumacza

42. RUCH NA GRANICY POLSKIEJ:
2002 - przyjazdy - 40 734,6
2002 - wyjazdy - 45 043

43. RUCH GRANICZNY POLAKÓW 2002
* odprawy polskich obywateli wyjeżdżających za granicę - 45 mln, koleją - 2,3%, samolotem - 2,9 mln; morską - 3,2%
a) granica południowa - 26,7 mln odpraw
- Czechy (Cieszyn) - 7,3 mln
- Kudowa Słone - 1,7 mln
- Chałupki - 1,5 mln
- Markowie i Gałkowice - po 1,2 mln
- Słowacja - Chyżna - 1,3 mln
- Piwniczna - 900 tyś.
b) Granica zachodnia - 13,3 mln odpraw
- Jędrzychowice - 2,2 mln
- Świecko - 2,2 mln
- Kołbaskowo - 1,3 mln
- Olsztyn - 1,4 mln
- Kostrzyn - 1,3 mln
c) Granica wschodnia - 2,6 mln
- Z Rosją - Bezledy - 580,5 tyś
- z Litwą - Ogrodniki - 141,2 tyś
- z Białorusią - Terespol - 73,5 tyś drogowe i 44,3 kolejowe
- Bobrowniki - 89,7 tyś
- z Ukrainą - Medyka - 499,5 tyś

44. POLSKA W LICZBACH
- powierzchnia lądowa - 312 681 km2
- liczba ludności - 38,6 mln
- pas wód terytorialnych - 12 mil
- granice lądowe - 3 021 km
- długość granicy państwowej z granicą morską - 3 520 km
- granica z Niemcami - 461,6 km
- granica z Czechami - 785,7 km
- granica ze Słowacją - 517,7 km
- granica z Ukrainą - 520 km
- granica z Białorusią - 407,5 km
- granica z Litwą - 102,4 km
- granica z Rosją - 209,7 km
- morze terytorialne - 8 672 km2
- morska strefa ekonomiczna - 22 634 km2
- długość linii brzegowej - 768 km
- granica morska - 524 km
Najdalej wysunięte punkty :
- na półn. - Jastrzębia Góra
- na południe - Opołonek
- na wschód - kolano Bugu
- na zachód - okolice Cedyni
Rozciągłość:
- ze wsch. na zach. 689 km
- z półn. na połud. - 649 km

WYMIEŃ 5 SYMBOLI I PRZEBIEG DRÓG MIĘDZYNARODOWYCH W POLSCE: E 30 (Berlin - W-wa - Moskwa);E 40 (Berlin - Lwów);E 65 (Świnoujście - Praga);E 67 (W-wa - Praga);E 77 (Gdańsk - Wiedeń);

MIEDZYNARODOWE POLACZENIA LOTNICZE Z GDANSKA:
Frankrurt, Hamburg, Kopenhaga, Londyn

RODZAJE UMÓW W TURYSTYCE:
Umowa o uslugach, Umowa o podróż, Umowy gospodarcze, Um. agencyjne, Um. przewozu, Um. najmu, Um. Czarteru

CELE PRZYJAZDÓW DO POLSKI (DANE Z 2003r):
29% interesy, 26% typowa turystyka, 24% odwiedziny krewnych i znajomych, 8% tranzyt, 6% zakupy, 4% inne

WYSPECJALIZOWANE ORG. ONZ DO SPRAW TURYSTYKI:
UNESCO - org. Do spraw oswiaty, naukli i kultury
ICAO - miedzynarodowa org. Lotnictwa cywilnego
ILO - miedzynar. org. pracy
WHO - swiatowa org. zdrowia

STRUKTURA PRODUKTU TUR.:
rdzen produktu, produkt wlasciwy, produkt rzeczywisty

ELEMENTY TUR. BIZNESOWEJ ( CECHY CHARAKTERYZUJACE):
dochodowosc, specjalizacja, nietypowa akwizycja, model uslugi, wysoki standard
PRZYKLADY: konferencje, targi, wystawy, wyjazdy sportowe, seminaria, kongresy

CECHY PROD. TURYSTYCZNEGO:
uslugowy charakter, komplementarność, zlozoność, nieuchwytność, jedność procesu wytwarzania i konsumpcji, niepodzielność, niemozliwość magazynowania, sezonowość

METODY BADAŃ RUCHU TUR.:
(wg BORNE I DOLINSKIGO):s tatystyczna (klasyczna), ankietowo - reprezentacyjna, szacunkowo - konfrontacyjna
(wg GOLEBSKIEGO): calosciowe (pelne), reprezentacyjne

UNIA SCHENGENSKA - uklad z Schengen z 1985r. zniosl wewnetrzne granice m-dzy panstwami, które go podpisaly, dzieki niemu podrozni unikaja kolejnych kontroli granicznych, paszporty sa sprawdzane przy wjezdzie lub wyjezdzie ze strefy Schengen.Był inicjatywa nizalezna od UE.

PTA - zaswiadczenie o przedplacie za bilet

SCHRONISKA:
- Schronisko Murowaniec - Tatry, Hala Gąsienicowa
- Strzecha Akademicka- Karkonosze, Karpacz
- Samotnia - Karkonosze, Karpacz

HYMN POLSKI napisal Józef Wybicki miedzy 15 a 21 lipca 1797r. (hymn polski we Wloszech)
1795 - upadek powstania kościuszkowskiego
1796 -97 - powstanie Legionów Polskich we Wloszech

POLSKA NIE SPEŁNIA WARUNKÓW: sa tylko 72 dni komfortu pogodowego w Polsce, slaba dostepnosc komunikacyjna: 51 samolotów, nie ma statku pasażerskiego, 364km dróg szybkiego ruchu i autostrad ( Niemcy maja 17 tys km), slabe warunki higieny i bezpieczenstwa, nie spelniony komfort wyboru atrakcyjnych ofert turystycznych.

---