WSPÓŁDZIAŁANIE- współpraca, pomaganie, kooperacja. W/g prakseologii (nauki o sprawnym działaniu) to sytuacja co najmniej 2 podmiotów, w której przynajmniej 1 z nich drugiemu pomaga lub przeszkadza.
Może mieć charakter;
Dodatni to inaczej kooperacja pozytywna tzn. każdy z podmiot. pomaga innemu z tego samego grona lub jest wspomagany przez inny podmiot z tego grona.
Ujemny - kooperacja negatywna, inaczej walka tzn. podm działają antyagonicznie. W tej kategorii wyróżnia się współzawodnictwo, rywalizację tzn. każda ze stron stara się osiągnąć określoną cechę w wyższym stopniu niż drugie. Tzw. Efekt synergii 2+2=5
Cechy współdziałania:
Współdziałanie zakłada dobrowolność istnienia i równorzędną sytuację prawną podmiotów, które współdziałają.
Istotną cechą jest określony prawnie stopień samodzielności danego podmio.
Ciągłość i trwałość odróżnia współdziałan od uzgodnienia odnoszącego się do czynności o charakterze jednorazowym.
Formy współdziałania są zróżnicowane, polegają m.in. na:
- przekazywaniu informacji i dokumentów,
- wydawaniu opinii,
- udzielaniu pomocy prawnej, technicznej, fachowej, finansowej,
- wykonywaniu wspólnym zadań publicznych np.: w formie związków.
KOOPERACJA - to w znaczeniu językowym współdziałanie, współpraca, wspólne uczestnictwo. W/g prakseologii to synonim współpracy i współdziałania.W ujęciu nauk administrac nie stawia się znaku równości między tymi pojęciami.
KOORDYNACJA - ma kilka znaczeń: uzgodnienie, zharmonizowanie, ujednolicenie, uporządkowanie.
Koordynacja może być realizowana w formach władczych i nie władczych, natomiast współdziałanie wyłącznie w formach nie władczych.
Zazwyczaj współdziałanie jest mniej sformalizowane od koordynacji i opiera się na ogólnie sformułowanej zasadzie współdziałania.
Współpracą jest wzajemne współdziałanie podejmowane bez inicjatywy czy ingerencji z zewnątrz, natomiast koordynacja to prawem określony ciąg czynności pewnych podmiotów na zasadach i w trybie określonych przepisami.
KOOPERACJA A KOORDYNACJA
różnica dotyczy wzajemnego położenia podmiotów. Położenie kooperantów zazwyczaj jest wzajemnie równorzędne,a przy koordynacji podmiot koordynujący zajmuje pozycję nadrzędną wobec podmiotu koordynowanego.
REFORMA USTROJOWO GOSPOD;
I etap 1990 r. - w wyniku reformy wprowadzonej ustawą z 1990 r. o Samorządzie Terytorialnym i ustawą z 22 marca 1990 r. o Terenowych Organach Rządowej Administracji Ogólnej został ukształtowany dualistyczny model ustroju administracji publicznej w terenie.
Wyodrębniono:
Pion administracji rządowy - zbudowany na zasadzie centralizacji i oparty na zawodowym aparacie urzędniczym
Pion samorządowy - zbudowany w oparciu o zasadę decentralizacji.
Przyjęto koncepcję gminy jednolitej nie uwzględniającej różnic między nimi:
ich charakteru (miejskiego, wiejskiego),
wielkości i
zdolności realizowania różnorodnych zadań.
II etap Datowany jest od przyjęcia Konstytucji RP z 1997 r. opartej m.in. na zasadach:
- unitarności państwa
- pomocniczości
- przysługiwanie samorządowi istotnej części zadań publicznych
- zasady domniemania kompetencji samorządu przy domniemaniu kompetencji gminy.
III etap Uchwała nr 13 RM z 22 stycznia 2008 r. w sprawie dokończenia reformy administracji publicznej oraz zasad prowadzenia prac w tym zakresie.
Jej celem jest m.in. :
- dokończenie reformy decentralizacyjnej,
- uporządkowanie podziału kompetencji między admin rządową a samorządową,
- dokończenie reformy administr rządowej,
- zamierza się wzmocnić podstawy majątkowe samorządu, przekazać jemu nowe zadania,kompetencje i instytucje,
- wprowadzić standardy wykonywania zadań publicznych,
- powiązać zasilanie finansowe samorządu z zakresem przypisanych zadań,
- stworzyć mechanizmy ułatwiające wykorzystanie środków europejskich,
- przyjąć ustawowe rozwiązania dotyczące zarządzania obszarami metropolitalnymi.
PRZYCZYNY I PRZESŁANKI WSPÓŁDZIAŁANIA MIĘDZY JST
Samorządowi w kolejnych etapach przekazywano wiele istotnych zadań publicznych do wykonywania we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność. Nie badano przy tym możliwości ich realizacji przez samorząd. Doraźne potrzeby dominowały nad założeniami poprawnie budowanego procesu decentralizacji. Ustawodawca naruszał reguły adekwatności zadań i środków finansow przeznaczonych do ich realizacji. Dokonano unifikacji sytuacji i zadań wszystkich JST tego samego stopnia. Analogicznie ustalono zakres zadań i model źródeł dochodów w gminach miejskich, wiejskich i miejsko-wiejskich. Podobnie jest w powiatach i miastach na prawach powiatu. W praktyce natomiast ich potencjał dochodowy jest zróżnicowany. Wynika z ich charakteru, specjalnego statusu.
W poszczególnych JST takie same źródła dochodów charakteryzują się różnym poziomem wydajności co wynika z ich zróżnicowania:
- terytorialnego,
- struktury demograficznej,
- poziomu zamożności mieszkańców,
- odmiennych i często niesprzyjających warunków geograficznych,
- dominacji określonych monokultur: rolniczych, przemysłowych.
W Polsce powiaty nie zostały wyposażone nawet we własne źródła dochodów pochodzących z podatków lokalnych. Kolejne reformy admin także przyczyniają się do podejmowania współdziałania. Ilościowy wzrost, zróżnicowanie, rozmiar, złożony charakter niektórych zadań JST, ujawnienie się nowych potrzeb społecznyh, stale rosnące koszty wykonywania zadań i ograniczone zasoby finansowe sprawiają, że nie jest możliwe wykonywanie niektóryh zadań bez współdziałania.
JST stanęły przed problemem przeciążenia i szacuje się, że niewiele jest zadań, które mogą wykonać samodzielnie.
Przyczyny współdziałania mogą być też analizowane w/g kryteriów przedmiotowych.
Wymagają współdziałania zadania które:
Wykraczają poza ramy kompetencyjne jednostki np. aktywna walka z bezroboc,
Przekraczają ramy terytorialne jednej a nawet kilku jednostek np. z uwagi na uwarunkowania przyrodnicze jak parki krajobrazowe, zlewnie rzek, regiony turystyczne,
Są nowe, ponieważ pojawiły się znacznie później niż określane były zadania na jst np. współpraca zagraniczna przed otwarciem granic,
Nie zostały szczegółowo uregulowane przez ustawodawcę i istnieją wątpliwości co do stopnia jednostki która powinna je wykonywać np. rekultywacja terenów zdegradowanych,
Stanowią konsekwencje postępu technicznego, kulturowego np. lokalna TV kablowa
Pojawiają się rzadko w sytuacjach nadzwyczajnych np. klęsk żywiołowych,
W sytuacji współdziałania gwarantują lepsze bardziej efektywne o mniejszych kosztach świadczenie usług np. wspólne instytucje kultury, wspólne usługi w dziedzinie zdrowia, w szkolnictwie.
Rozwój współdziałania międzygminnego do roku 1998 był wolny.
Utworzenie kolejnych JST nie spowodowało zniesienia dotychczasowyh rozwiązań dotyczących współdziałania, ujawniła się nowa tendencja polegająca na zawiązywaniu współdziałania najczęściej miedzy gminami i powiatami oraz tylko miedzy powiatami.
Zakres i znaczenie współdziałania JST wzrosło po wprowadz II etapu reformy.
Zróżnicowano zakres i formy współdział w odniesieniu do jednostek samorządu lokalnego (gminy i powiaty) oraz regionalnego (sam. wojewódzki), rozwiązania prawne ewoluują, wprowadzane są nowe formy współdziałania a dotychczasowe formy są udoskonalane.
INSTYTUCJE
USTAWA Z DN. 7 LISTOPAD 2008 O EUROPEJSKIM UGRUPOWANIU WSPÓŁPRACY TERYTORIALNEJ.
EUWT- to instytucja ponadnarodowa mająca osobowość prawną, której zadaniem jest wspieranie i ułatwianie współpracy terytorialnej w U.E.
Członkami ugrupowań mogą być samorz terytorialne a także państwa członkowskie U.E., podmioty publiczne takie jak szkoły wyższe, instytucje kultury, muzea, placówki naukowe.
Decyzje o przystąpieniu RP do ugrupowania będzie podejmować Rada Ministrów, a w przypadku przystąpienia JST organ stanowiący JST.(rada gminy, rada powiatu, sejmik województwa).
Ta uchwała jest podejmowana bezwzględną większością głosów ustawowego składu i wymaga uzyskania akceptacji ministra właściwego do spraw zagranicznych w uzgodnieniu z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych, ministrem właściwym do spraw finansów publicznych i ministrem właściwym do spraw rozwoju regionalnego.
Każde EUWT z udziałem polskiego podmiotu będzie rejestrowane przez ministra właściwego do spraw zagranicz.
Z dniem rejestracji ugrupowanie nabędzie osobowość prawną.
Ugrupowanie powinno posiadać swój statut, będzie podlegać nadzorowi ministra właściwego do spraw zagranicz.
Celem takiego ugrupowania nie jest prowadzenie działalności zagranicznej ale ułatwienie współpracy zagranicznej miedzy jej członkami.
PROJEKT USTAWY O POLITYCE MIEJSKIEJ PAŃSTWA I WSPÓŁPRACY JST W TYM ZAKRESIE (Zwana ustawą metropolitalną,o wielkich miastach).
POLITYKA MIEJSKA PAŃSTWA
Jej celem jest
stworzenie korzystnych warunków dla miasta i ich otoczenia oraz rozwoju regionalnego,
usprawnienie procesów zarządzania miasta i na terenie aglomeracji miejskih.
Te politykę ma prowadzić Rada Ministrów a organem odpowiedzialnym za przygotowanie polityki będzie minister właściwy do spraw rozwoju regionalnego.
Priorytetem tej polityki ma być aktywne wspieranie rozwoju tych miast, co do których uznaje się, ze takie wsparcie wpłynie szczególne korzystnie na rozwój gospod kraju jako całości, na zmniejszenie dystansu rozwojowego dzielącego państwo od innych państw członkowskich unii.
METROPOLIA - duże miasto na prawach powiatu, stanowiące centrum regionu lub aglomeracji miejskiej, a także kilka lub kilkanaście sąsiadujących ze sobą, wzajemnie zależnych miast na prawach powiatu, wspólnie stanowiących centrum regionu lub dużej aglomeracji miejskiej.
OBSZAR METROPOLITARNY- teren obejmujący całość lub część danej aglomer miejskiej, na którym występuje
intensywna zabudowa,
duże zagęszczenie ludności,
duży przepływ osób i towarów,
znaczna wymiana usług.
OM wyznacza się przez wskazanie gmin położonych na tym terenie.
Granice OM mogą przecinać teren powiat i mogą wykraczać poza granice wojew
OM ma obejmować co najmniej 1 metrop jako centrum oraz powiązane funkcjonal z centrum jego bezpośrednie otoczenie.
OM ma tworzyć Rada Ministrów w drodze rozporządzenia .
Obecnie przyjmuje się ze z ludnością ok. 1 mln osób i więcej przy gęstości zaludn przekraczającej 200 mieszkańców/ km2.
ZESPOŁY METROPOLITARNE ustanawiać się będzie w celu zarządzania sprawami OM. ZM będzie:
wykonywać zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność,
otrzyma osobowość prawną a
jego samodzielność zostanie poddana ochronie sądowej.
Zakres działania ZM obejmuje sprawy:
obligatoryjne
programowanie strategii rozwoju i zagospodarowania OM,
opracowywanie i uchwalanie programów lub planów metropolitarnych
koordynowanie działalności jst na takim obszarze w sprawach planu przestrzenn ochrony środowiska,
zaopatrzenie w en el, en.cieplną, gaz,
sprawy wodociągów i kanalizacji, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych,
sprawy komunikacji i transportu zbiorowego,
bezpieczeństwa zbiorowego i porządku publicznego,
ochrona p/ poż,
zarządzania w warunkach kryzysowych
fakultatywne - jeżeli statut ZM tak postanowił
ZM będzie mógł korzystać z uprawnień koordynacyjnych tylko w dziedzinach w/w w pkt. 1 wyłącznie dla realizacji tych celów lub ustaleń programów, planów, które zostały określone jako wiążące dla członkó zespołu i tylko wówczas gdy wyraźnie wskazano w uchwale organu stanowiącego zespołu uprawnienia koordynacyjne, które mogą być stosowane np. opiniowanie, uzgadnianie projektów uchwał organów stanowiących JST dotyczących danej dziedziny, organizowanie spotkań przedstawicieli JST w celu dokonania ustaleń, rozpatrywanie spraw spornych miedzy JST , oraz ustalanie wymagań i standardów sprawozdawczych lub przyjmowanie takich sprawozdań od JST
ORGANY ZESPOŁÓW
Stanowiący i kontrolny (zgromadzenie zespołów)
Wykonawczy
W skład zgromadzenia maja wchodzić delegaci wszystkich JST należących do zespołu, każda JST ma mieć jednego delegata. Obecnie jest nim wójt, burmistrz, prezydent lub starosta.
Uprawnienia zgromadzenia są analogiczne jak uprawnienia organów JST i obejmują :
Sprawy organizacyjne np. uchwalenie statutu zespołu i jego zmian.
Sprawy planistyczne np. uchwalenie budżetu zespołu.
Kierowniczo kontrolne stanowienie o kierunkach działania organu wykonawcz i przyjmow sprawozdań z tej działalności, podejmowanie uchwał w sprawie absolutorium dla organu wykonawczego.
Finansowo majątkowe np. podejmowanie uchwal w sprawach majątkowyh zespołu przekraczających zakres zwykłego zarządu.
i inne
Uchwały zgromadzenia maja być wiążące dla JST wchodzących w skład zespołu.
Pracami zgromadzenia ma kierować przewodniczący organu wykonawczego.
W ramach zgromadzenia ma być powołana obowiązkowa Komisja Rewizyjna, będą mogły być tworzone także inne komisje.
KOLEGIALNY ORGAN WYKONAWCZY
W skład maja wejść prezydenci miast na prawach powiatu i przedstawiciele wszystkich powiatów chyba że statut zespołu postanowi inaczej.
Organ ten nie może liczyć mniej jak 3 osoby.
Przewodniczącym ma być prezydent największego miasta zespołu. Jeżeli jednak centrum obszaru stanowi metropolia składająca się z kilku lub kilkunastu miast na prawach powiatu to statut zespołu może przewidywać rotacyjne pełnienie tej funkcji.
Zadania KOW :
Przygotowywanie projektów dla organu stanowiącego
Wykonywanie uchwal zgromadzenia
Wykonywanie budżetu zespołu
Zatrudnianie i zwalnianie kierowników jednostek organizacyjnych zespołów
Gospodarowanie mieniem zespołu
Organ wykonawczy będzie mógł złożyć wniosek do Wojewody o stwierdzenie nieważności aktu organu JST będącej członkiem zespołu lub zastosowanie innych środków nadzorczych w razie stwierdzenia ze JST wchodząca w skład zespołu nie przestrzega uchwał zgromadzenia.
Podstawą gospodarki będzie budżet zespołu do którego będą miały zastosowanie ustawy o finansach publicznych.
Zespól będzie miał skarbnika którego ma powołać organ wykonawczy na wniosek swojego przewodniczącego.
Dochodami zespołu mają być:
Składki JST wnoszone w wysokości i w terminach uchwalonych przez zgromadz zespołu ,
dochody z majątku zespołu i udział od podatku towarów i usług
Dotacje i subwencje z budżetu państwa, wpływy ze zbiorek publicznych, spadki, zapisy, darowizny, inne dochody w tym środki pochodzące z U.E. i innych źródeł zagranicznych.
Kwota składki członkowskiej nie powinna przekraczać w skali rocznej 1% dochodów własnych każdej jednostki samorządu
art. 16 ust. 2 Konstytucji
Samorządowi zagwarantowano uczestnictwo w sprawowaniu władzy publicznej, co oznacza, że JST w granicach określonych ustawami istotną część zadań publicznych realizują je we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność.
art. 166 Konstytucji RP
Zadania publiczne służące zaspokajaniu potrzeb wspólnoty samorządowej są wykonywane przez JST jak zadania własne.
W przypadku, gdy tego wymagają uzasadnione potrzeby państwa można zlecić ustawą JST wykonywanie także innych zadań publicznych. Ustawa wtedy powinna określić tryb przekazywania i sposób wykonywania takich zadań.
Dozwolone jest jedynie zlecanie zadań publicznych JST a nie uregulowano sytuacji odwrotnej dopuszczającej uszczuplenie zadań przysługujących JST.
Zakres właściwości JST może ulegać dalszemu rozszerzaniu w wyniku zawieranych porozumień:
z organami administracji rządowej,
z innymi JST.
Realizacja zadania publicznego w formie współdziałania może polegać na ich wykonaniu w formie związku i porozumień zawieranych z innymi JST oraz w drodze umów zawieranych między JST z innymi podmiotami.
Do zakresu działania gminy należą sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym nie zastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.
Powiat wykonuje określone ustawami zadania publiczne o charakterze ponad gminnym uzupełniającym, wyrównawczym.
A samorząd województwa wykonuje zadania określone ustawami o charakterze wojewódzkim.
Art. 172 Konstytucji
zagwarantowano konstytucyjnie możliwość współdziałania JST i wprowadzono ustawową ochronę tego prawa,
zrzeszanie się JST to prawom, z którego można korzystać, a jednocześnie nie wprowadzono obowiązku zrzeszania się,
w Konstytucji rozróżniono prawo art. 172 od wolności zrzeszania się art. 58, konsekwencją jest uprawnienie ustawodawcy zwykłego do określenia zasad, na jakich JST mogą korzystać z tego prawa,
zakres współdziałania uregulow szeroko, prawo zrzeszania się przyznano zarówno w skali krajowej jak i międzynarodowej, to prawo obejmuje nie tylko prawo zrzeszania się JST wszystkich stopni, ale także prawo przystępowania tych JST do międzynarod zrzeszeń społeczności lokalnych i regionalnych raz współpracy ze społecznościami lokalnymi i regionalnych innych państw,
JST mogą zarówno tworzyć takie zrzeszenia ja i przystępować do już istniejących zrzeszeń, korzystanie z tego prawa powinno mieć miejsce w innych celach niż realizacja zadań publicznych, ponieważ nie można na zewn przekazać realizacji takiego zadania, naruszono by wtedy konstytucyjnie chroniona suwerenność państwową,
prawo zrzeszania się nie jest nieogranic, granice określi ustawodawca zwykły, nie może uniemożliwić zrzeszania się
ustrojodawca nie określa ani charakteru zrzeszeń ani czasu trwania - to ustala ustawodawca zwykły
w piśmiennictwie są spory, które formy współdziałania można zaliczać do takich zrzeszeń, np. na płaszczyźnie krajowej niektórzy do tych form zaliczają tylko związki i stowarzyszeniami natomiast dodają tutaj jeszcze porozumienia,
EUROPEJSKA KARTA SAMORZĄDU LOKALNEGO
- w karcie używa się zwrotu „społeczności lokalne” - poprawnie należało by przetłum „wspólnoty samorządowe”
art. 4 EKSL
-wspólnoty samorządowe mają w zakresie określonym prawem pełną swobodę działania w każdej sprawie która nie jest wyłączona z ich kompetencji lub nie wchodzi w zakres kompetencji innych organów władzy,
art. 10 EKSL
- karta nie definiuje pojęć: zrzeszanie się, współpraca, przystąpienie do stowarzyszen
- przyjmuje się, że zrzeszania się jest pojęciem szerszym od stowarzyszania się,
- wspólnotom samorządowym przyznano 2 prawa:
1. do współpracy z innymi wspólnotami lokalnymi
2. do zrzeszania się z innymi wspólnotami lokalnymi w celu realizacji zadań, które stanowią przedmiot ich wspólnego zainteresowania,
- nie określono charakteru tych zadań,
- nie ustalono ich zakresu,
- nie wskazano, w jaki sposób te zadania maja być wykonywane,
- ponadto wspólnotom lokalnym przyznano:
prawo przystępowania do stowarzyszeń w celu ochrony i rozwijania wspólnych interesów,
prawo przystępowania do międzynarodowego stowarzyszenia wspólnot lokalnych,
EUROPEJSKA KARTA SAMORZĄDU REGIONALNEGO
- jest jeszcze projektem a jej rozwiązania mają charakter uzupełniający kartę lokalną
- w art. 8 upoważniono regiony do podejmowan współpracy międzyregionalnej lub trans granicznej w sferach objętych ich kompetencjami, podejmowanie takiej współpracy powinno się odbywać zgodnie z procedurami uregulowanymi przez prawo wewnętrzne a jej prowadzenie powinno być zgodne z prawem wewnętrznym oraz z międzynarodowymi zobowiązaniami danego państwa,
art. 10 ust. 1
rok 1990
- uchwalając ustawę o samorządzie terytorialnym upoważniono gminy do podejmowania współdziałania międzykomunalnego,
- w drodze współdziałania mogło następować wykonywanie zadań publicznych przekraczających możliwości gminy np. finansowe, organizacyjne,
- zadanie przekraczało możliwości gminy jeżeli wymagało działania także na obszarze innej gminy alb jeżeli skutki mogły ujawnić się na obszarze sąsiednich gmin,
- z brzemienia przepisu wynikało, że gdy zadania przekraczały możliwości to ich wykonywanie obowiązkowo miało nastąpić w drodze współdziałania,
2. od 2001 r.
- wprowadzono zasadę, że wykonywanie zadań publicznych może być realizowane w drodze współdziałania jst,
- zezwolono zatem wszystkim JST ( g/ p/ w) na wykonywanie zadań publicznych w drodze współdziałania,
- ogólna podstawa współdziałania dla wszystkich jst przy wykonywaniu zadań publicznych,
UDZIELANIE POMOCY - art. 10 ust. 2 usg, art.7a usp,art.8a usw,art.10 ust.2 usg
1. gmina - gminie,
2. zw międzygminny-zw międzygminnemu
3. stowarzyszenie JST - stowarzysz JST,
4. gmina - powiatowi lub województwu,
5. związek międzygminny - powiatowi lub województwu,
6. stowarzyszenie JST powiatowi lub województwu,
7. gmina- związkowi międzygminnemu,
8. gmina -stowarzyszeniu JST,
9. zw międzygminny - stowarzyszeniu JST
art. 7a usp - POWIATY
powiat - powiatowi
związek powiatów - związkowi powiatów,
stowarz powiatów - stowarzy powiatów,
powiat - gminie lub województwu,
zwi powiatów - gminie lub województwu,
stowarzyszenie powiatów - gminie lub województwu
powiat - związkowi powiatów,
powiat - stowarzyszeniu powiatów
art. 8a usw - WOJEWÓDZTWO:
1. województwo - województwu,
2. województwo - gminie lub powiatowi,
Z przepisów tych wynika, że wyznaczony został kierunek udzielania pomocy, podmioty które mogą udzielać pomocy i podmioty, którym można udzielić pomocy.
Nie będzie zatem możliwe udzielenie pomocy przez związek międzygminny - związkowi powiatów, ani odwrotnie ani udzielenie pomocy przez powiat - stowarzyszeniu JST, czy przez województwo - stowarzyszeniu JST, w który nie uczestniczą te jednostki tj. odpowiednio powiat lub województwo.
Nie wskazano sytuacji, w jakich można udzielić pomocy.
Nie wskazano wszystkich dopuszczalnych form pomocy a jedynie, że udzielenie pomocy może obejmować także pomoc finansową. W praktyce zatem są dopuszczalne różne formy tj. obok finansowej także rzeczowa, osobowa.
Pomoc może mieć charakter wzajemny lub jednostronny.
Z zasady pomocniczości wynika, że udzielenie pomocy powinno być proporcjonalne do potrzeb.
ar. 18 usg, art. 12 usp, art. 18 usw - wspólne uregulowanie
Rozstrzygnięcia w sprawie podjęcia współdziałania, wyboru formy współdziałania, czas trwania… przekazano do wyłącznej właściwości organu stanowiącego JST
Województwa nie mogą tworzyć związków.
ZWIĄZKI - art. 64 ust. 1 usg
Gminy mogą tworzyć związ międzygminne w celu wspólnego wykonywania zadań publicznych.
art. 65 ust. 1 usp
W cel wspólnego wykonywania zadań publicznych, w tym wydawania decyzji indywidualnych w sprawach z zakresu administracji publicznej, powiaty mogą tworzyć związki z innymi powiatami (związki powiatów).
art. 74 usp
Miasto na prawach powiatu może tworzyć związki komunalne z gminami.
Powiaty mogą tworzyć związki nie tylko w celu wspólnego wykonywania zadań publicznych, ale również w celu wydawania decyzji administracyjnych.
Przedmiotem realizowanych zadań w formie związku mogą być:
zarówno zadania własne samorządowe,
jak i zlecone z zakresu administracji rządowej państwowej.
Gmina - bezsporne
Powiat - związek powiatów tylko wtedy, gdy ustawa przekazująca zadanie tego nie zakazała
TWORZENIE ZWIĄZKÓW
Ustawy regulują postępowanie tylko od pewnego etapu tj. od momentu podjęcia uchwały przez organ stanowiący. Wcześniej jednak JST powinny samodzielnie opracować tryb postępowania w tej sprawie np. kto wystąpi z inicjatywą podjęcia współdziałania w jaki sposób będą uzgadniane stanowiska i w jaki sposób nastąpi ostateczne uzgodnienie treści statutu związku. Utworzenie związku wymaga przyjęcia jego statutu przez rady na zasadach określonych odrębnie w art. 67ust. 1 usg, i art. 67 ust. 1usp. TEST
Tylko gminy zostały zobowiązane do powiadamiania wojewody o zamiarze przystąpienia do związku.
Związki podlegają obowiązkowemu wpisowi do rejestru związków prowadzonego przez Ministra właściwego do spraw administracji publicznej. Zgłoszenie do rejestru następuje za pośrednictwem wojewody właściwego ze względu na siedzibę związku.
Do zgłoszenie dołącza się:
uchwały rad o utworzeniu związku,
uchwały rad o przyjęciu statutu jednobrzmiącego związku,
statut związku
wyciągi z prot. posiedzeń rad dotyczące trybu podejmowania ww. uchwał.
Rejestrację związku Minister zawiadomi gminy i powiaty uczestniczące w związku raz wojewodę, który zarządzi ogłoszenie statutu związku w Wojewódzkim Dzienniku Urzędowym.
Związek nabędzie osobowość prawna po zarejestrowaniu z dniem ogłoszenia statutu.
ORGANY ZWIĄZKU
ZGROMADZENIE ZWIĄZKU - to
organ stanowiący i kontrolny,
W skład zgromadzenie związku międzygminnego wchodzą w/b/p gmin uczestniczących w związku.
Na wniosek w/b/p rada gminy może powierzyć reprezentowanie gminy w zgromadzeniu zastępcy w/ b/ p albo radnemu.
Statut związku może przyznać określonym gminom więcej niż 1 głos w zgromadzeniu a dodatkowych przedstawicieli wyznaczy dana rada gminy.
W skład zgromadzenia związku powiatów wchodzi po 2 reprezentantów powiatów uczestniczących w związku
zasady reprezentacji powiatu w związku określi rada tego powiatu.
Zgromadzenie jako organ kolegialny podejmuje rozstrzygnięcia w drodze uchwał, które zapadają bezwzględną większością głosów statutowej liczby członków zgromadzenia.
Do wyłącznej właściwości zgromadzenia przekazuje się sprawy:
wnioskowania do rad JST należących do związku o przyjęcie zmian w statucie związku,
wybór i odwołanie zarządu związku,
stanowienie o kierunkach jego działania
przyjmowanie sprawozdań z jego działalności,
uchwalenie budżetu związku i przyjmowanie sprawozdań z jego działalności,
podejmowanie uchwał w sprawie o udzielenie lub nieudzielania absolutorium zarządowi,
podejmowanie uchwał w sprawach majątkowych związku przekraczających zakres zwykłego zarządu,
Każdy członek zgromadzenia może wnieść pisemny sprzeciw w stosunku do uchwały zgromadzenia w ciągu 7 dni od dania jej podjęcia, spowoduje to wstrzymanie wykonania uchwały oraz wymaga ponownego rozpatrzenia sprawy. Od takiej uchwały nie będzie już można zgłosić sprzeciwu.
2. ZARZĄD ZWIĄZKU - organ wykonawczy, który wykonuje zadania związku określone w jego statucie, jak:
przygotowywanie projektów uchwał zgromadzenia,
gospodarowanie mieniem związku,
przygotowywanie projektu budżetu związku, jego wykonywanie,
prowadzenie rozliczeń finansowych z członkami związku,
zatrudnianie i zwalnianie kierowników jednostek organizacyjnych związku.
Członków zarządu powołuje i odwołuje zgromadzenie spośród swego grona o ile statut danego związku tak stanowi to jest dopuszczalny wybór członków zarządu spoza członków zgromadzenia, ale w liczbie nie przekraczającej 1/ 3 składu zarządu związku. Zasady podejmowania uchwał przez zarząd należy określić w statucie związku. Obligatoryjną treść statutu związku określają art. 67 ust. 2 usg i art. 67 ust. 2usp.
Szczególną pozycję w zarządzie zajmuje jego przewodniczący najczęściej w statutach związku do jego kompetencji powierza się:
przewodniczenie zarządowi, organizowanie jego pracy,
kierowanie bieżącymi sprawami związku,
reprezentowanie związku na zewnątrz,
nawiązywanie i rozwiązywanie stosunku pracy z kierownikami jednostek organiz związku i pozostałymi pracownikami tych jednostek.
STOWARZYSZENIA
Gminy mogą tworzyć stowarzyszenia w celu wspierania idei samorz terytorialn oraz obrony wspólnych interesów między sobą a także z powiatami i województw.
Stowarzyszenia mogą tworzyć powiaty w tym również z gminami.
W 2001 r. województwa uzyskały prawo tworzenia stowarzyszeń w tym również z gminami i powiatami.
Na poziomie powiatu i województwa cel tworzonych stowarzyszeń nie jest sprecyzowany.
Ograniczeniami będą tyko przepisy Konstytucji dot. zrzeszania się i prawa o stowarzyszeniach. Takie stowarzyszenia można tworzyć na płaszczyźnie: ekologicznej, kulturowej.
Do stowarzyszeń gmin, powiatów i województw stosuje się odpowiednio przepisy ustawy prawo o stowarzyszeniach.
Dla utworzenia stowarzyszenia JST wymaganych jest, co najmniej 3 założycieli.
Rady lub sejmiki JST chcących założyć stowarzysz uchwalają statut stowarzysz i wybierają komitet założycielski, który złoży do sądu rejestrowego wniosek o rejestrację to stowarzyszenie uzyskuje osobowość prawną i może rozpocząć działalność z chwila wpisu do KRS. Podlega nadzorowi sprawowanemu przez na podstawie prawa o stowarzyszeniach.
POROZUMIENIA
Dopuszczalne są porozumienia zawierane pomiędzy jst wszystkich kategorii i stopni. Porozumienia mogą być tworzone pomiędzy jest tego samego stopnia - międzygminny, porozumienia powiatów, porozumienia województw - tak jak i pomiędzy jst różnych stopni.
Gmina może zawierać porozumienia:
w sprawie powierzenia zadań publicznych wybranej jednej gminie,- art. 74 usg,
w sprawie wykonywania zadań z zakresu właściwości powiatu,- art. 8 ust 2 a usg, art. 4 ust. 5 usp
w sprawie wykonywania zadań z zakresu właściwości województwa, - ary. 8 ust. 2 a usg, art. 8 ust. 2 usw.
Powiat może zawierać porozumienia:
w sprawie przekazania gminie zadań z zakr swojej właściwości,-art.4ust.5usp,
w sprawie powierzenia prowadzenia zadań publicznych z jednostkami lokalnego samorządu terytorialnego,- art.5 ust. 2 usp,
w sprawie powierzenia prowadzenia zadań publicznych z województwem na którego obszarze znajduje się terytorium powiatu, podstawa jest art. 5 ust. 2usp,
w sprawie powierzenia innemu powiatowi prowadzenia zadań publicznych, art. 73 ust. 1 usp,
w sprawie przejęcia od województwa prowadzenia zadań publicznych , - art. 8 ust. 2 usw,
Wojewódz może zawierać porozum:
w sprawie powierzenia prowadzenia zadań publicznych z innymi województwami oraz w sprawie przejęcia od innego województwa prowadzenia zadań publicznych,- art. 8 ust. 2 usw,
w sprawie powierzenia prowadzenia zadań publicznych z gminami z obszaru województwa - art. 8 ust. 2 usw,
w sprawie powierzenia prowadzenia zadań publicznych z powiatami z obszaru województwa - art. 8 ust. 2 usw.
Nie ma przeszkód prawnych, aby porozumienia mogły zawierać gminy i powiaty leżące na obszarze różnych województw.
Nie ma wymagania, aby gmina mogła zawierać porozumienia tym z tym powiatem na którego obszarze znajduje się ta gmina.
Nie ma wymogu, aby JST sąsiadowały ze sobą geograficznie. Ograniczenia terytorialne natomiast są wprowadzone w odniesieniu do porozumień zawieranych z udziałem województw. Gminy i powiaty powinny być z obszaru tego województwa, jeżeli przedmiotem jest powierzenie prowadzenia zadań publicznych.
W przypadku porozumień zawieranych pomiędzy JST tego samego stopnia po stronie przejmującej zadanie powinna być tylko 1 JST.
Porozumienia nie mają osobowości prawnej odrębnej od JST je zawierających, nie mają odrębnej struktury organizacyjnej.
Nie została zupełnie uregulowana procedura ich zawierania.
inicjatywa podjęcia współdziałania,
uzgodnienia negocjacje,
ostateczne uzgodnienie stanowisk,
przygotowanie projektu uchwały o zawarciu,
podjęcie uchwały przez organy stanowiący,
zawarcie porozumienia,
promulgacja aktu porozumienia w Woj. Dz. Urzęd.
wejście w życie porozumienia.
Ustawowo określono kierunek przekazywania zadań w trybie porozumień zróżnicowano przedmiot porozumień:
powierzenie prowadzenia zadań
przekazanie wykonania zada.
Różnice są daleko idące np. w przypadku konstrukcji przekazania, przeniesienia zadania takie zadania stają się zadaniami tej jst, która je przejęła. To jednostka przejmująca zadanie będzie ponosić odpowiedzialność za ich wykonanie.
Do porozumień stosuje się odpowiednio przepisy ustawy albo o związkach albo o porozumieniach zawieranych na podstawie art. 8 usg.o - to oznacza np. że wprawdzie porozumienia nie funkcjonują na podstawie statutu to wiele spraw które reguluje się w statucie związku odpowiednio należy uregulować uwzględniając różnice pomiędzy tymi formami współdziałania.