SYSTEMOWE ZARZĄDZANIE BEZPIECZEŃSTWEM I HIGIENĄ PRACY wg PN-N-18001
Rysunek 1. Model systemu zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy wg PN-N-18001
Rysunek 2. System zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy wg PN-N-18004
Zaangażowanie kierownictwa oraz polityka BHP
Działania kierownika pełniącego role interpersonalne, informacyjne i decyzyjne, widoczne są na wszystkich etapach zarządzania (od planowania po kontrolę). W zakresie bezpieczeństwa pracy działania te powinny obejmować:
ustalanie i aktualizowanie polityki i celów bhp w organizacji,
udostępnianie niezbędnych środków do zaprojektowania, wdrożenia i funkcjonowania systemu zarządzania bezpieczeństwem pracy w przedsiębiorstwie,
inicjowanie i przeprowadzanie okresowych przeglądów systemu zarządzania bhp.
W myśl normy PN-N-18001 polityka powinna wyrażać zobowiązanie organizacji do:
zapobiegania wypadkom przy pracy i chorobom zawodowym,
dążenia do stałej poprawy stanu bhp,
spełniania przepisów wymagań prawnych oraz innych wymagań dotyczących organizacji,
ciągłego doskonalenia działań w zakresie bhp,
zapewnienia odpowiednich zasobów i środków do wdrażania tej polityki,
podnoszenia kwalifikacji oraz uwzględniania roli pracowników i ich zaangażowania do działań na rzecz bhp.
Strategie zarządzania bezpieczeństwem można podzielić na:
proaktywne - strategie zapobiegania, do których należą:
strategia „bezpieczne miejsce pracy/lub bezpieczny proces
strategia „bezpieczny pracownik.
reaktywne - dążące do wprowadzenia środków zaradczych poprzez analizę skutków wypadków, zalicza się do nich: badania powypadkowe, palny ratowniczo-operacyjne na wypadek awarii, działania łagodzące skutki.
Związek polityki bhp z ustalaniem celów i planów na poziomach zarządzania organizacją przedstawia rysunek 3.
Rysunek 3. Rola polityki bhp w procesie planowania w ramach systemu zarządzania bhp
Planowanie
Cele w działalności organizacji spełniają cztery funkcje:
nadają kierunek działań,
koncentrują wysiłki organizacji,
wyznaczają plany i decyzje,
dają skuteczny mechanizm oceny i kontroli.
Ustalenie celów i planów działania odbywa się na różnych szczeblach organizacji (rysunek 3).
Cele bhp powinny być, jeżeli to tylko możliwe wyrażane w sposób ilościowy.
Osiągnięcie wytyczonych celów ogólnych i szczegółowych w praktyce możliwe jest dzięki dobrze zaplanowanym działaniom, które powinny obejmować:
wyznaczenie odpowiedzialnych służb, szczebli organizacji, grup lub osób odpowiedzialnych za osiągnięcie celów,
określenie środków niezbędnych do osiągnięcia celów,
wyznaczenie terminów osiągnięcia celów.
Wdrażanie i funkcjonowanie
struktura, odpowiedzialność i uprawnienia,
zapewnienie środków,
szkolenia, świadomość, kompetencje i motywacje,
komunikowanie,
dokumentacja systemu bhp,
sterowanie operacyjne pracami i działaniami związanymi ze znaczącymi zagrożeniami,
gotowość i reagowanie na wypadki przy pracy i awarie.
Rysunek 4. Dokumentacja systemu zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy
Sprawdzanie oraz działania korygujące i zapobiegawcze
Rysunek 5. Sprawdzanie oraz działania korygujące i zapobiegawcze
Przegląd wykonywany przez kierownictwo
Przegląd powinien być udokumentowany i uwzględniający w szczególności:
wyniki auditów,
wyniki działań korygujących i zapobiegawczych,
zmieniające się okoliczności wewnętrzne i zewnętrzne.
2